ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΡΑΤΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ) Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (Μο) Αθήνα 24.2.2011
Η αρχή της εξόδου από την κρίση: οι πρόσφατες αλλαγές στο Προσωρινό Πλαίσιο Ευτυχία Μουαμελετζή ΔΝ, Δικηγόρος Διευθύντρια Ερευνών ΚΔΕΟΔ Συντονίστρια της Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων
ΑΓΟΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ 107-109 ΣΛΕΕ κοινοτικό σύστημα ελέγχου αυστηροί όροι συμβατότητας διαδικασία έγκρισης: συγκεκριμένα στάδια & προθεσμίες 3
ΑΓΟΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ 1) 107-109 ΣΛΕΕ κοινοτικό σύστημα ελέγχου αυστηροί όροι συμβατότητας διαδικασία έγκρισης: συγκεκριμένα στάδια & προθεσμίες ΑΓΟΡΑ ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ) 2) Προσωρινό Πλαίσιο (2009) τροποποιεί το κοινοτικό σύστημα ελέγχου πρόσθετες ενισχύσεις επιεικέστεροι όροι συμβατότητας ταχύτερη διαδικασία έγκρισης 4
2010 αρχή εξόδου από την κρίση σταδιακή οικονομική ανάκαμψη ανισότητες μεταξύ τομέων της αγοράς και μεταξύ κρατών μελών σταδιακή αποκλιμάκωση των προσωρινών πρόσθετων ενισχύσεων του Προσωρινού Πλαισίου 2009 Νέο Προσωρινό Πλαίσιο 2011 [ΕΕ C 6 της 11.1.2001, σ.. 5] 5
107-109 ΣΛΕΕ κοινοτικό σύστημα ελέγχου ΑΓΟΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ 1) αυστηροί όροι συμβατότητας διαδικασία έγκρισης: συγκεκριμένα στάδια & προθεσμίες ΚΡΙΣΗ ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΚΡΙΣΗ 3) Νέο Προσωρ. Πλαίσιο (2011) ετήσια παράταση Πρ. Πλ.. 2009 μειώνει πρόσθετες ενισχύσεις καταργεί ορισμένες ενισχύσεις του Προσωρ. Πλαισίου 2009 παραταθείσες πρόσθετες : αυστηρότεροι όροι χορήγησης ΑΓΟΡΑ ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ) 2) Προσωρινό Πλαίσιο (2009) τροποποιεί το κοινοτικό σύστημα ελέγχου πρόσθετες ενισχύσεις επιεικέστεροι όροι συμβατότητας ταχύτερη διαδικασία έγκρισης 6
Προηγούμενο Προσωρινό Πλαίσιο 2009 Πρόσθετα μέτρα ενισχύσεων Ενισχύσεις περιορισμένου ύψους Κρατικές εγγυήσεις Επιδότηση επιτοκίου Δάνεια για πράσινα προϊόντα Επιχειρηματικά κεφάλαια Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων 7
Προηγούμενο Προσωρινό Πλαίσιο 2009 Βασικά χαρακτηριστικά τροποποιεί το κοινοτικό σύστημα ελέγχου (ά.. 107-109 109 ΣΛΕΕ) πρόσθετες ενισχύσεις ισχύουν προσωρινά (μέχρι 31.12.2010) - αυστηρά συνδεδεμένες με την κρίση πάντα κοινοποίηση στην Επιτροπή συμβατότητα κρίνεται βάσει 107 3 β ΣΛΕΕ (άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας ΚΜ σύνολο οικονομίας ΚΜ) επιεικέστεροι κανόνες έγκρισης συμβατότητας ταχεία διαδικασία έγκρισης της συμβατότητας από την Επιτροπή μόνο καθεστώτα αποδέκτες όλοι οι τομείς / επιχειρήσεις (ΜΜΕ και μεγάλες, υγιείς και μη) σε επιχειρήσεις που δεν ήταν προβληματικές την 1.7.2008 (όριο κρίσης για ΚΜ) 8
Νέο Προσωρινό Πλαίσιο 2011 Πρόσθετα μέτρα ενισχύσεων Κρατικές εγγυήσεις Επιδότηση επιτοκίου Δάνεια για πράσινα προϊόντα Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων Ενισχύσεις περιορισμένου ύψους Επιχειρηματικά κεφάλαια Κατ. Γραμμές 9
