ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «ΣΤ» ΣΤΗΝ Φ. 900/1/26594/Σ. 130 ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΡΑΤΟΥ ΓΡ. ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΤΗΣΕΩΝ Ε ΑΦΟΥΣ/2 27 εκ 2005 ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ Ή ΚΙΝΗΤΑ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑ 1. Tο Παράρτηµα αυτό καθορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας, που πρέπει να εφαρµόζονται στα προσωρινά ή κινητά εργοτάξια, όπως αυτά ορίζονται στην παράγραφο 2α. 2. Για την εφαρµογή του παρόντος νοείται ως: α. Προσωρινό ή κινητό εργοτάξιο: Kάθε εργοτάξιο όπου πραγµατοποιούνται εργασίες οικοδοµικές ή/και έργα πολιτικού µηχανικού και γενικά εκτελείται τεχνικό έργο που περιλαµβάνει µία ή περισσότερες από τις παρακάτω εργασίες : (1) Εκσκαφές. (2) Χωµατουργικές εργασίες. (3) Κατασκευές. (4) Συναρµολόγηση και αποσυναρµολόγηση προκατασκευασµένων στοιχείων. (5) ιαµόρφωση χώρων ή τοποθέτηση Η/Μ εξοπλισµού. (6) Μετατροπές -Ανακαινίσεις - Επισκευές - ιαλύσεις καθαρισµού. (7) Κατεδαφίσεις (8) Έκτακτη ή Τακτική συντήρηση και Εργασίες βαφής και β. Kύριος του έργου: Kάθε Σχηµατισµός, Συγκρότηµα, Μονάδα για λογαριασµό του οποίου πραγµατοποιείται ένα έργο. γ. Aνάδοχος: Kάθε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί η µελέτη ή/ και η εκτέλεση ή/και η επίβλεψη της εκτέλεσης του έργου για λογαριασµό του κυρίου του έργου. O ορισµός του αναδόχου εξειδικεύεται για τις ανάγκες του παρόντος µεταξύ ενός ή περισσοτέρων παραγόντων του έργου κατά περίπτωση ως εξής: (1) Eργολάβος: Πρόσωπο που συµβάλλεται µε τον κύριο του έργου και αναλαµβάνει την εκτέλεση ολόκληρου του έργου ή τµήµατός του, ανεξάρτητα από την ιδιότητα µε την οποία φέρεται ασφαλισµένος σε ασφαλιστικό οργανισµό και προκειµένου για δηµόσια έργα ο ανάδοχος, όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 3 του ν.1418/84.
ΣΤ - 2 (2) Yπεργολάβος: Πρόσωπο που συµβάλλεται µε εργολάβο και αναλαµβάνει την εκτέλεση ολόκληρου του έργου ή τµήµατός του, ανεξάρτητα από την ιδιότητα µε την οποία φέρεται ασφαλισµένος σε ασφαλιστικό οργανισµό. Υπεργολάβος θεωρείται επίσης και το πρόσωπο που συµβάλλεται µε άλλον υπεργολάβο και αναλαµβάνει σύµφωνα µε τα παραπάνω την εκτέλεση ολόκληρου του έργου ή τµήµατός του. δ. Eργοδότης: Kάθε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο το οποίο συνδέεται µε σχέση εργασίας µε τον εργαζόµενο και εν προκειµένω οι εργολάβοι ή υπεργολάβοι, µη αποκλειοµένου και του κυρίου του έργου όταν αυτός συνδέεται απευθείας µε σχέση εργασίας µε τον εργαζόµενο. ε. Eργαζόµενος: Kάθε πρόσωπο που απασχολείται από έναν εργοδότη µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας, συµπεριλαµβανοµένων των ασκουµένων και των µαθητευοµένων. στ. Aυτοαπασχολούµενος: Kάθε άτοµο, εκτός εργοδοτών και εργαζοµένων όπως αυτοί ορίζονται παραπάνω, το οποίο µε την επαγγελµατική του δραστηριότητα συµβάλλει στην εκτέλεση του έργου. ζ. Μελετητής: Πρόσωπο που µε σύµβαση, συµφωνία ή υπηρεσιακή σχέση µε τον κύριο του έργου έχει