ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.12.2018 C(2018) 8442 final ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 13.12.2018 για την τροποποίηση του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/565 της Επιτροπής όσον αφορά ορισμένες προϋποθέσεις καταχώρισης για την προώθηση της χρήσης των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ για τους σκοπούς της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ Η διεύρυνση της πρόσβασης των εταιρειών της ΕΕ, σε κάθε στάδιο ανάπτυξής τους, σε πηγές χρηματοδότησης που βασίζονται στην αγορά βρίσκεται στο επίκεντρο της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (CMU). Από τη δρομολόγηση του σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών, η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο ως προς την αύξηση των πηγών χρηματοδότησης, καθώς οι επιχειρήσεις μεγεθύνονται σταδιακά, και έχει καταστήσει τη χρηματοδότηση μέσω της αγοράς ευρέως διαθέσιμη σε ολόκληρη την ΕΕ. Ήδη υπάρχουν νέοι κανόνες για την τόνωση των επενδύσεων των εταιρειών επιχειρηματικών κεφαλαίων της ΕΕ (EuVECA) σε νεοσύστατες επιχειρήσεις και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. Μαζί με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ), η Επιτροπή δρομολόγησε επίσης ένα πρόγραμμα πανευρωπαϊκών οργανισμών επενδύσεων σε μερίδια άλλων οργανισμών επιχειρηματικού κεφαλαίου (VentureEU), για την τόνωση των επενδύσεων σε καινοτόμους νεοφυείς και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη. Έχουν ήδη εγκριθεί νέοι κανόνες για τα ενημερωτικά δελτία, ώστε να στηριχτούν εταιρείες που αντλούν κεφάλαια από δημόσιες αγορές μετοχικών κεφαλαίων και χρεωστικών τίτλων. Για τις μικρές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης που επιθυμούν να αντλήσουν κεφάλαια στην ΕΕ, δημιουργείται ένα νέο ενωσιακό ενημερωτικό δελτίο ανάπτυξης. Επιπλέον, για να αυξηθεί η πρόσβαση σε χρηματοδότηση για νεοσύστατες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες, η Επιτροπή έχει προτείνει ένα ευρωπαϊκό σήμα για πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης βάσει επενδύσεων και βάσει δανεισμού («Ευρωπαίοι πάροχοι υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης για επιχειρήσεις»). Ωστόσο, χρειάζεται να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός πιο ευνοϊκού κανονιστικού πλαισίου για την υποστήριξη της πρόσβασης σε δημόσια χρηματοδότηση για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Αυτό αναμένεται να επιτευχθεί ιδίως με την προώθηση του σήματος «αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ», που δημιουργήθηκε με την οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων II (MiFID II) 1, και την επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ της προστασίας των επενδυτών και της ακεραιότητας των αγορών, αφενός, και της αποφυγής περιττού διοικητικού φόρτου, αφετέρου. Στην ενδιάμεση επανεξέταση του Σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών 2, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο 2017, η Επιτροπή ενέτεινε την εστίαση στην πρόσβαση των ΜΜΕ σε δημόσιες αγορές. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να δημοσιεύσει «μια εκτίμηση επιπτώσεων που θα διερευνήσει αν οι στοχοθετημένες τροποποιήσεις της συναφούς νομοθεσίας της ΕΕ θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα πιο αναλογικό ρυθμιστικό περιβάλλον για την υποστήριξη της εισαγωγής των ΜΜΕ σε δημόσιες αγορές». Οι νεοεισηγμένες ΜΜΕ αποτελούν βασική κινητήρια δύναμη για νέες επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι εταιρείες που έχουν εισαχθεί πρόσφατα στο χρηματιστήριο συχνά υπερέχουν των ιδιωτικών εταιρειών σε όρους ετήσιας μεγέθυνσης και αύξησης του εργατικού δυναμικού. Οι εισηγμένες εταιρείες εξαρτώνται λιγότερο από την τραπεζική χρηματοδότηση και επωφελούνται από μεγαλύτερη διαφοροποίηση από πλευράς επενδυτών, ευκολότερη πρόσβαση σε πρόσθετα ίδια κεφάλαια και δανειακά κεφάλαια (μέσω προσφορών 1 2 Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενδιάμεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών ({SWD(2017) 224 final} και {SWD(2017) 225 final} 8 Ιουνίου 2017) EL 1 EL
