ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 003.1 - Επιστήµη της Πληροφορικής και Πληροφοριακά Συστήµατα Ακαδηµαϊκό έτος 2010 2011, Χειµερινό εξάµηνο Τελική Εξέταση: Σάββατο - 04/12/10, Ώρα: 08:30-11:30, Αίθουσες: ΧΩ 02-Β205+Β211 Οι ερωτήσεις που δίνονται για κάθε κεφάλαιο έχουν ως στόχο να σας υποβοηθήσουν να προετοιµαστείτε όσο το δυνατό καλύτερα για την ενδιάµεση εξέταση. Σε καµία περίπτωση όµως δεν καθορίζουν την ύλη της ενδιάµεσης, η οποία καθορίζεται από τις διαφάνειες των διαλέξεων οι οποίες είναι αναρτηµένες στην ακόλουθη ιστοσελίδα καθώς και στο πληροφορικό σύστηµα BlackBoard. http://www.cs.ucy.ac.cy/~aachila/courses/fall2010/epl003/index.html ιάλεξη 1: Περιγραφή Μαθήµατος, Εισαγωγή - Η Πληροφορική στη Σύγχρονη Κοινωνία (Εκτός ιστορικής αναδροµής) Παραδείγµατα Ερωτήσεων: 1. Τι είναι το υπολογιστικό σύστηµα και από ποια µέρη αποτελείται? Παρουσιάστε διαγραµµατικά το απλούστερο µοντέλο ενός υπολογιστή. 2. Περιγράψτε µε συντοµία τα µέρη που αποτελούν ένα υπολογιστικό σύστηµα. 3. Τι ορίζουµε ως λογισµικό και τη ως πρόγραµµα? Ποια η κύρια διαφορά µεταξύ των δύο? 4. Απαριθµήστε τα στρώµατα ενός υπολογιστικού συστήµατος? Περιγράψτε σε συντοµία δύο στρώµατα του υπολογιστικού συστήµατος. 5. Περιγράψτε την έννοια της αφαιρετικότητας/αφαίρεσης και δώστε ένα παράδειγµα? 6. Ποιος είναι ο κύριος λόγος δηµιουργίας των υπολογιστικών συστηµάτων, ο οποίος εκφράζει και την επιστήµη της πληροφορικής. Σε τι αποσκοπούσαν τα πρώτα υπολογιστικά συστήµατα? 7. Περιγράψτε την µηχανή Turing. Ποιος είναι ο επινοητής της? 8. Ποιες είναι οι 5 κύριες αλλαγές που έχουν επέλθει στα υπολογιστικά συστήµατα από την δηµιουργία του άβακα το 3000 π. Χ. µέχρι σήµερα? 9. Ποια η κύρια διαφορά της µαγνητικής ταινίας µε το µαγνητικό δίσκο (magnetic disk)?
