ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ 10 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013 Θέµα 1 ο A. 1=α 2=c 3=d 4=c 5=b B. 1=Λ 2=Λ 3=Σ 4=Λ 5=Λ Θέµα 2 ο 1 α ) Σελ. 14 «Η οριστική επιβεβαίωση και να παραχθούν νέοι φάγοι». 1 β ) Η χρήση του ραδιενεργού 14 Ν δεν θα οδηγούσε σε ασφαλή συµπεράσµατα διότι γνωρίζουµε ότι το Ν είναι ένα στοιχείο που συµµετέχει στο σχηµατισµό τόσο των πρωτεϊνών(αµινική οµάδα στα αµινοξέα) όσο και των νουκλεϊκών οξέων (αζωτούχες βάσεις) οπότε θα ενσωµατώνονταν και στα δύο συστατικά µην επιτρέποντας τον εντοπισµό αυτού που οδηγεί στην παραγωγή νέων φάγων. 2) Σελ. 91-92 «Οι περισσότερες από τις µεταλλάξεις θεωρούνται επιβλαβείς, επειδή αλλά και στις υπόλοιπες» «Οι µεταλλάξεις που εµφανίζονται αιφνίδια και φαρµακευτικά προϊόντα που χρησιµοποιούνται ευρύτατα.» 3) Σελ.14 «εδοµένα από την ανάλυση του ποσοστού των βάσεων σε µόρια DNA από διαφορετικούς οργανισµούς και σχετίζεται µε το είδος του οργανισµού.» Άρα αφού θα καταµετρούσαµε τις βάσεις σε ένα κύτταρο από κάθε κλώνο, θα εφαρµόζαµε τον λόγο Α+Τ/C+G. Αν το αποτέλεσµα ήταν το ίδιο και για τους δύο κλώνους θα σήµαινε ότι ανήκουν στο ίδιο είδος, ενώ, σε αντίθετη περίπτωση τα κύτταρα από τους δύο κλώνους θα άνηκαν σε διαφορετικό είδος οργανισµού. 4) Σελ. 99 «Παρ ότι γενετική πολλαπλές αποβολές». Θέµα 3 ο
1 α ) Η αιµορροφιλία Α είναι µια ασθένεια που κληρονοµείται µε υπολειπόµενο φυλοσύνδετο τύπο κληρονοµικότητας. Το θηλυκό άτοµο που θα είναι φορέας της αιµορροφιλίας θα έχει γονότυπο Χ Α Χ α, ενώ το αρσενικό άτοµο που είναι υγιές έχει γονότυπο Χ Α Υ. Με βάση τα συγκεκριµένα γονοτυπικά χαρακτηριστικά δεν είναι δυνατόν να προκύψει θηλυκό άτοµο µε αιµορροφιλία διότι θα κληρονοµούσε από τον πατέρα του το αλληλόµορφο Χ Α και άρα θα ήταν είτε φορέας είτε απόλυτα φυσιολογικό. Η µοναδική δυνατή περίπτωση είναι να προκύψει άτοµο µε φαινότυπο θηλυκού ατόµου αλλά µε αριθµητική χρωµοσωµική ανωµαλία. Ένας πιθανός µηχανισµός που θα µπορούσε να συµβεί είναι να γίνεται λάθος στην πρώτη µειωτική διαίρεση του πατερά όπου δεν γίνεται σωστός διαχωρισµός των οµολόγων χρωµοσωµάτων και προκύπτουν γαµέτες χωρίς φυλετικό χρωµόσωµα. Ενας τέτοιος γαµέτης να ενωθεί µε ένα φυσιολογικό γαµέτη της µητέρας που να φέρει το Χ α. Να αναπαρασταθεί η µείωση και των δύο γονέων. 1 β ) Το άτοµο που προκύπτει από µία τέτοια περίπτωση είναι άτοµο µε σύνδροµο Turner (Χ α 0) και αιµορροφιλία Α. Όσον αφορά το σύνδροµο Turner τα άτοµα αυτά αν και έχουν φαινοτυπικά χαρακτηριστικά θηλυκού ατόµου, δεν εµφανίζουν δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου και είναι στείρα. Όσον αφορά την αιµορροφιλία Α, αυτά τα άτοµα δεν είναι ικανά να συνθέσουν τον αντιαιµορροφιλικό παράγοντα VIII που σχετίζεται µε την σωστή πήξη του αίµατος. 