ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Η επιτυχημένη εφαρμογή γνώσεων ή τεχνικών με διαφορετικό τρόπο ή με νέους στόχους ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΙΤΕ Η ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ Ή Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗΣ/ΓΝΩΣΗΣ ΠΟΥ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΕΙ, ΕΙΤΕ Η ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΓΝΩΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ. ROBERTS 1988 1
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: (E. Roberts) Η καινοτομία δεν είναι το ίδιο με την δημιουργικότητα Νέα ιδέα Εφεύρεση + Επιτυχημένη αξιοποίηση και υλοποίηση = ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Δημιουργικότητα: Η παραγωγή νέων ιδεών Καινοτομία: Η επιτυχημένη αξιοποίηση νέων ιδεών 2
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Οι διαστάσεις της καινοτομίας: Ριζική Βελτιωτική Προϊόν Υπηρεσία Διαδικασία ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΑΣΥΝΕΧΗΣ ΌΜΩΣ, ΘΕΛΕΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΡΙΣΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΩΝ ΝΕΩΤΕΡΙΣΤΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΟ MANAGEMENTΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 3
Ο ρόλος της Καινοτομίας Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για όσες επιχειρήσεις μπορούν να ενεργοποιήσουν την γνώση, τις τεχνολογικές δεξιότητες και την εμπειρία για να δημιουργήσουν νέα προϊόντα / υπηρεσίες και διαδικασίες Οικονομική ανανέωση μέσα στο επιχειρηματικό περιβάλλον (μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις) η μη καινοτομία είναι θάνατος Freeman Μεγαλύτερα βήματα προς τεχνολογικές αλλαγές, μικρότερος κύκλος ζωής, παγκοσμιοποίηση των αγορών Schumpeterian Καινοτομία: Πέντε κατηγορίες 1. Ολοκληρωτικά νέα ή σημαντικά βελτιωμένα Προϊοντική καινοτομία / Νέες αγορές (Wi Fi, VoIP, Ηλεκτρικά αυτοκίνητα) 2. Νέες μέθοδοι παραγωγής Νέα διαδικασία για την παραγωγή υπαρχόντων προϊόντων (Βιοτεχνολογία, Νανοτεχνολογία, Ρομποτική) 3. Άνοιγμα νέας αγοράς Παρουσιάζοντας ένα προϊόν ή μια διαδικασία σε μια διαφορετική αγορά (Bottox) 4. Νέες πηγές / προμηθευτές πρώτων υλών Δημιουργία / ανακάλυψη νέων υλικών που να χρησιμοποιούνται σε υπάρχοντα προϊόντα (ή συστατικά) (κύπελλο θερμοδείκτης, Salt Trim, Kiwi Green, λειτουργικό παγωτό) 5. Νέα μορφή του οργανισμού (Amazon) 4
ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Γραμμικά Μοντέλα 60 s και αρχές 70 s Τεχνολογική Ώθηση Έλξη της αγοράς Μοντέλο ταυτόχρονης σύζευξης 70 s και 80 s Μοντέλο Αλληλεπίδρασης (1980-1990) Στρατηγική Ολοκλήρωση και δικτυακό μοντέλο (2000 - ) ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ: Πρόκληση για τεχνικές αλλαγές (Rothwell & Zegfeld 85) Τεχνολογική ώθηση Βασικές επιστήμες Έρευνα & Ανάπτυξη Παραγωγή Marketing & Πώληση Έλξη της αγοράς Ανάγκη της αγοράς Marketing Έρευνα & Ανάπτυξη Παραγωγή & Πώληση 5
ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗΣ ΣΥΖΕΥΞΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΕΡΕΥΝΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ Έλξη αγοράς Ιδέα Τεχνολογική ώθηση Ε & Α ΠΑΡΑΓΩΓΗ MARKETING Γνώση των αναγκών της κοινωνίας και της αγοράς Ανάπτυξη πρωτότυπου Παραγωγή Marketing και Πώληση Τεχνολογική και επιστημονική γνώση Νέα Αγορά Rothwell and Zegfeld 6
