ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ 12 Ιουνίου 2014 ΟΜΙΛΙΑ κ. ΧΑΡΗ ΛΟΪΖΙΔΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΠΑΣΥΞΕ Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κύριοι Υπουργοί, Your Excellencies, Κύριοι Βουλευτές, Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, Φίλοι εκπρόσωποι των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και των Μελών του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων, σας καλωσορίζω στην Ετήσια Τακτική Γενική μας Συνέλευση, η οποία φιλοδοξούμε να αποτελέσει και φέτος ένα φόρουμ γόνιμου και δημιουργικού διαλόγου για το μέλλον της τουριστικής και ξενοδοχειακής μας βιομηχανίας. Της βιομηχανίας που, κατά γενική ομολογία, συνέβαλε και συμβάλλει τα μέγιστα στην προσπάθεια που καταβάλλει η χώρα μας για να ορθοποδήσει, μετά το πλήγμα που δέχθηκε. Του τομέα που εξέπληξε ακόμη και τους δανειστές μας, οι οποίοι αν και διέβλεψαν και κατέγραψαν τη δυναμική και προοπτική του, δεν υπολόγισαν την ανθεκτικότητά του. Καλούμαστε σήμερα να ανασκοπήσουμε, όχι μόνο τη χρονιά που πέρασε, αλλά και την προηγούμενη, αφού οι δραματικές εξελίξεις της περσινής Άνοιξης μας οδήγησαν στην απόφαση να ματαιώσουμε την περσινή μας Τακτική Συνέλευση. Συνειδητοποιήσαμε, εκείνες τις δύσκολες και επικίνδυνες ώρες, ότι δεν είχαμε την πολυτέλεια συζητήσεων και αναλύσεων. Συγκαλέσαμε έκτακτες συσκέψεις σε διάφορα επίπεδα και πέσαμε κυριολεκτικά με τα μούτρα στη δουλειά για να αντιμετωπίσουμε τα αποτελέσματα των αποφάσεων του Eurogroup: Το πάγωμα των κρατήσεων, το κλείσιμο των τραπεζών, το κλίμα ανασφάλειας που δημιουργήθηκε μεταξύ των διοργανωτών ταξιδίων και των ξένων περιηγητών που προγραμμάτιζαν τις διακοπές τους στη χώρα μας. Ασφαλώς, τις πρωτόγνωρες εκείνες συνθήκες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν όλοι οι τομείς οικονομικής δραστηριότητας και όλοι οι Κύπριοι πολίτες. Η διαφορά όλων εμάς που συναποτελούμε την τουριστική βιομηχανία του τόπου, είναι ότι η μεγάλη ανατροπή του περσινού Μαρτίου μας βρήκε σχετικά προετοιμασμένους. Γιατί η πτωτική πορεία του τουρισμού μας ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια και με κάποιες εξαιρέσεις συνεχίζεται, χωρίς μέχρι σήμερα να έχουμε βρει τις μόνιμες και σταθερές λύσεις που θα διασφαλίσουν μια διαχρονική ανοδική τροχιά. Όπως είχα τονίσει και στη Γενική μας Συνέλευση του 2012, «όραμα είχαμε και έχουμε, σχεδιασμούς κάναμε και κάνουμε, όμως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος ότι είτε δεν τους υλοποιούμε, είτε μέχρι να τους υλοποιήσουμε, οι ανάγκες και τα δεδομένα τους έχουν ξεπεράσει». 1
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Το 2013, λοιπόν, μέσα σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον, κυρίαρχα στοιχεία του οποίου ήταν η ανασφάλεια, η παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης και το στέγνωμα της αγοράς από χρήμα, κατορθώσαμε να συγκρατήσουμε τις αφίξεις στο μείον 2%, έναντι ενός σχετικά καλού 2012, και να αυξήσουμε τα έσοδα κατά 8% ξεπερνώντας για πρώτη φορά ύστερα από αρκετά χρόνια τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Δεν διεκδικούμε τα εύσημα γι αυτή την επιτυχία. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε υπήρξε συλλογική και οι ενέργειες συντονισμένες. Γι αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που άμεσα εξήγγειλε συγκεκριμένο σχέδιο κινήτρων για επανεκκίνηση της οικονομίας, τον αρμόδιο Υπουργό, τον ΚΟΤ και όλους τους φορείς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι μετά το σοκ του περασμένου Μαρτίου δεν το έβαλαν κάτω. Δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Κινητοποιήθηκαν, ανέλαβαν σημαντικές πρωτοβουλίες και πέτυχαν να κλείσουν μιαν τόσο δύσκολη χρονιά με οριακές απώλειες στις αφίξεις και αισθητή αύξηση στα έσοδα. Θα ήταν παράλειψή μου, εάν σ αυτή τη καταγραφή δεν περιελάμβανα και δεν ευχαριστούσα τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των ξενοδοχοϋπαλλήλων για την ανταπόκρισή τους και την υπογραφή μιας προσαρμοσμένης στα νέα δεδομένα συλλογικής σύμβασης. ΕΛΛΕΙΨΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Η επίδοση αυτή, καθίσταται ακόμη σημαντικότερη, αν αναλογιστούμε τα πολλαπλά προβλήματα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε, σημαντικότερο των οποίων ήταν η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά και η αδυναμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν έργα εμπλουτισμού και αναβάθμισης του τουριστικού μας προϊόντος. Τα σημαντικά πολεοδομικά κίνητρα, που άμεσα εξήγγειλε η κυβέρνηση, κολλούσαν σ αυτή την αδυναμία των τραπεζών. Κολλούσαν βεβαίως και στην δυστοκία και γραφειοκρατία κάποιων υπηρεσιών του δημοσίου, την οποία αντιμετώπισε αποτελεσματικά με την καταλυτική του παρέμβαση ο υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος, τον οποίο ιδιαίτερα ευχαριστούμε. Και πάλι, βρέθηκαν λύσεις. Οι μεγάλοι οργανωτές ταξιδίων κατέβαλαν υπό μορφή προκαταβολών μέρος της αξίας των συμβολαίων τους με τα ξενοδοχεία, παρέχοντάς τους την αναγκαία χρηματοδότηση για να αξιοποιήσουν τα κίνητρα και να προχωρήσουν στις απαραίτητες ανακαινίσεις και επεκτάσεις. Υπολογίζουμε ότι μέσω αυτής της διαδικασίας η ξενοδοχειακή βιομηχανία επένδυσε πέραν των 200 εκατομμυρίων ευρώ, υλοποιώντας σημαντικά έργα αναβάθμισης και προσθέτοντας πέραν των 3.000 νέων κλινών, σε μιαν περίοδο που κανένας δεν τολμούσε να επενδύσει. Όμως, η έκτακτη αυτή διευθέτηση, έχει κόστος, με σημαντικότερο την εξάρτηση από τους μεγάλους διοργανωτές ταξιδίων. Γι αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει μόνιμη λύση στο πρόβλημα. Θέλουμε ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα το οποίο θα είναι και πάλι σε θέση να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη του τόπου. ΜΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΜΕΝΑ ΔΑΝΕΙΑ Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε με τις τράπεζες είναι εκείνο που αφορά τις υποχρεώσεις μας και την κατηγοριοποίησή τους ως μη εξυπηρετούμενα δάνεια. 2
Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα απλό παράδειγμα που δείχνει πιστεύω γλαφυρά το μέγεθος του προβλήματος. Υπάρχουν μέλη μας τα οποία μπορεί να έχουν ταυτόχρονα, υποχρεώσεις σε μιαν κυπριακή τράπεζα και σε μια τράπεζα του εξωτερικού. Στην μεν πρώτη περίπτωση η περίοδος αποπληρωμής είναι 5 έως 8 χρόνια και το επιτόκιο 7 έως 8% και στη δεύτερη η περίοδος αποπληρωμής είναι 20 χρόνια και το επιτόκιο 2,5% έως 3%. Διερωτόμαστε, πως, με αυτά τα δυσμενή δεδομένα θα μπορέσουμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί, να επιτύχουμε καλύτερες επιδόσεις, ούτως ώστε να είμαστε και σε θέση να αποπληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν θέλουμε ούτε χάρες, ούτε προνομιακή μεταχείριση. Θέλουμε να λειτουργούμε μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο θα μας επιτρέπει να ανταγωνιζόμαστε επί ίσοις όροις, να αναπτύσσουμε τις επιχειρηματικές μας δραστηριότητες και να αποπληρώνουμε τις οφειλές μας. ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Στα θετικά της δύσκολης περιόδου καταγράφουμε ασφαλώς την ελευθεροποίηση των πτήσεων από Ρωσία και Ουκρανία, ως αποτέλεσμα των συντονισμένων ενεργειών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, υπό την καθοδήγηση του αείμνηστου υπουργού και φίλου Τάσου Μητσόπουλου. Η έλευση μεγάλων αεροπορικών εταιρειών από χώρες του Κόλπου δημιουργούν πολύ σημαντικές προοπτικές για ανοίγματα στις νέες, δύσκολα προσβάσιμες μέχρι σήμερα, τεράστιες αγορές της Ασίας. Παράλληλα, παρακολουθούμε και στηρίζουμε τις προσπάθειες του νέου Διοικητικού Συμβουλίου των Κυπριακών Αερογραμμών για επιβίωση της εταιρείας και πιστεύουμε απόλυτα στη διατήρησή τους και γιατί όχι στην ενδυνάμωσή τους, όταν ξεπεράσουν τα σημερινά προβλήματα. ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΤΡΟΪΚΑ Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι, Όπως έχω ήδη αναφέρει, η Τρόικα αναγνώρισε τη δυναμική και τις προοπτικές του κλάδου. Κληθήκαμε, όμως, κι εμείς να διαχειριστούμε τις πρόνοιες και τις επιπτώσεις του μνημονίου, το οποίο παρά τις θετικές αναφορές του για την τουριστική βιομηχανία, κυρίως στο κεφάλαιο της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, έφερε μαζί του μια σειρά από δυσβάσταχτες φορολογίες οι οποίες εξουδετερώνουν τις όποιες δυνατότητες επιχειρεί να δημιουργήσει. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Φόρος Ακίνητης Ιδιοκτησίας, μέσα σε τρία μόνο χρόνια, πενταπλασιάστηκε, όχι κατ ανάγκη με αποκλειστική ευθύνη της Τρόικα. Ξενοδοχειακή μονάδα η οποία το 2011 πλήρωσε φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας 38.000 ευρώ, κλήθηκε πέρσι να πληρώσει 253.000 ευρώ. Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα, χώρα που επίσης είναι σε μνημόνιο, ακριβώς για να δοθεί ώθηση στον κλάδο, οι τουριστικές επιχειρήσεις καλούνται να καταβάλουν περίπου το ένα δέκατο της φορολογίας ακίνητης περιουσίας που καταβάλλουμε εμείς. Πρόβλημα για την τουριστική μας βιομηχανία παρέμεινε ασφαλώς η εποχικότητα. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια είχαμε μιαν επιδείνωση του προβλήματος η οποία οδηγούσε, από τη μια σε πολύ ψηλές πληρότητες των ξενοδοχειακών μας μονάδων τους καλοκαιρινούς μήνες αιχμής και από την άλλη, σε πενιχρές πληρότητες τους υπόλοιπους μήνες, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των μονάδων που αναστέλλουν τη λειτουργία τους κατά τη χειμερινή περίοδο. Με αυτά τα δεδομένα, η μέση ετήσια πληρότητα των ξενοδοχειακών μας μονάδων δεν υπερβαίνει το 45%. 3
Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλλει το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΟΤ, σε συνεργασία με τον αρμόδιο Υπουργό και την Hermes Airports και τις ενέργειες και τα προγράμματα συνεργασίας και πτήσεων που έχουν εξαγγείλει, που στοχεύουν στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου με τριετή ορίζοντα, κάτι που έλειπε τα προηγούμενα χρόνια. ΕΡΓΟΔΟΤΗΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ Στο εργασιακό μέτωπο, από την πρώτη στιγμή ανταποκριθήκαμε στην έκκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας για εργοδότηση Κυπρίων ανέργων. Θέλω να θυμίσω ότι στις 29 Μαρτίου 2013, λίγες μόνο ημέρες μετά το Eurogroup, το Διοικητικό μας Συμβούλιο, ύστερα από έκτακτη συνεδρία του απηύθυνε σε όλα τα μέλη του ΠΑΣΥΞΕ ισχυρή έκκληση και προτροπή, να εργοδοτούν κατά προτεραιότητα Κύπριους και να προτιμούν κυπριακά προϊόντα. Υπολογίζουμε ότι μέσα από την προσπάθεια που καταβάλαμε προσλήφθηκαν πέραν των 3.000 Κυπρίων ανέργων, 1.000 εκ των οποίων μέσα από τα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας. Μέχρι το τέλος του 2013 καταφέραμε περίπου το 67% των εργαζομένων στην ξενοδοχειακή βιομηχανία να είναι Κύπριοι, ενώ το πελατολόγιο μας κατά 92% είναι ξένοι επισκέπτες. Συνεχίζουμε