Μηνιαία Ἔκδοση Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Θεράποντος Λυθροδόντα

οσιοσ Θεραπων ΙΕΡΑσ ΜΗΤΡΟΠΟΛεωΣ ΤΑΜΑΣΟΥ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΗΣ Μηνιαία Ἔκδοση Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Θεράποντος Λυθροδόντα Τεῦχος 1 ον - Αὔγουστος 2013

Ὅσιος Θεράπων Ἱερὰ Μητρόπολις Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς Μηνιαία Ἔκδοση Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Θεράποντος Λυθροδόντα Οἱ ἐφημέριοι τοῦ ναοῦ Πρωτ. Κωνσταντῖνος Μαυροκορδάτος... 22542262 Οἰκ. Μόδεστος Παπαχρίστου.. 22542212 Ἱεροδ. Νεκτάριος Γεωργίου... 99435740 Ἐκκλησιαστικὴ ἐπιτροπή Θωμᾶς Γεωργίου... 99651459 Ἠλίας Κωνσταντίνου... 99541534 Ἰωάννης Λεοντίου... 99974956 Γιαννάκης Ὀνησιφόρου... 99430106 Ἡλίας Μωυσέως... 99829128 Ἐρωτόκριτος Παναγιώτου... 99646380 Χριστόφορος Τρύφωνος... 97723326 Χριστόφορος Ττοφή... 99464028 Νεωκόρος κ. Αἰμιλία Κυριαζή... 99582924 Νεωκόρος Χρῖστος Χρίστου... 99926432 Ἱεροψάλτες Χαράλαμπος Χαραλάμπους... 99543172 Ἀνδρέας Ὀνησιφόρου... 99375369 Περιεχόμενα Χαιρετισμὸς Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς κ. Ἠσαΐου....3 Πρόλογος... 4 Ἀφιέρωμα π. Μιχαήλ Καλλονᾶ....5 Ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου... 11 Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν... 13 Ἐρωτῶ τὸν Ἐπίσκοπο... 14 Ἀπό το Γεροντικό... 16 Ἡ Κοίμηση τῆς Θεοτόκου... 18 Ἡ ἀρετή τῆς Ταπείνωσης... 21 Διάφορα... 23 Τὸ παρὸν διανέμεται δωρεάν, δέχεται ὅμως προαιρετικὲς εἰσφορές

χαιρετισμοσ πανιερωτατου μητροπολιτου ταμασου και ορεινησ Κ. ΗΣΑΪΟΥ Χαιρετίζω μὲ ἰδιαίτερη χαρά τὴν πρώτη ἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ «Ὅσιος Θεράπων» Λυθροδόντα. Ἡ προσπάθεια αὐτή εἶναι πολύ ἀξιέπαινη καὶ ἀποτελεῖ μιᾶ σημαντική προσφορά τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Θεράποντα πρὸς τὴν μεγάλη κοινότητα Λυθροδόντα. Ἐκφράζω τὴ μεγάλη μου ἀγάπη καὶ ἐκτίμηση πρὸς τὴν Συντακτική ὁμάδα που ἀνέλαβε τὴν ἔκδοση αὐτή, που εἶναι ἀφιερωμένη στὴν ἱερή μνήμη τοῦ ἀγαπητοῦ μας πατρός Μιχαήλ Καλλονᾶ, ὁ ὁποῖος κατάγεται ἀπό τὴν κοινότητα Λυθροδόντα. Ἀς εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη του. Θὰ τὸν θυμούμαστε πάντα καὶ θὰ εὐχόμαστε ὁ Θεός νὰ κατατάξει τὴν ψυχή του ἐν σκηναῖς δικαίων. Ἡ κοινότητά σας ἀποτελεῖ μία προοδευτική κοινότητα, ἡ ὁποῖα μὲ συλλογικότητα καὶ ὅραμα προχωρεῖ στὴν ὑλοποίηση εὐγενῶν καὶ ὑψηλῶν στόχων τοὺς ὁποίους θέτει. Αὐτό δείχνει ὅτι, παρόλες τὶς δύσκολες συνθῆκες που επικρατοῦν, δὲν πρέπει νὰ καμπτόμαστε, ἀλλά νὰ ἐπιδιώκουμε πάντοτε τὴν κατάκτηση ὑψηλῶν ἐπιδιώξεων. Συγχαίρω τὴν πλειάδα τῶν συνεργατῶν τῆς ἔκδοσης αὐτῆς. Ἡ ὑψηλή ποιότητα τῆς ἐργασίας τοὺς δείχνει τὴν μεγάλη τους ἀγάπη καὶ τὸν ζῆλο πρὸς τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπιδαψιλεύω σὲ ὅλους, ἀλλά καὶ γενικά σὲ ὅλους τοὺς κατοίκους τῆς ἱστορικῆς κοινότητας τοῦ Λυθροδόντα, τὶς πατρικές εὐλογίες μου. Μετά πατρικῶν εὐχῶν, ὁ Μητροπολίτης Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς Ἠσαΐας Ἱερά Μητρόπολις Ταμασοῦ καὶ Ὀρεινῆς Ἰούλιος 2013 3

το περιοδικο μασ προλογοσ Υμνους εὐχαριστίας καὶ δοξολογὶας ἀναπέμπουμε στὸν Δωρεοδότη Κύριό μας, διότι βρισκόμαστε στὴν εὐχάριστη θέση νὰ ἀναφέρουμε στὴν ἀγάπη σας, ὅτι ἀπὸ αὐτὸ τὸν μῆνα προβαίνουμε στὴν ἔκδοση μηνιαίου Περιοδικοῦ μὲ τὸ ὄνομα «Ὅσιος Θεράπων». Ἡ παροῦσα ἔκδοση θὰ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ μνήμη τοῦ αεἰμνήστου Οἰκονόμου, Πατρός, Μιχαὴλ Καλλονά, πνευματικοῦ πατέρα καὶ καθοδηγητή πολλῶν χριστιανῶν. Αὐτὸ τὸ καρδιακό συλλογικό μας πόνημα, τὸ περιοδικὸ ἐννοοῦμε, ἦταν καὶ παραμένει ἀγαπητοὶ φίλοι ἀναγνῶστες, μία προσπάθεια κοινοποιήσεως μαρτυρίας τῆς ὁμολογουμένης ζωῆς μας, μὰ καὶ ἕνα ὁδοιπορικὸ μαθητείας καὶ ἐκ μέρους μας προσεγγίσεως, τῆς ἐν Χριστῷ ἀποκεκαλημένης Ἀληθείας. Γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτό, θελήσαμε νὰ προσπαθήσουμε μόνον, πιστεύοντας ἀκράδαντα, πὼς «ὁ ἐπιβλέπων ἐπὶ τὴν γῆν, ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς», θὰ ἐπευλογοῦσε αὐτοὺς τοὺς στόχους, καὶ τοὺς μύχιους πόθους μας. Ἐκεῖνος καὶ ἐσεῖς, ἀγαπητοί, θά κρίνετε ἄν ὁ στόχος ἐπετεύχθη. Tοῦτο τὸ συλλογικό μας πόνημα, ἐπιδιώκει συνεχῶς μεταξὺ τῶν ἄλλων, καὶ τὴν κοινωνία μὲ τὸ εὐλογημένο Ἐκκλησιαστικὸ Σῶμα. Δέν εἵμαστε λοιπὸν μόνοι μας. Πλειάδα συνεργατῶν, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, βλεπόντων καὶ μὴ, ἀκούραστα προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες της, στὴν προαγωγὴ καὶ ἐπιτυχία τούτων τῶν στόχων μας. Ἡ ἐπιλογὴ τῆς ὕλης, ἡ ἀρχειοθέτηση, ἡ ἀνάγνωση, ἡ διακίνηση τῶν τευχῶν, εἶναι μικρὲς λέξεις ποὺ κρύβουν πολὺ ἀγῶνα, ἱδρῶτα, μὰ καὶ χιλιάδες ἐργατοώρες. Κίνητρο τῶν περισσοτέρων ἀπὸ αὐτούς, εἶναι ἀσφαλῶς ἡ ἀγάπη τους πρὸς τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ Ἀναστάντα Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος ἄλλωστε, ἐνισχύει τὶς προσπάθειές μας, διὰ πρεσβειῶν τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρός ἡμῶν Θεράποντος τοῦ θαυματουργοῦ. Καὶ νά. Τὸ περιοδικό μας, ξεκινὰ τὸν δρόμο του, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Εὐχόμαστε λοιπὸν καὶ προσευχόμαστε νὰ εἶναι ἡ συνέχεια τοῦ περιοδικοῦ μας, πραγματικὰ ὀρθόδοξη πορεία πρὸς τὴν οὐράνιο νῆσο, τὸν Παράδεισο. «Εἴ τις εὐσεβής καί φιλόθεος, συμπορευθήτω ἡμῖν.» ΜΕΤΑ ΤΙΜΗΣ, Ἡ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ὉΜΑΔΑ. Ἐκ μέρους αὐτῆς, π. Νεκτάριος Γεωργίου. 4