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ & ΔΙΚΤΥΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ Κοινωνικές ανάγκες Ανταγωνιστές Διανομείς Πελάτες Στρατηγικές συνεργασίες ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ Επιστημονική & Τεχνολογική Ανάπτυξη Πελάτες Πανεπιστήμια MARKETING ΕΡΕΥΝΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Μακροπαράγοντες Κερδοφορία, ανάπτυξη Κόστος, τιμές ΠΑΡΑΓΩΓΗ Συνεργασίες με προμηθευτές Πελάτες Κόστος Στρατηγικές συνεργασίες ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Τα πλεονεκτήματα των μεγάλων επιχειρήσεων Έχουν στην κατοχή τους σημαντικούς πόρους (χρήματα και ανθρώπους) Μεγάλα τμήματα R & D(σε Budgets και Εξοπλισμό) Εκμεταλλεύονται τις οικονομίες κλίμακος Κυρίαρχοι στις καινοτομίες σε ώριμους κλάδους Έχουν την δύναμη της αγοράς σε μαζικές αγορές Ισορροπούν το ρίσκο από τις καινοτομίες με τα προϊόντα «αγελάδες»(cash cows) ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ 7
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ (ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ) Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΥΝΑΝΤΑ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΓΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Τα πλεονεκτήματα των μικρών επιχειρήσεων Είναι ευέλικτες και προσαρμοστικές στα αρχικά στάδια ανάπτυξης της αγοράς ή του κλάδου Λιγότερη γραφειοκρατία και αντίσταση στην αλλαγή Έχει ρόλο πειραματικό 8
Το μέγεθος της επιχείρησης και η καινοτομία Μέχρι πρόσφατα οι μεγάλοι οργανισμοί θεωρούνταν ο μοναδικός φορέας παραγωγής και παρουσίασης καινοτομιών Ο σημαντικός ρόλος και των μικρότερων επιχειρήσεων στην ανάπτυξη καινοτομιών αναγνωρίζετε πλέον συνεχώς Οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν πλεονέκτημα σε συγκεντρωμένες αγορές όπου οι πόροι και η τεχνολογία παίζουν σημαντικό ρόλο Οι μικρότερες επιχειρήσεις έχουν πλεονέκτημα στις αναδυόμενες αγορές (Acs and Audretsch, 1990) Το μέγεθος της επιχείρησης και η καινοτομία Οι μικρές και οι μεγάλες επιχειρήσεις παίζουν διαφορετικό και συμπληρωματικό ρόλο στην Εθνική Καινοτομική διαδικασία Rothwell (1983) on dynamic complementarity 9
Καινοτομία προϊόντος και διαδικασίας (κλάδος) Οι πρώτοι σε έναν νέο κλάδο πειραματίζονται ελεύθερα με διαδικασίες, υλικά και συσκευασίες Υπάρχει η αίσθηση πρωτοπορίας Αυτό το «γόνιμο» περιβάλλον ριζικών καινοτομιών ξαφνικά σταματά με την τελική επικράτηση κάποιου σχεδίου Η αγορά δημιουργεί προσδοκίες για το προϊόν σε σχέση με τα χαρακτηριστικά του, το σχεδιασμό του και τις ικανότητές του Στα πρώτα στάδια ενός νέου τεχνολογικά προϊόντος, η διαδικασία παραγωγής του προϊόντος αντιμετωπίζει προβλήματα όπως κακοτεχνιών, χαμηλής αποδοτικότητας, κλπ Αλλά η καινοτομία προϊόντος και διαδικασίας είναι αλληλεξάρτητη όσο μειώνεται ο βαθμός καινοτομικότητας του προϊόντος, είναι σύνηθες φαινόμενο, να παρουσιάζεται αύξηση στην καινοτομία της διαδικασίας (Utterback, p.83) Οι τύποι καινοτομίας σε σχέση με τον κύκλο ζωής της επιχείρησης Απαιτούμενοι τύποι καινοτομίας Συνεχής καινοτομία σε προϊόν / υπηρεσία Λειτουργική καινοτομία Στρατηγική καινοτομία Επαναορισμός του κλάδου 10
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Ο κλάδος Ο κύκλος ζωής (αγοράς/προϊόντος) Το μέγεθος της επιχείρησης Το εθνικό σύστημα καινοτομίας ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΥΠΟΔΟΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΠΑΡΧΟΝ ΑΠΟΘΕΜΑ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (CLUSTERS) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΑΝΤΙΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Stern, Porter, Furman The Determinants of National Innovative Capacity NBER Working Paper 7876, (2000) 11
Ο ΑΔΑΜΑΝΤΑΣ ΤΟΥ PORTER ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Πλαίσιο ενθάρρυνσης καινοτομικών επενδύσεων και άμιλλας μεταξύ των επιχειρήσεων Εξειδικευμένες και υψηλής ποιότητας εισροές Ζήτηση : απαιτητικοί πελάτες Παρουσία σχετιζόμενων και υποστηρικτικών βιομηχανιών 12