ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 28 Μαΐου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 28 Μαΐου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΛ1129 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣ: Ως Π.Δ. ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑ Δ Αξιολόγησης Δικαστικών Αποφάσεων Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας Ταχ. Κωδ.: 101 84, Αθήνα Πληροφορίες: Μπούρα Αθανασία Τηλ. 210-3375881 Fax: 210-3375041 ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση ορισμένων διατάξεων σχετικά με τη διοικητική δίκη και τροποποιήσεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας που περιλαμβάνονται στο ν. 4055/2012 και παροχή οδηγιών σχετικά με την εφαρμογή τους» Με τις διατάξεις των άρθρων 40 έως 66 του ν. 4055/2012 ΦΕΚ Α 51/12-2-2012 «Για τη δίκαιη δίκη και την εύλογη διάρκεια αυτής» επιχειρείται η συμπλήρωση και βελτίωση του πρόσφατα θεσπισθέντος πλαισίου (σχετ. η ΠΟΛ 1192/2011), ώστε, τόσο τα δικαιώματα και συμφέροντα των πολιτών, όσο και οι απαιτήσεις του Δημοσίου, να εκδικάζονται μέσα σ εύλογη προθεσμία. Μεταξύ άλλων τροποποιήσεων που εισάγονται (σε διατάξεις του Α.Κ., του Κ.Πολ.Δ.,του Π.Κ.,του ΚΕΔΕ, του Πτωχευτικού Κώδικα κλπ.), είναι και αυτές του Γ Μέρους, με έναρξη ισχύος από τις 2 Απριλίου 2012, τις οποίες σας κοινοποιούμε και παρακαλούμε για την εφαρμογή τους σύμφωνα με τις παρεχόμενες οδηγίες: 1. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α (άρθρο 40) συμπληρώνεται η ρύθμιση του θεσμού της «πρότυπης δίκης», που εισήχθη για πρώτη φορά με τις διατάξεις του αρθ.1 του ν. 3900/10 και ρυθμίζονται εκ νέου τα θέματα σχετικά με την εισαγωγή προς εκδίκαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας υποθέσεων γενικότερου ενδιαφέροντος με 1

συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, για τις οποίες έχει ασκηθεί προσφυγή στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και: α) Προβλέπεται παράβολο ύψους 300 ευρώ για την σχετική αίτηση προς την Τριμελή Επιτροπή του ΣτΕ, η απόφαση της οποίας δημοσιεύεται σε δυο ημερήσιες εφημερίδες. β) Ορίζεται ρητά, ότι η αναστολή εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον διοικητικών δικαστηρίων - στις οποίες τίθεται ζήτημα που έχει αχθεί απευθείας ενώπιον του ΣτΕ - δεν καταλαμβάνει την προσωρινή δικαστική προστασία (αίτηση αναστολής- προσωρινή διαταγή). γ) Μετά δε την επίλυση του υπό κρίση ζητήματος από το ΣτΕ (σημειωτέον ότι στην δίκη ενώπιόν του μπορεί να παρέμβει οποιοσδήποτε διάδικος σε σχετική εκκρεμή δίκη), οι υποθέσεις - των οποίων έχει ανασταλεί η εκδίκαση ενώπιον των αρμοδίων τακτικών δικαστηρίων και στις οποίες τίθεται μόνο το εν λόγω ζήτημα ή άλλοι λόγοι που είναι προφανώς απαράδεκτοι ή αβάσιμοι - κρίνονται κατ αρχήν σε Συμβούλιο. δ) Παρέχεται όμως η δυνατότητα να εισαχθούν και στο ακροατήριο, (μετά από σχετικό αίτημα διαδίκου), αλλά με διπλασιασμό της δικαστικής δαπάνης, εφόσον το δικαστήριο κρίνει σύμφωνα με όσα έκανε δεκτά το Συμβούλιο της Επικρατείας. 2. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β (άρθρα 41 έως 46) αντικαθίστανται ή συμπληρώνονται διατάξεις σχετικές με τις διαφορές ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (π.δ. 18/1989) που δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις υπηρεσίες μας. Επισημαίνουμε όμως τις διατάξεις του άρθρου 43, σύμφωνα με τις οποίες, στις δίκες ενώπιον του ΣτΕ προβλέπεται η συναγωγή τεκμηρίου ομολογίας για τους πραγματικούς ισχυρισμούς του αιτούντος, αν αναβληθεί η συζήτηση υπόθεσης λόγω μη αποστολής φακέλου από τη Διοίκηση, αφού, η ιδιαίτερα μεγάλη καθυστέρηση και η μη έγκαιρη αποστολή του φακέλου, αποδεδειγμένα είναι σημαντικός παράγοντας παράτασης της εκκρεμοδικίας. Σύμφωνα δε και με την νομολογία, το δικαστήριο δεν είναι υποχρεωμένο να εκδώσει προδικαστική απόφαση για να συναγάγει τεκμήριο ομολογίας. 2

3. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Γ (άρθρα 47 έως 52) αντικαθίστανται ή συμπληρώνονται διατάξεις του «Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας» (ν.2717/1999), που αφορούν τις διαφορές ουσίας. Ειδικότερα: α. Με το άρθρο 47 ορίζεται η κατ εξαίρεση σε α βαθμό εκδίκαση των φορολογικών και τελωνειακών διαφορών από το Μονομελές Πρωτοδικείο, εφόσον δεν υπερβαίνουν τις 150.000 (μέχρι σήμερα ήταν αρμοδιότητα των Τριμελών) και παραμένει η αρμοδιότητα του Εφετείου για την εκδίκαση σε πρώτο και τελευταίο βαθμό των διαφορών με αντικείμενο μεγαλύτερο του ποσού αυτού. Ορίζεται επίσης, ειδικά για τις κατ άρθρο 216 ΚΔΔ διαφορές του ΚΕΔΕ, ότι η αρμοδιότητα στον α βαθμό παραμένει στο Μονομελές Πρωτοδικείο και στον β Βαθμό στο Τριμελές Εφετείο, αλλά αυξάνεται από τις 20.000 στις 60.000 η αρμοδιότητα παραλλήλως του Μονομελούς Εφετείου να δικάζει σε β βαθμό τις διαφορές από τέτοιες απαιτήσεις. Σημειωτέον ότι τα ανωτέρω ισχύουν και για τις εκκρεμείς υποθέσεις προ της 2 ας Απριλίου 2012, για τις οποίες δεν έχει οριστεί δικάσιμος και άρα οι σχετικοί φάκελοι, κατ άρθρο 149 ΚΔΔ, θα διαβιβάζονται στο εξής από τις φορολογικές αρχές στο καθ ύλην αρμόδιο δικαστήριο αναλόγως. β. Προκειμένου να καθίσταται ευχερής η ομαδοποίηση των όμοιων και σχετικών υποθέσεων και η διευκόλυνση της γραμματείας των διοικητικών δικαστηρίων, όπως και του προέδρου του αρμοδίου Τμήματος για τη χρέωσή τους στον ίδιο δικαστή, με τις διατάξεις του εδαφίου α της παρ.1 του άρθρου 48 εισάγεται η υποχρέωση, το ένδικο βοήθημα ή μέσο που κατατίθεται, να συνοδεύεται από συνοπτική έκθεση (μέχρι 200 λέξεις) των τιθέμενων νομικών ζητημάτων. Με τον τρόπο αυτό θα επισημαίνονται με μεγαλύτερη ευκολία και οι υποθέσεις που πρέπει να συζητούνται σε Συμβούλιο, ώστε να μειωθεί αποτελεσματικά ο χρόνος εκκρεμοδικίας (τα αυτά ισχύουν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 και για τα δικόγραφα ενώπιον του ΣτΕ). Η παραπάνω υποχρέωση σύνταξης συνοπτικής έκθεσης δεν καταλαμβάνει την αίτηση αναστολής. Επίσης σύμφωνα με την διάταξη του εδαφίου β της ιδίας παραγράφου προβλέπεται η έκδοση απόφασης της Γενικής Επιτρόπου της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων σχετικά με το περιεχόμενο της έκθεσης αυτής, η 3

οποία επί του παρόντος δεν έχει εκδοθεί, οπότε οι υπηρεσίες μας, κατά περίπτωση και κατά την κρίση τους θα συντάσσουν την έκθεση αυτή και θα την συνυποβάλλουν κατά την κατάθεση του ενδίκου μέσου. Τονίζεται ότι η μη υποβολή της εν λόγω εκθέσεως έχει ως συνέπεια για τον υπόχρεο διάδικο (δηλ. και για το Δημόσιο, όταν καταθέτει το σχετικό δικόγραφο χωρίς αυτή) τη μη επιδίκαση δικαστικής δαπάνης υπέρ αυτού αν νικήσει ή την καταβολή 3πλάσιων δικαστικών εξόδων αν ηττηθεί. γ. Με ανάλογη συμπλήρωση των διατάξεων των άρθρων 48,126 και 195 του ΚΔΔ αντίστοιχα το άρθρο 49 εισάγει στο εξής τη δυνατότητα και της ηλεκτρονικής επίδοσης (από πλευράς ιδιωτών, δημοσίου και δικαστηρίων), της ηλεκτρονικής κατάθεσης ενδίκων βοηθημάτων και μέσων, καθώς και της ηλεκτρονικής κοινοποίησης των δικαστικών αποφάσεων, υπό την προϋπόθεση όμως της προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής και για αυτό επί του παρόντος δεν μπορεί να εφαρμοστεί από της πλευράς των Φορολογικών Αρχών, αν δεν υπάρξει πρωτίστως η απαιτούμενη υποδομή και ακολούθως πρόβλεψη για την διασφάλιση - εκτός των άλλων - και του φορολογικού απορρήτου, καθώς και των προσωπικών δεδομένων. Όμως, προς αυτή την κατεύθυνση, είναι ιδιαίτερης σημασίας η παράγραφος 4 του ως άνω άρθρου 49 με την οποία αντικαταστάθηκε η παράγραφος 2 του άρθρου 55 του ΚΔΔ και πλέον η θυροκόλληση εγγράφων θα γίνεται εντός αδιαφανούς και σφραγισμένου φακέλου, προκειμένου να αποφεύγεται η παραβίαση του φορολογικού απορρήτου και των προσωπικών και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων (σχετική και η με αριθμό 453/2011 Γνωμοδότηση Α Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που έγινε δεκτή από τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών). Κατά συνέπεια για επιδόσεις που θα γίνουν από τις 2 Απριλίου τρέχοντος έτους και εντεύθεν, να ληφθεί μέριμνα για τη χορήγηση τέτοιων φακέλων στα όργανα της επίδοσης (επιμελητές της υπηρεσίας ή δικαστικούς επιμελητές), ώστε, αν δεν ανευρίσκεται ο προς ον η επίδοση, να θέτουν τα προς επίδοση έγγραφα εντός σφραγισμένου και αδιαφανούς φακέλου στον οποίο θα αναγράφονται μόνο τα στοιχεία της επιδίδουσας Υπηρεσίας και του προσώπου στο οποίο γίνεται η κοινοποίηση και να προβαίνουν ακολούθως στην θυροκόλληση κατά τα προβλεπόμενα. 4

