Έχει εμφανιστεί μούχλα στο σπίτι σας; Η μούχλα μπορεί να εμφανιστεί παντού στο περιβάλλον, αλλά στα σπίτια είναι ανεπιθύμητη! Η έντονη ανάπτυξη της μούχλας μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και να οδηγήσει σε αλλεργικές αντιδράσεις και αναπνευστικά προβλήματα. Η γενεσιουργός αιτία είναι πάντα η αυξημένη υγρασία. Η διερευνητική εργασία αυτή ευελπιστούμε να σας βοηθήσει να κατανοήσετε: 1. Πώς και γιατί αναπτύσσεται η μούχλα στο χώρο σας, 2. Τι κινδύνους εγκυμονεί η ανάπτυξη της στους κατοίκους, 3. Πως μπορείτε να την αντιμετωπίσετε και τι πρέπει να κάνετε έτσι ώστε να αποτρέψετε την δημιουργία της. Η μούχλα έχει την ικανότητα να αναπτύσσεται παντού καθώς, μικροοργανισμοί μούχλας μπορούν να βρεθούν σχεδόν παντού στο περιβάλλον. Εάν η συγκέντρωση μούχλας υπερβεί ένα ορισμένο όριο, τότε μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας. Η μούχλα ευδοκιμεί σε περιβάλλον με υψηλό ποσοστό υγρασίας. Η αυξημένη υγρασία στο εσωτερικό ενός κτιρίου μπορεί να προέρχεται : α) Από άμεση είσοδο της υγρασίας, λόγω: 1. Ελαττωματικής στέγης, 2. Ελαττωματικής υδρορροής, 3. Ρωγμών στην τοιχοποιία, 4. Του ότι ο χώρος δεν έχει στεγνώσει μετά την κατασκευή, 5. Κακοτεχνιών κατά την κατασκευή του κτιρίου με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει συνεχώς (συνήθης φαινόμενο σε ημιυπόγειους χώρους). β) Βαθμιαία διείσδυση υγρασίας στο δωμάτιο από: 1. Την χρήση ακατάλληλου συστήματος θέρμανσης και κακό εξαερισμό, ειδικά σε κτίρια αεροστεγώς μονωμένα. Η Συμπύκνωση της υγρασίας στην περιοχή των ψυχρών σημείων είναι σύνηθες φαινόμενο. 2. Η ανεπαρκής θερμομόνωσή της τοιχοποιίας σε πολλά μεγάλα κτίρια είναι ένα πρόβλημα. Κατασκευαστικά ελαττώματα, που εμφανίζονται κυρίως στις θερμογέφυρες των κτιρίων μπορούν να οδηγήσουν στην συμπύκνωση υδρατμών κατά μήκος των περιοχών που έχουν προβλήματα. Εκτός από την κατασκευή και την οικοδόμηση στην αύξηση της υγρασίας στο κτίριο συμβάλλουν εξίσου και οι συνθήκες του περιβάλλοντος αλλά και οι κάτοικοι με τον τρόπο χρήσης τους. Ο ανεπαρκής αερισμός σε συνδυασμό με δραστηριότητες από τις οποίες δημιουργείται πολύ υγρασία, λουτρό, το μαγείρεμα, το στέγνωμα των ρούχων, η γυμναστική, μεγάλα ενυδρεία κ.λπ., μπορεί να αυξήσει την υγρασία στο κτίριο πάνω από το επιθυμητό όριο. Κτίρια τα οποία είναι καλά σφραγισμένα για να εξοικονομούν ενέργεια έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση (ο σωστός εξαερισμός είναι απαραίτητος).
Οι αναγκαίες ποσότητες αέρα: Η ελάχιστη αναγκαία ποσότητα οξυγόνου για τον άνθρωπο ανέρχεται σε 1.8m 3 /h ανά άτομο. Η αναγκαία ποσότητα αέρα προκειμένου να απομακρύνονται οι επιβλαβείς ουσίες και οσμές ανέρχεται σε 30m 3 /h ανά άτομο. Οι διάφορες λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα καθημερινά σε μία κατοικία παράγουν τις παρακάτω ποσότητες υδρατμών και διοξειδίου του άνθρακα CO 2 : Πίνακας 1: Παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα CO 2 από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες. Πίνακας 2: Ποσότητα υδρατμών που παράγεται από διάφορες πηγές σε χώρους κατοικίας. Το ποσοστό της εναλλαγής μεταξύ χρησιμοποιημένου και νωπού αέρα που απαιτείται προκειμένου να απομακρυνθεί η υγρασία στους χώρους εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες: 1. Την ποσότητα υγρασίας που δημιουργείται από την χρήση των χώρων. 2. Το εσωτερικό κλίμα. 3. Τις εξωτερικές κλιματικές συνθήκες. 4. Το μέγεθος του χώρου. 5. Την *υγρασκοπικότητα των κτιριακών στοιχείων και της επίπλωσης. Ο καθένας μας, μπορεί να ελέγχει την υγρασία στο χώρο που διαμένει. Χρησιμοποιήστε ένα υγρόμετρο και μετρήστε τη σχετική υγρασία στο δωμάτιο σας. Η υγρασία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 60% στον αέρα του δωματίου (το χειμώνα λιγότερο) και κατά μήκος της επιφάνειας των τοίχων άμεσα το 70% γιατί εγκυμονεί κίνδυνος ανάπτυξης μούχλας. Υγρασκοπικότητα : Η ιδιότητα ορισμένων υλικών να απορροφούν και να συγκρατούν την υγρασία της ατμόσφαιρας.