O LEVN KEKOIMHTAI Eκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στὶς 28.5.2013 ἕνας ταπεινός λευίτης τῆς Ἐκκλησίας μας, ἕνας τίμιος ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, ἕνας ἄνθρωπος τῆς θυσίας καὶ τῆς προσφορᾶς. Μετέστη εἰς τὰς αἰωνίους μονάς ὁ πατήρ Μιχαήλ Καλλονᾶς, ὁ γέροντας τῆς Ταπείνωσης καὶ τῆς ἀγάπης. Ὁ οἰκονόμος Μιχαήλ Καλλονᾶς γεννήθηκε στὰ Λατσιὰ τῆς Ἐπαρχείας Λευκωσίας τὴν 9η Νοεμβρίου τοῦ 1957, ἡμέρα τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου ἀπὸ τὸν Χρῖστο καὶ τὴ Χαραλαμπία Καλλονᾶ. Ἀπεφοίτησε ἀπὸ τὸ Γυμνάσιο τὸ ἔτος 1975 καὶ ὑπηρέτησε τὴ στρατιωτική του θητεία στὰ στρατόπεδα τῆς Βυζακιᾶς ὡς ἀνθυπολογχαγὸς καὶ γιὰ ἕξι μῆνες στὴν Κρήτη. Τὸ ἔτος 1979 παντρεύτηκε μὲ τὴν Παναγιώτα Παπανικολάου. Μαζὶ ἀπέκτησαν δέκα παιδιά, τὸν Χρῖστο, τὸν Πέτρο, τὸν Χαράλαμπο, τὸν Νεκτάριο, τὴ Χριστίνα, τὸν Ἀντώνη, τὴ Μαριάννα, τὴν Ἀντιγόνη, τὸν Γιῶργο καὶ τὸν Καλλονᾶ, καὶ μὲ πολὺ ζῆλο καὶ ἀγάπη τοὺς μεταλαμπάδευσαν τὶς ἀξίες τῆς ζωῆς καὶ τοῦ χριστιανικοῦ ἰδεώδους, γιὰ τὸ ὁποῖο τόσο μεγάλο πρότυπο καὶ παράδειγμα ὑπῆρξε ὁ ἴδιος. Τὸ ἔτος 1982 εἰσήχθη στὴν Ἱερατικὴ Σχολὴ «Ἀπόστολος Βαρνάβας» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, φοιτώντας στὸν κατώτερο καὶ ἀνώτερο κύκλο, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀπεφοίτησε τὸ ἔτος 1987. Τὸ ἔτος 1982 χειροτονήθηκε διάκονος στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Θεράποντος Λυθροδόντα ἀπὸ τὸν Μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Κύπρου, κυρὸ Χρυσόστομο Α, καὶ τὸ ἑπόμενο ἔτος χειροτονήθηκε πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν ἴδιο και ἀπεστάλη γιὰ νὰ ὑπηρετεῖ στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίας Βαρβάρας τῆς ὁμωνύμου Κοινότητος. Σὲ ἡλικία περίπου 30 ἐτῶν χειροθετήθηκε στὸ τῆς πνευματικῆς πατρότητος λειτούργημα πάλι ἀπὸ τὸν Μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ τοῦ ἀπενεμήθη τὸ ὀφίκκιο τοῦ Οἰκονόμου σταυροφόρου. Γιὰ πολλὰ χρόνια μέχρι καὶ τὴ μαρτυρικὴ κοίμησή του, παράλληλα μὲ τὰ ἐνοριακά του καθήκοντα, ὑπηρέτησε καὶ ὡς στρατιωτικὸς ἱερέας καὶ πνευματικὸς στὰ στρατόπεδα τῶν γύρω περιοχῶν, ἐπιτελώντας ἕνα πλούσιο κοινωνικὸ καὶ πνευματικὸ ἔργο. Μὲ πολὺ κόπο καὶ μόχθο φύτεψε ἐκτάσεις μὲ εὐωδιαστὲς τριανταφυλλιὲς, απὸ τὶς ὁποῖες ἔφτιαχνε μοσχομύριστο ροδόσταγμα μὲ ἀπαράμιλλη τέχνη ποὺ μόνο ἐκεῖνος ἤξερε. Μὲ αὐτὸ προμήθευε σχεδὸν ὅλα τὰ ἐμπορικὰ κέντρα τῆς Κύπρου, Μοναστήρια καὶ 5

Ἐκκλησίες. Ἀκόμη καὶ στὸ ἐξωτερικὸ εἴχε φτάσει ἡ φήμη τῆς ἀγνῆς ποιότητας τοῦ ροδοστάγματος τοῦ παπα-μιχάλη. *** Αὐστηρὸς μὲ τὸν ἑαυτό του, μὲ ὑποδειγματικὴ πολιτεία σ ὅποιον τόπο ὑπηρέτησε, καθιερώ θηκε στὶς καρδιές ὅλων. Ἡ φλογερή του πίστη καὶ ἡ αὐθεντική του ἀγάπη γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μεταρσίωναν ὁλόκληρη τὴν ὕπαρξή του. Πόθος του «τὸ αὔριο νὰ κάνουμε καλύτερο ἀπὸ τὸ χθές» σκοπός του «ἡ ἐγκαθίδρυση τοῦ κράτους τοῦ Θεοῦ». Μὲ ἱερὴ ἀγωνία θὰ μποροῦσε νὰ ἐπαναλαμβάνει μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο: «Ἐὰν γὰρ εὐαγγελίζωμαι, οὐκ ἔστι μοι καύχημα ἀνάγκη γὰρ μοι ἐπίκεται οὐαί δέ μοί ἐστιν ἐὰν μὴ εὐαγγελίζωμαι». Ἐν ψύχει καὶ καύσωνι, πεζοπορῶν, ἔκανε ἄμβωνά του τὸ ὕπαιθρο, τὶς πλατεῖες, τοὺς δρόμους, τὰ ἁλώνια, τὰ καφενεῖα, κάθε τόπο ὅπου μποροῦσαν νά βρίσκονται συγκεντρωμένοι λίγοι ἄνθρωποι. Τὸ κήρυγμα τὸν ἀναζωογονοῦσε, τὸν ἔτρεφε. Διψοῦσε νὰ σώσει ἀθάνατες ψυχές. Ἡ ἱεραποστολὴ ἦταν τὸ ἔργο καὶ ἡ ζωή του. Τὴ θεωροῦσε ὡς τὴ μεγαλύτερη φιλαν θρωπία. «Ἄν δώσουμε στὸν ἄνθρωπο τὸν Θεό, τοῦ δίνουμε τὸ πᾶν», συνήθιζε νὰ λέει. Μαζὶ μὲ τὸν προφορικὸ λόγο, στὸν ὁποῖο ἀναλώθηκε, χρησιμοποίησε καὶ τὸν γραπτὸ λόγο. Μοίραζε συχνὰ διάφορα χριστιανικὰ ἔντυπα στὸ πλήρωμα τῆς 6

