Το διαδίκτυο (internet) σήμερα 1 ο ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ Β Λυκείου 2012 2013 Εισαγωγή Χωρίς καμία αμφιβολία, η δημιουργία και αξιοποίηση του παγκόσμιου υπερδικτύου έχει επιφέρει δραματικές αλλαγές σε δύο τεχνολογικούς τομείς που έχουν αποδειχθεί κυρίαρχοι στη σύγχρονη εποχή: την πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες. H εφεύρεση του τηλεγράφου, του τηλεφώνου, του ραδιοφώνου και τελικά, των υπολογιστών προετοίμασε το έδαφος για μία άνευ προηγουμένου σύγκλιση λειτουργιών και δυνατοτήτων. Το Internet διαθέτει ταυτόχρονα τη δυνατότητα για παγκοσμίου εμβέλειας εκπομπή πληροφοριών, επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των ατόμων και των υπολογιστών τους, χωρίς κανένα γεωγραφικό περιορισμό. Παρ' όλο που στη σημερινή εποχή όροι όπως yandr@compupress.gr και httρ://www.cgomag.gr είναι άμεσα αναγνωρίσιμοι από δισεκατομμύρια ανθρώπους. Ελάχιστοι είναι αυτοί που γνωρίζουν λεπτομερώς τη μακροχρόνια εξέλιξης του Διαδικτύου. Η ιστορία του ξεκινάει από τη δεκαετία του 1950 με μορφή πολύ διαφορετική από τη σημερινή, ενώ τα κυριότερα στάδια εξέλιξής του ήταν η 1
δημιουργία του δικτύου ΑRΡΑΝΕΤ, η επακόλουθη μετατροπή του σε Internet και, τέλος, η δημιουργία του World Wide Web που απολαμβάνουμε σήμερα. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών αυτών, εμφανίστηκε η κατά γενική ομολογία σημαντικότερη υπηρεσία του Internet που πυροδότησε την περαιτέρω έρευνα και διάδοσή του στα πέρατα του κόσμου, το email 1960 Το τότε Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ προσπαθούσε να δώσει μια λύση στο πρόβλημα της κατασκευής ενός συστήματος τηλεπικοινωνιών, που θα ήταν ανθεκτικό στις ενδεχόμενες πολεμικές καταστροφές. Δηλαδή, ήθελε να κατασκευάσει ένα τηλεπικοινωνιακό σύστημα, που θα συνέχιζε να λειτουργεί και κάτω από συνθήκες πολέμου. Ουσιαστικά, τη λύση στο πρόβλημα αυτό την είχε δώσει στο μέσο της δεκαετίας του 1960 ο Paul Baran. 2
1969 Οι ιδέες του Baran οδήγησαν στην δημιουργία του πειραματικού δικτύου ARPANET, από τα αρχικά της υπηρεσίας ARPA, Advanced Research Projects Agency που αργότερα ονομάσθηκε DARPA (Defence Advanced Projects Agency). Του Υπουργείου Άμυνας των Η.Π.Α. με σκοπό την ένωση του Υπουργείου με στρατιωτικούς ερευνητικού οργανισμούς και επίσης ήταν το πρώτο πείραμα για την αξιοπιστία των δικτύων. 3
1973 Ξεκινά ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται Internetting Project (Πρόγραμμα Διαδικτύωσης). Από την έρευνα αυτή δημιουργήθηκε το Internet Protocol (IP) (Πρωτόκολλο Διαδικτύωσης), από την οποία θα πάρει αργότερα το όνομά του το Internet. Επίσης, σχεδιάζεται μια άλλη τεχνική για τον έλεγχο της μετάδοσης των δεδομένων, το Transmission Control Protocol (TCP) (Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης). Ορίζονται προδιαγραφές για τη μεταφορά αρχείων μεταξύ υπολογιστών (FTP) και για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (E-mail). 4
1980 Το αρχικό πρόγραμμα του ARPANET διογκώθηκε τόσο πολύ που έπρεπε να χωρισθεί σε δύο τμήματα, που πάντως δεν ήσαν αποκομμένα μεταξύ τους. Το ένα τμήμα ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο σε στρατιωτικές χρήσεις και ονομαζόταν Milnet. Το άλλο τμήμα, που περιελάμβανε όλες τις υπόλοιπες χρήσεις, αρχικά ονομάσθηκε DARPA Internet, για να επικρατήσει τελικά με την πάροδο του χρόνου η σύντομη ονομασία Internet 1983 Το πρωτόκολλο TCP/IP (δηλ. ο συνδυασμός των TCP και IP) αναγνωρίζεται ως πρότυπο από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Η έκδοση του λειτουργικού 5
συστήματος Berkeley UNIX το οποίο περιλαμβάνει το TCP/IP συντελεί στη γρήγορη εξάπλωση της διαδικτύωσης των υπολογιστών. 1985 Το National Science Foundation (NSF) δημιουργεί ένα δικό του γρήγορο δίκτυο, το NSFNET χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο TCP/IP, προκειμένου να συνδέσει πέντε κέντρα υπερ-υπολογιστών μεταξύ τους και με την υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα. Στα τέλη της δεκαετίας του 80, όλο και περισσότερες χώρες συνδέονται στο NSFNET (Καναδάς, Γαλλία, Σουηδία, Αυστραλία, Γερμανία, Ιταλία, κ.α.). Χιλιάδες πανεπιστήμια και οργανισμοί δημιουργούν τα δικά τους δίκτυα και τα συνδέουν πάνω στο παγκόσμιο αυτό δίκτυο το οποίο αρχίζει να γίνεται γνωστό σαν INTERNET και να εξαπλώνεται με τρομερούς ρυθμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Βαθμιαία, έτσι, το NSFNET άρχισε να αντικαθιστά το ARPANET στις επιστημονικές διασυνδέσεις μέχρι το Μάρτιο του 1990, οπότε το ARPANET διαλύθηκε επισήμως. 6