εκπονήσει τη µελέτη του τεχνικού έργου, η οποία έχει εγκριθεί από την αρµόδια αρχή. η. Επιβλέπων: Πρόσωπο που µε σύµβαση, συµφωνία ή υπηρεσιακή σχέση µε τον κύριο του έργου του ανατίθεται η επίβλεψη της εφαρµογής της µελέτης και της εκτέλεσης τεχνικού έργου ή τµήµατός του, σύµφωνα µε τους κανόνες της επιστήµης και της τέχνης. θ. Τεχνικό Έργο: Κάθε οικοδοµική ή άλλη εργοταξιακή κατασκευή ορισµένης χρονικής διάρκειας, όπως ανέγερση, προσθήκη, επισκευή, καθαίρεση, κατεδάφιση, διακόσµηση, χρωµατισµού οικοδοµών ως και των σε αυτές εκτελουµένων πάσης φύσεως µεταλλικών, µηχανουργικών, µηχανολογικών και ηλεκτρικών εργασιών. ι. Μέτρα ασφαλείας: Όλα τα µέτρα που αφορούν σε τεχνικά έργα και προβλέπονται για την ασφάλεια του προσωπικού. 3. Ενέχουν ειδικούς κινδύνους για την ασφάλεια του προσωπικού, επιπλέον των αναφεροµένων στη παράγραφο 2.α τα παρακάτω: α. Όταν εκθέτουν το προσωπικό σε κίνδυνο καταπλάκωσης, βύθισης σε άµµο, λάσπη ή πτώση από ύψος, ο οποίος επιδεινώνονται ιδιαίτερα από τη φύση της δραστηριότητας ή των µεθόδων που χρησιµοποιούνται ή από το περιβάλλον του χώρου εργασίας ή του έργου. β. Όταν εκθέτουν το προσωπικό σε χηµικές ή βιολογικές ουσίες οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία του (πχ αµίαντος). γ. Κοντά σε ηλεκτρικούς αγωγούς υψηλής και µέσης τάσης. δ. Σε µέρη όπου υπάρχει κίνδυνος πνιγµού. 4. Υποχρέωση εκπόνησης σχεδίου ασφάλειας και υγείας υπάρχει όταν οι δραστηριότητες που πρόκειται να διενεργηθούν ενέχουν ιδιαίτερους κιν-
ΣΤ - 3 δύνους που αναφέρονται στις παραγράφους 2 α και 3 και στο οποίο περιγράφονται και διευκρινίζονται τα παρακάτω : α. Oι κανόνες που θα εφαρµόζονται στο εργοτάξιο, αφού ληφθούν υπόψη οι τυχόν δραστηριότητες εκµετάλλευσης που διεξάγονται στον τόπο του έργου. β. Eιδικά µέτρα για τις δραστηριότητες σε µία ή περισσότερες κατηγορίες των παραγράφων 2α και 3. γ. Tην προσπέλαση στο εργοτάξιο και την ασφαλή πρόσβαση στους χώρους του. δ. Tην ανάλυση πορείας κατασκευής σε φάσεις. ε. Tην κυκλοφορία πεζών και οχηµάτων εντός του εργοταξίου. στ. Tην ανάλυση µεθόδων εργασίας κατά φάσεις. ζ. Tον καθορισµό χώρων αποθήκευσης υλικών και τρόπου αποκοµιδής αχρήστων. η. Tις συνθήκες αποκοµιδής επικίνδυνων υλικών. θ. Tη µελέτη κατασκευής ικριωµάτων όταν δεν περιγράφονται στη µελέτη του έργου. 5. O φάκελος ασφάλειας και υγείας περιλαµβάνει: α. Tο µητρώο του έργου, δηλαδή τα σχέδια και την τεχνική περιγραφή του έργου µε τις αντίστοιχες εγκρίσεις από τα προϊστάµενα κλιµάκια του κύριου του έργου (Σχηµατισµό, Mειζονα Σχηµατισµό/ ΜΧ ή ΓΕΣ/ ΥΠΟ) β. Oδηγίες και χρήσιµα στοιχεία σε θέµατα ασφάλειας και υγείας, τα οποία θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη κατά τις ενδεχόµενες µεταγενέστερες εργασίες σε όλη τη διάρκεια της ζωής του έργου, όπως εργασίες συντήρησης, µετατροπής, καθαρισµού, κλπ. Eνδεικτικά οι οδηγίες και τα στοιχεία αυτά αναφέρονται στον ασφαλή τρόπο εκτέλεσης των διαφόρων εργασιών, στην αποφυγή κινδύνων από τα διάφορα δίκτυα (ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, αερίων, ατµού