ΕΤΗΣΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΠΟ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018... 3 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018... 4 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018. 5 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018... 6 ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018... 7 1. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ... 7 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ... 7 3. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ... 17 4. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ... 20 5. ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 22 6. ΑΫΛΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 23 7. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΣΑ... 24 8. ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ... 24 9. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ)... 25 10. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ... 27 11. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΕΛΑΤΕΣ... 27 12. ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ... 28 13. ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ... 29 14. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ... 29 15. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ... 30 16. ΔΑΝΕΙΑ... 31 17. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ... 34 18. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ ΕΞΟΔΑ... 34 19. ΠΩΛΗΣΕΙΣ... 36 20. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΞΟΔΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ... 36 21. ΛΟΙΠΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ... 37 22. ΚΑΘΑΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 38 23. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ... 38 24. ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ... 39 25. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ... 39 26. ΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 40 27. ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ... 41 28. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ... 41 29. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ... 44 ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ... 45 2
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΠΟ 01 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Σημ. 2018 2017 Πωλήσεις 19 195.744.618,74 162.459.591,01 Κόστος πωλήσεων 20 (154.434.166,27) (124.833.130,34) Μικτά Αποτελέσματα 41.310.452,47 37.626.460,67 Έξοδα διοικητικής λειτουργίας 20 (7.589.673,87) (7.374.304,03) Λοιπά λειτουργικά έσοδα 21(α) 871.748,41 836.451,62 Λοιπά λειτουργικά έξοδα 21(β) (81.870,12) (55.979,69) Λειτουργικά Αποτελέσματα Εκμεταλλεύσεως 34.510.656,89 31.032.628,57 Χρηματοοικονομικά έσοδα 22 2.040.964,41 146.463,73 Χρηματοοικονομικά έξοδα 22 (5.705.086,05) (5.903.632,29) Καθαρά Χρηματοοικονομικά αποτελέσματα (3.664.121,64) (5.757.168,56) Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσης προ Φόρων 30.846.535,25 25.275.460,01 Φόρος εισοδήματος 9 (9.283.631,70) (7.506.912,50) Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσης 21.562.903,55 17.768.547,51 Λοιπά συνολικά έσοδα Στοιχεία που δε θα μεταφερθούν μεταγενέστερα στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης Αναλογιστικές (ζημιές) / κέρδη (203,45) 30.182,38 Συγκεντρωτικά Συνολικά Αποτελέσματα μετά από Φόρους 21.562.700,10 17.798.729,89 Πειραιάς, 25/02/2019 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. Ο ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ZHANG WEI ZHANG ANMING ΖΕΡΕΦΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡ.ΔΙΑΒ. ΡΕ 1336911 ΑΡ.ΔΙΑΒ. ΡE 0942508 Α.Δ.Τ. ΑΕ 080968 Οι σημειώσεις στις σελίδες 7-44 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. 3
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Ενεργητικού & Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις Σημ. 31/12/2018 31/12/2017 Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία 5 446.174.043,03 426.045.357,36 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 6 3.593.081,99 3.639.205,69 Προκαταβληθείσες λειτουργικές μισθώσεις 8 36.785.714,18 38.214.285,62 Προκαταβληθέντα έξοδα δανείων 16(γ) 283.784,16 510.811,49 Δάνεια σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις 16(α) 700.000,00 1.400.000,00 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 9 2.843.599,39 1.649.117,70 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 12.864,00 14.162,00 Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού 490.393.086,75 471.472.939,86 Κυκλοφορούν Ενεργητικό Αποθέματα 10 2.911.800,57 2.645.408,67 Απαιτήσεις από πελάτες 11 33.912,99 38.179,16 Βραχ/σμο μέρος δανείων σε συνδεδεμένες επιχ/σεις 16(α) 700.000,00 700.000,00 Λοιπές απαιτήσεις 12 12.625.199,84 17.437.288,33 Χρηματικά διαθέσιμα και ισοδύναμα 13 38.771.515,61 31.102.081,04 Σύνολο Κυκλοφορούντος Ενεργητικού 55.042.429,01 51.922.957,20 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 545.435.515,76 523.395.897,06 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ & ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια Κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 14(α) 77.299.800,00 77.299.800,00 Αποθεματικά 14(β) 7.145.987,45 6.067.842,27 Αποτελέσματα εις νέο 114.880.046,11 114.395.491,19 Σύνολο Καθαρής Θέσης Μετόχων Εταιρείας 199.325.833,56 197.763.133,46 Προβλέψεις & Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Προβλέψεις για υποχρεώσεις προς το προσωπικό 15 1.004.464,03 910.932,84 Μακροπρόθεσμα δάνεια από Τράπεζες 16(β,γ) 296.197.163,26 288.464.839,96 Σύνολο Μακροπρόθεσμων Υποχρεώσεων 297.201.627,29 289.375.772,80 Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις σε προμηθευτές 18(α) 21.824.553,59 16.368.207,04 Φόροι εισοδήματος πληρωτέοι 1.471.885,77 - Βραχ/σμο μέρος μακροπρόθεσμων δανείων από Τράπεζες 16(β) 10.303.834,75 9.750.000,00 Λοιπές υποχρεώσεις & δεδουλευμένα έξοδα 18(β) 15.307.780,80 10.138.783,76 Σύνολο Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων 48.908.054,91 36.256.990,80 ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ & ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 545.435.515,76 523.395.897,06 Οι σημειώσεις στις σελίδες 7-44 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. 4
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Μετοχικό Κεφάλαιο Καταβλημένο Τακτικό Αποθεματικό Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Καθαρής Θέσης 01 Ιανουαρίου 2017 77.299.800,00 5.179.414,89 97.485.188,68 179.964.403,57 Συνολικά έσοδα Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσης - - 17.768.547,51 17.768.547,51 Λοιπά Συνολικά Έσοδα Αναλογιστικά Κέρδη - - 30.182,38 30.182,38 Συγκεντρωτικά Συνολικά Έσοδα - 888.427,38 16.910.302,51 17.798.729,89 Μεταφορά Αποτελεσμάτων εις Νέο σε Τακτικό Αποθεματικό - 888.427,38 (888.427,38) - 31 Δεκεμβρίου 2017 & 01 Ιανουαρίου 2018 77.299.800,00 6.067.842,27 114.395.491,19 197.763.133,46 Συνολικά έσοδα Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσης - - 21.562.903,55 21.562.903,55 Λοιπά Συνολικά Έσοδα Αναλογιστικές ζημιές - - (203,45) (203,45) Συγκεντρωτικά Συνολικά Έσοδα - 1.078.145,18 135.958.191,29 219.325.833,56 Μεταφορά Αποτελεσμάτων εις Νέο σε Τακτικό Αποθεματικό - 1.078.145,18 (1.078.145,18) - Διανομή Μερίσματος (20.000.000,00) (20.000.000,00) 31 Δεκεμβρίου 2018 77.299.800,00 7.145.987,45 114.880.046,11 199.325.833,56 Οι σημειώσεις στις σελίδες 7-44 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. 5
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Σημ. 2018 2017 Ταμειακές Ροές από λειτουργικές δραστηριότητες 25 60.899.808,29 50.569.355,24 Φόροι εισοδήματος πληρωθέντες (7.502.165,37) (10.943.531,14) Καθαρές Ταμειακές Ροές από λειτουργικές δραστηριότητες 53.397.642,92 39.625.824,10 Ταμειακές Ροές για επενδυτικές δραστηριότητες Αγορά ενσωμάτων ακινητοποιήσεων 5,12 (12.282.151,98) (26.672.380,80) Αγορά ασωμάτων ακινητοποιήσεων 6 (518.960,68) (575.947,62) Προκαταβολές για αγορά ενσώματων ακινητοποιήσεων 12 (21.003.742,91) (139.945,34) Είσπραξη κεφαλαίου από δάνειο σε συνδεδεμένη επιχείρηση 16 700.000,00 700.000,00 Τόκοι εισπραχθέντες από δάνειο σε συνδεδεμένη επιχείρηση 110.189,86 146.903,95 Τόκοι εισπραχθέντες 1.289,58 695,65 Καθαρές Ταμειακές Ροές για επενδυτικές δραστηριότητες (32.993.376,13) (26.540.674,16) Ταμειακές Ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Τόκοι πληρωθέντες από δάνεια (2.984.832,22) (3.166.100,68) Πληρωμές Κεφαλαίου από δάνεια 16 (9.750.000,00) (1.000.000,00) Εισροές από εκταμίευση δανείων 20.000.000,00 - Μερίσματα πληρωθέντα (20.000.000,00) - Καθαρές Ταμειακές Ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (12.734.832,22) (4.166.100,68) Καθαρή αύξηση / (μείωση) στα Χρηματικά Διαθέσιμα 7.669.434,57 8.919.049,26 Χρηματικά Διαθέσιμα και Ισοδύναμα Έναρξης Χρήσης 13 31.102.081,04 22.183.031,78 Χρηματικά Διαθέσιμα και Ισοδύναμα Τέλους Χρήσης 13 38.771.515,61 31.102.081,04 Οι σημειώσεις στις σελίδες 7-44 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. 6
1. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ H (εφ εξής «ΣΕΠ», ή η «Εταιρεία») ιδρύθηκε στις 10/11/2008 ως Ανώνυμη Εταιρεία, με έδρα τον Πειραιά, Ακτή Μιαούλη 85 & Φλέσσα 2. Η Εταιρεία είναι θυγατρική της «COSCO Shipping Ports Limited», η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, με τελική μητρική την εταιρεία «China COSCO Holding Company Limited» που εδρεύει στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Αποκλειστικός σκοπός της Εταιρείας είναι η διοίκηση και εκμετάλλευση του Νέου Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (Ν.ΣΕΜΠΟ), σε άμεση συνάφεια προς τη λιμενική δράση, για την υποστήριξη δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν άμεσα την παροχή λιμενικών υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων σε όλα τα πλοία κομίζοντα εμπορευματοκιβώτια. Η Εταιρεία, η «Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.» («Ο.Λ.Π. Α.Ε.») και η εκ τρίτου συμβαλλόμενη «COSCO Shipping Ports Limited» συνήψαν την από 25/11/2008 Σύμβαση Παραχώρησης. Αντικείμενο της Σύμβασης αποτελεί η εκ μέρους της «Ο.Λ.Π. Α.Ε». παραχώρηση προς την Εταιρεία του αποκλειστικού δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του Ν. ΣΕΜΠΟ. Η Σύμβαση Παραχώρησης συμφωνήθηκε για τριανταπέντε (35) έτη, αρχόμενη κατά την ημερομηνία έναρξης της δραστηριότητας ήτοι την 01 Οκτωβρίου 2009 και λήγουσα την αντίστοιχη ημερομηνία του έτους 2044. Οι σημαντικότεροι όροι της Σύμβασης αναφέρονται στη Σημ. 8. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας ενέκρινε τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις για τη χρήση 01/01/2018-31/12/2018 στις 25/02/2019. 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ 2.1 Βάση σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας, έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (εφεξής ΔΠΧΑ), περιλαμβανομένων των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (ΔΛΠ) και των διερμηνειών που έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή Διερμηνειών των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και απεικονίζονται σε Ευρώ, το επίσημο νόμισμα της χώρας όπου εδρεύει η Εταιρεία. Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις έχουν συνταχθεί με βάση την αρχή του ιστορικού κόστους. Η σύνταξη των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, απαιτεί όπως η Διοίκηση της Εταιρείας διενεργεί εκτιμήσεις και παραδοχές, οι οποίες είναι δυνατό να επηρεάσουν τόσο τα λογιστικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, όσο και τις απαιτούμενες γνωστοποιήσεις για ενδεχόμενες απαιτήσεις και υποχρεώσεις κατά την ημερομηνία σύνταξης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων, όπως επίσης και τα ποσά των εσόδων και εξόδων που αναγνωρίσθηκαν 7
