4η Συνεδρία. της Επιτροπής Παρακολούθησης των. Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των. Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής

Transcript

1 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 4η Συνεδρία της Επιτροπής Παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εισαγωγική Ομιλία του Προέδρου της Επιτροπής, κ. Γιώργου Γεωργίου Λευκωσία, 17 Ιουνίου 2010

2 2 Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε, Αξιότιμα μέλη της Επιτροπής Παρακολούθησης, κύριοι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αγαπητοί συνάδελφοι και συνεργάτες, με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη σημερινή, τέταρτη συνεδρία της Επιτροπής Παρακολούθησης των Προγραμμάτων της περιόδου για να συζητήσουμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στην υλοποίηση τους και να ανταλλάξουμε ακούσουμε απόψεις και εισηγήσεις για την ποιοτική και έγκαιρη υλοποίηση των προγραμμάτων. Θα ήθελα, πριν προχωρήσουμε, να καλωσορίσω ιδιαίτερα και να ευχαριστήσω τον αγαπητό μου φίλο και συνεργάτη Ανδρέα Χρίστου, Δήμαρχο Λεμεσού, που μας τιμά με την παρουσία του, ο οποίος και θα μας ενημερώσει για τα έργα που υλοποιούνται στην αστική περιοχή Λεμεσού στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» Επίσης, καλωσορίζω και ευχαριστώ τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είναι εδώ, πιστοί για ακόμη μια φορά, στο ραντεβού μας και για τη σημαντική συμβολή τους στην προσπάθεια που καταβάλλουμε

3 3 για τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων που εξασφαλίστηκαν από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων καθώς και των μη-κυβερνητικών οργανώσεων για την εδώ παρουσία τους καθώς και τους εκπροσώπους των Υπουργείων, κυβερνητικών Τμημάτων και των άλλων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για το πνεύμα συνεργασίας που επιδεικνύουν για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων μας. Το 2009 ήταν έτος μεγάλων προκλήσεων για την οικονομία της Κύπρου. Η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία είχε σημαντικές επιπτώσεις στο σύνολο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και των υπόλοιπων οικονομικών εταίρων της Κύπρου, κατ επέκταση, επηρέασε αρνητικά και την κυπριακή οικονομία. Για πρώτη χρονιά, μετά από σειρά ετών ικανοποιητικής ανάπτυξης και συνθηκών πλήρους απασχόλησης, η κυπριακή οικονομία παρουσίασε αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης και σημαντική αύξηση στην ανεργία. Ιδιαίτερα επηρεάστηκαν οι τομείς των κατασκευών και του τουρισμού. Δυστυχώς, οι πιέσεις αυτές συνεχίζονται μέχρι σήμερα και αναμένονται

4 4 να συνεχιστούν και στο άμεσο μέλλον μέχρι να μπει τόσο η διεθνής οικονομία όσο και η οικονομία της Κύπρου σε σταθερή πορεία ανάκαμψης. Όπως γνωρίζεται η Κυβέρνηση πήρε από την αρχή όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα και έχει εκπονήσει Στρατηγικό Πλάνο Ανάκαμψης της Οικονομίας το οποίο και υλοποιείται. Επιτρέψετε μου, όμως, να κάνω μια σύντομη αναφορά στα μέτρα που προωθήθηκαν μέσα από την αξιοποίηση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής. Κατ αρχήν, η Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια ενός ευρύτερου Προγράμματος Οικονομικής Ανάκαμψης που υιοθετήθηκε προχώρησε άμεσα στη λήψη ενός πακέτου μέτρων για την στήριξη των Κρατών Μελών της στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τους πόρους από τα Διαθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, ώστε να συνεχίσει απρόσκοπτα η αναπτυξιακή προσπάθεια και παράλληλα να αντιμετωπιστούν έγκαιρα οι δυσκολίες που πρόεκυψαν στην υλοποίηση των Προγραμμάτων. Κυρίως τροποποιήθηκαν οι σχετικοί κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτως ώστε να απλοποιηθούν ως ένα βαθμό οι διαδικασίες και να διευκολυνθεί η γρήγορη υλοποίηση των έργων. Επίσης, αυξήθηκαν οι προκαταβολές ώστε να βελτιωθεί η ρευστότητα