Σε ένα ανακαινισμένο κτίριο όταν συνυπάρχει η αυξημένη στεγανότητα των παραθύρων και η φυσική ανταλλαγή του αέρα δεν πραγματοποιείται σωστά, τότε στο κτίριο εμφανίζεται υγρασία η οποία πρέπει να αφαιρεθεί από το σύστημα εξαερισμού( φυσικό ή τεχνητό). Ένα σωστά εγκατεστημένο σύστημα εξαερισμού από εξειδικευμένο συνεργείο είναι ικανό να ισορροπήσει στα επιθυμητά επίπεδα την υγρασία στο χώρο δίχως η θερμότητα να χάνεται μέσω του εξαερισμού κατά την θέρμανση του. Πίνακας 3: Αριθμοί εναλλαγών του αέρα για διάφορα είδη χώρων. Καθοριστικό ρόλο στις απώλειες ενέργειας λόγω του αναγκαίου εξαερισμού διαδραματίζει και το σύστημα θέρμανσης που χρησιμοποιείται στο κτίριο. Υπάρχουν νέα συστήματα θέρμανσης που επιτρέπουν τον εξαερισμό με μικρότερες θερμικές απώλειες από τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης που έχουμε συνηθίσει να χρησιμοποιούμε. Αυτού του είδους τα συστήματα ανήκουν στην τεχνολογική οικογένεια της υπέρυθρης θέρμανσης.
Τι είναι η Μούχλα; Μούχλα είναι η κοινή ονομασία για πολλούς και διαφορετικούς μύκητες, που αναπτύσσονται σε οργανικές ουσίες, οι οποίες βρίσκονται σε αποσύνθεση και έχουν μια χαρακτηριστική μυρωδιά, είναι συνήθως άχρωμη και συνήθως δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι στην φάση της δημιουργίας της. Για τον πολλαπλασιασμό και τη διάδοση της βοηθούν μικροσωματίδια. Αυτά έχουν χρώματα και σε αυτό το στάδιο γίνεται ορατή με γυμνό μάτι ως μαύρη ή κίτρινη κηλίδα. Πως προκύπτει η μούχλα; Σε εσωτερικούς χώρους, η επώαση της μούχλας προκαλείται ιδιαίτερα λόγω τριών παραγόντων: υγρασία, θρεπτικά συστατικά και θερμοκρασία. Τα θρεπτικά συστατικά στο σπίτι και στο διαμέρισμα είναι πολλά. Οι μύκητες εγκαθίστανται σε ξύλα και γυψοσανίδες ή τρέφονται από ταπετσαρίες, χρώματα, βερνίκια, σιλικόνη, κόλλες δαπέδων, δέρμα και πολλά άλλα υλικά. Σε περίπτωση υλικών με υψηλή τιμή ph η επώαση περιορίζεται. Η μούχλα αναπτύσσεται όμως και σε υλικά που δεν προσφέρουν από μόνα τους θρεπτικές ουσίες, όταν έχουν πάνω τους οργανικά σωματίδια και ρύπους, για παράδειγμα το κεραμικό και το γυαλί. Η επώαση είναι δυνατή μόνο με την παρουσία υγρασίας. Οι συχνότερες αιτίες δημιουργίας της μούχλας Υψηλή υγρασία περιβάλλοντος Ανεπαρκώς μονωμένες εξωτερικές επιφάνειες Κακές επιλογές κατασκευαστικών υλικών Μύκητες που μεταφέρονται από τον αέρα εγκαθίστανται στα ξύλα, σε κολλητικές ουσίες, στους τοίχους, στα υφάσματα, ή το χαρτί. Προβληματικές υδραυλικές εγκαταστάσεις, ύπαρξη διαρροών, αστοχίες στην εγκατάσταση του δικτύου ύδρευσης, αστοχίες στεγάνωσης κλπ. Ανεπαρκής ή καθόλου αερισμός του κτιρίου. Λάθος επιλογή, εγκατάσταση ή χρήση συστήματος θέρμανσης. Η μούχλα μπορεί να δημιουργηθεί και να εισχωρήσει παντού, για παράδειγμα: Σε διάφορα είδη ξύλου, μοριοσανίδες, χαρτί, χαρτόνι (και γυψοσανίδες), χρώματα, βερνίκια, ταπετσαρία, πλαστικά, καουτσούκ, σιλικόνη, χαλιά, κόλλες, επενδύσεις δαπέδων, δέρμα κ.α. Η μούχλα μπορεί να αναπτυχθεί στο τσιμέντο και το σκυρόδεμα. Η μούχλα μπορεί επίσης να αναπτυχθεί και σε ανόμοια υλικά που έχουν πέσει πάνω σε αυτά οργανικά σωματίδια και σκόνη από τον αέρα (για παράδειγμα, πάνω σε γυαλί). Η μούχλα μπορεί να αναπτυχθεί μόνο υπό την ύπαρξη συγκεκριμένης ελάχιστης υγρασίας και κατάλληλων συστατικών. Η ανάπτυξη της μπορεί να γίνει και σε υλικά που δεν είναι ορατά υγρά, αρκεί η σχετική υγρασία στην επιφάνεια του υλικού να είναι περίπου 80%.