κατά τη διάρκεια της χρήσης. Η χρήση επαρκούς πληροφόρησης και η εφαρμογή υποκειμενικής κρίσης, αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία για τη διενέργεια εκτιμήσεων. Παρά το γεγονός ότι αυτές οι εκτιμήσεις βασίζονται στην καλύτερη δυνατή γνώση της Διοίκησης σε σχέση με τις τρέχουσες συνθήκες και ενέργειες, τα πραγματικά μελλοντικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν από τις ανωτέρω εκτιμήσεις, ενώ οι αποκλίσεις είναι δυνατό να έχουν σημαντική επίπτωση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Οι περιοχές που εμπεριέχουν μεγάλο βαθμό υποκειμενικότητας και είναι περίπλοκες ή οι υποθέσεις και εκτιμήσεις που είναι σημαντικές για τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις, αναφέρονται στη Σημ. 4. 2.2 Νέα Πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και Διερμηνείες Συγκεκριμένα νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερμηνείες έχουν εκδοθεί, τα οποία είναι υποχρεωτικά για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την 1.1.2018 ή μεταγενέστερα. Η εκτίμηση του Ομίλου σχετικά με την επίδραση από την εφαρμογή αυτών των νέων προτύπων, τροποποιήσεων και διερμηνειών παρατίθεται παρακάτω. Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά για την τρέχουσα οικονομική χρήση ΔΠΧΑ 9 «Χρηματοοικονομικά μέσα» Το ΔΠΧΑ 9 αντικαθιστά τις πρόνοιες του ΔΛΠ 39 που αφορούν στην ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων και συμπεριλαμβάνει επίσης ένα μοντέλο αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών το οποίο αντικαθιστά το μοντέλο των πραγματοποιημένων πιστωτικών ζημιών που εφαρμοζόταν βάσει του ΔΛΠ 39. Επιπλέον, το ΔΠΧΑ 9 καθιερώνει μία προσέγγιση της λογιστικής αντιστάθμισης βασιζόμενη σε αρχές και αντιμετωπίζει ασυνέπειες και αδυναμίες στο προηγούμενο μοντέλο του ΔΛΠ 39. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει η Εταιρεία αφορούν κυρίως σε α) απαιτήσεις από πελάτες, β) επιδοτούμενα από το ΛΑΕΚ προγράμματα και γ) λοιπές απαιτήσεις, τα οποία επιμετρώνται στο αναπόσβεστο κόστος. Τα ποσά αυτά είναι απαιτητά στην πλειοψηφία τους στις 30 ημέρες, η διασπορά τους είναι μεγάλη και ιστορικά εισπράττονται χωρίς εξαιρέσεις. Επιπλέον η Εταιρεία διαθέτει δάνειο σε συνδεδεμένη επιχείρηση για το οποίο οποιαδήποτε μεταβολή επήλθε στο παρελθόν δεν είχε σημαντική επίδραση. Με βάση τα ανωτέρω η επίδραση του προτύπου στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας δεν κρίνεται σημαντική. ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από Συμβόλαια με Πελάτες» Το ΔΠΧΑ 15 εκδόθηκε τον Μάιο του 2014. Σκοπός του προτύπου είναι να παρέχει ένα ενιαίο, κατανοητό μοντέλο αναγνώρισης των εσόδων από όλα τα συμβόλαια με πελάτες ώστε να βελτιώσει τη συγκρισιμότητα μεταξύ εταιρειών του ίδιου κλάδου, διαφορετικών κλάδων και διαφορετικών κεφαλαιαγορών. Περιλαμβάνει τις αρχές που πρέπει να εφαρμόσει μία οικονομική οντότητα για να προσδιορίσει την επιμέτρηση των εσόδων και τη χρονική στιγμή της αναγνώρισής τους. Η βασική αρχή είναι ότι μία οικονομική οντότητα αναγνωρίζει τα έσοδα με τρόπο που να απεικονίζει τη μεταβίβαση των αγαθών ή υπηρεσιών στους πελάτες στο ποσό το οποίο αναμένει να δικαιούται σε αντάλλαγμα για αυτά τα αγαθά ή τις υπηρεσίες. Η Διοίκηση της Εταιρείας πραγματοποίησε αξιολόγηση στις πηγές εσόδων της, προκειμένου να εντοπίσει τις περιοχές που ενδεχομένως επηρεάζονται και κατέληξε ότι οι συμβάσεις με πελάτες αποτελούνται από μία υποχρέωση εκτέλεσης παροχής υπηρεσίας, με τιμές σταθερές ή που προκύπτουν από τιμοκαταλόγους. Το έσοδο αναγνωρίζεται κατά την παροχή της υπηρεσίας στον 8
πελάτη δηλαδή για την περίοδο που διεξάγεται η φορτοεκφόρτωση των εμπορευματοκιβωτίων ή.η φύλαξη εναπόθεση αυτών Ως εκ τούτου η Εταιρεία κατέληξε ότι η εφαρμογή του συγκεκριμένου προτύπου δεν έχει σημαντική επίπτωση στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Ε.Δ.Δ.Π.Χ.A 22 «Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα και προκαταβολές» Η Διερμηνεία παρέχει καθοδήγηση σχετικά με το πως προσδιορίζεται η ημερομηνία της συναλλαγής όταν εφαρμόζεται το πρότυπο που αφορά τις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα, ΔΛΠ 21. Η Διερμηνεία έχει εφαρμογή όταν μία οντότητα είτε καταβάλει, είτε εισπράττει προκαταβολικά τίμημα για συμβάσεις που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα. Ετήσιες βελτιώσεις σε ΔΠΧΑ 2014 (Κύκλος 2014 2016) Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά για μεταγενέστερες περιόδους ΔΠΧΑ 9 (Τροποποιήσεις) «Δικαιώματα πρόωρης αποπληρωμής με καταβολή αρνητικής ποινής εξόφλησης» (εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2019) Οι τροποποιήσεις παρέχουν στις εταιρείες την δυνατότητα, εφόσον πληρούν μία συγκεκριμένη συνθήκη, να επιμετρούν χρηματοοικονομικά στοιχεία με δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής και καταβολή αρνητικής ποινής εξόφλησης (negative compensation) στο αναπόσβεστο κόστος η στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών συνολικών εισοδημάτων αντί στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων. ΔΠΧΑ 16 «Μισθώσεις» (εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2019 Το ΔΠΧΑ 16 εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2016 και αντικαθιστά το ΔΛΠ 17. Σκοπός του προτύπου είναι να εξασφαλίσει ότι οι μισθωτές και οι εκμισθωτές παρέχουν χρήσιμη πληροφόρηση που παρουσιάζει εύλογα την ουσία των συναλλαγών που αφορούν μισθώσεις. Το ΔΠΧΑ 16 εισάγει ένα ενιαίο μοντέλο για το λογιστικό χειρισμό από την πλευρά του μισθωτή, το οποίο απαιτεί ο μισθωτής να αναγνωρίζει περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις για όλες τις συμβάσεις μισθώσεων με διάρκεια άνω των 12 μηνών, εκτός εάν το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο είναι μη σημαντικής αξίας. Σχετικά με το λογιστικό χειρισμό από την πλευρά του εκμισθωτή, το ΔΠΧΑ 16 ενσωματώνει ουσιαστικά τις απαιτήσεις του ΔΛΠ 17. Επομένως, ο εκμισθωτής συνεχίζει να κατηγοριοποιεί τις συμβάσεις μισθώσεων σε λειτουργικές και χρηματοδοτικές μισθώσεις, και να ακολουθεί διαφορετικό λογιστικό χειρισμό για κάθε τύπο σύμβασης.h Διοίκηση της Εταιρείας προέβει στην αξιολόγηση της σύμβασης με την «Ο.Λ.Π. Α.Ε» για το σταθμό εμπορευματοκιβωτίων η οποία δεν πληρεί τα κριτήρια του ΕΔΔΠΧΑ 12 «Συμφωνίες παραχώρησης υπηρεσιών» και ως εκ τούτου η σύμβαση εμπίπτει στις διατάξεις του ΔΠΧΑ16. Συνεπώς η Εταιρεία επέλεξε να εφαρμόσει το ΔΠΧΑ 16 με την μέθοδο της απλοποιημένης αναδρομικής εφαρμογής (Simplified Approach-Retrospective Method). Κατά την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 16 η Εταιρεία θα αναγνωρίσει ένα «Δικαίωμα Χρήσης» (Right of Use Asset) και μια αντίστοιχη «Υποχρέωση Μίσθωσης» (Lease Liability) την 01 Ιανουαρίου 2019 ενώ η εκτιμώμενη επίδραση στα αποτελέσματα θα είναι η αναγνώριση αποσβέσεων του «Δικαιώματος Χρήσης» και έξοδο τόκων στην «Υποχρέωση Μισθώσεων». 9
Ε.Δ.Δ.Π.Χ.Π 23 «Αβεβαιότητα σχετικά με τον χειρισμό θεμάτων φορολογίας εισοδήματος» (εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2019) Η Διερμηνεία παρέχει επεξηγήσεις ως προς την αναγνώριση και επιμέτρηση του τρέχοντος και αναβαλλόμενου φόρου εισοδήματος όταν υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με την φορολογική αντιμετώπιση κάποιων στοιχείων. Το Ε.Δ.Δ.Π.Χ.Π 23 έχει εφαρμογή σε όλες τις πτυχές της λογιστικοποίησης του φόρου εισοδήματος όταν υπάρχει τέτοια αβεβαιότητα, συμπεριλαμβανομένου του φορολογητέου κέρδους/ζημιάς, της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, τα φορολογικά κέρδη και φορολογικές ζημιές και τους φορολογικούς συντελεστές. ΔΛΠ 1 και ΔΛΠ 8 (Τροποποιήσεις) «Ορισμός του ουσιώδους» (εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2020) Οι τροποποιήσεις αποσαφηνίζουν τον ορισμό του ουσιώδους και πώς πρέπει να χρησιμοποιείται, συμπληρώνοντας τον ορισμό με οδηγίες οι οποίες παρέχονταν έως τώρα σε άλλα σημεία των ΔΠΧΑ. Επιπλέον, έχουν βελτιωθεί οι διευκρινίσεις που συνοδεύουν τον ορισμό. Τέλος, οι τροποποιήσεις διασφαλίζουν ότι ο ορισμός του ουσιώδους εφαρμόζεται με συνέπεια σε όλα τα ΔΠΧΑ. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ετήσιες βελτιώσεις σε ΔΠΧΑ (Κύκλος 2015 2017) (εφαρμόζονται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2019) Οι τροποποιήσεις που παρατίθενται παρακάτω περιλαμβάνουν αλλαγές σε τέσσερα ΔΠΧΑ. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΛΠ 12 «Φόροι εισοδήματος» Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν πως μία οντότητα λογιστικοποιεί όλες τις επιπτώσεις στο φόρο εισοδήματος από πληρωμές μερισμάτων με τον ίδιο τρόπο. ΔΛΠ 23 «Κόστος δανεισμού» Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν πως μία οντότητα χειρίζεται ως μέρος του γενικού δανεισμού οποιοδήποτε δάνειο αναλήφθηκε ειδικά για την ανάπτυξη ενός περιουσιακού στοιχείου όταν το στοιχείο αυτό είναι έτοιμο για τη χρήση την οποία προορίζεται ή την πώλησή του. 2.3 Συναλλαγματικές Μετατροπές (α) Λειτουργικό νόμισμα και νόμισμα παρουσίασης Τα στοιχεία των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της Εταιρείας υπολογίζονται χρησιμοποιώντας το νόμισμα του πρωτεύοντος οικονομικού περιβάλλοντος, στο οποίο η Εταιρεία λειτουργεί («λειτουργικό νόμισμα»). Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ, που είναι το λειτουργικό νόμισμα αποτίμησης. 10
(β) Συναλλαγές και υπόλοιπα Οι συναλλαγές σε ξένα νομίσματα μετατρέπονται στο νόμισμα αποτίμησης βάσει των ισοτιμιών που ισχύουν κατά την ημερομηνία της κάθε συναλλαγής. Κέρδη και ζημίες από συναλλαγματικές διαφορές οι οποίες προκύπτουν από την εξόφληση τέτοιων συναλλαγών και από την μετατροπή των χρηματικών στοιχείων ενεργητικού και υποχρεώσεων που είναι σε ξένο νόμισμα με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που ισχύουν κατά την ημερομηνία της Χρηματοοικονομικής Θέσης, αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. 2.4 Ενσώματα Πάγια Τα κτίρια, τα τεχνικά έργα και οι λοιπές κτιριακές εγκαταστάσεις αποτιμώνται στο κόστος κτήσης τους μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσής τους. Το κόστος κτήσης των ενσωμάτων παγίων περιλαμβάνει και τις δαπάνες που σχετίζονται άμεσα με την απόκτηση στοιχείων ακινήτων και εξοπλισμού. Μεταγενέστερες δαπάνες είτε περιλαμβάνονται στη λογιστική αξία των ενσωμάτων παγίων ή όταν κριθεί πιο κατάλληλο αναγνωρίζονται ως ξεχωριστό πάγιο, μόνο όταν θεωρείται πιθανόν πως θα προκύψουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη στην Εταιρεία μεγαλύτερα από αυτά που αρχικά αναμένονταν σύμφωνα με την αρχική απόδοση του στοιχείου παγίου ενεργητικού και υπό την προϋπόθεση ότι το κόστος τους μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα. Το κόστος επισκευών και συντηρήσεων καταχωρείται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων όταν πραγματοποιείται. Δαπάνες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και αναβάθμιση του λογισμικού κεφαλαιοποιούνται. Ο τόκος του δανεισμού που έχει συναφθεί για τη χρηματοδότηση της κατασκευής ενσωμάτων ακινητοποιήσεων κεφαλαιοποιείται για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της κατασκευής των συγκεκριμένων ενσωμάτων ακινητοποιήσεων μέχρι την έναρξη λειτουργίας τους. Όλα τα άλλα έξοδα δανεισμού καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. Οι ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση περιλαμβάνουν πάγια υπό εκτέλεση και απεικονίζονται στο κόστος τους. Οι ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση δεν αποσβένονται μέχρι να ολοκληρωθεί το πάγιο και να είναι διαθέσιμο για την προοριζόμενη παραγωγική του λειτουργία. Οι αποσβέσεις των παγίων στοιχείων λογίζονται με τη μέθοδο της σταθερής απόσβεσης στη μικρότερη περίοδο μεταξύ της εκτιμώμενης ωφέλιμης οικονομικής ζωής και της διάρκειας της σύμβασης, και με βάση τις ακόλουθες ωφέλιμες ζωές ανά κατηγορία παγίων: Κατηγορίες Παγίων Ωφέλιμη Ζωή (έτη) Κτίρια-τεχνικά και λιμενικά έργα 10-35 Μηχανήματα και λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός 3-35 Μεταφορικά μέσα 5-8 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 3-8 2.5 Άυλα περιουσιακά στοιχεία Αφορούν κόστος αγοράς λογισμικού καθώς και κάθε δαπάνη που έχει πραγματοποιηθεί κατά την ανάπτυξη λογισμικού προκειμένου αυτό να τεθεί σε λειτουργική κατάσταση. Η απόσβεση του λογισμικού λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου και εντός περιόδου 15 ετών. 11
2.6 Απομείωση Αξίας Μη Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων Σύμφωνα με το ΔΛΠ 36, τα ακίνητα, οι εγκαταστάσεις, οι εξοπλισμοί και τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, πρέπει να αξιολογούνται για πιθανή απομείωση της αξίας τους, όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιμο ποσό αυτού. Οποτεδήποτε η λογιστική αξία κάποιου περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιμο ποσό του, η αντίστοιχη ζημιά απομείωσης του, καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. Η ανακτήσιμη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου είναι το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ της εκτιμώμενης καθαρής τιμής πώλησης και της αξίας χρήσεως (value in use). Καθαρή αξία πώλησης θεωρείται η εφικτή πρόσοδος από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια μίας αμφοτεροβαρούς συναλλαγής, στην οποία τα μέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, μετά από την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άμεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία εν χρήσει είναι η παρούσα αξία των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν από τη συνεχή χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και από τη διάθεσή του στο τέλος της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωής του. Αν μία επιχείρηση δεν έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει το ανακτήσιμο ποσό ενός περιουσιακού στοιχείου για το οποίο υπάρχει ένδειξη απομείωσης της αξίας του, τότε προσδιορίζει το ανακτήσιμο ποσό της μονάδας που δημιουργεί ταμειακές ροές στην οποία ανήκει το περιουσιακό στοιχείο. Αντιλογισμός ζημιάς απομείωσης της αξίας περιουσιακών στοιχείων που λογίσθηκε σε προηγούμενα έτη, γίνεται μόνο όταν υπάρχουν ικανές ενδείξεις ότι η απομείωση αυτή δεν υπάρχει πλέον ή έχει μειωθεί. Στις περιπτώσεις αυτές ο ανωτέρω αντιλογισμός αναγνωρίζεται ως έσοδο. 2.7 Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Ταξινόμηση Η Εταιρεία έχει μια ενιαία κατηγορία χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, τα δάνεια και απαιτήσεις. Δε διαθέτει άλλες κατηγορίες χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων όπως: (α) χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων, (β) διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ή (γ) επενδύσεις διακρατούμενες ως τη λήξη τους. Μέτρηση και αναγνώριση Τα δάνεια και οι απαιτήσεις καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία και μεταφέρονται στη συνέχεια στο αναπόσβεστο κόστος χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου αφαιρουμένων και των ζημιών απομείωσης. Ο έλεγχος απομείωσης των απαιτήσεων περιγράφεται στη Σημ. 11. 2.8 Αποθέματα Τα υλικά και τα ανταλλακτικά που σχετίζονται με τη συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού της Εταιρείας, αποτιμώνται στη χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας τους και το κόστος τους προσδιορίζεται σύμφωνα με τη μέθοδο του ετήσιου μέσου σταθμικού. Τα υλικά αυτά καταχωρούνται στα αποθέματα κατά την αγορά τους και κατά την ανάλωσή τους αναγνωρίζονται στα έξοδα. 12
