Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (Data Protection Officer) Αναλυτικό Πρόγραμμα Εκπαιδευτικής Ύλης (40 ώρες) Ενότητα Εισηγητής Ώρες Περιγραφή Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (General Data Protection Regulation - GDPR) Δ. Ζωγραφόπουλος 10 Α. Αναλυτική Παρουσίαση των Άρθρων του Κανονισμού 1. Εισαγωγή στο δίκαιο της προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα 1.1. Ιστορική αναδρομή. 1.2. Βασικό ρυθμιστικό πλαίσιο. 1.3. Πεδίο εφαρμογής του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων. 1.4. Έννοιες/Ορισμοί. 2. Οι θεμελιώδεις αρχές για τη νομιμότητα κάθε επεξεργασίας 2.1. Η αρχή της νομιμότητας, αντικειμενικότητας και διαφάνειας. 2.2. Η αρχή του περιορισμού του σκοπού. 2.3. Η αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων. 2.4. Η αρχή της ακρίβειας των δεδομένων. 2.5. Η αρχή του περιορισμού της περιόδου τήρησης των δεδομένων. 2.6. Η αρχή της ακεραιότητας και εμπιστευτικότητας των δεδομένων. 2.7. Η αρχή της λογοδοσίας του υπεύθυνου επεξεργασίας. 3. Οι προϋποθέσεις νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα 3.1. Οι προϋποθέσεις νομιμότητας της επεξεργασίας απλών δεδομένων.
3.1.1.Η συγκατάθεση, ως προϋπόθεση νομιμότητας της επεξεργασίας απλών δεδομένων. 3.1.2. Οι λοιπές προϋποθέσεις νομιμότητας της επεξεργασίας απλών δεδομένων. 3.2. Οι προϋποθέσεις νομιμότητας της κατ εξαίρεση επεξεργασίας ευαίσθητων (ειδικών κατηγοριών) δεδομένων. 3.2.1. Η συγκατάθεση, ως προϋπόθεση νομιμότητας της επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων. 3.2.2. Οι λοιπές προϋποθέσεις νομιμότητας της επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων. 3.3. Η έννοια της επεξεργασίας, η οποία δεν απαιτεί εξακρίβωση ταυτότητας. 4. Τα θεμελιώδη δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων 4.1. Το δικαίωμα ενημέρωσης του υποκειμένου των δεδομένων. 4.1.1. Πληροφορίες που παρέχονται εάν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συλλέγονται από το υποκείμενο των δεδομένων. 4.2.2. Πληροφορίες που παρέχονται εάν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα δεν έχουν συλλεγεί από το υποκείμενο των δεδομένων. 4.2. Το δικαίωμα πρόσβασης του υποκειμένου των δεδομένων. 4.3. Το δικαίωμα του υποκειμένου των δεδομένων στη διόρθωση των δεδομένων του. 4.4. Το «δικαίωμα στη λήθη» του υποκειμένου των δεδομένων. 4.5. Το δικαίωμα του υποκειμένου των δεδομένων στον περιορισμό της επεξεργασίας. 4.6. Το δικαίωμα του υποκειμένου των δεδομένων στη φορητότητα των δεδομένων του. 4.7. Το δικαίωμα αντίρρησης. 4.8. Το δικαίωμα αντίρρησης στις περιπτώσεις profiling.
4.9. Οι περιορισμοί των δικαιωμάτων του υποκειμένου των δεδομένων. 5. Οι θεμελιώδεις υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας (και του εκτελούντος την επεξεργασία) 5.1. Οι ρυθμίσεις για την άσκηση των δικαιωμάτων του υποκειμένου των δεδομένων. 5.2. Η υποχρέωση γνωστοποίησης όσον αφορά τη διόρθωση ή τη διαγραφή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ή τον περιορισμό της επεξεργασίας. 5.3.Η γενική πρόβλεψη για την ευθύνη του υπευθύνου επεξεργασίας. 5.3.1. Η διαμόρφωση της ευθύνης σε περίπτωση ενός υπευθύνου επεξεργασίας. 5.3.2. Η διαμόρφωση της ευθύνης σε περίπτωση από κοινού υπευθύνων επεξεργασίας. 5.4. Η υποχρέωση πρόβλεψης προστασίας των δεδομένων ήδη από το σχεδιασμό της επεξεργασίας (privacy by design) και εξ ορισμού (privacy by default). 5.5. Η υποχρέωση για ορισμό εκπροσώπων υπευθύνων επεξεργασίας ή εκτελούντων την επεξεργασία μη εγκατεστημένων στην Ένωση. 5.6. Οι υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας σε περίπτωση εκτέλεσης επεξεργασίας. 5.7. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για τήρηση αρχείων σχετικά με τις δραστηριότητες επεξεργασίας. 5.8. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για συνεργασία με την εποπτική αρχή. 5.9. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για τη διασφάλιση του απορρήτου και της ασφάλειας της επεξεργασίας. 5.10. Οι υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας σε περίπτωση παραβίασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (data breaches).
