3η ΤΟΥΡΙΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ιδηρόκαστρο-καπνόφυτο-αχλαδοχώρι-καρυδοχώρι ΕΙΑΓΩΓΗ Η συγκεκριµένη διαδροµή εκτείνεται στο βορειοανατολικό τµήµα του νοµού ερρών και χαρακτηρίζεται από στοιχεία ιδιαίτερου φυσικού κάλους, και τα παραδοσιακά πέτρινα τοξωτά γεφύρια που διασώζονται κατά µήκος του ποταµού Κρουσοβίτη. ΦΥΙΚΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ 1. Όρος Όρβηλος το βορειοανατολικό άκρο του νοµού στα σύνορα µε την Βουλγαρία βρίσκεται το όρος Όρβηλος µε υψηλότερη κορυφή στα 1888 µέτρα. Είναι γνωστότερο µε την τουρκική ονοµασία Αλή Μποτούς. Πρόκειται για έναν ορεινό όγκο ο οποίος καλύπτεται από πυκνά δάση οξιάς, δασικής πεύκης, και ρόµπολου και από µεγάλες χορτολιβαδικές εκτάσεις. Πλούσια είναι η πανίδα της περιοχής µε εντονότερη την παρουσία του λύκου, της αγριόγατας, της καφετιάς αρκούδας, και των ζαρκαδιών. Το όρος Όρβηλος θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως το «ανεξερεύνητο βουνό» καθώς λόγω της πυκνής του βλάστησης και της έλλειψης οδικού δικτύου η πρόσβαση προς σε αυτό καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη. Οι εντυπωσιακές του χαραδρώσεις, τα µοναδικά καταπράσινα τοπία και η ανεπανάληπτη θέα που προσφέρει τόσο προς την Ελληνική όσο και προς τη Βουλγαρική πλευρά µαγνητίζουν το ενδιαφέρον κάθε τολµηρού φυσιολάτρη. 2. Κοιλάδα Κρουσοβίτη (πλούσια βλάστηση, τοξωτά γεφύρια Αχλαδοχώρι). Ο ποταµός Κρουσοβίτης ρέει παράλληλα µε την συγκεκριµένη τουριστική διαδροµή στο µεγαλύτερό της τµήµα. Ο επισκέπτης µπορεί να θαυµάσει το εξαιρετικό φυσικό τοπίο το οποίο µε πλούσια βλάστηση ( κυρίως πλατάνια) ενώ κατά µήκος του ποταµού διασώζονται πολλά παραδοσιακά τοξωτά πέτρινα γεφύρια. 3. Τοποθεσία «Ζεστά νερά» Απείρου κάλλους είναι οι καταρράκτες, που σχηµατίζει η ίδια η φύση, στη διασταύρωση της οδού ιδηροκάστρου- Αχλαδοχωρίου προς τα Ζεστά Νερά. Από τα Ζεστά Νερά µέχρι το σηµείο αυτό, τα νερά του ποταµού ακολουθούν υπόγεια και επιφανειακή διαδροµή. το σηµείο αυτό, τα επιφανειακά νερά σχηµατίζουν υπέροχους καταρράκτες πάνω στα σταλαγµιτικά πετρώµατα, ενώ τα υπόγεια εξέρχονται στο ίδιο σηµείο από ένα απείρου κάλλους σπήλαιο µε όµορφους σταλαγµίτες στην οροφή του. τη θέση αυτή παλαιότερα, γραφικοί νερόµυλοι συµπλήρωναν την οµορφιά του τοπίου, αλλά σήµερα σώζονται µόνο τα ερείπια τους 4. Πέτρινα Γεφύρια 1 1 Πηγή: «Τα πέτρινα Γεφύρια του Νοµού ερρών, Αθανάσιος Φ. Τιλκίδης, Δηµόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη ερρών )
