Η ΡΕΘΥΜΝΟΧΑΧΑΝΟΥΠΟΛΗ Ένα βιβλίο που δε διάβασε κανείς!
Το τευχάκι αυτό γράφτηκε και επιμελήθηκε από την ομάδα ΕΚΑΤΣ Η ΚΟΥΤΣΗ ΚΑΤΣΙΚΑ στο Ρέθυμνο το Φεβρουάριο του 2005 Τα σκίτσα που χρησιμοποιήθηκαν είναι του Αλέξη Κυριτσόπουλου Την εκδοτική επιμέλεια είχαν ο Βαγγέλης Παπιομύτογλου και η Νατάσα Αντωνάκη Τυπώθηκε σε 700 αντίτυπα στις εκδόσεις ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ Σ. ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗΣ & ΥΙΟΙ Α.Ε. και μοιράστηκε δωρεάν για τις ανάγκες του 8ου παιδικού κυνηγιού και μόνο.
Κάπου εδώ, κάπου εκεί, είναι μια πόλη κοντινή και μαγική, θα μπορούσε να πει κανείς με λίγη φαντασία. Αν πετάξετε από πάνω της μ ένα χαρταετό - και ειδικά σήμερα - θα τη δείτε να τραντάζεται, σα να έχει πάθει λόξιγκα. Κι αν πλησιάσετε περισσότερο, θα ακούσετε πολλά διαφορετικά γέλια, γιατί όλα σ αυτή την πόλη γελάνε - τα χαχανόσπιτα, τα χαχανομάγαζα, οι χαχανόδρομοι, μα κυρίως οι άνθρωποι που την κατοικούν, δηλαδή, οι χαχανάνθρωποι. Είστε στη Ρεθυμνοχαχανόπολη, στην πόλη του γέλιου από καρδιάς! Μα, ποια είμαι γω; Α! δεν σας το είπα Είμαι η Σελιδούλα Χαραμπέλα, κόρη του κυρίου Μελανάκη και της κυρίας Χαρτάκη και γεννήθηκα στις 20-02 - 1993. Μιας, λοιπόν, και σας συστήθηκα, ακούστε να σας πω, τι μου συνέβη πριν από μερικές μέρες. Ήρθε να επισκεφθεί την πόλη μου ένας πρωτευουσιάνος φίλος μου, ο Ευγένιος Τρισοφούλης μαζί με τους γονείς του, τον κύριο Μελέτιο και την κυρία Φιλαναγνωσία. Ξέρετε, βέβαια, ότι η πόλη μου φημίζεται για τη χαχανοφιλοξενία της κι έπρεπε, λοιπόν, να φερθώ κι εγώ σαν γνήσια Ρεθυμνοχαχανοπούλα. Έτσι, πήρα τον Τρισοφούλης να σεργιανίσουμε στα χαχανοδρομάκια της πόλης, ανάμεσα στο Χθες και στο Χαχανοσήμερα. 1
Χαμένη η σελιδούλα κερί ήθελε να ανάψει, στο σπίτι του Αγίου που σκότωσε το δράκο καβάλα στο άλογο, εκεί που βρήκαν καταφύγιο τόσοι και τόσοι χριστιανοί στην Τουρκοκρατία. - Μα τι ψάχνω τόση ώρα αφού και ο δρόμος έχει τ όνομα του!
- Αλήθεια Σελιδούλα έχει ιστορία η πόλη σου; Ρωτάει ο φίλος μου. Τότε έχασα την Πατριάρχου Γρηγορίου κάτω από τα πόδια μου. Τι εικόνα έδωσα, ότι εμείς δεν έχουμε ιστορία;! -Και βέβαια έχει! Δεν είναι μόνο μια χαχανόπολη, είναι μια Ιστορική Χαχανόπολη, απάντησα με πείσμα. - Πόσο παλιά δηλαδή αρχίζει η Ιστορία της; Επιμένει! Αϊ Γιώργη, βοήθα με, που είσαι και γείτονάς μου, μ αυτόν τον Τρισοφούλη!... Ναι, αλλά κούνα και συ τα πόδια σου, που θα λεγε η γιαγιά μου. Αν διάβαζα και λίγο, δεν θα είχα τώρα τέτοια προβλήματα. Αλλά, ας μην πολυχαχανομονολογώ κι ας προσπαθήσω να πω ό,τι ξέρω και ας βρέξει ό,τι μου κατέβει! Παίρνω ένα σοβαρό ύφος, σαν αυτό που έχουν οι δάσκαλοι της Ιστορίας και αρχίζω! 2
Μια βενετσιάνικη σελίδα βρήκε το σπίτι της, στο δρόμο που με το όνομά του ανοίγεις την πόρτα. -Αμάν πιάστηκε το χεράκι μου να το γυρνάω 13 φορές.
