ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ DEPUTY MINISTER FOR ENVIRONMENT, ENERGY & CLIMATE CHANGE Investment Energy Summit Greece, Cyprus, Israel Re-designing the European energy map ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012
ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ DEPUTY MINISTER FOR ENVIRONMENT, ENERGY & CLIMATE CHANGE Investment Energy Summit Greece, Cyprus, Israel Re-designing the European energy map ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 Καλημέρα και να ευχαριστήσω για την πρόσκληση να είμαι σήμερα εδώ. Να πω ότι χαίρομαι που είναι μαζί μας και σήμερα ο φίλος, ο Υπουργός Νεοκλής Σιλικιώτης που έχει αναλάβει ένα βαρύ φορτίο το τελευταίο χρονικό διάστημα και είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρει πολύ καλά. Να ευχαριστήσω και τον Κώστα Χατζηδάκη για την παρουσία του, τους κ.κ. Πρέσβεις, τον καθέναν από εσάς χωριστά. Θα σας μιλήσω για πετρέλαια, όπως πιθανά το ψυλλιάζεστε, πριν από αυτό όμως θα κάνω δυο σχόλια: Το πρώτο σχόλιο έχει να κάνει με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -και ο κ. Πρόεδρος μου έδωσε αυτή την αφορμή- έτσι κι αλλιώς συνιστούν το μέλλον της ανθρωπότητας, το μέλλον του πλανήτη και με βάση τις τελευταίες πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση κυρίως μέσα από το πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ, είναι πάρα πολύ πιθανό να συνιστούν και μια πολύ μεγάλη αναπτυξιακή πρόκληση για την πατρίδα μας. Δεύτερη παρατήρηση για το δεύτερο πολύ μεγάλο πυλώνα ενεργειακής στρατηγικής της Ευρώπης και όχι μόνο: Εξοικονόμηση ενέργειας. Το λέω σ ένα ακροατήριο που πολλές φορές όλοι μας παρασυρόμαστε και
μιλάμε για το πώς θα παράξουμε περισσότερη ενέργεια και πολύ λιγότερη σημασία δίνουμε για το πώς θα εξοικονομήσουμε ενέργεια. Το λέω αυτό γιατί αν δει κανείς τα πρακτικά των συνεδριάσεων των Συμβουλίων Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα δει ότι τα θέματα ημερήσιας διάταξης που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από διάφορες πηγές, είναι υπερδεκαπλάσια από τ αντίστοιχα θέματα της ημερήσιας διάταξης για την εξοικονόμηση ενέργειας. Εγώ θέλω εδώ, σ αυτό το ακροατήριο να πω πως κατά την άποψή μου, ειδικά για την Ελλάδα, η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί το μεγαλύτερο ενεργειακό κοίτασμα, το ανεξάντλητο ενεργειακό κοίτασμα, το πιο ανεκμετάλλευτο ενεργειακό κοίτασμα. Και εξαιτίας του γεγονότος ότι η σοβαρή προσέγγιση του ζητήματος εξοικονόμησης ανοίγει ουσιαστικά μια νέα αγορά απολύτως άγνωστη στην Ελλάδα, με νέες επιχειρήσεις, νέες θέσεις εργασίας, νέα προστιθέμενη αξία, από ελληνικές επιχειρήσεις, θεωρώ πως είναι πολύ σπουδαίο το επόμενο χρονικό διάστημα να βαδίσει η χώρα με ακόμη πιο εντατικούς ρυθμούς σ αυτό που έτσι κι αλλιώς έχουμε χαράξει, τουλάχιστον εμείς τα τελευταία χρόνια, στο να κάνουμε την εξοικονόμηση ενέργειας έναν πολύ βασικό πυλώνα εθνικής ενεργειακής στρατηγικής. Τώρα να γυρίσω στους υδρογονάνθρακες. Πρέπει να σας πω πως θεωρώ τη σημερινή αφορμή που μου δίνεται να μιλάω στο συνέδριο του Economist και να μιλάω σ ένα