Τεύχος Ιανουαρίου 2019

2007 Q4 2008 Q4 2009 Q4 2010 Q4 2011 Q4 2012 Q4 2013 Q4 2014 Q4 2015 Q4 2016 Q4 2017 Q4 2018 Q4 Δεκ-07 Δεκ-08 Δεκ-09 Δεκ-10 Δεκ-11 Δεκ-12 Δεκ-13 Δεκ-14 Δεκ-15 Δεκ-16 Δεκ-17 Δεκ-18 ISSN:2241-4878 Τεύχος 274 4 Ιανουαρίου 2019 Δρ. Στυλιανός Γ. Γώγος Οικονομικός Αναλυτής sgogos@eurobank.gr Εκ μέρους όλων των συναδέλφων της Διευθύνσεως Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Αίσιον και Ευτυχές το Νέον Έτος Σε τροχιά βελτίωσης οι λειτουργικές συνθήκες του τομέα της μεταποίησης τον Δεκ-18, πτώση του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο τον Σύμφωνα με τα στοιχεία της IHS Markit, ο δείκτης PMI για τον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στις 53,8 μονάδες δείκτη (ΜΔ) τον Δεκέμβριο 2018 οριακά μειωμένος σε σύγκριση με την τιμή του Νοεμβρίου 2018 (βλέπε Σχήμα 1Α). Παρόμοιο ποιοτικό αποτέλεσμα εξήχθη και για τις τριμηνιαίες παρατηρήσεις, με τον δείκτη PMI το 4 ο τρίμηνο 2018 να διαμορφώνεται σε επίπεδα οριακά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του 3 ου τριμήνου 2018 (βλέπε Σχήμα 1Β). Α. Σχήμα 1: Δείκτης PMI για τον Τομέα της Μεταποίησης και Πραγματικό ΑΕΠ, Εποχικά Διορθωμένα Στοιχεία (μονάδες δείκτη (ΜΔ) και ετήσια % μεταβολή (YoY%)) 58 53 48 43 38 33 28 Δείκτης PMI Μεταποίησης, ΜΔ Όριο Μηδενικής Μεταβολής 50 ΜΔ 53.8 ΡΗΤΡΑ ΜΗ ΕΥΘΥΝΗΣ Το παρόν εκδόθηκε από την Τράπεζα Eurobank Ergasias A.E ("Εurobank") και δεν επιτρέπεται να αναπαραχθεί, κατά οποιονδήποτε τρόπο, από τα πρόσωπα στα οποία αποστέλλεται. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν συνιστούν επενδυτική ή άλλη συμβουλή, δεν αποτελούν προσφορά αγοράς ή πώλησης ούτε πρόσκληση για υποβολή προσφορών αγοράς ή πώλησης ή εν γένει προσφορά ή πρόσκληση για κατάρτιση συναλλαγών επί των χρηματοπιστωτικών μέσων που αναφέρονται. Οι επενδύσεις που αναλύονται μπορεί να είναι ακατάλληλες για επενδυτές με κριτήρια του συγκεκριμένους επενδυτικούς στόχους τους, τις ανάγκες τους, την επενδυτική εμπειρία τους και την οικονομική κατάστασή τους. Οι πληροφορίες που περιέχονται προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευθεί από την Eurobank. Οι απόψεις που διατυπώνονται ενδέχεται να μη συμπίπτουν με αυτές οποιουδήποτε μέλους της Eurobank. Καμία δήλωση ή διαβεβαίωση (ρητή ή σιωπηρή) δεν δίδεται όσον αφορά την ακρίβεια, πληρότητα, ορθότητα ή καταλληλότητα των πληροφοριών ή απόψεων, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση. Καμία απολύτως ευθύνη, με οποιονδήποτε τρόπο και αν δημιουργείται, δεν αναλαμβάνεται από την ούτε βαρύνει τη Eurobank ή τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ή τα στελέχη της ή τους υπαλλήλους της όσον αφορά το περιεχόμενο του παρόντος. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν δεν καταρτίζονται ή εγκρίνονται από την Εurobank και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις του συντάκτη τους και δε δεσμεύουν ούτε αντιπροσωπεύουν τις απόψεις και τη θέση της Eurobank. Β. 56 51 46 41 36 Πηγή: (α) IHS Markit, (β) Eurobank Research. Δείκτης PMI Μεταποίησης, ΜΔ, ΑΑ Πραγματικό ΑΕΠ, YoY%, ΔΑ Σημείωση: (α) οι τριμηνιαίες παρατηρήσεις για τον δείκτη PMI μεταποίησης έχουν υπολογιστεί ως μέσοι όροι τριών μηνών των αντίστοιχων μηνιαίων παρατηρήσεων. 53.6 1% Βάσει του σχετικού δελτίου τύπου της IHS Markit, τα κυριότερα ευρήματα και συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα του Δεκεμβρίου 2018 έχουν ως ακολούθως: 1 ον ο δείκτης PMI για τον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα παρέμεινε σε επίπεδα άνω του ορίου μηδενικής μεταβολής των 50 ΜΔ για 19 ο μήνα στη σειρά τον Δεκέμβριο 2018. Αυτό σημαίνει ότι από τον Ιούνιο 2017 μέχρι και τον Δεκέμβριο 2018 οι λειτουργικές συνθήκες στον τομέα της μεταποίησης όπως αυτές διαμορφώνονται από τα επίπεδα των νέων παραγγελιών, της παραγωγής, της απασχόλησης, του χρόνου παράδοσης προμηθειών και των αποθεμάτων προμηθειών παρουσιάζουν συνεχή βελτίωση. 