Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Πολιτική Έρευνας Τεχνολογίας & Καινοτομίας Ενότητα 2: Εισαγωγή στη Διαχείριση Καινοτομίας Αν. Καθηγητής Μπακούρος Ιωάννης Τηλ.: 24610 56660, e-mail: ylb@uowm.gr, Δρ. Σαμαρά Ελπίδα, e-mail: esamara@uowm
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Ασχολείται με τη Διαχείριση της Καινοτομίας κυρίως μέσω της διαχείρισης της Γνώσης (Knowledge) και της Εκπαίδευσης (Education). Αναλύεται ο ρόλος της γνώσης στην καινοτομία και η σχέση της γνώσης με τη Μάθηση (Learning), και παρουσιάζεται το πρότυπο της Γνωσιακής Διαδικασίας (Knowledge Process). Αποσαφηνίζεται η διαφορά καινοτομίας από την εφεύρεση και παρατίθενται οι τύποι και τα χαρακτηριστικά της απλής καινοτομίας και της τεχνολογικής καινοτομίας. 4
Περιεχόμενα ενότητας 1/2 Διαχείριση Καινοτομιών, Μέσω της Διαχείρισης της Γνώσης και της Εκπαίδευσης. Ο Ρόλος της Γνώσης στην Καινοτομία. Γνώση / Μετα-Γνώση. Σχέση Γνώσης και Μάθησης. Είδη Μάθησης. 5
Περιεχόμενα ενότητας 2/2 Μάθηση / Μετα-Μάθηση. Γνωσιακή / Μετα-Γνωσιακή Διαδικασία. Το Πρότυπο της Σπείρας Οργανωσιακής Γνωσιακής Διαδικασίας (OCS). Διαφορά Καινοτομίας Εφεύρεσης. Τύποι και Χαρακτηριστικά της Καινοτομίας. Χαρακτηριστικά της καινοτομίας. 6
Διαχείριση Καινοτομιών, Μέσω Διαχ. Γνώσης &Εκπαίδευσης 1/2 Εικόνα 1: Διαχείριση καινοτομιών. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 7
Διαχείριση Καινοτομιών, Μέσω Διαχ. Γνώσης & Εκπαίδευσης 2/2 Εικόνα 2: Διαχείριση καινοτομιών. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 8
Ο Ρόλος της Γνώσης στην Καινοτομία 1/2 Δεδομένου ότι οι καινοτομίες δεν συνιστούν κάποιο αμιγώς τεχνολογικό έργο, οι γνώσεις που απαιτούνται για την επιτυχή διαχείρισή τους δεν μπορούν να καλυφθούν μόνο από την επιστήμη και τη μηχανική. Οι καινοτομίες μπορούν να υποδιαιρεθούν σε δύο τομείς: 1. στην τεχνική γνώση και τη μεταβίβαση γνώσης (Bohn, 1994). 2. στη μάθηση που αφορά τις διοικητικές μεθόδους που προσφέρονται για τη διαχείριση της τεχνολογίας (Jelinek, 1979). 9
Ο Ρόλος της Γνώσης στην Καινοτομία 2/2 Εικόνα 3: Ο ρόλος της γνώσης. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 10
Γνώση / Μετα-Γνώση 1/4 Η γνώση είναι οργανωμένες πληροφορίες που μπορούν να αξιοποιηθούν για την επίλυση προβλημάτων (Carayannis, 1999). Η γνώση είναι πληροφορίες που έχουν οργανωθεί και αναλυθεί με στόχο να γίνουν κατανοητές και να μπορούν να αξιοποιηθούν για την επίλυση προβλημάτων ή τη λήψη αποφάσεων (Turban, 1992). Η γνώση περιλαμβάνει τους άμεσους και έμμεσους περιορισμούς που επιβάλλονται σε αντικείμενα (μονάδες), λειτουργίες και σχέσεις σε συνδυασμό με ειδικές και γενικές διαδικασίες ευρετικής και συλλογιστικής που συμμετέχουν στο πρότυπο που διαπλάθεται (Sowa, 1999). Η γνώση απαρτίζεται από αλήθειες και πεποιθήσεις, εκτιμήσεις και έννοιες, κρίσεις και προσδοκίες, μεθοδολογίες και τεχνογνωσία (Wiig, 1993). 11
Γνώση / Μετα-Γνώση 2/4 Η γνώση είναι το σύνολο των αντιλήψεων, των εμπειριών και των διαδικασιών που θεωρούνται ορθές και αληθείς και οι οποίες κατ επέκταση κατευθύνουν τη σκέψη, τη συμπεριφορά και την επικοινωνία των ανθρώπων (van der Spek and Spijkervet, 1997). Η γνώση είναι η ορθολογική σκέψη πάνω σε πληροφορίες προκειμένου να δοθεί μία κατεύθυνση στη διεξαγωγή των έργων, την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων με στόχο την απόδοση, τη μάθηση και τη διδασκαλία (Beckman, 1997). Η οργανωσιακή γνώση είναι το συλλογικό άθροισμα ανθρώπινου δυναμικού, πνευματικής ιδιοκτησίας, υποδομών και πλεονεκτημάτων στην αγορά (Brookings, 1996). 12