Η ιστορία της πόλης μου ξεκινά παλιά, πολύ παλιά - είπαμε παιδάκι είμαι και δεν ξέρω να σας πω και πολλά - από την αρχαία Ρίθυμνα, μια μικρούτσικη πόλη, πάνω στο λόφο που είναι σήμερα η Φορτέτζα. Ύστερα μαθαίνουμε περισσότερα γι αυτήν από την εποχή, λέει, του βυζαντινού βασιλιά του Νικηφόρου του Φωκά, που τη λευτέρωσε από τους Σαρακηνούς. Περνάνε τα χρόνια, και οι άνθρωποι στην πόλη ερωτεύονται, γελάνε και χαίρονται. Μα κάποια στιγμή - ούου, πριν οχτακόσια χρόνια - την παίρνουν οι Βενετσιάνοι μαζί με όλη την Κρήτη. Τούτοι, αν και κατακτητές, αγαπούσαν το Θέατρο τη μουσική, τις βόλτες και την καλή ζωή. Τότε γράφτηκε ο Ερωτόκριτος από τον Κορνάρο και η Ερωφίλη από τον δικό μας τον Ρεθεμνιώτη ποιητή τον Χορτάτζη. Οι ποιητές μεγαλούργησαν και η πόλη μας λουλούδιαζε από ευτυχία και ζωή. Οι άνθρωποι εκείνη την περίοδο - μεταξύ μας - περνούσαν μια χαρά!! Οι Ενετοί ήταν άνθρωποι που έδιναν πολύ μεγάλη σημασία στη λεπτομέρεια, γιατί είχαν καλό γούστο και διάλεγαν καλούς τεχνίτες για να φτιάξουν τ αρχοντικά τους, που μερικά τα βλέπουμε να υπάρχουν ως σήμερα. 3
Η τυχερή σελίδα, πήγε να πιει νερό στη Τούρκικη κρήνη. Εκεί βρήκε τον έρωτα της ζωής της. Κορώνα στο κεφάλι μου θα σε κάνω της είπε ο ναίος -Αχ! Τι ωραίος που είναι ο Πάνος μου
Αλλά αυτά τα καλά χρόνια πέρασαν και οι τούρκοι πήραν το νησί κι ήρθαν και στην πόλη μας βάρβαροι, δυνατοί και πολυάριθμοι. Από δω και πέρα και για δυόμισι αιώνες, όπως λένε τα χαχανοβιβλία, η πόλη μας παίρνει γκρίζα χρώματα. Και πάλι ερωτεύονται και πάλι γελάνε και πάλι παίζουν και πάλι μαθαίνουν γράμματα, αλλά πάντα κρυφά από τους Τούρκους... Κι οι Τούρκοι, όμως, με τη σειρά τους άφησαν πολλά μνημεία στην πόλη μας, που μας θυμίζουν τα χρόνια εκείνα, όπως: τα τζαμιά, που είναι κάτι σαν τις δικές μας εκκλησίες, με τους μιναρέδες τους, από εκεί ψηλά έβγαινε ο Ιμάμης, ο δικός τους παπάς, και έλεγε προσευχές στον Αλλάχ, το Θεό τους. -Δεν μου λες εκείνες οι περίεργες επιγραφές, πάνω από κάτι βρύσες που συναντάμε στο δρόμο, τι είναι; -Αυτά στην πόλη μας τα λένε κρήνες, είναι αρχαία λέξη που θα πει βρύση. Όσο για τις ακαταλαβίστικες επιγραφές, δεν είναι τίποτε άλλο παρά τούρκικα γράμματα με ευχές, μηνύματα, προτροπές και τα ονόματα των τούρκων πασάδων, που έκτισαν αυτές τις κρήνες. 4
Ο αέρας που φυσούσε σήκωσε ψηλά τη σελιδούλα και την πήγε στο δρόμο του Παπα προς τα δυο ξύλινα «μπαλκόνια» που καθόταν οι χανούμισσες. -Μμμ σε πιο από τα δυο να κρυφτώ; Νομίζω δεν θα σας το πω!