2 ον ο ρυθμός αύξησης της παραγωγής, μολονότι ασθενέστερος σε σύγκριση με τον Νοέμβριο 2018, ήταν έντονος και αρκετά υψηλότερος σε σχέση με την μακροχρόνια τάση του. 3 ον ο αριθμός των νέων παραγγελιών παρουσίασε αύξηση με τον 2 ο υψηλότερο ρυθμό από τον Μάρτιο 2018. Επιπροσθέτως, οι νέες παραγγελίες εξαγωγών ενισχύθηκαν με τον μεγαλύτερο ρυθμό των τελευταίων 3 μηνών. 2. - -11% 1

Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Ιουλ-16 Ιαν-17 Απρ-17 Ιουλ-17 Ιαν-18 Απρ-18 Ιουλ-18 Σύμφωνα με τις απαντήσεις των μελών που συμμετείχαν στην έρευνα του Δεκεμβρίου 2018, η αύξηση των νέων παραγγελιών από το εξωτερικό προήλθε όχι μόνο από υπάρχοντες πελάτες αλλά και από νέους. 4 ον ανταποκρινόμενες στην αύξηση των νέων εργασιών, οι επιχειρήσεις προέβησαν σε ενίσχυση των επιπέδων απασχόλησης. Ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων εργασίας παρόλο ότι ήταν ο χαμηλότερος των τελευταίων έξι μηνών παρέμεινε σε σχετικά υψηλά επίπεδα. 5 ον τα αποθέματα προμηθειών, μέσω της κατανάλωσής τους κατά τη διαδικασία της παραγωγής, εμφάνισαν τον μεγαλύτερο ρυθμό συρρίκνωσης από τον Ιούλιο 2017. 6 ον η επιχειρηματική εμπιστοσύνη ενισχύθηκε σε υψηλό τριών μηνών τον Δεκέμβριο 2018. Τα μέλη που συμμετείχαν στην έρευνα συνέδεσαν την αισιοδοξία τους με τη συνεχή αύξηση της ζήτησης και την ενίσχυση των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες. Παρά την ισχυρή πτώση του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο τον Οκτώβριο 2018, η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του μέσου όρου του προαναφερθέντος δείκτη την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2018 (1,) ήταν ελαφρώς χαμηλότερη από την αντίστοιχη τιμή της περιόδου Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017 (1,) Σχήμα 2: Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο, Εποχικά Διορθωμένα Στοιχεία (ετήσια % μεταβολή, YoY%) 9% 1% -1% - - Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (β) Eurobank Research. Σημείωση: (α) ως ΜΟ ορίζουμε τον μέσο όρο και ως ΑΑ και ΔΑ τον αριστερό και τον δεξιό κάθετο άξονα αντίστοιχα. 1. 1% Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο, δηλαδή η αξία των πωλήσεων του εν λόγω κλάδου σε σταθερές τιμές, κατέγραψε ισχυρή πτώση τον Οκτώβριο 2018. Πιο αναλυτικά, η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του προαναφερθέντος δείκτη διαμορφώθηκε στο -3, τον Οκτώβριο 2018 από 2, τον Σεπτέμβριο 2018 (βλέπε Σχήμα 2). Σε -1% - YoY%, ΑΑ -3. ΜΟ 10 Μηνών, YoY%, ΔΑ όρους μηνιαίας μεταβολής καταγράφηκε απότομη συρρίκνωση - 3, έπειτα από οριακή πτώση -0, τον προηγούμενο μήνα. Στις επί μέρους κατηγορίες καταστημάτων οι μεγαλύτερες απώλειες σε όρους πραγματικών πωλήσεων σημειώθηκαν στα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (-9,3 YoY% και -5,6 MoM%), στα φαρμακευτικά και καλλυντικά (-7,3 YoY% και -2,7 MoM%), στα πολυκαταστήματα (-3,0 YoY% και -1,4 MoM%) και στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (-1,5 YoY% και -4,8 MoM%). 