δ. Άρθρο 50: Προστίθεται περίπτωση ε στην παράγραφο 1 του αρ.142 του ΚΔΔ για την κατάργηση της εκκρεμούς δίκης ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων (για την οποία δεν έχει ορισθεί δικάσιμος), εφόσον επιτευχθεί δικαστικός συμβιβασμός του Ν.4600/1966, με πράξη του Προέδρου του Συμβουλίου ή του δικαστή, και δεν απαιτείται πλέον η παράσταση των διαδίκων στο ακροατήριο (το αντίστοιχο είχε θεσπιστεί, αλλά μόνο για την διοικητική επίλυση, με τις διατάξεις του ν.3900/10). ε. Με τo άρθρο 51 αντικαθίσταται το άρθρο 126 Α του ΚΔΔ και στο εξής: (Ι) έχει την δυνατότητα το δικαστήριο, όχι μόνο να απορρίπτει τα προφανώς απαράδεκτα και αβάσιμα ένδικα βοηθήματα και μέσα αλλά και να κάνει δεκτά τα προδήλως βάσιμα εν συμβουλίω (για να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις στον προσδιορισμό των υποθέσεων και της συζήτησης το ακροατήριο, οι αναβολές κλπ). Προϋπόθεση για να εξετασθεί το αίτημα (και να μην απορριφθεί ως απαράδεκτο) είναι να νομιμοποιηθεί ο δικηγόρος που το υπογράφει και να προσκομισθεί το αποδεικτικό καταβολής του αναλογικού παραβόλου. Ακολούθως εισάγεται για συζήτηση στο Συμβούλιο και λαμβάνεται απόφαση, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή είναι ομόφωνη (στην περίπτωση τριμελούς σύνθεσης) και ότι έχει γίνει αποστολή του φακέλου από την Διοίκηση, αλλιώς η υπόθεση συζητείται κανονικά στο ακροατήριο. (ΙΙ) Περαιτέρω, δίνεται η δυνατότητα σε αυτόν που άσκησε το ένδικο βοήθημα ή μέσο να αμφισβητήσει απορριπτική απόφαση του Συμβουλίου εντός 60 ημερών από την κοινοποίηση και πάντως όχι μετά πάροδο 18 μηνών από την έκδοση και - καταβάλλοντας 3πλάσιο παράβολο (2% Χ 3 στις φορολογικές δίκες) - να ζητήσει συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο, οπότε και παύει να ισχύει η απόφαση του Συμβουλίου. (ΙΙΙ) Αν μέσα στην ανωτέρω προθεσμία δεν αμφισβητηθεί η απόφαση του Συμβουλίου, με πράξη του προέδρου του οικείου Τμήματος ή του δικαστή της μονομελούς σύνθεσης, διαπιστώνεται η άπρακτη πάροδος της προβλεπόμενης προθεσμίας και μόνο μετά την σύνταξη της παράγει έννομα αποτελέσματα η απόφαση του Συμβουλίου. Επισημαίνεται λοιπόν, ότι στο μεσοδιάστημα (από την έκδοση της απόφασης μέχρι την σύνταξη της πράξης του προέδρου) δεν ισχύει η απόφαση και η φορολογική αρχή δεν μπορεί και δεν πρέπει να εκτελέσει την εν λόγω απόφαση. 5