πολύ υψηλού επιπέδου ακροατήριο και όλα αυτά να γίνονται λίγες εβδομάδες πριν από τις εθνικές εκλογές, θεωρώ πως είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να δούμε πού είμαστε, πώς συμπεριφερθήκαμε, πώς θα συμπεριφερθούμε και ποιο θα είναι το μέλλον τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια. Κύριε Πρόεδρε, έχω διαμορφώσει έναν τίτλο της παρέμβασής μου, το έχω ονομάσει «Οι 30 βασικές αρχές της εθνικής πολιτικής υδρογονανθράκων». Και θ αρχίσω με αύξοντα αριθμό, σε μισό λεπτό ελπίζω το καθένα, ποιες είναι αυτές οι 30 εθνικές αρχές. 1) Οι αλλαγές του γεωπολιτικού χάρτη που συντελείται στα ενεργειακά θέματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, συνιστούν μια ιστορική ευκαιρία. Μια ευκαιρία με αναπτυξιακές προοπτικές και εθνικές και κοινωνικές 2
ανατάσεις οι οποίες μας υποχρεώνουν όλους, πολιτικό σύστημα, κοινωνία και αγορά, να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. 2) Διαμορφώνονται ουσιαστικά καινούργιες πηγές πλούτου και ευημερίας για λαούς και κράτη. Για την Ελλάδα είναι ρεαλιστικός ο στόχος ότι σε βάθος 15ετίας μπορούμε να καλύψουμε από εγχώριες πηγές υδρογονανθράκων, έως και το 30% των αναγκών της χώρας. Με άλλα λόγια, ν αντικαταστήσουμε έως και το 30% των ετήσιων εξόδων της χώρας που φτάνουν τα 10 με 12 δις ευρώ κάθε χρόνο σε εισαγωγές πετρελαιοειδών, να τ αντικαταστήσουμε με ελληνικούς υδρογονάνθρακες. 3) Διαμορφώνεται πια ένα, επιτρέψτε μου να ονομάσω, ενεργειακό δόγμα Ελλάδας Κύπρου. Ουσιαστικά πρόκειται για τη συμπόρευση και την ενεργειακή ταύτιση ανάμεσα σε δυο χώρες που έχουν ακατάλυτους ιστορικούς δεσμούς που ταυτόχρονα όμως είναι και οι δύο κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα υλοποιούν, εφαρμόζουν και συμμετέχουν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενέργεια. Εδώ, η συνεργασία με το Ισραήλ επιτρέπει σ αυτές τις τρεις χώρες να υλοποιήσουν τους δυο βασικούς άξονες της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής: α) Διαφοροποίηση πηγών τροφοδοσίας, β) Διαφοροποίηση οδεύσεων, οδών, διαδρόμων, τροφοδοσίας. 4) Μετά τη Ρωσία, την Κασπία, τη Βόρεια Αφρική και το LNG, δημιουργείται πια στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ένας άλλος νέος διάδρομος ενεργειακής τροφοδοσίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και όχι μόνο, με Κύπρο, Ισραήλ και Ελλάδα. 5) Θα ήταν τουλάχιστον ασυγχώρητη ιστορική ανωριμότητα και ανευθυνότητα να μη δούμε σήμερα κυβερνήσεις και λαοί, τις θετικές προοπτικές του δόγματος «ενώνω και προσθέτω» αντί του συνηθισμένου στην περιοχή μας, «χωρίζω και αφαιρώ». 6) Η φύση δίνει πλούτο και ο άνθρωπος είτε τον αξιοποιεί είτε με τον πλούτο αυτό καταστρέφει κοινωνίες και ανθρώπους. Οι υδρογονάνθρακες σε παγκόσμιο επίπεδο είναι είτε ευχή είτε κατάρα. Το παγκόσμιο ερώτημα σε όλες τις χώρες είναι: Θα γίνουμε Νορβηγία ή Νιγηρία; Το ιστορικό στοίχημα των λαών και των κυβερνήσεων Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ τα επόμενα 10 χρόνια, είναι ποια θα είναι η απάντηση σ αυτό το ερώτημα. 3
