ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

Transcript

1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΒΑΘΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Αριθμητικά... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/06/2015 ΒΑΘΜΟΣ:... Ολογράφως..... ΤΑΞΗ: Γ Υπ. Καθηγητή... ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες (Χημεία - Βιολογία) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... Αρ.... ΧΗΜΕΙΑ (20 μονάδες) ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΤΑ (7) ΣΕΛΙΔΕΣ Επιτρέπεται η χρήση μόνο μπλε μελανιού Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τα μέρη Α, Β και Γ. Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη. ΜΕΡΟΣ Α (4 μονάδες) Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις. Να τις απαντήσετε ΟΛΕΣ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με ΔΥΟ (2) μονάδες. Ερώτηση 1 (Α) Να γράψετε ποιες ενώσεις ονομάζονται οξέα κατά Arrhenius (Β) Να γράψετε τρεις κοινές ιδιότητες των διαλυμάτων των οξέων. (μ.1,5) (α)... (β). (γ). Ερώτηση 2 (Α) Να χαρακτηρίσετε ως ορθές (Ο) ή λανθασμένες (Λ) τις πιο κάτω προτάσεις: (μ.1,25) (i) Το τσίμπημα της μέλισσας αντιμετωπίζεται με ξίδι.. (ii) Όταν προσθέτουμε νερό σε ένα βασικό διάλυμα, το ph αυξάνεται... 1

2 (iii) Στο χημικό μοριακό τύπο των οξέων υπάρχει πάντα οξυγόνο (iv)τα στοιχεία των αλκαλικών γαιών έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα δύο ηλεκτρόνια. (v) Η ασπιρίνη χρησιμοποιείται σαν αντιόξινο φάρμακο.. (Β) Πού οφείλουν οι βάσεις τις κοινές τους ιδιότητες; (μ.0,75) ΜΕΡΟΣ Β (6 μονάδες) Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις. Να απαντήσετε ΜΟΝΟ στη μία (1). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με ΕΞΙ (6) μονάδες. Ερώτηση 1 (Α) Να συμπληρώσετε τον πιο κάτω πίνακα: (μ.2) Δείκτης Χρώμα σε διάλυμα οξέος Χρώμα σε διάλυμα βάσης Φαινολοφθαλεϊνη (Φ.Φ) Βάμμα ηλιοτροπίου (Β.Η) Ηλιανθίνη (Μ.Ο) Βρομοθυμόλη (Β.Θ) (Β) Να ονομάσετε τις πιο κάτω χημικές ενώσεις: (μ.3) (i) CuO.. (ii) Cα(OH) 2 (iii) Fe 2 (SO 4 ) 3. (iv) HI (v) (NH 4 ) 2 CO 3 (vi) CO (Γ) Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση. Όταν σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα, που περιέχει αραιό διάλυμα θειικού οξέος, προσθέσουμε μικρή ποσότητα χαλκού, τότε: (μ.1) (i) παράγεται διοξείδιο του άνθρακα (ii) δεν αντιδρούν μεταξύ τους (iii) παράγονται θειικός χαλκός και υδρογόνο (iv) γίνεται έκρηξη 2

