Οξέα Βάσεις και Δείκτες από Φυτά (Μ. ΜΟΥΣΙΗ, Χ. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ) ΘΕΜΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ 1: Η ποσότητα του οξέος, που χρειάζεται για να γίνει εξουδετέρωση της βάσης επηρεάζεται από το είδος του οξέος. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ 1: Για τον έλεγχο της παρούσας διερεύνησης οργανώσαμε ένα συγκεκριμένο πείραμα, όπου διατηρήσαμε σταθερές τις μεταβλητές ποσότητα και είδος της βάσης καθώς και ποσότητα και είδος του δείκτη. Παράλληλα, διατηρήσαμε σταθερή τη μεταβλητή που αφορούσε τη συγκέντρωση των οξέων. Ελεγχόμενη μεταβλητή ήταν το είδος του οξέος, το οποίο και αλλάξαμε και μετρήσιμη μεταβλητή ήταν η ποσότητα από το κάθε είδος του οξέος που χρειάστηκε για να γίνει εξουδετέρωση της βάσης. Πορεία Εργασίας: Κατά την εκτέλεση του πειράματος σε συνεργασία με τους μαθητές ακολουθήσαμε τα παρακάτω βήματα: Αρχικά πήραμε δύο ογκομετρικούς σωλήνες και βάλαμε στον καθένα την ίδια ποσότητα (20ml) από την ίδια βάση (υδροξύλιο του νατρίου). Ακολούθως, με τη βοήθεια σταγονόμετρου ρίξαμε μία με δύο σταγόνες δείκτη βάμματος ηλιοτροπίου στον κάθε ογκομετρικό σωλήνα ξεχωριστά. Στη συνέχεια πήραμε δύο διαφορετικά είδη οξέων (υδροχλωρικό και θειικό οξύ), τα οποία ήταν της ίδιας συγκέντρωσης. Με τη βοήθεια σταγονόμετρου προσθέσαμε υδροχλωρικό οξύ στον ένα ογκομετρικό σωλήνα με τη βάση και το δείχτη, μετρώντας τις σταγόνες που χρειάστηκαν για να γίνει η εξουδετέρωση της βάσης. Με τον ίδιο τρόπο προσθέτουμε το θειικό οξύ στο άλλο δοχείο με τη βάση και το δείκτη, μετρώντας και πάλι τις σταγόνες για να γίνει η εξουδετέρωση. Παρατηρήσεις κατά την πραγματοποίηση του πειράματος: Βάζοντας 1-2 σταγόνες βάμματος ηλιοτροπίου (Β.Η) σε κάθε ογκομετρικό σωλήνα με τη βάση (υδροξύλιο του νατρίου) παρατηρούμε ότι το διάλυμα παίρνει χρώμα μπλε. Ακολούθως παίρνοντας τα δύο είδη οξέων (υδροχλωρικό και θειικό) και προσθέτοντας σταγόνα-σταγόνα σε κάθε δοχείο ξεχωριστά, παρατηρούμε σε κάποια φάση το μπλε διάλυμα να γίνεται βυσσινί, δηλ. να παίρνει το χρώμα του δείχτη. Συγκεκριμένα, χρειάστηκαν πέντε σταγόνες υδροχλωρικού οξέος και τρεις σταγόνες θειικού οξέος για να παρατηρηθεί η πιο πάνω αλλαγή χρώματος. Αυτό, δηλαδή η μετατροπή του χρώματος σε βυσσινί, αποτελεί ένδειξη ότι το οξύ εξουδετέρωσε τη βάση.