1 Οι πραγματικές πωλήσεις στην ένδυση και την υπόδηση παρέμειναν στάσιμες σε ετήσια βάση ενώ σε μηνιαία μειώθηκαν κατά -0,9%. Στην κατηγορία των επίπλων, ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού καταγράφηκε ετήσια αύξηση 0, και μηνιαία πτώση - 0,. Τέλος, ο όγκος των πωλήσεων στα βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη κινήθηκε ανοδικά σε ετήσια βάση (1,0 YoY%) και πτωτικά σε μηνιαία (-2,0 MoM%). Σχήμα 3: Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο, Εποχικά Διορθωμένα Στοιχεία (ετήσια % μεταβολή, YoY%) ΓΔ Γενικός Δείκτης, 1 Μεγάλα Καταστήματα Τροφίμων, 2 Πολυκαταστήματα, 3 Καύσιμα και Λιπαντικά Αυτοκινήτων, 4 Τρόφιμα, Ποτά και Καπνός, 5 Φαρμακευτικά και Καλλυντικά, 6 Ένδυση και Υπόδηση, 7 Έπιπλα, Ηλεκτρικά Είδη και Οικιακός Εξοπλισμός και 8 Βιβλία, Χαρτικά και Λοιπά Είδη 8 7 6 5-4. 4-3. 3-1. -1.8% 2 1 ΓΔ -0. 0. 0. 1. 1.8% 1. 2.1% 1. 1. 3. 3. Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (β) Eurobank Research. Σημείωση: (α) ως ΜΟ ορίζουμε τον μέσο όρο. 4.9% 5. - 6% 8% 8. ΜΟ Ιαν-Οκτ 2018, YoY% ΜΟ Ιαν-Οκτ 2017, YoY% Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 3, παρά την ισχυρή πτώση του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο των Οκτώβριο 2018, η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του μέσου όρου του προαναφερθέντος δείκτη την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2018 (1,) ήταν ελαφρώς χαμηλότερη από την αντίστοιχη τιμή της περιόδου Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017 (1,). Η κατηγορία καταστημάτων που σημείωσε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση των μέσων πραγματικών πωλήσεων την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2018 ήταν αυτή των επίπλων, ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού (4,9% από 5, την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017). Ακολούθησαν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων με ετήσια 1 Ως YoY% και MoM% ορίζεται η ετήσια και η μηνιαία ποσοστιαία μεταβολή αντίστοιχα. 2

Δεκ-16 Φεβ-17 Απρ-17 Ιουν-17 Αυγ-17 Δεκ-17 Φεβ-18 Απρ-18 Ιουν-18 Αυγ-18 ενίσχυση του μέσου όγκου των πωλήσεων κατά 3, (από 1, την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017), τα βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη με 2,1% (από 8, την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017), τα φαρμακευτικά και καλλυντικά με 1, (από 1,8% την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017), η ένδυση και υπόδηση με 0, (από 3, την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017) και τα πολυκαταστήματα με 0, (από -0, την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017). Τέλος, η ετήσια μεταβολή των μέσων πραγματικών πωλήσεων στις κατηγορίες των καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων και των τροφίμων, ποτών και καπνού παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος (-1, για την πρώτη και -4, για τη δεύτερη) όπως και στην αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Σχήμα 4: Δείκτης Όγκου Πωλήσεων στην Κατηγορία των Επίπλων, Ηλεκτρικών Ειδών και Οικιακού Εξοπλισμού, Εποχικά Διορθωμένα Στοιχεία (ετήσια % μεταβολή, YoY%) 1 ΥοΥ% 9. 8% ΜΟ 10 Μηνών, YoY% 7.8% 6% 4.9% 0. - Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (β) Eurobank Research. Σημείωση: (α) ως ΜΟ ορίζουμε τον μέσο όρο. Ολοκληρώνοντας την αναφορά μας στα στοιχεία του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου αξίζει να σημειώσουμε το εξής: όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 4, ο όγκος των πραγματικών πωλήσεων στην κατηγορία των επίπλων, ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού, δηλαδή διαρκών καταναλωτικών αγαθών, εμφανίζει σημαντική επιβράδυνση τους τελευταίους 10 μήνες. Μπορεί σε όρους μέσου όρου 10 μηνών η ετήσια μεταβολή του όγκου των πωλήσεων να παρουσιάζει σχετικά μικρή επιβράδυνση σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 (4,9% vs 5,), ωστόσο η κατανομή των ετήσιων μεταβολών των επί μέρους μηνών δεν είναι ομοιόμορφη. Πιο αναλυτικά, η ετήσια μεταβολή του όγκου των πωλήσεων στη συγκεκριμένη κατηγορία καταστημάτων από 9, τον Δεκέμβριο 2017 μειώθηκε ακολουθώντας σχεδόν γραμμική πτωτική πορεία στο 0, τον Οκτώβριο 2018. 3