Αν η πράξη αυτή δεν γνωστοποιηθεί με κάποιο τρόπο στις υπηρεσίες σας, θα πρέπει αμέσως μετά την πάροδο του 60ημέρου να απευθύνετε σχετικό έγγραφο στο αρμόδιο δικαστήριο, με το οποίο να ζητάτε να πιστοποιηθεί η σύνταξη της ως άνω πράξης ή να σας αποσταλεί, και σε κάθε περίπτωση να ζητείται η έκδοσή της, προκειμένου να αποκτήσει ισχύ η απόφαση του Συμβουλίου και να εκτελεστεί σχετικά. Αν το Δημόσιο-Φορολογική Αρχή υποβάλλει το σχετικό αίτημα, καταβάλλει ομοίως το 3πλάσιο παράβολο που αναλογεί στον φορολογούμενο ( κατ εξαίρεση όσων μέχρι σήμερα ισχύουν) και το οποίο μπορεί να καταπίπτει υπέρ του φορολογουμένου. Αν και στο ακροατήριο επικυρωθεί η απόφαση που ελήφθη σε Συμβούλιο, ο διάδικος που προκάλεσε τη δίκη καταδικάζεται επιπλέον και στην καταβολή πενταπλάσιας δικαστικής δαπάνης από την εκάστοτε προβλεπόμενη, (εφόσον το διατακτικό της απόφασης αυτής είναι ίδιο κατά τα ουσιώδη σημεία του με αυτό της απόφασης σε Συμβούλιο). στ. Με το άρθρο 52 τροποποιούνται οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 3 του άρθρου 189 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, με σκοπό να καταστεί ταχύτερη η έκδοση της δικαστικής απόφασης και προβλέπεται ότι ο δικαστής που έχει την ευθύνη της σύνταξής της, αναλαμβάνει υποχρεωτικά την ηλεκτρονική επεξεργασία της σε όλες τις φάσεις, χωρίς πλέον να χρειάζεται η καθαρογραφή της εκ μέρους της γραμματείας. 4. Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Δ (άρθρα 53 έως 60) εισάγεται ένδικο βοήθημα για την επιδίωξη αποκατάστασης της βλάβης από την αδικαιολόγητη καθυστέρηση εκδίκασης διοικητικής διαφοράς, και ρυθμίζεται η άσκησή του και οι προϋποθέσεις και συνέπειες της αποδοχής του (άρθρα 53 έως 58), καθώς και η δυνατότητα να ζητηθεί επίσπευση της εκδίκασης (άρθρα 59, 60). Ειδικότερα: α. Η αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση δεν μπορεί να ασκηθεί από το ελληνικό δημόσιο, αφού στρέφεται κατ αυτού (άρθρο 53). εκδίκαση της αίτησης. β. Με το άρθρο 54 ορίζεται ο αρμόδιος δικαστικός σχηματισμός για 6

γ. Με το άρθρο 55, καθορίζεται η ειδικότερη διαδικασία εφαρμογής της προαναφερόμενης ρύθμισης και συγκεκριμένα ότι : (i) η αίτηση ασκείται εντός προθεσμίας έξι μηνών από τη δημοσίευση της οριστικής απόφασης, για την οποία ο αιτών παραπονείται ότι υπήρξε υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της δίκης και κατατίθεται στη γραμματεία του εκδόντος την απόφαση δικαστηρίου (ii) o αιτών δίκαιη ικανοποίηση μπορεί να είναι οποιοσδήποτε διάδικος, τόσο ηττηθείς όσο και νικήσας (iii) η αίτηση πρέπει να υποβληθεί για κάθε βαθμό δικαιοδοσίας ξεχωριστά (iv) oρίζεται ως κανόνας ότι η αίτηση υπογράφεται από δικηγόρο και με τον τρόπο αυτό επιταχύνεται η έκδοση απόφασης, εφόσον περιορίζεται ο κίνδυνος εμφιλοχώρησης ασαφειών ή σφαλμάτων (v) για την κατάθεση της αίτησης προβλέπεται η καταβολή παραβόλου, του οποίου το ύψος καθορίζεται στο ποσό των 200 Ευρώ. δ. Με τις διατάξεις του άρθρου 56, προβλέπεται η διαδικασία συζήτησης της αίτησης ενώπιον του ΣτΕ, του Προέδρου Εφετών ή του Προέδρου Πρωτοδικών αναλόγως. Η υπόθεση προσδιορίζεται για συζήτηση το αργότερο εντός 5 μηνών από την ημέρα κατάθεσης της αίτησης και η διοίκηση πρέπει να αποστείλει τις απόψεις της και τον σχετικό φάκελο 15 τουλάχιστον μέρες προ της ορισθείσας ημερομηνίας συζήτησης. Το ελληνικό δημόσιο απαντά επί των προβαλλόμενων ισχυρισμών για την υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της δίκης, επικαλούμενο οποιοδήποτε στοιχείο κρίνει αναγκαίο και κρίσιμο καθώς και τη δικονομική συμπεριφορά του αιτούντος (πολυπλοκότητα της υποθέσεως, διακύβευμα για τον αιτούντα κ.α.). Για να θεμελιώσει την μη υπαίτια καθυστέρηση από την πλευρά της η φορολογική αρχή, πρέπει να κάνει συγκεκριμένη αναφορά για την έγκαιρη σύνταξη και αποστολή των απόψεων της Διοίκησης στην Γραμματεία του Δικαστηρίου, καθώς και ότι δεν προκλήθηκε αναβολή εκδίκασης εκ του λόγου αυτού. Προκειμένου στο εξής να μην γίνεται υπέρβαση της εύλογης διάρκειας των διαδικασιών ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων (που αποτελεί παραβίαση της ΕΣΔΑ, γεγονός για το οποίο έχει υπάρξει νομολογία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), εισήχθη και η πρόβλεψη για μη χορήγηση αναβολής σε περίπτωση μη αποστολής των απόψεων του Δημοσίου (από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού), οπότε και η αίτηση συζητείται λαμβανομένων υπόψη μόνο των 7

