Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ. Palmos Analysis Ltd.

Transcript

1 Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ Palmos Analysis Ltd. Μάρτιος 2016

2 ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ (Executive Summary) Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας που καταβάλλει για την πληρέστερη πληροφόρηση και ενημέρωση, τόσο του επιχειρηματικού κόσμου και των φορέων (κρατικών ή μη) της πόλης της Θεσσαλονίκης, όσο και των κατοίκων της, συνεχίζει την περιοδική διεξαγωγή Έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας σε επίπεδο Νομού Θεσσαλονίκης που αφορά επιχειρήσεις των τεσσάρων τομέων της οικονομίας και καταναλωτές. Η Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Νομού Θεσσαλονίκης ( Βαρόμετρο ΕΒΕΘ ) διεξάγεται δύο φορές το χρόνο, κατά το 2 ο 15νθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών). Η έρευνα καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές). Η έρευνα για το Βαρόμετρο ΕΒΕΘ διεξάγεται με τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τους υπευθύνους των επιχειρήσεων (Γενικούς Διευθυντές ή Διευθυντές Οικονομικών ή Διευθυντές Πωλήσεων ή τους ιδιοκτήτες, αν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις) με τη χρήση των ερωτηματολογίων που χρησιμοποιούνται από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (DG ECFIN), προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα με τις αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται σε Εθνικό (ΙΟΒΕ) και Ευρωπαϊκό (DG ECFIN) επίπεδο. 1. ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Ο Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών υπολογίζεται με βάση τις προβλέψεις τους για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, την πρόθεση αποταμίευσης και την πρόβλεψη για την ανεργία. Διευκρινίζεται, ότι οι προβλέψεις κινούνται στο διάστημα +100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν αύξηση) έως -100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν μείωση) και εμφανίζονται ως διαφορές μεταξύ θετικών αρνητικών απαντήσεων. Πιο συγκεκριμένα, αρνητική διαφορά σημαίνει ότι το ποσοστό αυτών που προβλέπουν μείωση ενός μεγέθους, είναι υψηλότερο του ποσοστού εκείνων που προσδοκούν αύξηση και αντίστροφα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εμφανίζονται αρκετά απαισιόδοξοι, καθώς ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο Νομό Θεσσαλονίκης διαμορφώνεται στις -48 μονάδες σε καλύτερο, ωστόσο, επίπεδο σε σχέση με τον αντίστοιχο Εθνικό δείκτη ο οποίος διαμορφώνεται στις -72 μονάδες, ενώ ο δείκτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώνεται στις -7 μονάδες, κατά το μήνα Μάρτιο Σε σχέση με τον περασμένο Σεπτέμβριο 2015, παρατηρείται χειρότερο κλίμα μεταξύ των καταναλωτών στο Νομό Θεσσαλονίκης (-48 από -43), ενώ αντίστοιχη επιδείνωση εμφανίζει και ο σχετικός δείκτης σε Εθνικό επίπεδο (-72 από -64). Ειδικότερα, οι Καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν: 2

