II 1 +14,7 +28,7 +,6 3ο TΡΙΜΗΝΟ 19 η ΕΡΕΥΝΑ
II 2 ME THN ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΣΜΑ
3 Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΣΕΣΜΑ δημιούργησε το «Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία» μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρίμηνο οι απόψεις των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ. Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης GRe+1 του βαρόμετρου αποτυπώνει τις προσδοκίες των επικεφαλής και των στελεχών των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ για την ελληνική οικονομία μετά από ένα έτος (+1). Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 συντίθεται από τους εξής επιμέρους δείκτες: Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας, ο οποίος καταγράφει τις απόψεις για την αναμενόμενη πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και πληθωρισμός). Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών, ο οποίος καταγράφει τις εκτιμήσεις για τις μεταβολές στους βασικούς παραγωγικούς συντελεστές (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο). Τέλος, στο Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία προσδιορίζονται οι Ανασχετικοί Παράγοντες για την επιχειρηματική ανάπτυξη και την επιχειρηματική δράση. Η μεθοδολογία διεξαγωγής της έρευνας και υπολογισμού των δεικτών παρουσιάζεται στο μέρος Γ. H παρούσα, 19η έρευνα του ΣΕΣΜΑ πραγματοποιήθηκε από 21-9- έως 8-1- και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το τρίτο τρίμηνο του.
4 B B.1 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Το τρίτο τρίμηνο του ανακόπηκε η ανοδική τάση της αισιοδοξίας των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τους επόμενους δώδεκα μήνες, η οποία είχε ξεκινήσει το δεύτερο τρίμηνο του 16. Έτσι, ο Γενικός Δείκτης GRe+1 διαμορφώθηκε σε 14,7 από 18,1 που ήταν το προηγούμενο τρίμηνο. Βελτίωση όμως καταγράφεται έναντι του τρίτου τριμήνου του 17. +14,7 6-1 +1 ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ GRe+1 4 38.8 4.9 33.3 - -4-6 2.7 -.3-36.7-5.2-1.4-12.4-1.4-7.8-7.5 -.2 14.2 16.5 17.5 18.1 14.7 6.4 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV Ι ΙΙ ΙΙΙ 14 15 16 17 Η αρνητική αυτή εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της επιδείνωσης των προσδοκιών για τις εξελίξεις στο μέτωπο των παραγωγικών συντελεστών, κυρίως όσον αφορά στις δημόσιες υποδομές και τις συνθήκες χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα, που αντανακλούν αντίστοιχα τη δημοσιονομική στενότητα και τον περιορισμό των δημοσίων επενδύσεων, καθώς και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα. Αντίθετα, ο δείκτης για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη, ο οποίος αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις στα εθνικολογιστικά δεδομένα παρέμεινε στάσιμος. Οι σύμβουλοι πάντως είναι περισσότερο αισιόδοξοι όσον αφορά στις εξαγωγές, ενώ μετριάστηκε η ευφορία για την πορεία του ΑΕΠ, της ανεργίας και των επενδύσεων.
5 B.2 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΣΕ ΕΝΑ ΕΤΟΣ (ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ) Στασιμότητα καταγράφηκε κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους στην αισιοδοξία των συμβούλων για την εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών το επόμενο δωδεκάμηνο. Συγκεκριμένα, το ισοζύγιο «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων για τις μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) διαμορφώθηκε στο 28,7, έναντι 29,3 το προηγούμενο τρίμηνο. Υπογραμμίζεται ότι η έρευνα είχε ολοκληρωθεί πριν από τη νέα προβλεψη του ΔΝΤ για ρυθμό μεγέθυνσης 2,4 το. Το αποτέλεσμα πάντως είναι περισσότερο θετικό έναντι του τρίτου τριμήνου του 17, όταν ο δείκτης ήταν 25,3. Αντίθετα από το προηγούμενο τρίμηνο, βελτίωση των προσδοκιών προήλθε από τη διεύρυνση της διαφοράς «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις εξαγωγές και τον πληθωρισμό. Αντίθετα, οι προβλέψεις για το ρυθμό μεγέθυνσης, την ανεργία χειροτέρευσαν, ενώ αυτές για τις επενδύσεις παγίων παρέμειναν ουσιαστικά στάσιμες. 6 4 48.7 43. 36.9 ΔΕΙΚΤΗΣ OIKONOMIKHΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ 17.3 31.2 29.3 28.7 25.3 25.3 3.8-6.6-2.8-4.6-7.6-1.9.4 - -15.5-16.8-4 -32.9 I II III IV I ΙΙ ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ 14 15 16 17