Η μούχλα είναι ενοχλητική και βλαβερή; Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει τις αρνητικές επιπτώσεις της μούχλα στην υγεία μας. Οι μύκητες της μούχλας όπως και η γύρη πολλών φυτών, λουλουδιών και δέντρων, είναι σημαντική αιτία αλλεργίας. Υπολογίζεται ότι έως 25% των ατόμων με αλλεργικές ευαισθησίες, είναι αλλεργικοί στη μούχλα. Η έκταση του προβλήματος διαφαίνεται από επιδημιολογικά στοιχεία των Ηνωμένων Πολιτειών που δείχνουν ότι 10% του πληθυσμού είναι αλλεργικό στη μούχλα. Από αυτούς, το 5% του πληθυσμού της χώρας, μπορεί να υποφέρει από χρόνια αλλεργική πάθηση. Η αλλεργία στους μύκητες και στη μούχλα, ευθύνεται για επεισόδια αλλεργικής ρινίτιδας και άσθματος. Οι ασθενείς με άσθμα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι μύκητες μπορούν να πυροδοτούν επεισόδια άσθματος. Μικροσωματίδια μούχλας μπορούν να εισπνευσθούν μέσω του αέρα προκαλώντας αλλεργικές αντιδράσεις και ερεθισμό. Όσο περισσότερα και εντονότερα ρεύματα αέρα δημιουργούνται στον χώρο μας, τόσο αυξάνεται η ποσότητα των βλαβερών μικροσωματιδίων που αναπνέουμε. Με την επιλογή του κατάλληλου συστήματος θέρμανσης, τον σωστό και τακτικό αερισμό του χώρου μπορείτε να περιορίσετε την πυκνότητα και την εισπνοή των βλαβερών ουσιών. Αλλεργικές και ερεθιστικές επιπτώσεις μπορεί να προέρχονται από ζωντανούς ή μη οργανισμούς μούχλας. Η συχνή επαφή μυκήτων με το σώμα μας μπορεί να δημιουργήσει αλλεργικές αντιδράσεις, προκαλώντας τα γνωστά σε όλους μας συμπτώματα αλλεργικών αντιδράσεων, όπως ρινική καταρροή, φτέρνισμα, κόκκινα μάτια, δερματικό εξάνθημα, κλπ. Οι πάσχοντες, μπορούν να μάθουν εάν είναι αλλεργικοί στους μύκητες κάνοντας αλλεργικά τεστ. Τα αλλεργικά τεστ παρέχουν ασφαλείς και συγκεκριμένες πληροφορίες σε τι είμαστε αλλεργικοί και σε τι όχι. Ωστόσο επειδή ο αριθμός και το είδος των μυκήτων είναι πολύ μεγάλος, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα τεστ μπορεί να είναι αρνητικά λόγω απουσίας των κατάλληλων αντιδραστηρίων σε ένα συγκεκριμένο σπάνιο είδος μύκητα ο οποίος προκαλεί αλλεργία στον ασθενή. Με λίγα λόγια ένα αρνητικό τεστ για αλλεργία σε μύκητες, σε ορισμένους ασθενείς δεν σημαίνει αναγκαστικά πως δεν εμφανίζουν αλλεργικά συμπτώματα λόγω της μούχλας. Η καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η πρόληψη και η αποφυγή της επαφής με τους μύκητες. Η καταπολέμηση των μυκήτων στα κτίρια είναι καλή για τους πάσχοντες αλλά και για όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους.
Η Μούχλα είναι αόρατο πρόβλημα: Η μούχλα συνήθως αναπτύσσεται σε κρυφά σημεία. Η μούχλα είναι αόρατη και μπορεί να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί παντού. Συνήθως «κρύβεται» στο εσωτερικό των τοίχων, πίσω από εντοιχισμένα ντουλάπια, ντουλάπες ή ακόμα και πίσω από βαριά έπιπλα, τα όποια δεν μετακινούνται συχνά. Υπάρχουν πολλά είδη μούχλας, τα οποία προκαλούν αντίστοιχα πολλά είδη αλλεργιών. Όταν υποπτευόμαστε πως αναπτύσσεται μούχλα, πρέπει να εξετάζουμε με μεγαλύτερη προσοχή τις αδύνατες περιοχές του κτιρίου, για να φτάσουμε στην πηγή δημιουργίας της. Η οσμή είναι ο καλύτερος σύμμαχος για την αναγνώριση ύπαρξης μούχλας σε ένα χώρο, για τον λόγο αυτό όλο και περισσότερο ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά χρησιμοποιούνται για την ανεύρεση κρυφής μόλυνσης από μούχλα. Επειδή σχεδόν όλα τα είδη μούχλας δίνουν πτητικές οργανικές ουσίες, ένας ειδικά εκπαιδευμένος σκύλος μπορεί να αναγνωρίσει την μυρωδιά της και να μας βοηθήσει να προλάβουμε την επέκταση της, αποτρέποντας έτσι τον πιθανό κίνδυνο για την υγεία μας. Μία άλλη μέθοδος για την μέτρηση των οργανικών πτητικών ουσιών που δημιουργεί η μούχλα στον εσωτερικό αέρα του χώρου είναι με την βοήθεια ειδικών (αισθητηρίων) συσκευών μέτρησης "MVOCs" (Πτητικές Μικροβιακές Οργανικές Ενώσεις) ή με την βοήθεια ειδικών θερμικών καμερών. Είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ή να μετρήσουμε την πραγματική πηγή της μούχλας, δεν είναι πάντα σαφές εάν οι μετρούμενες πτητικές οργανικές ενώσεις είναι όλες πραγματικά μικροβιακής προέλευσης. Η ανίχνευση αυξημένων συγκεντρώσεων MVOCs στον αέρα δεν αποτελεί ισχυρή και την μόνη προϋπόθεση για την δημιουργία μούχλας και την αύξηση του κίνδυνου για την υγεία των κατοίκων (το ζήτημα είναι πιο σύνθετο). Εργαστηριακά πειράματα έχουν εντοπίσει πάνω από 200 ενώσεις ως MVOCs. Συνήθως αποτελούνται από ισχυρές χημικές ουσίες, όπως αλδεΰδες, βενζόλια, τολουόλια και πολλά άλλα. Η αναγνώριση ύπαρξης μούχλας με γυμνό μάτι είναι αναμφισβήτητη. Για μεγάλες προσβολές πρέπει όχι μόνο να καταπολεμάται η ύπαρξη της αλλά και να διερευνώνται τα αιτία που την δημιούργησαν, γιατί είναι τόσο μεγάλη η έκταση της μούχλα στο διαμέρισμα; σε μεμονωμένες περιπτώσεις μπορούμε να αναλύσουμε και το είδος της μούχλας που παρουσιάζεται, σε κάθε περίπτωση όμως οι αιτίες πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Πρώτα πρέπει να βρεθεί η πηγή της μούχλας και μετέπειτα η αιτία που την δημιουργεί. Μπορεί να οφείλεται σε κατασκευαστικά (δομικά) ελαττώματα, στην ανάρμοστη συμπεριφορά των κατοίκων ή σε κάτι άλλο. Μια τέτοια έρευνα απαιτεί ειδικευμένο προσωπικό με κατάλληλα εργαλεία και υψηλό επίπεδο εμπειρογνωμοσύνης, μια απλή προσέγγιση δεν βοηθάει καθόλου. Πριν από την έναρξη πολύπλοκων μικροβιολογικών ερευνών και μετρήσεων, πρώτον θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια επιτόπια επίσκεψη, στην πρώτη αυτοψία προσδιορίζονται οι πιθανές αιτίες της προσβολής από μούχλα, δεύτερον θα πρέπει να διευκρινιστεί αν υπάρχουν πολλαπλές πηγές δημιουργίας της μούχλας στον εσωτερικό χώρο, αν είναι απαραίτητο με την ανάλυση του αέρα του δωματίου να διερευνηθεί το μέγεθος της, η ακριβής έκταση της και τα μολυσμένα υλικά στο χώρο, τρίτον για να αποφευχθεί η εσφαλμένη ερμηνεία των αποτελεσμάτων πρέπει, οι μετρήσεις και οι αναλύσεις να πραγματοποιούνται από ειδικευμένα εργαστήρια, οι κίνδυνοι για την υγεία μας πρέπει να αξιολογούνται μόνο από ειδικούς.