στη δευτερογενή αγορά), και υψηλότερο δημόσιο προφίλ και αναγνώριση του εμπορικού σήματος. Παρά τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η εισαγωγή στο χρηματιστήριο, οι δημόσιες αγορές της ΕΕ για ΜΜΕ δυσκολεύονται να προσελκύσουν νέους εκδότες. Πολλοί είναι οι παράγοντες που οδηγούν τις ΜΜΕ να αποφασίσουν να βγουν στις δημόσιες αγορές, και τους επενδυτές να αποφασίσουν να επενδύσουν σε χρηματοπιστωτικά μέσα των ΜΜΕ. Από την εκτίμηση επιπτώσεων 3 προκύπτει ότι οι δημόσιες αγορές για τις ΜΜΕ αντιμετωπίζουν δύο ομάδες προβλημάτων: i) από την πλευρά της προσφοράς, οι εκδότες αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος συμμόρφωσης για την εισαγωγή στις δημόσιες αγορές ii) από την πλευρά της ζήτησης, η ανεπαρκής ρευστότητα μπορεί να επιβαρύνει τους εκδότες (λόγω του υψηλότερου κόστους κεφαλαίου), τους επενδυτές (που μπορεί να είναι απρόθυμοι να επενδύσουν σε ΜΜΕ κατ αρχάς λόγω των χαμηλών επιπέδων ρευστότητας και των σχετικών κινδύνων αστάθειας) και τους διαμεσολαβητές της αγοράς (των οποίων τα επιχειρηματικά μοντέλα βασίζονται στη ροή εντολών των πελατών σε ρευστές αγορές). Η Επιτροπή αποφάσισε να υποβάλει νομοθετική πρόταση μαζί με κατ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής που θα επιφέρει τεχνικές προσαρμογές του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ προκειμένου: i) να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος και το κόστος κανονιστικής συμμόρφωσης για τις ΜΜΕ, κατά την εισαγωγή των χρηματοπιστωτικών τους μέσων προς διαπραγμάτευση σε αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ, με ταυτόχρονη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των επενδυτών και ακεραιότητας της αγοράς και ii) να αυξηθεί η ρευστότητα των μετοχικών μέσων που είναι εισηγμένα προς διαπραγμάτευση σε αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ. Η πρόταση κανονισμού της Επιτροπής 4 θα επιφέρει στοχευμένες αλλαγές στον κανονισμό για την κατάχρηση της αγοράς 5 και στον κανονισμό για το ενημερωτικό δελτίο 6. Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής θα τροποποιήσει το πλαίσιο της αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ, μια νέα κατηγορία τόπων πολυμερούς διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ), που δημιουργήθηκε με την MiFID II. Η οδηγία MiFID II αναφέρει ότι ο στόχος των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ θα πρέπει να είναι «η διευκόλυνση της πρόσβασης στο κεφάλαιο για μικρομεσαίες επιχειρήσεις» και ότι «Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στον τρόπο με τον οποίο μια μελλοντική ρύθμιση θα ενισχύσει και θα προωθήσει περαιτέρω τη χρήση αυτής της αγοράς ώστε να την καταστήσει ελκυστική για τους επενδυτές, θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο και θα προσφέρει περαιτέρω κίνητρα για την πρόσβαση των ΜΜΕ σε αγορές κεφαλαίων μέσω αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ» 7. Ωστόσο, η εκτίμηση των επιπτώσεων που προηγήθηκε του παρόντος κατ εξουσιοδότηση κανονισμού της Επιτροπής καταδεικνύει ότι ο βαθμός διείσδυσης των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ περιορίζεται από δύο κανονιστικούς φραγμούς: i) Μια αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ ορίζεται επί του παρόντος ως πολυμερής μηχανισμός διαπραγμάτευσης, εφόσον τουλάχιστον το 50 % των εκδοτών είναι ΜΜΕ. Σύμφωνα με την οδηγία 2014/65/ΕΕ, ως ΜΜΕ εκδότρια μετοχών ορίζεται μια εταιρεία που έχει μέση κεφαλαιοποίηση αγοράς μικρότερη από 200 εκατ. EUR με βάση τα 3 4 5 6 7 Αριθμός εκτίμησης επιπτώσεων Αριθμός αναφοράς της πρότασης κανονισμού Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 596/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, για την κατάχρηση της αγοράς (κανονισμός για την κατάχρηση της αγοράς). Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1129 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, σχετικά με το ενημερωτικό δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή κατά την εισαγωγή κινητών αξιών προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά Η οδηγία 2014/65/ΕΕ («MiFID II»), αιτιολογική σκέψη 132 EL 2 EL