3 Διατήρηση της κακής οικονομική τους κατάστασης με αντίστοιχη διατήρηση της απαισιοδοξίας (σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015 ) για την περαιτέρω εξέλιξή της. Επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας κατά το τελευταίο έτος και παράλληλα εντυπωσιακά αυξημένη απαισιοδοξία για το μέλλον. Οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι οι τιμές καταναλωτή κινήθηκαν σε σταθερό επίπεδο κατά το τελευταίο 12μηνο και αναμένουν η τάση αυτή να συνεχιστεί και το επόμενο 12μηνο. Αντιθέτως, σε Εθνικό επίπεδο, οι καταναλωτές θεωρούν ότι οι τιμές το τελευταίο 12μηνο ακολούθησαν ανοδική πορεία και αναφέρουν ότι μελλοντικά αναμένουν να υπάρξει επίσης ανοδική τάση των τιμών. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, οι καταναλωτές θεωρούν ότι οι τιμές μειώθηκαν ελαφρά κατά το προηγούμενο διάστημα και προβλέπουν μικρή αύξηση για το μέλλον. Απαισιοδοξία σημαντικά αυξημένη σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015 για την εξέλιξη της ανεργίας στη χώρα. Ωστόσο, το επίπεδο της απαισιοδοξίας στο Νομό Θεσσαλονίκης, είναι αρκετά χαμηλότερο (+50) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Εθνικό δείκτη (+65). Ως επακόλουθο της βαθιάς απαισιοδοξίας των καταναλωτών, παραμένει σταθερή η απροθυμία τους για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών προς το παρόν, όπως συνεχίζεται επίσης και η απροθυμία για την πραγματοποίηση τέτοιων αγορών στο μέλλον. Πολύ χαμηλή πρόθεση για αποταμίευση. Σημειώνεται ότι, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015, παρατηρείται σταθερότητα του ποσοστού όσων δηλώνουν ότι αποταμιεύουν (λίγο ή πολύ) στο 11%, ενώ το 39% δηλώνει ότι τραβάει από τις αποταμιεύσεις ή χρεώνεται όλο και περισσότερο (από 41% τον Σεπτέμβριο 2015 ) και ποσοστό 49% δηλώνουν ότι τα φέρνουν ίσα ίσα με τα εισοδήματά τους (ίδιο με τον "Σεπτέμβριο 2015"). Εκτίμηση περαιτέρω επιδείνωσης των πωλήσεων στην αγορά αυτοκινήτου στο Νομό Θεσσαλονίκης στο επόμενο 12μηνο. Σχεδόν ολοκληρωτική καθήλωση της αγοράς ακινήτων και της οικοδομικής δραστηριότητας γενικότερα και, επιπλέον, μικρή επιδείνωση στον τομέα των ανακαινίσεων ή/και επισκευών-βελτιώσεων σπιτιών. 3

4 2. ΕΡΕΥΝΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Σε αρνητικό επίπεδο βρίσκεται ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία στο Νομό Θεσσαλονίκης, σε περίπου ίδιο επίπεδο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο Αισθητή βελτίωση παρουσιάζει η τιμή του δείκτη σε Εθνικό επίπεδο και σταθερότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, διατηρώντας ελαφρά αρνητικά πρόσημο. Πρέπει να τονιστεί ότι η αποβιομηχάνιση του Νομού Θεσσαλονίκης και η μεταφορά πολλών επιχειρήσεων του κλάδου σε γειτονικές χώρες τα τελευταία χρόνια, έχει πλέον καταστήσει δυσχερές ακόμα και το έργο της συμπλήρωσης του δείγματος της έρευνας με τον απαιτούμενο αριθμό επιχειρήσεων του κλάδου! Έτσι, το ισοζύγιο θετικών αρνητικών εκτιμήσεων του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών της Βιομηχανίας βρίσκεται στις -13 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης (-8 σε Εθνικό και -4 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο). Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος δείκτης παρουσιάζει σχεδόν σταθερότητα σε σχέση με τον προηγούμενο Σεπτέμβριο 2015 σε τοπικό επίπεδο (- 13 από -11) και σημαντική βελτίωση σε Εθνικό επίπεδο (-8 από -23), ενώ εμφανίζει σταθερότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (-4 από -3). Βελτίωση (σε σχέση με τον περασμένο Σεπτέμβριο 2015 ) παρουσιάζει η αξιολόγηση των βιομηχανιών της Θεσσαλονίκης για το 6άμηνο που πέρασε, ενώ, ταυτόχρονα, το τρέχον συνολικό επίπεδο παραγγελιών των επιχειρήσεων κρίνεται ως μη ικανοποιητικό. Ωστόσο, οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για το προσεχές 6άμηνο σχετικά με την παραγωγή διαμορφώνονται σε ουδέτερο επίπεδο, αντίστοιχα με τον "Σεπτέμβριο 2015". Ακόμη, ενώ το τρέχον επίπεδο παραγγελιών από το εξωτερικό παρουσιάζεται έντονα αρνητικό, θετικές παραμένουν οι εκτιμήσεις σε σχέση με την εξέλιξη της εξαγωγικής δραστηριότητας στο μέλλον σε τοπικό επίπεδο. Ειδικότερα, οι απόψεις των βιομηχανιών του Νoμού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα ε- ξής: Υπάρχει μικρότερη σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015 πτώση της παραγωγής (- 39 από -48) κατά το τελευταίο εξάμηνο. Αντίστοιχη πορεία βελτίωσης ακολουθεί ο σχετικός δείκτης και σε Εθνικό επίπεδο, ο οποίος είναι πλέον οριακά θετικός (+1 από -25). Ουδέτερες είναι οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον αναφορικά με το Νομό Θεσσαλονίκης, σε αντίθεση με τις σαφώς αισιόδοξες προβλέψεις που επικρατούν σε Εθνικό επίπεδο. Πραγματοποιείται σχετικά ικανοποιητικά η διαχείριση των αποθεμάτων και της παραγωγικής δυναμικότητας των βιομηχανιών, με φανερή την επίδραση των capital controls. Αποτυπώνεται μικρή αισιοδοξία για το μέλλον σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών, λίγο αυξημένη σε σχέση με τον Σεπτέμβριο Αναμένεται σχετική σταθερότητα ως μικρή μείωση των τιμών για το επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ εμφανίζεται ελαφρά αρνητική πρόβλεψη για την εκτίμηση της απασχόλησης στο επόμενο διάστημα. 4