ἐκκλησίας τῆς Ἁγίας Βαρβάρας πρὸς ὡφέλεια ψυχῶν καὶ καλλιέργεια τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνα. Ὁ λόγος του μεστός, σαφής, οἰκοδομημένος καὶ ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὸ κεφαλόβρυσο τοῦ Εὑαγγελίου. *** Ἡ ἀγάπη του γιὰ τὸν Θεό καὶ τὸν ἄνθρωπο ἐφευρετικὴ καὶ ἀνεξάντλητη. Ἡ μέριμνά του γιὰ τὰ νιάτα τῆς πατρίδος μας καὶ τὰ προβλήματά τους, γιὰ τὴν καλλιέργεια τοῦ ἐθνικοῦ καὶ θρησκευτικοῦ φρονήματος τῶν παιδιῶν, ἀλλὰ καὶ γενικότερα τοῦ λαοῦ μας, τὸν ὁδήγησε στὴ δημιουργία κατηχητικῶν σχολείων, ἁγιογραφικῶν κύκλων καὶ ἐκκλησιαστικῶν κατασκηνώσεων. Μὲ τὴ φροντίδα του λειτουργοῦν Κύκλοι Μελέτης Ἁγίας Γραφῆς, καθὼς καὶ Χριστιανικές Ομάδες μαθητῶν. Τὰ σύνορα τῆς πατρίδος μας, ὅμως, στάθηκαν μικρὰ γιὰ νὰ περικλείσουν τὴν ἀγάπη του καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του γιὰ τὴ νεότητα. Πολλὲς οἰκογένειες μὲ διάφορα προβλήματα, κυρίως οἰκονομικά, γεύθηκαν τοὺς εὔχημους καρποὺς τῆς ἀγάπης του. Καὶ δὲν ἔμεινε ἐκεῖ! Ὅπου γνώριζε ὅτι ὑπάρχει ἀνάγκη, ἔδινε πλούσια τὴν ἐλεημοσύνη τοῦ. Σὲ πολλὰ μέρη τῆς Κύπρου ἔκανε πράξη τὸ ρητό «ὁ ἐλεῶν πτωχὸν δανείζει Θεόν». Ὁ παπα-μιχάλης συνήθιζε τὶς φιλανθρωπίες νὰ τὶς κάνει στὰ κρυφὰ γιὰ νὰ ἔχουν ἀξία ὅπως ἔλεγε. Γι 7 αὐτὸ καὶ ὅταν σουρούπωνε ἀρκετά, κόντευαν τὰ μεσάνυχτα, γύριζε μὲ τὸ ἀμάξι του καὶ ἄφηνε τρόφιμα ἔξω ἀπὸ κάποιες πόρτες, ποὺ γνώριζε ὅτι δυσκολεύονταν, καὶ ἔφευγε χωρὶς νὰ τὸν πάρει κανεὶς εἴδηση, γιατὶ δὲν ἤθελε νὰ τοῦ ἔχει κανεὶς εὐγνωμοσύνη καὶ νὰ φέρνει τοὺς ἀνθρώπους σὲ δύσκολη θέση. *** Ἀφουγκραζόμενος τὸν παλμὸ τῆς ἐποχῆς, ἐπιθυμοῦσε νὰ ἀκουστεῖ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ παντοῦ! Δὲν περίμενε νὰ δημιουργηθοῦν οἱ κατάλληλες συνθῆκες. Ἡ λαχτάρα του γιὰ ἱεραποστολὴ πίεζε τὶς συνθῆκες. Κατέθετε τὸν ἑαυτό του καὶ προχωροῦσε. Οἱ ἀντιξοότητες ἦταν γιὰ τὸν πατέρα Μιχαὴλ προκλήσεις. Κρατοῦσε τὸ τιμόνι τοῦ Ναοῦ του καὶ κατέθετε καθημερινά τὸν μόχθο του μὲ συνέπεια, ὑπομονή, μὲ μιὰ ἀφοπλιστικὴ ἐργατικότητα, περιφρονώντας τὶς θυσίες ποὺ ἀπαιτοῦνταν ἀπὸ μέρους του, χωρὶς νὰ δώσει «ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς του καὶ τοῖς βλεφάροις του νυσταγμὸν καὶ ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις του». Τοῦ ἀρκοῦσε νὰ δοξάζεται τὸ Ἅγιο Ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ὑπηρετεῖ ὁ ἄνθρωπος τὸν συνάνθρωπο.

Ο ΠΑΤΗΡ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΛΟΝΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ Τὶ νὰ πρωτοθυμηθεῖ κανεὶς καὶ τὶ νὰ πρωτογράψει γιὰ τὸν μακαριστὸ πατέρα Μιχάλη. Τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀφιέρωσε τὴ ζωή του στὴν ἐνορία τῆς Ἁγίας Βαρβάρας. Τὸν ἱερέα ποὺ γιὰ 30 χρόνια βρισκόταν συνεχῶς κοντὰ στὸ ποίμνιό του καὶ προσπαθοῦσε νὰ τὸ φέρει κοντὰ στὴν Ἐκκλησία καὶ τὸν Χριστό. Τὸν ποιμενάρχη ποὺ μὲ πάθος ὑπηρέτησε 8 τοὺς συνανθρώπους του καὶ τοὺς βοηθοῦσε στὰ διάφορα προβλήματα ποὺ ἀντιμετώπιζαν. Ἡ προσφορά του τεράστια καὶ ἀνιδιοτελής. Ὁ πατὴρ Μιχάλης δὲν ὑπῆρξε μονάχα ὁ ἱερέας τοῦ χωριοῦ, μὰ συνάμα καὶ ὁ φίλος, ὁ αδελφός, ὁ πατέρας, ὁ ἄνθρωπος, στὸν ὁποῖο μποροῦσες νὰ ἀνοίξεις τὴν καρδιὰ σου καὶ νὰ τοῦ μιλᾶς γιὰ ὥρες ἀτελείωτες καὶ αὐτὸς νὰ σὲ ἀκούει προσεκτικὰ καὶ νὰ σοῦ δίνει τὶς κατάλληλες συμβουλὲς καὶ τὴ δύναμη γιὰ νὰ συνεχίσεις. Μιλοῦσε μὲ πραότητα καὶ τὰ λόγια του ἦταν λόγια ἀγάπης. Εἶχε τὴν ἰκανότητα νὰ προσεγγίζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ μὲ τὰ λόγια του νὰ τοὺς μαγνητίζει. *** Ὁ μακαριστός πατὴρ Μιχάλης δὲν ἔμενε μόνο στὰ λόγια, ἀλλὰ τὰ λόγια τὰ ἔκανε πράξεις. Ὑπηρέτησε δίπλα ἀπὸ τὸν φλογερὸ ἀγωνιστὴ πατέρα, Σταῦρο Παπαγαθαγγέλου, τοῦ ὁποίου τὰ βήματα ἀκολούθησε ὡς ἄξιος συνεχιστὴς τοῦ ἔργου καὶ τοῦ παραδείγματός του. Ὁ παπα-μιχάλης πῆρε τὴ σκυτάλη καὶ ἔδωσε νέα πνοὴ ζωῆς στὸν πνευματικὸ ἀγῶνα. Συνέχισε καὶ ἐπέκτεινε τὰ Κατηχητικὰ Σχολεῖα, τὰ ἡνία τῶν ὁποίων εἴχε πάρει ἀπὸ τὸν μακαριστὸ παπά- Σταῦρο Παπαγαθαγγέλου. Κατάφερε νὰ φέρει κοντὰ μικροὺς καὶ μεγάλους. Μέσα ἀπὸ τὰ Κατηχητικά Σχολεῖα, ἐπάνδρωσε καὶ ἐφοδίασε τόσο τὰ μικρὰ παιδιὰ (μαθητὲς Δημοτικοῦ, Γυμνασίου καὶ Λυκείου) ὅσο καὶ τοὺς μεγάλους (ἄντρες καὶ γυναῖκες) μὲ τὶς