-Και αυτά τα μπαλκόνια που είναι σκεπασμένα και μοιάζουν να δεις με τι μοιάζουν;! αναρωτιέται ο Τρισοφούλης. -Αυτά οι μεγάλοι τα λένε κιόσκια. Έτσι έφτιαχναν τα μπαλκόνια τους οι Τούρκοι, γιατί τις γυναίκες τους δεν τις έκρυβαν μόνο με τους φερετζέδες ξέρεις αυτά τα μαντήλια που βάζουν στο πρόσωπο, αλλά και πολύ καλά μέσα στα σπίτια τους. -Εμείς στην Αθήνα κιόσκια λέμε τα περίπτερα! Μάλλον είναι τούρκικη λέξη, αλλιώς δεν εξηγείται, παρατηρεί ο Τρισοφούλης. 5
Μια υπογλυκαιμία είχε πάθει η σελίδούλα μας από το τρέξιμο και έμαθε από τις γραμμές της πως κάπου μοιράζουνε κουφέτα, στο δρόμο με τους τρεις ψηλούς και λυγερόκορμους φίκους, εκεί που το γάμο δεν τον κάνει ο παπάς αλλά ο δήμαρχος... -Ουφ! Δίψασα, ας πιω νερό από την κρήνη
Κι ενώ συνεχίζαμε την βόλτα μας, συνέβη κάτι τρομερό! Η μέρα άλλαξε χρώμα!!! Πήρε το μαύρο του σκοταδιού αλλά και το κόκκινο της φωτιάς μαζί. Από το φόβο μου έχασα κι εγώ το χρώμα μου και να ήταν μόνο αυτό, έχασα και το ύφος μου αυτό το μεγαλίστικο και ξαναβρήκα το δικό μου, το παιδικό. -Χρειαζόμαστε τη βοήθεια των μεγάλων, είπε ψύχραιμα ο Τρισοφούλης. Κάτι συμβαίνει στο ήλιο της πόλης! Για να μη χάνουμε χρόνο, παίρνουμε ένα ψαλίδι, κόβουμε δρόμο και να μαστε στο Δήμαρχο της πόλης τον κ. Αρχουντούλη Διαχρονικούλη, που εκείνη την στιγμή έκανε ένα πολιτικό γάμο. Χωρίς να χάσει χρόνο, ενημερώνει τους βοηθούς του να καλέσουν σε έκτατη συνέλευση όλους τους χαχανοειδικούς της πόλης. 6
Πω πω τλέξιμο! Με τόση πλοπόνηση θα σκίσω στο Πεκίνο. Αφου είναι σίγουλο το μετάλλιο και βλέπω και το μοναχικό δέντλο, ας φτιάξω τον κότινο, που θα με στεφανώσει. -Αχ! Τι ωλαία που είμαι
Πρώτοι έφτασαν οι Αθλητές. Ψηλά το κεφάλι, στητό το κορμί ανάσα μεγάλη, υγεία καλή! Σφυρίχτρες, μπάλες, ακόντια, σφαίρες και άλλα όργανα γυμναστικής γέμισαν την πλατεία. -Λίγα λόγια αγαπητοί συνχαχανοπολίτες! είπε ο κ. Χρυσομεταλλάκης. Το πρόβλημα του ήλιου είναι απλό! Δεν γυμνάζεται και οι ακτίνες του είναι αδύναμες, για να μπορούν να στείλουν το φως τους ως εδώ!! Ένα εντατικό πρόγραμμα γυμναστικής χρειάζεται και θα ξαναβρεί τη φόρμα του! 7
Ζαλισμένη η σελιδούλα από τους τόσους καυγάδες και τις φωνές θέλησε να βρει την ησυχία της κοντά σε φίλους. -Όταν ο κόσμος είναι φιλικός είναι πιο όμορφος!
