105 Verses in the Critical Greek Text of the New Testament Without Any Manuscript Support These notes were sent to me by Dr. Maurice Robinson and detail 105 places in the Critical Greek Text of the New Testament where the complete verse reading is not to be found in any Greek manuscript. This is the result of the reasoned eclectic approach to textual criticism where readings have been cobbled together from multiple sources resulting in 105 instances where no single manuscript has the same reading. Please note, I have provided these notes without making any alterations. The first part lists the verses divided into segments. The second lists the manuscripts that contain each segment detailed in the first list. This evidence reveals that what we have in the current, popular Critical Text of the Greek New Testament is a text that, in many places, has never existed until modern times. It is my persuasion that what Dr. Robinson has provided in his paper New Testament Textual Criticism: The Case for Byzantine Priority (http://rosetta.reltech.org/tc/v06/robinson2001.html) presents a more reasonable approach to textual criticism. As a pastor, I also commend his approach as being more compatible with an orthodox view of the doctrine of the text of Scripture. I provide these notes in the hope they provoke the reader to further study on this most important subject. Robert Truelove Pastor Christ Reformed Church Lawrenceville, GA 30566 http://www.christreformedchurch.org Published Online: 12/25/2015
FULL TEXT OF THE 105 VERSES LACKING OVERALL GREEK MANUSCRIPT SUPPORT IN NA 27 (37 Verses containing bracketed text marked with an asterisk) (68 verses with no brackets left unmarked) These data do not include the text-critical symbols used in NA 27 to indicate addition, omission, transposition, and substitution, whether of single words or multiple-word phrases. Instead, prefixed English letters within parentheses indicate (at least) the initial word beginning a variant reading. In most cases, the whole word or words affected are also underlined. When two or more variant units overlap (such as when lengthy variant units also contain separate and exclusive variant units), only the initial word of the longer variant unit will be underlined. For details regarding the nature of each variant unit, the NA 27 apparatus must be consulted. Matthew (9 verses) 8:13 και ειπεν ο ιησους τω (a) εκατονταρχη υπαγε (b) ως επιστευσας γενηθητω σοι και ιαθη ο παις (c) [αυτου] (d) εν τη ωρα εκεινη (e) 16:21 απο τοτε ηρξατο (a) ο ιησους δεικνυειν τοις µαθηταις αυτου οτι δει αυτον (b) εις ιεροσολυµα απελθειν και πολλα παθειν απο των πρεσβυτ ερων και αρχιερεων και (c) γραµµατεων και αποκτανθηναι και (d) τη τριτη ηµερα εγερθηναι 19:29 και πας οστις αφηκεν (a) οικιας η αδελφους η αδελφας η πατερα η µητερα η τεκνα η αγρους ενεκεν του (b) ονοµατος µου (c) εκατονταπλασιονα ληµψεται και ζωην αι ωνιον κληρονοµησει 20:23 (a) λεγει (b) αυτοις το µεν ποτηριον µου (c) πιεσθε το δε καθισαι εκ δεξιων µου (d) και εξ (e) ευωνυµων ουκ εστιν εµον (f) [τουτο] δουναι (g) αλλ οις ητοιµασται υπο του πατρος µου 2
20:31 ο δε οχλος επετιµησεν αυτοις ινα σιωπησωσιν οι δε µει ζον (a) εκραξαν λεγοντες (b) ελεησον ηµας κυριε (c) υιος δαυιδ 21:28 τι δε υµιν δοκει (a) ανθρωπος ειχεν (b) τεκνα δυο (c) και προσελθων τω πρωτω ειπεν τεκνον υπαγε σηµερον εργαζ ου (d) εν τω αµπελωνι (e) 2:38 (a) ως γαρ ησαν εν ταις ηµεραις (b) [εκειναις] ταις προ του κατακλυσµου τρωγοντες και πινοντε ς γαµουντες και (c) γαµιζοντες αχρι ης ηµερας εισηλθεν νωε εις την κιβωτον 27:2 ιδων δε ο πιλατος οτι ουδεν ωφελει αλλα µαλλον θορυ βος γινεται λαβων υδωρ απενιψατο τας χειρας (a) απεναντι του (b) οχλου λεγων αθωος ειµι απο του αιµατος (c) τουτου υµεις οψεσθε 27:6 περι δε την ενατην ωραν (a) ανεβοησεν ο ιησους φωνη µεγαλη λεγων (b) ηλι ηλι (c) λεµα σαβαχθανι τουτ εστιν θεε µου θεε µου ινα τι µε εγκατε λιπες Mark (11 verses) 3:7f και ο ιησους µετα των µαθητων αυτου ανεχωρησεν (a) προς την θαλασσαν και πολυ πληθος απο της γαλιλαιας (b) [ηκολουθησεν] και απο της ιουδαιας 8 και απο ιεροσολυµω ν (c) και απο της ιδουµαιας (d) και περαν του ιορδανου (e) και περι τυρον και σιδωνα (f) πληθος πολυ ακουοντες οσα (g) εποιει ηλθον προς αυτον 3:31 (a) και ερχεται (b) η µητηρ αυτου και οι αδελφοι αυτου και εξω (c) στηκοντες απεστειλαν προς αυτον καλουντες αυτον 6:22 και εισελθουσης της θυγατρος (a) αυτου ηρωδιαδος και ορχησαµενης (b) ηρεσεν τω ηρωδη και τοις συνανακειµενοις (c) ειπεν ο βασιλευς τω κορασιω αιτησον µε ο εαν θελης και δω σω σοι 3
6:23 και ωµοσεν (a) αυτη [πολλα] (b) ο τι εαν (c) µε αιτησης δωσω σοι (d) εως ηµισους της βασιλειας µου 6:33 και ειδον αυτους υπαγοντας και (a) επεγνωσαν (b) πολλοι και πεζη απο πασων των πολεων συνεδραµον εκει (c) και προηλθον αυτους 6:1 και λαβων τους (a) πεντε αρτους και τους (b) δυο ιχθυας αναβλεψας εις τον ουρανον ευλογησεν και κατε κλασεν (c) τους αρτους και εδιδου τοις µαθηταις (d) [αυτου] ινα (e) παρατιθωσιν αυτοις και τους δυο ιχθυας εµερισεν πασιν 10:35ff και προσπορευονται αυτω ιακωβος και ιωαννης (a) οι υιοι ζεβεδαιου λεγοντες αυτω διδασκαλε θελοµεν (b) ινα ο εαν (c) αιτησωµεν σε ποιησης ηµιν 36 ο δε ειπεν αυτοις (d) τι θελετε [µε] ποιησω υµιν 37 οι δε ειπαν αυτω δος ηµιν ινα ε ις (e) σου εκ δεξιων και εις (f) εξ αριστερων καθισωµεν εν τη δοξη σου 11:3 και εαν τις υµιν ειπη τι ποιειτε τουτο (a) ειπατε ο κυριος αυτου χρειαν εχει και ευθυς (b) αυτον αποστελλει παλιν ωδε 12:36 (a) αυτος δαυιδ ειπεν εν τω πνευµατι τω αγιω (b) ειπεν κυριος τω κυριω µου (c) καθου εκ δεξιων µου εως αν θω τους εχθρους σου (d) υποκα τω των ποδων σου 1:72 και (a) ευθυς (b) εκ δευτερου αλεκτωρ εφωνησεν και ανεµνησθη ο πετρος το ρηµα (c) ως ειπεν αυτω ο ιησους (d) οτι πριν αλεκτορα (e) φωνησαι δις τρις µε απαρνηση και (f) επιβαλων εκλαιεν 15:0 ησαν δε και γυναικες απο µακροθεν θεωρουσαι εν αις και (a) µαρια η µαγδαληνη και µαρια (b) η ιακωβου του µικρου και (c) ιωσητος µητηρ και σαλωµη Luke (18 verses)