Γεφύρι Καπνοφύτου ήµερα σώζεται µόνο το δεξιό βάθρο της γέφυρας από την κάτω µεριά του ποταµού, το οποίο ήταν κτισµένο επάνω σε βράχο σε σχήµα ορθογώνιο, µήκους 5µ. και πλάτους 3µ. Οι διαστάσεις της γέφυρας εκτιµάται ότι ήταν : µήκος 17µ., πλάτος 3µ.,ύψος 4µ. και το άνοιγµα του τόξου της καµάρας περίπου 10µ. Από το δηµόσιο δρόµο που οδηγεί στο Αχλαδοχώρι απέχει µόλις 200µ. Τα Γεφύρια του Αχλαδοχωρίου στον µεγάλο Κρουσοβίτη : Το Γεφύρι της αµόκοβας Το γεφύρι είναι µονότοξο, έχει µήκος 20µ., πλάτος 3µ., ύψος από την επιφάνεια του νερού 5,3µ. και άνοιγµα καµάρας που φθάνει τα 10,5µ. Μεταγενέστερα έχτισαν και στις δύο πλευρές του τσιµεντένιο στηθαίο ύψους 1µ. Βρίσκεται σε απόσταση µόνο 50µ. από το δρόµο ιδηροκάστρου Αχλαδοχωρίου και απέχει περίπου δύο χιλιόµετρα από το Αχλαδοχώρι. Το Γεφύρι της Πεχτσέτας Το γεφύρι είναι µονότοξο, έχει µήκος 21µ.,πλάτος 3µ.,ύψος από την επιφάνεια του νερού 4,5µ. που φτάνουν τα 5,5 µε την προσθήκη στηθαίου που έχτισαν µεταγενέστερα και άνοιγµα καµάρας που φτάνει τα 9µ. Οι θολίτες της καµάρας είναι από πελεκητό πωρόλιθο. Επάνω ακριβώς από την πρώτη καµάρα υπάρχει και δεύτερη που αποτελείται από πλάκες που προεξέχουν περίπου 5 εκατ. Η δεύτερη καµάρα µε την προεξοχή της προστατεύει τους αρµούς των θολιτών από τη διάβρωση που προκαλούν τα νερά της βροχής. ε µια πέτρα του τόξου ήταν σµιλευµένος ένας σταυρός, ενώ στη δυτική όψη υπήρχε εντοιχισµένη πλάκα η οποία αποκολλήθηκε, µε αποτέλεσµα να χάσουµε πολύτιµες πληροφορίες για το πότε χτίσθηκε το γεφύρι, καθώς και τον χορηγό του. Το Γεφύρι της Τουπόβιτσας Βρίσκεται σε απόσταση 500 µ. από το γεφύρι της Πεχτσέτας, ανεβαίνοντας το ποτάµι, βρίσκεται στη θέση Τουπουβίτσα το οµώνυµο γεφύρι. Η ονοµασία προήρθε από το ότι σε αυτό το σηµείο οι γυναίκες της περιοχής χτυπούσαν τα ρούχα, όταν τα έπλεναν στο ποτάµι. Το γεφύρι είναι µονότοξο, έχει µήκος 15µ, πλάτος 3µ, ύψος από την επιφάνεια του νερού από 3,7µ µέχρι 4µ και άνοιγµα καµάρας 5,5µ. Το βόρειο τµήµα του τόξου είναι ηµικατεστραµένο. ύµφωνα µε πληροφορίες καταστράφηκε από έκρηξη νάρκης. Και τα δύο ακρόβαθρα είναι κτισµένα πάνω σε βράχους ύψους 1µ. Ο διάδροµος ανάβασης της καµάρας παρουσιάζει κλίση περίπου 2µ. Το Γεφύρι της Κάτω Μπέλιτσας Ανεβαίνοντας τον ρου του ποταµού, συναντάµε το γεφύρι της Κάτω Μπέλιτσας. Το γεφύρι είναι δίτοξο, µε ένα µεγάλο τόξο µε άνοιγµα 11µ και ύψος 3,5µ και ένα µικρότερο τόξο µε άνοιγµα 3µ. και ύψος 1,5µ από την επιφάνεια του νερού. Οι διαστάσεις του είναι: µήκος 25µ., πλάτος 2,3µ., ύψος από την κάτω µεριά (κατάντη) 9µ. Η µεγάλη διαφορά ύψους οφείλεται στην ύπαρξη καταρράκτη από την κατάντη πλευρά. Τα βάθρα της µεγάλης είναι