5.10.1. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για τη γνωστοποίηση παραβίασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (data breaches) στην εποπτική αρχή. 5.10.2. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για την ανακοίνωση παραβίασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (data breaches) στο υποκείμενο των δεδομένων. 5.11.Οι υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας για αξιολόγηση επιπτώσεων εκτίμηση αντίκτυπου (impact assessment) σχετικά με την προστασία δεδομένων και προηγούμενη διαβούλευση. 5.11.1. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για τη διενέργεια εκτίμησης αντίκτυπου (impact assessment) σχετικά με την προστασία δεδομένων. 5.11.2. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για τη διενέργεια προηγούμενης διαβούλευσης. 5.12. Η υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για τον ορισμό Υπευθύνου Προστασίας Δεδομένων (Data Protection Officer DPO). 6. Η κατάρτιση κωδίκων δεοντολογίας και η πιστοποίηση 6.1. Η κατάρτιση κωδίκων δεοντολογίας. 6.2. Η πιστοποίηση. 7. Διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς 7.1. Οι γενικές αρχές για διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 7.2. Οι διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα βάσει απόφασης επάρκειας.
7.3. Οι διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που υπόκεινται σε κατάλληλες εγγυήσεις. 7.4. Οι διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα βάσει δεσμευτικών εταιρικών κανόνων (BCRs). 7.5. Οι διαβιβάσεις ή κοινοποιήσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που δεν επιτρέπονται από το δίκαιο της Ένωσης 7.6. Παρεκκλίσεις για ειδικές καταστάσεις. 7.7. Διεθνής συνεργασία για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 8. Ανεξάρτητες εποπτικές αρχές 8.1. Η έννοια της εποπτικής αρχής. 8.2. Η έννοια της ανεξαρτησίας της εποπτικής αρχής. 8.3. Οι γενικές προϋποθέσεις για τα μέλη της εποπτικής αρχής 8.4. Οι κανόνες για τη σύσταση της εποπτικής αρχής 8.5. Αρμοδιότητα, καθήκοντα και εξουσίες των εποπτικών αρχών. 8.5.1. Η αρμοδιότητα κάθε εποπτικής αρχής. 8.5.2. Η αρμοδιότητα της επικεφαλής εποπτικής αρχής (lead authority). 8.5.3. Τα καθήκοντα των εποπτικών αρχών. 8.5.4. Οι εξουσίες των εποπτικών αρχών. 8.6. Ο μηχανισμός συνεργασίας και συνεκτικότητας. 8.6.1. Ο μηχανισμός συνεργασίας. 8.6.1.1. Η συνεργασία μεταξύ της επικεφαλής εποπτικής αρχής και των άλλων ενδιαφερόμενων εποπτικών αρχών. 8.6.1.2. Η υποχρέωση αμοιβαίας συνδρομής. 8.6.1.3. Η δυνατότητα κοινών επιχειρήσεων εποπτικών αρχών. 8.7. Ο μηχανισμός συνεκτικότητας.