3:32 του ιεσσαι του (a) ιωβηδ του (b) βοος του (c) σαλα του ναασσων 3:37 του µαθουσαλα του ενωχ του (a) ιαρετ του (b) µαλελεηλ του (c) καιναµ 6: (a) [ως] εισηλθεν εις τον οικον του θεου και τους αρτους της πρ οθεσεως (b) λαβων εφαγεν και (c) εδωκεν τοις µετ αυτου ους ουκ εξεστιν φαγειν ει µη µονους τ ους ιερεις (d) 6:26 (a) ουαι οταν (b) υµας καλως ειπωσιν (c) παντες οι ανθρωποι κατα (d) τα αυτα γαρ εποιουν τοις ψευδοπροφηταις (e) οι πατερες αυτων 10:39 και τηδε ην αδελφη καλουµενη (a) µαριαµ (b) [η] και (c) παρακαθεσθεισα προς τους ποδας (d) του κυριου (e) ηκουεν τον λογον αυτου 10:1f αποκριθεις δε ειπεν αυτη ο (a) κυριος µαρθα µαρθα (b) µεριµνας και θορυβαζη περι πολλα 2 ενος δε εστιν χρεια (c ) µαριαµ (d) γαρ την αγαθην µεριδα εξελεξατο ητις ουκ (e) αφαιρεθησεται αυτης 11:11 (a) τινα δε εξ υµων τον πατερα αιτησει ο υιος (b) ιχθυν (c) και αντι ιχθυος οφιν (d) αυτω επιδωσει 12:5 ελεγεν δε και τοις οχλοις οταν ιδητε (a) [την] νεφελην ανατελλουσαν (b) επι δυσµων ευθεως λεγετε (c) οτι οµβρος ερχεται και γινεται ουτως 13:27 και ερει (a) λεγων υµιν (b) ουκ οιδα [υµας] ποθεν εστε αποστητε απ εµου παντες εργατ αι (c) αδικιας 13:35 ιδου αφιεται υµιν ο οικος (a) υµων λεγω (b) [δε] (c) υµιν ου µη (d) ιδητε µε εως (e) [ηξει οτε] ειπητε ευλογηµενος ο ερχοµενος εν ονοµατι κυριο υ 5
16:6 ο δε ειπεν εκατον (a) βατους ελαιου ο δε ειπεν αυτω δεξαι σου (b) τα γραµµατα και (c) καθισας (d) ταχεως γραψον πεντηκοντα 17:23 και ερουσιν υµιν ιδου (a) εκει [η] ιδου ωδε (b) µη απελθητε µηδε διωξητε 21:11 σεισµοι τε µεγαλοι (a) και κατα τοπους (b) λιµοι και λοιµοι εσονται φοβητρα τε (c) και απ ουρανου σηµεια µεγαλα εσται 22:17fff (a) και δεξαµενος (b) ποτηριον ευχαριστησας ειπεν λαβετε τουτο (c) και διαµερισατε (d) εις εαυτους 18 λεγω γαρ υµιν (e) [οτι] ου µη πιω (f) απο του νυν απο του γενηµατος της αµπελου εως (g) ου η βασιλεια του θεου ελθη 19 και λαβων αρτον ευχαριστη σας εκλασεν και εδωκεν αυτοις λεγων τουτο εστιν το σωµα µου (h) το υπερ υµων διδοµενον τουτο ποιειτε εις την εµην αναµνησ ιν 20 (i) και το ποτηριον ωσαυτως µετα το δειπνησαι λεγων τουτο το ποτηριον η καινη διαθηκη εν τω αιµατι µου το υπερ υµων εκ χυννοµενον 22:30 ινα εσθητε και πινητε επι της τραπεζης µου εν τη βασι λεια µου και (a) καθησεσθε (b) επι θρονων (c) τας δωδεκα φυλας κρινοντες του ισραηλ 22:3f (a) [[ωφθη δε αυτω αγγελος (b) απ ουρανου ενισχυων αυτον και γενοµενος εν αγωνια εκτ ενεστερον προσηυχετο (c) και εγενετο ο ιδρως αυτου ωσει θροµβοι αιµατος (d) καταβαινοντες επι την γην]] 2:39 ιδετε τας χειρας µου και τους ποδας (a) µου οτι (b) εγω ειµι αυτος ψηλαφησατε (c) µε και ιδετε οτι πνευµα (d) σαρκα και οστεα ουκ εχει καθως εµε θεωρειτε εχοντα 2:50 εξηγαγεν δε αυτους (a) [εξω] εως (b) προς βηθανιαν και επαρας τας χειρας αυτου ευλογησεν αυτ ους 6
John (15 verses) 5:2 εστιν δε εν τοις ιεροσολυµοις (a) επι τη προβατικη κολυµβηθρα η επιλεγοµενη εβραιστι (b) βηθζαθα πεντε στοας εχουσα 6:23 (a) αλλα (b) ηλθεν (c) πλοια[ρια] εκ τιβεριαδος εγγυς του τοπου οπου εφαγον τον α ρτον (d) ευχαριστησαντος του κυριου 7:39 τουτο δε (a) ειπεν περι του πνευµατος (b) ο (c) εµελλον λαµβανειν οι (d) πιστευσαντες εις αυτον ουπω γαρ ην (e) πνευµα οτι ιησους (f) ουδεπω εδοξασθη 10:7 ειπεν (a) ουν (b) παλιν (c) ο ιησους αµην αµην λεγω υµιν (d) οτι εγω ειµι (e) η θυρα των προβατων 13:2 και δειπνου (a) γινοµενου (b) του διαβολου ηδη βεβληκοτος εις την καρδιαν (c) ινα παραδοι αυτον (d) ιουδας σιµωνος ισκαριωτου 13:26 αποκρινεται (a) [ο] ιησους (b) εκεινος εστιν ω εγω (c) βαψω το ψωµιον και δωσω αυτω (d) βαψας ουν το ψωµιον [λαµβανει και] διδωσιν ιουδα σιµωνο ς (e) ισκαριωτου 1:10 ου πιστευεις οτι εγω εν τω πατρι και ο πατηρ εν εµοι εσ τιν τα ρηµατα α εγω (a) λεγω υµιν απ εµαυτου ου λαλω ο δε (b) πατηρ εν εµοι µενων ποιει τα εργα (c) αυτου 16:23 και εν εκεινη τη ηµερα εµε ουκ ερωτησετε ουδεν αµην αµην λεγω υµιν (a) αν τι αιτησητε τον πατερα (b) εν τω ονοµατι µου δωσει υµιν 18:1 ταυτα (a) ειπων ιησους εξηλθεν συν τοις µαθηταις αυτου περαν του χ ειµαρρου (b) του κεδρων οπου ην κηπος εις ον εισηλθεν αυτος και οι µαθ ηται αυτου 7
18:31 ειπεν ουν αυτοις (a) ο πιλατος (b) λαβετε αυτον υµεις και κατα τον νοµον (c) υµων κρινατε (d) αυτον (e) ειπον αυτω οι ιουδαιοι ηµιν ουκ εξεστιν αποκτειναι ουδενα 20:17 λεγει (a) αυτη ιησους (b) µη µου απτου ουπω γαρ αναβεβηκα προς τον (c) πατερα πορευου (d) δε προς τους αδελφους (e) µου και ειπε αυτοις αναβαινω προς τον πατερα µου και πατ ερα υµων και θεον µου και θεον υµων 21: πρωιας δε ηδη (a) γενοµενης (b) εστη ιησους (c) (d) εις τον αιγιαλον ου µεντοι (e) ηδεισαν οι µαθηται οτι ιησους εστιν 21:16 (a) λεγει αυτω παλιν (b) δευτερον σιµων (c) ιωαννου αγαπας µε λεγει αυτω ναι κυριε συ οιδας οτι φιλω σ ε λεγει αυτω ποιµαινε τα (d) προβατα µου 21:17 λεγει αυτω το τριτον σιµων (a) ιωαννου φιλεις µε ελυπηθη ο πετρος οτι ειπεν αυτω το τριτο ν φιλεις µε και (b) λεγει αυτω κυριε παντα συ οιδας συ γινωσκεις οτι φιλω σε λε γει αυτω (c) [ο ιησους] βοσκε τα (d) προβατα µου 21:2 ουτος εστιν ο µαθητης (a) ο µαρτυρων περι τουτων (b) και ο γραψας ταυτα και οιδαµεν οτι αληθης (c) αυτου η µαρτυρια εστιν Acts (8 verses) 1:1 ουτοι παντες ησαν προσκαρτερουντες οµοθυµαδον τη ( a) προσευχη συν (b) γυναιξιν και (c) µαριαµ τη µητρι (d) του ιησου (e) και τοις αδελφοις αυτου 2:7 εξισταντο (a) δε και εθαυµαζον (b) λεγοντες (c) ουχ ιδου (d) απαντες ουτοι εισιν οι λαλουντες γαλιλαιοι 10:19 του δε πετρου διενθυµουµενου περι του οραµατος ειπ εν (a) [αυτω] το πνευµα ιδου ανδρες (b) τρεις (c) ζητουντες σε 8
15: παραγενοµενοι δε εις (a) ιερουσαληµ (b) παρεδεχθησαν (c) απο της εκκλησιας και των αποστολων και των πρεσβυτερω ν ανηγγειλαν τε οσα (d) ο θεος εποιησεν µετ αυτων 18:7 (a) και µεταβας εκειθεν (b) εισηλθεν εις οικιαν τινος (c) ονοµατι (d) τιτιου ιουστου σεβοµενου τον θεον ου η οικια η ν συνοµορουσα τη συναγωγη 20:2 αλλ (a) ουδενος λογου ποιουµαι την ψυχην τιµιαν εµαυτω (b) ως (c) τελειωσαι τον δροµον (d) µου και την διακονιαν (e) ην ελαβον παρα του κυριου ιησου (f) διαµαρτυρασθαι το ευαγγελιον της χαριτος του θεου 23:30 µηνυθεισης δε µοι επιβουλης εις τον ανδρα (a) εσεσθαι εξαυτης επεµψα προς σε παραγγειλας και τοις κατη γοροις λεγειν (b) [τα] προς αυτον επι (c) σου 27:8 µολις τε παραλεγοµενοι αυτην ηλθοµεν εις τοπον τινα κ αλουµενον καλους λιµενας ω εγγυς (a) πολις ην (b) λασαια Romans (2 verses) 2:16 (a) εν (b) ηµερα οτε (c) κρινει ο θεος τα κρυπτα των ανθρωπων κατα το ευαγγελιον ( d) µου δια (e) χριστου ιησου 8:11 ει δε το πνευµα του εγειραντος (a) τον ιησουν εκ νεκρων οικει εν υµιν ο εγειρας (b) χριστον εκ νεκρων ζωοποιησει (c) και τα θνητα σωµατα υµων δια (d) του ενοικουντος αυτου πνευµατος εν υµιν 1 Corinthians ( verses) 10:9 µηδε εκπειραζωµεν τον (a) χριστον καθως τινες αυτων (b) επειρασαν και υπο των οφεω ν (c) απωλλυντο 12:10 αλλω δε (a) ενεργηµατα δυναµεων αλλω (b) [δε] προφητεια αλλω (c) [δε] (d) διακρισεις πνευµατων (e) ετερω γενη γλωσσων αλλω δε (f) ερµηνεια γλωσσων 9
