Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας



Σχετικά έγγραφα
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΣΠΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗΣ ΣΠΟΡΟΦΥΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

Συνοπτική Παρουσίαση. Ελλάδα

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο

Ασφάλεια στις εργασίες κοπής μετάλλων

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Διασυνοριακά νερά και διαχειριστικά σχέδια λεκανών

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΩΝ ΔΗΜΟΥ ΘΕΡΜΗΣ

ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ»

Παρασκευή, 25 Ιανουαρίου 2013 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX:

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX:

1. Εισαγωγή. 2. Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής

Φασίστες και αφεντικά στου πηγαδιού τον πάτο, ζήτω το παγκόσμιο προλεταριάτο.

11. Προϋπολογισμός Προϋπολογισμός και αποδοτικότητα δημοσίων υπηρεσιών: υφιστάμενη κατάσταση

Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Νομοθετικές πράξεις) ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι ΕΔ που χρειάζεται η χώρα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ν. ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ & ΟΜΟΡΩΝ ΝΟΜΩΝ ΠΡΟΣ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Παραβατικότητα Ανηλίκων και Πρόγραμμα Κυκλοφοριακής Αγωγής «ΕΡΜΗΣ» ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΑΘΗΝΑΣ

03-00: Βιομάζα για παραγωγή ενέργειας Γενικά ζητήματα εφοδιαστικών αλυσίδων

ΤΕΥΧΗ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ MΕΛΕΤΗΣ

1 Επιμέλεια: Γράβαλος Βασίλειος, Χρυσανθάκης Ιωάννης

ΤΟΜΟΣ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πρόγραμμα Σταθερότητας, Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της χώρας. Ενημερωτικό σημείωμα

Πρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο"

Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

Γνωρίζω, Αγαπώ & Φροντίζω το Σώμα μου

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΈΓΓΡΑΦΟ Σ.Ε.Ε.Δ.Δ.Ε. ΟΙ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ελλείψεις στο φορολογικό νομοσχέδιο. Σοβαρές ελλείψεις στη νέα μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου

Τεχνολογική Οικονομική & Μεθοδολογία Εκπόνησης Οικονομοτεχνικών Μελετών. 1. Εισαγωγή στην Τεχνολογική Οικονομική & τη. Δρ.

Πρακτικό εργαλείο. για την ταυτοποίηση πρώτου επιπέδου των θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας. τη σεξουαλική εκμετάλλευση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΔΥΟ ΝΕΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΥΟ ΝΕΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ για τη διδασκαλία της Βιολογίας στο Γυμνάσιο

ΑΠΟΦΑΣΗ 32 ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Π.Ο.Σ.Ε.Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Καλαμπάκα, 4 & 5 Μαΐου 2014

ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

Economic clarity to Legal complexity. Ερωτήσεις και απαντήσεις 1

Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη. για τεχνικό πρόγραμμα 2010

Ευρώπη: Μια κοινότητα αξιών

ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Όταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία.

ΕΝΤΟΛΕΑΣ: ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ:

Δευτέρα, 9 Απριλίου 2012 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX:

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΒΑΣΕΩΝ - ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

Ασυντήρητες και επικίνδυνες οικοδομές

Σεμινάριο με θέμα : Εθελοντισμός & Δικαιώματα Παιδιού

Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ (ΠΟΕΔ) ΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ Δ.Σ. ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ

Συνεταιριστική Οικονομία

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 53 παράγραφος 1,

στο πλαίσιο του έργου ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ (ON GOING) ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ»

ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΥΤΟΣΚΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ενεργοί πολίτες για τη Μήλο οι θέσεις μας Υποψηφιότητα Αντώνη Καβαλιέρου δημοτικές εκλογές

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. 3.1 Εισαγωγή

Νάουσα Εισαγωγή. Κλωστοϋφαντουργία

Πρακτικό 6/2012 της συνεδρίασης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, του Δήμου Λήμνου, της 4ης Μαΐου 2012.