Αμέσως μετά ήρθαν οι Χαχαδίκες, λαμπροί επιστήμονες που ξέρουν τους χαχανονόμους απ έξω και ανακατωτά. Αυτοί αποφάνθηκαν, ότι υπάρχει μια διαμάχη μεταξύ Ήλιου και Φεγγαριού που κρατεί εδώ και χρόνια. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη δικογραφία, το Φεγγάρι κατηγορεί τον Ήλιο για καταπάτηση μεγάλης έκτασης ουρανού. Σήμερα υπήρξε έντονη διένεξη, τόσο που ο Ήλιος από τα νεύρα του άλλαξε χρώμα. -Το μόνο που χρειάζεται είναι ένας λαμπρός χαχανοδικηγόρος, τόνισε με στόμφο ο κ. Χασοδικοχαχανάκης. 8
Πεινασμένη η σελιδούλα μας, από τη περιπλάνηση της στην πόλη, άρχισε να σκέφτεται ολοένα και περισσότερο το στομάχι της, που άρχισε να γουργουρίζει. Ευτυχώς, η μύτη της τη βοήθησε αυτή τη φορά!.. -Στιφάδο μυρίζω. Τρέχουν τα σάλια μου!
Να και τους χαχανομαγείρους, στρουμπουλοί και ζουμεροί, φορτωμένοι πιατέλες με όλα τα καλούδια της πόλης, καλιτσούνια, ξεροτήγανα και άλλες λαχταριστές λιχουδιές! Το λόγο πήρε ο κ. Λαιμαργάκης. - Λυπάμαι φίλοι μου, αλλά είμαι σίγουρος ότι ο Ήλιος είναι θύμα της μόδας. Του φαγαν τα αυτιά οι σειρήνες της δίαιτας, ότι τάχα είναι ολοστρόγγυλος και τώρα στη μόδα είναι άλλες γραμμές! Αποφάσισε, λοιπόν, και αυτός να κάνει δίαιτα και να τα αποτελέσματα! Ένα καλό μάγειρα χρειάζεται να ξαναβρεί το φως του! 9
Η σελιδούλα πήγε στο εργαστήριο και βρήκε τις φίλες της την Ιστορία και την Αρχαιολογία. - Είμαι η Φιλοσοφία, μια Βεντέτα μια Κυρία, έχω μέλλον, παρελθόν και αβέβαιο παρόν, όμως τώρα κατοικώ σ του Γρηγόρη το στενό!
Ήρθαν και οι χαχανοφιλόσοφοι! Το λόγο πήρε ο κ. Στοχαστάκης. -Αγαπητοί μου χαχανοπολίτες και χαχανοπολίτισσες, είπε με βαθυστόχαστο ύφος, πιο βαθύ και από τ όνομα του. Μια μεγάλη κυρία της Γης, η Ειρήνη, ψάχνει να βρει ένα τρόπο για να φανεί, σ ένα μέρος της γης που ο λαός του εδώ και χρόνια δεν τη βλέπει, μα βλέπει μόνο τον κ. Πόλεμο. Ζήτησε, λοιπόν, τη βοήθεια του Ήλιου, που έχει το πιο λαμπρό φως και αυτός πήγε πρόθυμος να τη φωτίσει. Ας δείξουμε υπομονή για χάρη αυτού του λαού, που έχει ανάγκη από τον ήλιο! 10
Η σελιδούλα που ονειρευότανε να τραγουδήσει όπως η Μαρία Κάλας μονολογούσε: -Πολύ βαρετά είναι χωρίς μουσική, άλλη ΠΑΤΡΙδα θα βρω! ΑΡΧΗ θα κάνω από αυτή τη στιγμή, θα ψάξω τον κόκκινο τοίχο που κρύβει το φυτό με τους μουσικούς ήχους, όσο πιο ΓΡΗΓΟΡα γίνεται. Ε, ρε γλέντια!!.
Έφτασαν και οι χαχανομουσικοί με κιθάρες, μπουζούκια και βιολιά. Είπαν ότι ο Ήλιος χρειάζεται Μουσικοθεραπεία! -Διαθέστε μου λίγο χρόνο, είπε ευγενικά ο αρχιμαέστρος κ. Σολφεζάκης. Νομίζω ότι μπορώ να προετοιμάσω ένα κομμάτι για να βοηθήσω τον ήλιο να διώξει αυτό το χρώμα. Η «Φευγάτη Συμφωνία» του Βγετόβεν νομίζω ότι ταιριάζει στην περίπτωση και θα δώσει τη λύση στο πρόβλημα μας! 11
Ιδρωμένη και μουτζουρωμένη η σελιδούλα πολύ θα θελε ένα μπανάκι, μα να κολυμπά δεν ήξερε στη θάλασσα να πάει! -Που να πλυθώ που να πλυθώ! Μα τι ναι αυτό που βλέπω! 24 3 810 34 100 36 38 40 26 30 2 3 81 2 5 2 2 8 2 2 Εξίσωση θα λύσω ή κάτι απλό θα πρέπει να σκεφτώ για να μπανιαριστώ;!