1:3f (a) αι (b) γυναικες εν ταις εκκλησιαις σιγατωσαν ου γαρ (c) επιτρεπετ αι αυταις λαλειν αλλα (d) υποτασσεσθωσαν (e) καθως και ο νοµος λεγει 35 ει δε τι (f) µαθειν θελουσιν εν οικω τους ιδιους ανδρας επερωτατωσαν αισχρον γαρ (g) εστιν γυναικι λαλειν εν εκκλησια 15:5f οταν δε (a) το φθαρτον τουτο ενδυσηται αφθαρσιαν και το θνητον τουτ ο (b) ενδυσηται αθανασιαν τοτε γενησεται ο λογος ο γεγραµµενος κατεποθη ο θανατος εις (c) νικος 55 που σου θανατε το (d) (e) νικος που σου θανατε το κεντρον 2 Corinthians (2 verses) 1:12 η γαρ καυχησις ηµων αυτη εστιν το µαρτυριον της συ νειδησεως ηµων οτι εν (a) απλοτητι και ειλικρινεια του θεου (b) [και] ουκ εν σοφια (c) σαρκικη αλλ εν χαριτι θεου ανεστραφηµεν εν τω κοσµω περ ισσοτερως δε προς υµας 5:3 (a) ει γε και (b) εκδυσαµενοι ου γυµνοι ευρεθησοµεθα 1 Timothy (1 verse) 2:9 ωσαυτως (a) [και] γυναικας εν καταστολη (b) κοσµιω µετα αιδους και σωφροσυνης κοσµειν εαυτας µη εν πλεγµασιν (c) και (d) χρυσιω η µαργαριταις η ιµατισµω πολυτελει Philemon (1 verse) 1:6 οπως η κοινωνια της πιστεως σου ενεργης γενηται εν επιγ νωσει (a) παντος αγαθου (b) του (c) εν ηµιν εις (d) χριστον Hebrews (2 verses) 3:6 χριστος δε ως υιος επι τον οικον αυτου (a) ου οικος εσµεν ηµεις (b) εαν[περ] την παρρησιαν και το καυ χηµα της (c) ελπιδος κατασχωµεν 10
13:21 καταρτισαι υµας εν (a) παντι αγαθω εις το ποιησαι το θεληµα (b) αυτου ποιων εν (c) ηµιν το ευαρεστον ενωπιον αυτου δια ιησου χριστου ω η δο ξα εις τους αιωνας (d) [των αιωνων] αµην James (2 verses) 2:3 (a) επιβλεψητε δε επι τον φορουντα την εσθητα την λαµπραν κα ι (b) ειπητε συ καθου ωδε καλως και τω πτωχω ειπητε συ στη θι (c) εκει η καθου (d) υπο το υποποδιον (e) µου :1 οιτινες ουκ (a) επιστασθε (b) το της αυριον (c) ποια η ζωη (d) υµων (e) ατµις γαρ εστε η προς ολιγον φαινοµενη επειτα (f) και αφανιζοµενη 1 Peter (2 verses) 2:5 και αυτοι ως λιθοι ζωντες (a) οικοδοµεισθε οικος πνευµατικος (b) εις ιερατευµα αγιον ανε νεγκαι (c) πνευµατικας θυσιας ευπροσδεκτους (d) [τω] θεω δια ιησου χριστου 5:9 (a) ω αντιστητε (b) στερεοι τη πιστει (c) ειδοτες τα αυτα των παθηµατων τη εν (d) [τω] κοσµω υµων αδελφοτητι (e) επιτελεισθαι 1 John (2 verses) 3:1 ιδετε ποταπην αγαπην (a) δεδωκεν ηµιν ο πατηρ ινα τεκνα θεου κληθωµεν (b) και εσµεν δια τουτο ο κοσµος ου γινωσκει (c) ηµας οτι ουκ εγνω αυτον 3:19 (a) [και] εν τουτω (b) γνωσοµεθα οτι εκ της αληθειας εσµεν και εµπροσθεν (c) αυτου (d) πεισοµεν την καρδιαν ηµων 2 John (2 verses) 1:8 βλεπετε εαυτους ινα µη (a) απολεσητε α (b) ειργασαµεθα αλλα µισθον πληρη (c) απολαβητε 11
1:12 πολλα (a) εχων υµιν (b) γραφειν ουκ εβουληθην δια χαρτου και µελανος (c) αλλα ελπιζω γενεσθαι προς υµας και στοµα προς στοµα λαλ ησαι ινα η χαρα (d) ηµων πεπληρωµενη η Jude (2 verses) 1:5 υποµνησαι (a) δε υµας (b) βουλοµαι ειδοτας (c) [υµας] (d) παντα οτι [ο] κυριος απαξ λαον εκ (e) γης αιγυπτου σωσας το δευτερον τους µη πιστευσαντας απω λεσεν 1:15 ποιησαι κρισιν κατα παντων και ελεγξαι (a) πασαν ψυχην περι παντων (b) των εργων (c) ασεβειας αυτων ων ησεβησαν και περι παντων των (d) σκληρων ων ελαλησαν κατ αυτου αµαρτωλοι ασεβεις Revelation (22 verses) 2:10 (a) µηδεν φοβου α µελλεις (b) πασχειν (c) ιδου µελλει (d) βαλλειν ο διαβολος εξ υµων εις φυλακην ινα πειρασθητε και (e) εξετε θλιψιν (f) ηµερων δεκα γινου πιστος αχρι θανατου και δωσω σοι τον στεφανον της ζωης 3:7 και τω αγγελω της εν φιλαδελφεια εκκλησιας γραψον ταδ ε λεγει (a) ο αγιος ο αληθινος ο εχων την κλειν (b) δαυιδ ο ανοιγων και ουδεις (c) κλεισει (d) και (e) κλειων και ουδεις (f) ανοιγει : (a) και κυκλοθεν του θρονου (b) θρονους εικοσι τεσσαρες και επι τους (c) θρονους εικοσι τεσσαρας πρεσβυτερους καθηµενους περιβε βληµενους (d) εν (e) ιµατιοις λευκοις και επι τας κεφαλας αυτων στεφανους χρυσ ους 5:6 και (a) ειδον εν µεσω του θρονου και των τεσσαρων ζωων και εν µε σω των πρεσβυτερων αρνιον (b) εστηκος ως εσφαγµενον (c) εχων κερατα επτα και οφθαλµους επτα (d) οι εισιν τα (e) 12
[επτα] πνευµατα του θεου (f) απεσταλµενοι εις πασαν την γην 5:13 και παν κτισµα (a) ο εν τω ουρανω και επι της γης (b) και υποκατω της γης και επι της (c) θαλασσης και τα εν αυτοις (d) παντα (e) ηκουσα (f) λεγοντας τω καθηµενω επι (g) τω θρονω (h) και τω αρνιω η ευλογια και η τιµη και η δοξα και το κρατος εις τους αιωνας των (i) αιωνων 6:8 (a) και ειδον και ιδου ιππος χλωρος και (b) ο καθηµενος (c) επανω αυτου ονοµα αυτω (d) [ο] (e) θανατος και ο αδης (f) ηκολουθει (g) µετ αυτου και εδοθη (h) αυτοις εξουσια επι το τεταρτον της γης αποκτειναι εν ροµφα ια και εν λιµω και εν θανατω και υπο των θηριων της γης 6:11 και εδοθη (a) αυτοις εκαστω στολη λευκη και ερρεθη αυτοις (b) ινα αναπαυσονται (c) ετι χρονον (d) µικρον (e) εως (f) πληρωθωσιν και οι συνδουλοι αυτων και οι αδελφοι (g) αυτων οι µελλοντες αποκτεννεσθαι ως και αυτοι 7:1 (a) µετα τουτο ειδον τεσσαρας αγγελους εστωτας επι τας τεσσα ρας γωνιας της γης κρατουντας τους τεσσαρας ανεµους της γης ινα µη (b) πνεη (c) ανεµος (d) επι της γης µητε επι της θαλασσης µητε επι (e) παν δενδρον 7:9 µετα ταυτα ειδον (a) και ιδου οχλος πολυς ον αριθµησαι (b) αυτον ουδεις εδυνατο εκ παντος εθνους και φυλων και λαων και γλωσσων (c) εστωτες ενωπιον του θρονου και ενωπιον τ ου αρνιου (d) περιβεβληµενους στολας λευκας και (e) φοινικες εν ταις χερσιν αυτων 9:12f (a) η ουαι η µια απηλθεν ιδου (b) ερχεται ετι δυο ουαι (c) µετα ταυτα 13 και ο εκτος αγγελος εσαλπισεν και ηκουσα φ ωνην (d) µιαν εκ των [τεσσαρων] κερατων του θυσιαστηριου του χρυ σου του ενωπιον του θεου 13
11:18 και τα εθνη (a) ωργισθησαν και ηλθεν η οργη σου και ο (b) καιρος των νεκρων κριθηναι και δουναι τον µισθον τοις δου λοις σου τοις προφηταις και (c) τοις αγιοις και τοις φοβουµενοις το ονοµα σου (d) τους µικρ ους και τους µεγαλους και διαφθειραι τους (e) διαφθειροντα ς την γην 13:8 και προσκυνησουσιν (a) αυτον παντες οι κατοικουντες επι της γης (b) ου ου γεγραπται το ονοµα αυτου εν (c) τω βιβλιω της ζωης του αρνιου του εσφαγµενου απο καταβο λης κοσµου 13:15 και εδοθη (a) αυτω δουναι πνευµα τη εικονι (b) του θηριου ινα και λαληση η εικων του θηριου και (c) ποιηση (d) [ινα] οσοι εαν µη (e) προσκυνησωσιν (f) τη εικονι του θηριου αποκτανθωσιν 1:8 και αλλος (a) αγγελος δευτερος (b) ηκολουθησεν λεγων επεσεν (c) επεσεν βαβυλων η µεγαλη (d) η εκ του οινου του θυµου της πορνειας αυτης (e) πεποτικεν παντα τα εθνη 1:18 και αλλος αγγελος (a) [εξηλθεν] εκ του θυσιαστηριου (b) [ο] εχων εξουσιαν επι του πυρος και εφωνησεν (c) φωνη µεγαλη τω εχοντι το δρεπανον το οξυ λεγων πεµψον σο υ το δρεπανον το οξυ και τρυγησον τους βοτρυας της αµπελ ου της γης οτι (d) ηκµασαν αι σταφυλαι αυτης 18:19 και (a) εβαλον χουν επι (b) τας κεφαλας αυτων και (c) εκραζον (d) κλαιοντες και πενθουντες (e) λεγοντες ουαι (f) ουαι η πολις η µεγαλη εν η επλουτησαν παντες οι εχοντες (g ) τα πλοια εν τη θαλασση εκ της τιµιοτητος αυτης οτι µια ωρ α ηρηµωθη 18:21 και ηρεν εις αγγελος (a) ισχυρος λιθον ως (b) µυλινον µεγαν και εβαλεν εις την θαλασσαν λεγων ουτως ορ µηµατι βληθησεται βαβυλων η µεγαλη πολις και ου µη ευρε θη (c) ετι 1