1991 Τιμ Μπέρνερς δημιούργησε το πρωτόκολλο http (hypertext transfer protocol), δηλαδή τη "γλώσσα" επικοινωνίας των υπολογιστών στο Διαδίκτυο και, παράλληλα, επινόησε ένα τρόπο αναγνώρισης κάθε "εγγράφου", αποδίδοντάς του ένα μοναδικό παγκόσμιο αναγνωριστικό (Universal Resource Identifier), μαζί με ένα αναγνωριστικό διεύθυνσης. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά συνδυάστηκαν και σήμερα αποτελούν το URL Ενιαίο Χαρακτηριστικό Εντοπισμού (Uniform Resource Locator). Το 1990 ολοκλήρωσε τη δημιουργία του πρώτου προγράμματος περιήγησης (browser), έπρεπε όμως να δημιουργήσει και ένα πρόγραμμα εξυπηρέτησης (server) και μια γλώσσα για την περιγραφή του εγγράφου. Έτσι, επινόησε τη γλώσσα HTML (HyperText Markup Language). Το 1991 τα είχε ετοιμάσει όλα και, μη έχοντας ακόμη επίσημη απάντηση από το CERN, δημιούργησε τον πρώτο server, τον info.cern.ch., διαθέτοντας παράλληλα ελεύθερα το πρόγραμμα περιήγησης και το λογισμικό του server μέσω του Διαδικτύου. Παράλληλα, άρχισε να «διαφημίζει» το δημιούργημά του μέσω των Ομάδων Νέων (Newsgroups). Σύντομα άρχισε να επικοινωνεί με χρήστες και να βελτιώνει τη δημιουργία του, χρησιμοποιώντας τις υποδείξεις τους. Στο μεταξύ, οι χρήστες της νέας υπηρεσίας, που ο ίδιος είχε ονομάσει «Παγκόσμιο Ιστό» (World Wide Web), άρχισαν να αυξάνονται αλματωδώς, ενώ οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ήταν πολύ πιο εύκολο και εξυπηρετικό να "δημοσιεύουν" τις πληροφορίες τους σε μια ιστοσελίδα, αντί να απαντούν σε πολυάριθμα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή να τις δημοσιεύουν στις ομάδες νέων, των οποίων η κίνηση πολλές φορές τις "έθαβε" (με την έννοια ότι περνούσαν απαρατήρητες). Ενδιαφέρον επίσης έδειξαν για το επίτευγμα του Λι και κυβερνητικές υπηρεσίες. Σύντομα, η κίνηση της νέας υπηρεσίας έγινε τόση, ώστε προέκυψε η ανάγκη δημιουργίας νέου λογισμικού περιήγησης. Ο Marc Andreessen, ένας φοιτητής του Πανεπιστημίου του Ιλλινόις δημιούργησε το λογισμικό Mosaic, τον πρόγονο του 7
σημερινού λογισμικού περιήγησης Netscape Navigator. Σημαντική συμβολή στο όλο εγχείρημα είχε, επίσης, και η συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα των Windows της Microsoft με το γραφικό τους περιβάλλον. Λόγω της μεγάλης απήχησης του Παγκόσμιου Ιστού πολλές φορές ταυτίζουμε τον Παγκόσμιο Ιστό με το Διαδίκτυο. Ο Παγκόσμιος Ιστός είναι μία τεράστια συλλογή από ψηφιακά έγγραφα (τις ιστοσελίδες), που βρίσκονται αποθηκευμένα σε υπολογιστές του Διαδικτύου. Το Διαδίκτυο, αντίθετα, είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών συνδεδεμένων μεταξύ τους. 2000 To 2000 σκαει η λεγόμενη φούσκα dot-com.η κατάρρευση του είχε συνέπεια πολλές εταιρίες του διαδικτύου να κλείσουν με τεράστιες απώλειες για τους επενδύτες. Ορισμένες από της εκατοντάδες των επιχειρήσεων που έκλεισαν δεν είχαν αποδώσει 8
ποτέ κέρδος για τους επενδυτές τους. Το Nasdag, το οποίο αναφέρεται σε μεγάλο αριθμό εταιριών τεχνολογίας που επλήγησαν από τη φούσκα, κορυφώθηκε σε περισσότερες από 2000 και τελικά έχασε στη συνέχεια το 10% της αξίας του, μέσα σε μια μέρα όταν έπεσε τον Οκτώβριο του 2002.Η Yahoo και η e-bay έχουν κι αυτές μεγάλες απώλειες λόγω του ζητήματος των προσωπικών δεδομένων ενώ η AOL συγχωνεύεται με την Time Warner. Ακόμα το 2000 δίνονται 7 νέες καταλήξεις domain οι aero, biz, coop, -info, museum, name, -pro. 2001 Γίνονται οι πρώτες μεταδόσεις με χρήση Internet 2. Υλοποιείτε το πλήρες σύνολο χαραχτήρων Unicode. Ομοσπονδιακός δικαστής κλείνει το NAPSTER σε μία προσπάθεια να δώσει τέλος στην ελεύθερη διακίνηση υλικού για το οποίο αναγνωρίζονται πνευματικά δικαιώματα. Μετά την κατάρρευση του dot-com,το 2001 μπαίνει σε λειτουργία η Wikipedia μια από τις ιστοσελίδες που άνοιξε το δρόμο για τη συλλογή πληροφοριών στο Web. 2002 Τότε δημιουργείται το ταχύτατο Global Terabit Research Network (GTRN) σημειώνοντας εξάπλωση του Internet 2, στο οποίο πλέον εφαρμόζεται το IPV6. 9