Αφού γίνει η εξουδετέρωση αν προσθέσουμε ακόμα λίγο οξύ τότε το διάλυμα γίνεται κόκκινο, γιατί το οξύ γίνεται περισσότερο από τη βάση. Συμπέρασμα: Η ποσότητα του οξέος που προσθέτουμε για να εξουδετερώσει τη βάση αλλάζει ανάλογα με το είδος του οξέος. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήξαμε αφού χρειάστηκαν περισσότερες σταγόνες υδροχλωρικού παρά θειικού οξέος για να γίνει η εξουδετέρωση της βάσης. ΘΕΜΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ 2: Η πυκνότητα του οξέος επηρεάζει την ποσότητα του οξέος που χρειάζεται για να γίνει η εξουδετέρωση της βάσης. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ 2: Και σ αυτή τη διερεύνηση πραγματοποιήσαμε ένα πείραμα όπου διατηρήσαμε σταθερές τις μεταβλητές ποσότητα και είδος της βάσης, του δείκτη, του οξέος και του νερού. Ελεγχόμενη μεταβλητή ήταν η πυκνότητα του οξέος. Μετρήσιμη μεταβλητή ήταν η ποσότητα του οξέος που προσθέταμε ώστε να γίνει η εξουδετέρωση της βάσης. Πορεία εργασίας: Αρχικά πήραμε τέσσερις ογκομετρικούς σωλήνες και βάλαμε στον καθένα την ίδια ποσότητα (2ml) από την ίδια βάση (υδροξύλιο του νατρίου). Ακολούθως, ρίξαμε με τη βοήθεια σταγονόμετρου μία με δύο σταγόνες δείχτη βάμματος ηλιοτροπίου σε κάθε σωλήνα. Στη συνέχεια, τοποθετήσαμε σ ένα δοχείο 20ml υδροχλωρικού οξέος και με τη βοήθεια σταγονόμετρου προσθέσαμε μια-μια τις σταγόνες του οξέος στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα μέχρι να εξουδετερώσει τη βάση. Για να αλλάξουμε την πυκνότητα του οξέος παίρνουμε 2ml από το προηγούμενο δοχείο με το οξύ και προσθέτουμε ακόμα 18ml νερού σ ένα άλλο δοχείο. Το οξύ που φτιάξαμε (μικρότερη πυκνότητα) το χρησιμοποιούμε για τον επόμενο δοκιμαστικό σωλήνα, μετρώντας και πάλι τις σταγόνες που χρειάζονται για την εξουδετέρωση της βάσης. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται για τους επόμενους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες. Παρατηρήσεις κατά τη διεξαγωγή του πειράματος 2: Προσθέτοντας Β.Η. σε κάθε ένα από τους 4 δοκιμαστικούς σωλήνες με τη βάση παρατηρούμε ότι το διάλυμα παίρνει χρώμα μπλε. Ακολούθως, προσθέτοντας στη βάση με τη βοήθεια σταγονόμετρου, σταγόνες από τα 20ml υδροχλωρικού οξέος παρατηρούμε ότι στις 3 σταγόνες γίνεται η εξουδετέρωση, αφού το διάλυμα μας παίρνει χρώμα βυσσινί. Στη συνέχεια προσθέτοντας στον άλλο δοκιμαστικό σωλήνα με τη βάση, σταγόνα-σταγόνα το οξύ μας αραιωμένο, όπως περιγράψαμε, παρατηρούμε ότι χρειάστηκαν 9 σταγόνες για να πάρει το διάλυμα μας χρώμα βυσσινί και έτσι να γίνει η εξουδετέρωση της βάσης.
Συνεχίζοντας την ίδια διαδικασία μέχρι τον 4ο δοκιμαστικό σωλήνα, παρατηρούμε ότι όσο πιο αραιό γίνεται το οξύ με την προσθήκη του νερού τόσο περισσότερες σταγόνες οξέος χρειάζονται για να εξουδετερωθεί η βάση. Συμπέρασμα: Η αλλαγή της πυκνότητας του οξέος καθορίζει την ποσότητα του οξέος που χρειάζεται για να εξουδετερώσει τη βάση. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΗΓΥΡΙΟΥ Σκοπός της δραστηριότητας μας ήταν η χρήση Φυσικών Δεικτών για να εντοπίσουμε αν διάφορα άγνωστα υγρά ήταν οξέα ή βάσεις. Φτιάξαμε φυσικούς δείχτες από: Παντζιάρι Κρεμμύδι Γαρύφαλλα Τριαντάφυλλα Μωβ Κραμπί Γνωρίζαμε από πειράματα που κάναμε με τους μαθητές μας, ότι η πλειοψηφία των δεικτών όταν προστεθούν στις βάσεις παίρνουν χρώμα κίτρινο ή πράσινο, ενώ όταν προστεθούν στα οξέα παίρνουν χρώμα κόκκινο ή πορτοκαλί. Στην περίπτωση του δείχτη από παντζιάρι, ο δείκτης παίρνει χρώμα μωβ σκούρο προς μαύρο όταν προστεθεί σε βάση. Για την εμπλοκή του κοινού στη δραστηριότητά μας, φτιάξαμε ένα φυλλάδιο με αυτά τα δεδομένα, έτσι ώστε μέσα από πειραματισμό να έφτανε στη σωστή απάντηση. Το δεύτερο σκέλος της δραστηριότητάς μας αφορούσε τη χρήση υλικών και την εφαρμογή κατάλληλης διαδικασίας για την κατασκευή φυσικών δεικτών. Ακολούθως, παρατίθεται ο τρόπος κατασκευής των φυσικών δεικτών. Υλικά: ποτήρι μαχαίρι κουτάλι μπουκαλάκι / βαζάκι οινόπνευμα /ζιβανία εφημερίδα πέταλα λουλουδιών π.χ. τριαντάφυλλου, γαρύφαλλου /φύλλα από λαχανικά π.χ. παντζιάρι, κραμπί μωβ, κρεμμύδι κτλ. Οδηγίες για την πρακτική εργασία Απλώστε την εφημερίδα στο τραπέζι. Ρίξτε λίγο οινόπνευμα ή ζιβανία στο ποτήρι. Κομματιάστε τα πέταλα ή τα φύλλα του λαχανικού. Ρίξτε τα στο οινόπνευμα.