19:17 και ειδον (a) ενα αγγελον εστωτα εν τω ηλιω και εκραξεν (b) [εν] φωνη µεγαλη (c) λεγων πασιν τοις ορνεοις τοις πετοµενοις εν µεσουρανηµατι δευτε (d) συναχθητε εις το δειπνον (e) το µεγα του θεου 19:20 και επιασθη το θηριον και (a) µετ αυτου ο ψευδοπροφητης ο ποιησας τα σηµεια ενωπιον α υτου εν οις επλανησεν τους λαβοντας το χαραγµα του θηριο υ και τους προσκυνουντας (b) τη εικονι αυτου ζωντες (c) εβληθησαν οι δυο εις την λιµνην του πυρος (d) της καιοµενης (e) εν θειω 20:11 και ειδον θρονον µεγαν λευκον και τον καθηµενον (a) επ αυτον ου απο (b) του προσωπου εφυγεν η γη και ο ουρανος και τοπος ουχ ευρ εθη αυτοις 21: και (a) εξαλειψει παν δακρυον (b) εκ των οφθαλµων αυτων και (c) ο θανατος ουκ εσται ετι ουτ ε πενθος ουτε κραυγη (d) ουτε πονος ουκ εσται (e) ετι [οτι] τα πρωτα (f) απηλθαν 21:16 και η πολις τετραγωνος κειται και το µηκος αυτης (a) οσον [και] το πλατος και εµετρησεν την (b) πολιν τω καλαµω επι (c) σταδιων (d) δωδεκα χιλιαδων το µηκος και το (e) πλατος (f) και το υψος αυτης ισα εστιν ======================== Addendum: two verses in the pericope adulterae have zero support, but are not counted in the preceding totals, since that entire passage is double-bracketed in NA 27 /UBS : Jn 8:7 ως δε επεµενον ερωτωντες (a) αυτον (b) ανεκυψεν και ειπεν (c) αυτοις ο αναµαρτητος υµων πρωτος ( d) επ αυτην βαλετω λιθον Jn 8:9 (a) οι δε ακουσαντες (b) εξηρχοντο εις καθ εις αρξαµενοι απο των (c) πρεσβυτερων και κατελειφθη (d) µονος και η γυνη εν µεσω (e) ουσα 15
DATABASE: THE APPROXIMATELY 105 NA 27 VERSES LACKING OVERALL GREEK MANUSCRIPT SUPPORT An asterisk preceding the verse number indicates that this variant unit is presented over two separate pages in NA 27. An asterisk following the variant designations (a), (b), etc. identifies at least one combination of variant units that mutually negate each other, thus leaving the NA 27 main text with zero support. Txt indicates a specific statement regarding the support for the NA 27 text reading (the positive apparatus); Var indicates the support for a stated variant within the NA 27 apparatus where txt is not otherwise stated (the negative apparatus). Verse references followed by f, ff, or fff indicate that the series of variant units presented in NA 27 involves more than one verse; the portion remains treated as a single entity, following NA 27 in this regard. MSS cited in parentheses ( ) in the NA 27 apparatus are excluded from computation, since they differ in some manner from the NA 27 main text as printed. A slash / separates multiple reading support within a single variant unit line. Where UBS cites a variant unit, its rating {A} {B} or {D} appears at the end of the line presenting evidence for that variant unit. The list provided makes no claim to be exhaustive. Other whole verses may exist in NA 27 that lack support from any existing manuscript, yet cannot be identified. This is in part because many verses lack a variant having the minimal txt designation to permit calculation of support, and in part because the NA 27 variants cited in a given verse may result in zero support if other variant units (such as those in SQE) could have been considered. Matthew (9) 8:13 (a) var: sy Eus s (b)* txt: Í B W 0250 0281 pc it sy cop Ir s, c, p lat (c)* txt: C L W Θ 0233 f Ï sy sa 13 (d)* var: W 700 12 / C N Δ Θ 0250 33 al it vg mss sa bo mss pt 16
(e) var: Í*, 2 C (N) Θ (0250) f 1 (33, 121) al g 1 sy h 16:21 (a)* txt: A C (B D) L W Θ f f Ï latt sy sa bo 2 2 1 13 ms mss (b)* txt: A B D Θ f f 33 579 700 892 121 12 pc 1 13 e Ir lat (c)* var: Θ f f 12 mae 1 13 (d) var: D (al it) bo 19:29 (a)* txt: B (D) pc a n (sy ) s UBS = (b)* txt: C D L W f f 33 Ï 1 13 (c) txt: Í C D * W Θ f f 33 Ï latt sy bo UBS = {B} ( ) 1 13 20:23 (a)* txt: Í B D Z Θ f f 700 12 pc lat sy sa mae 1 13 s, c, p (b)* var: D Δ Θ f pc it sy mae bo 13 s, c (c)* txt: Í B D L Z Θ 085 f f pc lat sy sa mae bo 1 13 s, c pt (d)* var: B L Θ f 33 12 it vg sa mae bo Or 1 cl pt Epiph (e) var: W Γ Δ 700 121 pm c l sy (f) txt: C D W Δ 085 33 (565) L-8 al q sy UBS = (s, c), h (g) var: 225 pc d 20:31 (a)* txt: Í B D L Z 085 0281 700 892 pc (b)* txt: C W f 33 Ï f ff q sy sa mae 1 2 c, h ms UBS = (c) txt: B W Z Θ f f Ï 1 13 21:28 (a)* var: C Δ Θ f f 33 892 121 12 pm it vg sy 1 13 c cl (b) var: B 12 pc lat (c)* txt: Í B C D W Θ 0102 0293 f f 33 Ï lat sy 2 1 13 p, h (d)* var: D 12 (e)* txt: Í C* D K L Δ Θ f f 33 565 700 892 pm it 1 13 sy bo pt 2:38 (a)* txt: Í B L 33 892* (b)* txt: B D 579 pc it sa sy h UBS = (c)* txt: Í D 33 pc 27:2 (a)* txt: Í A L W Θ f f 33 Ï 1 13 (b)* var: Θ pc (c)* txt: B D Θ pc it sy (sa ) Or s mss lat UBS = {B} 17
27:6 (a) var: B L W 33 700 al (b)* txt: A D (L) W Θ f f Ï lat 1 13 (c)* txt: A L 33 700 pc ff 1 Mark (10) *3:7f (a) var: D P 579 252 al / f 28 12 pc 1 13 (b)* txt: B L (~Θ) 565 227 pc UBS = (c) var: Í* W Θ f 252 pc c sy 1 s (d) var: D f (e)* txt: Í B C L W Δ 892 227 sa (f) var: f / W a b c sy UBS = {A} 1 s (g)* txt: Í A C D W Θ f f 33 Ï lat sy bo 1 13 h pt 3:31 (a)* txt: Í D W Θ f 565 892 pc it vg 1 mss (b)* txt: Í B C D L (W) Δ ( Θ, 565, f ) 33 892 12 1 227 252 pc it vg sy cop mss p (c)* txt: B C* Δ 28 a ff 2 6:22 (a) txt: Í B D L Δ 565 pc UBS = (b)* txt: Í B C* L Δ 33 227 pc (c)* txt: C D W Θ f f Ï it sy bo 3 1 13 h mss 6:23 (a)* txt: D Θ 565 700 it (C* W Γ f 1 pc; r 1 h. t.) UBS = (b)* txt: Ì 5 B Δ 33* 121 227 pc UBS = (c) txt: B C D (N) Θ 33 227 Ï it sy h sa (d) var: D 565 lat 6:33 (a)* var: B* D f 227 1 (b)* txt: B D W Θ f 28 700 227 252 pc lat sa 1 mss (c)* txt: Í B (0187) 892 227 pc lat cop UBS = {B} 6:1 (a) var: Ì 5 (b) var: Ì 5 1 Both verses Mark 3:7-8 are treated as one variant unit in NA 27. The variants are also spread over two pages of the NA 27 apparatus. Variant unit (a) pertains to verse 7, and variant unit (b) includes both verses 7 and 8. Variant units (c), (d), (e), and (f) all pertain to verse 8, which, if taken separately, would show only MS C 892 (within Ï) in support of that verse. 18