Σημαντικό: Κατά την ανάθεση τέτοιου είδους εργασιών, βεβαιωθείτε πως το εν λόγο εργαστήριο έχει άδεια λειτουργίας και την εμπειρία τέτοιου είδους μετρήσεων, βεβαιωθείτε πως στο εργαστήριο λειτουργούν τα μέτρα διασφάλισης ποιότητας που απαιτούνται και πως το εργαστήριο έχει τακτικές και επιτυχημένες συμμετοχές σε τέτοιου είδους αναλύσεις. Εάν έχετε αμφιβολίες σχετικά με την «ποιότητα» του Εργαστηρίου, μπορείτε να απευθυνθείτε στο τοπικό κέντρο υγεία ή τις οργανώσεις των καταναλωτών. Αν έχετε υπόνοιες πως υπάρχει έστω και μια πηγή μούχλας στο σπίτι σας που θα μπορούσε να επηρεάσει την υγεία σας, τότε πρέπει να απευθυνθείτε σύντομα στο τοπικό τμήμα υγείας για την προστασία σας. Έχετε ήδη προβλήματα υγείας και την υπόνοια ότι αυτά μπορεί να σχετίζονται με την ανάπτυξη μούχλας στο σπίτι σας; Τότε επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας ή με το τοπικό ιατρικό κέντρο. Τι πρέπει να πράξετε αν ανακαλύψετε μούχλας στο σπίτι σας: Η διαπίστωση μούχλα στο εσωτερικό του σπιτιού σας δεν μπορεί να εξομοιωθεί με κίνδυνο για την υγεία σας, η έκταση του κινδύνου εξαρτάται από την ένταση και τη φύση της βλάβης, ενώ συχνά δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί με ακρίβεια. Η δοσολογία είναι σημαντική, όλοι οι οργανισμοί δεν είναι ίδιοι και φυσικά δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες, η ευαισθησία των ανθρώπων που χρησιμοποιούν τον χώρο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Εάν διαπιστώσετε ότι έχετε μούχλα στο εσωτερικό του σπιτιού σας, θα πρέπει άμεσα να αποκαταστήσετε την βλάβη, ακόμη και οι μικρές πηγές της μούχλας στο εσωτερικό πρέπει να καταπολεμηθούν για λόγους προληπτικής υγιεινής. Ωστόσο, η απομάκρυνση της μούχλας δίχως την εξάλειψη των αιτίων που την δημιουργεί δεν έχει κανένα νόημα, γιατί αργά ή γρήγορα θα κάνει την επανεμφανίσει της μια νέα μούχλα.
Ανάπτυξη μούχλας σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα: Ποιός πρέπει να πληρώσει για την αποκατάσταση των ζημιών; Συχνά το ερώτημα αυτό προκαλεί αντιπαραθέσεις μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή, συνήθως το δικαστήριο και μετά από διαβούλευση με τους εμπειρογνώμονες πρέπει να αποφασίσει. Η μούχλα ίσως είναι κίνδυνος για την υγεία των ενοίκων και σύμφωνα με τα πρότυπα της υγειονομικής περίθαλψης η βλάβη πρέπει να επισκευασθεί γρήγορα, ει δυνατόν με αμοιβαία συμφωνία μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή. Σημαντικό: Οι πληροφορίες μας δεν αντικαθιστούν τις ατομικές σας νομικές συμβουλές. Σε περίπτωση αμφιβολίας σχετικά με τα νομικά και τα υφιστάμενα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας θα πρέπει να αναφερθείτε στον νομικό σας σύμβουλο. Συμβουλευτικά κέντρα ή καταναλωτικές ενώσεις, μπορούν να σας βοηθήσουν.
