ΑΡΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΕΜΠΤΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Όταν το οριακό προϊόν μειώνεται, αρχίζει συγχρόνως να μειώνεται και το συνολικό προϊόν. β. Η ζήτηση ενός αγαθού μεταβάλλεται προς την ίδια κατεύθυνση με την μεταβολή της τιμής του υποκατάστατου αγαθού. γ. Τα αγαθά των οποίων η ζήτηση αυξάνεται όταν το εισόδημα των καταναλωτών μειώνεται, ονομάζονται κατώτερα αγαθά. δ. Μια ταυτόχρονη αύξηση της προσφοράς και της ζήτησης ενός αγαθού έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας ισορροπίας του αγαθού. ε. Όταν Ε = 0 σε όλα τα σημεία της καμπύλης ζήτησης, τότε η ζήτηση χαρακτηρίζεται τελείως ανελαστική και η καμπύλη ζήτησης είναι παράλληλη προς τον άξονα των ποσοτήτων. Μονάδες 1 Στις παρακάτω προτάσεις Α2 και Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α2. Το συνολικό προϊόν γίνεται μέγιστο, όταν α. το μέσο προϊόν είναι ίσο με το οριακό προϊόν β. το μέσο προϊόν είναι μέγιστο γ. το οριακό προϊόν είναι μέγιστο δ. το οριακό προϊόν είναι μηδέν. Μονάδες Α3. Η βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής ενός αγαθού μετατοπίζει α. την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα πάνω και την καμπύλη προσφοράς προς τα αριστερά β. την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα πάνω και την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά γ. την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα κάτω και την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά δ. την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα κάτω και την καμπύλη προσφοράς προς τα αριστερά. Μονάδες ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β1 Να περιγράψετε τη συμπεριφορά του καταναλωτή ως προς τη ζήτηση των αγαθών. Μονάδες 2 ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ ΘΕΜΑ Γ Μια οικονομία παράγει δύο αγαθά και και απασχολεί όλους τους παραγωγικούς συντελεστές πλήρως και αποδοτικά με δεδομένη τεχνολογία, όπως στον παρακάτω πίνακα. Είναι, επίσης, γνωστό ότι, όταν όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές απασχολούνται στην παραγωγή του αγαθού, τότε η οικονομία παράγει 20 μονάδες του αγαθού. Ζητείται Συνδυασμοί χ Α ; ; Β 0 10 Γ 7 7 Δ ; 0 Γ1. να μεταφέρετε τον πίνακα στον τετράδιό σας και να αντικαταστήσετε τα ερωτηματικά με τις σωστές αριθμητικές τιμές, κάνοντας τους αντίστοιχους υπολογισμούς. Μονάδες Γ2. να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας του αγαθού και να το χαρακτηρίσετε ως αυξανόμενο, σταθερό ή μειούμενο. (μονάδες 4) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες 4) Μονάδες 8 Γ3. με τη βοήθεια του κόστους ευκαιρίας, να χαρακτηρίσετε τον συνδυασμό = 80, = 4 ως εφικτό ή ανέφικτο. (μονάδες 3) Να εξηγήσετε την οικονομική σημασία του συνδυασμού. (μονάδες 3) Μονάδες 6 Γ4. να βρείτε πόσες μονάδες του αγαθού πρέπει να θυσιαστούν αν η παραγωγή του αγαθού αυξηθεί από 20 μονάδες σε 70 μονάδες. Μονάδες 6 ; ; ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ ΘΕΜΑ Δ Οι αγοραίες συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς προϊόντων είναι γραμμικές. Στην αγορά ενός αγαθού, η αγοραία συνάρτηση ζήτησης είναι Q = 400 20P και η τιμή ισορροπίας Ρ Ε = 4 χρηματικές μονάδες. Η αλλαγή των προτιμήσεων των καταναλωτών έχει ως συνέπεια να αυξηθεί η ζητούμενη ποσότητα σε κάθε τιμή κατά 100 μονάδες προϊόντος. Η ποσότητα ισορροπίας που προκύπτει διαμορφώνεται στις 380 μονάδες προϊόντος. Δ1. Να βρείτε την εξίσωση προσφοράς. Μονάδες 10 Δ2. Να υπολογίσετε την ελαστικότητα της προσφοράς, ως προς την τιμή, στο τόξο που δημιουργούν τα σημεία ισορροπίας και να χαρακτηρίσετε την προσφορά ως προς την ελαστικότητα. Μονάδες Δ3. Εάν το κράτος επιβάλει ως ανώτατη τιμή την αρχική τιμή ισορροπίας, να υπολογίσετε α. το έλλειμμα στην αγορά του αγαθού (μονάδες 4) β. το μέγιστο δυνατό «καπέλο». (μονάδες 4) Μονάδες 8 Δ4. Η επιβολή ανώτατης τιμής από το κράτος πρέπει να είναι βραχυχρόνια ή μακροχρόνια και γιατί; Μονάδες 2 (Στους υπολογισμούς να διατηρήσετε μέχρι δύο δεκαδικά ψηφία). ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα Ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, μόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και μόνο για πίνακες, διαγράμματα κλπ. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΣΑΣ ΕΥΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ
AΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. 1. Λ 2. Σ 3. Σ 4. Λ. Λ 6. Α2. δ. Α3. β. ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β1 ΣΟΛ. ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΛ. 28 29 Ο καταναλωτής ικανοποιεί τη συμπεριφορά του.
ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ ΘΕΜΑ Γ Γ1. Εφόσον όταν όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές απασχολούνται στην παραγωγή του αγαθού, στο συνδυασμό Α παράγονται 20 μονάδες, η παραγωγή του είναι 0. 20 10 100 = = Α Β = Α Β Α Β Δ 0 0 0 = 2 10 7 10 = = Β Γ Β Γ Β Γ 7 0 2 = 3 7 0 = = 90 7 Οπότε ο πίνακας συμπληρώνεται ως εξής: Συνδυασμοί Α 0 20 2 Β 0 10 3 Γ 7 7 Δ 90 0 Γ2. Δ 1 = = Δψ 1 = = Β Α 0, 2 1 = = 0,33 Γ Β 3 1 = = 0,2 Δ Γ Το κόστος ευκαιρίας του βαίνει αυξανόμενο (συνήθως είναι αυξανόμενο). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών. Καθώς αυξάνεται η παραγωγή του αγαθού αποσπώνται από την παραγωγή του παραγωγικοί συντελεστές που είναι όλο και λιγότερο κατάλληλοι για την παραγωγή του παραπάνω αγαθού. Απαιτούνται δηλαδή ολοένα και περισσότερες μονάδες από το αγαθό να θυσιαστούν για την παραγωγή κάθε επιπλέον μονάδας του, πράγμα που σημαίνει αυξανόμενο κόστος ευκαιρίας του.
Γ3. Στο διάστημα Γ-Δ, για δεδομένη ποσότητα παραγωγής = 80 : Συνδυασμοί = Δχ Γ 7 7 Δ 90 0 7 = 7 = 2 = 0 80 7 Η οικονομία μπορεί να παράγει μέχρι και 0 μονάδες. Άρα ο συνδυασμός είναι εφικτός, αλλά δείχνει υποαπασχόληση των παραγωγικών συντελεστών. Γ4. Στο διάστημα Α-Β: Συνδυασμοί Α 0 20 Β 0 10 20 2 = 20 = 40 = 210 και 20 0 στο διάστημα Β-Γ : Συνδυασμοί Β 0 10 Γ 7 7 10 3 = 10 = 60 = 90 70 0 Άρα θα θυσιαστούν: 210 90 = 120 μονάδες του αγαθού = Δ 2 = Δ 3
ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ ΘΕΜΑ Δ Δ1. Για P = 4:Q = 400 20 4 = 320 (1) Q = 400 20P + 100 Q = 00 20P Q = 00 20P 380 = 00 20P 120 = 20P P = 6 (2) Για τον προσδιορισμό της καμπύλης προσφοράς γνωρίζουμε τις συντεταγμένες 2 σημείων, οπότε: Q =γ+δ P 380 =γ+δ 6 320 = γ+δ 4 ( ) 60 = 2 δ δ= 30 320 =γ+ 4 30 γ= 200 Άρα Q = 200 + 30 P Δ2. του τόξου ΔQ P + P 380 320 6 + 4 3 ΔP 6 4 380+ 320 = = = Q + Q 7 Η < 1 συνεπώς η προσφορά είναι ανελαστική 0,42 Δ3. α. για P 4 : Q A = = 00 20PA = 00 20 4 = 420 άρα το έλλειμμα που εμφανίζεται στη αγορά του αγαθού είναι : Q Q = 420 320 = 100 μονάδες. β. αναγκαστικά θα γίνει: Q = Q =320, οπότε 320 = 00 20P2 20P2 = 180 P2 = 9 Άρα καπέλο : P P = 9 4 = χρηματικές μονάδες. 2 A Δ4. Με την επιβολή ανώτατης τιμής μπορεί να ανατρέπεται η ισορροπία στην αγορά και να δημιουργούνται ελλείμματα και παράνομες αγορές. Αυτό δε σημαίνει ότι το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει στη λειτουργία της αγοράς, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Η επιβολή ανώτατης τιμής πρέπει να είναι βραχυχρόνια, για να αποφεύγεται η μαύρη αγορά. Επιμέλεια: Καθηγητών Φροντιστηρίων Βακάλη