2003 Εκείνη τη χρονιά ο ιός Slammer SQL εξαπλώνεται στο κόσμο μέσα σε 10 λεπτά. Πρωτοεμφανίζονται τα My Space, Skype και Safari. Μια ακόμη σημαντική εξέλιξη του 2003 ήταν η υπογραφή της Controlling the Assault of Nom-Solicited Pornography and Marketing Act που ήταν περισσότερο γνωστή ως CAN-SPAM Act από τα αρχικά της. Το My Space ανοίγοντας τις πόρτες του, γίνεται το δημοφιλέστερο social net-work (κοινωνικό δίκτυο) μέσα σ ένα χρόνο (βέβαια με την εμφάνιση του Face book θεωρείτε πλέον ξεπερασμένο). Όσο για το Skype που εμφανίζεται στο Web είναι προσιτό στο κοινό, δίνοντας ένα φιλικό προς το χρήστη περιβάλλον για voice over IP κλήσεις. 10
2004 Το Face book μπαίνει στο διαδίκτυο. Αρχικά ήταν ανοιχτό μόνο για φοιτητές και ονομαζόταν The Face book. Αργότερα το The αποσύρθηκε από το όνομα αν και το URL Σφάλμα! Η αναφορά της υπερ-σύνδεσης δεν είναι έγκυρη. λειτουργεί ακόμα και σήμερα. Την ίδια χρονιά παρουσιάζεται ο browser Mozilla Fire Fox web 2.0. Παρόλο που επινοήθηκε το 1999 από τον Darcy Di Nucci, ο όρος Web2.0 αναφέρεται σε ιστοσελίδες και Rick Internet Applications (RIA) που είναι άκρως διαδραστική καθοδηγείτε από τους χρήστες κι έγινε δημοφιλής περίπου το 2004.Στη διάρκεια του πρώτου συνέδριου για το Web 2.0 ο John Batelle και ο Jim O Reilly περιγράφουν το concept της Wep ως πλατφόρμα εφαρμογές λογισμικού που έχουν δημιουργηθεί για να επωφελούνται από τη σύνδεση στο διαδίκτυο, απομακρύνονται από την επιφάνεια εργασίας (το οποίο έχει αρνητικές συνέπειες όπως η εξάρτηση από το λειτουργικό σύστημα και η δυσλειτουργία). Social Media και Digg. Ο όρος Social Media πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φόρα από τον Chris Sharpley που επινοήθηκε κατά τι ίδιο έτος με το web 2.0 που έγινε μια γενική έννοια. Τα Social-media-sites και οι Web εφαρμογές επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργούν και να μοιράζονται πληροφορίες. Κάτι που επίσης ξεκίνησε το 2004 το Νοέμβριο είναι το Digg. Το Digg είναι ένας διαδικτυακός τόπος που μπορείς να βρείς κάθε είδηση που σε ενδιαφέρει. Ξεκινώντας άνοιξε το δρόμο για τους άλλους διαδικτυακούς τόπους όπως το Mixx και το Yahoo Buzz. Το Digg ακόμα φέρνει την επανάσταση στο παραδοσιακό τρόπο εύρεσης κάποιας είδησης. Οι χρήστες του διάβαζαν κάποιο άρθρο και το βαθμολογούν. 2005 Ξεκινά του You Tube-com. Γίνεται αγαπημένο και εντελώς δωρεάν για όλους τους χρήστες αν και τελευταία διαγράφει συνεχώς διάφορα βίντεο. 2006 Η AOL αλλάζει επιχειρηματικό πλάνο προσφέροντας τις περισσότερες υπηρεσίες δωρεάν, με τα έσοδα της να στηρίζονται κυρίως στις διαφημίσεις. Τότε γίνεται η πρώτη συνάντηση και για το Φόρουμ για τη διακυβέρνηση του διαδικτύου. Το 2006 ξεκίνησε το Twitter (εμπνευσμένο από το Flickr). Το πρώτο μήνυμα ήταν just setting up my twitter. 11
2007 Major move to place TV shows on line. Το Hulu ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2007, μια συνεργασία του ABC,NBC και FOX για την αύξηση της δημιουργικότητας της τηλεόρασης που δείχνει να υπάρχει διάθεση παρακολούθησης σε απευθείας σύνδεση. Η μεγαλύτερη καινοτομία αυτής της χρονιάς ήταν σχεδόν σίγουρα το I Phone, το οποίο ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου υπεύθυνο για την ανανέωση του ενδιαφέροντος για κινητές εφαρμογές και Web design. 2008 Η πρώτη Internet Eledion πραγματοποιήθηκε το 2008 με τις αμερικάνικες προεδρικές εκλογές. Ήταν η πρώτη χρονιά που οι υποψήφιοι χρησιμοποίησαν στο έπακρο το Internet κι όσα έχει να προσφέρει. Η Hillary Clinton χρησιμοποίησε πρώτη το You Tube για μια διαφημιστική καμπάνια της. Σχεδόν κάθε υποψήφιος είχε μια σελίδα στο Facebook η στο Twitter. 2009 Η 40 η επέτειος του Internet το 2009 επέφερε μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές στη διεθνή κοινότητα και τον ιδιωτικό τομέα, μεταφέρεται η εποπτεία τη ICANN,της μη κερδοσκοπικής εταιρίας που διαχειρίζεται το διαδίκτυο, η οποία μέχρι τώρα ελέγχονταν από το Υπουργείο 12