7) Ο τομέας αξιοποίησης υδρογονανθράκων είναι ίσως η πιο φιλόδοξη προσπάθεια του Ελληνικού Δημοσίου τα τελευταία χρόνια για αύξηση της γεωπολιτικής ισχύος της χώρας και για ενίσχυση της εθνικής οικονομίας με δημόσια έσοδα. 8) Εφαρμόζουμε μια εθνική πολιτική που στηρίζεται σε δυο λέξεις κλειδιά: «Όλα τώρα». 9) Μέσα σε έξι μήνες, από τον Αύγουστο του 2011 που ψηφίσαμε το νόμο μέχρι σήμερα, τι έχουμε κάνει: Και θεσμοθετήσαμε το φορέα και εκσυγχρονίσαμε το νομοθετικό πλαίσιο, τον 2289/95, και προκηρύξαμε τις θέσεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, και στελεχώνουμε την Υπηρεσία με υπηρετούντες εμπειρογνώμονες, και προκηρύξαμε το διαγωνισμό για τα θεσμικά και αξιολογούμε τις 8 προσφορές από τις 8 σοβαρότερες εταιρείες του κόσμου, και ανοίξαμε το διαγωνισμό για το open door με 3 οικόπεδα, και προετοιμάζουμε τα 10-12 onshore νέα οικόπεδα που θα βγουν σε γύρο παραχωρήσεων σε όλη την Ελλάδα, και προετοιμάζουμε τα 10-15 θαλάσσια οικόπεδα που ελπίζουμε ότι θα προκύψουν από τα σεισμικά, και απελευθερώνουμε τις πληροφορίες υπό όρους και προϋποθέσεις πάντα- του Εθνικού Αρχείου Υδρογονανθράκων που βρίσκεται πια στη διάθεση του Ελληνικού Δημοσίου. 10) Σε μια εποχή βαθιάς κρίσης, οι υδρογονάνθρακες αποτελούν μια σπουδαία ελπίδα για την κοινωνία και την εθνική οικονομία. Όμως δε χρειαζόμαστε ούτε υπερβολές ούτε μύθους. Δε χρειαζόμαστε ούτε συνωμοσίες ούτε μυστήρια. Θέλουμε ορατά αποτελέσματα και αυτά τ αποτελέσματα θα έρθουν μετά από πολλά χρόνια και μετά από υπομονή και επιμονή. Όμως, ήδη δημιουργείται θετικό κλίμα στο εσωτερικό της χώρας και διαμορφώνονται ελκυστικές, επενδυτικές προϋποθέσεις στο εξωτερικό. Θυμίζω ότι το 50% της οικονομίας είναι κλίμα και προσδοκία. Και αυτό έχουμε αρχίσει να το δημιουργούμε στους υδρογονάνθρακες. 11) Να σας δώσω μια μικρή είδηση, αλλά για μένα συμβολικά έχει μια μεγάλη σημασία: Στο βασικό ερώτημα που τίθεται πάντα στη δημόσια συζήτηση, πότε θ αρχίσει η χώρα να εισπράττει τα πρώτα χρήματα από τις έρευνες υδρογονανθράκων, μπορώ να σας πω ότι τους επόμενους δυο με 4
τρεις μήνες θα εισπράξουμε το πρώτο εκατομμύριο ευρώ από την πώληση σε πάνω από 15 ενδιαφερόμενες εταιρείες των πακέτων δεδομένων που ετοιμάσαμε με μηδέν κόστος, για τα τρία οικόπεδα του open door στον Πατραϊκό, τα Ιωάννινα και το Κατάκωλο. Αυτό το ένα εκατομμύριο ευρώ που θα εισρεύσει στα δημόσια Ταμεία, θεωρώ πως μπορεί ν αποτελεί ένα ελαχιστότατο, ένα πολύ μικρό ποσοστό συμμετοχής στην εθνική προσπάθεια για αύξηση των δημοσίων εσόδων, έχει όμως τη δική του συμβολική σημασία. 12) Έχουμε ξεκινήσει στενή συνεργασία σε τεχνικό επίπεδο με το Γαλλικό Ινστιτούτο Πετρελαίου. Το Γαλλικό Ινστιτούτο Πετρελαίου είναι επίσης σύμβουλος της κυπριακής κυβέρνησης, ήταν στο παρελθόν σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης και της ΔΕΠ εκεί, μας βοηθάει αποφασιστικά το Γραφείο του Πρωθυπουργού, του κ. Παπαδήμου, θα διευρύνουμε τον κύκλο της συνεργασίας σε αυτό το σημείο. 