(c)* var: D W it (d)* txt: Ì 5 A D W Θ f 1 f 13 Ï lat sy sa mss UBS = (e)* txt: Í* B L W Δ 0187 vid 892 227 pc 2 10:35ff (a)* txt: Í D L W Γ Δ Ψ f f 892 121 12 pm Or 1 13 (b) var: Í* (c) var: D (Θ 1) 565 pc (d)* txt: Í B Ψ 227 UBS = 1 c (e) txt: Í B C* L Δ Ψ 892* 121 227 pc (f)* txt: B Δ 892 227 v. l. 11:3 (a)* txt: B Δ 227 pc it (b)* txt: Í D L 579 892 121 pc UBS = {B} 12:36 (a)* txt: Í B L W Δ Ψ f 28 565 579 227 pc a k 13 (b)* txt: B D 227 pc (c)* var: B 227 (d) txt: B D W 28 252 sy cop s UBS = 1:72 (a)* txt: Í B C D L W Θ 0250 f 565 579 700 227 2 13 252 al latt s sy sa bo Eus p ms ms (b)* var: Í C* L 579 pc c vg vid ms UBS = {B} (c) txt: Í A B C L Δ Ψ 0250 33 892 227 pc sy sa bo h mss (d) var: D a (e)* txt: C L Ψ 892 aur vg sy 2vid s, p (f) txt: Í A B L W (Δ) Ψ 0250 f f 33 227 Ï sy 2 1 13 h 15:0 (a)* txt: Í A D (L) Ψ f 13 33 Ï (b)* txt: Í B C K N W Δ 018 f 1 892 227 252 s L- 8 al (c)* txt: Í 2 D L (Δ) Θ 083 018 (f 1 ) f 13 33 565 227 252 s L-8 pc k n bo (Later note: 15:0 must be eliminated, since in variant (a) the Ï includes both 252 s and L-8; these two MSS thus are the only ones apparently in full support of this verse, resulting in 2 The verses Mark 10:36-37 are treated as one variant unit in NA 27. Variant units (a), (b), and (c) pertain to verse 35; variant unit (d) pertains to verse 36; and variant unit (e) pertains to verse 37. Verse 35 taken separately is supported only by MS Ψ. 19
zero-support in the two-verse segments 15:39-0 and 15:0-1, as demonstrated separately elsewhere). Luke (19) 3:32 (a)* txt: Í A L Γ Δ Ψ f 33 892 121 12 al c 2 13 (b) txt: Í A B D L Ψ 33 565 L-2211 al it (c)* txt: Ì Í* B sy sa bo UBS = {B} s mss 3:37 (a)* txt: Ì Ì Í B* a aur l q vid 75vid (b)* var: Í* A N f L-2211 pc sa bo 13 mss pt (c)* txt: Ì Í L Θ 75vid 6: (a)* txt: Í* A C W Ψ Ï (b)* txt: Ì B C* L Θ 892 pc vid (c)* txt: B L W Ψ f pc lat sy sa Ir 1 p lat (d) var: D UBS = {A} UBS = {A} 6:26 (a) var: D W* Δ 12 pc b r sy cop Ir 1 s, p lat (b)* txt: Ì B 75 (c) var: Í / D L Γ Δ 892* pm vg sy bo Mcion cl s, p mss T (d) txt (ex 6:23): Ì B D Q W Ξ Ψ 017 33 892 121 pc c 75 c e bo (e)* var: Ì B 700* 121 pc sy sa 75vid s (Newly added:) 8:35 (a) var: D (b)* txt: Ì 75 Í (2) B pc aur f vg mss ( Í 2 differs from NA 27 main text) 3 (c)* var: Ì 75 B 10:39 (a) txt: Ì Í B C* L P W Ξ Ψ 1 33 579 L-2211 pc sy 75 2 h (b)* txt: Í A B* C D W Θ Ψ f f 33 Ï sy 1 1 13 h (c)* txt: Ì Ì Í A B C* L Ξ 579 pc 3 75 (d)* txt: Ì Í B+ D L Ξ 579 892 pc lat sy sa bo 3 c, p, hmg ms (e) var: Ì Ì L Ξ 3 5 10:1f (a) txt: Ì 3 (Ì 5 ) Ì 75 Í B2 L 579 892 pc lat sy hmg sa bo mss 3 The NA 27 main text reads exhlqen, while Í 2 reads exhlqon. Both verses Luke 10:1-2 are treated as one variant unit in NA 27 Variant units (a) and (b) pertain to verse 1, while variant units (c), (d), and (e) pertain to verse 2. If the verses are considered separately, verse 1 is supported by Ì 75 alone, and verse 2 is supported by B alone. 20
= (b)* txt: Ì 5 Ì 75 C* W Θ* pc lat sy (c), p, h sa bo ms UBS (c)* txt: Ì 3 Ì 75 B f 1 579 L-2211 pc (d) txt: Ì 3 Ì 75 Í B L Ψ f 1 892 121 12 252 L-2211 al sa bo pt (e)* txt: Í* B D L 579 pc it Cl Or *11:11 (a)* txt: A C (~W) Θ Ψ f Ï sy (Mcion, Epiph) 13 (p),h E (b)* txt: Ì Ì B 121 pc ff i l sy sa Mcion UBS = 5 5 75 2 s E {B} (c) txt: Ì Ì B pc Mcion UBS = 5 75 E (d) txt: Ì B D L 700 892 pc a (c) 75 2 12:5 (a)* txt: Ì D W Θ 070 Ï 5 (b)* txt: Ì Í B L 121 pc it 75 (c) txt: Ì Ì Í A B K L N Θ Ψ f 33 579 252 al e 5 75 13 13:27 (a)* txt: Ì B 892 pc 75c UBS = (b)* txt: Í A W Θ Ψ f f Ï lat sy 2Cl Or Did 1 13 UBS = (c) txt: Ì Í B L Ψ 892 pc 75 13:35 (a) txt: Ì Ì Í A B K L W Γ f 565 579 252 pm lat 5vid 75 1 sy sa s Ir lat v. l. UBS = {B} (b) txt: Ì Í A B D W Θ Ψ f f Ï lat sy bo 75 2 1 13 (p), h (c) txt: Ì Ì Í B D L Θ f 121 252 pc it 5vid 75 1 (d)* txt: Í A B K W Θ (f ) al 13 (e)* txt: D UBS = 16:6 (a)* txt: Ì A B Θ f f Ï q vg 75 1 13 mss (b)* txt: Ì Í B D L N Ψ 070 579 pc bo 75 (c) var: D bo ms (d)* var: Ì B 12 pc e 75 5 It should be noted that variant units (a) and (b) are not only mutually exclusive, but when combined present a most peculiar situation within modern eclectic praxis: the majority of MSS are claimed to be correct in their wording of the 9- word opening portion of the verse, in contrast with the four leading varying alternate readings of Í L (121) aur c vg / Ì 75 B / Ì 5 (f 1 ) / D (33 892); yet every member of that same correct majority as well as some of the varying witnesses from the first portion unitedly err in regard to the 7-word inclusion that immediately follows in those same MSS, leaving only MSS that immediately preceding were judged to be wrong suddenly becoming the bearers of true witness. 21
17:23 (a)* txt: Ì B 579 75 UBS = (b)* var: Ì B 579 f f sy / L Δ al 75 13 1 hmg 21:11 (a) txt: Í B L 33 579 pc sa (bo) (b)* txt: Í A D L W Θ Ψ 0102 f f 33 Ï e sy cop? 1 13 p, h (c)* txt: B UBS = 6 22:17fff (a) var: D it / b e / sy c / sy s / sy p bo ms UBS = {B} txt: Ì Í B L 579 pc r 75 1 (b) var: A D K W Θ L-8 al (c) var: D e sy s, c (d)* txt: Í B C (L 579) f f 121 pc lat 2 1 13 (e)* txt: Í A W Θ Ψ f Ï lat 13 (f) txt: Ì Í B K L W 579 892 121 al sy cop 75vid hmg (g)* txt: Í B C L f 579 892 232 pc vid 1 (h) var: D it (sy ) c (i)* 22:30 (a)* txt: Í A B 2 L N Q W Θ Ψ f 13 1 565 700 121 pm (b) var: Í 2 D (f 13 ) 579 892 mg (252) al it sy s, c, h ** bo ms (c)* txt: Ì 75 B T 892 7 22:3f (a) [[include]] Í* D L Θ Ψ 0171 f Ï lat sy bo Jus Ir, 2 1 c, p, h pt Hipp Eus Jer ; [[exclude]] Ì Í A B N T W mss 75 1 579 1071* L-8 k f sy sa bo Jer / (f ) s pt 13 UBS = {A} (b)* var: D Q Θ Ψ pc (c)* txt: Í* Ψ f al, 2 1 (d)* var: Í* pc lat sy, 2 p 6 The four verses Luke 22:17-20 are treated as a single unit in NA 27. Variant units (a), (b), (c), and (d) pertain to verse 17; variant units (e), (f), and (g) pertain to verse 18; variant unit (h) pertains to verse 19; and variant unit (i) pertains to verse 20. Taken individually, verse 17 is supported by Í 2 B C f 1 f 13 121 pc lat; verse 18 by Í and possibly 892); verse 19 by all witnesses except D it syc ; and verse 20 by Ì 75 Í B L 579 pc r 1. 