κλπ), στην πυρασφάλεια κλπ. 6. Tο σχέδιο και ο φάκελος ασφάλειας και υγείας αποτελούν αναπόσπαστο τµήµα της τεχνικής µελέτης που υποβάλλεται για έγκριση και αναπροσαρµόζονται σε συνάρτηση µε την εξέλιξη του έργου και τις ενδεχόµενες τροποποιήσεις που έχουν επέλθει. Iδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται πριν την έναρξη του έργου στην αναπροσαρµογή του σχεδίου ασφάλειας και υγείας, ενώ µετά το πέρας του έργου στην αναπροσαρµογή του φακέλου ασφάλειας και υγείας, ώστε αυτός να περιέχει τα πραγµατικά στοιχεία του έργου έτσι όπως αυτό κατασκευάστηκε. 7. Kατά την εκτέλεση του έργου το σχέδιο και ο φάκελος ασφάλειας και υγείας τηρούνται στο εργοτάξιο µε ευθύνη του εργολάβου ολόκληρου του έργου και εάν δεν υπάρχει του κυρίου του έργου και είναι στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών ενώ µετά την αποπεράτωση του έργου ο φάκελος ασφάλειας και υγείας συνοδεύει το έργο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και φυλάσσεται µε ευθύνη του κυρίου του έργου. 8. Ο ΙΟΙΚΗΤΗΣ στο πλαίσιο των ευθυνών του, λαµβάνει τα αναγκαία µέτρα ασφαλείας, συµπεριλαµβανοµένων των δραστηριοτήτων πρόληψης
ΣΤ - 4 των επαγγελµατικών κινδύνων, καθώς και δηµιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και παροχής των αναγκαίων µέσων, έτσι ώστε οι γενικές αρχές πρόληψης να εφαρµόζονται κυρίως στα παρακάτω : α. Tη διατήρηση του εργοταξίου σε άριστη κατάσταση από ά- ποψη τάξης και υγιεινής. β. Tην επιλογή της τοποθέτησης των χώρων εργασίας, εν όψει των συνθηκών πρόσβασης στους χώρους αυτούς, καθώς και τον καθορισµό των οδών ή ζωνών µετακίνησης ή κυκλοφορίας. γ. Tις συνθήκες µεταφοράς των διαφόρων υλικών. δ. Tην τακτική συντήρηση, τον έλεγχο πριν από την έναρξη της λειτουργίας και τον περιοδικό έλεγχο των εγκαταστάσεων και των µηχανικών διατάξεων, ώστε να αποφεύγονται οι ατέλειες που θα µπορούσαν να βλάψουν την ασφάλεια και την υγεία του προσωπικού. ε Tην οριοθέτηση και τη διευθέτηση των ζωνών αποθήκευσης και εναπόθεσης των διαφόρων υλικών, ειδικότερα εφόσον πρόκειται για επικίνδυνα υλικά ή ουσίες. στ. Tις συνθήκες αποκοµιδής των επικίνδυνων υλικών που χρησιµοποιήθηκαν. ζ. Tην αποθήκευση και τη διάθεση ή την αποκοµιδή των απορριµµάτων και των άχρηστων υλικών. η. Tην αναπροσαρµογή, ανάλογα µε την πορεία του έργου στο εργοτάξιο, της πραγµατικής διάρκειας για τα διάφορα είδη ή στάδια εργασίας. θ. Tη συνεργασία µεταξύ του προσωπικού. ι. Tις αλληλεπιδράσεις µε δραστηριότητες εκµετάλλευσης στο χώρο µέσα ή κοντά στον οποίο έχει εγκατασταθεί το εργοτάξιο. 9. Για να διαφυλάξουν την ασφάλεια και την υγεία στο εργοτάξιο, το προσωπικό καθώς επίσης και οι εργολάβοι και υπεργολάβοι όταν ασκούν οι ί- διοι επαγγελµατική δραστηριότητα στο εργοτάξιο έχουν όλες τις υποχρεώσεις της προηγούµενης παραγράφου. 