Νοε-98 Νοε-99 Νοε-00 Νοε-01 Νοε-02 Νοε-03 Νοε-04 Νοε-05 Νοε-06 Νοε-07 Νοε-08 Νοε-09 Νοε-10 Νοε-11 Νοε-12 Νοε-13 Νοε-14 Νοε-15 Νοε-16 Νοε-17 Νοε-18 Σεπ-04 Σεπ-05 Σεπ-06 Σεπ-07 Σεπ-08 Σεπ-09 Σεπ-10 Σεπ-11 Σεπ-12 Σεπ-13 Σεπ-14 Σεπ-15 Σεπ-16 Σεπ-17 Σεπ-18 1998 Q3 1999 Q3 2000 Q3 2001 Q3 2002 Q3 2003 Q3 2004 Q3 2005 Q3 2006 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2009 Q3 2010 Q3 2011 Q3 2012 Q3 2013 Q3 2014 Q3 2015 Q3 2016 Q3 2017 Q3 2018 Q3 Πίνακας Α1: Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Το 3 ο τρίμηνο 2018 η ετήσια % μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ ήταν +2, (+1, (2018Q2) και +2, (2017Q3)). Η αντίστοιχη τριμηνιαία % μεταβολή ήταν +1, (+0, (2018Q2) και +0, (2017Q3)). -1 Προβλέψεις για το σύνολο του έτους - Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοε-2018: 2018 2,, 2019 2, και 2020 2, 6% -6% -9% Πραγματικό ΑΕΠ, QoQ% (ΔΑ) Πραγματικό ΑΕΠ, YoY% (ΑΑ) Ποσοστό Ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Τον Σεπτέμβριο 2018 το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 18,6% (18,9% (8/2018) και 20,8% (9/2017)) και η αντίστοιχη ετήσια μεταβολή ήταν -2,2 ΠΜ (-2,0 ΠΜ (8/2018) και -2,3 ΠΜ (9/2017)). Ο αριθμός των απασχολούμενων ανήλθε στα 3.879,5 χιλ άτομα (3.861,2 χιλ (8/2018) και 3.791,3 χιλ (9/2017)) και των ανέργων στα 887,0 χιλ άτομα (897,2 χιλ (8/2018) και 998,2 χιλ (9/2017)). Προβλέψεις για το σύνολο του έτους - Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοε-2018: 2018 19,6%, 2019 18, και 2020 16,9% 2 2 1 1 Ποσοστό Ανεργίας, % (ΑΑ) Ποσοστό Ανεργίας, YoY ΠΜ (ΔΑ) - -6% 8% 6% - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία Πραγματικό ΑΕΠ (YoY%) Περίοδος: 1998Q3 2018Q3 Στοιχεία: τριμηνιαία Μέσος Όρος: +0, Διάμεσος: +1, Μέγιστο: +6,8% (2003Q4) Ελάχιστο: -10, (2011Q1) ΑΑ = αριστερός άξονας ΔΑ = δεξιός άξονας Δημοσίευση: 4/12/2018 (προσωρινά στοιχεία) Επομ. δημ.: 7/3/2019 (προσωρινά στοιχεία) Βασικά Στατιστικά Στοιχεία Ποσοστό Ανεργίας (%) Περίοδος: 9/2004-9/2018 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: 17, Διάμεσος: 18, Μέγιστο: 27,9% (7/2013) Ελάχιστο: 7, (5/2008) ΑΑ = αριστερός άξονας ΔΑ = δεξιός άξονας ΠΜ = ποσοστ. μοναδ. Δημοσίευση: 6/12/2018 Επομ. δημ.: 10/1/2019 Εναρμονισμένος ΔΤΚ και Εθνικός ΔΤΚ Τον Νοέμβριο 2018 η ετήσια % μεταβολή του ΕνΔΤΚ ήταν +1,1% (+1,8% (10/2018) και +1,1% (11/2017)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή (12 μηνών) ήταν +0,8% (+0,8% (10/2018) και +1,1% (11/2017)). Για τον ίδιο μήνα η ετήσια % μεταβολή του Εθνικού ΔΤΚ ήταν 1, (1,8% (10/2018) και +1,1% (11/2017)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή (12 μηνών) ήταν +0,6% (+0,6% (10/2018) και 1,1% (11/2017)). 1% Προβλέψεις για το σύνολο του έτους - Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Νοε-2018: 2018 0,8%, 2019 1, και 2020 1,1% Βασικά Στατιστικά Στοιχεία ΕνΔΤΚ (YoY%) Περίοδος: 11/1998-11/2018 Στοιχεία: μηνιαία Μέσος Όρος: +2,1% Διάμεσος: +2, Μέγιστο: +5, (9/2010) Ελάχιστο: -2,9% (11/2013) Δημοσίευση: 10/12/2018 Επομ. δημ.: 11/1/2019 - ΕνΔΤΚ (YoY%) ΕνΔΤΚ (YoY% μέσος όρος 12 μηνών) Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (β) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), (γ) Eurobank Research. 4