ἀξίες καὶ τὶς νουθεσίες ποὺ ὁ Χριστὸς δίδαξε στοὺς δικούς του μαθητές. Ἄνθρωπος δραστήριος καὶ μὲ ἔντονη προσωπικότητα. Πρώτο μέλημά του ἦταν πάντα ἡ ενορία του καὶ τὸ ποίμνιό του. Δὲν περνούσε μέρα ποὺ νὰ μὴν ἐρχόταν στὸ χωριό, εἶτε γιὰ νὰ λειτουργήσει, εἶτε ἀπλὰ γιὰ νὰ ἐπισκεφθεῖ κάποιο ἡλικιωμένο ποὺ εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ λίγη παρέα, εἶτε γιατὶ κάποιος ὰπὸ τὸ χωριὸ ζητοῦσε τὴ βοήθειὰ του. Ἀπ ὅπου περνοῦσε, οἱ κάτοικοι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας τὸν χαιρετοῦσαν μὲ χαμόγελο. Ὅταν βρισκόσουν κοντά του καὶ τοῦ μιλοῦσες, ὁ χρόνος σταματοῦσε. Μάζευε γύρω του ἀνθρώπους κάθε ἡλικίας καὶ χαριτολογοῦσε. Σὲ κανένα δὲ χαλοῦσε χατίρι καὶ δὲν ὑπῆρχε ποτὲ στὸ λεξιλόγιό του ἡ φράση «ὄχι, δὲν μπορῶ» καὶ «ὄχι, δὲ γίνεται». Ὅσο βαρυφορτωμένο καὶ ἀν ἦταν τὸ πρόγραμμά του, ποτὲ δὲν ἄφησε τὸ ποίμνιό του καὶ προσπαθοῦσε μὲ κάθε τρόπο νὰ τὸ βοηθήσει. Ἀκόμα καὶ τὴν περίοδο ποὺ ἀντιμετώπιζε προβλήματα ὑγείας καὶ ἀπεῖχε ἀπὸ τὰ ἐκκλησιαστικὰ δρώμενα, δὲν παρέλειψε νὰ βοηθᾶ τὸ χωριὸ καὶ τὰ πνευματικά του παιδιά. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ανάρρωσής του, ἀκόμα καῖ ἀπὸ τὸ κρεβάτι τοῦ πόνου, δὲ σταμάτησε νὰ βλέπει, νὰ ἐνημερώνεται καὶ νὰ συμβουλεύει τοὺς ἀνθρώπους. Πολλὲς φορὲς ἔβαζε τὰ προβλήματα καὶ τὶς δυσκολίες τῶν ἀνθρώπων πάνω ἀπὸ τὴν ὑγεία του καὶ πάνω ἀπὸ τὴν οικογένειά του. *** Σήμερα, τρεῖς μῆνες μετά τὴν τραγικὴ ἐκείνη ἡμέρα, ὅπου μὲ βαθιὰ θλίψη καὶ ὀδύνη ἀποχαιρετήσαμε τὸν ἀξιολάτρευτο καὶ ἀγαπητό μας ἱερέα, φίλο, αδελφὸ καὶ πατέρα, τὸ χωριὸ καὶ οἱ κάτοικοί του πενθοῦν. Δύσκολο νὰ πιστέψουμε ὅτι δὲ βρίσκεται πλέον κοντά μας, ὅτι προγεύεται τὸν Παράδεισο καὶ ὅτι δὲ θὰ τὸν ξαναδοῦμε νὰ βγαίνει ἀπὸ τὴν ὡραία πύλη καὶ μὲ τὴ βροντερὴ φωνή του νὰ τελεῖ τὴ Θεία Λειτουργία. Ἀκόμα πιὸ δύσκολη καὶ δυσβάστακτη εἶναι ἡ αποδοχὴ τοῦ ξαφνικοῦ του θανάτου, στὸ ἄκουσμα του ὅποίου λὲς καὶ χάθηκε ἡ γῆ κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας. Μικροὶ καὶ μεγάλοι στὸ ἄκουσμα τοῦ θανάτου του δάκρυσαν. Δὲν πίστευαν ἢ δὲν ἤθελαν νὰ πιστέψουν ὅτι μιὰ τέτοια μεγάλη προσωπικότητα, ἕνας ἐνάρετος ἄνθρωπος, τὸ στήριγμα πολλῶν ἀνθρώπων εἶχε φύγει τόσο ξαφνικά. *** Ἀναλώθηκε ψυχῇ τε καὶ σώματι στὴ διάδοση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Μοναδικός του ὁραματισμὸς τὸ «ἐλθέτω ἡ Βασιλεία Σου». Διέθεσε ὅλα τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ καί ὅλες του τὶς δυνάμεις γιὰ τὴν ἐξάπλωση τῆς Βασιλείας Του. Ἕνας γενναῖος ἔφυγε! Ἕνας πρωτοπόρος ἀκάματος ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου βρίσκεται τώρα εἰς τὰς αἰωνίους μονάς. Ἕνας ἄξιος κληρικός, ποὺ τίμησε τὸ ράσο του καὶ ἔσπειρε ἀφειδώλευτα τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ στὶς καρδιὲς 9

τῶν ἀνθρώπων, ἀναπαύεται ἀπό σήμερα στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Θεοῦ, τὸν Ὁποῖο λάτρεψε καὶ ὑπηρέτησε μὲ ζῆλο καὶ πίστη. Ὁ μακαριστὸς πατὴρ Μιχαὴλ θὰ μείνει μία ἀξέχαστη προσωπικότητα, ἕνας ἀξέχαστος ἄνθρωπος - ἱερέας. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴ θέση ποὺ ἔχει πάρει στὸν Παράδεισο τοῦ Χριστοῦ, ἔχει καὶ μία θέση στὴν καρδιὰ τοῦ καθενός μας. Στὸ μυαλό μας συνεχῶς φέρνουμε τὰ λόγια καὶ τὶς συμβουλὲς ποὺ μᾶς ἔδινε εἶτε κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας, εἶτε κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ μυστηρίου τῆς ἐξομολογήσεως ἢ ἀκόμα καὶ μέσα ἀπὸ τὶς συζητήσεις μας. Σωματικὰ εἶναι ἀπών, ἀλλὰ ψυχικὰ καὶ νοητὰ εἶναι παρὼν καὶ μᾶς καθοδηγεῖ. Ἀκόμα καὶ μετὰ τὸν θάνατό του, νιώθουμε τὴν ὕπαρξή του. Δὲ μᾶς ἔχει ἀφήσει. Καθημερινὰ τὸν νιώθουμε κοντά μας, νὰ μᾶς προσέχει καὶ νὰ μᾶς δείχνει τὸν σωστὸ δρόμο. Τὰ λόγια του, τὸ χαμόγελό του, ἡ ἠρεμία του, τὸ μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς του καὶ τῶν πράξεών του θὰ μείνουν γιὰ πάντα χαραγμένα στὸ μυαλὸ καὶ τὴν καρδιά μας καὶ θὰ μᾶς θυμίζουν ὅτι αὐτὸς ὁ ἀξιολάτρευτος ποιμενάρχης, ὁ ἀξιαγάπητος ἄνθρωπος ἔχει φύγει εὐτυχισμένος γιὰ τὸν Παράδεισο ποὺ ὁ ἴδιος μᾶς δίδασκε καθημερινά. Ἄς ἔχουμε τὴν εὐχή του. 10