θεµελιωµένα πάνω σε βράχια. Οι θολίτες του είναι από πωρόλιθο, ενώ µεταγενέστερα προστέθηκαν τσιµεντένια στηθαία. τη δυτική πλευρά του υπήρχε εντοιχισµένη πλάκα που αποκολλήθηκε. Το Γεφύρι της Τζιόγκολας (Άνω Μπέλιτσα ) Το γεφύρι είναι το µεγαλύτερο µονότοξο σε όλο το Νοµό ερρών, έχει µήκος 25µ., πλάτος 3,2µ., ύψος 7µ. και άνοιγµα καµάρας 13µ. Ο δρόµος που περνούσε επάνω από το γεφύρι οδηγούσε από το συνοικισµό των Βλάχων του Αχλαδοχωρίου στα λιβάδια της Αγίας Κυριακής. Πάνω στο κατάστρωµα της γέφυρας έχουν κατασκευασθεί τσιµεντένια προστατευτικά. Η κλίση της καµάρας στο γεφύρι της Τζιογκόλας φθάνει τα 3µ. και το καθιστά πανέµορφο. Οι θολίτες της καµάρας είναι από πωρόλιθο, ενώ τα υπόλοιπα τµήµατα από σχιστόλιθο της περιοχής. Τα Γεφύρια του Καρυδοχωρίου στον µεγάλο Κρουσοβίτη : Ανατολικά του Αχλαδοχωρίου και στους πρόποδες του όρους Όρβηλους βρίσκεται η Κοινότητα του Καρυδοχωρίου. την περιοχή του Δηµοτικού Διαµερίσµατος υπάρχουν τέσσερα πέτρινα τοξωτά γεφύρια όλα στον ποταµό Μεγάλο Κρουσοβίτη, πιο πάνω από αυτά του Αχλαδοχωρίου όπως ανεβαίνουµε το ρου του ποταµού: Το Γεφύρι στη θέση Ποτιστικά Το γεφύρι είναι δίτοξο, υπάρχει πάνω του καλντερίµι, οδηγεί σε αγρούς και βοσκοτόπια και είναι το µεγαλύτερο σε µήκος της κοιλάδας Αχλαδοχωρίου Καρυδοχωρίου. Η µεγάλη καµάρα έχει άνοιγµα τόξου 8µ και ύψος 3,15µ και η µικρή καµάρα άνοιγµα τόξου 3,65µ, ύψος 2,3µ από την κατάντη και 1,6 από την ανάντη.. Το συνολικό µήκος είναι 26µ και το πλάτος 2,15µ πλέον του τσιµεντένιου στηθαίου που προστέθηκε µεταγενέστερα. Το Γεφύρι των Λιβαδιών Το επόµενο γεφύρι βρίσκεται ενάµισι χιλιόµετρο πιο πάνω και είναι µικρό και δίτοξο, οδηγούσε δε στα λιβάδια, εξ σου και η ονοµασία του. Η µια καµάρα έχει άνοιγµα τόξου 4,3µ και ύψος 1,8µ και η άλλη έχει άνοιγµα τόξου 3,3µ, και ύψος 2,5µ. Το πλάτος του είναι 2,2µ και το συνολικό µήκος του 14µ. Οι θολίτες του είναι από πελεκητό σχιστόλιθο της περιοχής. Το Γεφύρι στη διασταύρωση για Βροντού Τέσσερα χιλιόµετρα ανατολικά του Καρυδοχωρίου, και πάντα στον ποταµό Μεγάλο Κρουσοβίτη, υπάρχει ένα πέτρινο γεφύρι από το οποίο ξεκινούν δύο δρόµοι. Ο ένας οδηγεί στην κοινότητα της Βροντούς και ο άλλος συνεχίζει προς το Κατάφυτο του νοµού Δράµας. Το γεφύρι είναι µονότοξο, έχει µήκος 16,5µ., πλάτος 2,6µ., ύψος 5,15µ. και άνοιγµα καµάρας 10µ. Τα βάθρα του είναι κτισµένα πάνω σε βράχο ύψους 1,30µ. και οι θολίτες του είναι από πελεκητό σχιστόλιθο. τη βορειοδυτική πλευρά και πάνω στην τοιχοποιία υπήρχε εντοιχισµένη πλάκα την οποία αφαίρεσαν.