9. Το σύστημα προσφυγών, ευθύνης και κυρώσεων 9.1. Το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας σε εποπτική αρχή. 9.2. Το δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής κατά αρχής ελέγχου. 9.3. Το δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής κατά υπευθύνου επεξεργασίας ή εκτελούντος την επεξεργασία. 9.4. Η δυνατότητα εκπροσώπησης υποκειμένων των δεδομένων. 9.5. Η δυνατότητα αναστολής των διαδικασιών. 9.6. Το δικαίωμα αποζημίωσης και η αντίστοιχη ευθύνη. 9.7. Γενικοί όροι επιβολής διοικητικών προστίμων. 9.8. Οι κυρώσεις πέραν των διοικητικών προστίμων. 10. Διατάξεις σχετικά με ειδικές περιπτώσεις επεξεργασίας 10.1. Επεξεργασία και ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης. 10.2. Επεξεργασία και πρόσβαση του κοινού σε επίσημα έγγραφα. 10.3. Επεξεργασία του εθνικού αριθμού ταυτότητας. 10.4. Επεξεργασία στο πλαίσιο της απασχόλησης. 10.5. Διασφαλίσεις και παρεκκλίσεις σχετικά με την επεξεργασία για σκοπούς αρχειοθέτησης προς το δημόσιο συμφέρον ή σκοπούς επιστημονικής ή ιστορικής έρευνας ή στατιστικούς σκοπούς. 10.6. Υποχρεώσεις τήρησης απορρήτου. 10.7. Υφιστάμενοι κανόνες προστασίας των δεδομένων εκκλησιών και θρησκευτικών ενώσεων. 11. Το νέο Εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία ΔΠΧ (Παρουσίαση και Σχολιασμός)
Ενότητα Εισηγητής Ώρες Περιγραφή O Ρόλος του Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων (Data Protection Officer) Ι. Γιαννακάκης 3 Β. Ο Ρόλος του Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων (DPO) 1. To νέο καθεστώς του Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων. 1.1. Τι αλλάζει με τον νέο Γενικό Κανονισμό. 1.2. Πότε είναι υποχρεωτικός ο διορισμός DPO. 1.3. Ανάλυση περιπτωσιολογίας- Παραδείγματα. 2. Ο Ρόλος του DPO. 2.1. Καθήκοντα και ευθύνη του DPO. 2.1.1. Ανάλυση καθηκόντων και αρμοδιοτήτων DPO. 2.1.2. Ανάλυση ευθύνης DPO. 2.1.3. Παραδείγματα. 2.2. Δεξιότητες και εκπαίδευση DPO. 2.2.1. Συνδυασμός εμπειρίας και δεξιοτήτων που πρέπει να έχει ο DPO. 2.2.2. Πιστοποίηση του DPO Ποια προγράμματα αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. 3. DPO και σύγκρουση συμφερόντων. 4. Εσωτερικός ή Εξωτερικός DPO- Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των δύο περιπτώσεων. 5. H θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 6. Μελέτες περίπτωσης. 7. Γενική επισκόπηση διαδικασίας συμμόρφωσης με τον Γενικό Κανονισμό Προσωπικών Δεδομένων (GDPR).
Ενότητα Εισηγητής Ώρες Περιγραφή Ασφάλεια Πληροφοριών (Information Security InfoSec) Κ. Παπαδάτος 10 Γ. Εισαγωγή στην Ασφάλεια Πληροφοριών 1. Η ανάγκη για την Ασφάλεια Πληροφοριών. 1.1. Παγκόσμιες τάσεις & πραγματικά περιστατικά. 1.2. Τεχνική ανάλυση της εξέλιξης των επιθέσεων. 1.3. Το προφίλ και τα κίνητρα των επιτιθέμενων. 1.4. Οργάνωση κυβερνο-εγκλήματος. 2. Βασικές Αρχές Ασφάλειας Πληροφοριών. 2.1. Ορισμός Ασφάλειας Πληροφοριών. 2.2. Στόχοι Ασφάλειας Πληροφοριών και Εξασφάλιση Εμπιστευτικότητας, Ακεραιότητας, Διαθεσιμότητας. 2.3. Δομικά στοιχεία ενός προγράμματος Ασφάλειας Πληροφοριών. 2.4. Τι είναι το ΣΔΑΠ (Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας Πληροφοριών)/ISMS (Information Security Management System). 2.5. Διεθνή Συστήματα Πιστοποίησης και Βέλτιστες Πρακτικές. 3. Τι είναι και τι περιλαμβάνει μια μελέτη Αξιολόγησης Κινδύνου (Risk Assessment). 3.1. Βασικές Αρχές Διαχείρισης Κινδύνου για την Ασφάλεια Πληροφοριών. 3.2. Μοντέλα Διαχείρισης Κινδύνου. 3.3. Ποσοτική & Ποιοτική Μέτρηση Κινδύνων. 3.4. Μεθοδολογίες & Εργαλεία Αξιολόγησης Κινδύνων. 3.5. Ανάλυση Μεθοδολογίας Αξιολόγησης & Διαχείρισης Κινδύνων βάσει του προτύπου ISO 27005. 3.5.1. Καταγραφή Πόρων (asset inventory). 3.5.2. Information Flow Diagram. 3.5.3. Αξιολόγηση Πόρων. 3.5.4. Αξιολόγηση Απειλών.