5 3. ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Αρνητικό αλλά ελαφρώς βελτιωμένο σε σχέση με τον "Σεπτέμβριο 2015" εμφανίζεται το κλίμα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στο Νομό Θεσσαλονίκης. Έτσι, ο σχετικός Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τον τομέα των Υπηρεσιών βρίσκεται στις -31 μονάδες, έναντι -17 μονάδων σε Εθνικό επίπεδο και +9 μονάδων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε σχέση με τον προηγούμενο Σεπτέμβριο 2015 υπάρχει ελαφρώς καλύτερο κλίμα σε τοπικό επίπεδο (-31 έναντι -39), σταθερότητα σε Εθνικό επίπεδο (-17 έναντι -15) και μικρή επιδείνωση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου όμως ο δείκτης έχει θετικό πρόσημο (+9 έναντι +14). Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν: Ιδιαίτερα κακή οικονομική κατάσταση με μικρή βελτίωση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015 και σαφή βελτίωση της ζήτησης κατά το προηγούμενο διάστημα. Αρνητικές εκτιμήσεις επικρατούν για την εξέλιξη της απασχόλησης στον κλάδο το επόμενο διάστημα, ενώ αρνητικές είναι οι εκτίμησεις και για την εξέλιξη της απασχόλησης κατά το προηγούμενο εξάμηνο. Η απαισιοδοξία επεκτείνεται τόσο σχετικά με την εξέλιξη της ζήτησης το επόμενο εξάμηνο όσο και σε σχέση με την εξέλιξη των τιμών των υπηρεσιών το επόμενο εξάμηνο. 5

6 4. ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Σε σταθερά αρνητικό επίπεδο παραμένει ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για το Λιανικό Εμπόριο στο Νομό Θεσσαλονίκης και με ελαφριά επιδείνωση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο Ο αντίστοιχος Εθνικός δείκτης εμφανίζει, ωστόσο, σαφή βελτίωση και βρίσκεται πλέον σε θετικό έδαφος. Με θετικό πρόσημο και μικρή πτώση παρουσιάζεται ο Ευρωπαϊκός δείκτης. Έτσι, το ισοζύγιο θετικών αρνητικών εκτιμήσεων του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου βρίσκεται στις -26 μονάδες (από -19 μονάδες τον Σεπτέμβριο 2015 ) στο Νομό Θεσσαλονίκης, έναντι +3 μονάδων (από -20 μονάδες τον Σεπτέμβριο 2015 ) σε Εθνικό και +5 μονάδων (από +9 μονάδες τον Σεπτέμβριο 2015 ) σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικότερα, οι απόψεις των εμπορικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής: Αυξημένη απαισιοδοξία καταγράφεται αναφορικά με την εξέλιξη των πωλήσεων και των παραγγελιών τους κατά το επόμενο 6άμηνο, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015, καθώς και εντονότερα κακή αποτίμηση της εξέλιξης των πωλήσεων κατά το προηγούμενο διάστημα. Εξακολουθούν να προβλέπουν μείωση της απασχόλησης στον κλάδο τους, ενώ προβλέπουν σημαντική μείωση των τιμών των προϊόντων κατά το αμέσως επόμενο διάστημα. Εμφανίζονται εντονότερα αρνητικές εκτιμήσεις για την πορεία της επαγγελματικής τους δραστηριότητας στο προσεχές εξάμηνο, καθώς και των αντίστοιχων παραγγελιών που θα πραγματοποιήσουν οι ίδιοι προς τους προμηθευτές τους. 6

