Διδακτική της Γλώσσας Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης E-learning Οδηγός Σπουδών
Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης, σας καλωσορίζει στο μάθημα «Διδακτική της Γλώσσας» προσφέροντας σας μια νέα ευκαιρία εκπαίδευσης. Οι τρέχουσες τάσεις της αγοράς μας οδήγησαν στη δημιουργία του προγράμματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ανανεώνοντάς το διαρκώς με τα νέα μαθήματα τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες που δημιουργούνται λόγω των αλλαγών αυτών. Το έμπειρο προσωπικό μας και η σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Πανεπιστημίου Πειραιώς σας υπόσχεται την ομαλή διεκπεραίωση της συνεργασία μας. Επιλέγω e-learning διότι προσφέρει: Σύντομη διάρκεια σπουδών Εκπαίδευση από οπουδήποτε οποτεδήποτε Μοριοδοτούμενα Μαθήματα-Πιστοποιημένα με ISO Χαμηλό Κόστος εκπαίδευσης Πλούσιο διαδραστικό υλικό Καταξιωμένη Ομάδα διδασκόντων με σύγχρονους τρόπους διδασκαλίας.
Ποιοι συνεργάζονται μαζί μας Interamerican Data Communication Specisoft Επαγγελματικό Επιμελητήριο Βιομηχανικό Επιμελητήριο Οικονομικό Επιμελητήριο Δήμοι ΛΑΕΚ Ευρωπαϊκή Κάρτα Νέων Employ Πρόσβαση στο e-learning H συμμετοχή στο e-learning είναι εύκολη και δε προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις τόσο στο τομέα των Οικονομικών όσο και στη χρήση των υπολογιστών. Απαραίτητη είναι η χρήση λογαριασμού email για να μπορεί ο σπουδαστής να έχει πρόσβαση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. ΙSO-Πιστοποιήσεις Ο Ν.3839/2010 αναγνωρίζει την πιστοποιημένη επιμόρφωση και το Προεδρικό Διάταγμα 152/240 ΦΕΚ 5/11/2013-4107 ορίζει ότι αναγνωρίζονται μόνο τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από αναγνωρισμένο δημόσιο φορέα. Το πρόγραμμα μας είναι πιστοποιημένο με ISO 9001:2008 καθώς και το ΙQNet το οποίο είναι το μεγαλύτερο δίκτυο παροχής πιστοποίησης Συστημάτων Διαχείρισης από τον φορέα DQS HELLAS από τον Οκτώβριο του 2012.
Περιεχόμενα μαθήματος «Διδακτική της Γλώσσας» Το μάθημα της Γλώσσας αποτελεί τη βάση του Αναλυτικού Προγράμματος όχι μόνο στην πρωτοβάθμια, αλλά και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από τα μαθήματα ορθογραφίας και γραμματικής στο Δημοτικό Σχολείο και την κειμενοκεντρική προσέγγιση της Γλώσσας όπως διδάσκεται στο Γυμνάσιο, οι μαθητές φτάνουν σταδιακά στο Λύκειο, όπου καλούνται να συνθέσουν ένα πλέγμα δεξιοτήτων και γνώσεων ώστε να αντεπεξέλθουν τελικά στις Πανελλαδικές Εξετάσεις για την εισαγωγή τους στα Α.Ε.Ι. και Α.Τ.Ε.Ι. της χώρας. Πρόκειται για διδακτικό αντικείμενο το οποίο λειτουργεί συνεκτικά ανάμεσα στα μαθήματα ανθρωπιστικού περιεχομένου και σε αυτά του θετικούτεχνολογικού. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, το γεγονός ότι η Νεοελληνική Γλώσσα εξετάζεται πανελλαδικά σε όλες τις κατευθύνσεις-ομάδες προσανατολισμού, τις οποίες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν οι μαθητές, παρόλο που ορισμένα από τα υπόλοιπα μαθήματα αντικαθίστανται κατά καιρούς από άλλα ή και εξοβελίζονται. Παράλληλα, η διδασκαλία της Γλώσσας παραμένει διαρκής πρόκληση για τον φιλόλογο του 21ου αιώνα. Ενώ τα μαθήματα της Θεωρητικής Κατεύθυνσης -όπως τη γνωρίζαμε ως τώρα- είναι εξ ορισμού προσανατολισμένα στη μελέτη του παρελθόντος και των κλασικών γραμμάτων, στο Γενικής Παιδείας μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας οι διδάσκοντες έχουν ως σημείο αναφοράς το παρόν, φιλοδοξώντας να προετοιμάσουν τους μαθητές για το μέλλον και την πραγματικότητα που τους περιβάλλει. Κι αυτό, διότι μέσα από τις δεξιότητες που αναπτύσσουν οι μαθητές καθώς μαθαίνουν να μιλούν, να διαβάζουν, να γράφουν και να σκέπτονται κριτικά, γίνονται όχι απλώς αποδέκτες της πραγματικότητας, αλλά και διαμορφωτές της. «Τα όρια της γλώσσας μας σημαίνουν τα όρια του κόσμου μας», όπως πολύ εύστοχα διακήρυττε ο Wittgenstein. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο του φιλολόγου αποκτά νέα σημασία και ακόμα πιο σύνθετο περιεχόμενο, δεδομένου μάλιστα ότι αφορά τη διδασκαλία γλωσσικού μαθήματος σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Λόγω της διαρκώς εξελισσόμενης φύσης του μαθήματος, ο
διδάσκων της Νεοελληνικής Γλώσσας καλείται -και πρέπει- να είναι ικανός ώστε να αναδιαμορφώνει τις μεθόδους διδασκαλίας του, να αντλεί πληροφορίες από πολλές και διαφορετικές πηγές (Αναλυτικά Προγράμματα, σχολικά εγχειρίδια, ηλεκτρονικά βιβλία, επιστημονικά συγγράμματα και άρθρα, εκπαιδευτικές ιστοσελίδες και πλατφόρμες κ.ά.) και να παράγει πρωτότυπο διδακτικό υλικό, μελετώντας οργανωμένα και στοχευμένα. Αν μη τι άλλο, οφείλει να ενημερώνεται δια βίου για τις εξελίξεις που αφορούν την ίδια τη Γλώσσα ως επιστήμη και τον ρόλο που αυτή κατέχει στον σύγχρονο πολιτισμό. Επιπρόσθετα δε, η σχολική και φροντιστηριακή τάξη χαρακτηρίζεται από ανομοιογένεια ως προς τον βαθμό χρήσης και γνώσης της ελληνικής γλώσσας. Τέλος, στην «Κοινωνία της Γνώσης και της Πληροφορίας» ο λόγος συνδυάζεται - περισσότερο από ποτέ άλλοτε- με τις υπόλοιπες μορφές έκφρασης και επικοινωνίας, ενώ οι μαθητές γίνονται πομποί και δέκτες τεράστιου όγκου πληροφοριών. Ως αποτέλεσμα, το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, φέρνει εμάς τους φιλολόγους μπροστά σε μία σειρά από προκλήσεις. Τέλος, με τις αλλαγές που σχεδιάζει και υλοποιεί σταδιακά το Υπουργείο Παιδείας για το «Νέο Λύκειο», το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, διατηρεί θέση κομβικής σημασίας. Αναβαθμίζεται, βέβαια, ακόμη περισσότερο μέσα από την καθιέρωση νέων τρόπων και ειδών γραπτής εξέτασης. Για παράδειγμα, από το σχολικό έτος 2012-2013, η Νεοελληνική Γλώσσα εντάχθηκε ως εξεταστέα ύλη στις Εισαγωγικές Εξετάσεις για τα Πειραματικά Λύκεια, ενώ το Αναλυτικό Πρόγραμμα της Α Λυκείου και η περιβόητη «Τράπεζα Θεμάτων» επέφεραν μεγάλες αλλαγές στην εν γένει διδακτική μεθοδολογία αλλά και στη στοχοθεσία και σκοποθεσία του μαθήματος. Για όλους τους παραπάνω λόγους, η «Διδακτική της Γλώσσας» ως πρόγραμμα επιμόρφωσης φιλολόγων που προσφέρεται μέσα από τα Προγράμματα Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πειραιά, παρέχει τη δυναμική για την επιστημονική και επαγγελματική εξέλιξη του φιλολόγου του 21ου αιώνα.
