ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΙΑ ΡΟΜΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ 26-29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΣΑΚΗ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΑ ΙΙ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ (Λεωφ. Συγγρού 136, Αθήνα) ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008 18.00-18.30 Εισαγωγική οµιλία και εγκαίνια έκθεσης: «Μετεµφυλιακές πραγµατικότητες: οι δρόµοι της Αριστεράς 1950-1967». Οµιλητής: Σπύρος I. Ασδραχάς 18.30-19.00 Περιήγηση στην έκθεση 19.00-20.15 Παρουσίαση των αποτελεσµάτων του προγράµµατος: «Η ελληνική νεολαία στις συλλογές των ΑΣΚΙ. Πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες από τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο στη Μεταπολίτευση (1940-1974)» (Ε.Π. «Κοινωνία της πληροφορίας») Πρόεδρος: Γιώργος Κουκουλές Χαιρετισµός: Βάσω Κολυβά Παρουσίαση του προγράµµατος: Βαγγέλης Καραµανωλάκης Παρουσίαση των ψηφιακών συλλογών των ΑΣΚΙ για τη νεολαία (1940-1974): Μάνος Αυγερίδης (1940-1949), Άντα Κάπολα (1950-1967), Ιωάννα Βόγλη (1967-1974), Πολίνα Ιορδανίδου (συλλογές εντύπων), Μαρία Κουπαρίτσα (φωτογραφικό αρχείο). Παρουσίαση των ψηφιακών εφαρµογών: Γιάννης Πελεκούδας 20.15-20.30 ιάλειµµα Στρογγυλό τραπέζι µε θέµα: Η νεολαία στον 20ό αιώνα. Ιστοριογραφικές καταγραφές και θεωρητικές προσεγγίσεις Συνοµιλούν οι: Σπύρος Ασδραχάς, Γιάνης Γιανουλόπουλος, Χριστίνα Κουλούρη, Σεραφείµ Σεφεριάδης Συντονιστής: Αντώνης Λιάκος Ακολουθεί δεξίωση. 2
ΠΕΜΠΤΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008 Μορφές πολιτικής στράτευσης: Τα πρόσωπα και οι οργανώσεις Πρόεδρος: Χάγκεν Φλάισερ Πρωινές συνεδρίες 10.00-10.20 Ολυµπία Σελέκου, «Ο επαγγελµατίας-επαναστάτης Ωρίων Αλεξάκης». 10.20-10.40 Νάση Μπάλτα, «Εθνική Οργάνωση Νεολαίας: Ιστοριογραφικές καταγραφές και ερευνητικές προοπτικές». 10.40-11.00 Οντέτ Βαρών-Βασάρ, «ΕΑΜ Νέων, Λεύτερη Νέα, ΕΠΟΝ: Οι τρεις σταθµοί µιας διαδροµής». 11.00-11.20 Μενέλαος Χαραλαµπίδης, «Νεανικές συλλογικότητες στην Κατοχή. Αντιστασιακοί πυρήνες νέων στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας». 11.20-11.50 Συζήτηση 11.50-12.05 ιάλειµµα Πρόεδρος: Προκόπης Παπαστράτης 12.05-12.25 Μιχάλης Λυµπεράτος, «Νεανικοί αγώνες στις απαρχές της µετεµφυλιακής περιόδου (1950-1953)». 12.25-12.45 Αργύρης Υφαντόπουλος, «Η οργανωτική ανάπτυξη του Ρήγα Φεραίου στα πρώτα µεταδικτατορικά χρόνια. Η περίπτωση των συνοικιακών οργανώσεων της Αθήνας». 12.45-13.05 Αλέκα Μπουτζουβή, «Μηχανισµοί κατασκευής της επιλεκτικής µνήµης. Η περίπτωση του Σωτήρη Πέτρουλα». 13.05-13.35 Συζήτηση Πρόεδρος: Νίκος Θεοτοκάς Απογευµατινές συνεδρίες 17.30-17.50 Πολύκαρπος Καραµούζης, «Θρησκευτικές νεολαίες και κοινωνικοπολιτική διεκδίκηση στη νεοελληνική κοινωνία του 20ού αιώνα». 17.50-18.10 Ευάνθης Χατζηβασιλείου, «Νεολαία, «νέα γενιά» και µεταρρύθµιση στον αστικό πολιτικό χώρο, 1935-1961: Όψεις µιας ανολοκλήρωτης σχέσης». 18.10-18.30 Ιωάννα Παπαθανασίου, «Κοµµουνισµός και νεολαία στην Ελλάδα του 20ού αιώνα. Ένα σχεδίασµα». 18.30-19.00 Συζήτηση 19.00-19.15 ιάλειµµα 3