10. Από ποιο υλικό αντικαταστάθηκε η λυχνία. Ποια τα πλεονεκτήµατα του σε σχέση µε την ηλεκτρονική λυχνία? 11. Νόµος του Moore? 12. Περιγράψτε µε συντοµία τι είναι παράλληλος υπολογισµός και τι ικτύωση? 13. Περιγράψτε τη γλώσσα µηχανής και την γλώσσα Assembly. 14. Ποιος είναι ο σκοπός/κύριος λόγος εξέλιξης των γλωσσών λογισµικού? 15. Ποιες οι κατηγορίες προγραµµατιστών. Περιγράψτε µε συντοµία την καθεµία και δώστε την κύρια διαφορά τους. ιάλεξη 2: Συστήµατα Αρίθµησης 1. Παρουσιάστε ένα δυαδικό, δεκαδικό, ή οκταδικό, ή δεκαεξαδικό αριθµό µε τον ορισµό της σηµασιολογίας θέσης. 2. Παραδείγµατα/Ασκήσεις σχετικές µε την Μετατροπή αριθµών από ένα αριθµητικό σύστηµα σε άλλο. 3. Ποια είναι τα σηµαντικότερα/συνηθέστερα συστήµατα αρίθµησης? Ποια στοιχεία χαρακτηρίζουν µοναδικά το κάθε σύστηµα. Παρουσιάστε τα στοιχεία αυτά για ένα από τα συστήµατα αρίθµησης. 4. Περιγράψτε τη σχέση του δυαδικού συστήµατος και του ηλεκτρονικού υπολογιστή. 5. Τι γίνεται µε δεδοµένα που µπορούν να παίρνουν περισσότερες από δύο τιµές? Πως τα αναπαριστούµε στο δυαδικό σύστηµα? ώστε 2 παραδείγµατα. 6. Οµαδοποίηση δυαδικών ψηφίων. Ποσότητες πληροφοριών Bits and bytes. 7. Τι είναι η κωδικοποίηση δεδοµένων, ποια είναι η πιο γνωστή µορφή κωδικοποίησης και ποιος ο κύριος λόγος δηµιουργίας της? 8. Πως γίνεται η κωδικοποίηση ήχου? ιάλεξη 3: οµή των Υπολογιστών 1. Ποιες είναι η µονάδες της αρχιτεκτονικής Von Neumann? Περιγράψτε την λειτουργία 2 µονάδων της αρχιτεκτονικής. 2. Ποιο είναι το πιο σηµαντικό συστατικό της αρχιτεκτονικής Von Neumann? Περιγράψτε αναλυτικά τη λειτουργία του. 3. Ποιος είναι ο ρόλος της ΚΜΕ? 4. Ποιες είναι οι 2 βασικές υποµονάδες της ΚΜΕ? Ποιος ο ρόλος τους? 5. Ποιους καταχωρητές περιλαµβάνει η Μονάδα Ελέγχου (ΜΕ)? Ποιος ο ρόλος τους? 6. Τι είναι η µνήµη και ποιοι τύποι µνήµης υπάρχουν? 7. Τι είναι η κύρια µνήµη και σε τι αποσκοπεί. Ποια η σχέση µε τον όρο διεύθυνση? 8. Περιγράψτε τους διαφορετικούς τύπους πρωτεύουσας µνήµης. 9. Ιεραρχία µνήµης όσο αφορά ταχύτητα. 10. Περιγράψτε τη λειτουργία της κρυφής µνήµης. 11. Τι είναι οι Μονάδες Εισόδου/Εξόδου? 12. Παραδείγµατα Μονάδων Εισόδου/Εξόδου. 13. Τι είναι η δευτερεύουσα µνήµη? Ποιες συσκευές αποθήκευσης δευτερεύουσας µνήµης γνωρίζετε. Ποια η κύρια διαφορά της δευτερεύουσας µνήµης σε σχέση µε την πρωτεύουσα µνήµη? 14. Πως συνδέεται η ΚΜΕ µε την Κύρια Μνήµη και ποιοι δίαυλοι εξυπηρετούν