ii) στοιχεία στο τέλος κάθε έτους, στη διάρκεια των τριών τελευταίων ημερολογιακών ετών. Ο ισχύων ορισμός ΜΜΕ εκδότριας μη μετοχικών τίτλων δυνάμει του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/565 παραπέμπει σε σύσταση της Επιτροπής του 2003 σχετικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων 8. Ο εν λόγω ορισμός των ΜΜΕ εκδοτριών μη μετοχικών κινητών αξιών δεν είναι προσαρμοσμένος σε μικρές επιχειρήσεις που εκδίδουν ομόλογα σε ΠΜΔ. Παρά το ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις μπορούν να θεωρηθούν ΜΜΕ σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες που εκδίδουν χρεώγραφα σε δημόσιες αγορές, συχνά δεν πληρούν τα κριτήρια που ορίζονται στη σύσταση του 2003. Εάν ο ορισμός ΜΜΕ εκδότριας μη μετοχικών κινητών αξιών δεν είναι καλά διατυπωμένος, θα είναι πιο περίπλοκη η καταχώριση των ΠΜΔ αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ. Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις δεν θα είναι σε θέση να επωφεληθούν από τις πιθανές ελαφρύνσεις που παρέχονται σε εκδότες σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ Αφενός, οι εκδότες μη μετοχικών τίτλων σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ υποχρεούνται να δημοσιεύουν οι εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις. Από την άλλη πλευρά, στο πλαίσιο της οδηγίας για τη διαφάνεια 9, οι εκδότες οι οποίοι εκδίδουν ομόλογα σε ρυθμιζόμενες αγορές με ονομαστική αξία ανά μονάδα άνω των 100 000 EUR (που προορίζονται για επαγγελματίες επενδυτές) δεν υπόκεινται στην ίδια υποχρέωση δημοσίευσης. Η απαίτηση αυτή μπορεί να είναι επαχθής για τους εκδότες μη μετοχικών τίτλων. Κατά συνέπεια, οι ΠΜΔ που ειδικεύονται σε ομόλογα ή παρέχουν τη δυνατότητα έκδοσης και ομολόγων και μετοχών στις πλατφόρμες τους, μπορεί να είναι απρόθυμοι να εγγραφούν ως αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ. iii) Ο σχετικά χαμηλός όγκος μετοχών ΜΜΕ που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ΠΜΔ συχνά αποδίδεται στο μικρό μέγεθος και το περιορισμένο ποσοστό ελεύθερης διασποράς (ελεύθερα διαπραγματεύσιμων τίτλων) μικρών εκδοτών. Ωστόσο, οι αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ δεν υποχρεούνται να επιβάλλουν όρο ελεύθερης διασποράς (για τους εκδότες που ζητούν εισαγωγή προς διαπραγμάτευση). Αυτό είναι το ελάχιστο ποσό του κεφαλαίου της και, αφετέρου, ότι μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ελεύθερης διαπραγμάτευσης. Ελλείψει ελεύθερης διασποράς, η ρευστότητα δεν μπορεί να τονωθεί επαρκώς στη δευτερογενή αγορά. Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός βασίζεται στις εξουσιοδοτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 και στο άρθρο 33 παράγραφος 8 της οδηγίας MiFID II, που χορηγούν στην Επιτροπή την εξουσία: i) να προσαρμόσει τους ορισμούς που προβλέπονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στις εξελίξεις της αγοράς και ii) να προσδιορίσει τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 33 παράγραφος 3, ιδίως όσον αφορά τους όρους που έχουν τεθεί για την αρχική και συνεχή εισαγωγή προς διαπραγμάτευση χρηματοπιστωτικών μέσων εκδοτών στις αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ. Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός αποσκοπεί στην τροποποίηση του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/565. 8 9 Εκδότης μη μετοχικών τίτλων θεωρείται ΜΜΕ υπό τον όρο ότι, σύμφωνα με τους τελευταίους ετήσιους ή ενοποιημένους λογαριασμούς του, πληροί τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: i) μέσος αριθμός εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους μικρότερος των 250 ii) ) συνολικός ισολογισμός που δεν υπερβαίνει τα 43 εκατ. EUR και iii) ετήσιος κύκλος εργασιών που δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. EUR (Σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής). Οδηγία 2013/50/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, για την τροποποίηση της οδηγίας 2004/109/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εναρμόνιση των προϋποθέσεων διαφάνειας αναφορικά με την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά EL 3 EL
2. ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Στις 14 Νοεμβρίου 2017, οι υπηρεσίες της Επιτροπής διοργάνωσαν ένα εργαστήριο τεχνικού χαρακτήρα, με περίπου 25 αντιπροσώπους χρηματιστηρίων κινητών αξιών από 27 κράτη μέλη. Σκοπός του εργαστηρίου ήταν να συζητηθούν τεχνικές διατάξεις και δυνητικές ελαφρύνσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την πρόσβαση των ΜΜΕ στις δημόσιες αγορές. Στις 28 Νοεμβρίου 2017, οι υπηρεσίες της Επιτροπής οργάνωσαν επίσης ένα εργαστήριο τεχνικού χαρακτήρα με το ίδιο αντικείμενο, με τη συμμετοχή περίπου 30 εκπροσώπων εκδοτών, επενδυτών, χρηματομεσιτών και άλλων χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών. Από την 18 Δεκεμβρίου 2017 έως τον Φεβρουάριο 2018, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ξεκίνησαν δημόσια διαβούλευση σχετικά με την «Δημιουργία ενός αναλογικού κανονιστικού περιβάλλοντος για την εισαγωγής των ΜΜΕ σε δημόσιες αγορές». Η δημόσια διαβούλευση επικεντρώθηκε σε τρία κύρια πεδία: 1.) πώς θα συμπληρωθεί η έννοια της αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ, που δημιουργήθηκε με την η οδηγία MiFID II 2.) πώς θα μειωθεί ο φόρτος των εταιρειών που έχουν εισαχθεί σε αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ και 3.) πώς θα ενισχυθούν τα «οικοσυστήματα» γύρω από τα τοπικά χρηματιστήρια, ιδίως με στόχο να βελτιωθεί η ρευστότητα των μετοχών που έχουν εισαχθεί στους εν λόγω τόπους διαπραγμάτευσης. Η Επιτροπή έλαβε 71 απαντήσεις, που έστειλαν ενδιαφερόμενα μέρη από 18 κράτη μέλη 10. Η δημόσια διαβούλευση έθεσε συγκεκριμένα ερωτήματα σχετικά με τον ορισμό των εκδοτών μη μετοχικών τίτλων για τους σκοπούς της αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ, την εξαμηνιαία υποχρέωση υποβολής έκθεσης για τον εκδότη αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ και τη χρησιμότητα επιβολής απαίτησης ελάχιστου ορίου ελεύθερης διασποράς στη νομοθεσία της ΕΕ. Η Επιτροπή είχε επίσης επαφές με τα κράτη μέλη, μέσω της ομάδας εμπειρογνωμόνων της ευρωπαϊκής επιτροπής κινητών αξιών (ΟΕΕΕΚΑ) στις 10 Νοεμβρίου 2017 και στις 16 Απριλίου 2018 και κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της 3 Μαΐου 2018. Επιπλέον, από 3 έως 15 Μαΐου 2018, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη των μελών της ΟΕΕΕΚΑ για σχέδιο κατ εξουσιοδότηση κανονισμού της Επιτροπής, σύμφωνα με τις αρχές για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Επτά κράτη μέλη (DK, FR, NL, PL, PT, SE, UK) απάντησαν. Σύμφωνα με τις αρχές για τη βελτίωση της νομοθεσίας, το σχέδιο κατ εξουσιοδότηση κανονισμού δημοσιεύθηκε επίσης στον ιστότοπο της Επιτροπής για τέσσερις εβδομάδες, από τις 24 Μαΐου έως τις 21 Ιουνίου 2018. Η Επιτροπή έλαβε δώδεκα συνεισφορές από δημόσιους και ιδιωτικούς ενδιαφερόμενους φορείς 11. Η πλειονότητα των ενδιαφερόμενων ήταν υπέρ των τροποποιήσεων που αναφέρονται στο σχέδιο κατ εξουσιοδότηση κανονισμού. Συγχρόνως, ορισμένοι ενδιαφερόμενοι φορείς εξέφρασαν ανησυχίες όσον αφορά την απαίτηση ελάχιστης ελεύθερης διασποράς, διότι μια τέτοια απαίτηση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα πρόσθετο εμπόδιο στις αρχικές δημόσιες προσφορές από τους μικρούς εκδότες. Ωστόσο, εάν δεν υπάρχει ελεύθερη διασπορά κατά την εισδοχή, θα μπορούσε κανείς να αμφισβητεί το σκεπτικό για έναν εκδότη να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας αρχικής 10 11 6 δημόσιες αρχές (2 Υπουργεία Οικονομικών, 4 ΕΑΑ) 18 χρηματιστήρια 35 ενώσεις του κλάδου (6 για χρηματομεσίτες, 14 για διαχειριστές επενδύσεων/επενδυτικές τράπεζες, 4 για ασφαλιστές, 3 για τη λογιστική/τον λογιστικό έλεγχο, 2 για ΟΑΠΙ, 4 για εκδότες, 1 για τις συνταξιοδοτικές παροχές), 2 ΜΚΟ, 2 επιχειρήσεις παροχής συμβουλών/δικηγορικά γραφεία, 2 αναπτυξιακές τράπεζες, 1 πανεπιστημιακό ίδρυμα η ομάδα συμφεροντούχων κινητών αξιών και αγορών της ΕΑΚΑΑ και η ομάδα χρηστών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Τα εν λόγω ενδιαφερόμενα μέρη προέρχονται από 18 κράτη μέλη: AT, BE, CZ, DE, DK, EE, EL, ES, FI, FR, HR, IE, IT, LV, NL, PL SE, UK 4 χρηματιστήρια αξιών και μία ένωση που εκπροσωπεί χρηματιστήρια αξιών 3 οργανώσεις που αντιπροσωπεύουν εκδότες κινητών αξιών 1 ένωση που αντιπροσωπεύει τράπεζες μία ένωση που εκπροσωπεί τους μεσίτες και τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές μία αρμόδια εθνική αρχή. Τα εν λόγω ενδιαφερόμενα μέρη προέρχονται από 5 κράτη μέλη: BE, DE, IT, SE και UK. EL 4 EL