6 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΥΘΜΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ 1 77.1 8 62. 4.3 6 48. 4 37. 39.5 33.8 36.5 31.4 35.7 22.9 6. - -4-6.3-3. -1.2-12.5-3. -6.-4. -1. -.4 Υψηλότερος Ίδιος Χαμηλότερος -6-8 -56.5 I II III IV I ΙΙ ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ 14 15 16 17 Το τρίτο τρίμηνο του υπήρξε επιδείνωση στις προβλέψεις των συμβούλων για τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ κατά το επόμενο δωδεκάμηνο, έναντι των εκτιμήσεων που είχαν γίνει το προηγούμενο τρίμηνο. Η διαφορά «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων περιορίστηκε από 36,5 στο τέλος Ιουνίου σε 31,4 στο τέλος Σεπτεμβρίου. Το τρίτο τρίμηνο του 17 η διαφορά ήταν 37,. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε πιθανώς και η επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης το δεύτερο τρίμηνο, καθώς και η αναταραχή στις διεθνείς αγορές και τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στη Ζώνη του Ευρώ. 1.5 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤHN ANΕΡΓΙΑ 6 54.2 4 22. 26.5 17. 22.9 26.1 22.7 22.1 5. 39.7 41.2 57.4 - -12.2-8.3-22. -2. -1.4-14. -22. -4-36. Υψηλότερη Ίδια Χαμηλότερη -6-5. I II III IV I ΙΙ ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ 14 15 16 17 Οι προβλέψεις για την ανεργία συσχετίζονται με αυτές για το ΑΕΠ. Έγιναν δε και αυτές λιγότερο αισιόδοξες το τρίτο τρίμηνο του. Συγκεκριμένα, το «θετικό» - «αρνητικό» ισοζύγιο διαμορφώθηκε σε 39,7 το τρίτο τρίμηνο έναντι του 5, του προηγούμενου τριμήνου. Φαίνεται συνεπώς ότι, υπάρχουν φόβοι ότι η αναμενόμενη «χαμηλή πτήση» της οικονομίας δεν θα επιτρέψει συνέχιση της καθοδικής τάσης της ανεργίας το επόμενο δωδεκάμηνο.
7 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΑΓΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 8 64. 67.3 6 52. 44.1 14.7 41.2 4 - -4-18.4-18. -18.8-36. -8.3-2. -26. -24. 3.8 28. 27. 13.3 6.1 26.5-6 -55.1-55.6 Υψηλότερες Ίδιες Χαμηλότερες -8 I II III IV I ΙΙ ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ 14 15 16 17 Στασιμότητα υπήρξε όσον αφορά στις προσδοκίες των συμβούλων για τις ιδιωτικές επενδύσεις το τρίτο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, η διαφορά των ποσοστών όσων προβλέπουν άνοδο της επενδυτικής δραστηριότητας και εκείνων που προβλέπουν κάμψη μειώθηκε στο 26,5 το τρίτο τρίμηνο του από 27, το προηγούμενο τρίμηνο. Πρέπει να υπογραμμισθεί, όμως, ότι παραμένει μεγάλη η βελτίωση που έχει καταγραφεί το τελευταίο έτος. Το τρίτο τρίμηνο του 17 ο σχετικός δείκτης είχε τιμή 13,3. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 8 8.6 6 59.2 46. 46.2 48.6 42.9 4 3.6 18.4. 28. 12.2 4.1 6.1 26.1 16.3..4 31.6 34.3 28.8 Υψηλότερες Ίδιες Χαμηλότερες - -4-6.1-23.9 I II III IV I ΙΙ ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ 14 15 16 17 Αντιθέτως, αισιόδοξη είναι η εικόνα των προσδοκιών για την πορεία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά τους επόμενους 12 μήνες. Η διαφορά «θετικών» και «αρνητικών» ποσοστών διευρύνθηκε από 28,8 στο τέλος Ιουνίου σε 34,3 στο τέλος Σεπτεμβρίου. Έναντι μάλιστα του δευτέρου τριμήνου 17 η βελτίωση είναι περισσότερο εντυπωσιακή: Η διαφορά «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων ήταν τότε 26,1. Η αισιοδοξία αυτή ασφαλώς συνδέεται με τη συνεχή ανοδική πορεία του τουρισμού, αλλά και με την αύξηση των εξαγωγών αγαθών που καταγράφουν τα εθνικολογιστικά στοιχεία.
