ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1. και 1.. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: 1.1. Η συζυγής βάση του HSO είναι το α. β. SO 3. SO. γ. HSO. δ. S. σύµφωνα µε τη θεωρία των Brönsted Lowry Μονάδες 1.. Ο δείκτης Η είναι ένα ασθενές οξύ. Κατά κανόνα το χρώµα της όξινης µορφής Η του δείκτη επικρατεί όταν α. ph < pk aη 1. β. ph > pk aη + 1. γ. ph = pk aη. δ. ph > pk aη. Μονάδες 5 1.3. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακοουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη έξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι ανθασµένη. α. To υδατικό διάυµα KNO 3 στους 5 C έχει ph = 7. β. Η µεθυαµίνη (CH 3 NH ) αντιδρά µε HCl. γ. H προσθήκη Η στην CH3 C CH3 δίνει 1 προπανόη. O 1
1.. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω χηµικές εξισώσεις σωστά συµπηρωµένες: α. CH 3 CH OH + Na A + B β. CH 3 CH COOH + CH 3 OH Γ + Μονάδες 1.5. Αφού µεετήσετε την παρακάτω σειρά χηµικών µετατροπών, να γράψετε στο τετράδιό σας τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β και Γ. ΘΕΜΑ ο +Br + NaOH + CuCl+NH 3 CCl ακοόη CH =CH A B Γ Υδατικό διάυµα 1 όγκου 00 ml περιέχει mol HCOOH και έχει ph =. Στα 00 ml του διαύµατος 1 προσθέτουµε 0,0 mol στερεού HCOONa και προκύπτει διάυµα όγκου 00 ml. Να υποογίσετε: α. Την τιµή του. Μονάδες 7 β. Το ph του διαύµατος και το βαθµό ιοντισµού του HCOOH σε αυτό. Μονάδες 10 γ. Τον όγκο υδατικού διαύµατος KMnO 0,1 M, παρουσία H SO, που απαιτείται για να αντιδράσει πήρως µε τα υπόοιπα 00 ml του διαύµατος 1. Μονάδες 8 ίνεται ότι όα τα διαύµατα βρίσκονται στους 5 C, όπου Κ a (HCOOH) = 10. Να γίνουν όες οι γνωστές προσεγγίσεις που επιτρέπονται από τα αριθµητικά δεδοµένα του προβήµατος.
ΘΕΜΑ 3ο 3.1. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω πρόταση συµπηρωµένη µε τους σωστούς όρους: Οι ορµόνες που εκκρίνονται από το πάγκρεας και ρυθµίζουν τη συγκέντρωση του σακχάρου στο αίµα είναι η και η. Μονάδες 3.. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή συµπήρωσή της. Οι συµπηρωµατικές βάσεις στο µόριο του DNA συνδέονται µε δεσµούς α. φωσφοδιεστερικούς. β. υδρογόνου. γ. γυκοζιτικούς. δ. πεπτιδικούς. Μονάδες 5 3.3. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακοουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη έξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι ανθασµένη. α. Ο ρόος του trna είναι να µεταφέρει, κατά τη διάρκεια της πρωτεϊνοσύνθεσης, τα κατάηα αµινοξέα από το κυτταρόπασµα στα ριβοσώµατα. β. Τα αµινοξέα έχουν αµφουτικό χαρακτήρα. γ. Η οξείδωση ενός µορίου FADH µέσω της αναπνευστικής αυσίδας αποδίδει 3 µόρια ΑΤΡ. 3.. Κάθε χρωστική αντίδραση της Στήης Ι να την αντιστοιχίσετε µε την εµφάνιση του σωστού χρώµατος από τη Στήη ΙΙ, γράφοντας στο τετράδιό σας τον αριθµό της Στήης Ι και δίπα το γράµµα της Στήης ΙΙ. (Ένα στοιχείο της Στήης ΙΙ περισσεύει. ύο χρωστικές αντιδράσεις αντιστοιχούν στο ίδιο χρώµα). 3