δημόσιας προσφοράς σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ, αντί να παραμείνει ιδιωτική εταιρεία. Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός παρείχε ήδη στον διαχειριστή αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ την ευελιξία να προσαρμόσει την απαίτηση στις τοπικές συνθήκες και να καθορίσει το ακριβές κριτήριο και όριο της απαίτησης ελεύθερης διασποράς. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν περαιτέρω οι προβληματισμοί που εκφράστηκαν κατά τη δημόσια διαβούλευση, το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο α) ορίζει πλέον ότι η απαίτηση ελεύθερης διασποράς μπορεί να εκφράζεται είτε ως απόλυτη τιμή είτε ως ποσοστό του συνολικού εκδοθέντος μετοχικού κεφαλαίου. Η διάταξη διευκρινίζει περαιτέρω ότι η απαίτηση ελεύθερης διασποράς ισχύει μόνο για την πρώτη εισαγωγή των μετοχών προς διαπραγμάτευση (δηλαδή σε περίπτωση αρχικής δημόσιας προσφοράς) και όχι για μεταγενέστερες εισαγωγές μετοχών (δηλαδή, δευτεροβάθμιες προσφορές). Με βάση το αποτέλεσμα της εν λόγω διαβούλευσης τροποποιήθηκε επίσης το άρθρο 77 παράγραφος 2 του σχεδίου κατ εξουσιοδότηση κανονισμού. Το άρθρο αυτό ορίζει πλέον ότι ένας εκδότης μη μετοχικών τίτλων μπορεί να χαρακτηριστεί ως ΜΜΕ δυνάμει της οδηγίας MIFID II εάν η ονομαστική αξία των εκδόσεων χρεωστικών τίτλων του κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, σε όλους τους τόπους διαπραγμάτευσης σε ολόκληρη την Ένωση, δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. EUR. Με την μνεία των «εκδόσεων χρεωστικών τίτλων κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος» θα αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγχυση με την έννοια των εκκρεμών εκδόσεων. Με τη μνεία της «ονομαστικής αξίας» θα αποφευχθεί κάθε ζήτημα ερμηνείας σε περίπτωση μεταβολής της αξίας των νέων εκδόσεων χρεωστικών τίτλων κατά την περίοδο των δώδεκα μηνών. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής περιλαμβάνει τρεις λειτουργικές διατάξεις. Πρώτον, αντικαθιστά τον σημερινό τρέχοντα ορισμό του εκδότη μη μετοχικού τίτλου που ορίζεται στο άρθρο 77 παράγραφος 2 με έναν νέο ορισμό που βασίζεται σε κριτήριο μεγέθους της έκδοσης. Το όριο καθορίζεται σε 50 εκατ. EUR για μια περίοδο 12 μηνών. Αυτό σημαίνει ότι ένας εκδότης μη μετοχικών τίτλων θα θεωρείται ΜΜΕ για τον σκοπό του προσδιορισμού μιας αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ, εάν η ονομαστική αξία των εκδόσεων χρεωστικών τίτλων του κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. EUR (εξαιρουμένων των δανείων που παρέχονται από πιστωτικό ίδρυμα). Αυτός ο λιγότερο περιοριστικός ορισμός θα διευκολύνει την εγγραφή των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ που ειδικεύονται στα ομόλογα και εκείνων που επιτρέπουν την έκδοση μετοχών και ομολόγων. Για να αποφευχθεί τυχόν κίνδυνος ρυθμιστικού αρμπιτράζ, η διάταξη αυτή αναφέρει επίσης ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι εκδόσεις χρεογράφων που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν σε όλους τους τόπους διαπραγμάτευσης ανά την ΕΕ προκειμένου να προσδιοριστεί κατά πόσον ένας εκδότης υπερβαίνει ή όχι το όριο αυτό και μπορεί να χαρακτηριστεί ΜΜΕ. Δεύτερον, ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής τροποποιεί το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ζ), παρέχοντας την ευελιξία στους φορείς των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ να επιβάλουν εξαμηνιαία οικονομική έκθεση σε εκδότες μη μετοχικών τίτλων (διατηρώντας παράλληλα αμετάβλητη την υποχρέωση αυτή για τους εκδότες μετοχών). Αυτό θα δημιουργήσει ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ εκδοτών μη μετοχικών τίτλων σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ και εκδοτών σε ρυθμιζόμενη αγορά που εξαιρούνται από την υποχρέωση σύνταξης εξαμηνιαίας οικονομικής έκθεσης δυνάμει της οδηγίας 2004/109/ΕΚ σχετικά με τη διαφάνεια. Τρίτον, ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής εισάγει ένα νέο στοιχείο ι) στο άρθρο 78 παράγραφος 2, στο οποίο προβλέπεται ότι οι κανόνες που διέπουν την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση σε αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ επιβάλλουν απαίτηση ελεύθερης EL 5 EL