3 Ερώτηση 2 (Α) Να γράψετε τους χημικούς τύπους των πιο κάτω ενώσεων: (μ.3) Δίνονται τα σθένη των στοιχείων και το απόλυτο φορτίο των πολυατομικών ιόντων: ( Ιώδιο =1, Βρώμιο =1, Μαγνήσιο =2, Οξυγόνο =2, Υδρογόνο =1, Ασβέστιο =2, Θείο =2, Νιτρικό ανιόν =1, Ανιόν υδροξυλίου =1 ) (i) Ιωδιούχος χαλκός (I) (ii) Υδροβρώμιο (iii) Υδροξείδιο του μαγνησίου (iv) Διοξείδιο του άνθρακα (IV). (v) Νιτρικό ασβέστιο (vi) Θειούχος σίδηρος (II) (Β) Να αντιστοιχίσετε τα διαλύματα της πρώτης στήλης με τις τιμές ph της δεύτερης στήλης. (στη στήλη Β περισσεύει ένας αριθμός ph ) (μ.2,5) Στήλη Α (i) διάλυμα καθαριστικού τζαμιών (ii) διάλυμα ντοματοχυμού (iii) αποσταγμένο νερό (iv) πυκνό διάλυμα θειικού οξέος (v) πυκνό διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου Στήλη Β (i). (ii) (iii).(iv)..(v) (Γ) Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση. Αναμειγνύουμε ένα διάλυμα ξιδιού που έχει ph= 3 με ένα διάλυμα υδροξειδίου του καλίου που έχει ph= 13. Το ph του διαλύματος που θα προκύψει δεν μπορεί να είναι: (i) 5 (ii) 9 (iii) 2 (iv) 7 3

4 ΜΕΡΟΣ Γ (10 μονάδες) Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις. Να απαντήσετε ΜΟΝΟ στη μία (1). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με ΔΕΚΑ (10) μονάδες. Ερώτηση 1 (Α) Να κατατάξετε τις πιο κάτω ενώσεις σε οξείδια, οξέα, βάσεις και άλατα βάζοντας ένα στην κατάλληλη στήλη και να τις ονομάσετε. (μ.3) Χημικός τύπος ένωσης Οξείδιο Οξύ Βάση Άλας Όνομα χημικής ένωσης HNO 3 KBr SO 3 NαOH (Β) Να συμπληρώσετε τα κενά (κάθε κενό και μία λέξη). (μ.2,5) (i) Ο περιοδικός πίνακας αποτελείται συνολικά από επτά και.ομάδες. (ii) Η κατάταξη των χημικών στοιχείων στον περιοδικό πίνακα γίνεται με βάση τον αύξοντα.τους αριθμό, από.προς τα δεξιά. (iii) Τα χημικά στοιχεία που ανήκουν στην ίδια... του περιοδικού πίνακα, έχουν παρόμοιες χημικές...και τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων στην.στιβάδα. (iv) Τα χημικά στοιχεία που βρίσκονται στην ίδια του περιοδικού πίνακα, έχουν τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονικών στιβάδων. (v) Aλκάλια ονομάζονται τα στοιχεία της ομάδας του περιοδικού πίνακα εκτός του. (Γ) Να γράψετε τέσσερις ιδιότητες (φυσικές ή χημικές) των αλκαλίων. (μ.2) (i). (ii). (iii)... (iv). 4