Σε ποιους απευθύνεται το Πρόγραμμα Στο εξ αποστάσεως αυτό πρόγραμμα ασύγχρονης εκπαίδευσης με θέμα τη «Διδακτική της Γλώσσας», παρέχουμε επιμόρφωση και κατάρτιση: - στους φιλολόγους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα - σε νέους συναδέλφους, απόφοιτους και τελειόφοιτους Φιλοσοφικής Σχολής, οι οποίοι επιθυμούν να απαντήσουν δυναμικά στις αναδυόμενες προκλήσεις του νέου εκπαιδευτικού συστήματος. Μέσα από τις δυνατότητες που παρέχει το e-learning του Πανεπιστημίου Πειραιά και με γνώμονα τις αρχές που διέπουν την Εκπαίδευση Ενηλίκων, διαμορφώσαμε ένα άρτια σχεδιασμένο και ευέλικτο πρόγραμμα επιμόρφωσης φιλολόγων. Υπό το πνεύμα αυτό, προωθούμε και υποστηρίζουμε την «κουλτούρα συνεργασίας» που αναπτύσσεται μέσα από τις ανοιχτές κοινότητες μάθησης και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς για τη Δια Βίου Μάθηση των εκπαιδευτικών. Σκοποί και στόχοι διεξαγωγής του προγράμματος (Syllabus) Το παρόν πρόγραμμα απευθύνεται σε ένα κοινό που απαρτίζεται από φιλολόγους με ανάγκη επιμόρφωσης, κατάρτισης και πιστοποίησης αναφορικά με τη θεωρία και την πράξη της Διδακτικής της Γλώσσας στο Γυμνάσιο και στο «Νέο Λύκειο». Η Διδακτική Μεθοδολογία της Γλώσσας αποτελεί τη βάση ώστε να ενισχύσουμε τα προσόντα μας. Ειδικότεροι στόχοι του προγράμματος «Διδακτική της Γλώσσας»: Επιμόρφωση σε θέματα Διδακτικής Μεθοδολογίας και Ειδικής Διδακτικής
Ανάπτυξη δεξιοτήτων για εφαρμογή στην καθημερινή διδακτική πρακτική Εξ αποστάσεως επιμόρφωση, προσαρμόσιμη στο Πρόγραμμα Μελέτης του κάθε επιμορφούμενου Εμπλουτισμός του βιογραφικού σημειώματος όσον αφορά τη Δια Βίου Μάθηση Απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος στην αγορά εργασίας Αποτελεσματική και στοχευμένη προετοιμασία για τον επόμενο Α.Σ.Ε.Π. Φιλολόγων Ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση της όποιας αλλαγής του εκπαιδευτικού συστήματος ως πρόκλησης και ως ευκαιρίας επαγγελματικής ανέλιξης. Το διδακτικό μας αντικείμενο, η Γλώσσα, είναι το σημαντικότερο μάθημα του Αναλυτικού Προγράμματος, καθώς πρόκειται για το μοναδικό υποχρεωτικά και καθολικά εξεταζόμενο στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, ανεξαρτήτως κατεύθυνσης-ομάδας προσανατολισμού. Ως εκ τούτου, η άρτια κατάρτισή μας στη Διδακτική του γλωσσικού μαθήματος, τοποθετεί εμάς τους φιλολόγους στην πρώτη γραμμή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας. Ο διδάσκων της Νεοελληνικής Γλώσσας απευθύνεται σε έναν διευρυμένο πληθυσμό μαθητών ο οποίος περιλαμβάνει όλους τους υποψηφίους για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, αλλά και όσους στοχεύουν γενικότερα σε μία επιτυχημένη πορεία στο Λύκειο. Επιπλέον, από τη Γ Γυμνασίου ακόμα, πολλοί είναι οι μαθητές που επιθυμούν να εισαχθούν στα Πειραματικά Λύκεια ή διεκδικούν υποτροφίες για τα ιδιωτικά σχολεία, εξεταζόμενοι στο γλωσσικό μάθημα. Στο πλαίσιο αυτό, ένας φιλόλογος με ολοκληρωμένη επιμόρφωση όσον αφορά τη Διδακτική Μεθοδολογία της Γλώσσας, αντισταθμίζει μία σημαντική έλλειψη των βασικών του σπουδών, καθώς το αντικείμενο αυτό δεν καλύπτεται από το Πρόγραμμα