Εμπορίου των ΗΠΑ. Τη νέα συμφωνία χαιρέτησε την Ευρωπαική Επιτροπή, η οποία έχει επικρίνει τις ΗΠΑ για το ρόλο τους στη λειτουργία του Παγκόσμιου Ιστού, αναμένοντας ότι πλέον οι αποφάσεις της JCANN, καθώς ο φορέας έχει ξεχωριστή συμφωνία για την λειτουργία της Αρχής Καταχωρημένων Διαδικτυακών Αριθμών (IANA, ο φορέας που ελέγχει το σύστημα διευθύνσεων του Διαδικτύου) η οποία λήγει το 2011. 2010 Το Facebook φτάνει τα 400 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες. 2011 Twitter και Facebook παίζουν σημαντικό ρόλο στην οργάνωση και ενημέρωση στις εξεγέρσεις της «Αραβικής Άνοιξης» το επαναστατικό κύμα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. 13
Το 2012 σε αριθμούς Η εταιρεία Royal Pingdom δημοσίευσε μια τεράστια λίστα με στατιστικά που αφορούν το μέγεθος του internet για την χρονιά που πέρασε. Κατά καιρούς γίνονται γνωστά διάφορα ρεκόρ αριθμών, όπως όταν το facebook έφτασε τους 1δις χρήστες τον περασμένο Οκτώβριο ή το twitter τους 200εκ. Όταν όμως τους δει κανείς συγκεντρωτικά, σίγουρα νιώθει δέος για τον τεράστιο αυτό εικονικό πλανήτη. Μερικά από τα σημαντικότερα νούμερα αυτής της λίστας είναι 14
2.2 δισεκατομμύρια χρήστες email (425 εκατομμύρια εξ αυτών είναι χρήστες Gmail) 634 εκατομμύρια ιστοσελίδες 246 εκατομμύρια νέες κατοχυρώσεις ονομάτων ιστοχώρων 2.4 δισεκατομμύρια χρήστες του internet 1.2 τρισεκατομμύρια αναζητήσεις στο Google ενώ συγκεκριμένα στα κοινωνικά δίκτυα είχαμε κάθε μέρα 2.7 δισεκατομμύρια likes στο facebook 175 εκατομμύρια tweets στο twitter 5 εκατομμύρια +1 στο Google Plus Τέλος μερικά ακόμη νούμερα που ζαλίζουν είναι τα 7 petabytes (εκατομμύρια gigabytes) φωτογραφιών που αναρτήθηκαν στο facebook, οι 52 δισεκατομμύρια ώρες σε βίντεο που αναπαράχθηκαν στο youtube και οι 1.3 κάτοχοι έξυπνων κινητών τηλεφώνων (smartphones) παγκοσμίως. ΩΡΟΛΟΓΙΑ IP Address: Είναι ένας μοναδικός αριθμός διεύθυνσης ο οποίος χρησιμοποιείται σε κάθε συσκευή συνδεμένη σε ένα δίκτυο (π.χ. σε δρομολογητή-ρούτερ) για να μπορεί 15
να αναγνωριστεί μια συγκεκριμένη συσκευή. Κάθε συσκευή έχει μια μόνο διεύθυνση IP, όπως π.χ. ένα κτήριο έχει μια διεύθυνση η οποία ανήκει ΜΟΝΟ στο συγκεκριμένο κτήριο. FTP (File Transfer Protocol): το FTP είναι ένα πρωτόκολλο επικοινωνίας με το οποίο συνήθως γίνονται μεταφορές αρχείων από έναν server (εξυπηρετητή) σε έναν προσωπικό υπολογιστή και το αντίθετο. Για να υπάρξει αυτή η επικοινωνία πρέπει στον server να είναι εγκατεστημένο ένα πρόγραμμα (FTP server) το οποίο "ανοίγει" την θύρα 21 του server και αρχίζει να δέχεται συνδέσεις από προσωπικούς υπολογιστές οι οποίοι για να συνδεθούν στο πρόγραμμα του server πρέπει να έχουν εγκατεστημένο κάποιο πρόγραμμα σύνδεσης σε FTP server, το οποίο ονομάζεται FTP client. Μερικά προγράμματα FTP server/client είναι τα εξής: 1)Filezilla 2)SmartFTP 3)WinSCP κτλ ISP (Internet Service Provider): Στα ελληνικά μεταφράζεται ως Πάροχος Υπηρεσίας Ίντερνετ. Σε κάθε χώρα υπάρχουν διάφορες εταιρίες (πάροχοι) οι ο οποίοι όπως λέει και η λέξη, παρέχουν την υπηρεσία ίντερνετ σε χρήστες. Στην Ελλάδα υπάρχουν οι εξής πάροχοι: ΟΤΕ, Hellas Online, CYTA, Forthnet κλπ VoIP: Είναι μια υπηρεσία η οποία παρέχεται μέσω ίντερνετ και διευκολύνει τις κλήσεις. Οι κλήσεις αυτές για να πραγματοποιηθούν χρειάζεται σύνδεση στο ίντερνετ και ένα πρόγραμμα το οποίο επιτρέπει τέτοιες κλήσεις (π.χ. Skype). Συνήθως οι περισσότεροι χρήστες χρησιμοποιούν τις κλήσεις VoIP λόγο χαμηλού κόστους, καλύτερης ποιότητας ήχου και λόγο παγκόσμια κάλυψης κλήσεων προς και από κάθε χώρα. World Wide Web: WWW. Έχουμε παρατηρήσει ως χρήστες του ίντερνετ ότι σε κάθε σελίδα υπάρχει μπροστά το www. Το www σημαίνει World Wide Web. Δηλαδή Παγκόσμιο Δίκτυο. Όταν πληκτρολογούμε μια σελίδα βάζουμε μπροστά τα γράμματα www ώστε να καταλάβει ότι πλοηγητής δικτύου (π.χ. chrome) ότι πρόκειται να επισκεφθεί κάποια ηλεκτρονική σελίδα. Ethernet: Πρακτικά, το Ethernet χρησιμοποιεί τη μέθοδο μετάδοσης δεδομένων σε μορφή πακέτων (packet switching) μέγιστου μεγέθους (Maximum Transmission Unit, MTU) 1500 bytes και ελάχιστου 46 bytes. Για το σκοπό αυτό, δεδομένα με μήκος μεγαλύτερο των 1500 bytes κατατέμνονται σε πακέτα των 46-1500 bytes (το λεγόμενο payload) τα οποία αποστέλλονται διαδοχικά στη γραμμή επικοινωνίας. Αν το payload έχει μήκος μικρότερο των 46 bytes, προστίθενται επιπλέον κενά bytes ώστε αυτό να αποκτήσει το επιθυμητό ελάχιστο μήκος. Επιπλέον του payload, προστίθενται πληροφορίες όπως o σειριακός αριθμός της κάρτας Ethernet, οι φυσικές 16
