ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΕΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ; GIORGIO AGAMBEN ΑΙΑΙΝ ΒΑοlου JEAN-LUC NANCV JACUUES RANCIERE ΟΑΝΙΕΙ BENSAϊo KRISTIN ROSS ννενου BROWN SLAVOJ IIIEK I1ΕΤΑΦΡΑΣΗ Ν. KATΣOΓlANNH Φ. ΜΑΡΑΒΕΛΙΑΣ Φ. ΣΙΑΤΙΤΣΑΣ ΕΠΙΜΕΛΕ ΔΗΜΗΤΡΙΣ ΒΕΡΓΕΤΗΣ Α
θέση υ'πογρα9ήι; oιxacouxou δικαιωμ.άτων πνευμ.α"ικ~ι; ιδιoχτtjσίαι;. εφ'όσο ν Τι υπογρα9ή προ6λέπεται από τη 7ίιμ 6σ.ση. Το Τ.αρόν έ~yo r.νει.ιματιχ:ή~ ιδιo)(:~ησ:ι:ι:~ τ.ροστατεuε't'ch κατά τις ;;ιατάεει~ της ελληνικής νομοοεσίας Ι\'. 2I~I/Ι993 ότ.ως έχμ τροποτ:οιηθεί χαι taxutt σi;μεpa.) και 'tti; διεθνείς σuμgιiσtι~ περί πνε"ιμ.a:τικής ιδιοκτησίας. ΛπαγΟΡεuετaι απολύτως άνευ γραπτής άδειας,,;οι; εκοότη τι κατά 01tQcoν δήτ.ο't' ε 'tpgr.o ή μέσο (τ;λεχτρονικ!l. μηχανικό ή άλλ ο) αντιγραφή. 9ωτοανατUτ.ωση και εν γένει ανατ:αραγιι.ιγυ;. εχμίσοωστ; ή διζνεισμός. μετό:φρασyj. διασκευή. αναμετάδοση στο χόινό σε οτ.οιαδ+,πο't'ε μοfιρή χα! η εν γένει ΕXΙUτσ.λλEι;ση 't'ou σuνόλqu ή μέροι;ς του έργου. Εκδόσεις Πατά,κ η - θεωρητικές Ε'Πισ-:Υιμ.ες Σεφά. : αληιhεια. ΔιεύΟυνση σειράς: ΔYjμ.ήτρ~ς ΒφΥέτης Giorgiu Agamben, Alain Badiou. Οθnίεl Β('n saϊd. Wendy Bro\\'I), Jan - LιIc ~an c~', Jacques Rancii:re. ΚΓί διί ll Hoss, SIa~'(Jj Zizek. Πού πηυαί..,ει Yj δη,."ο>ψιτία; Τίτλος 7Cρωτοτύπ οu: D6ΠIocratie. d8/js qιle! έιlιι? Μετάφραση: Νατάσα Κα.τσογιά.ννη, Φρ[ξος Μαρα.6έλιας. Φώ-:Τις Σιατί-:σας Επιμέλεια-διορθώσεις: Στέλλα Τσάλα Σ ελιδοποίηση: l1α.ναυιώτης Βογιατζάκης Φiλμ.. ηλεκτρονικό μοντά.ζ: Μα.ρΙα Ποινιού-I)ένεση Copy rigllt<l La Fabrique cditions, 2009 Copyright~ για. την ελληνική γλώσσα, Σ. Πα.-:άΚΥις ΑΕΕΔΕ (Εκδόσεις na-ccikyj), 2009 Πρώτη έκδοση στη γαλλική γλώσσα από τις εκδόσεις La F3brίφlf~, naprat, 2009 Πρώτη έκδοση στην ελληνική γλώσσα. αr.ό τις Εκδόσεις ΙΙατάκη. ΑΟήνα. Δεχέμ.6ριος 20 Ι:3 ΚΚΓ 6805 ΚΕΠ 1010/13 ISB" 978-960-16-51 ΙΙι-9 fl E"ΙWΠΙ:Ι: natakh ΠΑ ΑΓΗ Τl:ΛΑΔ..\"Η (ΠΙ'ΩΙ!Ν IIEIJ'AIΩl: ) 38.!O~ 37 ι\θη:'ι!α. ΤΙΙΛ. : 21Ο.:{6."0.ΟΟΟ. 21O."2.05.600.1W1.100.2665. ΦΑΞ: 210.:1(;.50,069 Ι\ΕΝΤ" Ι Ι'ΙΙ ΔΙΛθεΣΗ: F:M),J. ~IJ1E:'l!AI\H 16. 106 7!! Α"ΙΗΝΛ. ΤΗΛ.: :Ι10.38.3υπιι rnoi'ata~t!ima: Ii:O?),T ΣA~ (TF:PMA Ηωnοτ. ΠΕΙ'ΙΟΧΗ R'I\TEO), r,71) o~ι ΚΛΛΟ;';ΩΙ'Ι θεσσα."οκ 'ΚIJl:.1'lI.\: 231O.70.63.r". 2310.10.67.15. ΦΛΞ, 2:110.70.63.55 V"'cb Sil~: hitp:!lwww.patlikis.gr e-mhil: InFn@Ρ aι:ιk ίs.gr, "", 1,,~ ΘΡaL~kί~.Ι;Γ
Περιεχόμενα Εισαγωγή G iorgio Agamben : Εισαγωγικό σημείωμα πάνω στην έννοια της δημοκρατίας Alain Badiou: Το δημοκρατικό έμ6λημα Daniel Βensaϊd: Το διαρκές σκάνδαλο Wendy Brown: Τώρα είμαστε όλοι δημοκράτες Iean-Luc Nancy: Πεπερασμένη χαι άπειρη δημοκρατία Iacques Ranciere: Οι δημοκρατίες ενάντ ια στη δημοκρατία Kristin Ross: Δημοκρατία προς πώληση 9 11 19 35 83 109 135 145 Slaνoj ' Zizek : Από τη δημοκρατία στη θε'ίκή 6ia 177