7 The two verses Luke 22:3- are treated as a single unit in NA 27, but are double-bracketed, thus indicating the editors view that this passage is not original to Luke. One might thus assume that this entire verse should not be considered, since the editors reject its originality. However, it is significant that this verse demonstrates even where a lengthy passage is otherwise rejected that the remaining editorial choices still establish an original form of the text of that verse (with or without the presumed interpolation) that appears in no extant manuscript! Variant unit (a) relates only to the inclusion or omission of the bracketed passage, and is not involved in the determination of zero support. Otherwise, variant unit (b) relates to verse 3, and for that verse shows the support of all inclusion MSS except D Q Θ Ψ pc; variant units (c) and (d) pertain to verse, which by itself is supported only by MS Ψ. 22
(Later note: this variant actually is supported by f 1 and should be eliminated from the totals). 2:39 (a)* var: Ì L W Θ f 1 33 579 L-8 pc lat sy 75 13 h (b)* txt: Ì Í B L 33 (579) it cop 75 (c) var: D W Θ lat sy s, c (d)* txt: Í A L W Θ Ψ f f 33 Ï lat sy c 1 13 2:50 (a)* txt: A C W Θ Ψ f Ï sy 3 13 h (b)* txt: Ì Í B C* D L 1 33 579 pc 75 John (15) 5:2 (a)* txt: Ì 66c Ì 75 B C T Ψ 078 f 13 Ï sy h (b)* txt: Í (L) 33 it UBS = 6:23 (a) var: Í D (b j r ) sy 1 c (b)* txt: Ì B pc (d e) (~Did ) UBS = 75 lem (c)* txt: A (D) Θ 091 f f 33 Ï (~Did ) 1 13 lem (d) var: D 091 pc a e sy UBS = {B} s, c 7:39 (a) var: Ì Í pc 66 (b)* txt: Ì B K 0105 700 pm 75 (c) var: W (d)* txt: Ì B L T W pc sa pbo 66 ms UBS = {B} (e)* txt: Ì Ì Í K N* T Θ Ψ pc vg sy Or 66c 75 st s, c, p UBS = {A} (f) var: Í B D Θ pc Or pt 10:7 (a) var: Ì * Í* e sy 66 s (b)* txt: Ì Ì B 6vid 75 (c) var: B 0250 pc (d)* txt: Ì Í A D W Θ 0250 f f Ï lat 66 1 13 (e) var: Ì sa ac mf 75 13:2 (a) txt: A* B L W Ψ 070 579 121 pc d r 1 UBS = {B} (b) var: Ì 66 A (c)* txt: A* B (D) (d)* txt: L Ψ 070 121 L-8 pc vg cl, s (st, ww) UBS = 23
13:26 (a)* txt: A* A C Θ Ψ f 33 Ï 3 1 (b) var: A D f (121) pc sy pbo bo 13 p (c)* txt: B C (L) 121 pc Or UBS = (d) txt: A C L 33 892 121 pc sy Or 1 hmg UBS = st (cl, ww) (e) txt: A B C L Θ Ψ 068 33 (579) al vg 1:10 (a)* txt: Ì B * L N pc e q sy 8 75 ( ) hmg (b)* txt: Ì Ì B L Ψ pc 66 75 (c)* txt: Ì A B D pc 66 16:23 (a)* txt: Ì B C (D*) L ( Ψ ) pc lat Or 9 5 UBS = {B} (b)* txt: Ì A C D W Θ Ψ f 1 (33) Ï lat(t) sy 22vid 3 13 pbo bo UBS = 18:1 (a)* txt: A B L* (b)* txt: A Δ 0250 pc vg sy 18:31 (a)* var: B C* 10 (b) var: Ì 892s L-8 a r vg 66 1 ms (c) var: Ì 60 (d) var: A* W 087 f 565 579 892 al c vid 1 s (e)* txt: B C e q vg sy sa pbo bo mss s, p mss *20:17 (a)* txt: B D L Ψ pc (b)* var: B / conjecture (Lipsius) 11 (c)* txt: A B D W pc b e Ir Or lat pt (d)* var: A D L 050 pc / A bo 2 ms (e) var: A* D W pc e bo Ir mss lat 21: (a)* txt: A D W Θ Ψ f 1 f 13 33 Ï 8 As shown in the Variae lectiones minores (p. 73), B* omits λεγω (or λαλω or λελαληκα), and thus does not support the NA 27 main text reading, even though it appears that the exemplar of B likely read λεγω or λαλω, with a resultant omission by homoioteleuton. Since the leading Alexandrian MSS are divided (Ì 66 A 33 for λαλω versus Ì 75 L N for λεγω), NA 27 appears too speculative when citing B ( * ) solely in favor of λεγω. 9 D and Ψ differ from the main text of NA 27 by reading εαν instead of αν. 10 Although this verse lacks overall Greek MS support, it does retain minimal versional support from e q vg mss sy s, p sa mss pbo bo. 11 The conjecture is excluded from calculation of zero support. 2
(b)* txt: A A B C D P W Ψ al (c) var: W (d)* txt: B C f 1 Ï sy 13 h (e) var: Ì A L Ψ 33 L-8 pc lat sy 66 s 21:16 (a)* var: Í C W Θ pc b f / D (b) var: Í 1 1 565 pc / D / Í* pc sy s (c)* txt: Í B C* D W lat cop UBS = {B} (d)* txt: Í A D W Θ Ψ f 13 33 vid Ï sy / (f 1 ) 21:17 (a)* txt: Ì Í B C* D W lat cop 59vid UBS = {B} (b) txt: Í A D W Θ Ψ f 33 565 al lat 1 (c)* txt: A Θ Ψ f Ï 13 (d) txt: Í D W Θ Ψ f f 33 Ï sy 1 13 vid 21:2 (a)* var: B C W Or (b)* txt: B D (c)* txt: B C* W (33) Acts (8) 1:1 (a)* txt: Ì Í A B C* D E Ψ 81 10 1175 pc latt sy 7 (b) var: D (c)* txt: B E 81 323 95 1891 pc (d) var: B (e)* txt: Í A C* D 10 1175 pc lat 2:7 (a)* txt: B D 096 61 121 pm gig r mae Eus (b)* txt: Ì Í A B C* 81 1175 pc r w vg Eus 7 (c)* txt: Í D E 81 1175 1891 al (d) txt: Ì Í A B C D 096 323 95 1739 al 7 2 10:19 (a)* txt: Ì D E Ψ 33 1739 Ï it sy (~ Ì Í A C 6 5 7 36 81 1175 pc vg) (b) txt: Ì Í A C E 33 81 323 53 95 1175 1739 al lat 7 sy p, hmg cop UBS = {B} (c)* txt: Ì Í B 81 pc 7 (Add as new the following): 25
13:1 12 (a) var: Ì 7 A (b) txt: Ì 5 Ì 7 Í AB C 53 1175 pc (c) txt: Ì 7 Í 2 A D E Ψ 33 1739 Ï latt sy 15: (a)* txt: Í C D E 1739 Ï (b)* txt: Ì Ì Í A B Ψ 81 326 1175 pc 5vid 7 (c)* txt: B C 36 53 1175 pc (d) var: Ì D 61 95 pc gig 5 16:12 already zero due to admitted conjecture; not counted in totals. 18:7 (a) var: D* h vid (b)* txt: Ì Í A D* 33 10 323 95 1175 1739 pc 7 lat sy p hmg (c) var: A pc h (d)* txt: B* D sy UBS = 2 h 20:2 (a)* txt: Ì Í* B C D 1175 pc (gig, sy ) 1 2 p (b) txt: Ì Ì Í* A B* C Ψ Ï 1 7vid (c)* txt: Ì A (C) D E Ψ 1739 Ï gig Lcf 1vid (d)* txt: Ì Í A B D 33 pc lat sy cop 1 p (e)* var Ì Ì 61 1505 pc D (D ) gig vg 1vid 7vid 1 cl (f) var: Ì D gig sa Lcf 1vid mss 23:30 (a) txt: Ì B Ψ 36 53 61 26 pc bo 7 (b)* txt: E Ψ 1739 Ï sy h (c)* txt: A B 33 gig vg cop st 27:8 (a)* txt: Í A 33 pc (b)* txt: ( Í*) Ψ Ï [ Í* Λασσαια; Ï Λασαια] Romans (2) 2:16 (a) var: conjecture (Pohlenz) 13 (b)* txt: Í D G Ψ 33 1739 1881 Ï lat sy Spec h (c)* txt: B Ψ 6 121 pc ( Í A B* D* G sine acc.) 2 (d) var: 69 d* sa mss within Acts. 12 Note that MS 53 in variant (b) is not among the regularly cited witnesses 13 The conjecture is excluded from calculation of zero support. 26