3.5.5. Αξιολόγηση Υφιστάμενων Μέτρων Ασφάλειας. 3.5.6. Αξιολόγηση Αδυναμιών. 3.5.7. Μέτρηση & Αξιολόγηση Κινδύνου. 3.5.8. Τεχνικές Διαχείρισης Κινδύνων. 4. Απαιτούμενα Οργανωτικά Μέτρα Ασφάλειας. 4.1. Οργανωτική Δομή Ασφάλειας Πληροφοριών. 4.2. Βέλτιστες Πρακτικές Ανάπτυξης & Διαχείρισης Εγγράφων. 4.3. Πολιτικές Ασφάλειας Πληροφοριών. 4.4. Διαδικασίες Ασφάλειας Πληροφοριών. 4.5. Οδηγίες & Τεχνικά Πρότυπα Ασφάλειας Πληροφοριών. 4.6. Πρόγραμμα Εκπαίδευσης & Επιμόρφωσης στην Ασφάλεια Πληροφοριών. 4.7. Πρόγραμμα Ελέγχου Συμμόρφωσης. 4.8. Personal Information Management System (PIMS) - Συσχέτιση με ISMS. 5. Απαιτούμενα Τεχνικά Μέτρα Ασφάλειας. 5.1. Γενικές Αρχές Αρχιτεκτονικής Ασφάλειας. 5.1.1. Ασφάλεια Δικτύων (Network Security). 5.1.2. Ασφάλεια Συστημάτων (System Security). 5.1.3. End Point Security. 5.1.4. Ασφάλεια σε περιβάλλοντα Cloud Computing. 5.2. Pseudonymization. 5.3. Data Masking/Tokenization. 5.4. Encryption. 5.5. Data classification. 5.6. Data leak prevention. 5.7. User rights management. 5.8. Security monitoring.
5.9. Data discovery. 6. Συμμόρφωση με πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές ασφάλειας. 6.1. ISO 27001. 6.2. PCI-DSS (Payment Card Industry Data Security Standard). 7. Ανάπτυξη Πλάνου Συνέχισης Επιχειρηματικών Λειτουργιών (Business Continuity Plan/ Disaster Recovery Plan - BCP/DRP). 7.1. Βασικές Αρχές Συνέχισης Επιχειρηματικών Λειτουργιών. 7.2. Διαδικασία Συνέχισης Επιχειρηματικών Λειτουργιών.
Ενότητα Εισηγητής Ώρες Περιγραφή Εκτίμηση Αντίκτυπου Σχετικά με την Προστασία Δεδομένων (Data Protection Impact Assessment - DPIA) Ι.Γιαννακάκης 5 Δ. Εκτίμηση Αντίκτυπου Σχετικά με την Προστασία Δεδομένων (Data Protection Impact Assessment - DPIA) 1. Ορισμός Ανάλυση άρθρου 35 Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων. 1.1. Ελάχιστο Περιεχόμενο DPIA. 1.2. Αξιολόγηση Κινδύνων. 1.3. Προβλεπόμενα μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων (Risks). 2. Πότε είναι υποχρεωτική η κατάρτιση DPIA. 2.1. Λευκή Λίστα- Ενδεικτική Περιπτωσιολογία. 2.2. Μαύρη Λίστα- Ενδεικτική Περιπτωσιολογία. 2.3. Παραδείγματα. 3. Ανάλυση βασικών παραμέτρων DPIA. 3.1. Ο κίνδυνος για την ιδιωτική ζωή των υποκειμένων των ΔΠΧ. 3.2. Πως διεξάγεται μια DPIA σε σχέση με την ιδιωτική ζωή των υποκειμένων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 4. Μεθοδολογία Κατάρτισης DPIA. 4.1 Ποιος λαμβάνει μέρος στην DPIA. 4.2 Ελάχιστο περιεχόμενο DPIA. 4.3 Πεδίο Εφαρμογής της DPIA. 4.4 Συνιστώσες Συμμόρφωσης προς την υποχρέωση κατάρτισης DPIA. 4.5 Noμικοί Έλεγχοι - Έλεγχοι Αντιμετώπισης Κινδύνων (Legal Due Diligence - Risk Assessment). 4.6 Kίνδυνοι- Πιθανές Παραβιάσεις της ιδιωτικής Ζωής των Υποκειμένων.
4.7 Πηγές Κινδύνου- Επίφοβα Γεγονότα- Απειλές- Άλλοι Κίνδυνοι. 4.8 Απόφαση Έγκρισης Αξιολόγησης DPIA. 5. Ανάλυση Μελέτης Περίπτωσης (DPIA case study).