13) Όπως προφανώς αντιλαμβάνεστε, πάρα πολλές εταιρείες έρχονται σε επαφή με το Υπουργείο. Αλλά στο πλαίσιο πάντα της επιχειρηματικής εχεμύθειας, δεν είναι ούτε χρήσιμο ούτε σκόπιμο ούτε ωφέλιμο το Υπουργείο να λέει πολλά δημόσια. Αυτό που το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μπορεί να πει υπεύθυνα, είναι ότι έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αρκετές, πολύ μεγάλες, αλλά και μεσαίες επιχειρήσεις για το σύνολο των πρωτοβουλιών της ελληνικής κυβέρνησης. 14) Για να πετύχει αυτό το μεγάλο εγχείρημα, απαιτείται διαχρονική σταθερότητα (σταθερότητα πολιτική, σταθερότητα φορολογική, σταθερότητα κοινωνική, σταθερότητα αδειοδοτική, σταθερότητα περιβαλλοντική) και επιπλέον απαιτούνται καθαροί όροι παιχνιδιού. Δηλαδή διαφάνεια. 15) Μας δίνει πολύ μεγάλη δύναμη το γεγονός ότι μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στηρίζει απολύτως τις πρωτοβουλίες. Διότι είναι πρωτοβουλίες που ξεπερνούν και τα πρόσωπα και τα κόμματα και τις σημερινές πολιτικές συγκυρίες και είναι πρωτοβουλίες που πηγαίνουν βαθιά στην καρδιά, στον πυρήνα του εθνικού συμφέροντος. 5
16) Είναι πολύ σημαντικό ότι έχει δημιουργηθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μια υψηλού επιπέδου κοινή Διυπουργική Επιτροπή με επικεφαλής τους Γενικούς Γραμματείς των Υπουργείων Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και του Υπουργείου Εξωτερικών, η οποία βλέπει σε καθημερινή σχεδόν βάση όλα αυτά τα ζητήματα που σχετίζονται με τις έρευνες υδρογονανθράκων. 17) Να διευκρινίσω κάτι: Είχα ελπίσει ότι δε θα χρειαζόταν να το πω δημόσια αλλά ίσως είναι χρήσιμο: Ο χάρτης για τις σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, κατασκευάστηκε μετά από μια πολύ μεγάλη σύσκεψη που έγινε στο Υπουργείο Εξωτερικών με την παρουσία των πολιτικών ηγεσιών και υπηρεσιακών παραγόντων και το Υπουργείου Εξωτερικών, και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Ο χάρτης αυτός κατασκευάστηκε από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού της Ελλάδας, μετά από συντεταγμένες που δόθηκαν στη συγκεκριμένη Υπηρεσία από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Εξωτερικών που διαπραγματεύεται για πολλά έτη τη χάραξη της ΑΟΖ της χώρας με όλες τις γειτονικές χώρες. Ο χάρτης αυτός αντιμετωπίζει τον Κόλπο της Σύρτης ως ανοιχτό. 18) Υπάρχει διαρκής ενημέρωση του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού της χώρας, των αρχηγών των κομμάτων. Έχουν ήδη ενημερωθεί για όλα, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας σε ειδική σύσκεψη που έγινε στο Πεντάγωνο. Έχει σε έκταση και σε βάθος ενημερωθεί απολύτως η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Εθνικής Άμυνας της Βουλής των Ελλήνων καθώς επίσης και η Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής των Ελλήνων. 19) Πριν λίγες εβδομάδες με επιστολή μου στα κόμματα της Βουλής, ζήτησα ν αποστείλουν εκπροσώπους τους προκειμένου να συγκροτήσουμε μια Διακομματική Επιτροπή η οποία θα ενημερώνεται σε καθημερινό σχεδόν επίπεδο, για το τι γίνεται στα ζητήματα των ερευνών υδρογονανθράκων. Πριν λίγες ημέρες, είχαμε την πρώτη συνεδρίαση αυτής της Επιτροπής. Χαίρομαι να πω ότι έστειλαν όλα τα κόμματα. Και το ΠΑΣΟΚ, και η Νέα Δημοκρατία και ο ΛΑΟΣ και το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ. 6