διευθύνσεις (MAC addresses) αποστολέα και παραλήπτη, το μήκος του payload, καθώς και δεδομένα για έλεγχο σφαλμάτων κατά τη μετάδοση. TCP/IP: Το '"TCP/IP" (Transmission Control Protocol/Internet Protocol= Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης και πρωτόκολλο του Internet)' είναι μια συλλογή πρωτοκόλλων επικοινωνίας στα οποία βασίζεται το Διαδίκτυο αλλά και μεγάλο ποσοστό των εμπορικών δικτύων. Η ονομασία TCP/IP προέρχεται από τις συντομογραφίες των δυο κυριότερων πρωτοκόλλων που περιέχει το TCP ή Transmission Control Protocol (Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης) και το IP ή Internet Protocol (Πρωτόκολλο Διαδικτύου). Αυτή η συλλογή πρωτοκόλλων, όπως και πολλές άλλες άλλωστε, είναι οργανωμένη σε στρώματα ή επίπεδα (layers). Το καθένα τους απαντά σε συγκεκριμένα προβλήματα μεταφοράς δεδομένων και παρέχει μια καθορισμένη υπηρεσία στα υψηλότερα στρώματα. Τα ανώτερα επίπεδα είναι πιο κοντά στη λογική του χρήστη και εξετάζουν πιο αφηρημένα δεδομένα, στηριζόμενα σε πρωτόκολλα χαμηλότερων στρωμάτων για να μεταφράσουν δεδομένα σε μορφές που μπορούν να διαβιβαστούν με φυσικά μέσα. Το μοντέλο OSI, το οποίο παραμένει έως σήμερα μόνο θεωρητικό, προτείνει την κατάταξη των πρωτοκόλλων δικτύων σε έναν οργανωμένο σωρό 7 στρωμάτων. Συγκρίσεις ανάμεσα στο μοντέλο OSI και τo TCP/IP δείχνουν τη σημασία των πρωτοκόλλων που περιέχονται στη σουίτα IP, από την άλλη πλευρά όμως μπορεί να προκληθεί σύγχυση, καθώς το TCP/IP αποτελείται από μόνο 4 στρώματα. IPv4, IPv6: Το IPv4 είναι η τέταρτη έκδοση του πρωτοκόλλου Ίντερνετ, αλλά είναι το πρώτο που χρησιμοποιείται ευρέως. Χρησιμοποιεί ένα 32 bit σύστημα που επιτρέπει να δώσει 4.294.967.296 μοναδικές διευθύνσεις IP.Το IPv4 έχει τέσσερις διαφορετικές κλάσεις που είναι χωρισμένες στις παρακάτω κατηγορίες A, B, C και D. Μία διεύθυνση του πρωτοκόλλου IPv4 μοιάζει κάπως έτσι 207. 142. 131. 235. Το IPv4 χρησιμοποιεί μια μάσκα υποδικτύου, λόγω του μεγάλου αριθμού των υπολογιστών που χρησιμοποιούνται σήμερα. Η μάσκα υποδικτύου βοηθά στη μείωση του αριθμού των μοναδικών IP που χορηγούνται σε επιχειρήσεις, εταιρείες, πανεπιστήμια και σε κέντρα με πολλούς υπολογιστές. Ένα καλό παράδειγμα για το πώς χρησιμοποιείται μια μάσκα υποδικτύου είναι μια εταιρεία. Σε μια αρχιτεκτονική εταιρεία δίνεται μία διεύθυνση IP για χρήση. Η IP που τους δίνεται εμπίπτει στη κατηγορία διευθύνσεων τύπου C, 192. 182. 162. 0. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι θέλουν να στέλνουν αναμεταξύ τους πληροφορίες σχετικά με αρχιτεκτονικά σχέδια. Η προεπιλεγμένη μάσκα υποδικτύου είναι η 255. 255. 255. 0 αυτή χρησιμοποιείται ως προεπιλεγμένη έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να στέλνουν άμεσα μηνύματα ο ένας στον άλλο χωρίς να κατεβάσουν άλλα προγράμματα όπως το MSN Messenger. Το 0 στη μάσκα υποδικτύου σας επιτρέπει να έχετε 16 διαφορετικά δίκτυα με 14 υπολογιστές ανά δίκτυο που σας επιτρέπει να έχετε 17