προσκομισθέντων από τον αιτούντα στοιχείων. Κατά της σχετικής απόφασης, που δημοσιεύεται εντός δύο μηνών, δεν ασκείται ένδικο μέσο. ε. Το δικαστήριο αποφαίνεται, αν πρέπει να επιδικαστεί ποσό για τη δίκαιη ικανοποίηση συνεκτιμώντας τους ισχυρισμούς και την συμπεριφορά των διαδίκων, δεδομένου ότι η καθυστέρηση της δίκης αποτελεί μαχητό τεκμήριο ότι υπήρξε βλάβη (άρθρο 57) και σε καταφατική περίπτωση (δηλ. αν γίνει δεκτή η αίτηση) επιβάλλονται στο Δημόσιο και τα έξοδα του πληρεξούσιου δικηγόρου. Σε αντίθετη περίπτωση (απόρριψη ως απαραδέκτου ή αβασίμου της αίτησης), μπορεί να επιβληθεί υπέρ του δημοσίου ποσό έως το 5πλάσιο του παραβόλου ή έως και το 10πλάσιο. στ. Η είσπραξη του ανωτέρω ποσού σε βάρος του Δημοσίου, αν δεν γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις περί εντάλματος πληρωμής, μπορεί να επιτευχθεί και με αναγκαστική εκτέλεση, δηλ. με κατάσχεση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου (άρθρο 58). ζ. Με το άρθρο 60 προστίθεται άρθρο 127 Α στον Κώδικα Διοικ. Δικονομίας (ΚΔΔ) και παρέχεται η δυνατότητα στους διαδίκους (δηλ. και στη Φορολογική Αρχή), να ζητήσουν την επιτάχυνση εκδίκασης κάποιας υπόθεσης - μόνο όμως για όσα ένδικα βοηθήματα ή μέσα κατατίθενται ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων μετά την 16 η Σεπτεμβρίου 2012 και εφόσον αυτά δεν έχουν συζητηθεί για διάστημα μεγαλύτερο των 24 μηνών από την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου (τα αυτά ισχύουν για τις ενώπιον του ΣτΕ εισαγόμενες υποθέσεις, σύμφωνα με την πρόβλεψη του προηγούμενου άρθρου 59). Ο πρόεδρος του δικαστηρίου ή ο διευθύνων δικαστής, εξετάζοντας την ως άνω αίτηση, μπορεί να ορίζει συντομότερη δικάσιμο και πάντως η υπόθεση προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός εξαμήνου από την κατάθεση της εν λόγω αίτησης και επιτρέπεται η αναβολή της μόνο μία φορά για σπουδαίο λόγο. 5. Επειδή με τις νέες ρυθμίσεις δίνεται η δυνατότητα στα δικαστήρια (τόσο στο το ΣτΕ, όσο και στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατ άρθρο 126 Α ΚΔΔ) όχι μόνο να 8

απορρίπτουν τα προφανώς απαράδεκτα και αβάσιμα ένδικα βοηθήματα αλλά και να κάνουν δεκτά τα προδήλως βάσιμα εν συμβουλίω, αλλά και επειδή παρέχεται και η δυνατότητα στους διαδίκους (παρ.6 άρθρου 51 του παρόντος), να ζητήσουν την εισαγωγή τους στο ακροατήριο, όταν δεν δέχονται την απόφαση του Συμβουλίου, με τις διατάξεις του άρθρου 65 ορίζεται η διαδικασία, ώστε το Δημόσιο και εν προκειμένω η Φορολογική Αρχή να απεκδύεται της δυνατότητας αυτής και να μην ζητείται περαιτέρω συζήτηση κάποιων υποθέσεων στο ακροατήριο ( για τις οποίες η κρίση του Συμβουλίου δεν ήταν θετική ή πλήρως ικανοποιητική για τις απαιτήσεις του Δημοσίου). Η αρμοδιότητα αυτή παραχωρείται στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (που από το νόμο έχει την αρμοδιότητα να επιλαμβάνεται για την παροχή νομικής κάλυψης στο στενό δημόσιο τομέα και λοιπές αρχές, οργανισμούς και νομικά πρόσωπα). Κατά συνέπεια, η κρίση για το εάν μια απόφαση συμβουλίου επί φορολογικής διαφοράς κρίνεται σκόπιμο και συμφέρον να οδηγηθεί στο ακροατήριο, είναι στην αποκλειστική αρμοδιότητα του ΝΣΚ, ο πρόεδρος του οποίου μέχρι τις 2 Ιουλίου 2012, θα εκδώσει την προβλεπόμενη απόφαση για την διαδικασία αυτή και για την οποία θα ενημερωθείτε σχετικά εν ευθέτω χρόνω. 6. Τέλος με τις διατάξεις του άρθρου 66 καταργούνται όλες οι αδικαιολόγητες ειδικές διατάξεις για την δικαστική προστασία κατά των πράξεων επιβολής διοικητικών κυρώσεων και υπάγονται πλέον οι διαφορές αυτές στις διατάξεις του ΚΔΔ, οπότε θα εκδικάζονται στο εξής μόνο ως διαφορές ουσίας από τα κατά τόπον αρμόδια πρωτοδικεία (η ως άνω ρύθμιση δεν καταλαμβάνει τις εκκρεμείς κατά την ισχύ του νόμου υποθέσεις). Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη της Δ/νσης Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Ψυχογιοπούλου Γεωργία 9