διασποράς για εκδότες μετοχών όταν οι μετοχές εισάγονται για πρώτη φορά προς διαπραγμάτευση. Οι διαχειριστές αγοράς ή οι επιχειρήσεις επενδύσεων που διαχειρίζονται αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ θα έχουν την ευελιξία να υιοθετούν το ειδικό κριτήριο και το κατώτατο όριο σχετικά με την εν λόγω απαίτηση ελεύθερης διασποράς. Η απαίτηση αυτή μπορεί να εκφράζεται είτε ως ποσοστό επί του συνολικού ποσού του εκδοθέντος μετοχικού κεφαλαίου είτε ως απόλυτη τιμή. Αυτό θα απέτρεπε τις αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ από το να κάνουν δεκτούς προς διαπραγμάτευση τίτλους επιχειρήσεων οι οποίες δεν διαθέτουν καμία ρευστότητα κατά την εισαγωγή των τίτλων τους. EL 6 EL
ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 13.12.2018 για την τροποποίηση του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/565 της Επιτροπής όσον αφορά ορισμένες προϋποθέσεις καταχώρισης για την προώθηση της χρήσης των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ για τους σκοπούς της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2015, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ 1, και ιδίως το άρθρο 4 παράγραφος 2 και το άρθρο 33 παράγραφος 8, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η πρωτοβουλία για την Ένωση Κεφαλαιαγορών αποσκοπεί στη μείωση της εξάρτησης από τον τραπεζικό δανεισμό και τη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης μέσω της αγοράς για όλες τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και στην έκδοση ομολόγων και μετοχών από ΜΜΕ σε δημόσιες αγορές. Οι εγκατεστημένες στην Ένωση επιχειρήσεις που επιδιώκουν να αντλήσουν κεφάλαια σε τόπους διαπραγμάτευσης αντιμετωπίζουν υψηλό εφάπαξ κόστος καθώς και κόστος επαναλαμβανόμενης γνωστοποίησης και συμμόρφωσης που μπορεί να τις αποθαρρύνει εξαρχής από το να ζητήσουν εισαγωγή προς διαπραγμάτευση σε τόπους διαπραγμάτευσης της Ένωσης. Επιπλέον, οι μετοχές που εκδίδονται από ΜΜΕ σε τόπους διαπραγμάτευσης στην Ένωση τείνουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω χαμηλότερων επιπέδων ρευστότητας και υψηλότερης μεταβλητότητας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος του κεφαλαίου και αυτή η πηγή χρηματοδότησης να καθίσταται υπερβολικά επαχθής. (2) Η οδηγία 2014/65/ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα νέο είδος τόπων διαπραγμάτευσης, τις αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ, μια υποομάδα των πολυμερών μηχανισμών διαπραγμάτευσης («ΠΜΔ»), προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ σε κεφάλαια και να διευκολυνθεί η περαιτέρω ανάπτυξη εξειδικευμένων αγορών που έχουν ως στόχο την κάλυψη των αναγκών των εκδοτριών ΜΜΕ. Η οδηγία 2014/65/ΕΕ ανέφερε επίσης ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο μια μελλοντική ρύθμιση θα ενισχύσει και θα προωθήσει περαιτέρω τη χρήση αυτής της αγοράς ώστε να την καταστήσει ελκυστική για τους επενδυτές, θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο και θα προσφέρει περαιτέρω κίνητρα για την πρόσβαση των ΜΜΕ σε αγορές κεφαλαίων μέσω αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ. 1 Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 349) EL 7 EL