Έχουμε λοιπόν ως χώρα κατακτήσει ένα πρώτο πολύ σπουδαίο επίπεδο διακομματικής συνεννόησης και αλληλοενημέρωσης. Την επόμενη εβδομάδα θα γίνει η δεύτερη συνάντηση της Διακομματικής Επιτροπής. 20) Εκ μέρους όλου του πολιτικού συστήματος, νομίζω ότι μπορώ να δεσμευτώ δημόσια ότι για τα πολλά επόμενα χρόνια, δε θα υπάρξουν απρόβλεπτες, αναπάντεχες μεταβολές στα βασικά χαρακτηριστικά που έχει προσδιορίσει νομοθετικά η χώρα για το πώς θα κάνει τις έρευνες υδρογονανθράκων. Δεν πρόκειται ν αλλάξουμε τους όρους του παιχνιδιού. Οφείλουμε και θα είμαστε αξιόπιστοι ως Ελλάδα. Θα είμαστε αξιόπιστοι και σταθεροί συνομιλητές απέναντι στους επενδυτές που θα έρθουν να επενδύσουν για τις έρευνες των υδρογονανθράκων. 21) Όπως ξέρετε, βρίσκεται σε εξέλιξη η αξιολόγηση από μια Επιτροπή υψηλότατου επιπέδου επιστημόνων κύρους, η αξιολόγηση των 8 προσφορών για τις σεισμικές έρευνες μη αποκλειστικής χρήσης, στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Για εμάς και είναι κάτι που πρώτη φορά ακούγεται δημόσια- είναι θέμα ηθικής απέναντι στην επόμενη κυβέρνηση αλλά και ζήτημα υπευθυνότητας απέναντι στις εταιρείες, οι διαδικασίες αυτές να μην κλείσουν πριν τις εκλογές. Να ετοιμαστούν όλα, να δουλέψουν πυρετωδώς οι ομάδες εμπειρογνωμόνων, αλλά μια ή δυο μέρες πριν κλείσει η Βουλή των Ελλήνων, δεν είναι ηθικό, σωστό, να κλείσουν αυτά τα πράγματα. Κανένας Υπουργός δεν επιτρέπεται να δεσμεύει τη χώρα λίγες ημέρες πριν τις εκλογές. Χρειαζόμαστε νέο πολιτικό ήθος και το κατακτούμε διακομματικά, το κατακτούμε ως χώρα. Το ίδιο θα γίνει και με τη στελέχωση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του φορέα, θα δώσουμε μια παράταση ακόμη ώστε η διαδικασία να κλείσει μετά τις εκλογές. Ήδη έχουμε εξαιρετικά βιογραφικά που έχουν κατατεθεί. 22) Δε θα υπάρξει καμία δέσμευση της χώρας δημόσια που δε θα κυρωθεί από τη Βουλή των Ελλήνων, που δε θα περάσει από τον έλεγχο, τη βάσανο και την αξιολόγηση της Βουλής των Ελλήνων. 23) Ο δρόμος της αξιοποίησης των νέων πηγών πλούτου, έχει, και είναι αναμενόμενο αυτό, και σκληρούς οικονομικούς ανταγωνισμούς και αλληλοσυγκρουόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα. Ήδη, έχουμε αρχίσει να βλέπουμε εμείς του χώρου διάφορα τέτοια. Και θα δούμε και άλλα, είναι 7
λογικό και αναμενόμενο. Η απάντηση είναι μία: Διαφάνεια και έλεγχος από τη Βουλή των Ελλήνων, όλων, των πάντων. 24) Έχουμε κάνει μια καινοτομία στη χώρα. Έχουμε συγκροτήσει από το Νοέμβριο του 2011, το Εθνικό Φόρουμ Υδρογονανθράκων. Στο Εθνικό Φόρουμ Υδρογονανθράκων συμμετέχουν Καθηγητές Πολυτεχνείων, Καθηγητές Πανεπιστημίων, από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πολυτεχνείο της Πάτρας, το Πολυτεχνείο της Κρήτης, το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, εκπρόσωποι από το ΤΕΕ, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, το ΙΓΜΕ, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ουσιαστικά έχουμε διαμορφώσει μια πλατφόρμα όπου όλοι οι επιστήμονες μπορούν και οφείλουν εκεί, στους ομολόγους τους, να καταθέτουν τις απόψεις και τις προτάσεις τους. Η κυβέρνηση και το Υπουργείο είμαστε ανοιχτοί σε οποιοδήποτε αίτημα