συνολικά 224[16*14] υπολογιστές στην εταιρεία. Μπορείτε να δημιουργήσετε αυτά τα δίκτυα τροποποιώντας τα μηδενικά (0) που είναι και ο μοναδικός αριθμός που μπορείτε να τροποποιήσετε στο δίκτυο. Στην δυαδική έκδοση του 0 της μάσκα υποδικτύου που μοιάζει με το 0000. Μπορείτε να τροποποιήσετε τους αριθμούς από το 0000 έως το 1111. Αυτοί οι αριθμοί θα αντιπροσωπεύουν το δίκτυό σας, θα πρέπει στη συνέχεια, θα βάλετε αριθμούς για τους υπολογιστές σας. Κατά την εισαγωγή των αριθμών για την IP του υπολογιστή σας θα είναι κάπως έτσι σε δεκάδες, 255.255.255.0-0 το μηδέν μετά την παύλα αντιπροσωπεύει τον αριθμό του υπολογιστή σας. Ο τρόπος που μπορείτε να τροποποιήσετε τον αριθμό είναι ο ίδιος με τον αριθμό του δικτύου, η διαφορά είναι ότι μπορείτε να βάλατε μόνο τους αριθμούς 0001-1110 με άλλα λόγια, δεν μπορείς να έχεις μόνο άσσους(1) ή μόνο μηδενικά(0) Το IPv6 είναι το επόμενο επίπεδο των IP s. Από ότι φαίνεται η έκδοση 6, θα είναι κατά πάσα πιθανότητα το επόμενο ευρέως διαδεδομένο πρωτόκολλο Internet. Σε σύγκριση με το IPv4 το οποίο επιτρέπει μόνο 4.294.967.296 μοναδικές διευθύνσεις, το IPv6 που χρησιμοποιεί ένα σύστημα 128-bit που θα μπορεί να δώσει 340 - ενδεκάκις εκατομμύρια [undecillion] (34, 000, 000, 000, 000, 000, 000, 000, 000, 000, 000, 000, 000) ο αριθμός αυτός είναι τόσο μεγάλος ώστε υπάρχουν πιο πολλές μοναδικές διευθύνσεις IP από τα αστέρια στο σύμπαν, όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Ωστόσο, το IPv4 δεν θα βγει πριν το 2025, επειδή χρειάζονται χρόνο για να διορθωθούν τα σφάλματα στο πρωτόκολλο. Ένα παράδειγμα του IPv4 είναι: 207. 142. 131. 235. 207. 142. 131. 235. 207. 142. 131. 235. 207. 142. 131. 235. Ο λόγος για τον οποίο χρειάζεται να μεταβούμε από IPv4 σε IPv6 είναι λόγω του πληθυσμού του κόσμου που μεγαλώνει ραγδαία καθώς και η αύξηση υπολογιστών laptop και desktop. Επίσης, στο μέλλον όλα τα οχήματα θα είναι πιθανώς δικτυωμένα για να χρησιμοποιείτε το MLS Destinator ή άλλες συσκευές πλοήγησης που θα έχουν την ανάγκη μιας IP. Έτσι, τελικά, θα χρειαζόμασταν περισσότερες διευθύνσεις IP από τον αριθμό που έχουμε τώρα με το πρωτόκολλο IPv4. Web browsers: Ένας Web browser (φυλλομετρητής ιστοσελίδων, πλοηγός Web, πρόγραμμα περιήγησης Web ή περιηγητής Ιστού) είναι ένα λογισμικό που επιτρέπει στον χρήστη του να προβάλλει, και να αλληλεπιδρά με, κείμενα, εικόνες, βίντεο, μουσική, παιχνίδια και άλλες πληροφορίες συνήθως αναρτημένες σε μια ιστοσελίδα ενός ιστότοπου στον Παγκόσμιο Ιστό ή σε ένα τοπικό δίκτυο. Το κείμενο και οι εικόνες σε μια ιστοσελίδα μπορεί να περιέχουν υπερσυνδέσμους προς άλλες ιστοσελίδες του ίδιου ή διαφορετικού ιστότοπου. Ο Web browser επιτρέπει στον χρήστη την γρήγορη και εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που βρίσκονται σε διάφορες ιστοσελίδες και ιστότοπους εναλλάσσοντας τις ιστοσελίδες μέσω των υπερσυνδέσμων. Οι φυλλομετρητές χρησιμοποιούν τη γλώσσα μορφοποίησης HTML για την προβολή των ιστοσελίδων, για αυτό η εμφάνιση μιας ιστοσελίδας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον browser. 18
Οι περισσότερο χρησιμοποιούμενοι browsers είναι (πηγή StatCounter): Internet Explorer Google Chrome Firefox Opera Οι πλοηγοί Web ουσιαστικά αποτελούν λογισμικό πελάτη του δικτυακού πρωτοκόλλου επιπέδου εφαρμογών HTTP. Για κάθε browser διατίθενται, επίσης, και αρκετά πρόσθετα στοιχεία («add-ons» ή «plug-ins»), με στόχο την επαύξηση των δυνατοτήτων τους, τη βελτίωση της χρηστικότητας τους και την προστασία του χρήστη σε θέματα ασφάλειας. Hypertext: Ο όρος υπερκείμενο (hypertext), που περιέχεται στην ονομασία του πρωτοκόλλου, πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Τεντ Νέλσον το 1965. Η γενική ιδέα του πρωτοκόλλου προτάθηκε, μαζί με τη δημιουργία της γλώσσας HTML, από τον Τιμ Μπέρνερς Λι και την ομάδα του, ώστε, σε συνδυασμό με το ήδη υπάρχον Διαδίκτυο και το πρωτόκολλο TCP, να γίνει εφικτή η δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού (WWW). Η πρώτη τεκμηριωμένη έκδοση ήταν η έκδοση 0.9. Αρχικά το πρωτόκολλο δεν μετέφερε καμία πληροφορία σχετικά με το πρόγραμμαπελάτης και η μόνη επιλογή που υπήρχε ήταν η ζήτηση από τον εξυπηρετητή μίας σελίδας κειμένου το οποίο περιείχε μόνο χαρακτήρες ASCII και πιθανόν χαρακτήρες τερματισμού γραμμής. Σήμερα το πρωτόκολλο αυτό είναι πλέον καθιερωμένο και διαδεδομένο σε σημείο που σχεδόν όλοι οι φυλλομετρητές να το θεωρούν δεδομένο και να το χρησιμοποιούν σε περίπτωση που ο χρήστης δεν καθορίσει ποιο πρωτόκολλο θέλει να χρησιμοποιήσει. Αν δηλαδή ο χρήστης δεν γράψει: http://my.url αλλά γράψει σκέτο το: my.url σχεδόν όλοι οι φυλλομετρητές θεωρούν σαν δεδομένο το πρωτόκολλο http και όχι κάποιο άλλο (https, ftp, mail, gopher κλπ.) 19