(3) Να διασφαλίσει τη ρευστότητα και την αποδοτικότητα των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ, σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγία 2014/65/ΕΕ, ότι τουλάχιστον το 50 % των εκδοτών των οποίων τα χρηματοπιστωτικά μέσα έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ είναι ΜΜΕ έκδοσης μετοχών ή/και χρεωστικών τίτλων. Σύμφωνα με την οδηγία 2014/65/ΕΕ, ως ΜΜΕ εκδότρια μετοχών ορίζεται μια εταιρεία που έχει μέση κεφαλαιοποίηση αγοράς μικρότερη από 200 εκατ. EUR με βάση τα στοιχεία στο τέλος κάθε έτους, στη διάρκεια των τριών τελευταίων ημερολογιακών ετών. Από την άλλη πλευρά, ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 2 της Επιτροπής προβλέπει ότι μια ΜΜΕ εκδότρια μη μετοχικών τίτλων (αποκλειστικά χρεωστικών) θα πρέπει να πληροί δύο τουλάχιστον από τις τρεις ακόλουθες προϋποθέσεις: i) αριθμός των εργαζομένων (μικρότερος των 250), ii) συνολικός ισολογισμός (κατώτερος των 43 εκατ. EUR), και iii) ετήσιος καθαρός κύκλος εργασιών (κατώτερος των 50 εκατ. EUR). Η απαίτηση προκειμένου να χαρακτηριστεί ως ΜΜΕ ένας εκδότης μη μετοχικών τίτλων θεωρήθηκε υπερβολικά περιοριστική επειδή οι εν λόγω εκδότες τείνουν να είναι μεγαλύτεροι απ ό, τι οι παραδοσιακές ΜΜΕ. Ως εκ τούτου, πολλοί εκδότες μη μετοχικών τίτλων δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως ΜΜΕ σύμφωνα με τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2017/565/ΕΕ, παρά το γεγονός ότι παραμένουν σχετικά μικρού μεγέθους. Δεδομένου ότι αδυνατούν να πληρούν το όριο του 50 % των εκδοτών που χαρακτηρίζονται ως ΜΜΕ, πολλοί ΠΜΔ που ειδικεύονται σε εκδόσεις χρεωστικών τίτλων ΜΜΕ ή παρέχουν τη δυνατότητα έκδοσης και μετοχών και ομολόγων δεν μπορούν να καταχωριστούν ως αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ. Συνακόλουθα, εάν οι διαχειριστές ΠΜΔ δεν κάνουν χρήση του πλαισίου των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ, οι εκδότες που δραστηριοποιούνται στους εν λόγω ΠΜΔ δεν μπορούν να επωφεληθούν από τις λιγότερο αυστηρές ρυθμιστικές απαιτήσεις που προβλέπονται για την προώθηση της εισαγωγής και των εκδόσεων στις εν λόγω αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ. Για να καταστεί δυνατή η καταχώριση περισσότερων ΠΜΔ ως αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ, η ονομαστική αξία των εκδόσεων χρεωστικών τίτλων ενός εκδότη (πλην δανείων) κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος θα πρέπει, ως εκ τούτου, να οριστεί ως το μοναδικό κριτήριο για τον χαρακτηρισμό ως ΜΜΕ των εκδοτών μη μετοχικών τίτλων για τους σκοπούς των αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την αποτελεσματικότητα του νέου ορισμού ΜΜΕ εκδότριας μη μετοχικών τίτλων από απόψεως εγγραφής ΠΜΔ ως αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ και τον αντίκτυπό του στις εξελίξεις της αγοράς και στην εμπιστοσύνης των επενδυτών. (4) Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 αναφέρει ότι μια αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ δεν θα πρέπει να επιβάλει κανόνες που να επιβαρύνουν τους εκδότες περισσότερο σε σχέση με τους κανόνες που ισχύουν για τους εκδότες σε ρυθμιζόμενες αγορές. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/565 απαιτεί από τους εκδότες σε αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ να δημοσιεύουν εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις. Οι εκδότες μη μετοχικών τίτλων που απευθύνονται σε επαγγελματίες επενδυτές σε ρυθμιζόμενες αγορές, αφετέρου, δεν υπόκεινται στην ίδια υποχρέωση δυνάμει της οδηγίας 2004/109/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η σύνταξη 2 Άρθρο 77 παράγραφος 2 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/565 της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2016, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις οργανωτικές απαιτήσεις και τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων, καθώς και τους ορισμούς που ισχύουν για τους σκοπούς της εν λόγω οδηγίας (ΕΕ L σ87 της 31.3.2017, σ. 1). EL 8 EL