από οποιουδήποτε και αν προέλθει, προκειμένου να συγκληθεί ακόμη νωρίτερα, ακόμη πιο γρήγορα για ηθικό θέμα, το Εθνικό Φόρουμ Υδρογονανθράκων. Όμως, η δημόσια συζήτηση επί επιστημονικού επιπέδου δε θα γίνει στις τηλεοράσεις. Η δημόσια συζήτηση για επιστημονικά θέματα των ερευνών υδρογονανθράκων, θα γίνεται μόνο για όσους το θέλουν, στο φόρουμ που συμμετέχουν τουλάχιστον 25 εξειδικευμένοι επιστήμονες και που οι συνεδριάσεις του είναι ανοιχτές και στους δημοσιογράφους. Αλλά εκεί. Για να υπάρχει και αντίλογος. 25) Μ ενδιαφέρει απολύτως η γνώση των ειδικών. Μου είναι όμως απολύτως αδιάφορη η γνώμη των σχολιαστών. 26) Διαβάζω ένα απόσπασμα από πρόσφατη ομιλία του Υπουργού Εξωτερικών, ενός κορυφαίου στελέχους του πολιτικού συστήματος της χώρας, του Σταύρου Δήμα. Διαβάζω σε εισαγωγικά από πρόσφατη ομιλία του για τα θέματα της ΑΟΖ: «Η ΑΟΖ παρέχει σημαντικά οφέλη και είναι αυτονόητο ότι η χώρα μας θα αξιοποιήσει αυτά τα οφέλη κατά προτεραιότητα στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της. Μια πολύ σημαντική εξέλιξη στο πλαίσιο αυτό είναι η πρόσφατη εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας περί υφαλοκρηπίδας με τις 8
ευμενέστερες για τα ελληνικά συμφέροντα διατάξεις της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και με την πάγια ελληνική θέση περί οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών βάσει της αρχής της ίσης απόστασης, μέση γραμμή». Είναι το άρθρο 156 παράγραφος 1 του νόμου 4001/2011 που τροποποίησε το νόμο 2289/1995. Το άρθρο αυτό, το νόμο αυτόν, τον 4001, στο κομμάτι των υδρογονανθράκων είχα τη μεγάλη τιμή να τον εισηγηθώ στη Βουλή των Ελλήνων. Συνεχίζει ο κ. Δήμας: «Η Ελλάδα προχωρά με ταχείς ρυθμούς σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την έρευνα και αποτύπωση του φυσικού της πλούτου. Το Υπουργείο Ενέργειας σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών έχει δημοσιεύσει προσκλήσεις ενδιαφέροντος για έρευνες στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης προκειμένου η ελληνική πολιτεία να αποκτήσει αξιόπιστα στοιχεία για το ενεργειακό δυναμική της περιοχής. Η ανταπόκριση στις προσκλήσεις αυτές είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική». Θεωρώ ότι δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο στο συγκεκριμένο θέμα περί ΑΟΖ και άλλων. 27) Θέλω να επαναλάβω, και επιτρέψτε το μου αυτό, κάτι που έχω πει πάρα πολλές φορές τους τελευταίους μήνες από δημόσια φόρα. Η Ελλάδα δεν θα αφήσει ούτε σπιθαμή χερσαίου εδάφους ή θαλάσσιας έκτασης όπου ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα, που δεν θα την εξερευνήσει για να αξιοποιήσει τον εθνικό ορυκτό πλούτο και ιδιαίτερα τους υδρογονάνθρακες. Κλείνουν και τα δικά μου εισαγωγικά εδώ. 28) Σε μια εποχή κρίσης υπάρχουν δυο μαγικές λέξεις απέναντι στην οικονομία, το πολιτικό σύστημα, την κοινωνία, τους πολίτες. Η πρώτη μαγική λέξη λέγεται «ανάπτυξη». Για τους υδρογονάνθρακες, ανάπτυξη. Όλες οι συμβάσεις θα προκύπτουν μετά από διεθνείς διαγωνισμούς που θα έχουν ως βασικό τους κριτήριο τη μεγιστοποίηση των εσόδων του ελληνικού δημοσίου. Προτείνουμε κατά το νορβηγικό πρότυπο το σύνολο των εσόδων του Ελληνικού Δημοσίου να μην πάει στον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά να δημιουργήσει ένα ταμείο κοινωνικής αλληλεγγύης γενεών που θα στηρίζει το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας και ίσως και την παιδεία της χώρας. 9