Μηνιαία οικολογική Εφημερίδα Οκτώβριος 2011 Φύλλο 98 Τιμή φύλλου 0,01. Παράθυρο σε ένα σκοτεινό δωμάτιο

ΟΣΤΑ & ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση - παρέμβαση του Υπουργού Δ.Μ.&Η.Δ.

Το συνέδριο σας πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για τον τόπο, την οικονομία της χώρας, την κοινωνία και τον κόσμο της εργασίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΑΡ.20. Φορολογική μεταρρύθμιση Κύπρου Ιούλιος 2002 Αύγουστος Γενικά

ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΓΡΑΣΙΑΣ. τεχνικές σελίδες

Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του

Παιδαγωγική ή Εκπαίδευση ΙΙ

ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΣΤΗΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΠΟΛΙΤΕΙΑ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εσωτερικοί Κανονισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης

ΝΕΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ- ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Η ελληνική κοινωνία απέναντι στην οικονομική κρίση

και ενδυόμενος με θεία αγάπη την ποδιά του ιατρού έδενε με τα γυμνά του χέρια τις πληγές των πασχόντων και έπειτα τις ασπαζόταν.

TEI ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Τα Αναβολικά. Τα αναβολικά χωρίζονται στα φυσικά και στα συνθετικά.

Έργο :ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ Η/Μ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΕΤΟΥΣ 2012 ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ. Τιμαριθμική 2010Δ 1 ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Ενώνουμε δυνάμεις. Δείγματα Γραφής. Δυναμικά μπροστά ΑΝΔΡΕΑΣ Ζ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ. Βουλευτής

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΗΓΑΝΕΛΑΙΟΥ ΓΙΑΤΙ - ΠΩΣ - ΠΟΤΕ

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες Επιχειρήσεις»

ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οι ιοί και οι ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος στα παιδιά

ΟΜΙΛΙΑ - ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΟΛΥΜΠΟΣ

Το έγγραφο αυτό συνιστά βοήθημα τεκμηρίωσης και δεν δεσμεύει τα κοινοτικά όργανα

Αυτός που δεν μπορεί να δει τα μικρά πράγματα είναι τυφλός και για τα μεγαλύτερα. (Κομφούκιος, πχ)

Trans. D.A/Koss/LLM (EU Law) (UKC), MA (Soc. Sciences) (OU) 17 Ιουνίου

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 183 «για την αναθεώρηση της (αναθεωρηµένης) σύµβασης για την προστασία της µητρότητας,»

Το παρόν έγγραφο αποτελεί απλώς βοήθημα τεκμηρίωσης και τα θεσμικά όργανα δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για το περιεχόμενό του

KATATAΞH APΘPΩN. 6. Αρχές της προσφοράς και προμήθειας, ανθρώπινων ιστών και/ ή κυττάρων

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΑΤΟΙΚΕΙΝ» ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ

Transcript:

IEEE NTUA Student Branch Διάλεξη στα πλαίσια εκδήλωσης του IEEE NTUA Student Branch Αθήνα, 14/05/2013 Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Μπίσκας Παντελής Λέκτορας ΤΗΜΜΥ ΑΠΘ pbiskas@auth.gr Διάλεξη στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο Αθήνα, 14/05/2013 1

Περιεχόμενα Ενεργειακή νομοθεσία Μοντέλα οργάνωσης αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Σύζευξη ημερήσιων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Νέες προκλήσεις 2

Στόχοι Ευρωπαϊκής Ένωσης Στόχοι ΕΕ Κοινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας Μείωση εξάρτησης Ευρώπης από εισαγόμενη ενέργεια και καύσιμα Διατήρηση ασφάλειας παροχής ΗΕ στο μικρότερο δυνατό κόστος Στόχοι 2020 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής 3