10. Ο εργολάβος και υπεργολάβος ολόκληρου του έργου, ανεξάρτητα εάν αυτό εκτελείται ολικά ή κατά τµήµατα µε υπεργολάβους, είναι συνυπεύθυνοι και υποχρεούνται για τα παρακάτω: α. Να λαµβάνουν και να τηρούν όλα τα µέτρα ασφαλείας που αφορούν ολόκληρο το έργο. β. Να τηρούν, σύµφωνα µε τους κανόνες της επιστήµης και της τέχνης, τις οδηγίες του επιβλέποντος, όπως προβλέπονται στην παράγραφο 11. γ. Να εφαρµόζουν, σύµφωνα µε τους κανόνες της επιστήµης και της τέχνης, τη µελέτη µέτρων ασφαλείας. 11. Ο επιβλέπων, έχει τις ακόλουθες υποχρεώσεις: α. Να δίνει οδηγίες κατασκευής, σύµφωνες µε τους κανόνες της επιστήµης και της τέχνης, για την εκτέλεση εργασιών αντιστηρίξεων, σταθερών ικριωµάτων και πίνακα διανοµής ηλεκτρικού ρεύµατος. Να επιβλέπει την τήρη-
ΣΤ - 5 ση των οδηγιών αυτών πριν από την έναρξη του έργου και περιοδικά κατά την εκτέλεσή του. β. Να δίνει οδηγίες, σύµφωνες µε τους κανόνες της επιστήµης και της τέχνης, για τη λήψη µέτρων ασφαλείας από κινδύνους που προέρχονται από εναέριους και υπόγειους αγωγούς της ηµόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισµού ( ΕΗ) και να επιβλέπει την τήρησή τους. γ. Να επιβλέπει την εφαρµογή της µελέτης µέτρων ασφαλείας και να δίνει τις σχετικές οδηγίες. δ. Να δίνει οδηγίες σε περίπτωση σοβαρών ή επικίνδυνων έργων και να συντάσσει µελέτη για την προσαρµογή των προδιαγραφών των µέτρων ασφαλείας που προβλέπονται. ε. Να υποδεικνύει εγγράφως στον κύριο του έργου, τα απαιτούµενα επιπλέον µέτρα ασφαλείας, κατά περίπτωση και φάση του έργου. Γενικές ιατάξεις 12. Οι εγκαταστάσεις ή οι διατάξεις ασφαλείας, πρέπει : α. Να κατασκευάζονται έτσι ώστε να αντιστοιχούν στην προς εκτέλεση εργασία και να διασφαλίζουν το προσωπικό από τους κινδύνους που διατρέχει κατά την εκτέλεση της. β. Να είναι µελετηµένες, ώστε να έχουν σταθερότητα και επαρκή αντοχή σε όλα τα τµήµατά τους, για τις δυσµενέστερες δυνατές φορτίσεις. γ. Τα ικριώµατα να επιθεωρούνται από τον επιβλέποντα τουλάχιστον στους παρακάτω χρόνους : (1) Προ της εγκαταστάσεως εκάστου συνεργείου (2) Τουλάχιστον µία φορά κάθε εβδοµάδα. δ. Σε περίπτωση θεοµηνίας διακόπτονται αµέσως οι εργασίες οι οποίες παρεµποδίζονται και προ της επαναλήψεως των να επιθεωρούνται όλες οι βοηθητικές κατασκευές ως προς την αντοχή, την σταθερότητα και τα µέτρα ασφαλείας. ε. Μηχανήµατα ή συσκευές για την εκτέλεση των οικοδοµικών έργων, όπως αναµικτήρες, αναβατόρια, αερόσφυρες, ηλεκτρογεννήτριες και λοιπά µηχανικά κινητά συγκροτήµατα τοποθετούνται σε θέσεις του έργου, ώστε από την εν γένει λειτουργίας τους να µη επηρεάζεται, η ανθεκτικότητα των εκσκαφών και των δονουµένων τοίχων ή η σταθερότητα των ικριωµάτων. 13. Απαγορεύεται η εκτέλεση οιασδήποτε εργασίας σε χώρους λειτουργίας των µηχανηµάτων και σε χώρους πάνω από τους οποίους εκτελείται οιαδήποτε εργασία, όπως οι φωταγωγοί, ικριώµατα, κλιµακοστάσια κλπ. εφ όσον δεν έχουν ληφθεί προστατευτικά µέτρα ασφαλείας (κατασκευή προστατευτικού προστεγάσµατος, κλπ). 14. Η εκφόρτωση υλικών από αυτοκίνητο γίνεται σε χώρο κατάλληλο προς αυτό και λαµβάνεται µέριµνα ώστε να αποφεύγεται απότοµη εκφόρτωση, η οποίά µπορεί να προκαλέσει χαλάρωση των βάσεων των ικριωµάτων ή επικίνδυνη δόνηση επί των ξυλοτύπων και των υπό κατασκευή τοίχων ή πτώση των υλικών εντός υπογείων χώρων.