5 (Δ) Σε λεκάνη που περιέχει κρύο νερό, ρίχνουμε μικρό κομματάκι νατρίου. Όταν το πείραμα ολοκληρωθεί, προσθέτουμε λίγες σταγόνες βρομοθυμόλης (Β.Θ). Να συμπληρώσετε τα κενά των πιο κάτω προτάσεων, διαλέγοντας κάθε φορά τη σωστή λέξη ή φράση. (μ.2,5) Η αντίδραση του νατρίου ήταν πολύ (αργή / έντονη) Πήρε (σφαιρικό / κυβικό) σχήμα, στριφογυρίζοντας (στον πυθμένα / στην επιφάνεια)..του νερού, ελευθερώνοντας αέριο (διοξείδιο του άνθρακα / υδρογόνο)..και (θερμότητα / ακτινοβολία) Η αντίδραση αυτή ήταν (ενδόθερμη / εξώθερμη).. Η πυκνότητα του νατρίου είναι (μεγαλύτερη / μικρότερη). από την πυκνότητα του νερού. Το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει, είναι (μπλε / κόκκινο).., επειδή έχει αυξημένη συγκέντρωση (ανιόντων υδροξυλίου / κατιόντων υδρογόνου)., άρα το διάλυμα είναι (όξινο / βασικό).. Ερώτηση 2 (Α) Να γράψετε τρεις κοινές ιδιότητες των διαλυμάτων των βάσεων. (μ.1,5) (i).. (ii)... (iii) (Β) Να συμπληρώσετε τα κενά (κάθε κενό και μία λέξη). (μ.0,75) Το ph κάθε υδατικού διαλύματος βάσης παίρνει τιμές.από 7. Όσο πιο πολλά ανιόντα...περιέχονται σε ορισμένο όγκο διαλύματος της βάσης, τόσο...είναι η τιμή του ph του. (Γ) Να συμπληρώσετε λεκτικά τις πιο κάτω χημικές αντιδράσεις: (μ.1) (α) Υδροχλωρικό οξύ + υδροξείδιο του μαγνησίου +... (β).. + νερό υδροξείδιο του νατρίου +... (Δ) Να απαντήσετε τις πιο κάτω ερωτήσεις και να δικαιολογήσετε εκεί όπου χρειάζεται: (α) Τι τιμές μπορεί να έχει το ph ενός διαλύματος οξέος; (β) Πώς ονομάζεται η αντίδραση ενός οξέος και μιας βάσης και ποια είναι τα προϊόντα της αντίδρασης αυτής; (μ.1). 5

6 (γ) Γιατί η όξινη βροχή σκοτώνει τα σαλιγκάρια; (δ) Γιατί τα αλκάλια φυλάσσονται μέσα σε δοχεία με πετρέλαιο;. (ε) Γιατί τα οξέα δεν πρέπει να φυλάσσονται σε μεταλλικά δοχεία από σίδηρο ή ψευδάργυρο; (στ) Γιατί τα άλατα είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού και πώς ονομάζονται;. (Ε) Δίνεται μέρος του περιοδικού πίνακα με υποθετικά στοιχεία εντός αυτού. IA VIIIA 1 IIA IIIA IVA VA VIA VIIA 2 Γ Ε Ξ Θ Λ 3 Μ Ψ Σ Α Π 4 Τ Να απαντήσετε τις ερωτήσεις Ι και ΙΙ που ακολουθούν και αναφέρονται στα πιο πάνω στοιχεία του περιοδικού πίνακα. (μ.2) Ι. (1) Ποιο στοιχείο ανήκει στα αλογόνα; Ποιο στα ευγενή αέρια;.. (2) Ποιο από τα πιο πάνω υποθετικά στοιχεία έχει παρόμοιες χημικές ιδιότητες με το 14Si (πυρίτιο); (3) Να γράψετε την ηλεκτρονική δομή (Η.Δ) του στοιχείου Σ (4) Να γράψετε ένα μέταλλο.. και ένα αμέταλλο (5) Ποια στοιχεία έχουν έξι ηλεκτρόνια στην τελευταία τους στιβάδα;.,. 6

7 ΙΙ. Να τοποθετήσετε τα στοιχεία Χ, Φ, Δ, Ζ και Ω στον πιο πάνω περιοδικό πίνακα, αν γνωρίζετε τα εξής: (μ.1,25) (1) Το στοιχείο Χ βρίσκεται στην ομάδα των αλκαλίων, αλλά δεν είναι αλκάλιο. (2) Το στοιχείο Φ είναι αλογόνο με δύο ηλεκτρονικές στιβάδες. (3) Το στοιχείο Δ έχει ατομικό αριθμό, κατά δύο μονάδες μεγαλύτερο του στοιχείου Π. (4) Το στοιχείο Ζ έχει τέσσερις ηλεκτρονικές στιβάδες και βρίσκεται στις αλκαλικές γαίες. (5) Το στοιχείο Ω έχει ηλεκτρονική δομή (Η.Δ)= 2,8,8 Εισηγητές Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Τ. Χ Αναστασίου Α. Παφίτης Αθηνά Κλεάνθους 7