Καταπολέμηση της αιτίας που προκαλεί την μούχλα: Εάν δεν μπορείτε να λάβετε άμεσα διορθωτικά μέτρα, πρέπει τουλάχιστο να καθαρίσετε τους χώρους από την σκόνη και να τους απολυμαίνετε χρησιμοποιώντας για παράδειγμα αιθυλική αλκοόλη (αιθανόλη), ούτως ώστε η μούχλα να μην επεκταθεί. Με συχνή χρήση εξαερισμού και θέρμανσης, η υγρασία μπορεί να μειωθεί αισθητά στο εσωτερικό του χώρου και να περιορίσει την ανάπτυξη της μούχλας. Τα μέτρα που θα λάβετε θα αρχίσουν να αποδίδουν, μόνο εάν τα υφιστάμενα μόρια της μούχλας έχουν αφαιρεθεί και απολυμανθεί αποτελεσματικά. Μόνο τότε θα αποφευχθεί η υψηλή συγκέντρωση μούχλας στον αέρα του περιβάλλοντος αποκλείοντας αποτελεσματικά τον νέο σχηματισμό άλλων πηγών μούχλας. Με την χρήση σωστού εξαερισμού και θέρμανσης και την απομάκρυνση με μια απλή μετακίνηση περίπου 10 cm των επίπλων από την εξωτερική τοιχοποιία μειώνονται τα σημεία δρόσου στο εσωτερικό του χώρου, εμποδίζοντας την ανάπτυξη της μούχλας. (Η δρόσος είναι το φυσικό φαινόμενο κατά το οποίο οι υπάρχοντες υδρατμοί στην ατμόσφαιρα πλησίον του εδάφους συμπυκνώνονται σε μεγάλες σταγόνες νερού που καλύπτουν κάθε αντικείμενο). Προϋπόθεση για την επιτυχημένη καταπολέμηση της μούχλας είναι να εξαλειφτούν οι αιτίες που οδήγησαν στην εμφάνιση και την ανάπτυξη της. Πρέπει η ζημιές να αποκατασταθούν και η χρήση του χώρου να προσαρμοστεί στο σωστό τρόπο από τους ενοίκους, θα πρέπει να διερευνήσουμε το μέγεθος του προβλήματος απαντώντας στα παρακάτω ερωτήματα: Ποιό είναι το μέγεθος της πληγείσας περιοχής; Ποιά είναι η ένταση της προσβολής; Υπάρχουν μόνο κηλίδες ή "χοντρές" επίστρωση μούχλα; Ποιό είναι το βάθος της μόλυνσης, εκτίνεται στην επιφάνεια ή σε βαθύτερα στρώματα; Ποιό είναι το είδος της μούχλας που αναπτύσσεται; (σημαντικό για τα αλλεργικά άτομα και το επίπεδο μόλυνσης, ορισμένα είδη μούχλας σχηματίζουν δηλητηριώδεις τοξίνες), Ποιά είναι τα μολυσμένα υλικά; Είναι σταθερά ή μπορούν να απομακρυνθούν; (υλικά τοιχοποιίας ή έπιπλα), Τί χώρο εξετάζουμε, για ποια χρήση προορίζεται; (αποθήκη, σαλόνι, νηπιαγωγείο, νοσοκομείο). Απαντώντας στις παραπάνω ερωτήσεις συγκεντρώνεται μια εμπεριστατωμένη αξιολόγηση του προβλήματος, στη συνέχεια, πρέπει να ακλουθούν τα μέτρα προστασίας. Η μικρής κλίμακας μούχλα που εμφανίζεται μόνο επιφανειακά στην τοιχοποιία δεν πρέπει να σας ανησυχεί γιατί δεν αναμένεται κανένας κίνδυνος για τους υγιείς ανθρώπους σε μικρή ποσότητα, για να απομακρύνουμε την μούχλα σε αυτές τις περιπτώσεις στις λείες επιφάνειες από μέταλλο, κεραμικό, γυαλί ή πλαστικό χρησιμοποιούμε νερό και απλά καθαριστικά οικιακής χρήσης, όταν για παράδειγμα μια ξύλινη κατασκευή προσβληθεί επιφανειακά από μούχλα αυτή απλά καθαρίζεται (δεν απαιτείται επαγγελματική συμβουλή για την απομάκρυνση της).
Στα πορώδη υλικά, όπως ταπετσαρίες, γυψοσανίδες, πορώδη τοιχοποιία, πορώδους οροφή, η απομάκρυνση της μούχλας δεν είναι εύκολη υπόθεση και σε ορισμένες περιπτώσεις η κάθαρση της είναι αδύνατη επειδή η μούχλα μπορεί να διεισδύσει στα βαθύτερα στρώματα του υλικού. Ειδικά σε γυψοσανίδες ή χωρίσματα από γυψοσανίδα, η μούχλα μπορεί εύκολα να επεκταθεί. Τα δομικά υλικά που έχουν προσβληθεί σε μεγάλο βαθμό ίσως πρέπει να αφαιρεθούν ή να τριφτούν εάν το επιτρέπει η κατασκευή, εάν μια ξύλινη κατασκευή έχει μολυνθεί σε μεγάλο βαθμό είναι πολύ δύσκολο η μούχλα να απομακρυνθεί, τότε συνηθίζεται η μούχλα να απομακρύνεται με τρίψιμο της επιφάνειας αυτής, έπιπλα με εσωτερικές κλειστές επιφάνειες (καρέκλες, ερμάρια) καθαρίζονται και απολυμαίνονται με χρήση Αιθυλικής αλκοόλης. Σημείωση: Η χρήση αιθυλικής αλκοόλης πρέπει να γίνεται με προσοχή, σκουπίστε τις επιφάνειες με ένα πανί και μην την ψεκάζετε γιατί υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιά ή έκρηξη! Παράλληλα κατά την χρήση της φορέστε αναπνευστική μάσκα. Έπιπλα με ταπετσαρίες όπως καρέκλες και καναπέδες σπανίως τα απολυμάνουμε, η προσπάθεια να τα καθαρίσετε από την μούχλα δεν θα είναι εύκολα πετυχημένη και θα πρέπει τελικά να τα πετάξετε. Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης όπως χαλιά και κουρτίνες είναι επίσης πολύ δύσκολο να καθαριστούν από την μούχλα, για τον σωστό καθαρισμό τους απαιτείται ειδικό συνεργείο του οποίου το κόστος είναι μεγάλο, εσείς θα αποφασίσετε εάν αξίζει τον κόπο να καθαρίσετε το εκάστοτε προϊόν, ή να το πετάξετε. Μολυσμένες ταπετσαρίες πρέπει να αφαιρούνται σε κάθε περίπτωση και η καλυπτόμενη επιφάνεια να καθαρίζεται σχολαστικά, σκουπίζουμε ή αφαιρούμε με μια ηλεκτρική σκούπα με φίλτρο σκόνης τα μικροσωματίδια μούχλας από την μολυσμένη επιφάνεια, στη συνέχεια χρησιμοποιούμαι αιθυλική αλκοόλη σε μικρές ποσότητες σύμφωνα με τον ενδεικνυόμενο τρόπο χρήσης της (αερίζεται συχνά, απαγορεύεται το κάπνισμα, απαγορεύεται η παρουσία φλόγας στο περιβάλλοντα χώρο) τηρήστε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας κατά την εργασία, φορέστε γάντια, μάσκες και γυαλιά. Προστατευτικά μέτρα κατά της προσβολής σας από την μούχλα: 1. Μην αγγίζετε με γυμνά χέρια την μούχλα, φοράτε πάντα γάντια. 2. Μην εισπνέετε τα μικροσωματίδια της μούχλας, φοράτε πάντα προστατευτική μάσκα. 3. Προστατέψτε τα μάτια σας από την σκόνη της μούχλας, φορώντας γυαλιά. 4. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών απομάκρυνσης της μούχλας πλύνατε τα ρούχα σας και κάντε ένα μπάνιο. Σημαντικό: Συχνά συνιστάται η χρήση διαλύματος ξυδιού για την καταπολέμηση της μούχλας, λόγο του χαμηλού ph 2,5 έως 3,5. Δεδομένου ότι πολλά υλικά κατασκευής ιδίως από ασβέστη εξουδετερώνουν την ικανότητα του ξυδιού και παράλληλα παρέχουν οργανικές θρεπτικές ουσίες στο υλικό προκαλώντας τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου η μούχλα είναι στο εσωτερικό του υλικού και για μεγάλο χρονικό διάστημα απειλεί την υγεία των κατοίκων τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, χημικά μυκητοκτόνα για την εξουδετέρωση της. Κατά τη διάρκεια των εργασιών απομάκρυνσης της μούχλα, πολύ υψηλές συγκεντρώσεις μορίων μούχλας μπορεί να απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα, για τον λόγο αυτό οι εργασίες αποκατάστασης θα πρέπει να πραγματοποιούνται υπό κατάλληλες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας.
Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, άτομα με αλλεργίες ή με χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις ή άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα επ' ουδενί δεν θα πρέπει να εκτελέσουν οποιαδήποτε εργασία σε κλειστό χώρο γιατί υπάρχει κίνδυνος για την υγεία τους. Εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης και καταπολέμησης της μούχλας, θα πρέπει να πραγματοποιούνται από εξειδικευμένες επιχειρήσεις που τηρούν τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και ενημερώνουν πλήρως το προσωπικό τους. Πρόληψη η καλύτερη θεραπεία! Το κύριο συστατικό που απαιτείται για την ανάπτυξη της μούχλας είναι η παρουσία υγρασίας, η οποία μπορεί να αποδοθεί από κατασκευαστικές ατέλειες και ελλείψεις ή την εσφαλμένη συμπεριφορά των χρηστών. Ειδικοί επαγγελματίες επί τόπου πρέπει να λάβουν μέτρα και παράλληλα να εκπαιδεύσουν τους χρήστες στην σωστή συμπεριφορά του χώρου, πρέπει να συνεργαστούν για να απομακρύνουν μια και καλή την μούχλα από το σπίτι. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις εκτεθειμένες περιοχές και όπου υπάρχει αυξημένη συμπύκνωση της υγρασίας, στον εξωτερικό τοίχο, στην οροφή, στους τομείς της στέγης που είναι ανεπαρκώς μονωμένοι ή εσφαλμένα μονωμένοι, όλες οι διαρροές πρέπει να επισκευαστούν. Σε καινούργιες κατασκευές ή ανακατασκευασμένα κτίρια οφείλουμε να απομακρύνουμε την υγρασία του κτιρίου με την χρήση του εξαερισμού για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε ορισμένες κατασκευές με υψηλό ποσοστό υγρασία και υψηλή αεροστεγανότητα του κτιρίου, ο φυσικός εξαερισμός του είναι αδύνατος, σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούνται τεχνητά μέσα. Τα μηχανικά συστήματα αερισμού διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες: 1.Συστηματα εξαερισμού με ανεμιστήρες, εγκαθίστανται σε χώρους όπου συγκεντρώνεται η ανεπιθύμητη υγρασία και την εξατμίζουν ή την μεταφέρουν στο εξωτερικό περιβάλλον. Για παράδειγμα, σε κουζίνες και λουτρά, οι ανεμιστήρες ελέγχονται εύκολα μέσω αισθητήρων υγρασίας. 2. Συστήματα αερισμός με ανάκτηση θερμότητας Κατά την χειμερινή περίοδο όπου τα παράθυρα παραμένουν κλειστά, πρέπει ο αέρας να ανανεώνεται στον θερμαινόμενο χώρο για να μην επιβαρύνεται η ποιότητα του και να διατηρείται στα επιθυμητά επίπεδα υγρασίας και πτητικών οργανικών ενώσεων (VOCs), αυτό επιτυγχάνεται μηχανικά με την βοήθεια συστημάτων ανάκτηση θερμότητας, τα συστήματα αυτά έχουν φίλτρα αέρα και πρέπει να καθαρίζονται για να μπορούν να φιλτράρουν τον αέρα που εισέρχεται στο χώρο. Με τον σωστό αερισμό του χώρου δεν δημιουργούνται πηγές υγρασίας που είναι κύριο συστατικό ανάπτυξης της μούχλας. Προσοχή! Τα συστήματα αυτού του τύπου, πρέπει να συντηρούνται και να ελέγχονται τακτικά, διαφορετικά μπορεί να αποτελούν ακόμη και πηγή μικροβίων. Με ένα σύστημα ανάκτησης θερμότητας, μπορείτε να μειώσετε τα ολικά ψυκτικά ή θερμικά φορτία από 25% έως 40% ανάλογα με τον τύπο της εφαρμογής.