(e)* txt: Í(* vid ) B [ Í* omits δια] UBS = 8:11 (a) txt: Í* A B 6 630 1505 1739 1881 pc (b)* txt: B D F G (L-29) pc m sa Mcion Ir Spec 2 T lat (c)* var: Í A 326 630 1739 1881 pc Epiph pt (d)* txt: Í A C * P 81 10 1505 1506 L-29 al f m ( ) c sy Cl h UBS = {B} 1 Corinthians () 10:9 (a)* txt: Ì 6 D F G Ψ 1739 1881 Ï latt sy cop Ir lat Or 1739mg (b) txt: A B D 2 Ψ Ï (c)* txt: (Ì 6 ) Í A B 81 pc Or 1739mg UBS = {B} 12:10 (a) txt: Í A B C Ψ 33 1739 1881 Ï lat sy Cl h (b)* txt: Í A C Ψ 33 Ï sy vid (c)* txt: Í A C Ψ 33 Ï sy vid (d)* txt: Ì A B D Ψ 1739 1881 Ï sy bo 6 2 h (e)* txt: Ì Í* B D F G P 0201 6 630 1739 1881 pc 6 latt Cl (f) var: A D* 1 1:3f (a) var: D F G a b vg ms Ambst [~ verse post 0] UBS = {B} (b) txt: Í A B Ψ 023 33 81 10 365 1175 121 1739 s 1881 26 al lat cop (c) txt: Í A B (D F G) K 023 33 365 630 1175 121 s 1739 al lat(t) (d)* txt: Í A B 33 81 365 (1175) 121 26 pc s Epiph (e) var: A (f)* txt: Ì Í B (D F G) Ψ 023 1739 1881 Ï (A* illeg.) 6 2 (g)* var: Ì B 81 6 15 15:5f (a)* txt: Í 2 B C 2vid D Ψ 075 1739 c(mg) 1881 Ï vg mss sy 1 Both verses 1Co 1:3-35 are treated as one variant unit in NA 27. Variant units (a)-(e) pertain to verse 3, while variant units (f)-(g) pertain to verse 35. If the verses are considered separately, verse 3 is supported by B 33 365 121, and verse 35 is supported by Í 2 Ψ 023 1739 1881 Ï. 27
UBS = {B} (b) var: A A 088 33 pc (c)* var: Ì * B D* 088 pc Tert Cyp 16 6 pt (d) var: Ì * B D* 088 pc Tert Cyp 6 pt (e)* txt: Ì Í* B C 088 1739* pc lat cop Ir Eus 6 lat pt pt (A* h. t.) UBS = {B} 2 Corinthians (2) 1:12 (a)* txt: Í D F G Ï lat sy 2 UBS = {B} (b)* txt: Ì B 0121 023 6 33 630 1175 1739 1881 6 26 pc a f vg sy (c) var: F G 5:3 (a)* var: Ì 6 B D F G 33 1175 pc (b)* txt: D*, c a f c Mcion Tert Spec UBS = 1 Timothy (1) 2:9 (a)* txt: Í D* F G 6 365 1739 pc Ambst Spec 2 (b)* txt: Í* A D Ψ Ï latt sy Cl 2 (c) txt: Í A D* F G 1175 1739 1881 pc sy cop, c p (d) txt: A F * G H I P 33 81 10 1175 1505 1739 1881 pc ( ) Philemon (1) 1:6 (a) var: F G pc vg cl (b)* txt: Í D F G Ψ 0278 Ï vg Jer cl (c)* txt: A C D Ψ 08 Ï vg sy Ambst UBS = {B} vid st hmg (d)* txt: Ì Í* A C 33 pc cop Ambst 61 Hebrews (2) 15 Both verses 1Co 15:5-55 are treated as one unit in NA 27. Variant unit (a) pertains to verse 5, while variant unit (c) pertains to verse 55. Variant unit (b) relates to the variant spelling of the same main text word (νικος) that appears in both verses. 16 In this and the following variant unit, all witnesses supporting the variant read νεικος, suggested in NA 27 as ex itac. ; however, the legitimate alternate word (νεικος = strife ) is equally possible. 28
3:6 (a)* txt: Ì Í A B C D I Ψ 0278 33 1881 Ï var: 13 1 cop Jer UBS = {A} (b)* txt: Ì Í A C D Ψ 0278 Ï vg Lcf 6 2 2 ms (c)* txt: Ì Ì B sa Lcf UBS = {B} 13 6 13:21 (a)* txt: Í D* Ψ latt bo UBS = {A} (b)* txt: Í C D Ψ 023 0285 33c 1739* 1881 Ï a 2 3 vg sa bo ms ms (c) txt: Ì Í A D K 023 0285 33 81 10 326 365 629 6 vid c 1175 121 1739 1881 pm sy cop s p UBS = {A} (d) txt: Í A (C*) 023 0285 33 1739 1881 Ï latt sy sa p mss bo UBS = James (2) 2:3 (a)* txt: B C P Ψ 61 630 95 121 1505 1739 pc ff 17 sy h (b) txt: Ì Í A B C Ψ 33 81 61 630 1505 pc ff vg 7vid st, ww sy bo h ms (c)* txt: A (C*) Ψ 33 81 61 630 1505 pc vg sy Cyr h UBS = {B} 18 (d)*txt: Í A B* C 09 Ï lat (e) var: (A) 33 (t) vg / Ψ :1 (a) var: P pc sy p (b)* txt: Í Ψ Ï ff vg Jer UBS = {B} (c) txt: Í* B 61 1505 1852 pc l sy bo UBS = {B} h mss (d) var: 33 630 al vg sy ms p (e)* txt: 81 61 al sy Jer(?) UBS = h (f) txt: Í A B Ψ 81 95 121 1739 al ff l vg cl 17 The ECM main text changes the NA 27 variant reading (c) to the alternate supported by B 95 121 123 1739 pc ff sa, thus leaving its version of this whole verse supported by B. This does not alter the situation encountered when using NA 27 /UBS, however, since nearly all students and most non-text-critical specialists would be unlikely to consult ECM in the course of their reference to the New Testament Greek text.. 18 Note that the constant witnesses of the second order 61 630 1505, although included within Ï in variant unit (d), are negated in variant unit (c). 29
1 Peter (2) 2:5 (a) var: Í A C 81 323 95 121 1739 al s vg Cyr c (b)* txt: Ì Í A B C Ψ 33 81 323 95 121 1739 al l 72 s vg sy mss h Hil Ambr Aug (c)* var: 1881 al / Ì Í Cass 72 (d)* txt: Ì Í P Ï Cl 72 2 5:9 (a) var: Ì 19 72 (b) var: Ì 72 (c) var: Ì 61 630 1505 pc 72 (d)* txt: Ì Í* B pc 72 (e)* txt: B P Ψ 1739 Ï latt sy 2 1 John (2) 3:1 (a)* txt: Í C P Ï (b) var: K L 09 69 Ï vg UBS = {A} ms (c)* txt: Ì Í A B Ψ 33 323 61 630 95 1505 1739 al 7 b lat sy cop Cl [var explicit Í* C P Ï vg ] lat mss 3:19 (a)* txt: Í C P Ψ 1739 Ï r w sy sa boms Aug p UBS = (b) var: K L 09 623 26 Ï lat UBS = {A} (c) var: conjecture (Bultmann) (d)* txt: A* B pc h (r) cop Aug 2 John (2) 1:8 (a)* txt: Í * A B Ψ 0232 (33) 81 323 61 630 121 ( ) vid 1505 1739 al latt sy Ir lat UBS = {A} 20 (b)* txt: Í * A B Ψ 0232 (33) 81 323 61 630 121 ( ) vid 1505 1739 al latt sy Ir lat UBS = {A} (c)* txt: B * P Ï sy sa [B* ηργασαµεθα] UBS = {B} ( ) hmg 19 The ECM main text changes variant reading (d) so as to exclude the NA 27 bracketed [τω], thus reading with A 2 A P Ψ 0206 33 1739 Ï. The ECM version of this verse is thus supported by P Ψ 1739. This likewise does not alter the situation when students and non-specialists use NA 27 /UBS. 20 Variant unit (a) and variant unit (b) are treated within a single variant unit in UBS. The present study considers them separately since the NA 27 main text marks each unit individually (although the NA 27 apparatus does group both units in terms of their common external support). 30
1:12 (a)* var: Í* A* 323 pc (b) var: A 2298 pc (c) txt: Í B Ψ 61 630 1505 pc sy h (d)* txt: Í * pc vg ( ) mss UBS = {B} Jude (2) 1:5 (a) var: C Ψ 323 121 123 1739 2298 pc Lcf / 1881 pc bo mss (b) var: Ì 78 (c)* txt: Í B Ï (d)* txt: C* 630 1325 pc sy (123 186 pc vg sy h mss ph / (Cl) UBS = {D} (e) var: Ψ pc sy ph 1:15 (a)* txt: Ì 72 Í pc (sy ph ) sa bo mss (b) var: Ì 72 (c)* txt: A B 33 Ï vg sy h bo (d) var: Í C 33 81 323 630 121 1505 1739 al vg mss sy sa Revelation (22) (1:20 Newly added): 1:20 (a)* var: 1006 181 2351 Ï K (includes 06) (b)* var: A 1611 / 2329 (c)* txt: 06 1006 1611 181 2329 pm latt (d) var: 2329 pc a h Prim (2:10 perhaps should be removed due to incertainty regarding the consistently cited MSS 2030 2062 and [possibly] 2377, but only if these all pertain to Ï K ): 2:10 (a)* txt: Í Ï (- 2050) sy (b)* txt: Í A C 1611 2053 Ï A (c) var: 2351 Ï / 2050 K (d)* txt: Í * A C 2053 Ï [ Í* ( ) A µελλει βαλλειν βαλιν ο sic] (e) var: A P 185 23 pc Prim / C (2053) Ï sa A (f) var: 1006 1611 181 2351 Ï K 3:7 (a) txt: C Ï latt sy cop (b)* txt: A C 1611 185 2053 2329 pc 31