Στήη Ι 1. Αµινοξύ + ιάυµα νινυδρίνης. Άµυο + ιάυµα Ι σε ΚΙ 3. Γυκογόνο + ιάυµα Ι. Πρωτεΐνη + ακαικό διάυµα CuSO (αντίδραση διουρίας) 5. Κυτταρίνη + ιάυµα Ι Στήη ΙΙ Α. Ερυθρωπό Β. Ιώδες Γ. Καστανοκίτρινο. Πράσινο Ε. Κυανό Μονάδες 10 ΘΕΜΑ o.1. i. Να αναφέρετε τα συστατικά από τα οποία δοµείται το ΑΤΡ. Μονάδες 3 ii. Στο παρακάτω σχήµα απεικονίζεται ο κύκος ΑΤΡ ADP που αποτεεί το βασικό τρόπο αντααγής ενέργειας στα βιοογικά συστήµατα. 5 Οξείδωση καυσίµων µορίων Σύνθεση βιοµορίων, κίνηση 3
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς του σχήµατος και δίπα σε κάθε αριθµό το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή επιογή. Α. CO + H O B. ADP + Pi Γ. Η Ο. O E. ATP Μονάδες 10.. Ορισµένες ενώσεις που ρυθµίζουν την ενεργότητα ενός ενζύµου ονοµάζονται αοστερικοί τροποποιητές. i. Να περιγράψετε πώς δρα ένας αοστερικός τροποποιητής. ii. Κατά τη µεταβοική πορεία της γυκόυσης πραγµατοποιείται η αντίδραση: 6 φωσφορική φρουκτόζη ADP 1,6 διφωσφορική φρουκτόζη Η αντίδραση αυτή καταύεται από το ένζυµο φωσφοφρουκτοκινάση το οποίο ρυθµίζεται αοστερικά. Πώς γίνεται η ρύθµιση της ενεργότητας του ενζύµου αυτού, ανάογα µε τις ενεργειακές ανάγκες του κυττάρου; 5
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο 1.1. β 1.. α 1.3. α) Σωστό β) Σωστό γ) Λάθος (Α) (Β) 1.. α) CH 3 CH OH+Nα 1 CH 3 CH ONα+ H (Γ) ( ) β) CH 3 CH COOH+CH 3 OH CH 3 CH COOCH 3 +H O 1.5. Α: CH - CH Β: CH Ξ CH Γ: CuC Ξ CCu B B ΘΕΜΑ ο α) C HCOOH = Μ 0, (Μ) HCOOH + H O HCOO - + H 3 O + Αρχ. Ισορ. x x x PH= [H 3 O + ]=10 - =x 6
+ [ HCOO ][H 3O ] Kα= [HCOOH] ή 10 = 10 10 10 Έστω 10 10 10 = ή = ή =0, mol 0, Kα 10 C HCOOH = = 0,5M = = 10 < 0, 01. C 0,5 0, β) C HCOOH = = = 0, 5 M C 0,0 0, HCOON α = = 0,1 στο (Μ) HCOOH + H O HCOO - + H 3 O + Aρχ. 0,5 Ισορ. 0,5 y y+0,1 y (M) ΗCOONα HCOO - + Να + 0,1 0,1 0,1 + [ HCOO ][H 3O ] Κα= [HCOOH] ή 10 = (y + 0,1) y 0,5 y K α 0,01 C άρα y+0,1 0, 1 και 0,5-y 0,5 7
10 = ή ΡΗ=3 0,1y 0,5 ή y 3 = 10 άρα PH= - og l [H 3 O + ] ή PH= -log10-3 α= y c = 10 0,5 3 = 10 3 γ) 5HCOOH + KMnO + 3H SO 5CO + MnSO + K SO + 8H O n HCOOH =c v=0,5 0,=0,1 mol Βάσει στοιχειοµετρίας 0,1 mol HCOOH απαιτούν 0,1 5 = 0,0mol ΚMnO n c = ή V n V = ή c 0,0 V KMnO = = 0, L ή 00 ml 0,1 ΘΕΜΑ 3ο 3.1. Ινσουίνη, γυκαγόνη 3.. β 3.3. α) Σωστό β) Σωστό γ) Λάθος 3.. 1-Β, -Ε, 3-Α, -Β, 5-Γ ΘΕΜΑ ο.1. i) Από σχο. βιβίο σε. 1 «Το ΑΤΡ αποτεείται από το σάκχαρο ριβόζη, τη βάση αδενίνη και τρεις φωσφορικές οµάδες, γι αυτό έγεται και τριφωσφορική αδενοσίνη. ii) 1-E, -B, 3-, -A, 5-Γ.. i) Από σχο. βιβίο σε. 1, όη η παράγραφος.6. ii) Από σχο. βιβίο σε. 80-81 «Το ένζυµο αυτό αναστέεται αοστερικά µέχρι αυξάνεται ταχύτατα». Το ένζυµο αυτό αναστέεται αοστερικά από υψηές συγκεντρώσεις ΑΤΡ ενώ αντίθετα ενεργοποιείται από το ADP και το ΑΜΡ. 8