Διάλεξη 3: Ανοιχτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση -Βασικές Αρχές 3.1 Ορισμοί 3.2. Ιστορία 3.3 Θεωρίες 3.4 Συμπεράσματα
1.ΟΡΙΣΜΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Οι ορισμοί της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης καλύπτουν πολλές πλευρές Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση (B. Holmberg, 1977). καλύπτει τις διάφορες μορφές σπουδών σε όλα τα επίπεδα, οι οποίες δεν είναι υπό τη συνεχή, άμεση επίβλεψη των εκπαιδευτικών που βρίσκονται με τους σπουδαστές τους σε αίθουσες διδασκαλίας, αλλά εκείνες που αξιοποιούν το σχεδιασμό, την οργάνωση, την καθοδήγηση και επίβλεψη που παρέχει ένας εκπαιδευτικός οργανισμός
Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (M. Μoore,1973). είναι η κατηγορία των εκπαιδευτικών μεθόδων, σύμφωνα μετις οποίες οι διδακτικές συμπεριφορές εκτελούνται ανεξάρτητα από τις μαθησιακές συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων που θα εφαρμόζονταν σε συνθήκες συνύπαρξης διδάσκοντος και διδασκομένων στον ίδιο χώρο, έτσι ώστε η επικοινωνία ανάμεσα στις δυο πλευρές να πρέπει να διεκπεραιωθεί μέσω έντυπου υλικού, μηχανικών, ηλεκτρονικών ή άλλων μέσων
Τα 5 βασικά χαρακτηριστικά της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (D. D. Keegan, 1986): Η απόσταση που χωρίζει το διδάσκοντα από το διδασκόμενο Η παρεμβολή του εκπαιδευτικού οργανισμού στη μαθησιακή διαδικασία Η χρήση τεχνικών μέσων για τη μεταφορά του διδακτικού υλικού (κείμενο, ήχος, βίντεο κτλ) Η παροχή αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ διδάσκοντα και διδασκομένου Η δυνατότητα συναντήσεων σε περιστασιακή βάση
Οι τρεις 2. ΙΣΤΟΡΙΑ τρεις γενιές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Α. Αλληλογραφία: μέσα 19ου αιώνα Πανεπιστήμιο δι αλληλογραφίας το 1833 στις ΗΠΑ. Β. Ηλεκτρονικά μέσα: αρχές 20ου αιώνα εκπαιδευτικό ραδιόφωνο (State University of Iowa 1925), εκπαιδευτική τηλεόραση (State University of Iowa 1950), εκπαιδευτικό βίντεο. Γ. Αλληλεπιδραστικές τεχνολογίες: ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email), βήμα συζήτησης (discussion forum), τηλεδιάσκεψη (Teleconferencing) κτλ.
3. ΘΕΩΡΙΕΣ Οι διεθνείς εξελίξεις στους διάφορους τομείς της ζωής Οι νέες τεχνολογίες Οι νέες θεωρίες μάθησης Δυσκολία για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας θεωρίας για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση
3.1. Ο D. Keegan (1986) ταξινόμησε τις θεωρίες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε τρεις κατηγορίες: 1) Ανεξαρτησίας και αυτονομίας 2) Βιομηχανοποίησης της διδασκαλίας 3) Αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας
1)Ανεξαρτησία και αυτονομία α) Θεωρία των Ανεξάρτητων Σπουδών C. Wedemeyer (1981) Ο διδασκόμενος και ο διδάσκων δεν συνυπάρχουν Η κανονική διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης διεκπεραιώνεται μέσω του έντυπου υλικού ή με κάποιο άλλο μέσο Η διδασκαλία είναι εξατομικευμένη Η μάθηση είναι το αποτέλεσμα της δραστηριοποίησης του διδασκομένου Ο διδασκόμενος μαθαίνει στο περιβάλλον του Ο διδασκόμενος είναι υπεύθυνος για την πρόοδό του
β) Θεωρία των Ανεξάρτητων Σπουδών M. Moore (αρχές( της δεκαετίας του 1970) Ταξινομεί τα προγράμματα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης βάσει δυο μεταβλητών: της απόστασης μεταξύ εκπαιδευτικού μαθητευομένου και του ποσοστού αυτονομίας. ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ Εξασφάλιση αμφίδρομης επικοινωνίας (διάλογος) Ανταπόκριση στις προσωπικές ανάγκες του σπουδαστή (δομή) Αυτονομία στη στοχοθεσία Αυτονομία στην επιλογή του τρόπου μελέτης Αυτονομία στην αξιολόγηση
2) Βιομηχανοποίηση της διδασκαλίας O. Peters (1967) Συγκρίνοντας την εξ αποστάσεως εκπαίδευση με τη βιομηχανική παραγωγή αγαθών χρησιμοποιεί τις πιο κάτω ορολογίες για την ανάλυση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης: Ορθολογικοποίηση Καταμερισμός εργασίας Εκμηχάνιση Γραμμή παραγωγής Μαζική παραγωγή Σχεδιασμός και παραγωγή Τυποποίηση Λειτουργική αλλαγή και αντικειμενοποίηση Μονοπωλιακός χαραχτήρας
3) Αλληλεπίδραση και επικοινωνία B. Holmberg (1986) Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως καθοδηγούμενος διάλογος Πραγματικός διάλογος Προσομοιωμένος διάλογος Με αλληλογραφία Με το τηλέφωνο Με προσωπική επαφή Εσωτερικευμένος διάλογος στη μελέτη του υλικού Φιλικό ύφος του συγγραφές του υλικού
3.2. Θεωρία της Ισοδυναμίας Ο Simonson θεωρεί ισοδύναμες είναι οι εμπειρίες ότι όσο περισσότερο ισοδύναμες μάθησης των εξ αποστάσεως σπουδαστών σε σχέση με εκείνες των πρόσωπο με πρόσωπο σπουδαστών, τότε τόσο περισσότερο ισοδύναμα θα είναι τα μαθησιακά αποτελέσματα από τις εμπειρίες μάθησης.
4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Εθνικές εξελίξεις σε οικονομικό, τεχνολογικό, κοινωνικό και πολιτιστικό τομέα Απόκτηση ποικίλων γνώσεων και δεξιοτήτων, συνεχής επιμόρφωση (δια βίου μάθηση) Ανάγκη για μια μορφή εκπαίδευσης η οποία θα ανταποκρίνεται στα αιτήματα των πολιτών Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να θεωρηθεί ως μια απάντηση στις σύγχρονες απαιτήσεις, με την προϋπόθεση ότι κύρια χαρακτηριστικά της αποτελούν η ευελιξία, η καινοτομία και η προσήλωση στις ανάγκες του σπουδαστή.