εξαμηνιαίων οικονομικών εκθέσεων έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί δυσανάλογη υποχρέωση που επιβάλλεται στους εκδότες μη μετοχικών τίτλων σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ. Δεδομένου ότι πολλοί ΠΜΔ με έμφαση στις ΜΜΕ δεν απαιτούν εξαμηνιαία οικονομική έκθεση για τους εκδότες μη μετοχικών τίτλων, μια τέτοια υποχρεωτική απαίτηση από τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2017/565 φαίνεται να συμβάλλει στο να αποθαρρύνονται οι διαχειριστές ΠΜΔ να επιζητούν καταχώριση ως αγορές ανάπτυξης ΜΜΕ. Ο διαχειριστής μιας αγοράς ανάπτυξης ΜΜΕ θα πρέπει συνεπώς να έχει την ευελιξία να αποφασίσει αν θα επιβάλει τη δημοσίευση των εξαμηνιαίων εκθέσεων σε εκδότες μη μετοχικών τίτλων. (5) Ορισμένοι εκδότες σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ έχει παρατηρηθεί ότι διαθέτουν ένα περιορισμένο ποσό του εκδοθέντος μετοχικού κεφαλαίου τους σε δημόσιες αγορές, γεγονός που καθιστά τη διαπραγμάτευση αυτών των μετοχών υψηλότερου κινδύνου για τους επενδυτές και έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ρευστότητα. Αυτό, με τη σειρά του, λειτουργεί ως αντικίνητρο για τους επενδυτές να επενδύουν σε μετοχές εισηγμένες σε αγορά ανάπτυξης ΜΜΕ. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ρευστότητα των μετοχών και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών, οι διαχειριστές αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ θα πρέπει, κατά συνέπεια, να επιβάλουν τη διάθεση ενός ελάχιστου ποσού μετοχών στην αγορά προς διαπραγμάτευση («όρος ελεύθερης διασποράς») ως προϋπόθεση για την εισαγωγή, προκειμένου διασφαλιστεί η ρευστότητα και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών. Οι διαχειριστές αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ, ωστόσο, θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να καθορίζουν κατάλληλο όριο με βάση τις ιδιαίτερες περιστάσεις της αγοράς, μεταξύ άλλων με βάση το κατά πόσο το ποσό θα πρέπει να εκφράζονται σε απόλυτη τιμή ή ως ποσοστό επί του συνολικού εκδοθέντος μετοχικού κεφαλαίου. (6) Συνεπώς, ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως. (7) Θα πρέπει να παραχωρηθεί στους κατεστημένους φορείς εκμετάλλευσης αγορών ανάπτυξης ΜΜΕ ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, ώστε να προσαρμόσουν τις προϋποθέσεις καταχώρισης. Ως εκ τούτου, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: Άρθρο 1 Ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 τροποποιείται ως εξής: 1. Στο άρθρο 77, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «2. Εκδότης ο οποίος δεν διαθέτει κανένα μετοχικό τίτλο προς διαπραγμάτευση σε έναν τόπο διαπραγμάτευσης θεωρείται ΜΜΕ για τους σκοπούς του άρθρο 4 παράγραφος 1 σημείο (13) της οδηγίας 2014/65/ΕΕ εφόσον η ονομαστική αξία των εκδόσεων χρεωστικών τίτλων κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, σε όλους τους τόπους διαπραγμάτευσης της Ένωσης, δεν υπερβαίνει τα 50 εκατ. EUR.» 2. Στο άρθρο 78, η παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής: α) προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο ι): «ι) απαιτεί από τους εκδότες που επιδιώκουν την εισαγωγή των μετοχών τους προς διαπραγμάτευση στον τόπο διαπραγμάτευσης του ΠΜΔ για πρώτη φορά να διαθέτουν ένα ελάχιστο ποσό των μετοχών που έχουν εκδώσει και οι EL 9 EL
οποίες είναι σε κυκλοφορία προς διαπραγμάτευση στον ΠΜΔ, σύμφωνα με ένα όριο που καθορίζεται από τον διαχειριστή του ΠΜΔ και εκφράζεται είτε ως απόλυτη τιμή είτε ως ποσοστό επί του συνόλου του εκδοθέντος μετοχικού κεφαλαίου.» β) προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο: «Ο διαχειριστής ενός ΠΜΔ μπορεί να απαλλάσσει τους εκδότες που δεν διαθέτουν μετοχικά μέσα προς διαπραγμάτευση στον ΠΜΔ από την απαίτηση δημοσίευσης εξαμηνιαίων οικονομικών εκθέσεων που αναφέρονται στο στοιχείο ζ) του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου. Όταν ο διαχειριστής ενός ΠΜΔ ασκεί το δικαίωμα επιλογής σύμφωνα με την πρώτη περίοδο του παρόντος εδαφίου, η αρμόδια αρχή δεν απαιτεί, για τους σκοπούς του στοιχείου ζ) του πρώτου εδαφίου, από τους εκδότες που δεν έχουν μετοχικά μέσα προς διαπραγμάτευση στον ΠΜΔ υποχρεούται να δημοσιεύουν εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις.» Άρθρο 2 Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εφαρμόζεται από [Υπηρεσία Εκδόσεων: Να προστεθεί η ημερομηνία - 3 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του]. Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος. Βρυξέλλες, 13.12.2018 Για την Επιτροπή Πρόεδρος Jean-Claude JUNCKER EL 10 EL