Συμπιέστε καλά και για αρκετή ώρα τα πέταλα με το κουτάλι, μέχρι να χρωματιστεί το οινόπνευμα. Ρίξτε προσεχτικά με ένα σουρωτήρι το χρωματισμένο οινόπνευμα στο μπουκαλάκι (χωρίς τα φύλλα λαχανικού/ τα πέταλα). Έχετε τώρα φτιάξει το δικό σας δείχτη. Γράψετε στο μπουκαλάκι, με το μαρκαδόρο, το όνομα του άνθους ή του λαχανικού που χρησιμοποιήσατε. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Κατά την διάρκεια της πρώτης συνάντησης που είχαμε με τους μαθητές μας, γνωριστήκαμε και τους δώσαμε κάποιες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο διοργάνωσης και διεξαγωγής του πανηγυριού. Καίριο θέμα συζήτησης ήταν το κατά πόσο γνωρίζουν μέσα από το μάθημα της Επιστήμης να σχεδιάζουν και να πραγματοποιούν ένα καλό πείραμα, ώστε να καταλήγουν σε αξιόπιστα αποτελέσματα. Στο σημείο αυτό τους παρουσιάσαμε μια κατάσταση-πρόβλημα και ακολούθως τους θέσαμε ένα ερώτημα προς διερεύνηση. Διευκρινίσαμε στα παιδιά ότι ένα ερώτημα προς διερεύνηση είναι συνήθως της μορφής «Η μεταβολή του παράγοντα Α επηρεάζει τον παράγοντα Β». Στη συνέχεια τους καλέσαμε να σκεφτούν πώς θα σχεδίαζαν ένα πείραμα για να ελέγξουν το ερώτημα και να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Ζητήσαμε να μας πουν ποιους παράγοντες θα έπρεπε να διατηρήσουμε σταθερούς, ποιους να μεταβάλουμε και ποιους να μετρήσουμε. Και εδώ επισημαίνουμε στα παιδιά ότι μεταβάλλουμε πάντοτε τον παράγοντα που ελέγχουμε. Παράλληλα, τους εισάξαμε στο θέμα με το οποίο θα ασχολούμασταν «Οξέα-Βάσεις και Δείχτες από Φυτά». Αυτό έγινε μέσα από πειράματα και δραστηριότητες, όπου τα παιδιά εμπλέκονταν άμεσα και ενεργά, αξιοποιώντας εμπειρίες από την καθημερινή ζωή τους για να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Σε πρώτο στάδιο οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε ήταν σχετικά με τις έννοιες οξέαβάσεις-δείχτες, με τις οποίες τα παιδιά έρχονταν σε επαφή για πρώτη φορά. Δώσαμε λοιπόν αρχικά κάποιες απλές έννοιες για τα οξέα, τις βάσεις και τους δείχτες, που σχετίζονταν με τις ιδιότητες και τη χρησιμότητά τους. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύσαμε τις γνώσεις των παιδιών από την καθημερινή τους εμπειρία, ζητώντας από αυτά να μας αναφέρουν παραδείγματα υγρών που έχουν όξινη γεύση (οξέα) ή γλιστερή αφή (βάσεις) κτλ. Ακολούθως προχωρήσαμε σε πειράματα για να αντιληφθούν καλύτερα τις έννοιες. Το πρώτο πείραμα που πραγματοποιήσαμε με τα παιδιά αποσκοπούσε να ταξινομήσουν διάφορα άγνωστα υγρά σε δύο κατηγορίες, οξέα και βάσεις, με κριτήριο την αίσθηση της γεύσης και της αφής. Τα άγνωστα υγρά που ήταν τοποθετημένα το καθένα σε πλαστικό ποτήρι ήταν: ξύδι, χυμός λεμονιού και πορτοκαλιού καθώς και διάλυμα σκόνης πλυσίματος και μαγειρικής σόδας. Τα παιδιά χρησιμοποίησαν ξυλαράκια αυτιών, ένα για το κάθε υγρό για να ελέγξουν την γεύση και αφή του κάθε υγρού. Διαπίστωσαν ότι τα τρία πρώτα έχουν όξινη γεύση και μη γλιστερή αφή και άρα είναι οξέα, ενώ τα δύο