την προσπάθεια και είμαστε σίγουροι ότι το 2014 θα ξεπεράσουμε το 70%, στόχο που μας έθεσε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Γνωρίζουμε ότι η Υπουργός Εργασίας έχει παράπονο για τα χαμηλά ποσοστά ανταπόκρισης των ξενοδόχων σε κάποια από τα σχέδια του Υπουργείου. Κι εμείς έχουμε τα δικά μας παράπονα, τα οποία σχετίζονται πρωτίστως με τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην καταβολή των οφειλομένων ποσών σε μονάδες που ανταποκρίθηκαν σε προηγούμενα σχέδια, αλλά και με την πολυπλοκότητα και τη γραφειοκρατία που συνοδεύει κάποια εξ αυτών. Δεν θα μείνουμε, όμως, ούτε στα προβλήματα, ούτε στα παράπονα. Ο στόχος είναι κοινός. Γι αυτό είμαστε στη διάθεση της κυρίας Υπουργού για να βρούμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις προς όφελος των άνεργων συμπατριωτών μας. Την ίδια στιγμή, όμως, δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες. Όπως πολύ σωστά υπέδειξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το βήμα της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης της ΟΕΒ, «η επάνοδος της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά είναι η μόνη οδός που μπορεί να οδηγήσει σε σίγουρη και σταδιακή μείωση της ανεργίας». Σκέψεις για νομοθετικές ρυθμίσεις που θα περιορίζουν την ελεύθερη εργοδότηση Ευρωπαίων πολιτών, πιστεύουμε ότι αποτελούν πισωγύρισμα και ενδέχεται να μας βάλουν σε περιπέτειες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού θα συγκρούονται με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι, Οι δυσκολίες της περσινής χρονιάς ανέδειξαν και την ικανότητά μας να λειτουργούμε κάτω από μεγάλη πίεση, να γινόμαστε γρήγοροι και αποτελεσματικοί. Δεν πρόκειται να παραθέσω αναλυτικά τις απόψεις και εισηγήσεις μας για όλα τα θέματα που μπορεί να αφορούν ή να επηρεάζουν την τουριστική και ξενοδοχειακή μας βιομηχανία. Δεν θα το κάνω, γιατί θεωρώ ότι η οικονομία μας παραμένει σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης και οφείλουμε όλοι να συνεχίσουμε να ενεργούμε συλλογικά, συντονισμένα, πρακτικά, αποτελεσματικά. 4
Είναι πεποίθησή μας ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα πρέπει να κινηθούμε στους ακόλουθους έξι άξονες: 1. Να εντείνουμε τις προσπάθειες για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος. Θα το πετύχουμε μέσα από τη δραστική μείωση του ενεργειακού κόστους με την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη συγκράτηση του εργατικού κόστους και τη μείωση φορολογιών και τελών προς το κράτος και τις τοπικές Αρχές. 2. Να πετύχουμε τη σταδιακή επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και να επανεκτιμήσουμε την πολιτική και τις δράσεις μας έναντι συγκεκριμένων αγορών. Αναφέρω το παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη και πιο δυναμική εξαγωγική τουριστική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την οποία εμείς εισπράττουμε ψίχουλα. Προς την ορθή κατεύθυνση κινούνται οι πρόσφατες ανακοινώσεις δύο γερμανικών αεροπορικών εταιρειών για έναρξη πτήσεων από και προς την Κύπρο. 3. Να διευρύνουμε την πολιτική προσέλκυσης νέων αεροπορικών εταιρειών και με άλλες συμφωνίες, παρόμοιες με εκείνες που επιτεύχθηκαν πέρσι, και να τις συνδυάσουμε με μια απλοποιημένη διαδικασία έκδοσης βίζας για πολίτες χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. 4. Να οργανωθούμε καλύτερα και να αναβαθμίσουμε τον τρόπο λειτουργίας και διασφάλισης της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρουμε. Γι αυτό επαναφέρουμε την πρότασή μας για δημιουργία ξενοδοχειακού επιμελητηρίου. Πιστεύουμε ότι οι συνθήκες έχουν ωριμάσει και τα νέα δεδομένα καθιστούν τη δημιουργία του ακόμη πιο επιβεβλημένη. 