την σύνδεση αυτή. 15. Τι είναι ο «κύκλος µηχανής»; Πόσες και ποιες είναι οι φάσεις του; ιάλεξη 4: Λογισµικό, Λειτουργικά Συστήµατα 1. Τι είναι το υπολογιστικό σύστηµα και από ποια µέρη αποτελείται? 2. Περιγράψτε και παρουσιάστε διαγραµµατικά το απλό και το πιο σύνθετο µοντέλο ενός υπολογιστή. 3. Ποια είναι η διαφορά µεταξύ ενός Προγράµµατος Εφαρµογής και ενός Λειτουργικού Συστήµατος; 4. Σε τι χρησιµεύει το Λειτουργικό Σύστηµα και ποιες λειτουργίες επιτελεί? 5. Περιγράψτε τους βασικούς στόχους ενός Λειτουργικού Συστήµατος. 6. Περιγράψτε την διαδικασία κατά την οποία προετοιµάζεται ένα Λ.Σ για χρήση? 7. Τι είναι ο πολυπρογραµµατισµός (multiprogramming)? 8. Τι είναι ο χρονικός καταµερισµός (time sharing)? 9. Τι είναι η χρονοδροµολόγηση? 10. Πως γίνεται η διαχείριση της µνήµης και ποιο λογισµικό είναι υπεύθυνο για τη σωστή διαχείριση της µνήµης? 11. Τι είναι η λογική και τι η φυσική διεύθυνση? 12. Τι είναι η Χρονοδροµολόγηση ΚΜΕ (scheduling) και ποιες κατηγορίες Χρονοδροµολόγησης ΚΜΕ υπάρχουν (απαριθµήστε). 13. Περιγράψτε τις κατηγορίες Χρονοδροµολόγησης ΚΜΕ. 14. Περιγράψτε τους Αλγόριθµους Χρονοδροµολόγησης ΚΜΕ (Scheduling Algorithms). 15. Παραδείγµατα/Ασκήσεις σχετικές µε Αλγόριθµους Χρονοδροµολόγησης ΚΜΕ. ιάλεξη 5: Συστήµατα Αρχείων 1. Τι είναι η πρωτεύουσα και τι η δευτερεύουσα µνήµη? Ποια η κύρια διαφορά της δευτερεύουσας µνήµης σε σχέση µε την πρωτεύουσα µνήµη? 2. Τι είναι το αρχείο και τι το σύστηµα αρχείων? 3. Τι είναι το αρχείο κειµένου και τι το δυαδικό/ψηφιακό αρχείο? 4. Τύποι Αρχείων και Ονόµατα Αρχείων. 5. Τι είναι το Ευρετηριασµένο Αρχείο και πως προσπελάζεται µια εγγραφή σε ένα ευρετηριασµένο αρχείο? 6. Ποιες είναι οι βασικότερες λειτουργίες που µπορούν να επιτελεστούν σε ένα αρχείο βάσης δεδοµένων? 7. Φυσική Αποθήκευση Αρχείων και Αφαιρετικότητα. Περιγράψτε την σχέση που διέπει αυτά τα δύο. 8. Πως γίνεται η προσπέλαση κάποιου αρχείου? 9. Ποιες είναι οι βασικές τεχνικές προσπέλασης αρχείου? Περιγράψτε τις. 10. Περιγράψτε τι εννοούµε µε τον όρο προστασία αρχείων? Ποιες είναι οι βασικές κατηγορίες προστασίας στο λειτουργικό σύστηµα Unix? 11. Τι είναι η ιεραρχία καταλόγων? 12. Παραδείγµατα Ονοµάτων ιαδροµών. 13. Τι ονοµάζουµε Χρονοδροµολόγηση ίσκου? 14. Περιγράψτε τους Αλγόριθµους Χρονοδροµολόγησης ίσκου (Disk
Scheduling Algorithms). 15. Παραδείγµατα/Ασκήσεις σχετικές µε Αλγόριθµους Χρονοδροµολόγησης ίσκου. ιάλεξη 6: Προγραµµατισµός - Μέρος 1 1. Τι είναι ο αλγόριθµος? Παρουσιάστε διαγραµµατικά το µοντέλο ενός αλγόριθµου. 2. Τι είναι Πρόγραµµα και τι Προγραµµατισµός? 3. Τι είναι ο Κύκλος Ανάπτυξης Προγράµµατος και ποια τα βήµατα εκτέλεσης του? 4. Περιγράψτε δύο βήµατα του Κύκλου Ανάπτυξης Προγράµµατος. 