Γνώση / Μετα-Γνώση 3/4 Η οργανωσιακή γνώση είναι οι επεξεργασμένες πληροφορίες οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στα προγράμματα και τις διαδικασίες που διευκολύνουν τη δράση. Πρόκειται, επίσης, για γνώσεις που αποκτήθηκαν μέσω των συστημάτων, των διαδικασιών, των προϊόντων, των κανονισμών και του περιβάλλοντος του οργανισμού (Myers, 1996). 13
Γνώση / Μετα-Γνώση 4/4 Τρία στάδια προσβασιμότητας στη γνώση: Beckman (1997). 1. Άρρητη (tacit) (ανθρώπινο μυαλό, οργανισμός) δυνατότητα έμμεσης πρόσβασης, πάντοτε με δυσκολία, μέσω της εκμαίευσης γνώσεων και της παρατήρησης της συμπεριφοράς. 2. Υπονοούμενη (implicit) (ανθρώπινο μυαλό, οργανισμός) δυνατότητα πρόσβασης μέσω αναζήτησης και συζήτησης, ωστόσο, η ανεπίσημη γνώση θα πρέπει πρώτα να εντοπιστεί και στη συνέχεια να κοινοποιηθεί. 3. Σαφής (explicit) (έγγραφα, ηλεκτρονικός υπολογιστής) άμεση πρόσβαση, τεκμηρίωση μέσα από επίσημες πηγές γνώσης οι οποίες συχνά είναι πολύ καλά οργανωμένες. 14
Είδη Μάθησης 1/4 Τρία επίπεδα μάθησης σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει η μάθηση στη διαμόρφωση των δυνατοτήτων μίας εταιρείας και την αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της. Εικόνα 5: Είδη μάθησης. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη). 15
Είδη Μάθησης 2/4 Λειτουργική μάθηση. Η συγκέντρωση της εμπειρίας και της μάθησης γίνεται μαθαίνοντας καινούργια πράγματα (Carayannis, 1994b). Βραχυπρόθεσμη έως μεσοπρόθεσμη αντίληψη της μάθησης, η οποία εστιάζει σε καινούργιες ή βελτιωμένες δυνατότητες με βάση τη γνώση που προσφέρει ο οργανισμός. Συμβάλλει στη διαχείριση: βασικών δυνατοτήτων του οργανισμού, των στρατηγικών του ανταγωνισμού (Porter, 1991) και της κατανομής των πηγών (Andrews, 1965). 16
Είδη Μάθησης 3/4 Τακτική μάθηση. Νέες τακτικές για την εφαρμογή της ήδη συγκεντρωμένης εμπειρίας και των διαδικασιών μάθησης. Επαναπροσδιορισμός των βασικών κανόνων και των απρόοπτων που περιλαμβάνει το βραχυπρόθεσμο λειτουργικό περιβάλλον. Δημιουργία νέων προτύπων δυνητικών απροόπτων συμβάντων που αφορούν τη λήψη αποφάσεων μεταβάλλοντας ή εξελίσσοντας τους κανόνες για τη λήψη αποφάσεων (Carayannis, 1994b). Διευκόλυνση των εταιρειών να προσεγγίσουν καινούργιες ευκαιρίες για τον οργανισμό με αποδοτικότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο και να ενισχύσουν ή να συνδυάσουν τις υπάρχουσες βασικές δυνατότητες δημιουργώντας καινοτόμους σχηματισμούς για περισσότερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα...17
Είδη Μάθησης 4/4 Στρατηγική μάθηση. Νέες απόψεις σχετικά με το λειτουργικό περιβάλλον της επιχείρησης - οργανισμού ή τη θεώρηση του κόσμου (Hedberg, 1981) κι επομένως, αφομοιώνουμε καινούργιες στρατηγικές μάθησης (Cole, 1989). Επαναπροσδιορισμός των θεμελιωδών χαρακτηριστικών που λαμβάνουμε υπόψη για τη λήψη αποφάσεων ή τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του λειτουργικού μας περιβάλλοντος. Διεύρυνση και αναδιαμόρφωση των εννοιών που αφορούν τα όρια και τις δυνατότητες του στρατηγικού περιβάλλοντος της εταιρείας. Συμβάλει στην αλματώδη πορεία προς ένα νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον και στην «αύξηση της κλίσης που έχει η καμπύλη της μάθησης καθώς και του ρυθμού με τον οποίο αυξάνεται η κλίση μέσω βελτιωμένων και καινοτόμων προγραμμάτων που υιοθετούν οι οργανισμοί» (Carayannis, 1994b: 582-583)...18