5 5 των Κρατών Μελών για την προχρηματοδότηση έργων. Επιπρόσθετα, σημαντικό μέτρο, το οποίο υιοθετήθηκε πρόσφατα, αποτελεί η τροποποίηση της ετήσιας κατανομής των δεσμεύσεων για πιστοποίηση πόρων (κανόνας ν+3). Θα ήθελα να τονίσω ότι το μέτρο αυτό δεν πρέπει να μας καθησυχάσει, αντίθετα, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το χρονικό περιθώριο που δίδεται για να εστιάσουμε και να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας για πλήρη και ποιοτική αξιοποίηση των κονδυλίων. Οι αρμόδιες αρχές και φορείς στην Κύπρο, αξιοποιώντας το πακέτο μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λάβαμε μια σειρά από βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, στα πλαίσια της μέγιστης δυνατής αξιοποίησης των Ταμείων της ΕΕ και με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν από την οικονομική κρίση. Παρόλο που τα μέτρα αυτά θα αναφερθούν σε περισσότερη λεπτομέρεια στις ειδικές παρουσιάσεις των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, επιτρέψτε μου να αναφέρω, εν συντομία, ότι προτεραιότητα δόθηκε στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τον κορμό της κυπριακής οικονομίας, όπου επιταχύνθηκαν και απλοποιήθηκαν, στα πλαίσια του δυνατού οι διαδικασίες εξασφάλισης χορηγίας και προωθήθηκε η υλοποίηση της Πρωτοβουλίας JEREMIE, ενώ, παράλληλα, προωθήθηκε η ενίσχυση της

6 6 απασχόλησης με την έκδοση δύο νέων Σχεδίων Χορηγιών, πέραν των ήδη προγραμματισμένων Σχεδίων, τα οποία εστιάζονται στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ανεργίας. Όσον αφορά την πρόοδο στην υλοποίησης των Προγραμμάτων της περιόδου , μετά από την σχεδόν πλήρη ενεργοποίηση όλου του προϋπολογισμού των Προγραμμάτων που ξεκίνησε ουσιαστικά από το 2008, το 2009 αποτέλεσε χρόνο ένταξης έργων στα Προγράμματα και ουσιαστικής έναρξης της υλοποίησής τους. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε το στήσιμο των μηχανισμών και δομών που αφορούν το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Προγραμμάτων το οποίο αφού εξετάστηκε από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έλαβε τη σχετική έγκριση. Στο πλαίσιο αυτό εξειδικεύτηκαν και μηχανογραφήθηκαν όλες οι επιμέρους διαδικασίες και πραγματοποιήθηκε αριθμός εκπαιδευτικών σεμιναρίων για την άρτια κατάρτιση των εμπλεκόμενων φορέων στις διαδικασίες αυτές. Πιο συγκεκριμένα η συνολική εικόνα της προόδου που επιτεύχθηκε μέχρι σήμερα είναι η ακόλουθη

7 7 Μέχρι τον Μάιο του 2010, ενεργοποιήθηκε, με την έκδοση όλων σχεδόν των προγραμματισμένων Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων, περίπου το 87%, της συνολικής δημόσιας δαπάνης και των δύο Προγραμμάτων. Το ποσοστό αυτό κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητικό, ειδικότερα αν λάβουμε υπόψη ότι εκκρεμεί μόνο μία Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων για τα δύο μεγάλα έργα Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων και μικρός αριθμός Προσκλήσεων στα πλαίσια των Σχεδίων Χορηγιών. Αν υπολογιστούν και τα δύο Μεγάλα Έργα του περιβάλλοντος τότε η ενεργοποίηση των Προγραμμάτων ανέρχεται στο 100%. Στα πλαίσια των προαναφερθέντων Προσκλήσεων υποβλήθηκαν πέραν των προτάσεων έργων. Μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί και στα δύο Προγράμματα συνολικά 801 έργα, τα οποία αντιστοιχούν σε δημόσια δαπάνη ύψους 440,3 εκ., δεσμεύοντας το 60,4% του συνολικού προϋπολογισμού των δύο Προγραμμάτων. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά κατά τους επόμενους μήνες αφού πολλά έργα, κυρίως Σχεδίων Χορηγιών, βρίσκονται στο τελικό στάδιο αξιολόγησης.