2.9 Εμπορικές Απαιτήσεις Οι εμπορικές απαιτήσεις αποτελούνται από ποσά από πελάτες για παροχή υπηρεσιών κατά τη φυσιολογική λειτουργία της Εταιρείας. Αν η είσπραξη των ποσών αναμένεται σε διάστημα λιγότερο του έτους, απεικονίζονται στο κυκλοφορούν ενεργητικό, αλλιώς εμφανίζονται στις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Οι απαιτήσεις από πελάτες καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους και μεταγενέστερα αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου, αφαιρουμένων και των ζημιών απομείωσης. Οι ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται όταν υπάρχει αντικειμενική ένδειξη ότι η Εταιρεία δεν είναι σε θέση να εισπράξει όλα τα ποσά που οφείλονται με βάση τους συμβατικούς όρους. Σοβαρά προβλήματα του πελάτη, η πιθανότητα χρεοκοπίας ή οικονομική αναδιοργάνωση και η αδυναμία τακτικών πληρωμών θεωρούνται ενδείξεις ότι η απαίτηση έχει απομειωθεί. Το ποσό της πρόβλεψης απομείωσης είναι η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας των απαιτήσεων και της παρούσας αξίας των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών, προεξοφλουμένων με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Το ποσό της πρόβλεψης καταχωρείται ως έξοδο στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. 2.10 Χρηματικά Διαθέσιμα και ισοδύναμα Η Εταιρεία θεωρεί ως χρηματικά διαθέσιμα τα μετρητά, τις καταθέσεις όψεως, και τις βραχυπρόθεσμες μέχρι 3 μήνες επενδύσεις υψηλής ρευστοποίησης και χαμηλού ρίσκου. 2.11 Μετοχικό κεφάλαιο Οι κοινές μετοχές περιλαμβάνονται στα ίδια κεφάλαια. Άμεσα έξοδα για την έκδοση μετοχών, εμφανίζονται μειωτικά των Ιδίων Κεφαλαίων, μετά την αφαίρεση του σχετικού φόρου. 2.12 Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Τα υπόλοιπα προμηθευτών αφορούν σε υποχρεώσεις για πληρωμή αγαθών ή υπηρεσιών που αποκτήθηκαν κατά τη φυσιολογική λειτουργία της Εταιρείας. Οι υποχρεώσεις σε προμηθευτές απεικονίζονται ως τρέχουσες υποχρεώσεις αν η πληρωμή τους θα γίνει σε διάστημα ενός έτους ή λιγότερο (ή κατά το φυσιολογικό κύκλο λειτουργίας της επιχείρησης), διαφορετικά εμφανίζονται στις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Τα υπόλοιπα προμηθευτών και λοιπών υποχρεώσεων, αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία τους και μεταγενέστερα αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. 2.13 Δανεισμός Τα δάνεια καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους, μειωμένα με τα τυχόν άμεσα έξοδα για την πραγματοποίηση της συναλλαγής. Μεταγενέστερα αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. Τυχόν διαφορά μεταξύ του εισπραχθέντος ποσού (καθαρό από σχετικά έξοδα) και της αξίας εξόφλησης, αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια του δανεισμού βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. Τα έξοδα λήψης του δανείου αναγνωρίζονται ως κόστη συναλλαγής των δανείων κατά το μέρος για το οποίο είναι πιθανό το δάνειο ή μέρος αυτού να αναληφθεί. Σε αυτή την περίπτωση η αμοιβή αναβάλλεται ως το σημείο της 13
ανάληψης. Κατά το μέρος για το οποίο δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι πιθανό ότι όλο ή μέρος του δανείου θα αναληφθεί, τα έξοδα κεφαλαιοποιούνται σαν προπληρωμές για υπηρεσίες ρευστότητας και αποσβένονται για την περίοδο του δανείου με το οποίο σχετίζονται. 2.14 Φορολογία εισοδήματος (Τρέχουσα και Αναβαλλόμενη) Ο φόρος εισοδήματος της χρήσης αποτελείται από τον τρέχοντα και τον αναβαλλόμενο φόρο. Φόρος αναγνωρίζεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων εκτός από το μέρος που σχετίζεται με κονδύλια που αναγνωρίζονται είτε στην κατάσταση συνολικών εσόδων είτε απευθείας στην καθαρή θέση. Σε αυτήν την περίπτωση ο φόρος επίσης αναγνωρίζεται στην κατάσταση συνολικών εσόδων ή στην καθαρή θέση αντίστοιχα. Ο τρέχων φόρος εισοδήματος υπολογίζεται βάσει των σχετικών κονδυλίων των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τους φορολογικούς νόμους που ισχύουν στην Ελλάδα. Οι θέσεις της Διοίκησης εκτιμώνται περιοδικά με βάση τις φορολογικές δηλώσεις σε καταστάσεις όπου ο προβλεπόμενος φορολογικός κανόνας υπόκεινται σε ερμηνεία. Επίσης διενεργεί προβλέψεις όπου χρειάζεται για τη βάση των ποσών που αναμένεται να πληρωθούν στις φορολογικές αρχές. Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος προσδιορίζεται με τη μέθοδο της υποχρέωσης που προκύπτει από τις προσωρινές διαφορές μεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων. Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος δε λογίζεται εάν προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου ενεργητικού ή παθητικού σε συναλλαγή, εκτός επιχειρηματικής συνένωσης, η οποία όταν έγινε η συναλλαγή δεν επηρέασε ούτε το λογιστικό ούτε το φορολογικό κέρδος ή ζημιά. Ο αναβαλλόμενος φόρος προσδιορίζεται με τους φορολογικούς συντελεστές που αναμένονται να εφαρμοστούν στην περίοδο κατά την οποία θα τακτοποιηθεί η απαίτηση ή η υποχρέωση, λαμβάνοντας υπόψη τους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που έχουν θεσπιστεί μέχρι την ημερομηνία της Χρηματοοικονομικής Θέσης. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται στην έκταση στην οποία θα υπάρξει μελλοντικό φορολογητέο κέρδος για τη χρησιμοποίηση της προσωρινής διαφοράς που δημιουργεί την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις συμψηφίζονται όπου υπάρχει επιβεβλημένο νομικό δικαίωμα να συμψηφισθούν τρέχουσες φορολογικές απαιτήσεις με τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις και όταν οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις σχετίζονται με φόρους εισοδήματος που εισπράττονται από τις ίδιες φορολογικές αρχές είτε στην ίδια φορολογητέα οντότητα είτε σε διαφορετικές φορολογητέες οντότητες όπου υπάρχει η πρόθεση να διακανονισθούν τα υπόλοιπα σε καθαρή βάση. 2.15 Παροχές στο προσωπικό (α) Βραχυπρόθεσμες παροχές: Οι βραχυπρόθεσμες παροχές προς το προσωπικό σε χρήμα και σε είδος καταχωρούνται ως έξοδο όταν καθίστανται δεδουλευμένες. (β) Παροχές μετά την έξοδο από την υπηρεσία: Τα προγράμματα συνταξιοδότησης στα οποία συμμετέχει η Εταιρεία χρηματοδοτούνται μέσω πληρωμών σε κρατικά κοινωνικά ασφαλιστικά ιδρύματα. Οι παροχές μετά την έξοδο από την υπηρεσία περιλαμβάνουν τόσο προγράμματα καθορισμένων εισφορών όσο και προγράμματα καθορισμένων παροχών. 14
Τα προγράμματα καθορισμένων εισφορών περιλαμβάνουν την καταβολή εισφορών σε Κρατικά Ταμεία (π.χ. Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων). Η υποχρέωση του εργοδότη περιορίζεται στην καταβολή των εργοδοτικών εισφορών στα Ταμεία, με αποτέλεσμα να μην ανακύπτει περαιτέρω υποχρέωση της Εταιρείας σε περίπτωση που το Κρατικό Ταμείο αδυνατεί να καταβάλει σύνταξη στους ασφαλιζόμενους. Το δεδουλευμένο κόστος των προγραμμάτων καθορισμένων εισφορών καταχωρείται ως έξοδο στη χρήση που αφορά και περιλαμβάνεται στα έξοδα προσωπικού. Τα προγράμματα καθορισμένων παροχών είναι προγράμματα συνταξιοδότησης με βάση τα οποία καταβάλλεται στον εργαζόμενο σύνταξη ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας, την ηλικία και το μισθό. Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση συνταξιοδότησης υπολογίζονται με βάση τις οικονομικές και αναλογιστικές παραδοχές που αναλύονται στην Σημ. 15 και καθορίζονται χρησιμοποιώντας την αναλογιστική μέθοδο αποτίμησης των εκτιμώμενων μονάδων υποχρέωσης (Projected Unit Credit Method). Η υποχρέωση αποτελεί την παρούσα αξία της συσσωρευμένης υποχρέωσης της επιχείρησης, η οποία αντιστοιχεί στην έως τώρα υπηρεσία των μελών του προσωπικού. Για τον υπολογισμό λαμβάνεται υπόψη υπόθεση μελλοντικής αύξησης μισθοδοσίας. Στη μελέτη επίσης υπολογίζεται το ποσό της παρούσας αξίας της υποχρέωσης που προκύπτει από ένα επιπλέον έτος υπηρεσίας των μελών του προσωπικού το οποίο χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του κόστους τρέχουσας απασχόλησης στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Για την αποτίμηση έχει υιοθετηθεί η προσέγγιση σύμφωνα με την οποία υπολογίζονται χωριστά οι αποζημιώσεις που προκύπτουν από την υπηρεσία που έχει ήδη ολοκληρώσει ο εργαζόμενος μέχρι την ημερομηνία αποτίμησης και αυτές που προκύπτουν από την προβλεπόμενη μέλλουσα υπηρεσία μετά την αποτίμηση. Τα αναλογιστικά κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από εμπειρικές αναπροσαρμογές και μεταβολές στις αναλογιστικές παραδοχές χρεώνονται ή πιστώνονται στην καθαρή θέση κατά την περίοδο που δημιουργήθηκαν. (γ) Παροχές τερματισμού της απασχόλησης: Οι παροχές τερματισμού της απασχόλησης πληρώνονται όταν οι εργαζόμενοι αποχωρούν πριν την ημερομηνία συνταξιοδοτήσεως. Η Εταιρεία καταχωρεί αυτές τις παροχές όταν δεσμεύεται, είτε όταν τερματίζει την απασχόληση υπαρχόντων εργαζομένων σύμφωνα με ένα λεπτομερές πρόγραμμα για το οποίο δεν υπάρχει πιθανότητα απόσυρσης, είτε όταν προσφέρει αυτές τις παροχές ως κίνητρο για εθελουσία αποχώρηση. Παροχές τερματισμού της απασχόλησης που οφείλονται 12 μήνες μετά την ημερομηνία του ισολογισμού προεξοφλούνται στην παρούσα αξία τους. Στην περίπτωση τερματισμού απασχόλησης που υπάρχει αδυναμία προσδιορισμού των εργαζομένων που θα κάνουν χρήση αυτών των παροχών, δε γίνεται λογιστικοποίηση αλλά γνωστοποίηση ως ενδεχόμενη υποχρέωση. 2.16 Προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία έχει μια παρούσα νομική ή τεκμαιρόμενη δέσμευση ως αποτέλεσμα γεγονότων του παρελθόντος, είναι πιθανή μια εκροή πόρων που ενσωματώνουν οικονομικά οφέλη και το ποσό της σχετικής δέσμευσης μπορεί να εκτιμηθεί με αξιοπιστία. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται στο τέλος κάθε χρήσης και προσαρμόζονται έτσι ώστε να απεικονίζουν τις καλύτερες δυνατές εκτιμήσεις και στην περίπτωση που κρίνεται αναγκαίο, προεξοφλούνται με βάση ένα προ-φόρου προεξοφλητικό επιτόκιο. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός και αν η πιθανότητα για εκροή πόρων που ενσωματώνουν οικονομικά οφέλη είναι ελάχιστη. Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις 15
δεν καταχωρούνται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή. 2.17 Μισθώσεις Η σύμβαση με την «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» για το σταθμό εμπορευματοκιβωτίων δεν πληρεί τα κριτήρια δημόσιας υπηρεσίας υπό το ΕΔΔΠΧΑ 12 «Συμφωνίες παραχώρησης υπηρεσιών». Κατά συνέπεια, οι συμβατικές ρυθμίσεις έχουν θεωρηθεί ως λειτουργική μίσθωση, εφόσον οι σημαντικοί κίνδυνοι και τα οφέλη που συνδέονται με την ιδιοκτησία των υποδομών και των εγκαταστάσεων, διατηρούνται από την «Ο.Λ.Π. Α.Ε.». Οι πληρωμές που γίνονται για λειτουργικές μισθώσεις (καθαρές από τυχόν κίνητρα που παρέχονται από τον εκμισθωτή) χρεώνονται στην Κατάσταση Λογαριασμού Αποτελεσμάτων σε σταθερή βάση κατά τη διάρκεια της μίσθωσης. Η Εταιρεία δεν έχει συνάψει χρηματοδοτικές μισθώσεις για ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό σύμφωνα με τις οποίες να διατηρεί ουσιαστικά όλους τους σημαντικούς κινδύνους και τα οφέλη που συνδέονται με την κυριότητα των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων. 2.18 Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών μέσων Οι χρηματοοικονομικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται και το καθαρό ποσό απεικονίζεται στην Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης όταν υπάρχει ένα νομικό δικαίωμα να αντισταθμιστούν και υπάρχει η πρόθεση να εκκαθαριστεί σε αντισταθμισμένη βάση ή να εκκαθαριστεί ταυτόχρονα τόσο η απαίτηση όσο και η υποχρέωση. 2.19 Αναγνώριση Εσόδων Τα έσοδα από πωλήσεις λογίζονται στη χρήση που αφορούν, ενώ κατά την ημερομηνία της Κατάστασης Χρηματοοικονομικής Θέσης, λογίζονται τα δεδουλευμένα και μη τιμολογημένα έσοδα πάσης φύσεως υπηρεσιών. Η Εταιρεία διατηρεί συμβάσεις με πελάτες οι οποίες αποτελούνται από μία υποχρέωση εκτέλεσης ή παροχής υπηρεσίας, με τιμές σταθερές που προκύπτουν από τιμοκαταλόγους. Το έσοδο αναγνωρίζεται κατά την παροχή της υπηρεσίας στον πελάτη. Τα έσοδα λογίζονται μόνον όταν πιθανολογείται ότι τα οικονομικά οφέλη που συνδέονται με τη συναλλαγή θα εισρεύσουν στην επιχείρηση. Τα έσοδα από ενοίκια σε ακίνητα λογίζονται σε συστηματική βάση κατά τη διάρκεια της μίσθωσης, βάσει του μισθωτηρίου συμβολαίου. Οι τόκοι λογίζονται με τη βάση των δεδουλευμένων εσόδων (λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική απόδοση του περιουσιακού στοιχείου). 2.20 Μερίσματα Τα μερίσματα λογίζονται όταν οριστικοποιείται το δικαίωμα είσπραξης από τους μετόχους με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. 16
3. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 3.1 Παράγοντες χρηματοοικονομικού κινδύνου Η Εταιρεία εκτίθεται σε χρηματοοικονομικούς κινδύνους, όπως κινδύνους αγοράς (μεταβολές σε συναλλαγματικές ισοτιμίες, επιτόκια), πιστωτικό κίνδυνο και κίνδυνο ρευστότητας. Το γενικό πρόγραμμα διαχείρισης κινδύνων της Εταιρείας εστιάζεται στη μη προβλεψιμότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών και επιδιώκει να ελαχιστοποιήσει την ενδεχόμενη αρνητική τους επίδραση στη χρηματοοικονομική απόδοση της Εταιρείας. Η διαχείριση κινδύνων διεκπεραιώνεται από την Οικονομική Υπηρεσία της Εταιρείας η οποία λειτουργεί με συγκεκριμένους κανόνες που έχουν εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο. Το Διοικητικό Συμβούλιο παρέχει οδηγίες και κατευθύνσεις για τη γενική διαχείριση του κινδύνου καθώς και ειδικές οδηγίες για τη διαχείριση συγκεκριμένων κινδύνων όπως ο συναλλαγματικός κίνδυνος, ο κίνδυνος επιτοκίου και ο πιστωτικός κίνδυνος. (α) Κίνδυνος μεταβολής αγοράς i) Κίνδυνος τιμής Η Εταιρεία δεν εκτίθεται σε κίνδυνο μεταβολής τιμών καθώς δεν κατέχει συμμετοχικούς τίτλους και δεν εισέρχεται σε συναλλαγές που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο βασικών εμπορευμάτων. ii) Συναλλαγματικός κίνδυνος Η Εταιρεία δεν εκτίθεται σε συναλλαγματικό κίνδυνο καθώς οι κύριες συναλλαγές της περιορίζονται στο λειτουργικό νόμισμα. iii) Κίνδυνος ταμειακών ροών και κίνδυνος μεταβολών εύλογης αξίας λόγω μεταβολής των επιτοκίων Η Εταιρεία εκτίθεται σε κίνδυνο ταμειακών ροών καθώς τα μακροπρόθεσμα δάνειά της έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο και δε χρησιμοποιεί παράγωγα προϊόντα για αντιστάθμιση του κινδύνου αυτού. Ο κίνδυνος ταμειακών ροών διαχειρίζεται αποτελεσματικά διασφαλίζοντας ότι η περίοδος ανατοκισμού δε θα υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την ευαισθησία των αποτελεσμάτων της Εταιρείας σε πιθανή αλλαγή των κυμαινόμενων επιτοκίων με όλες τις άλλες μεταβλητές να παραμένουν σταθερές: Διακύμανση επιτοκίων Επίδραση στα αποτελέσματα 2018 2017 +0,5% (1.159.028,39) (1.400.019,11) -0,5% 1.048.026,91 1.086.194,53 17
(β) Πιστωτικός κίνδυνος Με εξαίρεση τα χρηματικά διαθέσιμα και τις καταθέσεις σε Τράπεζες, η Εταιρεία έχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου σε σχέση με τις συναλλαγές με πέντε πελάτες της, καθόσον αυτοί συγκεντρώνουν μεμονωμένα ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των συνολικών εσόδων. Η Εταιρεία κατά πάγια τακτική λαμβάνει προκαταβολές (παρακαταθήκες) εργασιών, οι οποίες εκκαθαρίζονται σε τακτά διαστήματα. Ο λογαριασμός του κάθε πελάτη χρεοπιστώνεται με την είσπραξη των προκαταβολών και την τιμολόγηση των συγκεκριμένων εργασιών στις οποίες αντιστοιχεί τυχόν ανοιχτό υπόλοιπο των προκαταβολών αυτών κατά την 31/12/2018 Η Εταιρεία βρίσκεται ήδη σε διαπραγμάτευση με άλλους μεγάλους πελάτες προκειμένου να μπορέσει σταδιακά να επιτύχει μεγαλύτερη ποσοστιαία διασπορά του χαρτοφυλακίου πελατών της. Η Εταιρεία δεν αναμένει σημαντικές ζημιές σε σχέση με τις συναλλαγές και απαιτήσεις από πελάτες, καθώς λαμβάνει προκαταβολές για την παροχή υπηρεσιών. Ομοίως, δεν αναμένονται σημαντικές ζημίες από τα χρηματικά διαθέσιμα και τις καταθέσεις σε Τράπεζες, καθώς οι συναλλαγές περιορίζονται με πιστωτικά ιδρύματα με καλή πιστοληπτική ικανότητα. Κατά την 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017 δεν υπήρχαν ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις. Η Εταιρεία εκτίθεται σε πιστωτικό κίνδυνο λόγω δανείου που έχει δοθεί σε συνδεδεμένη εταιρεία, για το οποίο έχει εξασφαλίσεις με δυνητική δέσμευση των χρηματικών διαθεσίμων της εταιρείας καθώς και του μετοχικού κεφαλαίου της μητρικής εταιρείας. (γ) Κίνδυνος ρευστότητας Η αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας διασφαλίζεται με τη διατήρηση επαρκών χρηματικών διαθεσίμων και την ύπαρξη δυνατότητας χρηματοδότησης σε περίπτωση ανάγκης. Η εταιρική διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας βασίζεται στη σωστή διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης και των ταμειακών ροών για τις λειτουργικές, επενδυτικές και χρηματοδοτικές δραστηριότητες. Η Εταιρεία κατά την 31 Δεκεμβρίου 2018 έχει αχρησιμοποίητο εγκεκριμένο πιστωτικό όριο Ευρώ 25.000.000,00 από την τράπεζα «China Development Bank Corporation (CDB)» για τη χρηματοδότηση των κεφαλαιουχικών υποχρεώσεων, όπως αυτές προβλέπονται βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης καθώς και σημαντικές καταθέσεις σε Τράπεζες (Σημ. 13). Ο κάτωθι πίνακας αναλύει τις μη δευτερογενείς χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις της Εταιρείας στις σχετικές χρονικές περιόδους βάσει της ημερομηνίας Ισολογισμού και της συμβατικής ημερομηνίας ωρίμανσης της υποχρέωσης. Τα ποσά που εμφανίζονται στον πίνακα είναι οι συμβατικές μη προεξοφλημένες εκροές. 18
31 Δεκεμβρίου 2018 < 1 έτος 1-2 έτη 2-5 έτη > 5 έτη Δάνεια από Τράπεζες 14.439.292,50 19.929.716,98 70.115.976,40 235.972.045,16 Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 27.141.720,85 - - - 31 Δεκεμβρίου 2017 41.581.013,35 19.929.716,98 70.115.976,40 235.972.045,16 Δάνεια από Τράπεζες 13.725.842,97 14.715.877,90 63.607.501,88 234.129.685,23 Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 20.571.553,16 - - - 34.297.396,13 14.715.877,90 63.607.501,88 234.129.685,23 3.2 Διαχείριση κινδύνου κεφαλαίου Οι στόχοι της Εταιρείας σε σχέση με τη διαχείριση κεφαλαίου είναι να διασφαλίσει τη δυνατότητα απρόσκοπτης λειτουργίας στο μέλλον με σκοπό να παρέχονται ικανοποιητικές αποδόσεις στους μετόχους και λοιπούς συμμέτοχους και να διατηρηθεί η ιδανική κατανομή κεφαλαίου μειώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο το κόστος κεφαλαίου. Η Εταιρεία για να διατηρήσει ή να προσαρμόσει την κεφαλαιακή διάρθρωση μπορεί να μεταβάλει το μέρισμα προς τους μετόχους, να επιστρέψει κεφάλαιο στους μετόχους, να εκδώσει νέες μετοχές ή να εκποιήσει περιουσιακά στοιχεία, με εξαίρεση των εγκαταστάσεων που θα επιστραφούν στο Ελληνικό Δημόσιο στη λήξη της παραχώρησης, για να μειώσει το χρέος της. Σύμφωνα με όμοιες πρακτικές του κλάδου, η Εταιρεία παρακολουθεί τα κεφάλαια με βάση το συντελεστή μόχλευσης. Ο εν λόγω συντελεστής υπολογίζεται διαιρώντας τον καθαρό δανεισμό με τα συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια. Ο καθαρός δανεισμός υπολογίζεται ως το «Σύνολο Δανεισμού» (συμπεριλαμβανομένου «βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου δανεισμού» όπως εμφανίζεται στην Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης) μείον «Χρηματικά διαθέσιμα και ισοδύναμα». Τα συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια υπολογίζονται ως «Ίδια κεφάλαια» όπως εμφανίζονται στον Ισολογισμό συν τον καθαρό δανεισμό. Οι συντελεστές μόχλευσης στις 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017 υπολογίστηκαν ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Σύνολο Δανεισμού (Σημ. 16) 309.250.000,00 299.000.000,00 Μείον: Χρηματικά Διαθέσιμα και Ισοδύναμα 38.771.515,61 31.102.081,04 Καθαρός Δανεισμός 270.478.484,39 267.897.918,96 Ίδια κεφάλαια 199.325.833,56 197.763.133,46 Συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια 469.804.317,95 465.661.052,42 Συντελεστής Μόχλευσης 58% 58% 19
.3 Προσδιορισμός των ευλόγων αξιών Η Εταιρεία δεν κατέχει χρηματοοικονομικά μέσα που να απαιτείται για τους σκοπούς του Ισολογισμού να μετρηθούν στην εύλογη αξία τους. Η ονομαστική αξία μείον προβλέψεις για επισφάλειες των εμπορικών απαιτήσεων εκτιμάται ότι προσεγγίζει την πραγματική τους αξία. Οι πραγματικές αξίες των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων για σκοπούς εμφάνισής τους στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις υπολογίζονται με βάση την παρούσα αξία των μελλοντικών ταμειακών ροών που προκύπτουν από συγκεκριμένες συμβάσεις χρησιμοποιώντας το τρέχον επιτόκιο το οποίο είναι διαθέσιμο για την Εταιρεία για τη χρήση παρόμοιων χρηματοοικονομικών μέσων. Οι λογιστικές αξίες προσεγγίζουν τις εύλογες αξίες στις 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017 αντίστοιχα. 4. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Οι εκτιμήσεις και οι κρίσεις της Διοίκησης επανεξετάζονται διαρκώς και βασίζονται σε ιστορικά δεδομένα και προσδοκίες για μελλοντικά γεγονότα, που κρίνονται εύλογες σύμφωνα με τα ισχύοντα. 4.1 Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και παραδοχές Η Εταιρεία προβαίνει σε εκτιμήσεις και παραδοχές σχετικά με την εξέλιξη των μελλοντικών γεγονότων. Οι εκτιμήσεις και παραδοχές που ενέχουν σημαντικό κίνδυνο να προκαλέσουν ουσιώδεις προσαρμογές στις λογιστικές αξίες των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων στους επόμενους 12 μήνες αφορούν τα ακόλουθα: (α) Φόρος εισοδήματος Κατά την κανονική ροή των εργασιών της επιχείρησης λαμβάνουν χώρα πολλές συναλλαγές και υπολογισμοί για τους οποίους ο ακριβής υπολογισμός του φόρου είναι αβέβαιος. Στην περίπτωση που οι τελικοί φόροι που προκύπτουν μετά από τους ελέγχους είναι διαφορετικοί από τα ποσά που αρχικά είχαν καταχωριστεί, οι διαφορές αυτές θα επηρεάσουν το φόρο εισοδήματος και τις προβλέψεις για αναβαλλόμενους φόρους κατά τη χρήση που ο προσδιορισμός των φορολογικών διαφορών έλαβε χώρα. (β) Έλεγχος απομείωσης για μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Εκτιμώμενη απομείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων: Ο έλεγχος απομείωσης της αξίας των περιουσιακών στοιχείων γίνεται σε ετήσια βάση σύμφωνα με τη λογιστική πολιτική που περιγράφεται στην Σημ. 2.6. Στην περίπτωση που εκτιμηθεί ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η λογιστική αξία κάποιου περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμή του αξία, οι ανακτήσιμες αξίες των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών που σχετίζονται με αυτό, προσδιορίζονται με βάση την αξία χρήσεως αυτών. Οι υπολογισμοί της αξίας χρήσης απαιτούν τη χρήση εκτιμήσεων σχετικά με τις μελλοντικές ταμειακές ροές βάσει των εσόδων, τα γενικά έξοδα και τις ανάγκες για κεφάλαια κίνησης. 20
H Διοίκηση έχει αξιολογήσει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις απομείωσης κατά την ημερομηνία ισολογισμού που να δικαιολογούν την αναγνώριση ζημιών απομείωσης για μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. (γ) Εκτίμηση της ωφέλιμης ζωής παγίων και άυλων περιουσιακών στοιχείων Η Διοίκηση της Εταιρείας επανεξετάζει ετησίως την ωφέλιμη ζωή των ενσώματων πάγιων περιουσιακών στοιχείων καθώς και των άυλων περιουσιακών στοιχείων. Οι εκτιμήσεις αυτές λαμβάνουν υπόψη τα ανάλογα επιχειρησιακά δεδομένα και μελλοντικά σχέδια κατά την ημερομηνία επανεξέτασης καθώς και τις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς. 4.2 Καθοριστικές κρίσεις της Διοίκησης για την εφαρμογή των Λογιστικών Αρχών Δεν υπάρχουν περιοχές που χρειάσθηκε να χρησιμοποιηθούν εκτιμήσεις της Διοίκησης για την εφαρμογή των λογιστικών αρχών. 21
5. ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κτίρια- τεχνικά Μηχανήματα & Μεταφορικά Έπιπλα και Προκαταβολές & Σύνολο & λιμενικά έργα λοιπός μηχαν/κός μέσα λοιπός έργα υπό εξοπλισμός εξοπλισμός κατασκευή ΚΟΣΤΟΣ Την 01 Ιανουαρίου 2017 225.876.345,13 213.614.656,73 3.827.924,97 4.255.965,50 14.592.972,83 462.167.865,16 Ανακατατάξεις 1.288.261,91 2.258.557,59 (3.546.819,50) - - - Προσθήκες 4.690,00 11.762.375,02 21.956,42 539.192,58 17.146.045,22 29.474.259,24 Πωλήσεις / Διαγραφές (2.340,00) (5.570,00) - (184.689,80) - (192.599,80) Μεταφορές από λογαριασμούς 197.830,12 - - 7.875,00 (205.705,12) - Την 31 Δεκεμβρίου 2017 και 01 Ιανουαρίου 2018 227.364.787,16 227.630.019,34 303.061,89 4.618.343,28 31.533.312,93 491.449.524,60 Ανακατατάξεις - - - - - - Προσθήκες 88.366,00 31.486.761,52 11.403,87 518.620,94 6.443.487,90 38.548.640,23 Πωλήσεις / Διαγραφές - - (14.987,90) (14.577,91) - (29.565.,81) Μεταφορές από λογαριασμούς 507.197,30 183.700,00 - - (690.897,30) - Την 31 Δεκεμβρίου 2018 227.960.350,46 259.300.480,86 299.477,86 5.122.386,31 37.285.903,53 529.968.599,02 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Την 01 Ιανουαρίου 2017 (17.210.943,55) (26.849.034,44) (631.824,00) (3.094.730,60) - (47.786.532,59) Ανακατατάξεις (188.506,04) (271.660,54) 460.166,58 - - - Αποσβέσεις Χρήσης (7.629.601,17) (9.544.245,56) (41.632,87) (565.767,98) - (17.781.247,58) Πωλήσεις/ Διαγραφές 1.212,16 2.460,19-159.940,58-163.612,93 Την 31 Δεκεμβρίου 2017 και 01 Ιανουαρίου 2018 (25.027.838,60) (36.662.480,35) (213.290,29) (3.500.558,00) - (65.404.167,24) Ανακατατάξεις - - - - - - Αποσβέσεις Χρήσης (7.645.067,96) (10.341.417,82) (32.264,19) (398.373,25) - (18.417.123,22) Πωλήσεις / Διαγραφές - - 12.156,56 14.577,91-26.734,47 Την 31 Δεκεμβρίου 2018 (32.672.906,56) (47.003.898,17) (233.397,92) (3.884.353,34) - (83.794.555,99) ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ Την 31 Δεκεμβρίου 2017 202.336.948,56 190.967.538,99 89.771,60 1.117.785,28 31.533.312,93 426.045.357,36 Την 31 Δεκεμβρίου 2018 195.287.443,90 212.296.582,69 66.079,94 1.238.032,97 37.285.903,53 446.174.043,03 Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας όπως προβλέπεται από τη Σύμβαση Παραχώρησης δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης με την «Ο.Λ.Π. Α.Ε.», θα αποδοθούν στην «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» με τη λήξη της σύμβασης. Κατά το 2018 με βάση την τροποποίηση του δανείου από την Τράπεζα «C.D.B.» (Σημ. 16) έγινε άρση της ενεχυρίασης του πάγιου εξοπλισμού ως εκ τούτου τα μηχανήματα συνολικής λογιστικής αξίας Ευρώ 22
50.240.340,75 είναι ελεύθερα βαρών. Κατά τη διάρκεια της χρήσης η Εταιρεία κεφαλαιοποίησε χρηματοοικονομικό κόστος ποσού Ευρώ 479.344,83 (2017: Ευρώ 515.145,87) στα ενσώματα και άυλα περιουσιακά στοιχεία, που αφορούσε στην κατασκευή του Προβλήτα ΙΙΙ, με μέσο επιτόκιο δανεισμού τριμηνιαίου Euribor πλέον περιθωρίου (Σημ. 22). 6. ΑΫΛΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Λογισμικό Προκαταβολές & άυλα υπό κατασκευή Σύνολο ΚΟΣΤΟΣ Την 01 Ιανουαρίου 2017 3.991.601,58 822.846,02 4.814.447,60 Προσθήκες 188.340,00 387.607,62 575.947,62 Πωλήσεις (19.513,09) - (19.513,09) Μεταφορές από/(σε) λογαριασμούς 1.210.453,64 (1.210.453,64) - Την 31 Δεκεμβρίου 2017 & 01 Ιανουαρίου 2018 5.370.882,13-5.370.882,13 Προσθήκες 518.960,68-518.960,68 Πωλήσεις / Διαγραφές - - - Μεταφορές από/(σε) λογαριασμούς - - - Την 31 Δεκεμβρίου 2018 5.889.842,81-5.889.842,81 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Την 01 Ιανουαρίου 2017 (1.313.217,54) - (1.313.217,54) Αποσβέσεις Χρήσης (430.709,49) - (430.709,49) Πωλήσεις / Διαγραφές 12.250,59-12.250,59 Την 31 Δεκεμβρίου 2017 & (1.731.676,44) 01 Ιανουαρίου 2018 - (1.731.676,44) Αποσβέσεις Χρήσης (565.084,38) - (565.084,38) Πωλήσεις / Διαγραφές - - - Την 31 Δεκεμβρίου 2018 (2.296.760,82) - (2.296.760,82) ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ Την 31 Δεκεμβρίου 2017 3.639.205,69-3.639.205,69 Την 31 Δεκεμβρίου 2018 3.593.081,99-3.593.081,99 23
7. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΣΑ Τα χρηματοοικονομικά μέσα ανά κατηγορία έχουν ως εξής : Δάνεια και Απαιτήσεις 31/12/2018 31/12/2017 Απαιτήσεις Ισολογισμού Απαιτήσεις από πελάτες 33.912,99 38.179,16 Λοιπές απαιτήσεις (μη περιλαμβανομένων των προκαταβολών) 492.513,78 131.954,01 Χρηματικά διαθέσιμα και Ισοδύναμα 38.771.515,61 31.102.081,04 Σύνολο 39.297.942,38 31.272.214,21 Λοιπές Χρηματοοικονομικές Υποχρεώσεις 31/12/2018 31/12/2017 Υποχρεώσεις Ισολογισμού Δάνεια από Τράπεζες 306.500.998,01 298.214.839,96 Υποχρεώσεις σε προμηθευτές 21.824.553,59 16.368.207,04 Λοιπές υποχρεώσεις 5.317.167,26 4.203.346,12 Σύνολο 333.642.718,86 318.786.393,12 8. ΠΡΟΚΑΤΑΒΛΗΘΕΙΣΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ Η Σύμβαση Παραχώρησης της χρήσης και εκμετάλλευσης του υφιστάμενου Προβλήτα ΙΙ και του προς κατασκευή Προβλήτα ΙΙΙ στο Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων της «Ο.Λ.Π. Α.Ε.», υπεγράφη με την Εταιρεία και την εκ τρίτου συμβαλλόμενη εταιρεία «COSCO Shipping Ports Limited» το Νοέμβριο του 2008. Η διάρκεια της παραχώρησης είναι 30 έτη, που αυξάνονται υποχρεωτικά σε 35 εφόσον τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα κατασκευής του Προβλήτα ΙΙΙ. Η Σύμβαση Παραχώρησης με την «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» προβλέπει όπως η Εταιρεία καταβάλλει ένα αρχικό εφάπαξ ποσό των Ευρώ 50.000.000,00, την επιπλέον πληρωμή ετήσιων σταθερών και μεταβλητών μισθωμάτων κατά τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης. H κατασκευή του Προβλήτα ΙΙΙ Ανατολικό τμήμα ολοκληρώθηκε την 30/09/2016, όπως οριζόταν από την Σύμβαση Παραχώρησης, εκτός συγκεκριμένου τμήματος που συνδέεται με την ανάπτυξη του Προβλήτα ΙΙΙ Δυτικό τμήμα, όπως αυτή οριζόταν από τη Β τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης. Η Συμφωνία για την παραχώρηση του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων και των εγκαταστάσεων έχει ταξινομηθεί ως λειτουργική μίσθωση (Σημ. 2.17). Η αρχική καταβολή κατ αποκοπή ποσού Ευρώ 50.000.000,00 έχει απεικονισθεί ως μια προκαταβληθείσα λειτουργική μίσθωση και εξοδοποιείται κατά τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης. Οι κεφαλαιουχικές δεσμεύσεις και οι μελλοντικές ελάχιστες καταβολές μισθωμάτων, όπως προβλέπονται από τη Σύμβαση Παραχώρησης, αναφέρονται στη Σημ. 26. 24
Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Αρχικό υπόλοιπο 38.214.285,62 39.642.857,06 Έξοδο περιόδου (1.428.571,44) (1.428.571,44) Τελικό υπόλοιπο 36.785.714,18 38.214.285,62 9. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (α) Πρόβλεψη Φόρου εισοδήματος 31/12/2018 31/12/2017 Τρέχων Φόρος Εισοδήματος 10.478.045,57 9.308.179,33 Αναβαλλόμενος Φόρος Εισοδήματος (1.194.413,87) (1.801.266,83) Σύνολο 9.283.631,70 7.506.912,50 Η συμφωνία της πρόβλεψης για φόρους εισοδήματος με το ποσό που προκύπτει από την εφαρμογή του Ελληνικού φορολογικού συντελεστή στα αποτελέσματα προ φόρων, συνοψίζεται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσης προ Φόρων 30.846.535,25 25.275.460,01 Φόροι εισοδήματος υπολογισμένοι με τον ισχύοντα φορολογικό συντελεστή (2018 & 2017: 29%) (8.945.495,22) (7.329.883,40) Φορολογική επίδραση δαπανών που δεν εκπίπτουν για φορολογικούς σκοπούς (171.912,74) (191.869,07) Φορολογική επίδραση αλλαγής φορολογικών συντελεστών (166.223,74) - Αναπροσαρμογή φόρου εισοδήματος - 14.839,97 (9.283.631,70) (7.506.912,50) (β) Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Οι αναβαλλόμενοι φόροι εισοδήματος προκύπτουν από τις προσωρινές διαφορές μεταξύ της λογιστικής αξίας και των φορολογικών βάσεων των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού και υπολογίζονται βάσει του ισχύοντος συντελεστή φορολογίας εισοδήματος. Με βάση το άρθρο 23 του Ν. 4579/2018 που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 3 Δεκεμβρίου 2018 και επομένως θεωρείται ότι έχει θεσπιστεί ουσιαστικά σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΔΛΠ 12 ο συντελεστής φόρου εισοδήματος των Ανωνύμων Εταιρειών θα μειωθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα ετησίως, μέχρι και τη χρήση 2022, για την οποία και τις μεταγενέστερες θα ισχύει συντελεστής 25%. 25
Η τροποποίηση αυτή αντικαθιστά την προηγούμενη τροποποίηση του άρθρου 58 του Ν. 4172/2013 και πιο συγκεκριμένα του Νόμου 4472/2017, σύμφωνα με τον οποίο ο φορολογικός συντελεστής θα μειωθεί στο 26% από το 2019 και μετά. Σημειώνεται ότι αυτή η αλλαγή υπόκειται σε μια προϋπόθεση που σχετίζεται με την απόδοση του ελληνικού κράτους. Η προϋπόθεση αυτή δεν έχει περιληφθεί στο άρθρο του Ν. 4579/2018. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται όταν υπάρχει εφαρμόσιμο νομικό δικαίωμα να συμψηφισθούν οι τρέχουσες φορολογικές απαιτήσεις έναντι των τρεχουσών φορολογικών υποχρεώσεων και όταν οι αναβαλλόμενοι φόροι εισοδήματος αφορούν στην ίδια φορολογική αρχή. Η κίνηση του λογαριασμού αναβαλλόμενων φόρων εισοδήματος έχει ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Αρχικό Υπόλοιπο απαίτησης / (υποχρέωσης) 1.649.117,70 (139.821,12) Ποσό αναγνωρισμένο απ ευθείας στην Καθαρή Θέση 67,82 (12.328,01) Ποσό στα αποτελέσματα χρήσης 1.194.413,87 1.801.266,83 Τελικό υπόλοιπο (Καθαρό ποσό) απαίτησης 2.843.599,39 1.649.117,70 Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις, που εμφανίζονται στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις, αναλύονται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Ασώματα πάγια στοιχεία 903.282,16 1.041.758,12 Δεδουλευμένα έξοδα 2.444.487,31 1.442.781,83 Προβλέψεις 279.005,99 287.146,88 Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση 3.626.775,46 2.771.686,83 Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Ενσώματα πάγια στοιχεία (278.806,08) (637.445,73) Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις (383.088,71) (461.640,49) Λοιπές απαιτήσεις (121.281,28) (23.482,91) Αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση (783.176,07) (1.122.569,13) Καθαρή Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση 2.843.599,39 1.649.117,70 26
10. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Ανταλλακτικά παγίων στοιχείων 3.023.360,50 2.707.100,08 Αναλώσιμα υλικά - 17.537,39 3.023.360,50 2.724.637,47 Μείον: Προβλέψεις απομείωσης αποθεμάτων (111.559,93) (79.228,80) 2.911.800,57 2.645.408,67 Το κόστος ανάλωσης των αποθεμάτων που περιλαμβάνεται στο κόστος πωλήσεων για τη χρήση που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2018 ήταν Ευρώ 2.202.111,86 (2017: Ευρώ 1.860.940,40) (Σημ. 20). 11. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΕΛΑΤΕΣ Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Πελάτες 33.912,99 38.179,16 Μείον: Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις - - 33.912,99 38.179,16 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥ ΑΠΑΙΤΗΣΗΣ 31/12/2018 31/12/2017 Μικρότερα των 90 ημερών 33.912,99 38.179,16 Από 90-180 ημέρες - - Μεγαλύτερα των 180 ημερών - - 33.912,99 38.179,16 Η Διοίκηση της Εταιρείας παρακολουθεί τα υπόλοιπα των απαιτήσεων αυτών και σχηματίζει προβλέψεις για επισφάλειες σε εξατομικευμένη βάση εφόσον κρίνει πιθανή την αδυναμία είσπραξής τους. Ως μέτρο αδυναμίας είσπραξής τους χρησιμοποιεί την παλαιότητα του υπολοίπου, την πτώχευση του οφειλέτη και την αντικειμενική δυσκολία του να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του. Επίσης ως επισφαλές θεωρείται το μεγαλύτερο μέρος των ποσών που διεκδικούνται δια της νομικής οδού ανεξάρτητα της πιθανότητας είσπραξης μέρους του ποσού. Η μέγιστη έκθεση στον πιστωτικό κίνδυνο χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι εγγυήσεις και πιστωτικές εξασφαλίσεις συμπίπτει με την λογιστική αξία των απαιτήσεων. Η Εταιρεία κατά πάγια τακτική λαμβάνει προκαταβολές (παρακαταθήκες) εργασιών, οι οποίες εκκαθαρίζονται σε τακτά διαστήματα. Ο λογαριασμός του κάθε πελάτη χρεωπιστώνεται με την είσπραξη των προκαταβολών και την τιμολόγηση των συγκεκριμένων εργασιών στις οποίες αντιστοιχεί τυχόν ανοιχτό υπόλοιπο των προκαταβολών αυτών κατά την 31/12/2018. 27
Οι λογιστικές αξίες των ανωτέρω ποσών προσεγγίζουν τις εύλογες αξίες στις 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017 αντίστοιχα. 12. ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Λοιποί χρεώστες 485.265,78 121.992,01 Προκαταβολές πιστωτών για αγορά πάγιου εξοπλισμού 577.200,00 5.839.945,34 Προκαταβολές λειτουργικών μισθώσεων 2.210.308,41 2.152.368,64 ΦΠΑ εισπρακτέος 8.881.148,89 7.524.159,92 Προκαταβληθείς Φόρος Εισοδήματος - 1.503.994,43 Προπληρωθείσες επισκευές και συντηρήσεις 405.216,33 233.518,28 Λοιπές απαιτήσεις 66.060,43 61.309,71 12.625.199,84 17.437.288,33 Λοιποί Χρεώστες: Το υπόλοιπο του λογαριασμού την 31 Δεκεμβρίου 2018 αφορά κατά ποσό Ευρώ 366.149,34 (2017: Ευρώ 34.254,24) σε απαιτήσεις από αποζημιώσεις για ζημιές που έχουν συμβεί κατά τη λειτουργία του λιμένα. ΦΠΑ εισπρακτέος: Το ποσό αφορά σε απαίτηση από χρεωστικό ΦΠΑ για τις περιόδους Νοέμβριος Δεκέμβριος 2018 εκ του οποίου ποσό Ευρώ 1.955.513,61 για το μήνα Νοέμβριο 2018 εισπράχθηκε τον Φεβρουάριο του 2019. Για το μήνα Δεκέμβριο 2018 έχει γίνει αίτηση επιστροφής του υπολειπόμενου ποσού από το Ελληνικό Δημόσιο. Οι λογιστικές αξίες των ανωτέρω ποσών προσεγγίζουν τις εύλογες αξίες στις 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017 αντίστοιχα. 28
13. ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Ταμείο 9.871,23 8.440,51 Λογαριασμοί Καταθέσεων Όψεως 38.761.644,38 31.093.640,53 38.771.515,61 31.102.081,04 Οι λογαριασμοί καταθέσεων όψεως τηρούνται σε Ευρώ και έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο ανάλογα με το ύψος της κατάθεσης. Η εύλογη αξία των εν λόγω καταθέσεων όψεως προσεγγίζει τη λογιστική τους αξία λόγω των κυμαινόμενων επιτοκίων και των βραχυπρόθεσμων λήξεων τους. Οι καταθέσεις της Εταιρείας βρίσκονται σε τράπεζες με πιστοληπτική ικανότητα που παρατίθενται στον κάτωθι πίνακα: 2018 2017 Τράπεζα HSBC AA- (S&P) AA- (S&P) Τράπεζα Πειραιώς B- (S&P) CCC+ (S&P) Τράπεζα Alpha bank B- (S&P) CCC+ (S&P) Τράπεζα Eurobank B- (S&P) CCC+ (S&P Τα χρηματικά διαθέσιμα της Εταιρείας, δύναται να δεσμευτούν από την δανείστρια Τράπεζα «C.D.B.», σε περίπτωση μη εξασφάλισης των όρων και συνθηκών που προβλέπονται από τη σύμβαση μακροπρόθεσμων τραπεζικών δανείων (Σημ. 16). Δεν υπήρξε παραβίαση αυτών των όρων και προϋποθέσεων και ως εκ τούτου τα χρηματικά διαθέσιμα δεν είναι δεσμευμένα στις 31 Δεκεμβρίου 2018. 14. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (α) Μετοχικό κεφάλαιο: Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας ανέρχεται σε Ευρώ 77.299.800,00 ολοσχερώς καταβεβλημένο και διαιρείται σε 25.766.600 ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας Ευρώ 3,00 εκάστη. Οι μετοχές της Εταιρείας είναι κοινές και ονομαστικές. Οι μετοχές της Εταιρείας είναι δυνητικά δεσμευμένες για την εξασφάλιση του δανείου από την Τράπεζα «C.D.B.» (Σημ. 28γ). Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Αριθμός μετοχών Αξία κοινών μετοχών Την 31 Δεκεμβρίου 2017 25.766.600 77.299.800,00 Την 31 Δεκεμβρίου 2018 25.766.600 77.299.800,00 29
(β) Αποθεματικά: Τακτικό Αποθεματικό Αξία την 01 Ιανουαρίου 2017 5.179.414,89 Μεταφορά Αποτελεσμάτων εις Νέο 888.427,38 Αξία την 31 Δεκεμβρίου 2017 & 01 Ιανουαρίου 2018 6.067.842,27 Μεταφορά Αποτελεσμάτων εις Νέο 1.078.145,18 Αξία την 31 Δεκεμβρίου 2018 7.145.987,45 Από τις διατάξεις των άρθρων 44 και 45 του Κ.Ν. 2190/1920 ρυθμίζεται ο σχηματισμός και η χρησιμοποίηση του τακτικού αποθεματικού ως εξής: Το 5% τουλάχιστον των πραγματικών (λογιστικών) καθαρών κερδών κάθε χρήσεως κρατείται υποχρεωτικά, για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού, μέχρις ότου το σωρευμένο ποσό του τακτικού αποθεματικού γίνει τουλάχιστον ίσο με το 1/3 του ονομαστικού μετοχικού κεφαλαίου. Το τακτικό αποθεματικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάλυψη ζημιών μετά από απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων και ως εκ τούτου δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιοδήποτε άλλο λόγο. 15. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση προσωπικού προσδιορίσθηκαν μέσω αναλογιστικής μελέτης η οποία εκπονήθηκε από ανεξάρτητη εταιρεία διεθνώς αναγνωρισμένων αναλογιστών. 31/12/2018 31/12/2017 Καθαρή υποχρέωση έναρξης χρήσης 910.932,84 863.199,82 Κόστος που καταχωρήθηκε στα αποτελέσματα 107.726,60 106.110,07 Πληρωθείσες αποζημιώσεις (14.466,68) (15.866,66) 1.004.192,76 953.443,23 Αναλογιστικές ζημίες / (κέρδη) 271,27 (42.510,39) Καθαρή υποχρέωση στο τέλος της χρήσης 1.004.464,03 910.932,84 Συστατικά του καθαρού περιοδικού κόστους 31/12/2018 31/12/2017 συνταξιοδότησης Κόστος υπηρεσίας 80.502,30 77.643,07 Χρηματοοικονομικό κόστος 17.307,72 18.127,20 Κανονική χρέωση στα αποτελέσματα 97.810,02 95.770,27 Κόστος επιπλέον παροχών 9.916,58 10.339,80 Συνολική χρέωση στα αποτελέσματα 107.726,60 106.110,07 30
Συμφωνία υποχρέωσης παροχών: 31/12/2018 31/12/2017 Καθαρή υποχρέωση έναρξης χρήσης 910.932,84 863.199,82 Κόστος υπηρεσίας 80.502,30 77.643,07 Χρηματοοικονομικό κόστος 17.307,72 18.127,20 Πληρωθείσες παροχές (14.466,68) (15.866,66) Κόστος επιπλέον παροχών 9.916,58 10.339,80 Αναλογιστικές ζημίες / (κέρδη) 271,27 (42.510,39) Παρούσα αξία υποχρέωσης στο τέλος της χρήσης 1.004.464,03 910.932,84 Το κόστος επιπλέον παροχών αφορά σε κόστος τερματισμού της απασχόλησης. Οι κύριες αναλογιστικές παραδοχές οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν έχουν ως εξής: 2018 2017 Μέσος ετήσιος ρυθμός μακροχρόνιας αύξησης πληθωρισμού 1,1% 1,1% Αύξηση ετήσιου μισθολογίου 1,1% 1,1% Προεξοφλητικό Επιτόκιο 1,8% 1,9% Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η ανάλυση ευαισθησίας της υποχρέωσης στις μεταβολές των βασικών παραδοχών: 31 Δεκεμβρίου 2018 Μεταβολή στην παραδοχή Αύξηση / (Μείωση) στην παρούσα αξία της υποχρέωσης σε περίπτωση αύξησης στην παραδοχή Αύξηση / (Μείωση) στην παρούσα αξία της υποχρέωσης σε περίπτωση μείωσης στην παραδοχή Προεξοφλητικό επιτόκιο 0,5% (903.412,00) 1.118.842,00 Μελλοντικές αυξήσεις μισθών 0,5% 1.105.841,00 (910.396,00) 31 Δεκεμβρίου 2017 Προεξοφλητικό επιτόκιο 0,5% (824.148,00) 1.009.501,00 Μελλοντικές αυξήσεις μισθών 0,5% 1.001.215,00 (827.727,00) 16. ΔΑΝΕΙΑ (α) Δάνεια σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις: Τον Ιανουάριο του 2012 συνάφθηκε σύμβαση μεταξύ της Εταιρείας και της εταιρείας «Κέντρο Διαχείρισης και Διανομής Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά Α.Ε.» («P.C.D.C. A.E.»). Το ποσό ανήλθε σε Ευρώ 4.500.000,00 με κυμαινόμενο επιτόκιο τριμηνιαίου Euribor πλέον περιθωρίου και σύμφωνα με το πρόγραμμα αποπληρωμής μέχρι την 20 Δεκεμβρίου 2016 θα είχε εισπραχθεί όλο το ποσό. Τον Νοέμβριο του 2016, η Εταιρεία σύναψε τροποποιητική σύμβαση και καθόρισε το νέο πρόγραμμα αποπληρωμής, το οποίο ολοκληρώνεται την 18 Δεκεμβρίου 2020. 31
Οι τόκοι του δανείου τη χρήση που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2018, ανήλθαν συνολικά σε Ευρώ 109.091,54 (2017: Ευρώ 145.785,10). Στις 20 Δεκεμβρίου 2018, ποσό Ευρώ 700.000,00 εισπράχθηκε όπως προβλέπονταν από τη σχετική σύμβαση. Η Εταιρεία καθόλη της διάρκεια της σύμβασης του δανείου και λαμβάνοντας υπόψιν τις διατάξεις του Δ.Π.Χ.Α 9 παρακολουθεί την πιστοληπτική ικανότητα της «P.C.D.C.A.E.» προκειμένου να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα της μη εκτέλεσης των όρων της δανειακής σύμβασης και την μη είσπραξη των αναλογούντων τόκων και κεφαλαίου. Το δάνειο έχει εξασφαλισθεί με δυνητική δέσμευση των χρηματικών διαθεσίμων της εταιρείας καθώς και του μετοχικού κεφαλαίου της μητρικής εταιρείας. 31/12/2018 31/12/2017 Δάνεια σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις 1.400.000,00 2.100.000,00 Μείον: Μακροπρόθεσμο μέρος Δανείου 700.000,00 1.400.000,00 Βραχυπρόθεσμο μέρος Δανείου 700.000,00 700.000,00 (β) Δάνεια από Τράπεζες - Ευρώ 215.000.000,00: Τον Αύγουστο του 2009 η Εταιρεία σύναψε δάνειο με την τράπεζα «China Development Bank Corporation» («C.D.B.»), ποσού Ευρώ 215.000.000,00 το οποίο μέχρι την 31/12/2016 είχε εκταμιευθεί πλήρως. Το δάνειο φέρει κυμαινόμενο επιτόκιο τριμηνιαίο Euribor πλέον περιθωρίου. Το πρόγραμμα αποπληρωμής του δανείου έχει ως εξής: το 5,0% του εκκρεμούς ποσού κεφαλαίου αρχής γενομένης της όγδοης επετείου της ημερομηνίας πρώτου δανεισμού θα πληρώνεται ετησίως για τα πρώτα οκτώ χρόνια, ενώ 10,0% του εκκρεμούς ποσού θα δοθεί ετησίως σε διάστημα των επομένων έξι ετών. Τον Απρίλιο του 2017, η Εταιρεία προέβει σε εκούσια προεξόφληση Ευρώ 1 εκατ. του εκκρεμούς κεφαλαίου του δανείου. Το δάνειο έχει εξασφαλισθεί με δυνητική δέσμευση των χρηματικών διαθεσίμων της Εταιρείας (Σημ.13). 31/12/2018 31/12/2017 Εντός 1 έτους 10.750.000,00 9.750.000,00 Από 1 μέχρι 5 έτη 43.000.000,00 43.000.000,00 Πάνω από 5 έτη 150.500.000,00 161.250.000,00 204.250.000,00 214.000.000,00 (γ) Δάνεια από Τράπεζες - Ευρώ 130.000.000,00: Το Δεκέμβριο του 2015 η Εταιρεία σύναψε δάνειο με την τράπεζα «China Development Bank Corporation» («C.D.B.»), ποσού Ευρώ 130.000.000,00 για το οποίο μέχρι 31/12/2018 εκταμιεύθηκαν Ευρώ 105.000.000,00. Το υπολειπόμενο ποσό του δανείου δύναται να εκταμιευθεί σταδιακά στο διάστημα των επομένων 3 ετών. Το δάνειο απεικονίζεται μειωμένο κατά το ποσό Ευρώ 895.032,28 (2017: Ευρώ 785.160,04) που αντιστοιχεί στο αναπόσβεστο μέρος των εξόδων που σχετίζονται με το ποσό που εισπράχθηκε. Στις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 32
απεικονίζεται το μέρος των εξόδων που σχετίζονται με μελλοντικές αναλήψεις συνολικού ποσού Ευρώ 283.784,16. Το δάνειο φέρει κυμαινόμενο επιτόκιο τριμηνιαίο Euribor πλέον περιθωρίου. Κατά την διάρκεια του 2018 επαναδιαπραγματεύθηκαν οι όροι του δανείου Ευρώ 130.000.000,00 με την τράπεζα «CDB» πετυχαίνοντας μεταξύ άλλων α) την άρση δυνητικής δέσμευσης του μηχανολογικού εξοπλισμού και των απαιτήσεων, καθώς και της δυνητικής δέσμευσης των μετοχών που κατέχει η μητρική εταιρεία β) την κατάργηση της αμοιβής διαχείρισης και γ) την βελτίωση του περιθωρίου επιτοκίου κατά 0,40%. Ακολουθώντας τις πρόνοιες του ΔΠΧΑ 9 η Εταιρεία προέβη σε αξιολόγηση των νέων δανειακών όρων προκειμένου να εξετάσει κατά πόσο οι τροποποιήσεις των σχετικών όρων θεωρούνται ουσιωδώς διαφορετικές σε σχέση με τους αρχικούς όρους. Η αξιολόγηση διενεργήθηκε τόσο σε ποσοτικούς όσο και σε ποιοτικούς όρους του δανείου. Αναφορικά με την αξιολόγηση των ποσοτικών όρων η Εταιρεία προέβη σε υπολογισμό της παρούσας αξίας των μελλοντικών ταμειακών ροών τη χρονική στιγμή που τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι όροι του δανείου με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο. Στη συνέχεια οι χρηματοροές τέθηκαν σε σύγκριση με την τρέχουσα αξία της υποχρέωσης του δανείου κατά την σύναψη της τροποποιητικής σύμβασης. Από την σύγκριση της τρέχουσας δανειακής υποχρέωσης και των μελλοντικών ταμειακών ροών προέκυψε ποσοστιαία διαφορά μικρότερη του 10%. Αντίστοιχα αναφορικά με την αξιολόγηση των ποιοτικών όρων, αυτοί δεν θεωρήθηκαν ουσιωδώς διαφορετικοί σε σχέση με την αρχική σύμβαση. Ως εκ τούτου και σύμφωνα με τις νέες πρόνοιες του ΔΠΧΑ 9 η Εταιρεία αναγνώρισε απευθείας στα αποτελέσματα της χρήσης έσοδο ποσού Ευρώ 1.930.453,84 το οποίο εμφανίζεται στο κονδύλι «Έσοδα από επαναδιαπραγμάτευση όρων δανείου» στα Χρηματοοικονομικά Έσοδα. (Σημ.22). Το πρόγραμμα αποπληρωμής του δανείου προβλέπει τη σταδιακή αποπληρωμή του κεφαλαίου με έναρξη εξαμηνιαίων πληρωμών το 2020 και την ολοκλήρωσή τους το 2030. Το δάνειο έχει εξασφαλισθεί με δυνητική δέσμευση των χρηματικών διαθεσίμων της Εταιρείας (Σημ.13). 31/12/2018 31/12/2017 Εντός 1 έτους - - Από 1 μέχρι 5 έτη 27.000.000,00 21.000.000,00 Πάνω από 5 έτη 78.000.000,00 64.000.000,00 105.000.000,00 85.000.000,00 33
31/12/2018 31/12/2017 Δάνεια από Τράπεζες - Κεφάλαιο 309.250.000,00 299.000.000,00 Μείον: Αναπόσβεστο μέρος εξόδων δανείων 895.032,28 785.160,04 Μείον: Αναπόσβεστο μέρος αναγν.εσόδου από επαναδιαπραγρ/ση δανειακών όρων (Σημ.22) 1.853.969,71 - Συνολική υποχρέωση από δάνεια 306.500.998,01 298.214.839,96 Μείον: Βραχυπρόθεσμο μέρος Δανείων 10.750.000,00 9.750.000,00 Μείον: Βραχυπρόθεσμο μέρος αναποσβ.μέρους εξόδων δανείων 141.237,14 - Μείον: Βραχυπρόθεσμο μέρος αναγν.εσόδου από επαναδιαπραγρ/ση δανειακών όρων (Σημ.22) 304.928,11 - Μακροπρόθεσμα Δάνεια από Τράπεζες 296.197.163,26 288.464.839,96 Οι λογιστικές αξίες των ανωτέρω δανείων προσεγγίζουν τις εύλογες αξίες στις 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017. 17. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ Τον Νοέμβριο του 2018 με Έκτακτη Αυτόκλητη και Καθολική Γενική Συνέλευση αποφασίσθηκε η διανομή μερίσματος ποσού Ευρώ Είκοσι Εκατομμύρια ( 20.000.000,00) κερδών που προέρχονται από μη διανεμηθέντα κέρδη παρελθουσών χρήσεων. Το ποσό του μερίσματος καταβλήθηκε στους μετόχους τον Δεκεμβρίου του 2018. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν προτείνει τη διανομή μερίσματος για τη χρήση 2018. 18. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ ΕΞΟΔΑ (α) Υποχρεώσεις σε προμηθευτές: Οι υποχρεώσεις της Εταιρείας στους δύο μεγαλύτερους προμηθευτές της αγαθών και υπηρεσιών, στις 31 Δεκεμβρίου 2018 ανήλθαν σε συνολικό ποσό Ευρώ 9,6 εκατ. (2017: Ευρώ 4,9 εκατ.). H υποχρέωση σε προμηθευτές κατασκευής έργων στις 31 Δεκεμβρίου 2018 ανήλθε στο ποσό Ευρώ 8,0 εκατ. (2017: Ευρώ 9,1 εκατ.). Οι λογιστικές αξίες των ανωτέρω ποσών προσεγγίζουν τις εύλογες αξίες στις 31 Δεκεμβρίου 2018 και 2017 αντίστοιχα. (β) Λοιπές υποχρεώσεις και δεδουλευμένα έξοδα: Ο λογαριασμός στις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: 34
31/12/2018 31/12/2017 Φόροι πληρωτέοι 677.257,56 558.307,72 Ασφαλιστικές και λοιπές εισφορές 685.062,81 668.317,78 Ληφθείσες εγγυήσεις ενοικίων 91.817,10 91.437,16 Συμβατικές υποχρεώσεις σε πελάτες 3.554.335,50 4.059.302,57 Δεδουλευμένα έξοδα 10.299.307,83 4.761.508,53 15.307.780,80 10.138.873,76 Η Εταιρεία στο κονδύλι «Συμβατικές υποχρεώσεις σε πελάτες» παρακολουθεί, κατά πάγια τακτική, προκαταβολές (παρακαταθήκες) εργασιών, οι οποίες εκκαθαρίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ο λογαριασμός του κάθε πελάτη χρεοπιστώνεται με την είσπραξη των εν λόγω προκαταβολών και την τιμολόγηση των συγκεκριμένων εργασιών στις οποίες αντιστοιχεί τυχόν ανοιχτό υπόλοιπο των προκαταβολών αυτών κατά την 31/12/2018. Φόροι Πληρωτέοι: 31/12/2018 31/12/2017 Φόρος μισθωτών υπηρεσιών 649.173,21 541.728,49 Λοιποί φόροι τρίτων 4.996,81 2.004,00 Λοιποί φόροι 23.087,54 14.575,23 677.257,56 558.307,72 Δεδουλευμένα Έξοδα: 31/12/2018 31/12/2017 Τραπεζικά έξοδα 166.996,72 172.289,95 Δουλευμένοι τόκοι δανείων 123.526,12 124.464,70 Μισθοί πληρωτέοι 287.331,76 207.458,91 Αμοιβές συμβούλων & δικηγόρων 67.800,00 182.800,00 Αμοιβές για διαχείριση λιμένα & αμοιβές μάρκετινγκ για προσέλκυση νέων ναυτιλιακών γραμμών 3.998.084,00 - Ενοίκια λειτουργικών μισθώσεων 995.951,23 2.153.246,18 Επισκευές και συντηρήσεις 4.366.595,79 1.259.725,02 Παροχές τρίτων 15.859,95 9.731,62 Λοιπά 277.162,26 651.792,15 10.299.307,83 4.761.508,53 Το κονδύλι «Αμοιβές για διαχείριση λιμένα & αμοιβές μάρκετινγκ για προσέλκυση νέων ναυτιλιακών γραμμών» αφορά σε δεδουλευμένα έξοδα μη εκκαθαρισμένων υπηρεσιών που αφορούν σε φορτοεκφορτώσεις και αμοιβές μάρκετινγκ για προσέλκυση νέων ναυτιλιακών γραμμών. Τα «Ενοίκια λειτουργικών μισθώσεων» αφορούν μη εκκαθαρισμένα ενοίκια για το διάστημα Οκτώβριο Δεκέμβριο 2018. Tο κονδύλι «Επισκευές και συντηρήσεις» αφορά σε δεδουλευμένα έξοδα που σχετίζονται με επισκευές και ζημιές μηχανημάτων και λοιπού πάγιου εξοπλισμού της λιμενικής εγκατάστασης. 35