Νέο Προσωρινό Πλαίσιο 2011 Βασικά χαρακτηριστικά καταργεί ορισμένες πρόσθετες ενισχύσεις (ενισχύσεις περιορισμένου ύψους) παρατείνει την ισχύ υπόλοιπων πρόσθετων ενισχύσεων μέχρι 31.12.2011 κοινοποιούνται - συμβιβάσιμα βάσει 107 3 β για παραταθέντα μέτρα: αυστηρότεροι όροι χορήγησης ενισχύσεων αποκλείει τελείως τις προβληματικές μείωση ενισχύσεων 10
Προσωρινά Πλαίσια 2009 2011 ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ πρόσθετες προσωρινές ενισχύσεις (για το 2011) - αυστηρά συνδεδεμένες με την κρίση πάντα κοινοποίηση ίδια νομική βάση έγκρισης συμβατότητας (107 3 β) ταχεία διαδικασία έγκρισης συμβατότητας μόνο καθεστώτα ΔΙΑΦΟΡΕΣ καταργούνται οι ενισχύσεις περιορισμένου ύψους επιχειρηματικά κεφάλαια => στις νέες Κατ. Γραμμές αυστηρότεροι όροι χορήγησης => λιγότερες αποκλείονται τελείως οι προβληματικές όχι πρόσθετες ενισχύσεις όταν εκκρεμεί ένταλμα είσπραξης (αρχή Deggendorf) 11
ΜΟΡΦΗ ΕΝΙΣΧ. ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΡ. ΠΟΣΟΥ ΚΡΑΤΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ΔΑΝΕΙΑ ΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ- ΤΙΚΑ ΦΑΛΑΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΞΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΠΡΟΣ. ΠΛΑΙΣΙΟ 2009 Σε προβληματικές λόγω κρίσης ΝΕΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2011 Ποτέ σε προβληματικές Όριο : 500.000 Καταργούνται Μόνο μεταβατικά μέτρα Χαμηλότερες προμήθειες - έκπτωση: - έως 25% (ΜΜΕ( ΜΜΕ) - έως 15% (μεγάλες( μεγάλες) Εγγύηση: έως 90% του δανείου Μεγάλες επιχειρήσεις δάνεια για επενδύσεις / κεφάλαια κίνησης Χαμηλό επιτόκιο δανείων (ειδικός τρόπος υπολογισμού): Για όλα τα δάνεια Χαμηλό επιτόκιο δανείων (ειδικός τρόπος υπολογισμού): - έως 50% (ΜΜΕ( ΜΜΕ) - έως 25% (μεγάλες( μεγάλες) Όριο ασφαλείας: : 2,5 εκατ. /ΜΜΕ Ελάχιστη συμμετοχή ιδιώτη επενδυτή: : 30% παντού Απλούστερη απόδειξη ανεπάρκειας ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς: : 1 διεθνής ιδιωτικός ασφαλιστής + 1 εθνικός ασφαλιστής ή 4 εξαγωγείς ΚΜ Χαμηλότερες προμήθειες - έκπτωση: - έως 15% (ΜΜΕ) - καμία έκπτωση (μεγάλες) Εγγύηση: έως 80% του δανείου Μεγάλες επιχειρήσεις όχι για κεφάλαια κίνησης Χαμηλό επιτόκιο δανείων (ειδικός τρόπος υπολογισμού): ΜΜΕ δάνεια για επενδύσεις/κεφ. κίνησης Μεγάλες επιχ/σεις όχι για κεφ.κίνησης Χαμηλό επιτόκιο δανείων (ειδικόςτρόποςυπολογισμού): - έως 25% (ΜΜΕ) - έως 15% (μεγάλες) Μεταφέρονται από Προσ. Πλαίσιο σε τροποποιημένες Κατ. Γραμμές (μόνιμα): όριο ασφαλείας: 2,5 εκατ. /ΜΜΕ ελάχιστη συμμετοχή ιδιώτη: 30% ενισχ. / 50% μη ενισχ. (όρια πρώην Κατ. Γρ.) Παραμένει το ίδιο 12
ενισχύσεις περιορισμένου ύψους καταργούνται ισχύουν μόνο μεταβατικά μέτρα: ανώτατο όριο 500.000 / επιχείρηση οποιουδήποτε κλάδου (1.1.2008-31.12.2010) αίτηση βάσει εγκεκριμένου καθεστώτος έως 31.12.2010 για πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων (15.000 ) αίτηση έως 31.3.2011 σε επιχειρήσεις που δεν ήταν προβληματικές την 1.7.2008 χορηγείται μέχρι 31.12.2011 δήλωση επιχείρησης για de minimis ή άλλη ενίσχυση περιορισμένου ύψους εντός έτους => συνολικό ποσό (από 1.1.2008 έως 31.12.2011) = 500.000 / 15.000 Όταν εθνικό καθεστώς προβλέπει χορήγηση ενίσχυσης περιορισμένου ύψους μετά την 31.12.2010 => κοινοποίηση και έγκριση βάσει 108 3 ΣΛΕΕ 13