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και τα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας ανασχεδιάζουμε ήδη τα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθώς και τα ερευνητικά κονδύλια που διατίθενται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας στην κατεύθυνση ενίσχυσης των γεωεπιστημών, με ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα και αξιοποίηση υδρογονανθράκων. Έχουμε ήδη ξεκινήσει μια μεγάλη εθνική προσπάθεια που θα διαρκέσει πολλά χρόνια ώστε να «ελληνοποιηθούν» - η λέξη σε εισαγωγικά όσο το δυνατόν περισσότερες θέσεις εργασίας επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού, περισσότερες επιστημονικές συμβολές, περισσότερες ελληνικές επενδυτικές δράσεις. 29) Η δεύτερη μαγική λέξη «αποτελεσματικότητα». Εκτός από την πολιτική βούληση, εκτός από την ψήφιση νόμων πρέπει επιπλέον να υπάρχει και σοβαρό επιχειρησιακό σχέδιο υλοποίησης του οράματος. Εμείς έχουμε και το όραμα, έχουμε και το επιχειρησιακό σχέδιο για την υλοποίηση του οράματος. Προϋποθέσεις επιτυχίας. Η αυστηρότητα στα χρονοδιαγράμματα, ο ρεαλισμός, η γνώση, ο πατριωτισμός και το πάθος. Έχουμε ανάγκη για πολυεπίπεδη νομική, τεχνική, οικονομική και γεωπολιτική προσέγγιση. Οι δυνάμεις του ελληνισμού εντός και εκτός Ελλάδας θα μας οδηγήσουν και θα πάμε ακόμη ταχύτερα, ακόμη ψηλότερα, ακόμη δυνατότερα. 30) Δύο σπουδαίες τελευταίες, αλλά σίγουρα όχι έσχατες παράμετροι. Πρώτον, πλήρης ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών για το τι σχεδιάζουμε να κάνουμε και δεύτερον, μεγιστοποίηση των προδιαγραφών και των ασφαλιστικών δικλείδων για προστασία του περιβάλλοντος θαλάσσιου και χερσαίου. Ήδη για το πρώτο θέμα, ενημέρωση τοπικών κοινωνιών, έχουμε ξεκινήσει και έχουμε κάνει συσκέψεις ενημέρωσης θεσμικών εκπροσώπων και απλών πολιτών στην Πάτρα, την Κεφαλονιά, την Αθήνα και συνεχίζουμε. Επιπλέον, για τις προδιαγραφές προστασίας του περιβάλλοντος έχουμε συγκροτήσει από το Δεκέμβριο μία εξαιρετικού επιπέδου Επιστημονική Επιτροπή στην οποία έχουμε δώσει την εντολή να διαμορφώσει 10
τις ελληνικές θέσεις, τις εθνικές θέσεις ενόψει της συζήτησης που θα γίνει στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας και στο Ευρωκοινοβούλιο για το νέο κανονισμό ασφάλειας των offshore γεωτρήσεων. Η εντολή που έχει δοθεί στην Επιτροπή αυτή είναι μία. «Θα πάτε πιο αυστηρά από αυτό που θα λένε όλα τα κράτη μέλη. Θα πάτε ένα βήμα παραπέρα ακόμη». Και η Ελλάδα, και είμαι βέβαιος ότι και η Κύπρος θα κάνει αυτό, θα πάμε ένα βήμα παραπέρα προκειμένου να προστατεύσουμε το φυσικό μας περιβάλλον, τον τουρισμό μας, την κληρονομιά για τα παιδιά μας. Κυρίες και κύριοι, ελπίζω να μην σας κούρασα. Θέλω να σας ευχαριστήσω που είχα την προσοχή σας και να ευχηθώ καλή επιτυχία στο Συνέδριο. Σας ευχαριστώ. 11