Απελευθέρωση αγορών ΗΕ στην Ευρώπη 1 st Energy Package 2 nd Energy Package 3 rd Energy Package Οδηγία (1996/92/EΚ) Directive 1996/92/EC Σταδιακή απελευθέρωση των αγορών στα κράτη μέλη, ελάχιστος βαθμός εναρμόνισης θεσμικών πλαισίων Ελάχιστες απαιτήσεις «ανοίγματος» αγοράς, εισαγωγή Επιλέγοντων Πελατών Προέκυψαν εθνικές απελευθερωμένες αγορές αντί για μία κοινή Ευρωπαϊκή αγορά Οδηγία (2003/54/EΚ) Directive 2003/54/EC Εισαγωγή πλήρους απελευθέρωσης των αγορών, κοινό θεσμικό πλαίσιο για όλα τα κράτη μέλη Εμπορικοί (μη οικιακοί) πελάτες είναι επιλέγοντες από Ιούλιο 2004 Όλοι οι πελάτες είναι επιλέγοντες από Ιούλιο 2007 Κανονισμός No 1228/2003 Διασυνοριακές ανταλλαγές ενέργειας διαχείριση συμφόρησης κόστος απωλειών Οδηγία (2009/72/ΕΚ) Directive 2009/72/EC Βελτίωση και ολοκλήρωση των ανταγωνιστικών αγορών ΗΕ στην Ευρώπη Διαχωρισμός συστημάτων μεταφοράς και Διαχειριστών συστήματος μεταφοράς Κανονισμοί (ΕΚ) No 713/2009, No 714/2009 Agency for the Cooperation of Energy Regulators (ACER), European Network for Transmission System Operators for Electricity (ENTSO E) έως τις 3 Μαρτίου 2011 4

3 ο Ενεργειακό Πακέτο Πέντε περιοχές επέμβασης για ηλεκτρισμό: 1. Αποτελεσματικότερος διαχωρισμός δραστηριοτήτων προμήθειας και παραγωγής από την λειτουργία δικτύων 2. Ενίσχυση Διαφάνειας 3. Ρύθμιση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο: Συνεργασία Εθνικών Αρχών Θεσμοθέτηση φορέα με αποφασιστικό ρυθμιστικό ρόλο 4. Συνεργασία μεταξύ Διαχειριστών 5. Ενίσχυση Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών 5

Μονοπωλιακοί και ανταγωνιστικοί τομείς Παραγωγή ενέργειας Μεταφορά ενέργειας Διανομή ενέργειας Προμήθεια ΗΕ Λειτουργός Αγοράς Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Διαχειριστής Δικτύου Διανομής Ανταγωνισμός Μονοπώλιο 6

Συμμετέχοντες και Προϊόντα Συμμετέχοντες Λειτουργοί / Διαχειριστές Προϊόντα / Υπηρεσίες Παραγωγοί ΗΕ Έμποροι ΗΕ Προμηθευτές (Retailers, Load Serving Entities) Καταναλωτές Λειτουργός Αγοράς Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς ΗΕ Διαχειριστής Δικτύου Διανομής ΗΕ Ενέργεια Διαθεσιμότητα παραγωγής Ικανότητα μεταφοράς ΗΕ Επικουρικές Υπηρεσίες Πράσινα Πιστοποιητικά 7

Φορείς αγοράς (1/2) Λειτουργός Αγοράς (Market Operator) Ανεξάρτητος φορέας Διαχειρίζεται τη λειτουργία της αγοράς ΗΕ Δέχεται προσφορές/δηλώσεις από τους Συμμετέχοντες Εκτελεί την εκκαθάριση της αγοράς ΗΕ Εκκαθάριση/Τιμολόγηση Παρακολούθηση καθημερινών διαδικασιών Μητρώο Συμμετεχόντων Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς (System Operator) Ανεξάρτητος φορέας Διαχειρίζεται το σύστημα μεταφοράς ΗΕ Υπεύθυνος για την ασφάλεια και την αξιοπιστία του συστήματος μεταφοράς Κατανομή μονάδων σε πραγματικό χρόνο Διαχείριση Επικουρικών Υπηρεσιών Διαχείριση συμφόρησης του συστήματος Κάτοχος Συστήματος Μεταφοράς (Transmission Owner) Ανάπτυξη και συντήρηση του συστήματος μεταφοράς 8