τελευταία έχουν γλιστερή αφή και πικρή γεύση και επομένως είναι βάσεις. Ακολούθως ζητήθηκε να αναφέρουν παραδείγματα οξέων και βάσεων από την καθημερινή ζωή τους. Στη συνέχεια τους τονίσαμε ότι τα πιο πάνω υγρά είναι ακίνδυνα γι αυτό και μπορέσαμε να χρησιμοποιήσουμε τις αισθήσεις μας για να τα ταξινομήσουμε σε οξέα και βάσεις. Ταυτόχρονα όμως τους αναφέραμε ότι υπάρχουν και πυκνά διαλύματα οξέων και βάσεων, που είναι δυνατό η επαφή μαζί τους να μας προκαλέσει εγκαύματα. Εδώ εισάξαμε την έννοια και χρησιμότητα των δειχτών, ότι δηλ. χρησιμοποιούνται για να μας δείξουν αν ένα υγρό είναι οξύ ή βάση. Αναφέραμε μερικά παραδείγματα δειχτών όπως το Βάμμα Ηλιοτροπίου, που έχει χρώμα βυσσινί. Ακολούθως ζητήσαμε από τα παιδιά να πραγματοποιήσουν ένα πείραμα για να δουν πώς επηρεάζεται το χρώμα του διαλύματος του ηλιοτροπίου με τα όξινα και γλιστερά υγρά. Τα παιδιά πήραν ένα οξύ και μία βάση από τα πιο πάνω υγρά που ταξινόμησαν και τοποθέτησαν, εφαρμόζοντας ό,τι έμαθαν από τη διερευνητική μέθοδο μάθησης, ίση ποσότητα από το κάθε υγρό σε δύο ογκομετρικούς σωλήνες. Ακολούθως, πρόσθεσαν σε κάθε σωλήνα με ξεχωριστά σταγονόμετρα μια-δύο σταγόνες δείχτη Β.Η. Παρατήρησαν ότι το οξύ μετατρέπει το βυσσινί βάμμα του ηλιοτροπίου σε κόκκινο ενώ η βάση σε μπλε. Πραγματοποίησαν το ίδιο πείραμα με ακόμα ένα οξύ και μια βάση για να είναι πιο γενικεύσιμα και αξιόπιστα τα αποτελέσματα. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε ήταν τα ίδια με τα πρώτα. Με βάση τα δύο πιο πάνω πειράματα καλέσαμε τα παιδιά να διατυπώσουν λειτουργικούς ορισμούς για τα οξέα και τις βάσεις (π.χ. τα οξέα είναι υγρά που έχουν όξινη γεύση και μετατρέπουν το βυσσινί διάλυμα του ηλιοτροπίου σε κόκκινο). Παράλληλα για να δούμε αν έχουν αντιληφθεί τη χρησιμότητα των δειχτών τους ζητούμε να μας πουν πως θα εντοπίσουμε αν ένα άγνωστο υγρό είναι οξύ ή βάση. Σχετικά με τη χρησιμότητα των οξέων και των βάσεων πραγματοποιήσαμε με τα παιδιά την ακόλουθη δραστηριότητα. Πήραμε 2 ογκομετρικούς σωλήνες και βάλαμε στον ένα ξύδι και στον άλλο διάλυμα σκόνης πλυσίματος προσέχοντας η ποσότητα των δύο υγρών να είναι η ίδια. Ακολούθως, προσθέσαμε σε κάθε σωλήνα ίση ποσότητα κιμωλίας. Παρατηρήσαμε ότι το ξύδι (οξύ) αφρίζει και διαλύει την κιμωλία, ενώ αντίθετα η σκόνη πλυσίματος δεν αλληλεπιδρά καθόλου με τη κιμωλία. Εφόσον λοιπόν τα οξέα διαλύουν την ασβεστόπετρα γι αυτό και χρησιμοποιούνται στο καθάρισμα νιπτήρων και λεκάνων από την πέτρα και την κιτρινίλα. Τώρα, για έλεγχο