7 5. ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Αρνητικός και σε σταθερό επίπεδο, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015, είναι ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τις Κατασκευές στο Νομό Θεσσαλονίκης. Ταυτόχρονα, ο Εθνικός δείκτη παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση - αν και εξακολουθεί να είναι αρνητικός - συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο Έτσι, το ισοζύγιο θετικών αρνητικών εκτιμήσεων του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Κατασκευών βρίσκεται στις -53 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης, -36 μονάδες σε Ε- θνικό επίπεδο και -17 μονάδες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Έντονα αρνητική εμφανίζεται η εξέλιξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά το τελευταίο 6άμηνο, αν και ελαφρά καλύτερα σε σχέση με τον Σεπτέμβριο Εμφανίζεται εντονότερη τάση πτώσης των τιμών σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015 σε τοπικό επίπεδο, ενώ σχετική σταθερότητα (σε αρνητικό πάντως επίπεδο) υπάρχει στις εκτιμήσεις για πρόθεση μείωσης του προσωπικού κατά το επόμενο 6άμηνο. Ειδικότερα, οι απόψεις των κατασκευαστικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής: Καταγράφεται μια σταθερή πτώση της κατασκευαστικής δραστηριότητας με διατήρηση σε πολύ αρνητικό έδαφος των νέων παραγγελιών. Εμφανίζεται μια εντονότερη τάση μείωσης των τιμών των ακινήτων, καθώς συγκλίνει περαιτέρω το επίπεδο των τιμών με το επίπεδο της ζήτησης. 7

8 6. ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ AD HOC ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Στο πλαίσιο της αποτελεσματικότερης αξιοποίησης του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ ως ερευνητικού εργαλείου και για την πληρέστερη πληροφόρηση του επιχειρηματικού κόσμου του Νομού Θεσσαλονίκης, ενσωματώθηκαν στα ερωτηματολόγιά του ad-hoc ερωτήσεις για διάφορα θέματα καταναλωτικής συμπεριφοράς, αλλά και επιχειρηματικής επικαιρότητας. Τα ερωτήματα τέθηκαν με τέτοιο τρόπο (στο τέλος των τυποποιημένων ερωτηματολογίων που χρησιμοποιεί το Βαρόμετρο ΕΒΕΘ ), ώστε να διασφαλίζεται η συνέχεια και η εγκυρότητα των αποτελεσμάτων του. Απόψεις για το προσφυγικό πρόβλημα 8 στους 10 καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης δηλώνουν ότι τους ανησυχούν οι εξελίξεις στο προσφυγικό πρόβλημα στη χώρα μας, είτε Πολύ (50%) είτε Αρκετά (30%). Ωστόσο, μόνο το 25% δηλώνουν ότι οι εξελίξεις στο προσφυγικό πρόβλημα έχουν επηρεάσει τη ζωή τους Πολύ (13%) ή Αρκετά (12%), ενώ η συντριπτική πλειοψηφία δηλώνει ότι δεν έχει επηρεαστεί (Καθόλου 62%, Λίγο 12%). Μετακίνηση στο εξωτερικό για εύρεση εργασίας Εντυπωσιακό εύρημα της μέτρησης αποτελεί ότι το 58% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι υπάρχει στον στενό τους οικογενειακό κύκλο κάποιο άτομο ή κάποια άτομα που είτε έχουν ήδη μετακινηθεί στο εξωτερικό για λόγους εύρεσης θέσης εργασίας (40%), είτε το σκέφτονται (18%). Αγορά προϊόντων Ελληνικής κατασκευής ή παραγωγής 2 στους 3 περίπου καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης δηλώνουν διατεθειμένοι να πληρώσουν επιπλέον χρήματα για την αγορά κάποιου προϊόντος με την προϋπόθεση να είναι Ελληνικής κατασκευής ή παραγωγής. Η μεγάλη πλειοψηφία δηλώνουν διατεθειμένοι να πληρώσουν μέχρι 10% επιπλέον (67%), με τον σταθμισμένο μέσο όρο να διαμορφώνεται στο 15% περίπου. Απόψεις για την αγορά της Θεσσαλονίκης Η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών (75%) στο Νομό Θεσσαλονίκης δεν θα επιθυμούσε τη λειτουργία της αγοράς όλες τις Κυριακές του έτους. Επίσης, η συντριπτική πλειοψηφία (87%) θεωρεί ότι το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων στην αγορά της Θεσσαλονίκης τους εξυπηρετεί απόλυτα και η αγορά της πόλης διαθέτει όλα τα προϊόντα 8