8 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΥΘΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ 3 1.4 13. 26. 21.7 23.9 85.5 1 8. 14.3 12. 8.3 8.3 6.4 6. 12.2 16. 14. 4. 2. 17.3 11.6 1.5 4.1 Υψηλότερος Ίδιος Χαμηλότερος I II III IV I ΙΙ ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ IV I II ΙΙΙ 14 15 16 17 Η διαφορά μεταξύ όσων εκτιμούν ότι η αύξηση των τιμών θα επιταχυνθεί και όσων πιστεύουν ότι θα επιβραδυνθεί, διευρύνθηκε στο 11,6 από 4,1 μεταξύ τέλους Ιουνίου και τέλους Σεπτεμβρίου. Φαίνεται συνεπώς ότι, οι σύμβουλοι εκτιμούν ότι ο αποπληθωρισμός δεν θα συνεχιστεί. Ωστόσο, μεγάλη πλειονότητα των συμβούλων προβλέπει ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών θα παραμείνει στα ίδια χαμηλά επίπεδα το επόμενο δωδεκάμηνο.
9 B.3. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΕΤΟΣ (ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ) Ο Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών επιδεινώθηκε το τρίτο τρίμηνο έναντι του προηγούμενου. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της διαφοράς «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) περιορίστηκε σε,6 στο τέλος Σεπτεμβρίου από 6,8 στο τέλος Ιουνίου. Η κάμψη αυτή είναι κυρίως αποτέλεσμα της επιδείνωσης των προβλέψεων για τις συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και τις δημόσιες υποδομές και το επόμενο δωδεκάμηνο. Σε μικρότερο βαθμό χειροτέρευσαν οι προσδοκίες για το θεσμικό πλαίσιο και την επιχειρηματικότητα. ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ 4 34.6 33.1 29.7 1.6 3. 1.8 9.7 6.8.6 - -25. -7.6-14.2-23.6 -.2-4.4-13.2-13.7-15.4-4 -4.6-6 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 14 15 16 17
1 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ 6 7.2 18.8 4 44.9 4. 3.6 28.6 73.9 Καλύτερη Ίδια Χειρότερη - 12.2 14.3 11.6 8. 8.1 2. 4. 4.1 6.7 2... -2. -4.1-1.9 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 14 15 16 17 Αντίθετα από την πορεία του γενικού Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών, η διαφορά «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για την εξέλιξη της αποτελεσματικότητας του ανθρώπινου δυναμικού διαμορφώθηκε σε 11,6 στο τέλος του τρίτου τριμήνου από 8,1 στο τέλος Ιουνίου. Ωστόσο, ως συνήθως η πλειονότητα των συμβούλων, 73,9, δεν αναμένει ουσιώδη μεταβολή κατά το επόμενο έτος. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ 6.3 8. 29. 8.7 - -2. -6.1-22. -12. -28. -2. -6.7-9.7-1.2-1.7-16. -14.9 -.3-24.5 62.3-4 -37.8-33.3 Καλύτερες Ίδιες Χειρότερες -6-52.2 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 14 15 16 17 Η απαισιοδοξία μεταξύ των συμβούλων για τις δημόσιες υποδομές εντάθηκε το τρίτο τρίμηνο. Η διαφορά «θετικών και «αρνητικών» ποσοστών αυξήθηκε από -9,7 το προηγούμενο τρίμηνο σε -,3 στο τέλος Σεπτεμβρίου. Οι εκτιμήσεις αυτές σχετίζονται προφανώς με τη συνεχιζόμενη δημοσιονομική στενότητα και τις περικοπές στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Ωστόσο, η πλειονότητα των συμβούλων προβλέπει ότι η κατάσταση των δημοσίων υποδομών δεν θα μεταβληθεί το επόμενο έτος.