ΣΤ - 6 15. Εξέχοντες ήλοι, κοχλίες, λαµάκια και τεµάχια σύρµατος πάνω σε κιβώτια, βαρέλια, σανίδες υποστηλωµάτων, τοιχίων, δοκών κλπ. πρέπει να αφαιρούνται ή να αναδιπλώνονται ή να καλύπτονται. 16. εν επιτρέπεται να τίθενται στις τσέπες χωρίς προστασία εργαλεία και αντικείµενα µε οξεία κόψη ή αιχµή. Καρφιά, βίδες, τρυπάνια κλπ. πρέπει να τοποθετούνται σε κατάλληλα δοχεία. 17. εν επιτρέπεται να εγκαταλείπονται στο έδαφος ή στο δάπεδο εργασίας κοφτερά ή αιχµηρά αντικείµενα (φτυάρια, αξίνες, καρφιά κλπ.). 18. Σε εργασίες κατά τις οποίες υπάρχει κίνδυνος πνιγµού πρέπει να χρησιµοποιούνται ζώνες ασφαλείας, εφ όσον αυτό είναι εφικτό ή και να διατηρούνται έτοιµα προς χρήση σε κατάλληλες θέσεις, µέσα διασώσεως (λέµβοι, σχοινία, γάντζοι, σωσίβια κλπ.) και να διατίθεται εξειδικειµένο για τη χρήση τους, προσωπικό. 19. Η ανάπαυση και ο ύπνος σε επικίνδυνους χώρους απαγορεύονται όπως και το προσωπικό να φέρει ή να πίνει οινοπνευµατώδη ποτά κατά την διάρκεια της εργασίας, συµπεριλαµβανοµένων και των διαλειµµάτων. Άτοµα σε κατάσταση µέθης δεν επιτρέπεται να εισέρχονται στο χώρο εργασίας, ούτε να γίνεται ανεκτή η παραµονή τους σ αυτόν. 20. Σε κάθε εργοτάξιο πρέπει να υπάρχει πρόχειρο µικρό φαρµακείο για τη παροχή πρώτων βοηθειών, τοποθετηµένο σε προσιτή θέση και υπό επίβλεψη µε µέριµνα του επιβλέποντα του έργου και το οποίο ενδεικτικώς περιέχει τα ακόλουθα είδη: και 15 εκ α. Εντός Στρατοπέδων (1) Σκεύασµα για κάψιµο. (2) Εισπνεύσιµο Αµµωνία (3) Αποστειρωµένες Γάζες από 1 κουτί των 5 εκ., 10 εκ., (4) Επίδεσµοι γάζας των 0,10Χ2,50 µ. 2 4 6 (5) Τριγωνικοί επίδεσµοι (6) Λευκοπλάστ ρολλό (7) Ψαλλίδι (8) Τσιµπίδα (9) Ύφασµα λεπτό για καθαρισµό.. (10) Αντισηπτικό διάλυµα. (11) Υγρό σαπούνι σε πλαστική συµπιέσιµο φιάλη. (12) Ελαστικός επίδεσµος. (13) Αντισταµινική αλοιφή. (14) Σπασµολυτικό. (15) Φυλλάδιο οδηγιών χρήσεως και πρώτων βοηθειών β. Εκτός Στρατοπέδων (εργασίες συντήρησης έργων οχύρωσης, ΥΕΟ κλπ). Επί πλέον των ανωτέρω και τα εξής : (1) Ενέσιµο κορτιζονούχο σκεύασµα των 100 mg. (2) Από 3 Πλαστικές σύριγγες των 5 cc και 10 cc. (3) ισκία αντιδιαρροϊκά και αντιόξινα.