Στρογγυλό τραπέζι µε θέµα: Αµφισβήτηση και νεολαία. Ζητήµατα θεωρίας και µεθόδου Συνοµιλούν οι: Άγγελος Ελεφάντης, Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, Άλκης Ρήγος, Θανάσης Σκρουµπέλος Συντονιστής: Ηλίας Νικολακόπουλος ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008 Πρωινές συνεδρίες Νεολαία και σύγχρονα κοινωνικά κινήµατα Πρόεδρος: Πολυµέρης Βόγλης 10.00-10.20 Γιώργος Αγγελόπουλος - Νίκος Ροτζώκος, «Το κίνηµα για το στρατό τη δεκαετία του 80: Πολιτικές και οργανωτικές διαστάσεις». 10.20-10.40 Παναγής Παναγιωτόπουλος - Παύλος Πανταζής, «Νεολαία και στρατιωτική θητεία 1980-1987. Υποκειµενικότητα και εκδηµοκρατισµός των θεσµών στην κοινωνία της επιθυµίας». 10.40-11.00 Νίκος Παπαδογιάννης, «Η πολλαπλή υποδοχή της ροκ µουσικής από τις κοµµουνιστικές οργανώσεις νεολαίας στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 70». 11.00-11.20 Τάσος Κωστόπουλος, «Από τη νύχτα των πανκς στις νύχτες του Μιχάλη : Η γενιά της αλλαγής και το ψευδοκράτος των Εξαρχείων». 11.20-11.50 Συζήτηση 11.50-12.05 ιάλειµµα Πρόεδρος: Εύη Ολυµπίτου 12.05-12.25 Κώστας Κατσάπης, «Οι σύγχρονοι εκ ύσεως επιδροµείς» και το νεωτεριστικό των πνεύµα. Η επαναφορά της νεολαίας στην ελληνορθόδοξη παράδοση ως αντίδραση στο µοντερνισµό (1964-1974)». 12.25-12.45 Θανάσης Θεοδώρου, «Λερός τουρισµός. Μάταλα: ηθικός πανικός και αντικουλτούρα των χίπις». 12.45-13.05 Ελίζα-Άννα ελβερούδη, «Κινήµατα νεολαίας και κινηµατογράφος στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1960». 13.05-13.35 Συζήτηση Πρόεδρος: Χρήστος Λούκος Απογευµατινές συνεδρίες Φοιτητικό κίνηµα: διαδροµές και ιστοριογραφία 4
17.30-17.50 Αγγελική Χριστοδούλου, «Η εµφάνιση της κοµµουνιστικής αριστεράς στο Πανεπιστήµιο Αθηνών. ράσεις και αντιδράσεις στον Μεσοπόλεµο». 17.50-18.10 Γιάννης Αντωνίου, «Οι σπουδαστές του ΕΜΠ στον Μεσοπόλεµο και την Κατοχή». 18.10-18.30 Καίτη Τοπάλη, «Το φοιτητικό κίνηµα και ο διεθνής περίγυρος: πολιτικό πλαίσιο και κοινωνική δυναµική (1956-1967)». 18.30-19.00 Συζήτηση 19.00-19.15 ιάλειµµα Πρόεδρος: Βάσω Ψιµούλη 19.15-19.35 Νίκος Σερντεδάκις, «Η διαδροµή του φοιτητικού κινήµατος στη µετεµφυλιακή Ελλάδα: πολιτικές ευκαιρίες και διαµαρτυρία». 19.35-19.55 Ρήγας Ραφτόπουλος, «Φοιτητές και δικτατορία στην Ιταλία (1967-1974)». 19.55-20.05 Ολύµπιος αφέρµος, «Αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνηµα και αντιδικτατορικές δυνάµεις (1972-1973): Σχέσεις συγγένειας και αντιπαλότητας». 20.05-20.25 Βαγγέλης Καραµανωλάκης, «Ζητήµατα ιστοριογραφίας του φοιτητικού κινήµατος στην Ελλάδα». 