19. ΠΩΛΗΣΕΙΣ Ο κύκλος εργασιών αναλύεται ως εξής: 2018 2017 Φορτοεκφορτώσεις 167.005.022,56 138.409.819,12 Αποθηκεύσεις 12.566.195,87 9.591.817,21 Έσοδα προσόρμισης, παραβολής & πρυμνοδέτησης 7.176.362,56 6.453.469,93 Αμοιβές ηλεκτροδότησης εμπορευματοκιβωτίων 3.211.049,29 2.856.444,08 Αμοιβές υγρών και στερεών καταλοίπων 1.678.413,23 1.566.572,44 Υπηρεσίες παρακολούθησης ψυγείωνεμπορευματοκιβωτίων 1.352.585,00 1.033.538,30 Υπηρεσίες ελέγχων εμπορευματοκιβωτίων 1.160.145,00 949.185,10 Λοιπά έσοδα 1.594.845,23 1.598.744,83 195.744.618,74 162.459.591,01 20. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΞΟΔΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Οι λογαριασμοί εξόδων έχουν ως εξής, στη συνημμένη κατάσταση συνολικού εισοδήματος: 2018 2017 Ενοίκια λειτουργικών μισθώσεων 54.751.723,39 42.607.095,56 Αμοιβές τρίτων για διαχείριση λιμένα 52.985.006,18 40.808.995,55 Αποσβέσεις (Σημ. 23) 18.982.207,60 18.211.957,07 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού (Σημ. 24) 14.851.834,54 14.294.122,44 Έξοδα κίνησης μηχαν/των και λοιπών μεταφορικών μέσων 5.197.432,74 3.769.062,81 Επισκευές και συντηρήσεις 5.331.256,47 2.892.098,05 Ηλεκτρικό ρεύμα παραγωγής 4.069.872,43 3.392.520,99 Αναλώσεις υλικών (Σημ. 10) 2.202.111,86 1.860.940,40 Προκαταβληθείσες λειτουργικές μισθώσεις (Σημ. 8) 1.428.571,44 1.428.571,44 Έξοδα προβολής και διαφημίσεως 574.382,51 548.370,26 Ασφάλιστρα 536.869,18 583.756,17 Αμοιβές και έξοδα τρίτων 364.326,32 476.803,86 Αμοιβές δικηγόρων και ελεγκτών 269.063,87 396.539,92 Τηλεπικοινωνίες 147.700,30 132.558,23 Παροχές τρίτων 135.105,07 189.231,72 Υλικά άμεσης αναλώσεως 127.995,44 199.314,10 Λοιπά Διάφορα έξοδα 68.380,80 415.495,80 162.023.840,14 132.207.434,37 36
Το υπόλοιπο του λογαριασμού «Ενοίκια λειτουργικών μισθώσεων» το 2018 έχει επιβαρυνθεί από τη μεταβολή του ποσοστού υπολογισμού του Μεταβλητού Οικονομικού Ανταλλάγματος από 21% σε 24,5% βάση των διατάξεων της Σύμβασης Παραχώρησης. Το υπόλοιπο του λογαριασμού «Αμοιβές τρίτων για διαχείριση λιμένα» και «Έξοδα κίνησης μηχαν/των και λοιπών μεταφορικών μέσων» παρουσιάζει αύξηση το 2018 σε σχέση με το 2017 ακολουθώντας την αύξηση στον όγκο κινήσεων για την εξυπηρέτηση των φορτίων. Οι «Αποσβέσεις» στο 2018 παρουσιάζουν αύξηση σε σχέση με το 2017 κυρίως λόγω της παραλαβής και εγκατάστασης τριών Γερανογεφυρών τύπου Super - Super Post Panamax στα μέσα του έτους. Τα παραπάνω έξοδα αναλύονται σε έξοδα διοικητικής λειτουργίας και κόστους πωληθέντων ως εξής: 2018 2017 Κόστος πωλήσεων 154.434.166,27 124.833.130,34 Έξοδα διοικητικής λειτουργίας 7.589.673,87 7.374.304,03 162.023.840,14 132.207.434,37 21. ΛΟΙΠΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ (α) ΛΟΙΠΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ: Τα ποσά αναλύονται ως εξής: 2018 2017 Έσοδα από μισθώματα & κοινόχρηστα 407.552,29 405.380,79 Έσοδα από εκποίηση αζήτητων 124.188,00 70.888,00 Έσοδα από παραχώρηση λιμενικής ζώνης 175.783,58 171.698,28 Έσοδα από προγράμματα Ε.E. 40.775,00 81.551,00 Λοιπά διάφορα έσοδα 123.449,54 106.933,55 871.748,41 836.451,62 Τα έσοδα από μισθώματα και κοινόχρηστα αφορούν ενοίκια από υπεκμίσθωση κτιριακών εγκαταστάσεων της Εταιρείας με συμβάσεις λειτουργικών μισθώσεων διάρκειας 12 μηνών. Τα έσοδα από παραχώρηση λιμενικής ζώνης αφορούν στην εταιρεία «P.C.D.C. A.E.» (Σημ. 28). 37
(β) ΛΟΙΠΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ: Τα ποσά αναλύονται ως εξής: 2018 2017 Συναλλαγματικές διαφορές 7.360,42 4.610,50 Προβλέψεις απομείωσης αποθεμάτων (Σημ. 10) 32.331,13 - Λοιπά έξοδα 42.178,57 51.369,19 81.870,12 55.979,69 22. ΚΑΘΑΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Tα ποσά αναλύονται ως εξής: 2018 2017 Συνολικοί τόκοι δανείων (3.656.877,69) (3.795.110,21) Τόκοι κεφαλαιοποιηθέντες (Σημ. 5) 479.344,81 515.145,87 Χρεωστικοί τόκοι δανείων (3.177.532,86) (3.279.964,34) Μηνιαία εισφορά χορηγήσεων (1.754.810,89) (1.795.600,00) Προμήθειες εγγυητικών επιστολών (572.543,12) (572.543,05) Λοιπά τραπεζικά έξοδα (200.199,18) (255.524,90) Χρηματοοικονομικά έξοδα (5.705.086,05) (5.903.632,29) Τόκοι χορηγηθέντων δανείων (Σημ. 16) 109.091,54 145.785,10 Πιστωτικοί τόκοι καταθέσεων 1.419,03 678,63 Έσοδα από επαναδιαπραγμάτευση όρων δανείου (Σημ. 16) 1.930.453,84 - Χρηματοοικονομικά έσοδα 2.040.964,41 146.463,73 Καθαρά Χρηματοοικονομικά αποτελέσματα (3.664.121,64) (5.757.168,56) Στους Χρεωστικούς τόκους δανείων περιλαμβάνεται ποσό Ευρώ 76.484,13 το οποίο αφορά απόσβεση του εσόδου που προέκυψε από την επαναδιαπραγμάτευση των δανειακών όρων (Σημ.16) 23. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Τα ποσά αναλύονται ως εξής: 2018 2017 Αποσβέσεις ενσωμάτων παγίων (Σημ. 5) 18.417.123,22 17.781.247,58 Αποσβέσεις λογισμικού (Σημ. 6) 565.084,38 430.709,49 18.982.207,60 18.211.957,07 38
24. ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Τα ποσά αναλύονται ως εξής: 2018 2017 Μισθοί και ημερομίσθια 11.447.543,53 10.966.286,19 Προβλέψεις για αποζημιώσεις προσωπικού (Σημ. 15) 107.726,60 106.110,07 Εργοδοτικές εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία 2.747.726,09 2.670.111,38 Παρεπόμενες Παροχές 548.838,32 551.614,80 14.851.834,54 14.294.122,44 Ο μέσος αριθμός του προσωπικού της Εταιρείας στις 31 Δεκεμβρίου 2018 ήταν 294 άτομα (2017: 289 άτομα). 25. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ 2018 2017 Ταμειακές Ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσης προ φόρων 30.846.535,25 25.275.460,01 Προσαρμογές για: Προβλέψεις 92.988,65 62.572,99 Καθαρές αποσβέσεις ενσωμάτων & ασωμάτων ακινητοποιήσεων 18.982.207,60 18.211.957,07 Αποσβέσεις προκαταβληθεισών λειτουργικών μισθώσεων 1.428.571,44 1.428.571,44 Ζημιά από εκποίηση ενσώματων και άυλων παγίων 2.831,34 36.249,37 Πιστωτικοί τόκοι (111.479,44) (147.599,60) Έσοδα από επαναδιαπραγμάτευση όρων δανείου (1.930.453,84) - Χρεωστικοί τόκοι 3.177.532,86 3.279.964,34 52.488.733,86 48.147.175,62 (Αύξηση) /Μείωση Απαιτήσεις από πελάτες 4.266,17 ( 16.325,12) Λοιπές απαιτήσεις (1.954.651,28) 5.065.643,41 Αποθέματα (266.391,90) (13.880,10) Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 1.298,00 (1.243,00) Αύξηση /(Μείωση) Προμηθευτές 5.456.346,55 (8.905.086,67) Λοιπές υποχρεώσεις & δεδουλευμένα έξοδα 5.170.206,89 6.293.071,10 Ταμειακές Ροές από λειτουργικές δραστηριότητες 60.899.808,29 50.569.355,24 39
26. ΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (α) Κεφαλαιουχικές υποχρεώσεις: Με βάση το Συμφωνητικό Β Τροποποίησης της Σύμβασης Παραχώρησης (Ν.4315 ΦΕΚ 269/24.12.2014), η Εταιρεία ανέλαβε την υποχρέωση εκτέλεσης έργων στη Δυτική πλευρά του Προβλήτα ΙΙΙ. Το συνολικό κόστος της επένδυσης (κατασκευές και εξοπλισμός) εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο ποσό των Ευρώ 230 εκατ.. Σχετικές συμβάσεις έχουν συναφθεί με εργολάβους και η ολοκλήρωσή της κατασκευής αναμένεται όχι αργότερα από τον Μάιο του 2019 για λόγους μη υπαιτιότητας της Εταιρείας. Οι κεφαλαιουχικές επενδύσεις για τις οποίες έχουν υπογραφεί σχετικές συμβάσεις αλλά δεν έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος της χρήσης έχουν ως εξής: 31/12/2018 31/12/2017 Κτίρια- τεχνικά & λιμενικά έργα 462.836,54 6.567.905,58 Μηχανήματα & λοιπός μηχ/κος εξοπλισμός 2.886.000,00 22.800.000,00 3.348.836,54 29.367.905,58 (β) Υποχρεώσεις λειτουργικών μισθώσεων: Τα ελάχιστα ποσά του εγγυημένου και των σταθερών ετήσιων ανταλλαγμάτων καθώς και των πρόσθετων καταβολών που θα αποδοθούν στην «Ο.Λ.Π. Α.Ε.», όπως προκύπτουν από τη Σύμβαση Παραχώρησης, (Σημ. 8), τις μελλοντικές περιόδους έχουν ως εξής: Πληρωτέο 31/12/2018 31/12/2017 Εντός 1 έτους 70.303.249,51 62.142.129,47 Από 1 μέχρι 5 έτη 292.586.641,41 288.989.616,28 Πάνω από 5 έτη 1.841.217.482,25 1.976.986.021,01 2.204.107.373,17 2.328.117.766,76 Άλλες λειτουργικές μισθώσεις με χρονική διάρκεια εντός ενός έτους κρίνονται ως μη σημαντικές για περαιτέρω γνωστοποιήσεις. (γ) Απαιτήσεις λειτουργικών μισθώσεων: Οι μελλοντικές ελάχιστες καταβολές μισθωμάτων βάσει των μη ακυρωτέων λειτουργικών μισθώσεων που αναφέρονται στη σημείωση 21(α) έχουν ως εξής: Εισπρακτέο 31/12/2018 31/12/2017 Εντός 1 έτους 182.515,11 175.705,08 Από 1 μέχρι 5 έτη 766.830,78 766.593,28 Πάνω από 5 έτη 4.160.401,63 5.828.797,46 5.109.747,52 6.771.095,82 40
27. ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (α) Ανέλεγκτες φορολογικές χρήσεις: Για τις χρήσεις 2011 ως και 2017 εκδόθηκε το «Φορολογικό Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης» χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στο φόρο και στη σχετική φορολογική πρόβλεψη που συμπεριλήφθηκε στις αντίστοιχες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. Για τη χρήση 2018 ο φορολογικός έλεγχος ήδη διενεργείται από την PricewaterhouseCoopers Α.Ε.. Κατά την ολοκλήρωση του φορολογικού ελέγχου η Διοίκηση της Εταιρείας δεν αναμένει να προκύψουν σημαντικές φορολογικές υποχρεώσεις πέραν από αυτές που καταχωρίσθηκαν και που απεικονίζονται στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. (β) Υποχρεώσεις από εγγυητικές επιστολές: Η «C.D.B.» έχει χορηγήσει εκ μέρους της Εταιρείας εγγυητικές επιστολές ύψους Ευρώ 104.350.000,00 υπέρ της «Ο.Λ.Π. Α.Ε..» για εξασφάλιση καλής εκτέλεσης σύμβασης. Δεν αναμένεται να προκύψει ζημιά από τις ανωτέρω εγγυήσεις. (γ) Εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις: Δεν υπάρχουν σημαντικές εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις κατά την 31 Δεκεμβρίου 2018. 28. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (α) Αμοιβές μελών Διοίκησης: Στα μέλη της Διοίκησης περιλαμβάνονται τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τα διευθυντικά στελέχη. Οι αμοιβές που καταβλήθηκαν παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: 2018 2017 Μισθοί & λοιπές βραχυπρόθεσμες παροχές 551.452,85 475.425,99 Αμοιβές & έξοδα παραστάσεως 467.713,34 309.917,81 1.019.166,19 785.343,80 (β) Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη: Η Εταιρεία είναι 100% θυγατρική της εταιρείας «COSCO Shipping Ports Limited». Η εταιρεία COSCO Ports (Greece) S.a.r.l., 100 % θυγατρική της «COSCO Shipping Ports Limited», συμμετέχει κατά 50% στην εταιρεία «Κέντρο Διαχείρισης και Διανομής Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά Ανώνυμη Εταιρεία» («P.C.D.C. A.E.»). Η «P.C.D.C. A.E.» δραστηριοποιείται στην Ελεύθερη Ζώνη του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά και αποκλειστικός σκοπός της είναι η κατασκευή, ανάπτυξη και λειτουργία του «ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ («ΚΔΕ»). Η Εταιρεία παρέχει στην «P.C.D.C. A.E.» χώρο στη λιμενική ζώνη έναντι μηνιαίου ανταλλάγματος το οποίο παρουσιάζεται στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις ως έσοδο από παραχώρηση λιμενικής ζώνης. Για την πραγματοποίηση επενδύσεων και για την εκμετάλλευση της εν λόγω περιοχής η «P.C.D.C. A.E.» έχει συνάψει σύμβαση δανείου με την Εταιρεία (Σημ.16). 41
Η εταιρεία «COSCO GREECE Α.Ε». που δραστηριοποιείται στην πρακτόρευση ναυτιλιακών γραμμών στην Ελλάδα έχει την ίδια τελική μητρική εταιρεία με την Εταιρεία. Η Εταιρεία παρέχει υπηρεσίες φορτοεκφόρτωσης προς την «COSCO GREECE Α.Ε». Η εταιρεία «COSCO SHIPPING LINES CO LTD.» που δραστηριοποιείται στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων έχει την ίδια τελική μητρική εταιρεία με την Εταιρεία. Η Εταιρεία παρέχει υπηρεσίες φορτοεκφόρτωσης προς την «COSCO SHIPPING LINES CO LTD.» Η εταιρεία «COSCO NETWORK E-LOGISTICS Co LTD», η οποία προσφέρει υπηρεσίες πληροφορικής και λογισμικού αποτελεί σημαντικό τμήμα της μονάδας πληροφορικής του Ομίλου COSCO και έχει την ίδια τελική μητρική εταιρεία με την Εταιρεία. Η «COSCO NETWORK E-LOGISTICS Co LTD» παρέχει υπηρεσίες λογισμικού στην Εταιρεία. Η εταιρεία «COSCO SHIPPING LINES (EUROPE) GMBH» που δραστηριοποιείται στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων έχει την ίδια τελική μητρική εταιρεία με την Εταιρεία. Η Εταιρεία παρέχει υπηρεσίες φορτοεκφόρτωσης προς την «COSCO SHIPPING LINES (EUROPE) GMBH» Την 10 η Αυγούστου 2016, ολοκληρώθηκε επιτυχώς η διαδικασία μεταβίβασης του πλειοψηφικού πακέτου της εταιρείας «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» («Ο.Λ.Π Α.Ε.») στην «COSCO Hong Kong Group Limited» η οποία αποτελεί επίσης θυγατρική του Ομίλου COSCO. Οι σημαντικότερες συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη απεικονίζονται στους κάτωθι πίνακες: Δάνεια σε συνδεδεμένη επιχ/ση «P.C.D.C. A.E.» 31/12/2018 31/12/2017 Αρχικό υπόλοιπο 2.103.318,06 2.804.436,91 Εξοφλήσεις κεφαλαίου (Σημ. 16) (700.000,00) (700.000,00) Τόκοι δανείου λογισθέντες (Σημ. 16) 109.091,54 145.785,10 Τόκοι δανείου εισπραχθέντες (110.189,86) (146.903,95) Τελικό υπόλοιπο 1.402.219,74 2.103.318,06 42