Εισαγωγή Στη δεχαετία του '20 Η σουρρεαλιστιχή επανάσταση πρότεινε σε πολλά τεύχη της έρευνες επί θεμάτων κοινό σημείο των OnOtwv ήταν ότι φα.ινόταν αδύνατο να. ειπωθεί οτιδ'ήποτε καινούριο σχετικά μ' αυτά - ο έρωτας, η αυτοκτονία, το σύμφωνο με τον διάbολο. Ωστόσο, οι απαντήσεις του Αρτώ, του Κρεbέλ, του Ν αbίλ, του Ερνστ, του Μπουνιουέλ έριχαν σ' αυτά τα θέματα διασταυρούμενες δέσμες φωτός που εξακολουθούν να μας εκπλήσσουν, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα. Το παρόν bιbλίο δρομολογήθηκε με bάση αυτό το μοντέλο, με ένα ερώτημα διατυπωμένο ως εξής: Τ" 'λ 'r δ " 1. υρω απο τη ες η«ημοχρατια» φαιvεται να ΟΡΥα νώνεται σήμερα μια ιδιαίτερα εχτεταμένη συναίνεση. Βέbαια, η σημασία ή οι σημασίες αυτής της λiξης Υίνονται αντιχείμενο οξύτατων συζητήσεων. Αλλά στον,, ζ" 'δ' <<Χοσμο» οπου ουμε ειυαι Υενιχα απο εχτο να της αποδίδουμε θετιχή αξία. Εξ ου Χαι η ερώτησή μας: έχει Υια σας νόημα το να χαραχτηρίσετε τον εαυτό σας
10 Π ΟΥ ΙΙΗ! 'ΛΙ Ν ΕΙ I1 Δ I11ΙIΟ ΚΡΑΤιΛ; «δημοκράτη» ; Εάν όχι, Ύιατί; Και εάν ναι, σύμφωνα με ποια ερμψεία της λiξης; Ορισμένοι από τους φιλοσόφους που ρωτήθηκαν είναι συγγραφείς και φίλοι των εκδό σ εων La Fabrique. Οι υπόλοιποι μας είναι γνωστοί αποκλειστικά μέσω των έργων τους, τα οποία μας έκαναν να πιστεύουμε ότι οι συγγραφείς τους είχαν για τη δημοκρατία ιδέες που bρίσκονται σε ασυμφωνία με τον συνήθη λόγο. Οι απαντήσεις τους είναι διαφορετικές και ενίοτε αντι θετικές, κάτι που ήταν ΠΡΟbλέψιμο και ευκταίο. Στο bιbλίο αυτό δε θα bρείτε κάποιον ορισμό της δημοκρατίας, ούτε οδηγίες χρήσης, πόσο μάλλον, ακόμη λιγότερο, κάποια ετυμηγορία υπέρ "ή κατά. Προκύπτει απλώς ότι η λέξη δεν είναι προς εγκατάλειψη, γιατί χρησιμεύει ως άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται οι πλέον ουσιώδεις διαμάχες για την πολιτική.
Μπερλουσκόνι και Μπους, Nτερpιvτά και Μπαλιμπάρ, ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα και Χαμάς - όλοι σήμερα είμαστε δημοκράτες. Τι έχει απομείνει όμως στην έννοια της δημοκρατίας; Wendy Brown Η λέξη «δημοκρατία» Φαίνεται σήμερα να γνωρίζει μια εκτεταμένη συναίνεση. Ωστόσο, η σημασία, ή οι σημασίες, αυτής της λέξης προκαλούν διαμάχες. Στο βιβλίο αυτό, οκτώ κορυφαίοι στοχαστές της εποχής μας επιχειρούν να οριοθετήσουν τις θεμελιώδεις πολιτικές και ΦιλοσοΦικές παραμέτρους που προσδιορίζουν την έννοια της δημοκρατίας, ξεkινώvτας από το εξής ερώτημα: χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας «δημοκράτη»: Εάν όχι, γιατί: Και εάν ναι, σύμφωνα με ποια ερμηνεία, με ποιο περιεχόμενο της λέξης: - ΕΚΔοttn: ΠΑΤΑΚΗ Στο βιβλίο αυτό δεν θα βρούμε ούτε τον ορισμό της δημοκρατίας ούτε οδηγίες χρήσεως ούτε, ακόμη περισσότερο, μια ετυμηγορία υπέρ ή κατά της δημοκρατίας. Ο κοινός παρονομαστής της σκέψης των οκτώ ΦιλοσόΦων είναι ότι η δημοκρατία δεν περιορίζεται στις κάλπες. Οι απόψεις τους είναι σαφείς, διαφορετικές μεταξύ τους, ακόμη και αvτιkρoυόμενες: αυτή η λέξη, όσο ταλαιπωρημένη κι αν θεωρείται, δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί - είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο, από την εποχή του Πλάτωνα έως σήμερα, στρέφεται ο πολιτικός διάλογος και η στρατηγική βελτίωσης της ζωής που επιχειρεί ο κόσμος.... ISBN 978-960-16-5114-9 Βοηθ. κωδ. μηχ/σης 9114 (j 91 I Ιlll~~~! II I~ ~ΙIΙI~~11