Οι χαχανοφυσικοί έφτασαν με τα Βολτόμετρα, τα Αμπερόμετρα, τα Θερμιδόμετρα και τα Θερμόμετρα και δήλωσαν ότι το πρόβλημα είναι ενεργειακό. - Ο Ήλιος, ως βασική πηγή ενέργειας, δέχτηκε επίθεση με καρβουνόσκονη από το υποβαθμισμένο κάρβουνο, για λόγους αντιζηλίας, κατά τη διάρκεια έκτακτης συνέλευσης των πηγών ενέργειας, είπε ο κ. Αλβερτοχαχανάκης Ένα ντουζάκι, λοιπόν, θα έβγαζε το κάρβουνο από πάνω του και θα τον έφερνε στην αρχική του κατάσταση! 12
Σελιδούλα τριγυρίζει ήρωες για να γνωρίζει -Σιμά στα δέντρα θα τους βρεις, διηγείται ο Παντελής
Δεν σταματούσαν να ρχονται ειδικοί, ήρθαν βιολόγοι, ψυχολόγοι, αστρολόγοι, μαθηματικοί και άλλες χαχανοειδικότητες, αλλά αποτέλεσμα δεν έβγαινε, αφού ο καθένας είχε διαφορετική γνώμη. Αυτό είδε ο Τρισοφούλης, σοφός 3 φορές ήτανε, πώς να μην το δει και ψιθυρίζει κάτι στο αυτί του κυρίου Αρχοντούλη. -Κηρύσσω τη λήξη της γενικής συνέλευσης και καλώ ένα εκπρόσωπο από κάθε ειδικότητα μαζί με τις γνώσεις και τα βιβλία του σε ένα διεπιστημονικό συνέδριο με συντονιστή τον Τρισοφούλη, είπε ο Δήμαρχος Ο κόσμος στην πλατεία περίμενε με αγωνία τη γνώμη των ειδικών. 13
Έχουμε γράμματα πολλά που δίνουνε τις λέξεις, μα όμως πρόσεξε καλά εσύ ποια θα διαλέξεις (1,1,2,2)(1,7,1,4)(1,10,4,2)(2,4,2,1)(2,7,1,1)(3, 3,10,7)(3,11,5,3) (3,18,3,8)(4,6,2,6)(4,10,2, 1) (5,3,3,3)(5,4,4,3)(5,8,2,5)(6,1,9,2)(6,6,1,3) (7,6,7,6)(7,7,8,2) (7,9,2,1)(8,2,1,6) (8,3,2,7)(9,2,9,6)(9,6,7,1)(9,8,1,1)(10,4,1,1)(1 0,5,3,2)(11,1,9,3) (11,3,10,8)(11,6,2,2)(12,2,4,3)(12,4,7,1)(13,5, 4,4)(13,7,3,3)(13,9,7,3)
Αφού συναντήθηκαν όλα τα χαχανομυαλά, ανοικτά και κλειστά, πρακτικά και θεωρητικά, τότε όλα μαζί κατέληξαν πως πρόκειται για έκλειψη Ήλίου. -Είναι ένα φυσικό φαινόμενο, ανακοίνωσε ο Δήμαρχος, κατά το οποίο η το Φεγγάρι μπαίνει ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο στην ίδια ευθεία. Μετά την ανακοίνωση του κ. Αρχοντούλη τα βλέμματα μικρών και μεγάλων πήραν να ησυχάζουν. -Η γνώση φέρνει σιγουριά στον άνθρωπο, τον κάνει να μη φοβάται, γι αυτό να αγαπάμε τα βιβλία, είπε ο Τρισοφούλης και με πήρε από το χέρι. Πάμε να βρούμε τις χαρές της πόλης σου, συνέχισε ενθουσιασμένος. Αυτή ήταν η ιστορία μας, κάτι μεταξύ παραμυθιού αλλά και πραγματικότητας. Εσείς θα αποφασίσετε τι θα κρατήσετε 14
ΔΥΟ ΠΕΤΡΙΝΑ ΜΑΤΙΑ ΚΡΥΒΟΥΝ ΤΟ ΘΗΣΑΥΡΟ ΣΤΟ Δ11
ΤΕΛΟΣ