5. Εξηγείστε τι επιτυγχάνουµε µε το βήµα που αναφέρεται στο σχεδιασµό του αλγόριθµου επίλυσης του προβλήµατος. Ποια εργαλεία έχουν αναπτυχθεί? 6. Περιγράψτε την χρησιµότητα των εργαλείων που έχουν αναπτυχθεί για το σχεδιασµό του αλγόριθµου επίλυσης του προβλήµατος. 7. Παραδείγµατα/Ασκήσεις Αλγορίθµων/ Προβληµάτων Επίλυση µε χρήση ιάλεξη 7: Προγραµµατισµός - Μέρος 2 1. Χρησιµότητα Συµβόλων ιαγραµµάτων Ροής. 2. Γλώσσες προγραµµατισµού και η εξέλιξη τους. 3. Παραδείγµατα/Ασκήσεις Αλγορίθµων/ Προβληµάτων Επίλυση µε χρήση ιάλεξη 8: Προγραµµατισµός - Μέρος 3 1. Παραδείγµατα/Ασκήσεις Αλγορίθµων/ Προβληµάτων Επίλυση µε χρήση ιάλεξη 9: Προγραµµατισµός - Μέρος 4 1. Παραδείγµατα/Ασκήσεις Αλγορίθµων/ Προβληµάτων Επίλυση µε χρήση ιάλεξη 10: Ασκήσεις ιαγραµµάτων Ροής - Ενδεικτικές Λύσεις ιάλεξη 11: Ασκήσεις Ψευδοκώδικα - Ενδεικτικές Λύσεις ιάλεξη 12: Επικοινωνίες Υπολογιστών, ίκτυα 1. ώστε τον ορισµό των ικτύων Υπολογιστών και τις τρεις πιο βασικές Κατηγόριες ικτύων. 2. Περιγράψτε τις τρεις βασικές Κατηγόριες ικτύων. 3. Τι ονοµάζουµε µοντέλο και τι πρωτόκολλο στα ίκτυα Υπολογιστών? 4. Περιγράψτε µε σαφήνεια το µοντέλο πελάτη/εξυπηρετητή ή διακοµιστή
(client / server). ώστε δύο παραδείγµατα εξυπηρετητή. 5. Παρουσιάστε διαγραµµατικά τα επίπεδα του µοντέλου OSI (Open Systems Interconnection)? Περιγράψτε σε συντοµία δύο επίπεδα του µοντέλου. 6. Ποιος είναι ο κύριος λόγος δηµιουργίας του µοντέλου OSI? Περιγράψτε µε σαφήνεια τα ακόλουθα επίπεδα: (α) φυσικό επίπεδο, (β) Επίπεδο συνδέσµου δεδοµένων, (γ) επίπεδο δικτύου και (δ) επίπεδο παρουσίασης. 7. Παρουσιάστε διαγραµµατικά πως επιτυχάνεται η επικοινωνία στα δίκτυα υπολογιστών. 8. Ποιες είναι οι κατηγορίες δικτύων? ώστε µια σύντοµη περιγραφή της κάθε κατηγορίας. 9. Ποιες είναι οι κατηγορίες δικτύωσης/τοπολογίες τοπικών δικτύων? ώστε µια σύντοµη περιγραφή της κάθε κατηγορίας. ιάλεξη 13: ιαδίκτυο, Συνδέσεις, Πρωτόκολλα 1. Περιγράψτε αναλυτικά την έννοια του διαδικτύου καθώς και το πως επιτυγχάνονται οι δυνδέσεις διαδικτύου? 2. Ποιες είναι οι τρείς πιο γνωστές τεχνολογίες σύνδεσης στο διαδίκτυο (από το σπίτι). Περιγράψτε τις σε συντοµία και µε σαφήνεια. 3. Περιγράψτε (µε την βοήθεια διαγράµµατος) την λειτουργία της Μεταγωγής (switching) πακέτων στο διαδίκτυο για την µεταφορά µηνυµάτων. 4. ώστε διαγραµµατικά την στοίβα πρωτοκόλλων και περιγράψτε το Πρωτόκολλο ελέγχου µετάδοσης (TCP-Transmission Control Protocol)? 5. Περιγράψτε το Πρωτόκολλο ελέγχου µετάδοσης (TCP-Transmission Control Protocol) και το Πρωτόκολλο ιαδικτύου (Internet Protocol)? Ποιο από τα δύο χαρακτηρίζεται ως αναξιόπιστο πρωτόκολλο και γιατί? 