Domain Name System: Το σύστημα DNS προέκυψε επειδή στους ανθρώπους ονόματα σημαίνουν περισσότερα από αριθμητικές διευθύνσεις αλλά στην συνέχεια το σύστημα DNS απέκτησε και άλλες χρήσεις εξίσου σημαντικές. Το DNS επιτρέπει την ανεύρεση ενός εξυπηρετητή (server) ή μιας υπηρεσίας σε έναν εξυπηρετητή χρησιμοποιώντας ένα όνομα. Ένας εξυπηρετητής μπορεί να προσφέρει ταυτόχρονα περισσότερες από μια υπηρεσίες, σύμφωνα με διάφορα πρωτόκολλα, όπως το HTTP, το FTP, το POP, το IMAP και το SMTP, δίνοντας τη δυνατότητα στο χρήστη να συνδεθεί σε μια ιστοσελίδα (HTTP), σε μια αποθήκη αρχείων (FTP), ή να λάβει email (POP ή IMAP). Για ένα χρήστη είναι ευκολότερο να θυμάται το όνομα της ιστοσελίδας www.google.gr παρά το χ.ψ.ω.ζ:80 (ο συνδυασμός διεύθυνσης IP και θύρας TCP στην οποία βρίσκεται ο εξυπηρετητής HTTP του www.google.gr). Επίσης το DNS χρησιμοποιείται για να αντιστοιχίσει διευθύνσεις IP με ονόματα. Έτσι ο διαχειριστής ενός δικτύου μπορεί να χρησιμοποιήσει ονόματα για να επικοινωνήσει ή να απλώς να θυμάται ονόματα μηχανημάτων, τοποθεσίες, ονόματα χώρου, και ότι άλλο σκεφτεί. Τα ονόματα των διευθύνσεων IP λειτουργούν και κατά κάποιον τρόπο σαν εγγυήσεις μιας και μόνο οι διαχειριστές των δικτύων - κάτοχοι των διευθύνσεων μπορούν να τα αλλάξουν. Στην λειτουργία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το όνομα της διεύθυνσης IP του εξυπηρετητή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Mail Server) θεωρείται απόδειξη του ότι είναι αυτός που λέει. Το σύστημα DNS δίνει, τέλος, τη δυνατότητα αντιστοίχισης μεταξύ ονομάτων, καθώς και τη δυνατότητα αντιστοίχισης ενός ονόματος σε πολλαπλές διευθύνσεις IP (round robin DNS και IP sorting), πράγμα που βοηθά στη διαμοίραση του φόρτου μιας δικτυακής υπηρεσίας σε περισσότερους του ενός εξυπηρετητές ή την κατεύθυνση των πελατών δικτυακών υπηρεσιών σε γεωγραφικά κοντινότερους εξυπηρετητές. Στο σύστημα DNS είναι δυνατή η αντιστοίχιση άπειρων ονομάτων σε μία διεύθυνση IP ή μια ομάδα διευθύνσεων IP. Αυτό διευκολύνει λογιστικά την διαχείριση εξυπηρετητών δικτυακών υπηρεσιών και βοηθά στην οικονομία διευθύνσεων IP. Modem: Το μόντεμ (ελλ. Διααποδιαμορφωτής, αγγλ. modem) είναι όρος που προέρχεται από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων modulator (διαμορφωτής) και demodulator (αποδιαμορφωτής). Περιγράφει την περιφερειακή συσκευή η οποία μετατρέπει το ψηφιακό σήμα που προέρχεται από ένα ηλεκτρονικό υπολογιστικό σύστημα σε αναλογικό σήμα, το οποίο είναι κατάλληλο για την μεταφορά του μέσω κοινής τηλεφωνικής ή άλλου τύπου ενσύρματης γραμμής, ή ακόμα και μέσω ασύρματης ζεύξης. Επίσης διαθέτει και τμήμα αποδιαμόρφωσης για την αντίστροφη διαδικασία, δηλαδή τη μετατροπή του αναλογικού (διαμορφωμένου) σήματος σε ψηφιακό. Για τη σύνδεση δύο συστημάτων μέσω μόντεμ, χρησιμοποιούνται πάντοτε δύο τέτοιες συσκευές. Το αναλογικό σήμα που στέλνει το ένα σύστημα, μέσω του δικού 20
του μόντεμ, απόδιαμορφώνεται από το δεύτερο μόντεμ, στην άλλη άκρη της γραμμής. Έτσι μετατρέπεται ξανά σε ψηφιακό σήμα, προκειμένου να διαβαστεί από το άλλο σύστημα. Ο τύπος του μόντεμ που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της γραμμής που συνδέει τα δύο συστήματα και την επιθυμητή ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων. Arpanet: Το ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) ήταν το πρώτο στον κόσμο δίκτυο μεταγωγής πακέτου και το δίκτυο πυρήνας ενός συνόλου που θα συνέθετε το παγκόσμιο Διαδίκτυο (internet). Το δίκτυο χρηματοδοτήθηκε από το Γραφείο ερευνών Αμύνης (Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA)) του τμήματος άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών για χρήση στα πανεπιστήμια και εργαστήρια ερευνών στις Η.Π.