κρατικές εγγυήσεις αυξάνονται οι (πρώην χαμηλότερες) προμήθειες για εγγυήσεις για ΜΜΕ: δάνεια για επενδύσεις / κεφάλαια κίνησης έκπτωση μέχρι 15% επί ετήσιας προμήθειας [αντί 25%] για μεγάλες: μόνο δάνεια για επενδύσεις / όχι για κεφάλαια κίνησης καμία έκπτωση επί ετήσιας προμήθειας [αντί 15%] η εγγύηση 80% του δανείου [αντί 90%] υπόλοιπο ρίσκο ο ιδιώτης πιστωτής όχι σε προβληματικές επιχειρήσεις 14
επιδότηση επιτοκίου διατηρούνται τα χαμηλότερα επιτόκια δανείων από τα επιτ. αναφοράς αυστηρότεροι όροι για μεγάλες επιχειρήσεις νέος τρόπος υπολογισμού επιτοκίου => χαμηλότερο επιτόκιο από την Ανακοίνωση 2008 για δημόσια & ιδιωτικά δάνεια οποιασδήποτε διάρκειας: ΜΜΕ (δάνεια για επενδύσεις / κεφάλαια κίνησης) μεγάλες (μόνο δάνεια για επενδύσεις / όχι για κεφάλαια κίνησης) συμβάσεις δανείων που συνάπτονται μέχρι 31.12.2011 καταβολές επιτοκίων μέχρι 31.12.2013 όχι σε προβληματικές επιχειρήσεις 15
πράσινα προϊόντα αυξάνονται τα (πρώην μειωμένα) επιτόκια επενδυτικών δανείων δάνεια από κράτος ή δημόσια/ιδιωτικά ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μέχρι 31.12.2011 μόνο για εσπευσμένη προσαρμογή σε μελλοντικά κοινοτικά πρότυπα ή για εφαρμογή πιο νεωτεριστικών προτύπων προϊόντων νέος τρόπος υπολογισμού επιτοκίου => χαμηλότερο επιτόκιο από την Ανακοίνωση 2008 επιδότηση επιτοκίου για 2 έτη από τη χορήγηση του δανείου αυξάνονται τα όρια μείωσης επιτοκίου: για ΜΜΕ - μείωση μέχρι 25% [αντί[ 50%] για μεγάλες - μείωση μέχρι 15% [αντί[ 25%] όχι σε προβληματικές επιχειρήσεις 16
επιχειρηματικά κεφάλαια καταργούνται από το Προσωρινό Πλαίσιο μεταφέρονται εν μέρει στις τροποποιημένες Κατευθ. Γραμμές δεν είναι πια προσωρινά γίνονται μόνιμα μέτρα (διευρύνθηκε η ψαλίδα της έλλειψης ιδίων κεφαλαίων για ΜΜΕ - εκφεύγει της κρίσης) παραμένει το όριο αυξημένης χρηματοδότησης του Προσ. Πλαισίου: 2,5 εκατ. / ΜΜΕ ετησίως [αντί 1,5 των προηγούμενων Κατ. Γραμμών] μη ενισχυόμενες περιοχές: αυξάνεται η συμμετοχή ιδιώτη επενδυτή σε 50% - ρύθμιση των προηγούμενων Κατευθ. Γραμμών (και όχι του προηγούμενου Προσωρινού Πλαισίου: : 30% για όλες τις περιοχές - ενισχυόμενες και μη) 17
ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων παρατείνεται η απλούστερη απόδειξη ανεπάρκειας ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς μέχρι 31.12.2011 αδυναμία κάλυψης κινδύνων από ιδιωτική ασφαλιστική αγορά αποδεικνύεται με στοιχεία από: - 1 μεγάλο έγκυρο διεθνή ιδιωτικό ασφαλιστή εξαγωγικών πιστώσεων + 1 εθνικό ασφαλιστή ή - 4 καθιερωμένους εξαγωγείς ΚΜ που αποδεικνύουν άρνηση ασφαλιστών για κάλυψη 18
σώρευση ενισχύσεις Πρ. Πλ.. & de minimis πρόσθετες ενισχύσεις Πρ.Πλ. δεν σωρεύονται με de minimis για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες 19
σώρευση ενισχύσεις Προσ. Πλ.. & άλλες ενισχύσεις μέγιστες εντάσεις Κατευθ. Γραμμών ή απαλλακτικών Κανονισμών υπόλοιπο ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ εγγυήσεις επιδοτούμενο επιτόκιο πράσινα προϊόντα επιχειρηματικά κεφάλαια Χ ποσό άλλες συμβιβάσιμες ενισχύσεις ή κοινοτικές χρηματοδοτήσεις 20