9 και τις υπηρεσίες που χρειάζονται (88%). Μάλιστα, η μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών στον Νομό Θεσσαλονίκης θεωρεί ότι οι τιμές στην αγορά της πόλης είναι ανταγωνιστικές σε σχέση με άλλες πόλεις της Ελλάδας (56% ή 72% όσων έχουν γνώμη), ωστόσο η σύγκριση με το επίπεδο τιμών άλλων πόλεων της Ευρώπης είναι σχεδόν ισορροπημένη27% ή 42% όσων έχουν γνώμη δηλώνουν ότι οι τιμές στη Θεσσαλονίκη είναι ανταγωνιστικές σε σχέση με άλλες πόλεις της Ευρώπης ενώ 29% ή 45% όσων έχουν γνώμη διαφωνούν. 9

10 7. ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ AD HOC ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Προσφυγικό Πρόβλημα και Επιχειρήσεις 7 στις 10 επιχειρήσεις αναφέρουν ότι ανησυχούν για τις εξελίξεις στο προσφυγικό πρόβλημα στη χώρα μας Πολύ (43%) ή Αρκετά (28%), ωστόσο μόνο το 29% δηλώνουν ότι οι εξελίξεις αυτές έχουν αντίστοιχα επηρεάσει Πολύ (13%) ή Αρκετά (16%) την επιχειρηματική δραστηριότητα, ποσοστό πάντως που δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο, καθώς αφορά περίπου 3 στις 10 επιχειρήσεις στον Νομό Θεσσαλονίκης. Εντυπωσιακό είναι ότι περίπου 1 στις 10 επιχειρήσεις (11%) αντιμετωπίζουν τις εξελίξεις στο προσφυγικό ως επιχειρηματική ευκαιρία, με την πλειοψηφία ωστόσο (43%) να θεωρούν ότι το προσφυγικό πρόβλημα είναι απειλή για τις επιχειρήσεις στον Νομό Θεσσαλονίκης. Φορολογικό/ Ασφαλιστικό Οι μέχρι στιγμής προτάσεις της Κυβέρνησης για το ασφαλιστικό και το φορολογικό, όπως έχουν φτάσει μέχρι τις επιχειρήσεις, αντιμετωπίζονται καθολικά αρνητικά από τον επιχειρηματικό κόσμο: το 90% θεωρούν ότι οι προτάσεις αυτές κινούνται σε λάθος κατεύθυνση στο φορολογικό και αντίστοιχο ποσοστό (83%) δηλώνουν ότι οι προτάσεις σχετικά με το ασφαλιστικό βρίσκονται επίσης σε λάθος κατεύθυνση. Θεσσαλονίκη, 12 Απριλίου 2016 ΠΑΛΜΟΣ ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΙΚΕ 10