5. Να προωθήσουμε τάχιστα όλα τα έργα που χρειάζεται ένας προορισμός για να μπορεί να χαρακτηρίζεται ως ποιοτικός. Χαιρετίζουμε την επίσημη έναρξη της λειτουργίας της μαρίνας Λεμεσού. Αισθανόμαστε, μετά από συζητήσεις και δική μας επιμονή πολλών χρόνων, ότι είμαστε κοντά στη δημιουργία καζίνο. Ελπίζουμε να υλοποιηθεί το συντομότερο και να μην παρατηρηθούν νέες καθυστερήσεις. 6. Όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα, πιστεύουμε ότι οφείλει να προωθήσει άμεσα αναδιαρθρώσεις δανείων, με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και μείωση των επιτοκίων. Αυτό επιβάλλει το συμφέρον της οικονομίας του τόπου, αλλά και των ίδιων των τραπεζών. Το μήνυμά μας είναι αισιόδοξο. Σήμερα, με περισσότερη αυτοπεποίθηση, την οποία αντλούμε από τον τρόπο με τον οποίο ενεργήσαμε και τα αποτελέσματα που πετύχαμε τον τελευταίο χρόνο, δηλώνουμε με μεγαλύτερη σιγουριά ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Η φετινή χρονιά, έχουμε βάσιμες ενδείξεις ότι μπορεί να κινηθεί ακόμη καλύτερα, αν εξωγενείς παράγοντες δεν μας θέσουν ενώπιον δυσμενών εξελίξεων. Κυρίες και κύριοι, Στην πιο δύσκολη συγκυρία για την κυπριακή οικονομία μετά το 1974, η τουριστική και ξενοδοχειακή μας βιομηχανία δήλωσε και δηλώνει παρούσα. Οι προοπτικές υπάρχουν. Η δυναμική του τομέα έχει αναγνωριστεί και έχει αποδειχθεί. Ο τουρισμός παραμένει σταθερός στυλοβάτης για την κυπριακή οικονομία, τα έσοδα του κράτους, την αγορά εργασίας. Στο χέρι μας είναι, κράτους και ιδιωτικού τομέα, να τον ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο. 5
Κύριε Πρόεδρε, Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας και για το ζωηρό ενδιαφέρον που επιδεικνύετε για την τουριστική μας βιομηχανία. Παρακολουθούμε και στηρίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλλετε για επανένωση της πατρίδας μας, προσβλέποντας στην τεράστια προοπτική που θα δημιουργήσει στην οικονομία του τόπου και την ευημερία του λαού. Ευχαριστώ επίσης, τον αρμόδιο Υπουργό κ. Γιώργο Λακκοτρύπη και όλους τους άλλους υπουργούς που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται στα θέματα της τουριστικής βιομηχανίας και ενισχύουν τη συλλογική προσπάθεια που καταβάλλουμε, τις Επιτροπές της Βουλής και ιδιαίτερα την Επιτροπή Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, τον νέο Πρόεδρο, το Διοικητικό Συμβούλιο και τα στελέχη του ΚΟΤ, το ΚΕΒΕ, την ΟΕΒ, τις ηγεσίες του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων και του ΣΤΕΚ, καθώς και τους εδώ Εκπροσώπους των Διοργανωτών Ταξιδίων, τις Αεροπορικές Εταιρείες και την Hermes Airports και τους Συνδέσμους Διευθυντών Ξενοδοχείων ΠΑΣΥΔΙΞΕ και το Institute of Hospitality (Cyprus). Ευχαριστίες απευθύνω και προς τις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις, τις οποίες καλώ και από αυτό το βήμα να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, γιατί η εργατική ειρήνη, σε ένα τόσο ευαίσθητο τομέα όπως η τουριστική βιομηχανία, αποτελεί βασική προϋπόθεση επιτυχίας της κοινής μας προσπάθειας. Θερμές ευχαριστίες θα ήθελα να απευθύνω και προς τους συνεργάτες μου, τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τον Γενικό Διευθυντή, τη Γραμματεία και τα Μέλη του Συνδέσμου για την υποστήριξη και συμπαράστασή τους. Πριν εγκαταλείψω το βήμα, θα ήθελα για μια ακόμη φορά να ευχαριστήσω τους συμπατριώτες μας για τη στήριξη που προσφέρουν στον κυπριακό τουρισμό και την οικονομία του τόπου. Το όραμα είναι κοινό, ο στόχος είναι κοινός και μαζί μπορούμε να τον υλοποιήσουμε. Σας ευχαριστώ. 6