Οκτ-07 Οκτ-08 Οκτ-09 Οκτ-10 Οκτ-11 Οκτ-12 Οκτ-13 Οκτ-14 Οκτ-15 Δεκ-07 Δεκ-08 Δεκ-09 Δεκ-10 Δεκ-11 Δεκ-12 Δεκ-13 Δεκ-14 Δεκ-15 Δεκ-16 Δεκ-17 Δεκ-18 Οκτ-07 Οκτ-08 Οκτ-09 Οκτ-10 Οκτ-11 Οκτ-12 Οκτ-13 Οκτ-14 Οκτ-15 Νοε-07 Νοε-08 Νοε-09 Νοε-10 Νοε-11 Νοε-12 Νοε-13 Νοε-14 Νοε-15 Νοε-16 Νοε-17 Νοε-18 Σεπ-07 Σεπ-08 Σεπ-09 Σεπ-10 Σεπ-11 Σεπ-12 Σεπ-13 Σεπ-14 Σεπ-15 Σεπ-16 Σεπ-17 Σεπ-18 Νοε-07 Νοε-08 Νοε-09 Νοε-10 Νοε-11 Νοε-12 Νοε-13 Νοε-14 Νοε-15 Νοε-16 Νοε-17 Νοε-18 Πίνακας Α2: Δείκτες Οικονομικής Δραστηριότητας (υψηλής συχνότητας) της Ελληνικής Οικονομίας Απασχόληση (σύνολο οικονομίας): +2,3 YoY% τον Σεπ-18 από +2,3 YoY% τον Αυγ-18, +1,8 YoY% την περίοδο Ιαν-Σεπ 18 από +2,1 YoY% την περίοδο Ιαν-Σεπ 17 (επομένη δημοσίευση: 10/1/2019) Απασχόληση, YoY%, ΑΑ 4600 Απασχόληση, Χιλ Άτομα, ΔΑ Δείκτης Οικονομικού Κλίματος: 101,8 ΜΔ τον Νοε-18, +0,8 ΜοΜ ΜΔ και +3,2 YoY ΜΔ τον Νοε-18 από -0,3 ΜοΜ ΜΔ και +2,5 YoY ΜΔ τον (επόμενη δημοσίευση: 8/1/2019) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος, Ελλάδα, ΜΔ 116 Ευρωζώνη, ΜΔ 4400 106 1% 4200 96 - - 4000 3800 86-8% 3600 76-11% 3400 66 Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου: -3,7 MoM% και -3,2 YoY% τον από -0,4 MoM% και +2,7 YoY% τον Σεπ-18, +1,3 YoY% την περίοδο Ιαν- Οκτ 18 από +1,5 YoY% την περίοδο Ιαν-Οκτ 17 (επόμενη δημοσίευση: 31/1/2019) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή: -35,8 ΜΔ τον Νοε-18, +2,5 ΜοΜ ΜΔ και +18,0 YoY ΜΔ τον Νοε-18 από +6,6 ΜοΜ ΜΔ και +15,7 YoY ΜΔ τον (επόμενη δημοσίευση: 8/1/2019) 1 Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου, YoY% ΜΟ 3 Μηνών, YoY% ΜΟ 12 Μηνών, YoY% 10 0-10 -20-30 Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή, Ελλάδα, ΜΔ Ευρωζώνη, ΜΔ - -40-50 -1-60 -1-70 -80-2 -90 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής: -1,5 ΜοΜ% και -1,1 YoY% τον από -1,0 MoM% και +2,0 YoY% τον Σεπ-18, +0,7 YoY% την περίοδο Ιαν- Οκτ 18 από +5,1 YoY% την περίοδο Ιαν-Οκτ 17 (επόμενη δημοσίευση: 9/1/2019) Δείκτης PMI Μεταποίησης: 53,8 μονάδες δείκτη (ΜΔ) τον Δεκ-18, -0,2 ΜοΜ ΜΔ και +0,7 YoY ΜΔ τον Δεκ-18 από +0,9 ΜοΜ ΜΔ και +1,8 YoY ΜΔ τον Νοε-18 (επόμενη δημοσίευση: 1/2/2019) 1 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής, YoY% ΜΟ 3 Μηνών, YoY% 58 53 Δείκτης PMI Μεταποίησης, ΜΔ Όριο Μηδενικής Μεταβολής 50 ΜΔ ΜΟ 12 Μηνών, YoY% 48 43-38 -1 33-1 28 Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (β) Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE), (γ) IHS Markit, (δ) Eurobank Research. Σημείωση: (α) ως ΜΔ ορίζουμε τις μονάδες δείκτη, ως ΜΟ τον μέσο όρο και ως MoM και YoY τη μηνιαία και την ετήσια μεταβολή αντίστοιχα. 5

Ενημέρωση: 4/1/2019 Μεταβλητές Πίνακας Α3: Βασικά Μακροοικονομικά - Μικροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας Παρατήρηση Εποχ. Τελευταία Προηγούμενης Στοιx. Πηγή Παράθεση Διόρθ. Παρατήρηση Περιόδου Παρατηρήσεις Παρελθόντων Ετών Βασική Επισκόπηση Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν y (1), (8) ΥοΥ% - 1. 2017-0. 2016-0. 2015 0. 2014-3. 2013-7. 2012 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν δις 187.2 184.4 184.8 185.6 184.2 190.4 Ονομαστικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 180.2 176.5 177.3 178.7 180.7 191.2 Ποσοστό Ανεργίας % 21. 23. 24.9% 26. 27. 24. Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή ΥοΥ% 1.1% -0.8% -1. -1. -0.9% 1. Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 1.1% 0. -1.1% -1. -0.9% 1. Αποπληθωριστής Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος 0.6% -0. -0. -1.8% -2. -0. Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν q Ναι 2. 2018 Q3 1. 2018 Q2 2. 2017 Q3 1. 2016 Q3-2.6% 2015 Q3 1. 2014 Q3 Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν QoQ% 1. 0. 0. 