8 8 Στα πλαίσια των έργων που έχουν ενταχθεί και αυτών που πρόκειται να ενταχθούν πραγματοποιήθηκαν από τους Δικαιούχους μέχρι σήμερα συνολικές δαπάνες ύψους περίπου 117,6 εκ. Όσον αφορά την προγραμματική περίοδο , όπως έχουμε επαναλάβει και στο παρελθόν, η Κύπρος πέτυχε να δαπανηθούν όλοι οι χρηματοδοτικοί πόροι, ξεπερνώντας το 100% της προβλεπόμενης δημόσιας δαπάνης διασφαλίζοντας την πλήρη απορρόφηση των διαθέσιμων κοινοτικών κονδυλίων. Μετά από τη λήξη της παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας επιλεξιμότητας δαπανών, μέχρι δηλαδή τις 30 Ιουνίου 2009, βρισκόμαστε τώρα στο σημείο του επίσημου κλεισίματος των Προγραμμάτων. Οι διαδικασίες κλεισίματος, λόγω της πολυπλοκότητας τους, χρειάζονται συντονισμό και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Για το σκοπό αυτό έχει συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από λειτουργούς όλων των εμπλεκόμενων φορέων, που εργάζεται στη βάση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, συντονίζοντας τις εργασίες ολοκλήρωσης των έργων και την έγκαιρη ετοιμασία των σχετικών εγγράφων για την υποβολή τους στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με τις πρόνοιες των σχετικών

9 9 Κανονισμών. Όλα τα απαραίτητα έγγραφα πρέπει να υποβληθούν επίσημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ανανεώσω τη δέσμευση της Κυβέρνησης για μηδενική απώλεια κοινοτικών πόρων και για την περίοδο Αυτή τη φορά δεν είναι απλά ένα στοίχημα, όπως πολλοί θεώρησαν στο παρελθόν, αλλά, μια δέσμευση βασισμένη στην εμπειρία μας. Επιτρέψτε μου τώρα να πω λίγα λόγια για τη σημερινή μας συνεδρία και την ημερήσια διάταξη. Κύριος στόχος της σημερινής συνάντησης είναι η ενημέρωση και αξιολόγηση της προόδου υλοποίησης που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα. Θα κληθείτε να εγκρίνετε τις Ετήσιες Εκθέσεις Εκτέλεσης των Προγραμμάτων, οι οποίες καλύπτουν το ημερολογιακό έτος 2009 αλλά και που περιέχουν στοιχεία για την πρόοδο που επιτεύχθηκε κατά τους πρώτους μήνες του Οι εκθέσεις αυτές, αφού τύχουν της έγκρισης της Επιτροπής Παρακολούθησης, θα υποβληθούν στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με την ευκαιρία της σημερινής συνάντησης, θα πραγματοποιηθούν επίσης δύο παρουσιάσεις έργων που υλοποιούνται στα πλαίσια των

10 10 Προγραμμάτων. Η πρώτη παρουσίαση αφορά τα έργα για την αναζωογόνηση της αστικής περιοχής Λεμεσού, που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και η δεύτερη παρουσίαση αφορά στο πρόγραμμα εκπαίδευσης για την ανάπτυξη της διοικητικής ικανότητας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να υπογραμμίσω τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση μιας ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης. Τα προγράμματα της περιόδου στηρίζουν τις προσπάθειες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων καθώς και την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας της με στόχο τον καλύτερο σχεδιασμό και διαχείριση παρεμβάσεων καθώς και την αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρονται στο κοινό. Στη συνέχεια θα γίνει παρουσίαση των κύριων αποτελεσμάτων της μελέτης αξιολόγησης του συστήματος δεικτών παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων βάσει της οποίας θα εμπλουτιστούν οι δείκτες παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.

11 11 Τέλος, στα πλαίσια της σημερινής συνεδρίας, θα γίνει σύντομη παρουσίαση της Νέας Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση, γνωστή ως Ευρώπη Οι τρείς βασικές προτεραιότητες της νέας στρατηγικής είναι η έξυπνη ανάπτυξη, δηλαδή, η ανάπτυξη της οικονομίας βασισμένη στη γνώση και την καινοτομία, η διατηρήσιμη ανάπτυξη, δηλαδή, η προώθηση μιας πιο αποδοτικής στη χρήση πόρων, πιο πράσινης και πιο ανταγωνιστικής οικονομίας καθώς και η ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, δηλαδή, η επίτευξη ψηλής απασχόλησης που θα επιτυγχάνει παράλληλα κοινωνική και εδαφική συνοχή. Η διαδικασία διαμόρφωσης της νέας Στρατηγικής ξεκίνησε το 2009 με εκτενή δημόσια διαβούλευση σε όλα τα κράτη μέλη και σήμερα αναμένεται η επίσημη υιοθέτησή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω ξανά για τη σημερινή σας παρουσία και εύχομαι να διεξαχθεί για ακόμη μια φορά ένας εποικοδομητικός διάλογος και με τη δική σας ενεργό συμμετοχή.