Φορείς αγοράς (2/2) MO SO MO SO MO SO MO SO TO TO TO TO NGC (UK, πριν 2001) ISA (Colombia) Nordpool, Svenska Kraftnät (Sweden) ΛΑΓΗΕ, ΑΔΜΗΕ (Greece, από Φεβρουάριο 2012) PowerNext, RTE (France) APX, TenneT (Netherlands) Belpex, Elia (Belgium) Trilateral Market Coupling PJM (USA) ΔΕΣΜΗΕ (Greece, έως Ιανουάριο 2012) AEMO (Australia) CAMMESA (Argentina) CalPX, CaISO (California, πριν 2001) CCEE, ONS (Brazil) 9

Στόχοι αγορών ΗΕ Δίνει στους πελάτες την επιλογή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και στις ενεργειακές υπηρεσίες Παροχή επενδυτικών κινήτρων Δημιουργία νέων φορέων για τη λειτουργία των ενεργειακών αγορών και την διαχείριση του συστήματος μεταφοράς Κίνητρα για μείωση κόστους διαχείρισης συστήματος μεταφοράς Παροχή ασφαλής, αξιόπιστων και περιβαλλοντικά φιλικών ενεργειακών υπηρεσιών Μείωση του κόστους παροχής ΗΕ στους τελικούς καταναλωτές 10

Περιεχόμενα Ενεργειακή νομοθεσία Μοντέλα οργάνωσης αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Σύζευξη ημερήσιων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Νέες προκλήσεις 11

Μοντέλα οργάνωσης αγορών ΗΕ Κοινοπραξία ισχύος (κεντρική αγορά) Διμερείς συναλλαγές (αποκεντρωμένη αγορά) Παραγωγός Παραγωγός Παραγωγός Κοινοπραξία ισχύος Διμερείς συναλλαγές Εθελοντικό PX Παραγωγός Παραγωγός Παραγωγός Προμηθευτής / Πελάτης Προμηθευτής / Πελάτης Προμηθευτής / Πελάτης Προμηθευτής / Πελάτης Προμηθευτής / Πελάτης Προμηθευτής / Πελάτης Britain (πριν 2001), California (τώρα), Chile, Argentina, Colombia, Korea, PJM, other U.S. RTOs, Greece, Ireland Britain (μετά το 2001), California (παλιότερα), Scandinavian, Belgium, Netherlands, France, Germany, Poland, Iberian, Romania, Australia 12

Μοντέλα οργάνωσης αγορών Χρηματιστηριακή αγορά ΗΕ (Power Exchange ή PX) Συνήθως απλές προσφορές/δηλώσεις, σε κάποια PX υπάρχουν και block offers/bids για πολλές ώρες Στην πλειονότητα των περιπτώσεων μία προσφορά για όλο το χαρτοφυλάκιο (portfoliobidding) και όχι προσφορές ανά μονάδα από κάθε παραγωγό Στις περιπτώσεις απλών προσφορών/δηλώσεων, το πρόβλημα βελτιστοποίησης είναι γραμμικού προγραμματισμού (Linear Programming ή LP) επιλύεται με απλή σειρά προτεραιότητας Κοινοπραξία ισχύος (power pool) Σύνθετες προσφορές (προσφορές έγχυσης, κόστος έναυσης ή/και σβέσης, κόστος μηδενικού φορτίου), και δήλωση τεχνοοικονομικών δεδομένων των μονάδων παραγωγής Στο πρόβλημα βελτιστοποίησης περιλαμβάνονται οι τεχνικοί περιορισμοί των μονάδων παραγωγής και περιορισμοί του συστήματος (διαζωνικοί περιορισμοί, απαιτήσεις εφεδρειών) Το πρόβλημα βελτιστοποίησης μορφοποιείται ως πρόβλημα μεικτού ακέραιου γραμμικού προγραμματισμού (Mixed Integer Linear Programming ή MILP) 13