Μάθηση / Μετα-Μάθηση Εικόνα 6: Μάθηση / Μετα-μάθηση. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 19
Γνωσιακή / Μετα-Γνωσιακή Διαδικασία Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι «η γνώση δεν αναπτύσσεται με τρόπο γραμμικό, μέσω της συγκέντρωσης δεδομένων και την εφαρμογή μίας μεθόδου υποθέσεων και συμπερασμάτων, αλλά μάλλον μοιάζει περισσότερο με μία ελικοειδή γραμμή που έχει ανοδική πορεία ώστε κάθε φορά που προβαίνουμε σε επανεκτίμηση μίας προηγούμενης θέσης ή γνώμης, να το κάνουμε από μία καινούργια οπτική» (Carayannis, 1994b)...20
Το Πρότυπο Σπείρας Οργανωσιακής Γνωσιακής Διαδικασίας (OCS) Το OCS (Organizational Cognition Spiral) συμβάλλει στην κατανόηση των βασικών ζητημάτων που περιλαμβάνονται στη διαχείριση των οργανωσιακών γνώσεων. Εικόνα 7: Το OCS (Organizational Cognition Spiral). Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 21
Διαφορά Καινοτομίας Εφεύρεσης (1/3) Schumpeter (1942) ήταν ο πρώτος ο οποίος παρατήρησε και όρισε την διαφορά αυτή: η «εφεύρεση» είναι η εκροή της εφαρμοσμένης έρευνας ενώ η «καινοτομία» είναι η επιτυχής εισαγωγή μιας εφεύρεσης στην αγορά εν είδει λειτουργικής λύσης (προϊόν ή υπηρεσία). Επειδή η καινοτομία εμπεριέχει εξειδικευμένη γνώση και επειδή το βασικό χαρακτηριστικό της γνώσης είναι και αποτελεί δημόσιο αγαθό, η πολιτεία κατοχυρώνει νομικά τα πνευματικά δικαιώματα εφευρέτη-καινοτόμου με την χορήγηση σ αυτόν διπλώματος ευρεσιτεχνίας ή πατέντας, η οποία του εξασφαλίζει την οικονομική εκμετάλλευση του νέου προϊόντος σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή και για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα...22
Διαφορά Καινοτομίας Εφεύρεσης (2/3) Εικόνα 8: Διαφορά Καινοτομίας - Εφεύρεσης. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 23
Διαφορά Καινοτομίας Εφεύρεσης (3/3) Η περίπτωση του Thomas Alva Edison ο οποίος κατά την διάρκεια της ζωής του κατοχύρωσε πάνω από 1000 πατέντες. Τρείς από αυτές ήταν ο λαμπτήρας, η κινηματογραφική ταινία των 35 mm, και η ηλεκτρική καρέκλα. Η ικανότητα του να καινοτομεί, και όχι απλά να εφευρίσκει, δηλαδή η ικανότητα του όχι μόνο να έχει ιδέες, αλλά και να τις μετατρέπει σε προϊόντα που πωλούνται με επιτυχία στην αγορά, συντέλεσε ώστε να δημιουργήσει μία υπερ-επιχείρηση (General Electric), η οποία το 1920 είχε αξία περίπου 21,6 δις $. Στην περίπτωση της εφεύρεσης της ηλεκτρικής λάμπας, ο Edison κατάλαβε ότι χωρίς την ύπαρξη σημείου ηλεκτροδότησης, η ηλεκτρική λάμπα ήταν απλώς μία ιδέα χωρίς πρακτική αξία. Έτσι λοιπόν αυτός και η ερευνητική του ομάδα ξεκίνησαν τη δημιουργία μίας ολόκληρης υποδομής παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνοντας ακόμη και τον σχεδιασμό διακοπτών, καλωδίων και φωτιστικών δαπέδου...24
Τύποι και Χαρακτηριστικά της Καινοτομίας (1/5) Εικόνα 9: Τύποι και χαρακτηριστικά καινοτομίας. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 25
Τύποι και Χαρακτηριστικά της Καινοτομίας (2/5) Σύμφωνα με το αντικείμενο. Η Καινοτομία Προϊόντος ή Υπηρεσίας, είναι αυτή που έχουμε όταν μια επιχείρηση εισάγει ένα νέο προϊόν στην αγορά ή παρέχει μια νέα υπηρεσία. Καινοτομία Διαδικασίας έχουμε, όταν μια επιχείρηση εισάγει νέα στοιχεία στην παραγωγική της διαδικασία ή στη λειτουργία της, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενός προϊόντος ή για την παροχή μιας διαδικασίας...26