20.25-20.40 Μαρία Κοµνηνού, «Αναπαραστάσεις του ελληνικού φοιτητικού κινήµατος στον ελληνικό κινηµατογράφο» 20.40-21.10 Συζήτηση Πρόεδρος: Νίκος Πετραλιάς ΣΑΒΒΑΤΟ 29 ΜΑΡΤΙΟΥ Πρωινές συνεδρίες Κοινωνία και νεολαία 10.00-10.20 Μαρία Παπαθανασίου, «Νεανικές ηλικίες και αγροτική κοινωνία στην Ελλάδα του πρώιµου 20ού αιώνα». 10.20-10.40 Τασούλα Βερβενιώτη, «Οι ανήλικοι έγκλειστοι του Εµφυλίου στις φυλακές, στη Μακρόνησο, στις Βασιλικές Τεχνικές Σχολές και στις Παιδοπόλεις». 10.40-11.00 ήµητρα Λαµπροπούλου, «Από την ύπαιθρο στην πόλη: µορφές νεανικής εσωτερικής µετανάστευσης στη µεταπολεµική Αθήνα». 11.00-11.20 Ποθητή Χαντζαρούλα, «Έµφυλες σχέσεις και αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα: εργάτριες και υπηρέτριες στη µεταπολεµική Αθήνα». 11.20-11.40 Μαρία αµηλάκου, «Ανάµεσα στον Μανιαδάκη και στον Περόν: Οργανώσεις νεολαίας της ελληνικής παροικίας του Μπουένος Άιρες». 11.40-12.10 Συζήτηση 12.10-12.40 ιάλειµµα 5
Πρόεδρος: Ελένη Φουρναράκη Αθλητισµός: νεολαία και σώµα 12.40-13.00 Γιούλα Κουτσοπανάγου, «Πολιτογράφηση και νοµική θωράκιση του Ελληνικού Προσκοπισµού, 1917-1920». 13.00-13.20 Γιάννης Ζαϊµάκης, «Κρατικός παρεµβατισµός, τοπικός αθλητισµός και νεολαία. Η περίπτωση της ΕΟΝ στο Ηράκλειο Κρήτης στη µεταξική περίοδο». 13.20-13.40 Μαριάννα Σφακιανάκη, «Γερά µυαλά µέσα σε γερά σώµατα. ΕΠΟΝ και αθλητισµός. Μια πρώτη προσέγγιση». 13.40-14.00 Γιώργος Γάσιας, «... εν µπορώ να καταλάβω τι αισθάνονται αυτά τα παληόπαιδα µ' αυτό το φουτ-µπωλ.... Η εξέλιξη του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα στον 20ό αιώνα». 14.00-14.30 Συζήτηση Πρόεδρος: Άντεια Φραντζή Απογευµατινές συνεδρίες Ιστορίες της νεολαίας και λογοτεχνικές αναπαραστάσεις 17.30-17.50 Χριστίνα Ντουνιά, «Τι νέοι που φτάσαµε ως εδώ : Αµφισβήτηση και λογοτεχνία στη δεκαετία του 1920». 17.50-18.10 Γιάννης Παπαθεοδώρου, «Στιγµιότυπα από µια νιότη που κράτησε πολύ. Χρονικά και µνήµες της Κατοχής και της Αντίστασης». 18.10-18.30 Αγγέλα Καστρινάκη, «Μιχαήλ ή Κοσµάς: µυθιστορηµατική νεότητα στα χρόνια της Κατοχής». 18.30-18.50 Νίκος Γουλανδρής, «Μερικές (αναπόδεικτες) σκέψεις για µια χαµένη νιότη». 18.50-19.20 Συζήτηση 19.20-19.35 ιάλειµµα Στρογγυλό τραπέζι µε θέµα: Νέες γυναίκες και πολιτική Συνοµιλούν οι: Αγγέλικα Ψαρρά, «Τα πρώτα κορίτσια του ΚΚΕ και οι τύχες τους: Έµφυλες πτυχές µιας βολικής αποσιώπησης». Μαρία Ηλιού, «Για την πολιτική στράτευση νεαρών κοριτσιών: σπαράγµατα µνήµης». Μάρω Παντελίδου-Μαλούτα, «Αλλαγές στις πολιτικές αντιλήψεις των νέων γυναικών στο τέλος του 20ού αιώνα». Συντονίστρια: Έφη Αβδελά Ακολουθεί δεξίωση 6