Τα Γεφύρια του Αχλαδοχωρίου στον µικρό Κρουσοβίτη : Ο Μικρός Κρουσοβίτης πηγάζει λίγο πιο πάνω από το Αχλαδοχώρι. Διασχίζει το χωριό δηµιουργώντας δύο συνοικίες και λίγο πιο κάτω χύνεται στον Μεγάλο Κρουσοβίτη. Οι ποταµοί Μεγάλος και Μικρός Κρουσοβίτης είναι δύο από τους λίγους στην Ελλάδα επάνω στους οποίους κτίστηκαν τόσα πολλά γεφύρια, αφού µόνο στην ευρύτερη περιοχή του Αχλαδοχωρίου συναντάµε δέκα πέτρινα γεφύρια από τα οποία τα πέντε βρίσκονται µέσα στο Αχλαδοχώρι, συνδέοντας τις δύο συνοικίες µεταξύ τους, ενώ τα πέντε πετρογεφύρα του Μεγάλου Κρουσοβίτη χρησίµευαν για την µετακίνηση των κοπαδιών προς τα υψώµατα του Λαϊλιά. υνολικά πέντε µονότοξα γεφύρια βρίσκονται µέσα στο Αχλαδοχώρι. Ο Μικρός Κρουσοβίτης διασχίζει την κωµόπολη και την χωρίζει σε δύο περιοχές. Για να διευκολύνουν την επικοινωνία των δύο συνοικιών οι κάτοικοι, κατασκεύασαν τα γεφύρια τα οποία χρησιµοποιούν ακόµη σήµερα, αφού από το ένα περνάει δηµόσιος δρόµος. Θα ξεκινήσουµε την περιγραφή από το χαµηλότερο υψοµετρικά σηµείο της κοίτης του χειµάρρου και σταδιακά θα ανεβαίνουµε τον ρου του προς τα πάνω. Το Γεφύρι των Αγίων Ταξιαρχών Το γεφύρι των Αγίων Ταξιαρχών ονοµάστηκε έτσι από την εκκλησία που βρίσκεται σε απόσταση εκατό µέτρων βόρεια από την γέφυρα. Είναι µονότοξο και έχει µήκος 14,5µ πλάτος 2,7µ,ύψος 2,9µ και άνοιγµα καµάρας 4,1µ. Οι θολίτες είναι από πελεκητό πωρόλιθο και έχουν διαστάσεις: µήκος 30εκ., ύψος 30εκ. και πλάτος 12 εκ. Είναι επισκευασµένο µε τσιµεντένιο στηθαίο και σιδερένια κάγκελα. Το Γεφύρι της Αγοράς Το γεφύρι της Αγοράς βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και συνδέει την αγορά µε το συνοικισµό των βλάχων. Είναι αρκετά φαρδύ και περνάει από πάνω του ο δηµόσιος δρόµος. Οι θολίτες της καµάρας είναι από λαξευµένο σχιστόλιθο της περιοχής. Είναι µονότοξο, έχει µήκος 15,7µ.,πλάτος 3,4µ.,ύψος 5,9µ. και άνοιγµα καµάρας 3,9µ. και σε αυτό έχουν προστεθεί σιδερένια κάγκελα. Αξιοσηµείωτη είναι η µεγάλη διαφορά ύψους µεταξύ του κλειδώµατος της καµάρας και της επιφάνειας του δρόµου, που είναι περίπου τρία µέτρα, προφανώς για να γίνει πιο επίπεδο το κατάστρωµα της γέφυρας. Το Γεφύρι του Κούτσεβιτς Το γεφύρι του Κούτσεβιτς είναι µονότοξο, έχει µήκος 15µ, πλάτος 2,9µ, ύψος 3,3µ. και άνοιγµα καµάρας 6,4µ. Αργότερα τοποθετήθηκαν κι εδώ σιδερένια κάγκελα επάνω σε ένα πεζούλι ύψους 20 εκ. Οι θολίτες του είναι από λαξευτό πωρόλιθο. Το Γεφύρι της Γκέρκας ή της Πίκλας Το γεφύρι της Γκέρκας ή της Πίκλας είναι µονότοξο, έχει µήκος 15µ, πλάτος 2,9µ, ύψος 4,4µ. και άνοιγµα καµάρας 6,8µ. Οι θολίτες του είναι από λαξευτό πωρόλιθο. τη βορειοδυτική πλευρά υπάρχει εντοιχισµένη µαρµάρινη πλάκα µε ανάγλυφο σταυρό. την πλάκα αναγράφεται το έτος 1868, που είναι η ηµεροµηνία κατασκευής του γεφυριού, και µερικά δυσανάγνωστα γράµµατα. τα νοτιοανατολικά του συνεχίζεται ο διάδροµος
ανάβασης µε πτερυγότοιχους µήκους 7µ. Έχουν τοποθετηθεί και σε αυτό το γεφύρι, µεταγενέστερα, στηθαίο και σιδερένια κάγκελα. Το Γεφύρι του Πίτσουρ Το Γεφύρι του Πίτσουρ είναι το τελευταίο πέτρινο γεφύρι του χωριού. Είναι µονότοξο, έχει µήκος 7,3µ, πλάτος 3,1µ, ύψος 3,5µ. και άνοιγµα καµάρας 5,6µ.. Και σε αυτό το γεφύρι οι θολίτες του τόξου είναι από λαξευτό πωρόλιθο. την νοτιοανατολική όψη, επάνω στην τοιχοποιία, υπάρχει εντοιχισµένη µαρµάρινη πλάκα µε σταυρό. Πάνω από το σταυρό γράφει ΕΤΟ 1871, προφανώς η ηµεροµηνία κατασκευής του. Όλα τα γράµµατα είναι µε γαλάζιο χρώµα. Και σε αυτό έχουν προσθέσει τσιµεντένιο στηθαίο και σιδερένια κάγκελα.
ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ Το συνολικό τουριστικό δυναµικό της 3 ης τουριστικής διαδροµής απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα: 1. Ξενοδοχεία ΟΝΟΜΑΙΑ ΠΕΡΙΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕ ΧΗ ΙΟΥ ΟΛΥΜΠΙΚ ΑΓΝΑΝΤΙΟ ΙΔΗΡΟ ΚΑΤΡ Ο ΙΔΗΡΟ ΚΑΤΡ Ο ΚΑ ΤΗ ΓΟ ΡΙΑ Υ ΝΟ Μ ΔΙ ΤΡ ΤΕ ΛΟ ΟΝ ΚΛ ΙΚ ΤΡ ΚΛΙ ΟΚ ΙΝ ΛΙ ΑΚ ΝΕ ΛΙ Α ΝΑ ΛΙ ΝΑ ΝΑ Ο ΥΙ ΤΕ Υ ΝΟ ΛΟ ΥΠ. ΔΩ ΔΩ ΠΡ Μ ΜΑ ΩΙΝ ΑΤ ΤΙΩ Ο ΙΩ Ν Ν Ε ΤΙΑ ΙΑΤ ΤΟ ΡΕΙ ΡΙΟ Ο ΚΛΙ ΜΑ ΜΠ ΤΙ ΑΡ ΜΟ ΤΗ ΛΕ ΟΡ Α Η ΑΙΘ. ΨΥ ΧΑ ΓΩ ΓΙΑ ΑΙΘ. Υ ΝΕ ΔΡΙ Α ΕΩ Ν ΥΔ ΡΟ ΜΑ Α Ζ ΠΑ ΡΚΙ ΝΓ Κ E-MAIL 2* 80 4 38 42 ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ info@hotelol ympic.gr angantiohote 3* 44 20 1 21 ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ l@altecnet.g r WEB SITES www.hoteloly mpic.gr www.agnantio hotel.gr
ΠΟΛΙΤΙΤΙΚΕ ΕΚΔΗΛΩΕΙ Δ.Δ. ιδηροκάστρου Πανήγυρη Αγ. Ζώνης στις 31 Αυγούστου στο Δ.Δ. ιδηροκάστρου. «ίντεια». χολικές εκδηλώσεις στο τέλος της µαθητικής χρονιάς, µε θεατρικές παραστάσεις, γυµναστικές επιδείξεις, µουσική και χορό, που διοργανώνουν Δηµοτικά σχολεία του ιδηροκάστρου και της ευρύτερη περιοχής Ελευθέρια - 27 Ιουνίου - Απελευθέρωση του ιδηροκάστρου από τον Τουρκικό ζυγό (1913).Ο εορτασµός διαρκεί 3 µέρες και περιλαµβάνει παραδοσιακούς χορούς, πρωτάθληµα σκακιού, επίδειξη αεροπλάνων πάνω από την πόλη, παρουσιάσεις βιβλίων, συναυλίες µουσικής, εκθέσεις ζωγραφικής κ.λ.π. Γιορτή Παλατίδη - 30 Ιανουαρίου Πανήγυρη Αγ. Νεκταρίου - 9 Νοεµβρίου 2 ήµερες εορταστικές εκδηλώσεις στο Δ.Δ. ιδηροκάστρου Οικισµός Φαιάς Πέτρας Πανήγυρη Προφήτη Ηλία -20 Ιουλίου 2 ήµερες εκδηλώσεις Πανήγυρη Αγ. Γεωργίου - 23 Απριλίου 2 ήµερες εορταστικές εκδηλώσεις. Κ.Δ. Καπνοφύτου Εκδήλωση Δεκαπενταύγουστου µε λαϊκό γλέντι και ποδοσφαιρικό τουρνουά. Κ.Δ. Αχλαδοχωρίου Τριήµερο εκδηλώσεων του πολιούχου Προφήτη Ηλία, στις 18 έως και 20 Ιουλίου