Τύποι και Χαρακτηριστικά της Καινοτομίας (3/5) Σύμφωνα με τον τομέα. Η Διοικητική ή Οργανωτική Καινοτομία είναι εκείνη που εμφανίζεται στον τομέα της διοίκηση και επηρεάζει το οργανωτικό σύστημα μιας επιχείρησης, το οποίο αποτελείται από τα στελέχη της επιχείρησης και τις μεταξύ τους σχέσεις. Είναι δηλαδή η εισαγωγή ενός νέου συστήματος διοίκησης ή μιας νέας διοικητικής διαδικασίας και δεν εισάγει ένα νέο προϊόν ή υπηρεσία, αλλά με έμμεσο τρόπο επηρεάζει την εισαγωγή τους ή την διαδικασία παραγωγής τους...27
Τύποι και Χαρακτηριστικά της Καινοτομίας (4/5) Σύμφωνα με τον τομέα. Η Τεχνολογική Καινοτομία είναι αυτή, που εμφανίζεται στους τεχνολογικούς τομείς μιας επιχείρησης, οι οποίοι αποτελούνται από τον εξοπλισμό και τις διεργασίες για την μετατροπή των πρώτων υλών και πληροφοριών, σε προϊόντα ή υπηρεσίες. - Αναφέρεται στη δημιουργία, βελτίωση και επέκταση των διαδικασιών που υφίστανται τα προϊόντα. - Μπορεί να είναι η υιοθέτηση μιας νέας ιδέας, αναφορικά με ένα νέο προϊόν ή υπηρεσία, ή την εισαγωγή νέων στοιχείων στις διαδικασίες παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών μιας επιχείρησης...28
Τύποι και Χαρακτηριστικά της Καινοτομίας (5/5) Σύμφωνα με το εύρος. Επαυξητική (Incremental) Καινοτομία είναι εκείνη που οδηγεί σε σχετικά μικρή παρέκκλιση από τις υπάρχουσες πρακτικές. Εισάγεται για να βελτιώσει παλιά προϊόντα ή διεργασίες, χωρίς να επεμβαίνει στην υπάρχουσα δομή και στρατηγική της επιχείρησης. Ριζοσπαστική (Radical) Καινοτομία, είναι εκείνη που δημιουργεί θεμελιώδεις αλλαγές στις δραστηριότητες της επιχείρησης και εκφράζει μια σημαντική παρέκκλιση από τις υπάρχουσες πρακτικές. Προσδίδει ώθηση σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, στρατηγικές και δομές και εισάγει εντελώς καινούργια προϊόντα...29
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (1/7) Εικόνα 10: Χαρακτηριστικά καινοτομίας. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 30
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (2/7) 1. Άξονας προϊόντος. Οι παράμετροι που εξετάζονται σε αυτόν τον άξονα είναι οι εξής: Ζήτηση της αγοράς: Η ζήτηση και η αποδοχή του προϊόντος στην αγορά αποτελεί ένα από τα πιο βασικά κριτήρια καινοτομίας του προϊόντος. Επίπεδο απήχησης: Είναι το επίπεδο στο οποίο κινούνται οι πελάτες-στόχοι, σε τοπικό, εθνικό ή διεθνή επίπεδο, και δίνει ένα μέτρο της αποδοχής του προϊόντος και της δυνατότητας μεγαλύτερης διείσδυσής του σε διάφορες αγορές. Βέλτιστη χρήση της υπάρχουσας κατάστασης: Εδώ εξετάζεται αν γίνεται βέλτιστη χρήση της υπάρχουσας τεχνολογίας που σχετίζεται με το προϊόν και την παραγωγή του προϊόντος...31
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (3/7) 1. Άξονας προϊόντος. Οι παράμετροι που εξετάζονται σε αυτόν τον άξονα είναι οι εξής: Τιμή/Αξία: Συγκρίνεται η τιμή και η αξία του προϊόντος σε σχέση με τις τιμές των αντίστοιχων ανταγωνιστικών προϊόντων που βρίσκονται στην αγορά. Συμμόρφωση στους κανονισμούς: Συμμόρφωση στους κανονισμούς ασφάλειας, υγείας, περιβάλλοντος κ.α. Αποτελεί χαρακτηριστικό καινοτομίας καθώς η συμμόρφωση στους κανονισμούς συχνά μπορεί να ωθήσει σε ποιοτικές καινοτόμες αλλαγές στο προϊόν. Πρωτοτυπία: Εξετάζεται αν το προϊόν αποτελεί μια καινούργια λύση ή εμπεριέχει αλλαγές σε σχέση με τα ανταγωνιστικά προϊόντα. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να υφίστανται στο προϊόν, στη συσκευασία του, στον τρόπο διανομής του ή στη χρήση του...32