Σπουδών των περισσότερων τμημάτων μιας Φιλοσοφικής Σχολής. Παράλληλα, με τη Θεωρία του γλωσσικού μαθήματος και την πρακτική της εφαρμογή, όπως περιλαμβάνεται στο παρόν πρόγραμμα, ο φιλόλογος θεμελιώνει επιστημονικά τις γνώσεις του, βελτιώνει τις τεχνικές διδασκαλίας του και γίνεται τελικά περιζήτητος στην αγορά εργασίας, καθώς απαντά αποτελεσματικά σε κάθε πρόκληση του νέου εκπαιδευτικού και εξεταστικού συστήματος. Μέσα από τις διδακτικές ενότητες του προγράμματος, γίνεται κατανοητό ότι το έργο της Διδασκαλίας είναι πάνω από όλα ένα επαγγελματικό έργο, το οποίο απαιτεί διαρκή πνευματική πειθαρχία, κέντρισμα της επιστημολογικής περιέργειας, δημιουργικότητα και επιστημονική αρτιότητα. Υπό το πρίσμα αυτό, η επιμόρφωση με θέμα τη «Διδακτική της Γλώσσας» αποτελεί το πρώτο αλλά αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωσή μας ως φιλολόγων και ως επαγγελματιών της Εκπαίδευσης. Ύλη Μαθήματος «Διδακτική της Γλώσσας» Ύλη - Περιεχόμενο Προγράμματος Επιμόρφωσης Φιλολόγων στη «Διδακτική της Γλώσσας» Ενότητες Πρόγραμμα Μελέτης/ Προτεινόμενες ώρες Ενότητα 1 Διδακτική Μεθοδολογία Ι 3 ώρες Ενότητα 2 Διδακτική Μεθοδολογία ΙΙ 3 ώρες Ενότητα 3 Η Περίληψη - Προσέγγιση και Επεξεργασία 3 ώρες κειμένων Ενότητα 4 Η Παράγραφος - Μικροκείμενα 3 ώρες Ενότητα 5 Η Πειθώ Κριτική σκέψη και Επικοινωνία 3 ώρες Ενότητα 6 Γλωσσικές Ασκήσεις 3 ώρες Ενότητα 7 Η Παραγωγή γραπτού λόγου Ι 3 ώρες Ενότητα 8 Η Παραγωγή γραπτού λόγου ΙΙ 3 ώρες Ενότητα 9 Αξιολόγηση και Αυτό-αξιολόγηση των μαθητών 4 ώρες Ανάθεση και εκπόνηση εργασίας για τους επιμορφούμενους
Ενότητα 10 Μικροδιδασκαλίες Αξιολόγηση 6 ώρες 34 ώρες ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Διδακτική Μεθοδολογία Ι Δημιουργία διδακτικών σεναρίων και σχεδίων μαθήματος, Παραγωγή πρωτότυπου υλικού (φύλλα εργασίας, πολυτροπικά κείμενα και πολυμεσικές εφαρμογές), Αξιολόγηση και Προσαρμογή της ύλης των Αναλυτικών Προγραμμάτων και των διδακτικών εγχειριδίων στη μαθησιακή ετοιμότητα και στις ανάγκες των μαθητών (Διαφοροποίηση της διδασκαλίας, φυσικοί ομιλητέςδίγλωσσοι), Διαμόρφωση πλαισίου «αυθεντικής μάθησης», Στρατηγικές διαμόρφωσης ερωτημάτων, Τεχνικές-δεξιότητες παρουσίασης. ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Διδακτική Μεθοδολογία ΙΙ Αξιοποίηση της κριτικής σκέψης των μαθητών, Μέθοδοι αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης των μαθητών, Στρατηγικές διόρθωσης και αυτό-διόρθωσης, Διαδικασίες «αναστοχασμού» εκπαιδευτικών και μαθητών, Οργάνωση και διαχείριση της τάξης, Χειραφέτηση εκπαιδευτικού και μαθητή. ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Η Περίληψη Προσέγγιση και Επεξεργασία κειμένων Κανόνες μακροδομής και μικροδομής, Ανάλυση Λόγου, Ανάλυση Περιεχομένου, Τεχνικές επεξεργασίας κειμένων, Κειμενικές Σχέσεις, Κείμενο και Περικείμενο, Διάγραμμα κειμένου, Νέου τύπου ασκήσεις Περίληψης (Τράπεζα Θεμάτων, Εξετάσεις Πειραματικών Σχολείων), Αναπλαισίωση κειμένων, Προσέγγιση και επεξεργασία πολυτροπικών κειμένων. ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Η Παράγραφος - Μικροκείμενα Μορφή και Περιεχόμενο, το Κείμενο ως πράξη, Αρχές της επικοινωνίας, Οργανωτική δομή, το Σχήμα «πρόβλημα-λύση» του Αριστοτέλη, Μηχανισμοί Συνοχής, Παράγοντες Κειμενικότητας, Τρόποι ανάπτυξης της παραγράφου. ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Η Πειθώ Κριτική σκέψη και Επικοινωνία Τρόποι και μέσα Πειθούς, Ανάπτυξη επιχειρηματολογίας, Εφαρμογή του μοντέλου κριτικής σκέψης De Bono, Διαδικασίες σχολικής διαμεσολάβησης, Κριτικός γραμματισμός, η Πειθώ στην παραγωγή γραπτού λόγου. ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Γλωσσικές Ασκήσεις Διατύπωση και εκφορά του λόγου: Μορφή-ύλη της έκφρασης, Γραμματική και Συντακτικό, Σημασία, Μορφολογία, Λειτουργίες της γλώσσας, Περιγραφή και Αφήγηση, Ύφος-επίπεδα λόγου, Στίξη, Λεξιλογικές σχέσεις, Ετυμολογία, Παραγωγή και σύνθεση λέξεων, Ανάλυση προφορικού λόγου, Ζητήματα διγλωσσίας των μαθητών.
ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Η Παραγωγή Γραπτού Λόγου I Η οργάνωση του κειμένου Ι, Δομή και Συνοχή, οι 7 Κειμενικές λειτουργίες των De Beaugrande & Dressler, Παραγωγικό και επαγωγικό μοντέλο διδασκαλίας του γραπτού λόγου, Κειμενικά είδη. ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η Παραγωγή Γραπτού Λόγου II Η οργάνωση του κειμένου ΙΙ, Περιεχόμενο, Δημιουργία επικοινωνιακών περιστάσεων, Εννοιολογική χαρτογράφηση, Ιδεοθύελλα, Δημιουργική Σκέψη & Δημιουργική Γραφή. ΕΝΟΤΗΤΑ 9: Αξιολόγηση και Αυτό-αξιολόγηση των μαθητών Μέθοδοι και εργαλεία διόρθωσης, αξιολόγησης και αυτο-αξιολόγησης των γραπτών της Νεοελληνικής Γλώσσας, Φόρμα αποδελτίωσης λαθών (Συνήθη λάθη), Διαδικασίες ανατροφοδότησης και αναστοχασμού. Ανάθεση και εκπόνηση εργασίας για τους επιμορφούμενους. ENOTHTA 10: Δια ζώσης συνάντηση - Εργαστήριο Διαδικασίες αναστοχασμού από τους επιμορφούμενους. Παρουσίαση επιλεγμένων εργασιών των επιμορφούμενων (μικροδιδασκαλίες). Σημείωση: Θα υπάρξει προτεινόμενη βιβλιογραφία (ελληνόγλωσση ή/ και ξενόγλωσση) και οπτικοακουστικό υλικό ανά διδακτική ενότητα. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει 10 εβδομάδες, κατά τις οποίες θα γίνεται η ανάρτηση του σχετικού υλικού. Την τελευταία εβδομάδα θα γίνει η αξιολόγηση των επιμορφούμενων μέσα από μία εργασία με θέμα τη «Δημιουργία Σεναρίου Διδασκαλίας για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Νέο Λύκειο». Η εργασία δεν θα ξεπερνά τις 600 λέξεις και θα πρέπει να περιλαμβάνει επιπλέον και εκτός από το γραπτό θεωρητικό κείμενο: - Σχέδιο μαθήματος - Φύλλο εργασίας - Βιβλιογραφία Τρόπος διεξαγωγής του προγράμματος. Το μάθημα «Διδακτική της Γλώσσας» πραγματοποιείται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, δεν απαιτείται φυσική παρουσία του σπουδαστή στο χώρο του Πανεπιστημίου. Ωστόσο, ο εκάστοτε σπουδαστής μπορεί ανά πάσα στιγμή να επικοινωνήσει με το διδάσκοντα μέσω email. Κάθε εβδομάδα αναρτάται το νέο εκπαιδευτικό υλικό σε ηλεκτρονική και οπτικοακουστική μορφή στην εκπαιδευτική πλατφόρμα, στο οποίο και έχει πρόσβαση μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποια εκπαιδευτικά βοηθήματα όπως: Εκπαιδευτικά video Άρθρα Προτεινόμενη βιβλιογραφία Εκπαιδευτικά sites Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος ο σπουδαστής θα πρέπει να υποβάλλει μια εργασία και να την αποστείλει στο διδάσκοντα. Η επιτυχής έκβαση της εργασίας οδηγεί στην απόκτηση του : «Πιστοποιητικού Παρακολούθησης» Σε περίπτωση που ο υποψήφιος σπουδαστής αποφασίσει να παρακολουθήσει και να ολοκληρώσει Δέκα μαθήματα από μια θεματική ενότητα, οδηγείται στην απόκτηση : «Πιστοποιητικού εξειδικευμένης Παρακολούθησης»