Π Ι Ν Α Κ Α Σ Δ Ι Α Ν Ο Μ Η Σ Ι. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1. Όλες οι Δ.Ο.Υ. 2. Δ.Ε.Κ. Αθηνών, Θεσ/νίκης 3. Οικονομικές Επιθ/σεις (όλοι οι Οικ. Επιθ/τές) ΙΙ. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ 1. Αποδέκτες Πίνακα: Α 2. Αποδέκτες Πίνακα: Ι 3. Νομικό Συμβούλιο του Κράτους-Ακαδημίας 68 και Χαρ. Τρικούπη 106 78, Αθήνα 4. Ειδικό Γραφείο Νομικού Συμβούλου Φορολογίας-Ακαδημίας 68 και Χαρ. Τρικούπη 106 78, Αθήνα 5. Κεντρική Υπηρεσία Σ.Δ.Ο.Ε (Δ/νσεις Δ/1, Δ/2,Δ/3) 6. Περιφερειακές Δ/νσεις Σ.Δ.Ο.Ε.(και ΕΔΕΥΑ-ΕΔΕΥΘ) 7. Γ.Γ.Π.Σ. Δ/νση Εφαρμογών Η/Υ (Δ/30) 8. Γ.Γ.Π.Σ. Έργο ELENXIS 9. ΠΟΕ-ΔΟΥ - Ομήρου 18, Τ.Κ. 106 72, Αθήνα 10. Περιοδικό Φορολογική Επιθεώρηση - Ομήρου 18, Τ.Κ. 106 72, Αθήνα ΙΙΙ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. Γραφείο Υπουργού 2. Γραφείο Αναπληρωτή Υπουργού - Γραφείο Γενικού Γραμματέα κ. Πλασκοβίτη 3. Γραφείο Γεν. Γραμματέα Φορ. και Τελ. Θεμάτων 4. Γενικό Γραμματέα Γ.Γ.Π.Σ. 5. Γραφείο Ειδ. Γραμματέα Σ.Δ.Ο.Ε. 6. Γραφεία Γεν. Δ/ντών 7. Διεύθυνση Παρακολούθησης Νομικών Υποθέσεων Ελέγχου και Αναγκαστικής Είσπραξης Τμήματα Α, Β, Γ (από 5 αντίγραφα), Δ, (10 αντίγραφα) 8. Γραφείο Επικοινωνίας και Πληροφόρησης Πολιτών(5 αντίγραφα) 9. Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων (5 αντίγραφα) 10

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 3 Ιουλίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αρ. Πρωτ. ΔΝΥ Δ 1098866 ΕΞ 2012 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣ: Ως Π.Δ. ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑ Δ Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας Ταχ. Κωδ.: 101 84, Αθήνα Πληροφορίες: Μπούρα Αθανασία Τηλ. 210-3375881 Fax: 210-3375041 ΘΕΜΑ: «Άσκηση του ενδίκου μέσου της εφέσεως επί ανέκκλητων αποφάσεων των Διοικητικών Δικαστηρίων» Κατόπιν σχετικών ερωτημάτων που υπεβλήθησαν, τόσο στην Υπηρεσία μας όσο και στο Ειδικό Γραφείο Νομικού Συμβούλου Φορολογίας, σχετικά με τη δυνατότητα του Δημοσίου να εφεσιβάλλει δικαστικές αποφάσεις σε βάρος του, επί διαφορών που το αντικείμενό τους δεν υπερβαίνει το ποσόν των 5.000, και επειδή παρατηρήθηκε, να ασκείται απαραδέκτως έφεση κατά ανέκκλητων αποφάσεων, με αποτέλεσμα εκ του λόγου αυτού να καθίσταται απαράδεκτο και το ένδικο μέσο της αναίρεσης, διευκρινίζουμε τα εξής: 1.Σύμφωνα με την παρ. 2 του αρθ. 92 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ως αυτή ισχύει, ορίζεται το όριο του εκκλητού των πρωτόδικων αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων και συγκεκριμένα :«Δεν υπόκεινται σε έφεση αποφάσεις που αφορούν σε χρηματικές διαφορές, αν το αντικείμενό τους δεν υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. 2. Περαιτέρω, με την παρ.3 του ιδίου άρθρου ορίζεται, ότι: «Ειδικώς, στις χρηματικού περιεχομένου φορολογικές εν γένει διαφορές, όταν από το νόμο προβλέπεται η από μέρους του φορολογουμένου υποβολή δήλωσης πριν από την έκδοση της σχετικής πράξης, ως αντικείμενο της διαφοράς θεωρείται, για μεν τη Διοίκηση η διαφορά του κύριου φόρου που 1