(c)* txt: Í A C P 2050 2329 al cop Ir Or Tyc lat (d)* var: A pc vg sa Ir Tyc Apr ww mss lat (e)* var: C* pc lat / Ir vid lat (f)* txt: A C 1611 185 2053 Ï latt A : (a)* var: 1006 181 Ï K (b) txt: Í A 2053 pc (c)* txt: Ï [ Í h. t.; A 2053 as variants] A (d) var: A P 185 pc lat (e)* var: Í 185 2050 2329 pc 5:6 (a)* var: A / 1006 181 pc lat / 1611 2053 (b) var: Í 2050 al (c) txt: Ì 2 Í A 06 1006 2050 2329 2351 pc (d) var: 185 2050 2329 23 2351 Ï K (e) txt: Ì 2 Í 185 2053 2329 23 2351 Ï K it vg cl sy Ir lat Hipp Cyp UBS = (f)* txt: A 2053 Ir lat 5:13 (a)* var: 1611 2050 Ï vg sy Prim A h (b) var: Í 185 2050 2053 2329 23 pc a vg bo ww (c)* txt: Í 1611* pc a gig sy UBS = h {B} (d) var: (06) 1006 181 2351 Ï vg K (e)* var: Í 1611 23 pc gig sy bo pt (f) var: A Ï / (1611) 185 A (g) var: Í 1006 1611 181 (2053) Ï A (h) var: Í A 1611 23 pc 1 (i) txt: Í A P 1006 1611 181 185 2050 2053 23 2351 pc latt sy cop 6:8 (a) var: 185 2329 2351 Ï gig vg Bea K cl UBS = {B} (b) var: C (c)* var: C 1611 2053 Ï vg / 185 pc A st (d) txt: A Ï (e)* var: A (f) var: Ï sy cop Vic A (g)* txt: A C 1611 Ï A (h) var: 1611 185 2329 2351 Ï lat sy cop K 6:11 (a) var: 06 185 2351 al / Ï K (b)* txt: A P 06 2053* 2329 al (c)* var: A 1006 181 23 pc sy / 2329 / 2351 h 32
(d) var: Ï K (e) var: Ï A / 2329 (f)* txt: A C 23 pc latt sy ph cop (g) var: Ï K Cyp 7:1 (a)* txt: A C 1006 181 185 2053 2351 pc latt sy hmg (b)* var: Í 181 185 23 pc / 2329 (c) var: C 1611 2329 23 2351 al (d) var: A (e)* txt: Í 185 23 Ï sy A ph *7:9 (a)* var: C / A (vg sy sa bo) Cyp Prim ph ms (b) var: 2329 Ï K (c)* txt: Í A 23 Ï A (d)* var: Í 185 2053 (2329) 23 2351 Ï 1 A (e)* var: Í* 2351 Ï K 9:12f (a) var: Í* / Ì 7 Í 1 2053 txt pc (b)* var: 06 Ï A Tyc / Í 1 06 c 0207 2053 (2328) 23 pc lat sa (c)* txt: A 1611 181 Ï A lat sy h Cyp [Ï K in var] (d)* txt: Ï vg cl sy ph UBS = Add the following as new: 9:20 (a)* var: Ì 7 Í (b)* txt: Ì 7 Í 06 2053 txt 23 al (c)* txt: Ì 7 Í A C pc (d) var: Ì 7 sa mss (e) var: Ï K vg ms Tyc (f) var: Ì 7 Ì 85vid 185 2329 pc (g) var: Ì 7 1611 Ï K 11:18 (a)* var: Ì Í* 7 (b)* var: C (c)* var: 051 1 185 al / (Ì ) A (2351) pc 7 (d)* txt: Ì Í* A C 2329 23 2351 pc 7 (e)* var: C 051 1611 185 2329 23 pc sy 13:8 (a) var: Í 051 1006 1611 181 2053 23 Ï A (b)* txt: C 185 2053 pc (Ir ) Prim lat (c)* txt: A 051 Ï 33
13:15 (a)* txt: Ì 7 Í 051 Ï sy (b) var: Ì 7vid (c) var: Í 2329 2351 al vg mss (d)* txt: A P 1006 181 2329 23 al UBS = (e) var: Í 051 1006 c 2351 pc (f) var: A 1 al 1:8 (a)* txt: Í (C) 051 1611 2053 23 Ï (gig) sy 2 A h** Prim UBS = {B} (b) var: Ì 7 (c)* var: Í * C 185 2053 Ï bo ( ) K pt (d)* txt: A C 1006 181 2053 al lat sy (e) var: Ì Í (185) pc Prim 7 2 1:18 (a)* txt: Í C (~ 051 185) Ï h vg sy cop cl UBS = (b)* txt: A C 2329 (c)* txt: Í A 06 1006 181 2053 pc latt (d) var: Ï K 18:19 (a) var: P pc / A (1006 181) pc (b)* var: Í 2053 2062 pc bo (c)* var: A C 051* 2329 pc / 1611 185 pc (d)* var: 1611 / A (e)* txt: Í A C 1006 181 (185) 2053 2062 al vg Prim (f)* var: Í 1006 181 185 pc bo (g)* var: 051 185 2053 Ï A 18:21 (a)* var: ( Í*) 185 2053 2062 pc / A 21 txt txt (b)* txt: A (C) 2053 2062 pc [C = µυλικον pro µυλινον] (c) var: Í 06 (pc) 19:17 (a)* txt: A 051 1006 181 Ï a vg Prim A (b)* txt: Í 185 2030 Ï K (c) var: 051 Ï vg A ms (d) var: 051 Ï Prim A (e) var: 051 Ï A 21 In this variant, 2053comm and 2062comm support the (b) reading; however, the commentary reading cannot be presumed to support the overall main text reading of a continuous-text manuscript. 3
19:20 (a)* txt: Í (1611*) 185 2053 2062 23 al lat (b)* var: Í* 1611 2053 2062 pc / 06 (c) var: Ï A (d)* txt: Í A P pc lat (e) var: 051 Ï A (Eliminate the following, since P and 2050 are included within Ï): 20:11 (a)* txt: 051 Ï (specifically excluding all but P 2050) (b)* txt: Í A P 1006 1611 181 2050 2329 pc 21: (a)* var: A 1 1006 181 al vg Apr / Ï K (b)* txt: Í A 181 pc (c)* var: Í 2050 2329 pc (d) var: Í 2030 pc (e) txt: 1 185 2050 Ï a sin vg sy Ir UBS = K ww h lat (f) var: Í 185 2050 2053 2062 2329 Ï / 1611 pc sy K ph 21:16 (a)* txt: A 1006 1611 181 2050 2329 al lat sy h (b) var: 051 2030 2377 Ï s A (c)* txt: Í* 051 2053 2062 Ï s vid A (d) var: 185 Ï K (e) var: 2050 pc (t) sy ph (f) var: 2329 vg mss ============================= Addendum 1: the Pericope Adulterae (Jn 7:53-8:11) appears in double brackets and is not considered by the NA 27 /UBS editors as part of the Fourth Gospel; therefore its readings are not included in the above tabulation. However, even the secondary PA text as printed in NA 27 contains two verses which also have zero support; these are supplied below: John 8:7 (a)* var: D pc (b) var: K Γ 579 pm / U Λ f 700 12 al 13 mg (c) var: K 579 pm / M (d)* txt: D (f ) pc e 1 John 8:9 (a) var: 1 892 pc vg bo / D Λ f pc mss 13 (b)* txt: U Γ 700 (892) pm (c) var: U Λ f 700 12 pm / D pc 13 mg 35
(d)* txt: D 1 892 pc c vg st (e) var: 1 892 al lat / e Addendum 2: MS 121 as a consistently cited witness of the second order is included within Ï in the fourth variant unit (d) within this verse. This is verified by UBS and by comparison of the MS itself (on microfilm). Thus, from the NA 27 apparatus this verse cannot be considered to have zerosupport. However, by collation one can establish that MS 121 does differ from the NA 27 main text by reading the Byzantine και εγω in place of the Alexandrian καγω, thus still leaving the verse as printed in NA 27 with zero support, albeit only in regard to one orthographic variant. The remaining txt support for the καγω/και εγω interchange is given as variant unit (@), taken from the apparatus of SQE, even though SQE does not cite MS 121 as a consistent witness. John 17:11 και ουκετι ειµι εν τω κοσµω και (a) αυτοι εν τω κοσµω εισιν (@) καγω προς σε (b) ερχοµαι πατερ αγιε τηρησον αυτους εν τω ονοµατι (c) σου (d) ω δεδωκας µοι (e) ινα ωσιν εν (f) καθως ηµεις 17:11 (a)* txt: A B 121 pc d f (@) txt: Ì 66vid A B C* D L Ψ 1 33 vid 1006 1582 pc (b) var: D (a c) r 1 (c) var: D / D 1 (d)* txt: Ì 60 A B C Θ Ψ f 13 1 Ï UBS = {B} (e) var: Ì 66 * it ac 2 (f)* var: B Θ 579 700 L-8 al aur f vg sy h ( Ì 66c incert.) Addendum 3: In John 16:18, L-8 as a consistently cited witness of the second order apparently is included in Ï in the txt reading of the third variant unit (c) within this verse. This verse in NA 27 thus appears to have sole support from L- 8 yet that supporting manuscript is not cited at all within UBS or SQE! John 16:18 (a) ελεγον ουν (b) τι εστιν τουτο (c) [ο λεγει] (d) το µικρον ουκ οιδαµεν (e) τι λαλει 16:18 (a) var: D* it sy s 36