Ενότητα Εισηγητής Ώρες Περιγραφή Σχέδιο για την αντιμετώπιση περιστατικών παραβίασης ΔΠΧ (Incident Response Plan) Δ. Γεωργόπουλος 5 E. Σχέδιο για την αντιμετώπιση περιστατικών παραβίασης ΔΠΧ (Incident Response Plan) 1. Εισαγωγή. 1.1. Αντιμετώπιση Περιστατικών Παραβίασης ΔΠΧ στο πλαίσιο του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (GDPR). 1.2. Το περιβάλλον σήμερα. 1.3. Επιπτώσεις των περιστατικών παραβίασης ΔΠΧ. 2. Ανατομία της Παραβίασης Δεδομένων. 2.1. Κατηγορίες Παραβιάσεων ΔΠΧ. 2.2. Ο Κύκλος μιας Παραβίασης ΔΠΧ. 3. Χρησιμότητα του Σχεδίου Αντιμετώπισης Περιστατικών Παραβίασης ΔΠΧ. 4. Δημιουργία Σχεδίου Αντιμετώπισης Περιστατικών Παραβίασης ΔΠΧ. 4.1. Ετοιμότητα Αντιμετώπισης Παραβιάσεων. 4.2. Νομικές Υπηρεσίες και Υποχρεώσεις. 4.3. Υπηρεσίες Πληροφορικής. 4.4. Δημόσιες Σχέσεις. 4.5. Υπηρεσίες προς Πελάτες/Καταναλωτές. 5. Πρακτικά Εργαλεία του Σχεδίου Αντιμετώπισης Περιστατικών Παραβίασης ΔΠΧ. 5.1. Κατηγοριοποίηση Συμβάντων. 5.2. Λίστα Επικοινωνίας. 5.3. Αρχική Αναφορά Πιθανής Παραβίασης. 5.4. Συνοπτικός Πίνακας Ενεργειών (Check List). 5.5. Αρχείο Καταγραφής Συμβάντων.
5.6. Υπηρεσίες προς Πελάτες/Καταναλωτές. 6. Προσομοίωση Συμβάντων Αντιμετώπισης Περιστατικών Παραβίασης ΔΠΧ.
Ενότητα Εισηγητής Ώρες Περιγραφή Ασφάλιση - Cyber Privacy Insurance Ν. Γεωργόπουλος 2 ΣΤ. Ασφάλιση - Cyber Privacy Insurance 1. Εισαγωγή. 1.1. Ασφάλιση Cyber Privacy Insurance & GDPR (η ασφάλιση ως τεχνικό & οργανωτικό μέτρο). 1.2. Ιστορική εξέλιξη. 2. Ασφαλιστικές Διαδικασίες. 2.1. Διαδικασία Ανάληψης Κινδύνου (Underwriting). 2.2. Παράγοντες που επηρεάζουν την διαδικασία. 3. Ασφαλιστικές Καλύψεις. 3.1. Συνοπτική Περιγραφή Ασφαλιστικών Καλύψεων. 3.2. Διαχείριση Ζημιών. 3.3. Υπηρεσίες Διαχείρισης Περιστατικών Παραβίασης. 3.4. Περιπτώσεις Αποζημιώσεων. 4. Εργαλεία και Μεθοδολογίες.
Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) Συμμόρφωση (Compliance) και Πιστοποίηση (Certification) Ι. Γιαννακάκης Ν. Λουκάς 5 Z. Αναλυτική Παρουσίαση της Διαδικασίας Συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) και Θέματα Πιστοποίησης 1. Συμμόρφωση με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων 1.1. Ενεργοποίηση εσωτερικών διεργασιών. 1.2. Διορισμός DPO. 1.3. Καταγραφή δραστηριοτήτων επεξεργασίας ΔΠΧ. 1.4. Προτεραιοποίηση ενεργειών για τη συμμόρφωση. 1.5. Διαχείριση κινδύνων. 1.6. Οργάνωση εσωτερικών διαδικασιών. 1.7. Δημιουργία και εφαρμογή πολιτικών και απαιτούμενων εγγράφων για τη συμμόρφωση. 1.8. Υποδείγματα της ΑΠΔΠΧ για τη συμμόρφωση. 1.9. Μεθοδολογίες και πρότυπα. 2. Θέματα Πιστοποίησης 2.1. Πιστοποίηση προσώπων (DPO). 2.2. Πιστοποίηση Οργανισμών (Privacy Seal). 3. Διεξαγωγή classroom case studies