η μεταμορφωση του κυριου Μ ὲ τὰ πρῶτα παρθενικὰ χρώματα τῆς αὐγής. Ὁ ἥλιος θριαμβευτικὰ φωτίζει καὶ στολίζει τὴ φύση μὲ τὴν πιὸ φωτεινὴ στολή του. Οἱ καμπάνες σημαίνουν ζωηρὰ μὲ ἦχο χαρμόσυνο, φωτεινό, πανηγυρικό. Ὅλα βάζουν τὰ καλά τους καὶ προσμένουν μὲ ἀνυπομονησία τὴ γιορτὴ τοῦ Φωτός! Εἶναι 6 Αὐγούστου! Ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴ μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μας. Μέσα σὲ αὐτὸν τὸν χορὸ τοῦ Φωτός, τὴ λαμπρότητα τῆς Φύσης, ἔρχεται νὰ φωτίσει τὶς καρδιές μας τὸ Φῶς τὸ Ἀληθινὸ, τὸ Φῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης, ὁ Χριστός μας, μεταμορφώνεται μπροστὰ στοὺς μαθητές Του, μπροστὰ στὴν Ἐκκλησία Του, μπροστὰ στὰ ἀνάξια μάτιά μας. Φανερώνει στοὺς τρεῖς πρόκριτους μαθητές τὴ δόξα Του, τοὺς λούζει μὲ τὸ Πανάγιο Φῶς Του καὶ πλημυρίζει τὴν καρδιά τους ἀπὸ θεῖο ἔρωτα καὶ μία ἀπερίγραπτη εὐτυχία. Λίγο πρὶν τὴ σταύρωσή Του, ὁ Ἱησοῦς μιλοῦσε στοὺς μαθητές Του γιὰ τὸ φοβερό Του Πάθος. Θέλοντας νὰ τοὺς παρηγορήσει καὶ νὰ τοὺς ἐνδυναμώσει μὲ φλογερὴ πίστη, ὥστε νὰ μὴ φοβηθοῦν, «παρέλαβε τοὺς τρεῖς μαθητές Του, τὸν Πέτρο, τὸν Ἰωάννη καὶ τὸν Ἰάκωβο καὶ ἀνέβηκαν στὸ ὅρος τοῦ Θαβώρ. Ὅταν ἔφτασαν στὴν κορυφή, ὁ Χριστός, ἐνῷ προσευχόταν, μεταμορφώθηκε ἐνώπιον τῶν μαθητῶν Του. Τὸ πρόσωπό Του ἔλαμψε ὡς ὁ ἥλιος. Τὰ ἐνδύματά Του ἔγιναν στιλπνὰ και λευκὰ σὰν τὸ χιόνι».1 Ταυτόχρονα περιβλήθηκε αἴγλη οὐράνιας ὑπερφυσικῆς λαμπρότητας, σὰν τὸ χιόνι, σὰν τὸ πιὸ λαμπρὸ φῶς ποὺ εἴχαν ἀντικρύσει ποτέ. Στὴν ὁλοφώτεινη αὐτὴ δόξα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος δὲν ἦταν παρόντες μόνο οἱ τρεῖς μαθητὲς ἀλλὰ καὶ οἱ δύο κορυφαῖοι ἐκπρόσωποι τὴς Παλαιᾶς Διαθήκης: ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλὶας, οἱ ὁποῖοι μάλιστα συνομιλοῦσαν μὲ τὸν Κύριο γιὰ τὸ Πάθος Του καὶ τὴν Ἀνάστασή Του. Ὁ Χριστὸς φανερώνεται ἔτσι ὡς ὁ Δεσπότης καὶ ὁ Κύριος ὅλων, τόσο τῶν ἐπουρανίων ὅσο καὶ τῶν ἐπιγείων. Ὁ τολμηρὸς Πέτρος, θαρραλέος καθὼς 11

ἦταν, ζήτησε ἀπὸ τὸν Κύριο, νὰ στήσουν τρεῖς σκηνές, μιὰ γιὰ τὸν Κύριο καὶ ἄλλες δύο γιὰ τὸν Μωϋσῆ καὶ τὸν Ἠλία, ὥστε νὰ παραμείνουν ἐκεί. Κι ἐνῷ μιλοῦσε ὁ Πέτρος, μιὰ φωτεινὴ νεφέλη ἐπεσκίασε τοὺς μαθητὲς καὶ μιὰ φωνὴ ἀκούστηκε νὰ λέει διὰ μέσω τῆς νεφέλης: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα, αὐτοῦ ἀκούετε!». 2 Ἔντρομοι οἱ μαθητὲς ἀπὸ τὸ ὑπερφυσικὸ θέαμα τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Πατέρα, ἔπεσαν καταγῆς. Ὁ Ἰησοῦς μὲ τὸ πρᾷο βλέμμα Του κατάφερε νὰ γαληνέψει τοὺς μαθητὲς, λέγοντάς τους: «Ἐγέρθητε καὶ μὴ φοβεῖσθε». 3 Μέγα καὶ φοβερὸ τὸ μυστήριο τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ! Ὁ κάθ ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς σκέφτεται, προβληματίζεται, διερωτᾶται: Πῶς μπόρεσαν οἱ μαθητὲς νὰ δοῦν τὸ πρόσωπο τοῦ Διδάσκαλού τους, ὅταν τὸν ἔβλεπαν νὰ λάμπει σὰν ἥλιος; Πῶς ἦταν δυνατὸν νὰ τοὺς περικυκλώνει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ νὰ θελήσουν νὰ φύγουν ἀπὸ τὸ ὅρος Θαβώρ, ὅταν αὐτὴ ἡ κορυφὴ ἄγγιξε τὸν οὐρανὸ τῶν οὐρανῶν, ὅταν ἡ θεία ευτυχία δὲ χωροῦσε στὴν καρδιά τους; Πῶς ἦταν δυνατὸ νὰ ἀντέξουν τὴ βροντερή φωνή τοῦ Πατρός, ὅταν ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς Πατέρας ἐπιβεβαίωνε γιὰ μιὰ ἀκόμα φορὰ τὴ θεία υἱοθεσία; Δὲν ἄντεξαν τὴν τόση οὐράνια χαρὰ καὶ τὰ δάκρυα ἔτρεχαν σὰν βροχὴ ἀπὸ τὰ μάτια τους! Δὲν μποροῦσαν νὰ κατανοήσουν πῶς ἔγιναν ἄξιοι νὰ ἀντικρύσουν τὴν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ νὰ γίνουν μάρτυρες μιᾶς τρανταχτῆς ἀπόδειξης τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ. Ὤ! Κύριε! Θαυμάζω τὴ μεγάλη σου ἀγάπη! Ὤ Κύριε! Πῶς νὰ γίνω ἄξιος καὶ σὰν ἄλλος Πέτρος νὰ προσέλθω εἰς τὸ ὅρος τοῦ Θαβὼρ; Ὤ Κύριε! «λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον». 4 Ἡ μεταμόρφωση τοῦ Ίησοῦ Χριστοῦ δίνει ἕνα ἄγγιγμα οὐράνιο στὸν κάθε πιστό. Σαράντα μέρες πρὶν τὴν ἀνύψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου μᾶς ὑπενθυμίζει πὼς ἡ εὐτυχία ποὺ ἔνιωσαν οἱ μαθητὲς εἶναι τὸ ἔπαθλο γιὰ ὅλους αὐτοὺς ποὺ βαστάζουν ἀγόγγυστα τὸν δικό τους Σταυρό, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Ἴδιος μᾶς ἔδειξε μὲ τὸ αἰώνιο παράδειγμά Του. 12 1 Μαρκ. 9,3. 2 Ματθ. 17,5. 3 Ματθ. 17,7. 4 Ἀπολυτίκιον, Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΜΗΝΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2 Παρασκευή Φωτεινῆς Ὁσίας τῆς Καρπασίτιδος 4 Κυριακή Τῶν ἐν Ἐφέσῳ ἑπτὰ παίδων 6 Τρίτη Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ (σήμερα γίνεται κατάλυσις ἰχθύος) 11 Κυριακή Ζ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 15 Πέμπτη Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ 18 Κυριακή Η ΜΑΤΘΑΙΟΥ 24 Σάββατο Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Εἰρηναίου ἐπισκόπου Λουγδούνου (Ἀγρυπνία) 25 Κυριακή Ἀδριανοῦ καὶ Ναταλίας μαρτύρων 27 Τρίτη Φανουρίου νεοφανοῦς μάρτυρος 29 Πέμπτη Μνήμη τῆς ἀποτομῆς τῆς κεφαλῆς τοῦ τιμίου ἐνδόξου προφήτου Προδρόμου καὶ βαπτιστοῦ Ἰωάννου (ΑΥΣΤΗΡΗ ΝΗΣΤΕΙΑ) - Κατὰ τὸν μῆνα Αὔγουστο, ὁ ἑσπερινὸς θὰ ἀρχίζει στὶς 6:30 μ.μ. - Ὁ ὄρθρος καὶ ἡ θεία λειτουργία τὶς καθημερινὲς καὶ τὶς Κυριακὲς θὰ ἀρχίζουν στὶς 6:30 π.μ. - Ἀπὸ τὴν 1η μέχρι καὶ τὴν 13η τοῦ μῆνα καθημερινὰ θὰ ψάλλεται ἡ παράκληση πρὸς τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἡ ὁποῖα θὰ ἀρχίζει στὶς 6:45 μ.μ 13