11 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 6. 15.7 64.3 Καλύτερες Ίδιες Χειρότερες 4 - -4-6 4.8 34. 4. -1.2-44.. 4. -4.2. -. -22. -28. -37. 21.1 13.3 15.1 6.5. I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 14 15 16 17-4.3 Μετά την ανακοπή της ανοδικής τάσης της αισιοδοξίας για τις δυνατότητες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κατά το δεύτερο τρίμηνο, η έρευνα κατέγραψε στο τέλος Σεπτεμβρίου σαφή επιδείνωση των προσδοκιών. Συγκεκριμένα, η διαφορά «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων έγινε αρνητική: διαμορφώθηκε σε -4,3 από 15,1 στο τέλος Ιουνίου. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη οφείλεται ασφαλώς στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα από τα λεγόμενα «κόκκινα δάνεια». ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 7.2 21.7 71. Καλύτερη Ίδια Χειρότερη 8 6 4 - -4-6 -8 57.1 52. 3.6-4.1-3. -56.5-1. -1. -22.9-24. -26.5-34.7-34. -38. 16.7 13.2 6.5 14.5 5.3 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 14 15 16 17 Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας επιδεινώθηκαν ελαφρά κατά το τρίτο τρίμηνο. Η διαφορά των ποσοστών «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» μειώθηκε από το 16,7 στο 14,5. Υπάρχει όμως σημαντική βελτίωση έναντι του τρίτου τριμήνου του 17, όταν ο δείκτης είχε τιμή 6,5.
12 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 8.7 1.1 81.2 Καλύτερο Ίδιο Χειρότερο 6 4 - -4-6 38.8 36. 3.. -27.1-46.7-12.5-16. -34. -32.7-2. -1.2-22. -14.3 2.2 1.8 4.1 1.4-6.8 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 14 15 16 17 Οι προσδοκίες για το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο επίσης επιδεινώθηκαν το τρίτο τρίμηνο. Η διαφορά «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων διαμορφώθηκε στο 1,4, έναντι 4,1 το προηγούμενο τρίμηνο. Υπογραμμίζεται όμως ότι η μεγάλη πλειονότητα των συμβούλων, περισσότερο από 8, θεωρεί ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν θα μεταβληθεί το επόμενο δωδεκάμηνο.
13 Β.4. ΟΙ ΑΝΑΣΧΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Οι απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τα κυριότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση δεν έχουν μεταβληθεί ουσιαστικά το τρίτο τρίμηνο του. Τα πέντε σημαντικότερα ήταν τα εξής: Υψηλή φορολογία. Έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος. Αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Δυσκολίες στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Ασυνέχεια στη λειτουργία του κράτους. Όπως είχε καταγραφεί και από τις προηγούμενες έρευνες, σκορ μεγαλύτερο του 4, σε πεντάβαθμη κλίμακα, είχε επίσης και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης. ΟΙ ΑΝΑΣΧΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
14 Γ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο ΣΕΣΜΑ Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί τον επαγγελματικό συλλογικό φορέα των οργανωμένων εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με εταιρείες-μέλη που απασχολούν περισσότερα από 2. εξειδικευμένα στελέχη. Κύριος στόχος του ΣΕΣΜΑ είναι η ανάπτυξη και διεύρυνση της αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και η ενίσχυση και παγίωση της αξιοπιστίας και της προστιθέμενης αξίας των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της επιχειρηματικής υποστήριξης, τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ο ΣΕΣΜΑ θεωρεί ότι η παρακολούθηση και αξιολόγηση της οικονομικής συγκυρίας και των μεσοπρόθεσμων τάσεων της οικονομίας είναι πολύ σημαντική για το σχεδιασμό στρατηγικής από τις επιχειρήσεις και από το δημόσιο. Οι εκτιμήσεις και προσδοκίες των επιχειρήσεων για την πορεία της οικονομίας αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα και επηρεάζουν την επενδυτική ροπή. Η καταγραφή συνεπώς των απόψεων και προσδοκιών των ιθυνόντων των επιχειρήσεων είναι πολύ χρήσιμη για την ανάλυση της οικονομικής συγκυρίας βραχυχρονίως, καθώς και για τη χάραξη οικονομικής πολιτικής. ΤΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ Ο ΣΕΣΜΑ δημιούργησε το «Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία» μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρίμηνο οι απόψεις των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ. Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης GRe+1 του Βαρόμετρου αποτυπώνει τις προσδοκίες των επικεφαλής και των στελεχών των επιχειρήσεων συμβούλων μάνατζμεντ για την ελληνική οικονομία μετά από ένα έτος (+1). Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 συντίθεται από τους εξής επιμέρους δείκτες: Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας, ο οποίος καταγράφει τις απόψεις για την αναμενόμενη πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών (δηλαδή: ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και πληθωρισμός). Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών, ο οποίος καταγράφει τις εκτιμήσεις για τις μεταβολές στους βασικούς παραγωγικούς συντελεστές (δηλαδή: ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο). Η μεθοδολογία κατάρτισης του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας και του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών έχει ως εξής: Υπολογίζονται τα ποσοστά «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για κάθε παράμετρο και υπολογίζεται η διαφορά τους (Δ = (Θ - Α) x 1), η οποία λαμβάνει τιμές στο διάστημα από -1 έως +1. Ο κάθε δείκτης προκύπτει ως ο αριθμητικός μέσος όρος των πέντε παραμέτρων, οι οποίες εξετάζονται για κάθε συνιστώσα.