6. Τί είναι το UDP (User Datagram Protocol) και ποιες οι κύριες διαφορές του µε το Πρωτόκολλο ελέγχου µετάδοσης (TCP-Transmission Control Protocol)? 7. ώστε τέσσερα πρωτόκολλα υψηλού επιπέδου καθώς και την κύρια λειτουργία/χρησιµότητα τους. 8. Περιγράψτε αναλυτικά και µε σαφήνεια το κύριο σκοπό και τις επιµέρους λειτουργίες για τα τείχη (firewalls)? 9. Ποια είναι η σχέση του ονόµατος και της διεύθυνσης IP στο δίκτυο. 10. Περιγράψτε την διεύθυνση IP και τα µέρη που αποτελείται µε την βοήθεια διαγράµµατος. 11. Περιγράψτε το Domain Name System? ιάλεξη 17-18: Παγκόσµιο Πλέγµα Πληροφοριών 1. Ποιος ήταν ο αρχικός σκοπός του Παγκόσµιου Ιστού Πληροφοριών (WWW- World Wide Web), ποια η εξέλιξη του και ποια η σηµερινή του λειτουργία/χρησιµότητα? 2. Περιγράψτε το ιαδίκτυο και το Παγκόσµιο Ιστό Πληροφοριών (WWW- World Wide Web) επισηµαίνοντας την κύρια διαφορά τους. 3. ώστε µια σύντοµη περιγραφή του Παγκόσµιου Ιστου Πληροφοριών (WWW- World Wide Web), του διαδικτυακού τόπου (Web Site) και της σελίδας Web. 4. Πως κατασκευάζουµε ένα υπερκείµενο; 5. Περιγράψτε αναλυτικά και µε σαφήνεια τι είναι ο Φυλλοµετρητής Web (Web Browser)? ώστε δύο παραδείγµατα φυλλοµετητών.
6. Σε τι χρησιµεύει η γλώσσα που λέγεται Hypertext Markup Language (HTML) και τι εννούµε µε τον όρο Markup Language? 7. Να γνωρίζεται πως να δηµιουργήσετε µια σελίδα Web µε τη χρήση HTML, πως να περιγράψετε το αποτέλεσµα (σελίδα Web) που δίνει κώδικας HTML, καθώς και την χρησιµότητα των βασικών tags (ετικέτες). είτε ασκήσεις HTML. 8. Τι είναι οι διαδραστικές σελίδες Web και ποια η διαφορά µε τις στατικές σελίδες Web? Ποιες δύο κύριες µεθόδους/τεχνολογίες γνωρίζεται για την δηµιουργία διαδραστικών σελίδων Web? 9. Τι είναι η extensible Markup Language (XML) και ποια η διαφορά της µε την γλώσσα Hypertext Markup Language (HTML)? 10. υνατότητα δηµιουργίας αρχείου XML µεταφράζοντας τα δεδοµένα που υπάρχουν σε ένα πίνακα (table) ή και το αντίθετο. 11. Πως αναζητούµε την πληροφορία στο WWW, αν δεν γνωρίζουµε το URL της? 12. Τί είναι τα Cookies, γιατί χρησιµοποιούνται και για ποιο λόγο προκύπτουν (και ποια) θέµατα δεοντολογίας από την χρήση τους? ιάλεξη 19: Μηχανές αναζήτησης στον Παγκόσµιο Ιστό 1. Τι είναι η µηχανές αναζήτησης (Search Engines) και ποιος είναι ο κύριος σκοπός τους? 2. Ποιες είναι οι διαφορετικές µορφές αναζήτησης που µπορεί να εκτελέσει κάποιος χρήστης? 