0. -1.9% 1. Ποσοστό Ανεργίας m % 18.6% Σεπ-18 18.9% Αυγ-18 20.8% Σεπ-17 23.1% Σεπ-16 24. Σεπ-15 26. Σεπ-14 Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή ΥοΥ% Όχι 1. Νοε-18 1.8% 1.1% Νοε-17-0.9% Νοε-16-0. Νοε-15-1. Νοε-14 Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 1.1% 1.8% 1.1% -0. -0.1% -1. Αποπληθωριστής Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος q Ναι 0. 2018 Q3 0.6% 2018 Q2 0. 2017 Q3-0. 2016 Q3-0. 2015 Q3-0. 2014 Q3 Συνιστ. Πραγμ. Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος Πραγμ. Ιδιωτική Καταναλ. (Νοικοκυριά και ΜΚΙΕΝ) q (1), (8) ΥοΥ% Ναι 0. 2018 Q3 1. 2018 Q2 1. 2017 Q3 3. 2016 Q3-3. 2015 Q3 0. 2014 Q3 Πραγμ. Δημόσια Κατανάλωση -4.1% -4. 0. 0. 2. -3. Πραγμ. Επενδύσεις Παγίων (Ιδιωτικές και Δημόσιες) -23. 19. 26.1% 12. -6. -9. Πραγμ. Εξαγωγές (Αγαθά και Υπηρεσίες) 7.6% 9. 7. 8.9% -8.1% 9. Πραγμ. Εισαγωγές (Αγαθά και Υπηρεσίες) 15. 2. 5. 14. -14. 5. Αποτελεσματικότητα Πραγμ. Παραγωγικ. της Εργασίας (ανά άτομο) q (4), (8) ΥοΥ% Ναι 0.9% 2018 Q3 0.1% 2018 Q2 0. 2017 Q3 0. 2016 Q3-2.8% 2015 Q3-0. 2014 Q3 Πραγμ. Παραγωγικ. της Εργασίας (ανά ώρα εργασίας) 0. 0. -1. 1. -4. 2. Ονομ. Μοναδ. Κόστος Εργασίας (ανά άτομο) Όχι 1. 2. -1.1% -2. 1. -1. Ονομ. Μοναδ. Κόστος Εργασίας (ανά ώρα εργασίας) 1. 1.6% -0. -3. 1.6% -1. Αγορά Εργασίας Απασχολούμενοι m (1), (8) χιλ. άτομα Ναι 3879.5 Σεπ-18 3861.2 Αυγ-18 3791.3 Σεπ-17 3702.3 Σεπ-16 3626.8 Σεπ-15 3551.1 Σεπ-14 Άνεργοι 887.0 897.2 998.2 1112.3 1189.5 1249.8 Εργατικό Δυναμικό 4766.5 4758.4 4789.5 4814.6 4816.3 4800.9 Μη Ενεργός Πληθυσμός 3199.9 3211.4 3215.5 3224.8 3261.0 3322.9 Αγορά Ακινήτων Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων q (2), (8) ΥοΥ% Όχι 2. 2018 Q3 1. 2018 Q2-0. 2017 Q3-1. 2016 Q3-5.9% 2015 Q3-7. 2014 Q3 Βιομηχανία και Εμπόριο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) m (6), (8) ΜΔ Ναι 53.8 Δεκ-18 54.0 Νοε-18 53.1 Δεκ-17 49.3 Δεκ-16 50.2 Δεκ-15 49.4 Δεκ-14 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής (1), (8) YoY% -1.1% 2. Σεπ-18 1. 7. -1. Οκτ-15 0.1% Οκτ-14 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία 17.8% 14.1% 11.6% -2.6% -18.9% 5. Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο -1.6% 4. 0. 1. -3.9% 0. Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο -3. 2. -0.1% 2.6% -2.6% 1. Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Χονδρικό Εμπόριο q (1), (8) 11.6% 2018 Q3 6.9% 2018 Q2 2. 2017 Q3 3.1% 2016 Q3-10. 2015 Q3 1. 2014 Q3 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα των Αυτοκιν. 15. 19. 6. 14.6% -0.8% 27.8% Εξωτερικός Τομέας Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (8) Σ12m δις Όχι -4.7-4.6 Σεπ-18-3.2-2.6-2.5 Οκτ-15-1.5 Οκτ-14 A. Ισοζύγιο Αγαθών (Α1+Α2+Α3) -22.1-21.6-20.3-17.7-18.1-21.8 Α1. Καυσίμων -4.8-4.7-4.2-3.0-4.4-6.2 Α2. Πλοίων -0.1-0.1 0.0 0.0-0.2-2.2 Α3. Χωρίς Καύσιμα και Πλοία -17.2-16.8-16.1-14.7-13.5-13.4 Β. Ισοζύγιο Υπηρεσιών (Β1+Β2+Β3) 19.2 18.8 18.3 16.0 16.8 18.2 Β1. Ταξιδιωτικό 14.0 13.8 12.7 11.2 12.0 11.4 Β2. Μεταφορών 5.4 5.3 5.0 4.5 4.7 6.7 Β3. Λοιπών Υπηρεσιών -0.2-0.2 0.5 0.3 0.1 0.1 Γ. Ισοζύγιο Πρωτογενών Εισοδημάτων (Γ1+Γ2+Γ3) -1.4-1.4-0.6-0.5-0.2 1.5 Γ1.Αμοιβών και Μισθών -1.1-1.1-1.1-1.0-0.9-0.3 Γ2.Τόκων, Μερισμάτων και Κερδών -3.1-3.1-1.9-2.4-2.1-1.4 Γ3. Λοιπών Πρωτογενών Εισοδημάτων 2.8 2.8 2.5 2.9 2.7 3.1 Δ. Ισοζύγιο Δευτερογενών Εισοδημάτων (Δ1+Δ2) -0.5-0.4-0.6-0.4-0.9 0.6 Δ1. Γενικής Κυβέρνησης -0.7-0.6-0.9-0.6-1.0 0.3 Δ2. Λοιπών Τομέων 0.2 0.2 0.3 0.2 0.1 0.3 Δημοσιονομικά Στοιχεία (Γενική Κυβέρνηση) Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ y (1), (8) % - 0.8% 2017 0. 2016-5.6% 2015-3.6% 2014-13. 2013-8.9% 2012 Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ 3.9% 3. -2.1% 0. -9. -3.8% Χρέος Γενικής Κυβέρνησης % του ΑΕΠ 176.1% 178. 