Τρέχουσα κατάσταση Η πλειονότητα των συναλλαγών στην Ευρώπη εκκαθαρίζεται μέσω διμερών συμβολαίων (over the counter ή OTC) εκτός αγοράς, που συνυπάρχουν με εθελοντικά Power Exchanges Στην Ευρώπη, μόνο η Ελλάδα και η Ιρλανδία είναι σχεδιασμένες ως κοινοπραξίες ισχύος Η διαφορά αυτή στη μοντελοποίηση της αγοράς ΗΕ στην Ελλάδα, θέτει μία μεγάλη πρόκληση στον Ελληνικό Ρυθμιστή (ΡΑΕ) για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η ενοποίηση με τις άλλες Ευρωπαϊκές αγορές. 14

Λειτουργίες Ελληνικής Αγοράς ΗΕ Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός (ΗΕΠ DAS) Πρόγραμμα Κατανομής (ΠΚ DS) Ενδοημερήσιο Πρόγραμμα Κατανομής (IDS) Πρόγραμμα Κατανομής Πραγματικού Χρόνου (RTD) Μεθοδολογία υπολογισμού Οριακής Τιμής Αποκλίσεων (ExPIP) Ετήσια Δημοπρασία Μ 1 Υ 1 Μηνιαία Δημοπρασία Ημερήσια Δημοπρασία 08:30 09:30 12:30 Προσφορές Συμμετεχόντων Αποτελέσματα Πρόγραμμα στον ΗΕΠ ΗΕΠ Κατανομής D 1 14:0018:00 D D+4 15

Χρονισμός αγορών ΗΕ 16

Προσφορές Έγχυσης /MWh Μέγιστη τιμή Συνολική καμπύλη προσφορών έγχυσης ΤΠΕ Παραγωγοί Εισαγωγείς 0 Μη Τιμολογούμενες Προσφορές Έγχυσης (ΜΤΠΕ) Υποχρεωτικά νερά (ΥΗΣ) Εγχύσεις ΑΠΕ Διαφορές ροών διασυνδέσεων (εισαγωγές) Εγχύσεις μονάδων σε δοκιμαστική λειτουργία MWh 17

Δηλώσεις Φορτίου /MWh Μέγιστη τιμή Μη Τιμολογούμενες Δηλώσεις Φορτίου (ΜΤΔΦ) ΤΔΦ Προμηθευτές Εξαγωγείς Άντληση Συνολική καμπύλη δηλώσεων φορτίου 0 MWh 18

Εκκαθάριση ΗΕΠ /MWh Μέγιστη τιμή Οριακή Τιμή Συστήματος ΟΤΣ Συνολική καμπύλη προσφορών έγχυσης Συνολική καμπύλη δηλώσεων φορτίου 0 Φορτίο Συστήματος MWh 19

Προσφορές/Δηλώσεις που εξυπηρετούνται /MWh Μέγιστη τιμή ΟΤΣ Φορτία που εξυπηρετούνται από τον ΗΕΠ Μονάδες που κατανέμονται στον ΗΕΠ 0 Φορτίο MWh 20

Περιεχόμενα Ενεργειακή νομοθεσία Μοντέλα οργάνωσης αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Σύζευξη ημερήσιων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Νέες προκλήσεις 21

Μέθοδοι Δημοπρασιών Άμεσες Δημοπρασίες (explicit auctions) Η μεταφορική ικανότητα των διασυνδέσεων δημοπρατείται και εκχωρείται ( Φυσικά Δικαιώματα Μεταφοράς ή Physical Transmission Rights ) με ξεχωριστή διαδικασία (explicit auction) από την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (day ahead market). H μέθοδος αυτή χρησιμοποιούνταν αρχικά από τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Η μέθοδος δημοπράτησης των δύο ενεργειακών προϊόντων (μεταφορικά ικανότητα διασυνδέσεων, ηλεκτρική ενέργεια) ξεχωριστά δεν αποτελεί τον βέλτιστο τρόπο χρήσης των διασυνδέσεων. Έμμεσες Δημοπρασίες (implicit auctions) Τα δικαιώματα χρήσης των διασυνδέσεων (ΦΔΜ) και η ενέργεια δημοπρατούνται ταυτόχρονα, κατά την προημερήσια αγορά (day ahead market). Η μεταφορική ικανότητα των διασυνδέσεων χρησιμοποιείται με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Οι έμμεσες δημοπρασίες έγιναν σήμερα η προτιμώμενη επιλογή για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ενέργειας στην Ευρώπη. 22