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΕ ΡΩΝ: Έφη Αβδελά, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Γιώργος Αγγελόπουλος, κοινωνικός ανθρωπολόγος (Πανεπιστήµιο Μακεδονίας) Γιάννης Αντωνίου, ιστορικός (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο) Σπύρος Ι. Ασδραχάς, ιστορικός (πρόεδρος.σ. ΑΣΚΙ) Μάνος Αυγερίδης, µεταπτυχιακός φοιτητής ιστορίας (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Οντέτ Βαρών-Βασάρ, ιστορικός (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο) Τασούλα Βερβενιώτη, ιστορικός (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο) Ιωάννα Βόγλη, ιστορικός (ΑΣΚΙ) Πολυµέρης Βόγλης, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας) Γιώργος Γάσιας, υποψήφιος δρ. ιστορίας (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Γιάνης Γιανουλόπουλος, ιστορικός (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Νίκος Γουλανδρής, συγγραφέας Μαρία αµηλάκου, ιστορικός (Ιόνιο Πανεπιστήµιο) Ολύµπιος αφέρµος, µηχανικός-εκπαιδευτικός Ελίζα-Άννα ελβερούδη, ιστορικός θεάτρου & κινηµατογράφου (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Άγγελος Ελεφάντης, ιστορικός-εκδότης Γιάννης Ζαϊµάκης, κοινωνιολόγος (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Μαρία Ηλιού, κοινωνιολόγος (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Θανάσης Θεοδώρου, κοινωνιολόγος Νίκος Θεοτοκάς, κοινωνιολόγος (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Πολίνα Ιορδανίδου, βιβλιοθηκονόµος (ΑΣΚΙ) Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, ιστορικός-ερευνητής (ΕΙΕ/ΙΝΕ) Άντα Κάπολα, αρχειονόµος (ΑΣΚΙ) Βαγγέλης Καραµανωλάκης, ιστορικός (ΑΣΚΙ) Πολύκαρπος Καραµούζης, κοινωνιολόγος (Πανεπιστήµιο Αιγαίου) Αγγέλα Καστρινάκη, φιλόλογος (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Κώστας Κατσάπης, ιστορικός (Ιόνιο Πανεπιστήµιο) Βάσω Κολυβά, υπεύθυνη έργων του άξονα «Παιδεία & Πολιτισµός» του Ε.Π. ΚτΠ Μαρία Κοµνηνού, πολιτική επιστήµονας, (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Γιώργος Κουκουλές, ιστορικός (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Χριστίνα Κουλούρη, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου) Μαρία Κουπαρίτσα, µεταπτυχιακή φοιτήτρια ιστορίας (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Γιούλα Κουτσοπανάγου, ιστορικός (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Τάσος Κωστόπουλος, δηµοσιογράφος-ιστορικός ήµητρα Λαµπροπούλου, υποψήφια δρ. ιστορίας (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Αντώνης Λιάκος, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Χρήστος Λούκος, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Μιχάλης Λυµπεράτος, ιστορικός Νάση Μπάλτα, ιστορικός (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο) Αλέκα Μπουτζουβή, ιστορικός (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Ηλίας Νικολακόπουλος, πολιτικός επιστήµονας (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Χριστίνα Ντουνιά, φιλόλογος (Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων) Εύη Ολυµπίτου, εθνολόγος (Ιόνιο Πανεπιστήµιο) Παναγής Παναγιωτόπουλος, κοινωνιολόγος (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Παύλος Πανταζής, κοινωνικός ψυχολόγος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης) Μάρω Παντελίδου-Μαλούτα, πολιτική επιστήµονας (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Νίκος Παπαδογιάννης, υποψήφιος δρ. ιστορίας (Πανεπιστήµιο Cambridge) Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός-ερευνήτρια (ΕΚΚΕ-ΑΣΚΙ) Μαρία Παπαθανασίου, ιστορικός (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο) Γιάννης Παπαθεοδώρου, φιλόλογος (Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων) Προκόπης Παπαστράτης, ιστορικός (Πάντειο Πανεπιστήµιο) 7
Γιάννης Πελεκούδας, πληροφορικός, υπεύθυνος συστηµάτων τεκµηρίωσης (Infolib) Νίκος Πετραλιάς, οικονοµολόγος (πρόεδρος.σ. «Φίλων των ΑΣΚΙ») Ρήγας Ραφτόπουλος, υποψήφιος δρ. ιστορίας (Πανεπιστήµιο Τέρραµο-Πάντειο Πανεπιστήµιο) Άλκης Ρήγος, πολιτικός επιστήµονας (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Νίκος Ροτζώκος, ιστορικός (Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης) Ολυµπία Σελέκου, κοινωνιολόγος (ΕΚΚΕ) Νίκος Σερντεδάκις, κοινωνιολόγος (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Σεραφείµ Σεφεριάδης, πολιτικός επιστήµονας (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Θανάσης Σκρουµπέλος, συγγραφέας Μαριάννα Σφακιανάκη, µεταπτυχιακή φοιτήτρια ιστορίας (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Καίτη Τοπάλη, εκπαιδευτικός- ερευνήτρια Αργύρης Υφαντόπουλος, υποψήφιος δρ. κοινωνιολογίας (Πάντειο Πανεπιστήµιο) Χάγκεν Φλάισερ, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Άντεια Φραντζή, φιλόλογος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης) Ελένη Φουρναράκη, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Κρήτης) Ποθητή Χαντζαρούλα, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Αιγαίου) Μενέλαος Χαραλαµπίδης, υποψήφιος δρ. ιστορίας (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ιστορικός (Πανεπιστήµιο Αθηνών) Αγγελική Χριστοδούλου, ιστορικός (ΑΣΚΙ) Αγγέλικα Ψαρρά, ιστορικός-δηµοσιογράφος Bάσω Ψιµούλη, ιστορικός (αν. διευθύντρια ΓΑΚ) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Σπύρος Ι. Ασδραχάς, Πολυµέρης Βόγλης, Άγγελος Ελεφάντης, Μαρία Ηλιού, Βαγγέλης Καραµανωλάκης, Αντώνης Λιάκος, Ηλίας Νικολακόπουλος, Εύη Ολυµπίτου, Ιωάννα Παπαθανασίου, Προκόπης Παπαστράτης ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Βαγγέλης Καραµανωλάκης, Εύη Ολυµπίτου, Ιωάννα Παπαθανασίου Ευχαριστούµε το Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστηµίου για τη συνδροµή του στη διοργάνωση του συνεδρίου. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Πλατεία Ελευθερίας 1, 105 53 Αθήνα, τηλ. 210-3214024, 210-3223062, email: aski@askiweb.gr Το παρόν έργο συγχρηµατοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και κατά 20% από εθνικούς πόρους 8