2) Η σχέση µε την οποία συνοψίζεται η κατεύθυνση της µεταφοράς της γενετικής πληροφορίας παρουσιάζεται µε το παρακάτω σχήµα που ονοµάστηκε από τον CricK το 1958 κεντρικό δόγµα της Μοριακής Βιολογίας. DNA RNA πρωτεΐνες Το τελευταίο βήµα του κεντρικού δόγµατος είναι η µετάφραση κατά το οποίο το RNA µεταφέρει την πληροφορία στις πρωτεΐνες που είναι υπεύθυνες για τη δοµή και λειτουργία των κυττάρων και άρα των οργανισµών. Η πρωτεϊνοσύνθεση διακρίνεται σε τρία στάδια: την έναρξη, την επιµήκυνση και τη λήξη. Σελ.36 «Έναρξη: κατά την έναρξη συνδέεται µε την µικρή»
Σελ. 37 «Λήξη: η επιµήκυνση και η πολυπεπτιδική αλυσίδα ελευθερώνεται». 3) Σελ. 20 «Ο όρος αδελφές χρωµατίδες τις δύο «πρώην» αδελφές χρωµατίδες από κάθε χρωµόσωµα» Θέµα 4 ο α) Ο αριθµός των απογόνων της δροσόφιλας είναι αρκετά µεγάλος ώστε να έχω ασφαλή συµπεράσµατα όσον αφορά τον τρόπο κληρονόµησης του κάθε χαρακτηριστικού µε βάση τις αναλογίες των απογόνων που προκύπτουν. Μελετώ το κάθε γνώρισµα ξεχωριστά και στις 2 διασταυρώσεις. Χρώµα σώµατος: Παρουσιάζονται 3 διαφορετικοί φαινότυποι στις 2 διασταυρώσεις (Μαύρο, γκρι, λευκό). 1 η διασταύρωση: Μαύρο Γκρι, προκύπτουν απόγονοι Μαύροι και Γκρι σε αναλογία 1:1 2 η διασταύρωση: Λευκό Γκρι, προκύπτουν απόγονοι Λευκοί και Γκρι σε αναλογία 1:1 Συµπέρασµα: τόσο οι συγκεκριµένες φαινοτυπικές αναλογίες που προκύπτουν όσο και η σχέση µεταξύ των χρωµάτων (το γκρι προκύπτει από ανάµειξη µαύρου και γκρι µας) οδηγούν στο συµπέρασµα ότι πρόκειται για ατελώς επικρατή αλληλόµορφα. Θέτω ως αλληλόµορφα: Κ 1 :µαύρο Κ 2 : λευκό Γονότυποι φαινότυποι: Κ 1 Κ 1 : µαύρο Κ 1 Κ 2 : γκρι Κ 2 Κ 2 : λευκό Μέγεθος πτερύγων: Παρουσιάζονται 2 διαφορετικοί φαινότυποι, Κανονικές πτέρυγες και κοντές πτέρυγες 1 η διασταύρωση: Κανονικές Κανονικές, προκύπτουν απόγονοι όλοι µε κανονικές. εν µπορούν να προκύψουν ασφαλή συµπεράσµατα. 2 η διασταύρωση: µε κανονικές µε κοντές, προκύπτουν θηλυκά και µε κανονικές και µε κοντές πτέρυγες αλλά τα αρσενικά παρουσιάζουν µόνο κανονικές πτέρυγες. Η αναλογία θηλυκών: αρσενικών είναι 789 : 396 δηλαδή 2 : 1
γεγονός που σηµαίνει ότι κάποια από τα αρσενικά πεθαίνουν (θνησιγόνο γονίδιο). Επιπλέον η αναλογία κανονικών πτερύγων : κοντές είναι επίσης 2 : 1η οποία είναι µη αναµενόµενη αναλογία και πλησιάζει στη γονοτυπική αναλογία 1 : 2 : 1 µόνο που το υπολειπόµενο λειτουργεί ως θνησιγόνο και σε οµόλογη κατάσταση πεθαίνει. Άρα προκύπτει ο τρόπος κληρονόµησης ως φυλοσύνδετο θνησιγόνο. Θέτω ως αλληλόµορφα: Χ Κ φυσιολογικό, Χ κ θνησιγόνο Γονότυποι φαινότυποι : Χ Κ Χ Κ θηλυκό κανονικές πτέρυγες, Χ Κ Χ κ θηλυκό κοντές πτέρυγες, Χ κ Χ κ πεθαίνει Χ Κ Υ αρσενικό µε κανονικές, Χ κ Υ αρσενικό που πεθαίνει β) Οι γονότυποι των ατόµων της 1 ης διασταύρωσης P κανονικές πτέρυγες µε γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ P κανονικές πτέρυγες µε µαύρο σώµα Κ 1 Κ 1 Χ Κ Χ Κ F1 330 µε κανονικές πτέρυγες και µαύρο σώµα Κ 1 Κ 1 Χ Κ Υ 262 µε κανονικές πτέρυγες και γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ 270 µε κανονικές πτέρυγες και µαύρο σώµα Κ 1 Κ 1 Χ Κ Χ Κ 314 µε κανονικές πτέρυγες και γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Χ Κ Οι γονότυποι των ατόµων της 2 ης διασταύρωσης P κανονικές πτέρυγες µε γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ κοντές πτέρυγες µε λευκό σώµα Κ 2 Κ 2 Χ Κ Χ κ F2 190 µε κανονικές πτέρυγες και γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Χ Κ 203 µε κανονικές πτέρυγες και λευκό σώµα Κ 2 Κ 2 Χ Κ Χ Κ 195 µε κοντές πτέρυγες και γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Χ κ
201 µε κοντές πτέρυγες και λευκό σώµα Κ 2 Κ 2 Χ Κ Χ κ 199 κανονικές πτέρυγες µε γκρι σώµα Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ 197 κανονικές πτέρυγες µε λευκό σώµα Κ 2 Κ 2 Χ Κ Υ γ) Σελ.73 «Η διασταύρωση ενός ατόµου αγνώστου γονοτύπου ένα µόνο γονότυπο που καθορίζει και το φαινότυπο» Για τα συγκεκριµένα γνωρίσµατα η διασταύρωση ελέγχου δεν έχει νόηµα διότι ο κάθε γονότυπος αντιστοιχεί και σε διαφορετικό φαινότυπο τόσο όσον αφορά το χρώµα σώµατος που υπάρχουν ατελώς επικρατεί αλληλόµορφα, όσο και για το µέγεθος των πτερύγων που υπάρχει αλληλόµορφο φυλοσύνδετο υπολειπόµενο το οποίο λειτουργεί ως θνησιγόνο µε αποτέλεσµα σε ετερόζυγη κατάσταση στα θηλυκά άτοµα να υπάρχει επίσης διαφορετικός φαινότυπος (κοντές πτέρυγες) σε σχέση µε την οµόζυγη κατάσταση ως προς το επικρατές (κανονικές πτέρυγες). δ) 1 η διασταύρωση: Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ Κ 1 Κ 1 Χ Κ Χ Κ Γαµ. Κ 1 Χ Κ, Κ 1 Υ, Κ 2 Χ Κ, Κ 2 Υ Κ 1 Χ Κ Οι γαµέτες προκύπτουν µε βάση το 2 ου νόµου Mendel περί της ανεξάρτητης µεταβίβασης των γονιδίων. Τα γονίδια που ελέγχουν τα δύο χαρακτηριστικά που µελετούµε βρίσκονται σε διαφορετικό ζεύγος οµολόγων χρωµοσωµάτων και αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι το ένα γνώρισµα κληρονοµείται µε τρόπο αυτοσωµικό και το δεύτερο µε φυλοσύνδετο. Έτσι το γονίδιο που ελέγχει ένα χαρακτήρα δεν επηρεάζει τη µεταβίβαση του γονιδίου που ελέγχει έναν άλλο χαρακτήρα. Ο ανεξάρτητος διαχωρισµός των γονιδίων συµβαίνει επειδή τα χρωµοσώµατα κάθε γονέα συνδυάζονται µε τυχαίο τρόπο κατά τη δηµιουργία των γαµετών. Κ 1 Χ Κ Κ 1 Υ Κ 2 Χ Κ Κ 2 Υ Κ 1 Χ Κ Κ 1 Κ 1 Χ Κ Κ 1 Κ 1 Χ Κ Υ Κ 1 Κ 2 Χ Κ Χ Κ Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ
Χ Κ 2 η διασταύρωση: Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ Κ 2 Κ 2 Χ Κ Χ κ Γαµ.: Κ 1 Χ Κ, Κ 1 Υ, Κ 2 Χ Κ,Κ 2 Υ Κ 2 Χ Κ, Κ 2 Χ κ Οι γαµέτες προκύπτουν πάλι µε βάση το 2 ο νόµο του Mendel Κ 1 Χ Κ Κ 1 Υ Κ 2 Χ Κ Κ 2 Υ Κ 2 Χ Κ Κ 1 Κ 2 Χ Κ Χ Κ Κ 1 Κ 2 Χ Κ Υ Κ 2 Κ 2 Χ Κ Χ Κ Κ 2 Κ 2 Χ Κ Υ Κ 2 Χ κ Κ 1 Κ 2 Χ Κ Χ κ Κ 1 Κ 2 Χ κ Υ Κ 2 Κ 2 Χ Κ Χ κ Κ 2 Κ 2 Χ κ Υ Τα διαγραµµένα τετράγωνα είναι αυτά που αντιστοιχούν στα αρσενικά που δε ζουν. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΚΑΤΖΕΛΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