3. Πως λειτουργεί µία µηχανή αναζήτησης; 4. Περιγράψτε το µοντέλο Πελάτη/Εξυπηρετητή (Client/Server). Ποια τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του? 5. Περιγράψτε το µοντέλο Πελάτη/ Πελάτη (Peer to Peer). Ποια προβλήµατα προσπαθεί να επιλύσει αυτό το µοντέλο? ώστε τρία παραδείγµατα εφαρµογών του µοντέλου Πελάτη/ Πελάτη (Peer to Peer). ιάλεξη 20: Εφαρµογές της Πληροφορικής 1. ώστε τέσσερα παραδείγµατα εφαρµογής της πληροφορικής και περιγράψτε ένα από αυτά αναλυτικά. 2. Ποια τα πλεονεκτήµατα της εφαρµογής της πληροφορικής στη δηµόσια διοίκηση? 3. Τι είναι το ηλεκτρονικό εµπόριο και ποια τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του? ιάλεξη 21: Πληροφοριακά Συστήµατα 1. ώστε τον ορισµό ενός πληροφοριακού συστήµατος, τον κύριο σκοπό του καθώς και δύο δηµοφιλείς γενικές εφαρµογές του. 2. Τι είναι η Βάση εδοµένων και το Σύστηµα Βάσης εδοµένων? 3. Περιγράψτε µε την βοήθεια διαγραµµατος το Σύστηµα Βάσης εδοµένων και τα κύρια µέρη του. 4. Τί είναι το µοντέλο συσχετισµού? 5. Από ένα πίνακα να µπορείται να εξάγεται το σχήµα της βάσης δεδοµένων.
6. Περιγράψτε µε την βοήθεια πινάκων την έννοια των συσχετισµών. 7. Τί είναι η οµηµένη Γλώσσα Επερωτηµάτων? 8. Να µπορείτε να αναγνωρίσεται τα (ορθά) αποτελέσµατα που επιστρέφει ένα επερώτηµα. ιάλεξη 22: Εισαγωγή στο λειτουργικό σύστηµα Unix 1. Περιγράψτε το λειτουργικό σύστηµα Unix καθώς και την κύρια διαφορά του από το λειτουργικό σύστηµα Windows. 2. Ποιες οι λειτουργίες του Λειτουργικού Συστήµατος Unix? 3. Τι είναι οι λογαριασµοί και ποιος ο κύριος σκοπός τους? Τι πληροφορίες περιλαµβάνει ένας λογαριασµός για ένα χρήστη? 4. Τι είναι ο Κωδικός xρήστη (username)? 5. Τί ειναι το Συνθηµατικό (password)? 6. Τί είναι το Userid και groupid και ποιά η χρησιµότητα τους για το λειτουργικό σύστηµα Unix? 7. Τι ορίζει ο όρος Group και ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι δηµιουργίας του? 8. Τί είναι ο Προσωπικός κατάλογος (Home Directory) και ποια η χρησιµότητα του για το Λειτουργικό Σύστηµα? 9. Τί είναι το Κέλυφος (Shell) και τι εξυπηρετεί? Ποια κύρια διαφορά πηγάζει από την χρήση του Κέλυφους (Shell) σε σχέση µε το λειτουργικό σύστηµα Windows. 10. Γνώση των βασικών/απλών εντολών καθώς και δυνατότητα αναγνώρισης των ορθών αποτελεσµάτων από την εκτέλεση εντολών. 11. Πως επιτυγχάνεται η Οργάνωση και o Χειρισµός Αρχείων µε την βοήθεια εντολών στο Λ.Σ Unix? 12. Πως επιτυγχάνονται οι Μετακινήσεις στο Σύστηµα Αρχείων µε την βοήθεια εντολών στο Λ.Σ Unix? 13. Ποια είναι τα κύρια Χαρακτηριστικά Αρχείων? υνατότητα αναγνώρισης και περιγραφής των κύριων Χαρακτηριστικών σε παραδείγµατα. 14. ικαιώµατα, αλλαγή δικαιωµάτων και αναγνώρισης δικαιωµάτων user, group και all σε παραδείγµατα.