Τύποι έμμεσων δημοπρασιών Market Coupling Η έμμεση δημοπρασία οργανώνεται από κοινού από δύο ή περισσότερα χρηματιστήρια ενέργειας. Έτσι, ο όρος coupling αναφέρεται στη σύζευξη αυτών των χρηματιστηρίων (αγορών ΗΕ). Αφορά μία διαδικασία με πολλά βήματα (multi step process) Δύο τύποι: price coupling & volume coupling Market Splitting H έμμεση δημοπράτηση των ΦΔΜ διενεργείται εντός της ημερήσιας αγοράς (day ahead auction) από ένα και μόνο χρηματιστήριο ενέργειας, το οποίο επιλύει το πρόβλημα της αγοράς για όλες τις περιοχές/χώρες ταυτόχρονα (π.χ. Nordpool) Αν η ικανότητα μεταφοράς μεταξύ των περιοχών αυτών είναι επαρκής, τότε όλες οι περιοχές/χώρες έχουν την ίδια τιμή ΗΕ. Αν η ικανότητα μεταφοράς μεταξύ των περιοχών αυτών δεν είναι επαρκής, ο αλγόριθμος χωρίζει τις περιοχές σε ζώνες διαφορετικών τιμών ΗΕ ( splitting ). 23

Τύποι Market Coupling volume coupling (ή volume based market coupling) Ο αλγόριθμος σύζευξης (Coupling algorithm) δουλεύει μ ένα υποσύνολο των πληροφοριών των αγορών (για διατήρηση της απλότητας). Ο αλγόριθμος σύζευξης καθορίζει τις ροές μεταξύ των περιοχών. Η τιμή εκκαθάρισης κάθε αγοράς καθορίζεται από τον αλγόριθμο της κάθε αγοράς. Μπορεί να εφαρμοστεί με δύο τρόπους, είτε ως tight volume coupling είτε ως loose volume coupling, ανάλογα με το επίπεδο πληροφοριών αγοράς/πώλησης και της νομισματικής πολιτικής που υιοθετείται. price coupling (ή price based market coupling) Ο αλγόριθμος σύζευξης έχει όλες τις πληροφορίες των αγορών. Ο αλγόριθμος σύζευξης καθορίζει τις τιμές στις συζευγμένες περιοχές και τις καθαρές ροές μεταξύ αυτών. 24

Δημιουργία Net Export Curve Power Exchange Power Pool Πρόβλημα: διαχρονικοί περιορισμοί Περίπλοκη μέθοδος δημιουργίας του NEC Καταλήγει σε μη μονότονες συναρτήσεις NEC Ορίζεται ως η διαφορά μεταξύ των προσφορών έγχυσης και των δηλώσεων φορτίου που υποβάλλονται στον Λειτουργό της Αγοράς (Market Operator) 25

Μεθοδολογία volume coupling Κάθε MΟ συγκεντρώνει τις προσφορές έγχυσης και τις δηλώσεις φορτίου των Συμμετεχόντων Κάθε MO προετοιμάζει την Καθαρή Καμπύλη Εξαγωγών ( Net Export Curve ή NEC) και την αποστέλλει στον κοινό Market Coupler O Market Coupler : Επιλύει ένα απλό πρόβλημα LP Υπολογίζει τη βέλτιστη ποσότητα εισαγωγών/εξαγωγών στην κοινή διασύνδεση Αποστέλλει στους MOs τα αποτελέσματα της επίλυσης 26