Α.. Η μεταγωγή πακέτων του ARPANET βασίστηκε σε σχέδια του Lawrence Roberts του εργαστηρίου 'Lincoln Laboratory'. Η μεταγωγή πακέτου (Packet switching), σήμερα η κυρίαρχη βάση για την επικοινωνία δεδομένων παγκοσμίως, ήταν μια νέα αντίληψη την στιγμή της σύλληψης της δημιουργίας του ARPANET. Οι επικοινωνίες δεδομένων είχαν βασιστεί στη μεταγωγή κυκλώματος, όπως στο παραδοσιακό τηλεφωνικό δίκτυο, όπου μια τηλεφωνική κλήση δεσμεύει ένα αφοσιωμένο (dedicated) κύκλωμα για τη διάρκεια της τηλεφωνικής συνόδου και η επικοινωνία είναι δυνατή μόνο ανάμεσα στα δύο διασυνδεδεμένα μέρη. Με τη μεταγωγή πακέτου, ένα σύστημα δεδομένων μπορούσε να χρησιμοποιήσει έναν επικοινωνιακό σύνδεσμο για να επικοινωνήσει με περισσότερα από ένα μηχανήματα συλλέγοντας δεδομένα σε datagrams και μεταδίδοντάς τα ως πακέτα στον αφιερωμένο σύνδεσμο δικτύου, όποτε ο σύνδεσμος δεν ήταν σε χρήση. Έτσι, όχι μόνο ο σύνδεσμος μπορούσε να είναι σε κοινή χρήση, όπως μια μόνο θυρίδα ταχυδρομείου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σταλούν γράμματα σε διαφορετικούς προορισμούς, αλλά κάθε πακέτο μπορούσε να δρομολογηθεί ανεξάρτητα από τα άλλα πακέτα. NSFNET T-3 BACKBONE template: Rellink Πρότυπο: Infobox τηλεπικοινωνιακό δίκτυο Το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών Δικτύου (NSFNET) ήταν ένα πρόγραμμα συντονίζεται, εξελίσσονται τα έργα που χρηματοδοτείται από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (NSF), που αρχίζει το 1985 για την προώθηση της προηγμένης έρευνας και της εκπαίδευσης δικτύωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες <ref. > NSFNET: η εταιρική σχέση που άλλαξε τον κόσμο, ιστοσελίδα για την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για τον εορτασμό της NSFNET, Νοέμβριος 2007 </ ref> NSFNET ήταν επίσης το όνομα που δίνεται σε πολλά πανελλαδικά δίκτυα κορμού που είχαν κατασκευαστεί για την υποστήριξη πρωτοβουλιών δικτύωσης της NSF 1.985 έως 1.995. Αρχικά δημιουργήθηκε για να συνδέσει τους ερευνητές να NSF που 21
χρηματοδοτούνται από κέντρα υπερυπολογιστών της χώρας, μέσω της περαιτέρω δημόσια χρηματοδότηση και ιδιωτικού τομέα της βιομηχανίας εξελίχθηκε σε ένα μεγάλο μέρος του κορμού του Internet. Switch: Ένας διακόπτης του δικτύου είναι μια συσκευή δικτύωσης υπολογιστών που συνδέει τμήματα του δικτύου ή συσκευές δικτύου. Ο όρος αναφέρεται συνήθως σε ένα multi-port γέφυρα δικτύου ότι οι διαδικασίες και διαδρομές δεδομένων στο στρώμα ζεύξης δεδομένων (επίπεδο 2) του μοντέλου OSI. Οι διακόπτες που επεξεργάζονται επιπλέον δεδομένα στο επίπεδο δικτύου (επίπεδο 3) και άνω που συχνά αποκαλείται στρώμα-3 διακόπτες ή πολλαπλών διακοπτών. Ο πρώτος διακόπτης Ethernet εισήχθη από Kalpana το 1990. PARC: PARC (Palo Alto Research Center Incorporated), πρώην Xerox PARC, είναι μια εταιρία έρευνας και ανάπτυξης στο Palo Alto, California, με μια διακεκριμένη φήμη για την συμβολή της στην τεχνολογία των πληροφοριών και των συστημάτων υλικού. Ιδρύθηκε το 1970 ως τμήμα της Xerox Corporation, PARC είναι υπεύθυνη για την εν λόγω γνωστές και σημαντικές εξελίξεις όπως η εκτύπωση με λέιζερ, Ethernet, το σύγχρονο προσωπικό υπολογιστή, γραφική διεπαφή χρήστη (GUI), object-oriented προγραμματισμό, πανταχού παρούσα υπολογιστική, άμορφου πυριτίου (a-si) εφαρμογές, και την προώθηση πολύ-μεγάλης κλίμακας-ολοκλήρωση (VLSI) για ημιαγωγούς. Xerox σχηματίζεται Palo Alto Research Center ενσωματώθηκε ως θυγατρική το 2002. Host: Ένα δίκτυο internet είναι όταν ένας υπολογιστής συνδέεται σε ένα δίκτυο υπολογιστών. Το διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει πληροφορίες, υπηρεσίες και εφαρμογές για τους χρήστες ή άλλους κόμβους στο δίκτυο. Ένα δίκτυο υποδοχής είναι ένας κόμβος του δικτύου που έχει εκχωρηθεί ένα επίπεδο δικτύου διεύθυνση υποδοχής. Υπολογιστές που συμμετέχουν σε δίκτυα που χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο Internet Suite μπορεί επίσης να ονομάζεται IP hosts. Συγκεκριμένα, οι υπολογιστές που συμμετέχουν στο Διαδίκτυο που ονομάζεται οικοδεσπότες Internet, μερικές φορές κόμβους Internet. Φιλοξενεί στο Διαδίκτυο και άλλες IP hosts έχουν μία ή περισσότερες διευθύνσεις IP που έχει εκχωρηθεί σε διεπαφές του δικτύου τους. Οι διευθύνσεις ρυθμιζωντε είτε με το χέρι από έναν διαχειριστή, αυτόματα κατά την εκκίνηση μέσω του Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP), ή με μεθόδους αυτόματης διαμόρφωσης ανιθαγενής διεύθυνση. 22