προκύπτει ανάμεσα σε εκείνον που ορίστηκε με την πράξη και σε αυτόν που καθορίστηκε με την Απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, για δε τον φορολογούμενο η διαφορά του κύριου φόρου που προκύπτει ανάμεσα σε εκείνον που αντιστοιχεί στη δήλωση και σε αυτόν που καθορίστηκε με την Απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου» 3. Ακολούθως, με την παρ. 4 του ιδίου ως άνω άρθρου ορίζονται ρητά οι εξαιρέσεις του ως άνω άρθρου και συγκεκριμένα ότι η άσκηση έφεσης επιτρέπεται: «α) για έλλειψη δικαιοδοσίας ή αρμοδιότητας του δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση, ή β) για μη νόμιμη συγκρότηση ή σύνθεσή του, ή γ) αν η διαφορά έχει ως αντικείμενο περιοδική παροχή, δ) αν πρόκειται για φορολογική διαφορά με αντικείμενο την αναγνώριση ζημίας, η οποία δεν καλύπτεται με συμψηφισμό του συνολικού εισοδήματος που προσδιορίστηκε με την πρωτόδικη απόφαση, αλλά είναι εκπεστέα, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, από το φορολογητέο εισόδημα επόμενων οικονομικά ετών, εφόσον το ποσό της εκπεστέας κατά τον τρόπο αυτόν ζημίας υπερβαίνει το ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ ε) αν πρόκειται για την επιβολή προστίμων για παράβαση διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, εφόσον προβάλλεται από τον διάδικο και προκύπτει, κατά τρόπο συγκεκριμένο, ότι η επίλυση της διαφοράς έχει για αυτόν ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις». 4. Εν όψει των ανωτέρω θα πρέπει να έχετε υπόψη σας τα κάτωθι: α) Σε περίπτωση εκδόσεως πρωτόδικης αποφάσεως σε βάρος του Δημοσίου με χρηματικό αντικείμενο (φορολογική διαφορά) μέχρι 5.000 ευρώ, πρέπει να εξετάζεται κατά πρώτον, αν αυτή εμπίπτει στις εξαιρέσεις της παρ. 4 του αρθ. 92 ΚΔΔ, οπότε και επιτρέπεται να ασκηθεί έφεση. β) Η παρερμηνεία για τις υπηρεσίες μας δημιουργείται από την ανωτέρω εξαίρεση της περ. γ της παρ. 4 του αρθ. 92 ΚΔΔ, καθώς, σύμφωνα με την προαναφερθείσα παρ.3 του ιδίου άρθρου, ως αντικείμενο της διαφοράς θεωρείται, για τη Διοίκηση η διαφορά του κύριου φόρου που προκύπτει ανάμεσα σε εκείνον που ορίστηκε με την πράξη και σε αυτόν που καθορίστηκε με την Απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Κατά συνέπεια το ποσό βάσει του οποίου κρίνεται το εκκλητό η όχι της απόφασης αφορά επιβολή φόρου σε περιοδική παροχή (π.χ ειδική αποζημίωση ή επίδομα κάθε φύσεως) και δεν κρίνεται αυτή καθεαυτή η υποχρέωση καταβολής ή μη της περιοδικής παροχής, γεγονός για το οποίο θα μπορούσε να ασκηθεί έφεση και κάτω των 5000 (αλλά τέτοιες περιπτώσεις δεν αφορούν την φορολογική αρχή). Ως εκ τούτου και για τον φόρο επί περιοδικών παροχών σε 2

περίπτωση που η διαφορά αυτή δεν υπερβαίνει τις 5000 ευρώ δεν επιτρέπεται η άσκηση έφεσης, καθόσον ο αντιστοιχών στην περιοδική παροχή φόρος δεν ταυτίζεται με αυτήν. 5. Σε τέτοιες περιπτώσεις (ανέκκλητης πρωτόδικης απόφασης σε βάρος του Δημοσίου) θα πρέπει να διαβιβάζεται εμπρόθεσμα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για την άσκηση αναιρέσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις των αρθ. 2 και 12 του του Ν.3900/2010, όπως ισχύουν. Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Η Προϊσταμένη της Δ/νσης Ψυχογιοπούλου Γεωργία Π Ι Ν Α Κ Α Σ Δ Ι Α Ν Ο Μ Η Σ Ι. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1. Όλες οι Δ.Ο.Υ. 2. Δ.Ε.Κ. Αθηνών, Θεσ/νίκης 3. Οικονομικές Επιθ/σεις (όλοι οι Οικ. Επιθ/τές) ΙΙ. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ 1. Αποδέκτες Πίνακα: Α 2. Αποδέκτες Πίνακα: Ι 3. Νομικό Συμβούλιο του Κράτους-Ακαδημίας 68 και Χαρ. Τρικούπη 106 78, Αθήνα 4. Ειδικό Γραφείο Νομικού Συμβούλου Φορολογίας-Ακαδημίας 68 και Χαρ. Τρικούπη 106 78, Αθήνα 5. Κεντρική Υπηρεσία Σ.Δ.Ο.Ε (Δ/νσεις Δ/1, Δ/2,Δ/3) 6. Περιφερειακές Δ/νσεις Σ.Δ.Ο.Ε.(και ΕΔΕΥΑ-ΕΔΕΥΘ) 7. ΠΟΕ-ΔΟΥ - Ομήρου 18, Τ.Κ. 106 72, Αθήνα 8. Περιοδικό Φορολογική Επιθεώρηση - Ομήρου 18, Τ.Κ. 106 72, Αθήνα ΙΙΙ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. Γραφείο Υπουργού 2. Γραφείο Γενικού Γραμματέα κ.πλασκοβίτη 3. Γραφεία Γεν. Δ/ντών Διοικητικής Μέριμνας, Φορολογίας και Φορολογικών Ελέγχων και Αναγκαστικής Είσπραξης 4. Διεύθυνση Παρακολούθησης Νομικών Υποθέσεων Ελέγχου και Αναγκαστικής Είσπραξης Τμήματα Α, Β, Γ και, Δ, (2 αντίγραφα) 3