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (4/7) 1. Άξονας προϊόντος. Οι παράμετροι που εξετάζονται σε αυτόν τον άξονα είναι οι εξής: Προσφορά βελτιώσεων: Το προϊόν ως μια εξέλιξη της υπάρχουσας τεχνολογίας, με την έννοια της χρήσης νέων υλικών, της ύπαρξης νέων λειτουργιών, της χρήσης του προϊόντος σε νέες εφαρμογές. Χαρακτηρίζει εάν το προϊόν επιφέρει αλλαγές στο βασικό σχέδιο ή στην αρχιτεκτονική του. Κάλυψη λειτουργικών αναγκών: Ποσοστό κάλυψης των συγκεκριμένων λειτουργικών αναγκών, των αναγκών των πελατών, συμπεριλαμβανομένων της υπερκάλυψης με προσφορά επιπλέον λειτουργιών που δεν έχουν καθοριστεί πλήρως με τις απαιτήσεις των πελατών. Σχετίζεται με την ανάλυση των απαιτήσεων του πελάτη. Αισθητική: Η έλξη της εξωτερικής εμφάνισης του προϊόντος είναι ένα κριτήριο καινοτομίας που συχνά υποτιμάται, αποτελεί όμως ένα κύριο παράγοντα της επιτυχίας του...33
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (5/7) 2. Άξονας διαδικασιών. Οι παράμετροι που εξετάζονται σε αυτόν τον άξονα είναι οι εξής: Έρευνα αγοράς. Σύνδεση με τους πελάτες-στόχους. Πρόσβαση στη νέα τεχνολογία. Μεθοδολογία κοστολόγησης. Συμμόρφωση στους κανονισμούς. Τεχνική ανάπτυξης ιδεών. Τεχνικές βελτίωσης. Έμφαση στην εκπλήρωση των λειτουργικών αναγκών. Εμφάνιση στην αισθητική κατά τη σχεδίαση. Τυπικές διαδικασίες για την κατοχύρωση των πνευματικών δικαιωμάτων...34
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (6/7) 3. Άξονας διαχείρισης. Οι παράμετροι που εξετάζονται σε αυτόν τον άξονα είναι οι εξής: Μελέτη σκοπιμότητας. Τυπικές διαδικασίες για τη διασφάλιση της επικοινωνίας με τους πελάτες-στόχους. Τυπικές διαδικασίες για την εφαρμογή της βέλτιστης τεχνολογίας. Έλεγχος κόστους. Ποιοτικός έλεγχος. Οργανωτική κουλτούρα. Ποσοτικοί έλεγχοι με κριτήρια για την εκτίμηση της βελτίωσης της τεχνολογίας, των νέων υλικών, λειτουργιών και χρήσεων...35
Χαρακτηριστικά της καινοτομίας (7/7) 3. Άξονας διαχείρισης. Οι παράμετροι που εξετάζονται σε αυτόν τον άξονα είναι οι εξής: Ποσοτικοί έλεγχοι με κριτήρια για τον βαθμό εκπλήρωσης των λειτουργικών αναγκών. Διαδικασίες μάρκετινγκ και ποιοτικού ελέγχου για την αισθητική του προϊόντος. Τυπικός έλεγχος για τη διασφάλιση των πνευματικών δικαιωμάτων...36
Βιβλιογραφία (1/5) 1. Andrews KE, Christensen LE et al (1965) Business policy. Text and Cases, Homewood, 111, Richard D Irwin. 2. Barnard CI (1938) The functions of the executive, Thirtieth Anniversary Editionth edn. Harvard University Press, Cambridge. 3. Bateson G (1972) Steps to an ecology of mind. Ballantine, New York. 4. Bateson G (1991) Ecology of mind: the sacred. In: Donaldson R (ed) A sacred unity: further steps to an ecology of mind. Harper Collins, New York. 5. Carayannis E (1994c) Gestion Strategique de l Acquisition des Savoir- Faire, Le Progrθs Technique, no. 1, Paris, France. 6. Carayannis E (1996) Re-engineering high risk, high complexity industries through multiple leveltechnological learning: a case study of the world nuclear power industry. J Eng Technol Manage 12(4):301 318...37
Βιβλιογραφία (2/5) 7. Carayannis E (1999) Fostering synergies between information technology and managerial and organizational cognition: the role of knowledge management. Technovation 19(4):219 231. 8. Carayannis E (2000 2009) GWU Lectures. 9. Carayannis E (2001) Learning more, better, and faster: a multi-industry, longitudinal, empirical validation of technological learning as the key source of sustainable competitive advantage in high-technology firms. Int J Technovation. 10. Carayannis E (2002) Is higher order technological learning a firm core competence, how, why, and when: a longitudinal, multi-industry study of firm technological learning and market performance. Int J Technovation 22:625 643...38