Ανάκτηση θερμότητας είναι η διαδικασία με την οποία επιτυγχάνεται αξιοποίηση μέρους της θερμότητας που απορρίπτεται στο περιβάλλον από κάποια μονάδα παραγωγής θερμότητας. Η ανάκτησης θερμότητας από τα απορριπτόμενα θερμά ρεύματα επιτυγχάνεται με εναλλάκτες θερμότητας. Εναλλάκτης θερμότητας ονομάζεται η συσκευή που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά της θερμικής ενέργειας μεταξύ δύο ρευστών διαφορετικής θερμοκρασίας. Ένας ακόμη έμμεσος τρόπος που μας επιτρέπει να αερίσουμε τους χώρους μας σωστά, είναι η εγκατάσταση ενός συστήματος υπέρυθρης θέρμανσης, τα συστήματα υπέρυθρης θέρμανσης έχουν την ικανότητα βάση του τρόπου λειτουργίας τους, να διατηρούν την θερμότητα του αέρα στους 20 o C και κατά συνέπεια την θερμική ενέργεια του σε χαμηλά επίπεδα, έχοντας ως αποτέλεσμα τα απορριπτόμενα ρεύματα αέρα κατά τον εξαερισμό να μην προκαλούν μεγάλες θερμικές απώλειες. Ποιοτικά χαρακτηριστικά συστημάτων υπέρυθρης θέρμανσης και ανάκτησης θερμότητας: Ρύθμιση της θερμοκρασίας και υγρασίας του εισερχόμενου νωπού αέρα στα επίπεδα εσωτερικών συνθηκών (αποτρέπει την εμφάνιση μούχλας). Ελαχιστοποίηση των θερμικών απωλειών κατά τον εξαερισμό του χώρου. Διατήρηση σε υψηλό επίπεδο τις συνθήκες θερμικής άνεσης. Τι είναι οι πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC); Οι πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) είναι οργανικές χημικές ουσίες που έχουν υψηλή τάση ατμών (vapor pressure) σε φυσιολογικές συνθήκες σε θερμοκρασία δωματίου. Οι πτητικές οργανικές ενώσεις περιλαμβάνουν τόσο τις ανθρωπογενείς όσο και τις φυσικά αναπτυσσόμενες χημικές ενώσεις. Τα περισσότερα αρώματα και οσμές είναι πτητικές οργανικές ενώσεις. Οι πτητικές οργανικές ενώσεις επίσης, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία μεταξύ των φυτών. Μερικές πτητικές οργανικές ενώσεις όμως, είναι μακροπρόθεσμα επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία ή μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο περιβάλλον, όπως αύξηση της συγκέντρωσης του όζοντος στην ατμόσφαιρα ή ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα. Συμβουλές για σωστό εξαερισμό: Στην κουζίνα: Στην κουζίνα θα πρέπει να απαλλάσσεστε από την υγρασία που παράγεται σε αυτήν κατά την λειτουργίας της, με την βοήθεια ισχυρών αποροφητηρών, για να μην επιβαρύνεται η υγρασία του δωματίου. Η εικόνα δείχνει πως πρέπει να είναι σωστά τοποθετημένος ένας αποροφητήρας σε μια κουζίνα με φυσικό αέριο.
Στο μπάνιο: Στο μπάνιο, μετά το ντους το νερό (οι υδρατμοί ) από το δάπεδο και τα τοιχώματα θα πρέπει να αφαιρεθεί. Μετά το ντους, θα πρέπει να ανοίξετε το παράθυρο του μπάνιου (αν υπάρχει) για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Σε μπάνια όπου δεν υπάρχουν παράθυρα, βεβαιωθείτε ότι το σύστημα εξαερισμού λειτουργεί σωστά, συνδέστε τον εξαεριστήρα με ένα αισθητήριο υγρασίας για να ελέγχεται η σωστή λειτουργία του. Οι Υγρές πετσέτες και ο τοίχος στο μπάνιο μπορεί παρά τον αερισμό να εξακολουθούν να περιέχουν υγρασία, οι πετσέτες για να στεγνώσουν πρέπει να είναι ενεργοποιημένο το σύστημα θέρμανσης του χώρου ( ο εξαερισμός ή το παράθυρο τον χειμώνα δεν πρέπει να κλείνουν, γιατί η υγρασία από την πετσέτα πρέπει με κάποιο τρόπο να αποδοθεί στο περιβάλλον και όχι να μείνει μέσα στο λουτρό). Για να μειωθεί η υγρασία στο θάλαμο θα πρέπει να αερίζεται αρκετές φορές ημερησίως (ένα σύντομο αερισμό 10 λεπτών). Ψυχρά δωμάτια (για παράδειγμα υπνοδωμάτια) δεν πρέπει να θερμαίνονται (προθερμαίνεται το βράδυ) μέσω του θερμού αέρα από τους άλλους γειτνιάζοντες του κτιρίου χώρους, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπύκνωση της υγρασίας του χώρου στους τοίχους ή τα παράθυρα. Κάθε πρωί μετά από την διάρκεια του ύπνου, θα πρέπει να εξαερίζεται τον χώρο για την απομάκρυνση της υγρασίας. Οικιακοί χώροι που δεν χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα, πρέπει να αερίζονται προτού επαναχρησιμοποιηθούν. Εν κατακλείδι διαπιστώνουμε πως, οι χρήστες των κτιρίων συμβάλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη ή μη της μούχλας, με τον σωστό εξαερισμό και θέρμανση του κτιρίου η υγρασία μπορεί να περιοριστεί. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε επίσης, ότι η υγρασία που δημιουργείται από τις δραστηριότητες μας στο δωμάτιο (Απελευθέρωση υγρασίας του ανθρώπου, ντους, μαγείρεμα, πλύσιμο, γυμναστική κλπ) απομακρύνεται με τακτικό και σωστό αερισμό του χώρου. Ο θερμός αέρας περιέχει στην ίδια σχετική υγρασία πολύ περισσότερο νερό από τον κρύο αέρα (γιατί τα μόρια του διαστέλλονται ). Ο κρύος αέρας του περιβάλλοντος ακόμη και αν η σχετική υγρασία του είναι υψηλή περιέχει μικρά ποσοστά υγρασίας το χειμώνα (γιατί τα μόρια του συστέλλονται), άρα κατά τον εξαερισμό ενός θερμαινόμενου κτιρίου πετυχαίνουμε την μείωση της σχετικής του υγρασίας. Διαπιστώνουμε λοιπόν πως, με τον εξαερισμό απομακρύνουμε την υγρασίας από το δωμάτιο, γιατί η υγρασία που περιέχεται στον αέρα είναι ανάλογη της θερμοκρασίας του, ο θερμός αέρας απορροφά ποσότητες υδρατμών που στην συνέχεια τις μεταφέρει στο εξωτερικό περιβάλλον με την βοήθεια των συστημάτων εξαερισμού.