ervtv ton episkopo Αρθρον του πανιερωτατου μητροπολιτου ταμασου και ορεινησ Κ. ΗΣΑΪΟΥ Ἐρώτηση: Γιατί τιμοῦμε τούς Ἁγίους μας καὶ τὰ Ἱερά Λείψανα τους; Ἀπάντηση: Οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπῆρξαν συνειδητὰ μέλη Χριστοῦ. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἦταν καὶ θὰ εἶναι ἐς ἀεὶ χριστοφόροι, θεοφόροι, φορεῖς τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τὸ λέει ξεκάθαρα ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιᾶσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Χριστοῦ τηρηθείῃ» (Α Θεσ. 5,23). Ἔτσι ὁ θάνατός τους (γιὰ τὴν ἀκρίβεια ἡ κοίμησή τους) δὲ διακόπτει αὐτὴ τὴ μακάρια σχέση μὲ τὸν Θεό. Τὰ λείψανά τους, προσωρινὰ χωρισμένα ἀπὸ τὸ πνεῦμα τους, συνεχίζουν νὰ εἶναι μέλη Χριστοῦ καὶ φορεῖς τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, διότι ἀδιαλείπτως «ὁ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἕν πνεῦμα ἐστι» (Α Κορ. 5,17). Τὰ τίμια λείψανα τῶν ἁγίων μας εἶναι οἱ ἀείρρευστες πηγὲς ἁγιασμοῦ τῶν πιστῶν, ἀντλώντας τον ἀπὸ τὴν ἀστείρευτη πηγὴ τοῦ ἁγιασμοῦ, τὸν Θεό! Ὡς ὀρθόδοξοι πιστοὶ ὄχι μόνο δὲ μᾶς προκαλεῖ ἀποστροφή, ἀηδία καὶ φόβο ἡ θέα τῶν ἱερῶν λειψάνων, ἀλλὰ τὸ ἀντίθετο, χαρά, ἱλαρότητα, ἠρεμία καὶ προπαντὸς ἐλπίδα. Οἱ «Ἀποστολικὲς Διαταγές» (4ος αἰῶν.) συστήνουν στοὺς πιστούς: «μὴ βδελύσεσθε τὰ τούτων (τῶν μαρτύρων) λείψανα» (ΣΤ, 5-7). Τιμώντας τὰ ἱερὰ λείψανα, τιμᾶμε τὸν Θεό, τὸν δημιουργὸ τῶν σωμάτων. Τιμᾶμε τὸν Χριστὸ καὶ τὰ κύτταρα τοῦ ἁγίου σώματός Του. Τιμᾶμε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τοῦ Ὁποίου ἡ χάρη εἶναι ἐναποθηκευμένη σὲ αὐτά, διότι τὰ σώματα τῶν ἁγίων «ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματος ἐστίν» (Α Κορ.5,19). Γι αὐτὸ καὶ μᾶς παραγγέλλει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινα ἐστὶ τοῦ Θεοῦ» (Α Κορ.5,20). Στὰ ἱερὰ λείψανα τιμᾶμε, ἐπίσης, τὴ θεοδημιούργητη κοινή μας ἀνθρώπινη φύση. Κι 14

ἀκόμη τιμᾶμε τὴν ὑλικὴ κτίση, τῆς ὁποίας αὐτὰ εἶναι ὁμοούσια καὶ τεθεωμένα μέρη. Δὲ λατρεύουμε, λοιπόν, τὰ λείψανα τῶν ἁγίων μας ὡς εἴδωλα, ἀλλὰ τὰ σεβόμαστε καὶ τὰ τιμᾶμε ὡς μέλη Χριστοῦ. Τὰ φυλάσσουμε, τὰ φροντίζουμε καὶ τὰ ἀγγίζουμε ὡς καὶ τὰ δικά μας μέλη, ἀφοῦ ὅλοι οἱ πιστοὶ συναποτελοῦμε ἕνα σῶμα. Τὰ ἀσπαζόμαστε μὲ εὐλάβεια γιὰ νὰ ἁγιαστοῦμε ἀπὸ αὐτά, ἀφοῦ εἶναι κεχαριτωμένα καὶ ἁγιασμένα. Τὰ τίμια λείψανα τῶν ἁγίων μας εἶναι «τιμιώτερα λίθων πολυτελῶν καὶ δοκιμώτερα ὑπὲρ χρυσίον» (Μαρτ. ἁγ. Πολυκ. P.G.5,1044Α), «θησαυρὸς ἀτίμητος τῇ ἁγίᾳ Ἐκκλησίᾳ καταληφθέντα» (Μαρτ. ἁγ. Ἰγνατίου, ΘΗΕ,τόμ.8,στ.113), ὡς μέλη Χριστοῦ, καὶ «ἐνώσει ἀφάτῳ» μὲ τὸ δικό Του σῶμα κατὰ τὸν ἅγιο Συμεὼν τὸν νέο Θεολόγο. Εἶναι θεοποιημένα καὶ ἀφθαρτοποιμένα σώματα καὶ μέλη, εἰς τῦπον του ἐνδόξως ἀναστημένου σώματος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ (Α Κορ.15,44), ὁ Ὁποῖος φέρει «ἐν ἑαυτῷ κινουμένην ζωήν ἀΐδιον καὶ μηδενὶ θανάτῳ περατουμένην» κατὰ τὸν ἅγιο Μάξιμο τὸν Ὁμολογητή (P.G.91,1144C). 15