Βιβλιογραφία (3/5) 11. D Aveni RD (1994) Hypercompetition: managing the dynamics of strategic. The Free Press, Manoeuvring. 12. Davenport T, Prusak L (1998) Working knowledge: how organizations manage what they know. Harvard Business School Press, Boston. 13. Dodgson M (1993) Organizational learning: a review of some literatures. Org Stud 14(3):375 394. 14. Doz YL (1996) The evolution of cooperation in strategic alliances: initial conditions or learning processes? Strategic Manage J 17:55 83. 15. Drucker PF (1999) Management challenges for the 21st century. Butterworth-Heinemann, Oxford. 16. Garud R, Rappa M (1994) A socio-cognitive model of technology evolution: the case of cochlear implants. Org Sci 5(3):344 362...39
Βιβλιογραφία (4/5) 17. Levitt B, March JB (1988) Organizational Learning. Ann Rev Soc 14:319 340. 18. Mintzberg H (1989) Mintzberg on management. The Free Press, New York. 19. Moore LF (1996) The death of competition. HarperCollins, New York. 20. Myers, P. ed. 1996. Knowledge management and Organizational Design. Butterworth Heinemann. 21. Nelson RR, Winter SG (1982) An evolutionary theory of economic change. Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge. 22. Nielsen R (1993) Woolman s I Am We triple-loop action-learning: origin and application in organization ethics. J Appl Behav Sci 29(1):7 138...40
Βιβλιογραφία (5/5) 23. Porter M (1991) Towards a dynamic theory of strategy. Strategic Manage J 12:95 117. 24. Simon H (1969) The sciences of the artificial. MIT Press, Cambridge. 25. von Hippel E (1988) The sources of innovation. Oxford University Press, New York. 26. Weick KE (1979) The social psychology of organizing, 2nd edn. Addison- Wesley, Reading. 27. Wiig K (1993) Knowledge management foundation. Schema Press, Arlington...41
Τέλος Ενότητας 42
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Μπακούρος Γιάννης, Σαμαρά Ελπίδα. «Πολιτική Έρευνας Τεχνολογίας & Καινοτομίας». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.uowm.gr/courses/mech241/ 43
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Όχι Παράγωγα Έργα Μη Εμπορική Χρήση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] h t t p ://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό 44
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Εικόνα 1: Διαχείριση καινοτομιών. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. Εικόνα 2: Διαχείριση καινοτομιών. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη Εικόνα 3: Ο ρόλος της γνώσης. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. Εικόνα 5: Είδη μάθησης. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη). Εικόνα 6: Μάθηση / Μετα-μάθηση. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. Εικόνα 7: Το OCS (Organizational Cognition Spiral). Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. Εικόνα 8: Διαφορά Καινοτομίας - Εφεύρεσης. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. Εικόνα 9: Τύποι και χαρακτηριστικά καινοτομίας. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. Εικόνα 10: Χαρακτηριστικά καινοτομίας. Πηγή: Καραγιάννης & Μπακούρος, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία. Θεωρία Πράξη. 45
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 46