Βασική λογική Market coupling Price Market A Price Market B demand export demand supply import supply Quantity Quantity 27

Σύζευξη αγορών παράδειγμα δύο περιοχών price of area Y Area Prices Ελαστικές καμπύλες Απεικονίζουν την επίδραση στις τιμές των εν δυνάμει εισαγωγών/εξαγωγών Κάθε χρηματιστήριο παράγει ωριαίες καμπύλες Isolated price Y Isolated price X Imports price of area X 0 Exports 28

Επίλυση με περιορισμούς στη μεταφορική ικανότητα price of area Y Area Prices ιαθέσιμη χωρητικότητα Με περιορισμούς: Περιορισμένη ικανότητα μεταφοράς Οι τιμές μεταξύ των περιοχών διαφέρουν Area price Y Area price X = Area price Y Area price X Χωρίς περιορισμούς: Επαρκής ικανότητα μεταφοράς Τιμή ίδια και για τις δύο περιοχές: αρκετή χωρητικότητα για να θέσει την τιμή στην τομή των καμπυλών Flow Y X 0 Flow X Y 29

Μεθοδολογία volume coupling Κάθε MΟ συγκεντρώνει τις προσφορές έγχυσης και τις δηλώσεις φορτίου των Συμμετεχόντων Κάθε MO προετοιμάζει την Καθαρή Καμπύλη Εξαγωγών ( Net Export Curve ή NEC) και την αποστέλλει στον κοινό Market Coupler O Market Coupler : Επιλύει ένα απλό πρόβλημα LP Υπολογίζει τη βέλτιστη ποσότητα εισαγωγών/εξαγωγών στην κοινή διασύνδεση Αποστέλλει στους MOs τα αποτελέσματα της επίλυσης Κάθε MO επιλύει ξανά την αγορά ΗΕ της χώρας του, θεωρώντας ως σταθερή την ποσότητα εισαγωγών/εξαγωγών από το Βήμα 3 30

Price coupling Πολλές αγορές ΗΕ (πολλά PXs) Επίλυση προβλήματος που καθορίζει: τις τιμές ΗΕ όλων των περιοχών τις διασυνοριακές μεταφορές ΗΕ την κατανομή της παραγωγής και του φορτίου (portfolio) όλων των Συμμετεχόντων στην Ευρωπαϊκή αγορά ΗΕ Ένας κεντρικός φορέας European Market Operator πρέπει να συσταθεί για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής αγοράς Θέματα: εμπιστευτικότητα προσφορών/δηλώσεων Συμμετεχόντων από κεντρικό φορέα εισαγωγή περιορισμών του συνολικού Ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς στον αλγόριθμο της αγοράς, προκειμένου να ευρεθούν οι σωστές ροές στο σύστημα 31

Κεντρικό price coupling 32

Σύγκλιση τιμών στο price coupling 33

Όφελος από σύγκλιση τιμών Market coupling ΙΤ GR Price = 60 /MWh Price = 50 /MWh Price = 40 /MWh Price = 50 /MWh Όχι ημερήσια δημοπρασία /MWh Σύγκλιση τιμών Τιμή ΦΔΜ= 12 /MWh Κέρδος εισαγωγέων = 8 /MWh Κέρδος εισαγωγέων =0 /MWh ATC MW 34

Κεντρικό market splitting Μία κεντρική αγορά ΗΕ Μία επίλυση προβλήματος, που καθορίζει: τις τιμές ΗΕ όλων των περιοχών τις διασυνοριακές μεταφορές ΗΕ την κατανομή της παραγωγής και του φορτίου (portfolio) όλων των Συμμετεχόντων στην Ευρωπαϊκή αγορά ΗΕ Ένας κεντρικός φορέας European Market Operator πρέπει να συσταθεί για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής αγοράς 35