Από μια τριμελής οικογένεια απελευθερώνονται καθημερινά 6-10 κιλά νερού από τις δραστηριότητες τους μέσα στο κτίριο (30 έως 50g /h ανά άτομο για ελαφρά δραστηριότητα). Για να μεταφερθούν 10 κιλά νερό προς το εξωτερικό περιβάλλον θα πρέπει αρκετά κυβικά μέτρα αέρα να εξαεριστούν. Αυτό σημαίνει ότι ο εσωτερικός αέρας πρέπει να αντικατασταθεί αρκετές φορές για να μεταφέρει την ανεπιθύμητη υγρασία εκτός του κτιρίου. Πολλά σφάλματα γίνονται κατά την κατασκευή ενός κτιρίου (για παράδειγμα στις θερμογέφυρες). Οι θερμογέφυρες είναι τα μέρη εκείνα του περιβλήματος του κτιρίου τα ανεπαρκώς ή καθόλου θερμομονωμένα, τα οποία και παρουσιάζουν μειωμένη αντίσταση στη ροή της θερμότητας. Είναι συνεπώς τα εύκολα μονοπάτια για τη ροή της θερμότητας. Θερμογέφυρες παρουσιάζονται συνήθως: - Σε αμόνωτα στοιχεία από μπετόν: δοκάρια κολόνες τοιχεία. - Στις γωνίες τοίχου τοίχου, τοίχου οροφής. - Γύρω από κουφώματα. - Σε τομές των πλακών και των εσωτερικών τοίχων με το εξωτερικό περίβλημα. Τα προβλήματα που δημιουργούν, εάν δεν είναι σωστά κατασκευασμένες οι Θερμογέφυρες σε ένα κτίριο συνήθως είναι: 1. Λόγω της πολλαπλάσιας τους θερμοπερατότητας σε σχέση με τις μονωμένες επιφάνειες οι θερμογέφυρες αποτελούν μια υπολογίσιμη και συνεχή σπατάλη ενέργειας. Οι απώλειες ενέργειας μάλιστα είναι δυσανάλογα μεγάλες σε σχέση με το μικρό ποσοστό των θερμογεφυρών στην επιφάνεια του εξωτερικού περιβλήματος. 2. Αυξάνουν κατακόρυφα τον κίνδυνο δημιουργίας επιφανειακής και κρυφής συμπύκνωσης και της δημιουργία μούχλας.πράγματι δημιουργούν ψυχρές εσωτερικές επιφάνειες των οποίων η θερμοκρασία πέφτει εύκολα κάτω από σημείο δρόσου του εσωτερικού αέρα με αναπόφευκτη συνέπεια τη συμπύκνωση υδρατμών. Η συμπύκνωση υδρατμών αποτελεί και τη βασική προϋπόθεση για ανάπτυξη μούχλας. 3. Μπορούν να προκαλέσουν μείωση της θερμικής άνεσης με δημιουργία κρύων ρευμάτων. 4. Τέλος, μπορούν να προκαλέσουν και δομικές βλάβες λόγω διαφορικών συστολοδιαστολών, υγρασίας και μούχλας. Συμβουλές πρόληψης και αντιμετώπισης: *Οι θερμογέφυρες πρέπει να αντιμετωπίζονται στο στάδιο του σχεδιασμού. *Η εξωτερική θερμομόνωση είναι μακράν η καλύτερη λύση θερμομόνωσης για την πρόληψη των θερμογεφυρών.
Χρήση Υπόγειων χώρων: Στα υπόγεια κτίρια, η θερμοκρασία του τοιχώματος από την πλευρά δωματίου είναι χαμηλή, η απόλυτη υγρασία του εξωτερικού αέρα, το καλοκαίρι είναι συχνά υψηλότερη και ο συχνός αερισμός με εξωτερικό αέρα σε αυτήν την περίπτωση δεν βοηθάει στο "στέγνωμα". Είναι λάθος να αερίζουμε υπόγειους χώρους το μεσημέρι του καλοκαιριού, επειδή όλο και περισσότερη υγρασία εισάγεται εντός του χώρου και στην συνέχεια συμπυκνώνεται στα ψυχρά τοιχώματα του. Ο σωστός εξαερισμός θα πρέπει να γίνεται στις πρώτες πρωινές ώρες, όπου και ο αέρας έχει χαμηλή υγρασία. Υπόγειοι χώροι που χρησιμοποιούνται ως αποθηκευτικοί πρέπει να καθαρίζονται καλά πριν την διαμονή μας σε αυτούς, η προσβολή τους από μούχλα είναι σύνηθες φαινόμενο. Μια προτεινόμενη λύση είναι σε αυτήν την περίπτωση, η χρήση συσκευών αφύγρανσης αέρα ή μονωτικής θωράκισης του χώρου. Υπόγειος χώρος στον οποίο υπάρχει μούχλα δεν πρέπει να έχει καμία άμεση σχέση με το υπόλοιπο κατοικήσιμο κτίριο, όπως σκάλες και ανοίγματα στην οροφή του υπογείου. Σημαντικό: Σε εξωτερικούς τοίχους και ειδικά σε "ψυχρούς" τοίχους, έπιπλα, βαριές κουρτίνες ή κορνίζες πρέπει να τοποθετούνται σε ελάχιστη απόσταση 10 εκατοστών. Ο κύριος όγκος των πληροφοριών αυτής της εργασίας έχει προέλθει από το φυλλάδιο της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του τμήματος της Εσωτερική Επιτροπή Υγιεινής του αέρα με τίτλο : «Κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη, διερεύνηση, αξιολόγηση και αποκατάσταση της μούχλας στους εσωτερικούς χώρους. Η εργασία δημοσιεύεται, με στόχο να ενημερώσει τους πολίτες για το θέμα της μούχλας. Το φυλλάδιο ενημέρωσης, μπορείτε να την αναγνώσετε στην αρχική της μορφή και στο Διαδίκτυο (Www.umweltbundesamt.de).