175.9% 178.9% 177. 159.6% Κυβέρνηση (Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού) A. Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) - (5), (8) δις - 47.47 Νοε-18 42.41 37.21 Σεπ-18 31.87 Αυγ-18 27.39 Ιουλ-18 21.98 Ιουν-18 B. Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 46.71 42.35 36.64 30.93 27.08 21.83 Απόκλιση - Έσοδα (A-B) 0.76 0.07 0.58 0.94 0.31 0.15 Γ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) 44.91 40.79 36.94 33.09 28.99 24.28 Δ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 47.72 42.41 38.48 34.32 29.68 25.08 Απόκλιση -Δαπάνες (Γ-Δ) -2.81-1.62-1.54-1.23-0.69-0.80 Πρωτογενές Αποτελ. Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) 7.63 6.44 4.80 3.16 2.05 0.64 Πρωτογενές Αποτέλ. Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) 4.07 4.75 2.52 0.92 0.93-0.47 Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Π) 2.56 1.63 0.28-1.22-1.60-2.30 Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Σ) -1.01-0.62-1.84-3.38-2.61-3.25 Επιτόκια Αναφοράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Διευκόλυνση Αποδοχής Καταθέσεων - (2), (8) % - -0. 16/3/16-0. 9/12/14-0. 10/9/14-0.1% 11/6/14 0. 13/11/13 0. 8/5/13 Δημοπρασίες Σταθερού Επιτοκίου 0. 0.1% 0.1% 0. 0. 0. Διευκόλυνση Οριακής Χρηματοδότησης 0. 0. 0. 0. 0.8% 1. Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου και Τραπεζικά Επιτόκια Απόδοση Τίτλων Ελληνικού Δημοσίου (10 έτη), Τέλος Περιόδου m (7), (8) % - 4.2 Νοε-18 4.2 5.4 Νοε-17 6.58% Νοε-16 7.5 Νοε-15 8.3 Νοε-14 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Καταθέσεων (νέων) (2), (7) 0.28% 0.29% Σεπ-18 0.3 0.3 0.6 Οκτ-15 1.2 Οκτ-14 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Δανείων (νέων) 4.98% 4.7 4.79% 5.01% 5.08% 5.3 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Καταθέσεων (υφιστάμενων) 0.29% 0.3 0.3 0.38% 0.6 1.4 Τραπεζικό Μέσο Επιτόκιο Δανείων (υφιστάμενων) 4.29% 4.31% 4.5 4.86% 5.0 5.26% Χρηματοδότηση Γενικό Σύνολο Χρηματοδότησης (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (8) δις Όχι 190.4 Νοε-18 191.9 202.8 Νοε-17 222.1 Νοε-16 227.3 Νοε-15 232.8 Νοε-14 A. Γενική Κυβέρνηση 17.3 17.4 18.2 23.0 23.0 20.8 B. Ιδιωτικές Επιχειρήσεις 83.2 84.3 89.0 95.0 96.5 101.6 Γ. Ιδιώτες και ΙΜΚΙ 77.9 78.2 82.7 90.9 94.3 96.9 Δ. Αγρότες, Ελευθ. Επαγγελματίες και Ατομικές Επιχ. 11.9 12.0 12.8 13.2 13.5 13.5 Καταθέσεις και Ρέπος Σύνολο Καταθέσεων και Ρέπος (Α+Β+Γ+Δ) m (2), (8) δις Όχι 162.6 Νοε-18 162.9 158.9 Νοε-17 162.2 Νοε-16 155.2 Νοε-15 213.3 Νοε-14 Α. Κάτοικοι Εσωτερικού (Α1+Α2+Α3) 147.7 148.0 138.6 136.4 130.7 177.8 Α1. Γενική Κυβέρνηση 16.3 16.5 14.7 11.6 9.8 13.5 Α2. Ιδιωτικές Επιχειρήσεις (Α2.1+Α2.2+Α2.3) 23.7 23.8 22.5 22.2 20.0 28.2 Α2.1. Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις 1.4 1.3 1.5 1.5 1.6 2.8 Α2.2. Λοιπά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα 1.8 1.7 1.6 3.7 3.9 4.8 Α2.3. Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις 20.5 20.8 19.4 16.9 14.6 20.6 Α3. Νοικοκυριά και ΙΜΚΙ 107.7 107.7 101.3 102.7 100.9 136.1 Β. Κάτοικοι Λοιπών Χωρών Ευρωζώνης 1.7 1.6 1.4 2.3 1.2 1.5 Γ. Μη Κάτοικοι Ευρωζώνης 5.3 5.3 6.2 6.2 5.7 12.4 Δ. Υποχρεώσεις Σχετιζ. με Μεταβιβαζ. Περιουσ. Στοιχεία 7.9 7.9 12.6 17.3 17.6 21.6 Δείκτες Εμπιστοσύνης Δείκτης Οικονομικού Κλίματος m (3), (8) ΜΔ Ναι 101.8 Νοε-18 101.0 98.6 Νοε-17 93.0 Νοε-16 87.5 Νοε-15 104.1 Νοε-14 Βιομηχανία (στάθμιση 4) -3.2-3.4-3.9-7.8-16.6 1.3 Υπηρεσίες (στάθμιση 3) 11.1 10.7 13.6 3.5-15.4 21.6 Καταναλωτής (στάθμιση 2) -35.8-38.3-53.8-66.9-64.1-49.9 Λιανικό Εμπόριο (στάθμιση ) 10.0 16.4 2.3 10.9-12.8 10.3 Κατασκευές (στάθμιση ) -43.1-51.4-59.3-53.8-47.0-34.2 Πηγή: (1) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (2) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (3) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), (4) Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), (5) Υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), (6) IHS Markit, (7) Thomson Reuters και (8) Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Eurobank (Eurobank Research). Σημείωση: (1) ως y, q και m ορίζουμε τα ετήσια, τριμηνιαία και μηνιαία στοιχεία αντίστοιχα, (2) ως ΥοΥ% ορίζουμε την ετήσια ποσοστιαία μεταβολή, ως QoQ% ορίζουμε την τριμηνιαία ποσοστιαία μεταβολή, ως Σ12m ορίζουμε το άθροισμα 12 μηνών και ως ΜΔ ορίζουμε τις μονάδες δείκτη, (3) ως Π ορίζουμε το πραγματοποιηθέν και ως Σ το στόχο, (4) στα πεδία κυβέρνηση (εκτέλεση κρατικού προϋπολογισμού) και επιτόκια αναφοράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα στοιχεία παρελθόντων ετών αναφέρονται στη μεν πρώτη περίπτωση στην εκτέλεση του πρoϋπολογισμού κατά τους προηγούμενους μήνες, στη δε δεύτερη στις παρελθούσες ημερομηνίες κατά τις οποίες υπήρξε μεταβολή στα εν λόγω επιτόκια. 6

Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης & Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών Δρ. Τάσος Αναστασάτος: Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank tanastasatos@eurobank.gr, + 30 214 4059706 Ομάδα Ανάλυσης & Έρευνας Μαρία Γιαννίση: Administrator magiannisi@eurobank.gr, + 30 214 4059711 Ιωάννης Γκιώνης: Ανώτερος Οικονομολόγος igkionis@eurobank.gr, + 30 214 4059707 Δρ. Στυλιανός Γώγος: Οικονομικός Αναλυτής sgogos@eurobank.gr, + 30 210 3371226 Άννα Δημητριάδου: Οικονομική Αναλύτρια andimitriadou@eurobank.gr, + 30 210 3718793 Μαρία Κασόλα: Οικονομική Αναλύτρια mkasola@eurobank.gr, + 30 210 3371224 Όλγα Κοσμά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος okosma@eurobank.gr, + 30 210 3371227 Παρασκευή Πετροπούλου: Ανώτερη Οικονομολόγος ppetropoulou@eurobank.gr, + 30 210 3718991 Δρ. Θεόδωρος Σταματίου: Ανώτερος Οικονομολόγος tstamatiou@eurobank.gr, + 30 214 4059708 Ευαγγελία Τσιαμπάου: Οικονομική Αναλύτρια etsiampaou@eurobank.gr, +30 214 4059712 Eurobank Ergasias S.A, 8 Othonos Str, 105 57 Athens, tel: +30 210 33 37 000, fax: +30 210 33 37 190, email: Research@eurobank.gr Eurobank Οικονομικές Μελέτες Περισσότερες εκδόσεις μας διαθέσιμες στην ηλεκτρονική διεύθυνση που ακολουθεί: https://www.eurobank.gr/en/group/economic-research 7 Ημέρες Οικονομία: Εβδομαδιαία επισκόπηση οικονομικών εξελίξεων της Ελλάδας Greece Macro Monitor - Focus Notes: Περιοδική έκδοση για τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις της αγοράς της Ελλάδας Economy & Markets: Ερευνά θέματα της ελληνικής και τη διεθνούς οικονομίας Regional Economics & Market Strategy Monthly: Μηνιαία έκδοση για την οικονομία και τις εξελίξεις της αγοράς ανά περιοχή Emerging Markets Special Focus Reports: Περιοδική έκδοση για τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις στις αναδυόμενες αγορές Daily Overview of Global markets & the SEE Region: Ημερήσια επισκόπηση με τις βασικές μακροοικονομικές εξελίξεις στην αγορά της Ελλάδας και τις παγκόσμιες αγορές Global Macro Themes & Market Implications for the EA Periphery and the CESEE: Μηνιαία ανασκόπηση της διεθνούς οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών Global Markets Special Focus Reports: Αναλύει ειδικά θέματα επικαιρότητας στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές Subscribe electronically at https://www.eurobank.gr/el/omilos/oikonomikes-analuseis Follow us on twitter: https://twitter.com/eurobank_group 7