Θέματα προς αντιμετώπιση PUN = 91,212 /MWh Τρίτη, 19 Ιουλίου 2011 ώρα 12 Demand bid 88 /MWh Μεσοσταθμική μέση τιμή ΗΕ Μοναδική τιμή πληρωμής των προμηθευτών/καταναλωτών σε όλη τη χώρα (όπως και στην Ελλάδα) Βασικός κανόνας επίλυσης αγοράς: μόνο οι δηλώσεις φορτίου που είναι μεγαλύτερες από το PUN θα ικανοποιούνται Σήμερα, η GME (Λειτουργός Αγοράς Ιταλίας) εκτελεί μία εκ των υστέρων επαναληπτική διαδικασία για τον ορισμό του PUN, ώστε να ικανοποιείται ο παραπάνω βασικός κανόνας 36

Περιεχόμενα Ενεργειακή νομοθεσία Μοντέλα οργάνωσης αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Σύζευξη ημερήσιων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Νέες προκλήσεις 37

Πορεία ενοποίησης αγορών ΗΕ The integration of the spot electricity markets in Europe shall remove all unnecessary hurdles to cross border exchanges and shall lead to the creation of the Internal Electricity Market (IEM), in which electricity shall flow between Member States as easily as it currently flows within them. Multi-area marketcoupling approach Definition of seven zones within Europe Development of regional initiatives EC Regulation 714/2009 The Third Package Establishment of the Agency for the Cooperation of Energy Regulators (ACER) Harmonization of the regional initiatives/clusters Bottom up approach Price Coupling of regions (PCR) Framework Guidelines Network Code by ENTSO-E Top down approach Dome coupling Top Down Approach Horizont al integrati on 38

Βασικά ορόσημα εξέλιξης ενοποίησης 2015: Χρονιά στόχος για την δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. 2012: Πλήρης σύζευξη τιμών των ημερήσιων αγορών των CWE, Nordic και του Ηνωμένου Βασιλείου. 2010: Πραγματοποιείται η σύζευξη των αγορών της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης (CWE markets), της Σκανδιναβίας (Nordic) και της Πολωνίας. 2007: Αρχίζει την λειτουργία της η Ιβηρική ηλεκτρική αγορά (Iberian electricity market MIBEL ) που συζευγνύει τις αγορές Ισπανίας και Πορτογαλίας. 2006: Η Τριμερής Σύζευξη συνδέει τα χρηματιστήρια Βελγίου, Γαλλίας και Ολλανδίας (Trilateral Market Coupling TLC). 1998: Το φόρουμ για τη ρύθμιση της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη ξεκινά τις συζητήσεις για την ίδρυση μίας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. 1996: Ξεκινά η λειτουργία του Nord Pool, συμμετέχουν Σουηδία και Νορβηγία. Το 1998 εντάσσεται η Φινλανδία και τα έτη 1999, 2000 εντάσσονται δυτική και ανατολική Δανία αντίστοιχα. 39

Τρέχουσα κατάσταση σύζευξης αγορών ΗΕ 40

Σταδιακή ενοποίηση αγορών ΗΕ Το NorNed cable συνδέει δύο περιοχές, ήδη εσωτερικά συζευγμένες: TLC region Netherlands, Belgium, France Nordic region Norway, Sweden, Finland, Denmark Σύσταση οργανωτικής επιτροπής : 4 exchanges APX, Belpex, Nord Pool, Powernext 4 TSO s Elia, RTE, Statnett, TenneT MMC = Multilateral Market Coupling Ενοποίηση όλης της Ευρώπης 41

Σταδιακή ενοποίηση αγορών ΗΕ 42

Περιεχόμενα Ενεργειακή νομοθεσία Μοντέλα οργάνωσης αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Σύζευξη ημερήσιων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ενοποίηση Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Νέες προκλήσεις 43

Νέες προκλήσεις Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG emissions) Ενσωμάτωση ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα Διανεμημένη παραγωγή Διαχείριση Ζήτησης Ηλεκτρικά αυτοκίνητα «Έξυπνα Δίκτυα» 44

Έξυπνα Δίκτυα Έξυπνα Δίκτυα 45

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! 46