της χρησιμότητας των βάσεων πήραμε δύο ποτήρια και προσθέσαμε και πάλι στο ένα ξύδι και στο άλλο διάλυμα σκόνης πλυσίματος, προσέχοντας η ποσότητα στα ποτήρια να είναι η ίδια. Μετά πήραμε 2 ίδιους βόλους και τους αλείψαμε με ίση ποσότητα βουτύρου. Παρατηρήσαμε ότι το διάλυμα σκόνης πλυσίματος διέλυσε το βούτυρο ενώ το ξύδι όχι. Συμπεράναμε ότι οι βάσεις διαλύουν τα λίπη γι αυτό και χρησιμοποιούνται ως υγρά καθαρισμού στην κουζίνα για τους νεροχύτες, τα τζάμια κτλ.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα δραστηριότητα που πραγματοποιήσαμε με τα παιδιά και η οποία αποτέλεσε και μέρος τη δραστηριότητας που οργανώσαμε για το πανηγύρι, ήταν η κατασκευή φυσικών δεικτών. Η διαδικασία που ακολουθήσαμε για την κατασκευή τους αναφέρεται πιο πάνω. Εκείνο που κρατούσαμε σταθερό σε κάθε περίπτωση ήταν η ποσότητα του οινοπνεύματος και του υλικού από το οποίο ήταν κατασκευασμένος ο δείκτης καθώς και το ότι κόβαμε το υλικό σε μικρά κομματάκια. Ακολούθως πραγματοποιήσαμε μια δραστηριότητα όπου ελέγχαμε πώς τα οξέα και οι βάσεις επηρεάζουν το χρώμα των φυσικών δεικτών. Οι παρατηρήσεις μας αναγράφονται πιο πάνω, στο σχολιασμό της δραστηριότητας του πανηγυριού. Το τελευταίο πείραμα που πραγματοποιήσαμε με τα παιδιά αφορούσε μια ακόμη σημαντική ιδιότητα των οξέων και βάσεων. Συγκεκριμένα εξετάσαμε πειραματικά κατά πόσο ένα οξύ εξουδετερώνει μια βάση και αντίστροφα. Αυτό το πείραμα αποτέλεσε και τη βάση από την οποία αντλήσαμε τα δύο θέματα των διερευνήσεών μας, που περιγράφονται πιο πάνω. Το πείραμα που κάναμε για την εξουδετέρωση ήταν τo εξής: πήραμε ένα ογκομετρικό σωλήνα και προσθέσαμε μέσα λίγο άχρωμο ξύδι (οξύ). Ακολούθως με σταγονόμετρο τοποθετήσαμε στο σωλήνα 1-2 σταγόνες Β.Η. Παρατηρήσαμε ότι το διάλυμα έγινε κόκκινο. Μετά προσθέσαμε στο σωλήνα με σταγονόμετρο σταγόνα-σταγόνα από διάλυμα καυστικού νατρίου (βάση). Παρατηρήσαμε ότι σταδιακά η ένταση του κόκκινου χρώματος λιγοστεύει μέχρι που γίνεται βυσσίνι. Στο σημείο αυτό το οξύ έχει εξουδετερωθεί από τη βάση. Ιδιαίτερη δυσκολία συναντήσαμε στο να αντιληφθούνε τα παιδιά την έννοια της εξουδετέρωσης. Γι αυτό προσπαθήσαμε να τους την εξηγήσουμε παραστατικά με το ακόλουθο παράδειγμα: Αντιστοιχήσαμε το οξύ με τρία αγόρια και τη βάση με τρία κορίτσια. Έχουμε τα τρία αγόρια στο δοχείο. Έρχεται ένα κορίτσι και γίνεται ζευγάρι με ένα αγόρι και φεύγουν από το δοχείο. Το οξύ (αγόρι 1) αυτό τότε, μαζί με τη βάση (κορίτσι 1) παύει να είναι οξύ και έχουμε κάτι άλλο. Όμως στο δοχείο έχουμε άλλα 2 αγόρια. Άρα στο δοχείο έχουμε ακόμα οξύ. Το ίδιο που έγινε με το αγόρι 1 (οξύ) και το κορίτσι 1 (βάση), γίνεται και με τα άλλα 2 αγόρια και τα 2 κορίτσια. Αφού ζευγαρωθούν και φύγουν όλα τα αγόρια (οξύ) με όλα τα κορίτσια (βάση), τότε είναι που έχουμε την εξουδετέρωση του οξέος από τη βάση. Στο δοχείο δεν έχουμε πλέον ούτε οξύ ούτε βάση. Για να διαπιστώσουμε αν κατάλαβαν την έννοια της εξουδετέρωσης τους θέσαμε τον ακόλουθο προβληματισμό: Όταν κεντρίσει κάποιον η σφήκα, βάζει ξύδι, για να απαλύνει τον πόνο. Τι συμπέρασμα βγάζετε για το κεντρί της σφήκας; Οι μαθητές απάντησαν σωστά ότι το κεντρί της σφήκας πρέπει να περιέχει κάποιο υγρό που είναι βάση. Για επαναφορά και ολοκλήρωση ζητούμε από τα παιδιά να κατασκευάσουν ένα πίνακα με τις ιδιότητες και τη χρησιμότητα οξέων και βάσεων. Με βάση τις πιο πάνω γνώσεις οι
μαθητές μας είναι έτοιμοι να προχωρήσουν στη Διερεύνηση 1 και 2, που σχολιάστηκαν στην αρχή. Τέλος, σε συνεργασία με τους μαθητές κατασκευάζουμε το poster. ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΩΣ ΜΕΣΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ Κατά τη γνώμη μας το πανηγύρι επιστήμης είναι μια αξιόλογη εκδήλωση, καθώς εμπλέκει του μαθητές στην επιστημονική διαδικασία διερεύνησης. Για τα παιδιά που συμμετέχουν αποτελεί μια ξεχωριστή και ευχάριστη εμπειρία, καθώς κατακτούν αβίαστα τη γνώση και τη μεταδίδουν με το δικό τους τρόπο, μέσα από μια διαδικασία που αποκτά πέρα από το μαθησιακό της χαρακτήρα και παιγνιώδη μορφή. Αυτό το παρατηρήσαμε και από τους δικούς μας μαθητές, που σίγουροι πλέον για τις γνώσεις που απέκτησαν και γεμάτοι ενθουσιασμό για την πρωτότυπη αυτή εκδήλωση, ανέλαβαν σοβαρά το ρόλο του καθοδηγητή για τη διεκπεραίωση της δραστηριότητας με το κοινό. Παράλληλα, παρατηρήσαμε ότι και για τα παιδιά που επισκέπτονται το πανηγύρι είναι μια εμπειρία αλληλεπίδρασης με συνομήλικα παιδιά καθώς και ευκαιρία μάθησης μέσα από ευχάριστες, δημιουργικές δραστηριότητες που απαιτούν την άμεση και ενεργό συμμετοχή τους. Ιδιαίτερα στην περίπτωσή μας όπου αναλάβαμε δύο μαθητές, παρατηρήσαμε ότι ανέπτυξαν δεξιότητες συνεργασίας και ανάληψη πρωτοβουλίας και ευθύνης σε ατομικό επίπεδο, κάτι που δεν καλλιεργείται σε μεγάλο βαθμό στις σχολικές τάξεις, στις οποίες αναπαράγεται ο ανταγωνισμός. Επιπρόσθετα, το πανηγύρι επιστήμης συμβάλλει στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της κριτικής σκέψης του μαθητή, στην καλλιέργεια του προφορικού λόγου και στη χρήση σωστής επιστημονικής ορολογίας. Ταυτόχρονα, εμπλέκει τους γονείς στο μαθησιακό έργο και δημιουργεί θετικές στάσεις προς τις Φυσικές Επιστήμες. Εν κατακλείδι, μέσα από το πανηγύρι οι μαθητές έρχονται σε επαφή με ποικίλα θέματα που άπτονται των Φυσικών Επιστημών και επειδή έχουν την ευκαιρία να δράσουν σ ένα ανέμελο περιβάλλον χωρίς το φόβο του ελέγχου και της αξιολόγησης, κατορθώνουν αυτοπροαίρετα να γίνουν κοινωνοί της χαράς της μάθησης!