4

Β4Θ0Η-ΟΒΗ ΑΔΑ: ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 20 Σεπτεμβρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αρ. Πρωτ. ΔΝΥ 1130171 ΕΞ 2012 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣ: Ως Π.Δ. ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑ Δ - Αξιολόγησης Δικαστικών Αποφάσεων Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας Ταχ. Κωδ.: 101 84, Αθήνα Πληροφορίες: Μπούρα Αθανασία Τηλ. 210-3375881 Fax: 210-3375041 ΘΕΜΑ: «Παροχή διευκρινίσεων για το άρθρο 65 του Ν.4055/2012 και την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της ΠΟΛ 1129/2012» ΣΧΕΤ : Το με αρ. πρωτ. 90653/17-7-2012 έγγραφο από το γραφείο προέδρου Ν.Σ.Κ Με το σχετικό έγγραφο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους μας γνωστοποιήθηκε η έκδοση της υπ αριθμ. 178/2012 απόφασης του Προέδρου του Ν.Σ.Κ (ΦΕΚ Β 2026/20-6- 2012), με την οποία καθορίζεται η διαδικασία και ο τρόπος εισαγωγής ή μη στο ακροατήριο, με συνοπτικά αιτιολογημένη επισημειωματική πράξη από την Τριμελή Επιτροπή του αρθ.5, της παρ.5, του ν.3086/2002 (που ορίσθηκε ως αρμόδιο όργανο), για υποθέσεις επί των οποίων έχουν εκδοθεί αποφάσεις σε Συμβούλιο κατά τη διαδικασία των άρθρων 34Α και Β του π.δ. 18/1989 και του άρθρου 126Α του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, εφόσον η νομική τους υπηρεσία διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ. Την ως άνω Απόφαση σας αποστέλλουμε συνημμένα και διευκρινίζουμε, ότι- σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ.5 της ΠΟΛ 1129/28-5-2012 και το σχετικό έγγραφο του Προέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους - αφορά στην ακολουθούμενη διαδικασία μόνο για τις υποθέσεις στις οποίες παρίσταται για λογαριασμό του Δημοσίου υποχρεωτικά μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, δηλ. υποθέσεις για φορολογικές διαφορές άνω των 150.000 (σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 27 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του α εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 29, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν με με 1

Β4Θ0Η-ΟΒΗ ΑΔΑ: τις διατάξεις της παρ.1 του άρθ.15 και της παρ.1 του άρθ.16 αντίστοιχα, του ν.3900/10) ή και κάτω του ποσού αυτού κατ εξαίρεση, εφόσον υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, οπότε και η νομική τους υπηρεσία διεξήχθη από το Ν.Σ.Κ. Για τις λοιπές υποθέσεις, στις οποίες η φορολογική αρχή εκπροσωπείται στα διοικητικά δικαστήρια από τους πληρεξούσιους υπαλλήλους αυτής, η αρμοδιότητα για την λήψη απόφασης περί εισαγωγής ή μη στο ακροατήριο υπόθεσης που κρίθηκε σε Συμβούλιο (σύμφωνα με το άρθρο 126 Α Κ.Δ.Δ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 51 του ν. 4055/12), ανήκει στον προϊστάμενο της αρμόδιας φορολογικής αρχής, ο οποίος θα ενημερώνει σχετικά την Υπηρεσία μας και τον αρμόδιο Οικονομικό Επιθεωρητή μόνο στην περίπτωση που αποφασίσει καταφατικά, όταν δηλ. κρίνει ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για την εισαγωγή της στο ακροατήριο. ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ: τρεις (3) σελίδες Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Η Προϊσταμένη της Δ/νσης Γεωργία Ψυχογιοπούλου Π Ι Ν Α Κ Α Σ Δ Ι Α Ν Ο Μ Η Σ Ι. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1. Όλες οι Δ.Ο.Υ. 2. Δ.Ε.Κ. Αθηνών, Θεσ/νίκης 3. Οικονομικές Επιθ/σεις (όλοι οι Οικ. Επιθ/τές) ΙΙ. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ 1. Αποδέκτες Πίνακα Α 2. Αποδέκτες Πίνακα Ι 3. Γραφείο Προέδρου Νομικού Συμβουλίου του Κράτους-Ακαδημίας 68 και Χαρ. Τρικούπη 106 78, Αθήνα 4. Γενική Δνση Επιθεώρησης,Εμμ. Μπενάκη 13-15, 10184 Αθήνα 5. Κεντρική Υπηρεσία Σ.Δ.Ο.Ε - Δ/1 - Τμήμα Δ Νομικής Υποστήριξης 6. Περιοδικό Φορολογική Επιθεώρηση Ομήρου 18, 106 72 Αθήνα ΙΙΙ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. Γραφείο Υφυπουργού κ. Γ. Μαυραγάνη 2. Γραφεία Γεν. Δ/ντών α) Διοικητικής Υποστήριξης, β) Φορολογικών Ελέγχων και Αναγκαστικής Είσπραξης 3. Διεύθυνση Παρακολούθησης Νομικών Υποθέσεων Ελέγχου και Αναγκαστικής Είσπραξης Τμήματα Α, Β, Γ και, Δ, (2 αντίγραφα) 2