απο ΤΟ γεροντικο Ηὑπακοὴ ἀποτελεῖ «τὴν ὑψηλοτάτη τῶν ἀρετῶν», σημειώνει ὁ νηπτικὸς πατέρας, γιατὶ μέσῳ αὐτῆς ὁ ἄνθρωπος γίνεται μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο ὑπογραμμίζει καὶ ὁ ἡσυχαστὴς ἅγιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης. «Ἡ ὑπακοή κόβει διὰ μιᾶς ὅλα τὰ πάθη», λέει, «καὶ δι αὐτῆς γίνεται κανεὶς μιμητὴς καὶ δοῦλος Χριστοῦ». Τὸ φορτίο τῆς ὑπακοῆς, ὅπως μᾶς λέει ὁ π. Ἰωσήφ, «λογίζεται σύνοψις τῶν λοιπῶν ἀρετῶν, ὅπως καὶ ὁ σταυρὸς τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου». Γι αὐτὸ καὶ μὲ τὴν ὑπακοὴ εἶναι ἄμεσα διασφαλισμένη ἡ εἴσοδος στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. «Διὰ τῆς ὑπακοῆς ὡς διὰ σταυροῦ», παρατηρεῖ, «εἰσερχόμαστε εἰς τὴν Βασιλείαν». Ἡ ὑπακοὴ προϋποθέτει τὴν ἐκκοπὴ τοῦ ἰδίου θελήματος καὶ ἔχει ὡς συνέπεια τὴν χωρίς πολύ κόπο πνευματικὴ προκοπή. Ἀποτελεῖ ἀσφάλεια πνευματικὴ καὶ τὸν συντομότερο τρόπο γιὰ νὰ λάβει κανεὶς τή θεία χάρη. Ἡ ὁδὸς τῆς «ὑπακοῆς εἶναι ἀπλανής. «Ὁμολογῶ εἰλικρινῶς μεθ ὅλης τῆς ἰσχύος, ἐν πλήρει ἐπιγνώσει», διαβεβαιώνει μὲ ἔμφαση ὁ μακαριστὸς γέροντας, «ὅτι ἄλλη ὁδός σωτηρίας δὲν ὑπάρχει ἀπέχουσα ἀπὸ κάθε πλάνην καὶ ἐνέργειαν τοῦ εχθροῦ ὡς αὐτή». Ὁ διάβολος δὲν ἔχει ἐξουσία νὰ ὑπεισέλθει ἐκεῖ, ὅπου ἀσκεῖται ἡ «ὑπακοὴ καὶ κυριαρχεῖ «ὁ σύνδεσμος τῆς ἀγάπης». Ἀντίθετα, ἡ παρακοὴ ὁδηγεῖ στὴν πλάνη. Ἡ ἀπείθεια στὸν γέροντα, θὰ μᾶς πεῖ ὁ φιλοκαλικώτατος ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος, ἐνοικίζει μέσα μας τὸν πονηρό. Ἡ ὑπακοὴ ἢ ἡ παρακοή, κατὰ τὸν γέροντα Ἰωσήφ, δὲν ἀποτελεῖ αὐτονομημένη ἀρετὴ ἢ κακία, ἀλλὰ ἔχει τὴν ἀναφορά της στὸν ἴδιο τὸν Θεό, σ αὐτὸν διαβιβάζεται. Τὸν δρόμο τῆς ὑπακοῆς χάραξε πρῶτος ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, γενόμενος ὑπήκοος στὸν ἄναρχο Πατέρα μέχρι τοῦ σταυρικοῦ θανάτου, καὶ ἔτσι, ἔγινε τὸ πρότυπο ὑπακοῆς γιὰ μᾶς. 16

μια διδακτικη ιστορια περι υπακοησ Λένε γιὰ τὸν Ἀββᾶ Ἰωάννη τὸν Κολοβό, πῶς, προτοῦ γίνει Ἐρημίτης, ἔζησε πολλὰ χρόνια στὴν ὑποταγὴ κάποιου γέροντος στὴ Θηβαΐδα. Ὅταν πρωτοπήγε γιὰ νὰ τὸν δοκιμάσει ὁ Ἀββᾶς του, τὸν πῆρε μιὰ μέρα καὶ ἀφοῦ περπάτησαν δώδεκα ὧρες δρόμο ἀπὸ τὴν καλύβα τους, ἔφτασαν σὲ ἕνα τόπο ἄνυδρο. Πῆρε τότε ὁ γέροντας τὸ ραβδί του, τὸ ἔμπηξε στὴ γῆ καὶ πρόσταξε τὸ νεαρὸ Ἰωάννη νὰ πηγαίνει κάθε μέρα μὲ ἕνα κάδο νερὸ νὰ τὸ ποτίζει. Ὁ καλὸς ὑποτακτικός ἔκανε πρόθυμα τὸν ὀρισμὸ τοῦ Γέροντος. Ὕστερα ἀπὸ τρία χρόνια τὸ ξερὸ ξύλο βλάστησε καὶ ἔκανε καρύδια. Τὰ πῆρε τότε ὁ Γέροντας καὶ τὰ πῆγε τῆν Κυριακὴ στὴν ἐκκλησία. Μετὰ τὴ Λειτουργία τὰ μοίρασε στοὺς Ἐρημίτας λέγοντάς τους: -Ἐλάτε ἀδελφοὶ νὰ γευτεῖτε τοὺς καρπούς τῆς ὑπακοῆς. Ὁ Ἀββᾶς Μωϋσῆς εἶπε σ ἕναν ἀδελφό: «Ἄς ἀποκτήσουμε τὴν ὑπακοή, ἡ ὁποία γεννάει τὴν ταπείνωση, τὴν ὑπομονή, τὴ μακροθυμία, τὴν κατάνυξη, τὴν ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ πρὸς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, καὶ αὐτὰ εἶναι τὰ πολεμικά μας ὅπλα. Εἶπε ἐπίσης: «Ἐμπρός, ἀδελφέ, γιὰ τὴν ἀληθινὴ ὑπακοή. - Σ αὐτὴν ὑπάρχει ταπείνωση, - σ αὐτὴν ὑπάρχει δύναμη, - σ αὐτὴν ὑπάρχει χαρά, - σ αὐτὴν ὑπάρχει ὑπομονή, - σ αὐτὴν ὑπάρχει μακροθυμία, - σ αὐτὴν ὑπάρχει ἡ φιλαδ ελφία, - σ αὐτὴν ὑπάρχει κατάνυξη, - σ αὐτὴν ὑπάρχει ἀγάπη. Γιατὶ αὐτὸς ποὺ ἔχει καλὴ ὑπακοή, ἤδη ἔχει ἐφαρμόσει ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ». 17

η κοιμηση τησ θεοτοκου Κ άθε Αὔγουστο, ὅλος ὁ ὀρθόδοξος κόσμος ζεῖ καὶ κινεῖται στοὺς ῥυθμοῦς τῆς μεγάλης γιορτῆς τῆς Παναγίας. Στὸ «Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ», ἡ κάθε ψυχὴ μὲ εὐσέβεια καὶ ταπείνωση καταθέτει τὴν προσευχή της ἐμπρὸς στὴν ἁγία μορφὴ τῆς πιὸ γλυκιᾶς μάνας τοῦ κόσμου, τὴ Θεοτόκο. Θεοτόκος καὶ Παναγία, Θεομήτωρ ἢ Μήτηρ Θεοῦ, Ὑπέραγνη Δέσποινα ἢ Ἅγία Μαρία, εἶναι μερικὲς ἀπὸ τὶς ἐπωνυμίες τῆς Μαρίας, τῆς μητέρας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς λαμπρότερης μορφῆς στὸ ἁγιολόγιο καὶ ἐορτολόγιο τῆς Ὀρθόδοξης Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Ἀνάμεσα σ ὅλα τὰ οὐράνια θεῖα πρόσωπα, ἡ Θεοτόκος εἶναι τὸ πλὲον συγγενικὸ καὶ οικεῖο στοὺς ἀνθρώπους πρόσωπο. Γι αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας, γιορτάζει τὴν πιὸ πάνδημη Θεομητορικὴ ἐορτὴ στὶς 15 Αὐγούστου. Τὸ νὰ θέλει κανεῖς νὰ μιλῆσει γιὰ τὴν Ὑπερευλογημένη Μητέρα τοῦ Θεοῦ εἶναι μιὰ προσπάθεια ὄχι μόνο δύσκολη ἀλλὰ καὶ τολμηρή. Ἡ Θεοτόκος εἶναι ἥλιος ἁγνείας, παρθενίας, ὑπακοῆς, ὑπομονῆς, σιωπῆς, ἀγάπης, πίστης, σεμνότητας, καθαρότητας, διακριτικότητας, σωματικῆς καὶ ψυχικῆς ὀμορφιᾶς. Ὅτι ἁγιότερο μποροῦσε νὰ ἐκφράσει ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἔχει ἀφιερωθεῖ γιὰ τὸ ἁγνὸ πρόσωπό Της. 18