Έσοδα από συνδεδεμένα μέρη 2018 2017 «P.C.D.C. A.E.»- Έσοδα από παραχώρηση λιμενικής ζώνης και λοιπές υπηρεσίες 217.200,54 288.416,08 «COSCO GREECE Α.Ε» - Έσοδα από πωλήσεις και λοιπές υπηρεσίες που αφορούν τον Όμιλο COSCO 4.783.629,29 15.970.174,55 «COSCO GREECE Α.Ε»- Έσοδα από πωλήσεις και λοιπές υπηρεσίες που αφορούν λοιπές εταιρείες 13.407.855,15 11.119.509,87 «COSCO GREECE Α.Ε»- Έσοδα από λοιπές υπηρεσίες 17.434,71 17.594,86 «COSCO SHIPPING LINES CO LTD.» - Έσοδα από πωλήσεις και λοιπές υπηρεσίες που αφορούν τον Όμιλο COSCO 29.441.448,10 7.590.223,60 «COSCO SHIPPING LINES CO LTD.» - Έσοδα από πωλήσεις και λοιπές υπηρεσίες που αφορούν λοιπές εταιρείες 1.467.930,66 445.888,80 «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» - Έσοδα από κοινόχρηστα από λοιπές υπηρεσίες 5.222,27 143.314,31 «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» - Έσοδα από κατασκευή προβλήτα πετρελαιοειδών 2.227.919,15 12.256.308,48 Έξοδα προς συνδεδεμένα μέρη 2018 2017 «P.C.D.C. A.E.»- Αμοιβές Τρίτων και συναφή έξοδα. 280.424,00 213.921,25 «COSCO GREECE Α.Ε»- Ενοίκια λειτουργικών μισθώσεων και συναφή έξοδα 14.513,40 7.515,89 «COSCO SHIPPING LINES CO LTD»- Λοιπά Έξοδα. 170.000,00 «COSCO SHIPPING LINES (EUROPE) GMBΗ»- Λοιπά Έξοδα. 550.000,00 «COSCO NETWORK E-LOGISTICS Co LTD»-Προμ. παγίων - 83.682,50 «Ο.Λ.Π. Α.Ε»- Ενοίκια λειτουργικών μισθώσεων και συναφή έξοδα 60.098.241,93 43.535.071,73 Υποχρεώσεις προς συνδεδεμένα μέρη 2018 2017 «COSCO GREECE Α.Ε»- Προκαταβολές για πωλήσεις και λοιπές υπηρεσίες 1.097.779,68 1.399.938,18 «COSCO SHIPPING LINES CO LTD»-. Προκαταβολές για πωλήσεις και λοιπές υπηρεσίες 871.005,08 899.537,50 «Ο.Λ.Π. Α.Ε.»- Υποχρεώσεις από λειτουργικές μισθώσεις και συναφή έξοδα 5.041.308,32 438.057,66 «P.C.D.C. A.E.» - Υποχρεώσεις από φυτοπαθολογικoύς ελέγχους και συναφή έξοδα 19.521,32 17.393,73 43
Απαιτήσεις από συνδεδεμένα μέρη 2018 2017 «COSCO GREECE Α.Ε» Λοιπές απαιτήσεις 901,39 1.047,91 «COSCO SHIPPING LINES CO LTD» Λοιπές απαιτήσεις 4.150,00 - «P.C.D.C. A.E.» Λοιπές απαιτήσεις 9.993,15 - «Ο.Λ.Π. Α.Ε.» Λοιπές απαιτήσεις 6.475,62 5.890,32 (γ) Εγγυητικές επιστολές για λογαριασμό συνδεδεμένων μερών: Η μητρική εταιρεία «COSCO Shipping Ports Limited», έχει υποθηκεύσει και ενεχυριάσει το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας για την εξασφάλιση του δανείου από την τράπεζα «C.D.B.». Στις 31 Δεκεμβρίου 2018 δεν υπήρξε παραβίαση των σχετικών όρων και προϋποθέσεων του δανείου. 29. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Τον Ιανουάριο του 2019 η εταιρεία προέβη σε προαιρετική πληρωμή ποσού Ευρώ 10.750.000,00 προς την τράπεζα «CDB». Το ανωτέρω ποσό εμφανίζεται στον Ισολογισμό στο κονδύλι «Βραχ/σμο μέρος μακροπρόθεσμων δανείων από Τράπεζες» και ήταν προγραμματισμένο για πληρωμή τον Απρίλιο του 2019. Τον Φεβρουάριο του 2019 εισπράχθηκε το ποσό των Ευρώ 1.955.513,61 το οποίο περιλαμβάνονταν στις «Λοιπές Απαιτήσεις» και αφορούσε σε απαίτηση ΦΠΑ (Σημ.12). Δεν υπάρχουν άλλα σημαντικά γεγονότα μετά την ημερομηνία του Ισολογισμού. 44
ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ Προς τους Μετόχους της Εταιρείας Έκθεση ελέγχου επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων Γνώμη Έχουμε ελέγξει τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας «ΣΤΑΘΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ Α.Ε.» (εφεξής, η Εταιρεία), οι οποίες αποτελούνται από την κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου 2018, τις καταστάσεις συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και τις σημειώσεις επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που περιλαμβάνουν και περίληψη των σημαντικών λογιστικών πολιτικών. Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, τη χρηματοοικονομική θέση της Εταιρείας κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2018, τη χρηματοοικονομική της επίδοση και τις ταμειακές της ροές, για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ), όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συνάδουν με τις κανονιστικές απαιτήσεις του Κωδ. Ν. 2190/1920. Βάση γνώμης Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου (ΔΠΕ), που έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία. Οι ευθύνες μας, σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά περιγράφονται περαιτέρω στο τμήμα της έκθεσής μας «Ευθύνες ελεγκτή για τον έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων». Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε αποκτήσει είναι επαρκή και κατάλληλα να παρέχουν βάση για τη γνώμη μας. Ανεξαρτησία του Ελεγκτή Καθ όλη τη διάρκεια του διορισμού μας έχουμε παραμείνει ανεξάρτητοι από την Εταιρεία, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας για Επαγγελματίες Ελεγκτές του Συμβουλίου Διεθνών Προτύπων Δεοντολογίας Ελεγκτών (Κώδικας ΣΔΠΔΕ) που έχει ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία, καθώς και τις απαιτήσεις δεοντολογίας του Ν. 4449/2017, που σχετίζονται με τον έλεγχο των χρηματοοικονομικών/οικονομικών καταστάσεων στην Ελλάδα. Έχουμε εκπληρώσει τις δεοντολογικές μας υποχρεώσεις σύμφωνα με το Ν. 4449/2017 και τις απαιτήσεις του Κώδικα ΣΔΠΔΕ. Άλλες Πληροφορίες Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είναι υπεύθυνα για τις Άλλες Πληροφορίες. Οι Άλλες Πληροφορίες, είναι η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου (αλλά δεν περιλαμβάνουν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις και την έκθεση ελέγχου επί αυτών), που λάβαμε πριν από την ημερομηνία της παρούσας έκθεσης ελεγκτή. Η γνώμη μας επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων δεν καλύπτει τις Άλλες Πληροφορίες και, εκτός των όσων ρητά αναφέρουμε στην παρούσα παράγραφο της Έκθεσής μας δεν εκφράζουμε γνώμη ελέγχου ή άλλης διασφάλισης επί αυτών. ΠΡΑΙΣΓΟΥΩΤΕΡΧΑΟΥΣΚΟΥΠΕΡΣ Ανώνυμη Ελεγκτική Εταιρεία, Λεωφ. Κηφισίας 268, 15232 Χαλάνδρι Τ: +30 210 6874400, Φ: +30 210 6874444, www.pwc.gr Λεωφ. Κηφισίας 260 & Κόδρου, 15232 Χαλάνδρι, Τ: +30 210 6874400, Φ: +30 210 6874444 Εθνικής Αντίστασης 17, 55134 Θεσσαλονίκη, Τ: +30 2310 488880, Φ: +30 2310 459487
Σε σχέση με τον έλεγχό μας επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, η ευθύνη μας είναι να αναγνώσουμε τις Άλλες Πληροφορίες και με τον τρόπο αυτό να εξετάσουμε εάν οι Άλλες Πληροφορίες είναι ουσιωδώς ασυνεπείς με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις ή τη γνώση που αποκτήσαμε κατά τον έλεγχο ή αλλιώς φαίνεται να είναι ουσιωδώς εσφαλμένες. Εξετάσαμε εάν η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου περιλαμβάνει τις γνωστοποιήσεις οι οποίες απαιτούνται από τον Κωδ. Ν. 2190/1920. Με βάση τις εργασίες που εκτελέσαμε κατά τον έλεγχο μας, κατά τη γνώμη μας: Τα πληροφοριακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου της χρήσης που έληξε την 31/12/2018 αντιστοιχούν στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου έχει καταρτισθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις του άρθρου 43α του Κωδ. Ν. 2190/1920. Επιπλέον με βάση τη γνώση και κατανόηση που αποκτήσαμε κατά το έλεγχό μας, για την Εταιρεία και το περιβάλλον της, είμαστε υποχρεωμένοι να αναφέρουμε εάν έχουμε εντοπίσει ουσιώδεις ανακρίβειες στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού της Συμβουλίου. Δεν έχουμε να αναφέρουμε τίποτα σχετικά με το θέμα αυτό. Ευθύνες του Διοικητικού Συμβουλίου και των υπευθύνων για τη διακυβέρνηση επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις απαιτήσεις του Κωδ. Ν. 2190/1920, όπως και για εκείνες τις δικλίδες εσωτερικού ελέγχου που το Διοικητικό Συμβούλιο καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδες σφάλμα, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, το Διοικητικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για την αξιολόγηση της ικανότητας της Εταιρείας να συνεχίσει τις δραστηριότητες της, γνωστοποιώντας όπου συντρέχει τέτοια περίπτωση, τα θέματα που σχετίζονται με τη συνεχιζόμενη δραστηριότητα και τη χρήση της λογιστικής βάσης της συνεχιζόμενης δραστηριότητας, εκτός και εάν το Διοικητικό Συμβούλιο είτε προτίθεται να ρευστοποιήσει την Εταιρεία ή να διακόψει τις δραστηριότητες της ή δεν έχει άλλη ρεαλιστική εναλλακτική επιλογή από το να προχωρήσει σ αυτές τις ενέργειες. Οι υπεύθυνοι για τη διακυβέρνηση έχουν την ευθύνη εποπτείας της διαδικασίας χρηματοοικονομικής αναφοράς της Εταιρείας. Ευθύνες ελεγκτή για τον έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων Οι στόχοι μας είναι να αποκτήσουμε εύλογη διασφάλιση για το κατά πόσο οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις, στο σύνολο τους, είναι απαλλαγμένες από ουσιώδες σφάλμα, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος και να εκδώσουμε έκθεση ελεγκτή, η οποία περιλαμβάνει τη γνώμη μας. Η εύλογη διασφάλιση συνιστά διασφάλιση υψηλού επιπέδου, αλλά δεν είναι εγγύηση ότι ο έλεγχος που διενεργείται σύμφωνα με τα ΔΠΕ, που έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία, θα εντοπίζει πάντα ένα ουσιώδες σφάλμα, όταν αυτό υπάρχει. Σφάλματα δύναται να προκύψουν από απάτη ή από λάθος και θεωρούνται ουσιώδη όταν, μεμονωμένα ή αθροιστικά, θα μπορούσε εύλογα να αναμένεται ότι θα επηρέαζαν τις οικονομικές αποφάσεις των χρηστών, που λαμβάνονται με βάση αυτές τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Ως καθήκον του ελέγχου, σύμφωνα με τα ΔΠΕ που έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία, ασκούμε επαγγελματική κρίση και διατηρούμε επαγγελματικό σκεπτικισμό καθ όλη τη διάρκεια του ελέγχου. Επίσης: 46
Εντοπίζουμε και αξιολογούμε τους κινδύνους ουσιώδους σφάλματος στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος, σχεδιάζοντας και διενεργώντας ελεγκτικές διαδικασίες που ανταποκρίνονται στους κινδύνους αυτούς και αποκτούμε ελεγκτικά τεκμήρια που είναι επαρκή και κατάλληλα για να παρέχουν βάση για την γνώμη μας. Ο κίνδυνος μη εντοπισμού ουσιώδους σφάλματος που οφείλεται σε απάτη είναι υψηλότερος από αυτόν που οφείλεται σε λάθος, καθώς η απάτη μπορεί να εμπεριέχει συμπαιγνία, πλαστογραφία, εσκεμμένες παραλείψεις, ψευδείς διαβεβαιώσεις ή παράκαμψη των δικλίδων εσωτερικού ελέγχου. Κατανοούμε τις δικλίδες εσωτερικού ελέγχου που σχετίζονται με τον έλεγχο, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την διατύπωση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των δικλίδων εσωτερικού ελέγχου της Εταιρείας. Αξιολογούμε την καταλληλότητα των λογιστικών πολιτικών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και το εύλογο των λογιστικών εκτιμήσεων και των σχετικών γνωστοποιήσεων που έγιναν από το Διοικητικό Συμβούλιο. Αποφαινόμαστε για την καταλληλότητα της χρήσης από το Διοικητικό Συμβούλιο της λογιστικής αρχής της συνεχιζόμενης δραστηριότητας και με βάση τα ελεγκτικά τεκμήρια που αποκτήθηκαν για το εάν υπάρχει ουσιώδης αβεβαιότητα σχετικά με γεγονότα ή συνθήκες που μπορεί να υποδηλώνουν ουσιώδη αβεβαιότητα ως προς την ικανότητα της Εταιρείας να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Εάν συμπεράνουμε ότι υφίσταται ουσιώδης αβεβαιότητα, είμαστε υποχρεωμένοι στην έκθεση ελεγκτή να επιστήσουμε την προσοχή στις σχετικές γνωστοποιήσεις των χρηματοοικονομικών καταστάσεων ή εάν αυτές οι γνωστοποιήσεις είναι ανεπαρκείς να διαφοροποιήσουμε τη γνώμη μας. Τα συμπεράσματά μας βασίζονται σε ελεγκτικά τεκμήρια που αποκτώνται μέχρι την ημερομηνία της έκθεσης ελεγκτή. Ωστόσο, μελλοντικά γεγονότα ή συνθήκες ενδέχεται να έχουν ως αποτέλεσμα η Εταιρεία να παύσει να λειτουργεί ως συνεχιζόμενη δραστηριότητα. Αξιολογούμε τη συνολική παρουσίαση, τη δομή και το περιεχόμενο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων των γνωστοποιήσεων, καθώς και το κατά πόσο οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις απεικονίζουν τις υποκείμενες συναλλαγές και τα γεγονότα με τρόπο που επιτυγχάνεται η εύλογη παρουσίαση. Μεταξύ άλλων θεμάτων, κοινοποιούμε στους υπεύθυνους για τη διακυβέρνηση, το σχεδιαζόμενο εύρος και το χρονοδιάγραμμα του ελέγχου, καθώς και σημαντικά ευρήματα του ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων όποιων σημαντικών ελλείψεων στις δικλίδες εσωτερικού ελέγχου εντοπίζουμε κατά τη διάρκεια του ελέγχου μας. Έκθεση επί άλλων νομικών και κανονιστικών απαιτήσεων Οι εργασίες που εκτελέσαμε σχετικά με την Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου αναφέρονται ανωτέρω, στην παράγραφο «Άλλες Πληροφορίες». Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2019 H Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πράιςγουωτερχαους Κούπερς Ανώνυμη Ελεγκτική Εταιρεία Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Λ. Κηφισίας 268 15232 Χαλάνδρι Δέσποινα Μαρίνου Αρ Μ ΣΟΕΛ 17681 46