15 Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 υπολογίζεται ως ο αριθμητικός μέσος των παραπάνω δύο δεικτών. Τέλος, στο Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία προσδιορίζονται οι Ανασχετικοί Παράγοντές για την επιχειρηματική ανάπτυξη και τη επιχειρηματική δράση. Για να προσδιορισθεί η σημασία κάθε παράγοντα που δρα ανασχετικά στην επιχειρηματική ανάπτυξη, υπολογίζεται μία βαθμολογία που κυμαίνεται από (λιγότερο σημαντικός) έως 5 (περισσότερο σημαντικός). Ο υπολογισμός γίνεται ως εξής: Ο κάθε βαθμός της κλίμακας (κλίμακα Likert 1-5) πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των απαντήσεων κάθε βαθμίδας. Το άθροισμα των επιμέρους γινομένων διαιρείται με τον αριθμό των απαντημένων ερωτηματολογίων. Η ΕΡΕΥΝΑ Η έρευνα απευθύνεται στους εκπροσώπους και τα στελέχη των εταιρειών-μελών του ΣΕΣΜΑ, τα επίτιμα μέλη και τους πρώην προέδρους του ΣΕΣΜΑ. Ειδικότερα, οι εταιρείες-μέλη με προσωπικό μέχρι άτομα εκπροσωπούνται από δύο άτομα, οι εταιρείες με προσωπικό από 21 έως 1 άτομα από τέσσερα, ενώ οι εταιρείες με προσωπικό άνω των 1 ατόμων εκπροσωπούνται στην έρευνα από πέντε άτομα. Συνεπώς, το σύνολο του πληθυσμού στη χρονική αυτή περίοδο είναι 18 άτομα. Η έρευνα έχει τρείς ενότητες: 1. Καταγραφή των προβλέψεων των συμβούλων για την οικονομική κατάσταση, ένα έτος αργότερα. 2. Αποτύπωση των προσδοκιών των συμβούλων αναφορικά με τους παραγωγικούς συντελεστές, ένα έτος αργότερα. 3. Καταγραφή των κυριότερων εμποδίων στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Η έρευνα διεξάγεται κάθε τρίμηνο και τα αποτελέσματά της δημοσιοποιούνται κάθε Απρίλιο, Ιούλιο, Οκτώβριο και Ιανουάριο, αντίστοιχα. Η πρώτη έρευνα διεξήχθη το Μάρτιο του 14 και αφορούσε το πρώτο τρίμηνο του ίδιου χρόνου. H παρούσα, 19 η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 21-9- έως 8-1- και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το τρίτο τρίμηνο του. Συλλέχθηκαν 7 απαντήσεις που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 64,8. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Βασίλειος Ρεγκούζας, Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΣΜΑ. Copyright @ Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος Επιτρέπεται η αναπαραγωγή ή αποθήκευση μεμονωμένων σελίδων ή δεδομένων της έρευνας, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει αναφορά στην πηγή προέλευσης. Τα πορίσματα, οι πληροφορίες ή οι απόψεις που περιέχονται στην έρευνα δεν αποτελούν ούτε μπορεί να θεωρηθούν, άμεσα ή έμμεσα, παρότρυνση, οδηγία, συμβουλή ή προτροπή για οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη. Οι κάτοχοι της έρευνας μπορούν να αξιολογούν τα ανωτέρω και να ενεργούν με βάση τη δική τους βούληση και με δική τους ευθύνη.
16