Τὰ γεγονότα τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου μὰς τὰ ἀφηγεῖται γλαφυρὰ ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κυρίου, ὁ Ἰωάννης. Μετὰ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ, ἡ Παναγία, ὅπως παρουσιάζεται στὶς εὐαγγελικές περικοπές, φαίνεται πὼς ἐπισκεπτόταν καθημερινὰ τὸν ζωοδόχο τάφο καὶ προσευχόταν στὸν Υἱό της. Μιὰ μέρα, συγκεκριμένα Παρασκευή, ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ παρουσιάστηκε μπροστά Της λέγοντάς Της: «Χαῖρε, ἡ γεννήσασα Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν. Ὁ Κύριος ἄκουσε τὴν προσευχή σου καὶ θὰ ἀφήσεις τὸν κόσμο καὶ θὰ πορευθῆς εἰς τὴν ζωὴν τὴν ἀληθινὴν καὶ ἀδιάδοχον». Ἡ Θεοτόκος, ὅταν ἐπέστρεψε στὸ σπίτι τῆς, προσευχήθηκε στὸν Χριστὸ, ὥστε νὰ τῆς στείλει τὸν Ἰωάννη καὶ τοὺς ὑπόλοιπους Ἀποστόλους, γιὰ νὰ βρίσκονται κοντά της. Ἡ προσευχή της εἰσακούστηκε καὶ πρῶτος ἔφτασε κοντά Της ὁ Ἰωάννης καὶ στὴ συνέχεια οἱ ὑπόλοιποι Ἀπόστολοι. Μετὰ ἀπὸ τρεῖς ἡμὲρες, τὴν Κυριακή, ἐμφανίστηκε ὁ Κύριος συνοδείᾳ χιλιάδων ἀγγέλων γιὰ νὰ παραλάβουν τὴν ψυχὴ τῆς Μητέρας Του. Ἐκείνη εὐλόγησε τοὺς Ἀποστόλους καὶ τὸν κόσμο, ἱκέτευσε γιὰ τὴ σωτηρία ὃλων καὶ ἀφοῦ ἔλαβε τὴν ὑπόσχεση ὅτι «πᾶσα ψυχὴ ἐπικαλουμένη τὸ ὄνομά Της οὐ μὴ καταισχυνθῆ, ἀλλ εὕρη ἔλεος καὶ παράκλησιν καὶ ἀντίληψιν καὶ παρρησίαν καὶ ἐν τῷ νῦν αἰώνι καὶ ἐν τῷ μέλλοντι», παρέδωσε τὴν ἁγία Της ψυχὴ στὰ χέρια τοῦ Υἱοῦ Της. Τὸ σῶμα Της ἀρχικά θάφτηκε σε καινὸ μνημεῖο στὴ Γεθσημανὴ, τὴν τρίτη ὅμως ἡμέρα «μετετέθη ἐν Παραδείσω». Ὁ Υἱός Της ὁ Ἀγαπητός Tὴν παρέλαβε «ψυχῇ τε καὶ σώματι εἰς τὰς οὐρανίους μονάς». Ἡ Παναγία εἶναι ἡ Δέσποινα τοῦ κόσμου καὶ ἐξαιτίας τῆς ὑπεροχῆς Της χαιρετίζεται ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους ὡς «τιμιωτέρα τῶν Χερουβίμ καὶ ἐνδοξότερα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Τὴν ὑμνολόγησαν οἱ ὑμνογράφοι. Τὴ λειτούργησαν οἱ ἱερεῖς. Τὴ ζωγράφισαν οἱ ἁγιογράφοι. Τὴν ἀγάπησαν οἱ Πατέρες, οἱ ἀσκητές, οἱ μάρτυρες, οἱ ὅσιοι. Τὴν ἀγαπᾶμε ἐμεῖς, ὁ ἁπλὸς λαὸς καὶ Τὴν ἐπικαλούμαστε στὴ χαρά, τὴ δοκιμασία, τὸν πόνο καὶ τὴ θλίψη μας, γιατὶ εἶναι ἡ «ἐν πρεσβείαις ἀκοίμητος Θεοτόκος». Ὅλος σχεδὸν ὁ Αὔγουστος εἶναι κατὰ κύριο λόγο ἀφιερωμένος στὴν Παναγία μας. Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, συμμετέχουμε καθημερινὰ στὶς ἀκολουθίες τῶν ὑπέροχων Παρακλητικῶν Κανόνων, νηστεύουμε, ἐξομολογούμαστε, κοινωνούμε. Προσερχόμαστε ταπεινὰ καὶ ἱκετευτικὰ κοντά Της. Τρέχουμε μὲ δάκρυα στὰ μάτια νὰ προσευχηθοῦμε γιὰ τὶς δυσκολίες καὶ τὰ βάσανα τῆς ζωῆς μας. Τὴν παρακαλοῦμε μὲ θέρμη ψυχῆς, νὰ ἀπαλύνει τὸν βαρὺ ζυγό μας, διότι πιστεύουμε ἀναμφίβολα πὼς ἡ γλυκιὰ Θεομάνα εἶναι ἡ μόνη Καταφυγή, ἡ μόνη Ἐλπίδα μας. 19

Ἀκόμα καὶ μετὰ τὴ σεβαστὴ Της Κοίμηση, ἡ Θεοτόκος συνεχίζει νὰ μᾶς ἀγαπᾶ καὶ νὰ μᾶς νοιάζεται. Μέσα στὴ μεγάλη καρδιά Της ὑπάρχει χῶρος γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο, ὄχι μόνο γιὰ τοὺς πιστούς, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ ἀσεβεῖς, ἀκόμα καὶ γιὰ τοὺς ὑβριστὲς Της! Ἡ μακάρια θέση Της κοντὰ στὸν Υἱὸ Της καὶ Θεό μας, Ἰησοῦ Χριστό, Τῆς δίνει τὴ δυνατότητα νὰ προσεύχεται γιὰ τὸν καθένα μας καὶ γιὰ τὸ κάθε μας πρόβλημα. Γι αὐτὸ στὸν περίφημο Μικρὸ Παρακλητικὸ Κανόνα ψάλλουμε πρὸς Αὐτήν: «Οὐδεὶς προστρέχων ἐπὶ σοὶ κατησχυμμένος ἀπὸ σοῦ ἐκπορεύεται, ἁγνὴ Παρθένε Θεοτόκε, ἀλλ αἰτεῖται τὴν χάριν, καὶ λαμβάνει τὸ δώρημα, πρὸς τὸ συμφέρον τῆς αἰτήσεως». Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε, τὸ φῶς τὴς σκοτεινιασμένης μας ψυχῆς, πρέσβευε καὶ φώτιζε τὸν δρόμο μας. Ἀμήν! Ἀπὸ τὴν 1ην-15ην Αὐγούστου ξεκινᾶ ἡ νηστεία πρὸς τιμὴν τῆς Παναγίας, ὅπου γίνεται κατάλυσις ὄινου καὶ ἐλαίου ἐκτὸς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς. 20