ATSS Publications, LLC 2007 All rights reserved. Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2008, 6.000 αντίτυπα ÉSBN 978-960-453-397-8



Σχετικά έγγραφα
Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Μερκούριος Αυτζής, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2011 ÉSBN

Πασχαλία Τραυλού, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2010, αντίτυπα ISBN

Πασχαλία Τραυλού, 2011 Φωτογραφίας εξωφύλλου: SHUTTERSTOCK. Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2011, αντίτυπα ISBN

Αντώνης ελώνης, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2008

Γιάννης Ρεµούνδος, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2010, αντίτυπα

ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: ANTITYΠΑ

Πένυ Παπαδάκη, 2012 φωτογραφίας εξωφύλλου: Liz Dalziel/τrevillion Images UK. Πρώτη έκδοση: ιούνιος 2012, αντίτυπα. ιsbn

λένα Μαντά, 2010 εικόνας εξωφύλλου: stockfood/visualphotos.com πρώτη έκδοση: νοέμβριος 2010, αντίτυπα πρώτη ανατύπωση: Μάρτιος 2012

Γιώργος Πολυράκης, Πρώτη έκδοση: Ιούνιος 2011, αντίτυπα ΙSBN

O.W. Toad, 2009 Εικονογράφησης εξωφύλλου: Victoria Sawdon. Πρώτη έκδοση: Οκτώβριος 2010, αντίτυπα ΙSBN

Ελένη Γκίκα, πρώτη έκδοση: Νοέμβριος 2010, αντίτυπα ΙSBN

ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: ANTITYΠΑ

Θοδωρής Παπαθεοδώρου, φωτογραφίας εξωφύλλου: Virgil Mlesnita. Πρώτη έκδοση: οκτώβριος 2009, αντίτυπα. ιsbn

Matthew Dicks, 2012 φωτογραφιών εξωφύλλου: Lakhesis, Gemenacom/123rf.com ΕκΔοσΕισ ΨΥΧογιοσ α.ε., αθήνα Πρώτη έκδοση: ιούνιος 2012

στέφανος Δάνδολος, 2013 φωτογραφίας εξωφύλλου: Ilona Wellmann/Trevillon Images UK πρώτη έκδοση: φεβρουάριος 2013, αντίτυπα

Θοδωρής Παπαθεοδώρου, 2015 Φωτογραφίας εξωφύλλου: Alexandr Ivanov/123RF ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε., Αθήνα 2015

Δημήτρης Στεφανάκης, 2009, 2014 Φωτογραφίας εξωφύλλου: Norman Parkinson Ltd/Courtesy Norman Parkinson Archive ΙSBN

Ρένα Ρώσση-Ζα ρη, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2010, αντίτυπα ÉSBN

Μάρω Βαμβουνάκη, Πρώτη έκδοση: Νοέμβριος 2015, αντίτυπα. Έντυπη έκδοση ΙSBN Ηλεκτρονική έκδοση ISBN

Εικονογράφηση: Ίρις Σαµαρτζή ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου, Ðñþôç Ýêäïóç: Φεβρουάριος 2014 ÉSBN

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, 2008, 2016 Φωτογραφίας εξωφύλλου: Marta Bevacqua/Trevillion Images

Πένυ Παπαδάκη, 2014 Φωτογραφιών εξωφύλλου: Kamil Akca/Trevillion Images nobeastsofierce/ cluckva/

Arendsoog Ltd / stan Lauryssens Εικόνας εξωφύλλου: gheorghe Matei, Ρουμανία ΕκδοσΕισ Ψυχογιοσ Α.Ε., Αθήνα 2011

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: THE GIRLFRIENDS' GUIDE TO TODDLERS Aπό τις Εκδόσεις Perigree, Λονδίνο 1999

13Ανακτήστε. δυνατοί. πράγματα. άνθρωποι ΕΪΜΙ ΜΟΡΙΝ. δεν κάνουν. που οι ψυχικά

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, 2007, Φωτογραφιών εξωφύλλου: Lena Okuneva/Trevillion Images, Samot/Shutterstock

Arundhati Roy, Ðñþôç Ýêäïóç: Νοέµβριος 2009 ÉSBN

από τις Εκδόσεις Pear Press, σιάτλ 2010

Χάουαρντ Τζέικομπσον Η περίπτωση Φίνκλερ

συντριβη ΚΑΡΙΝ ΣΛΟΤΕΡ CRIME

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟΝ. Χάρι Πότερ. Γιατί λοιπόν δεν αγοράζεις καινούργιο; Να γράφεις στο δικό σου βιβλίο, Ερμιόνη

I. Biggi, 2007 Editorial Seix Barral S.A., Πρώτη έκδοση: Απρίλιος 2010, αντίτυπα ΙSBN

Κατερίνα Παναγοπούλου: Δημιουργώντας κοινωνικό κεφάλαιο την εποχή της κρίσης

C. Bertelsmann Verlag, 2014 Φωτογραφιών εξωφύλλου: Lisa Bonowicz/Trevillion Images. Πρώτη έκδοση: Ιανουάριος 2016

Ãá ëü ôåéá Ãñç ãï ñéü äïõ-óïõ ñý ëç, Ðñþ ôç Ýê äï óç: Οκτώβριος 2008, áíôß ôõ ðá ÉSBN

ΔΙΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Φυσική Β' Γυμνασίου. Επιμέλεια: Ιωάννης Γιαμνιαδάκης

Το ολοκαύτωμα της Κάσου

Καλωσόρισμα επισήμων. Κυρίες και κύριοι,

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ( 1 )

ΙSBN

Το σχολείο πρέπει να ικανοποιεί με τα ωράριά του το πρόγραμμα των γονέων.

ΟΜΙΛΙΑ MARTIN SCHULZ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Λόγος Επίκαιρος. Αυτοί που είπαν την αλήθεια, τι κατάλαβαν από τη ζωή; ΛΕΝΕ!!! Και αυτοί που δεν την είπαν, τι κατάλαβαν από τη ζωή; ΛΕΜΕ!!!

Θερινά ΔΕΝ 2011 "ακολουθώντας τη ροή" - η ματιά μου

Μια «γριά» νέα. Εύα Παπώτη

Will Adams, Ðñþôç Ýêäïóç: Απρίλιος 2008, áíôßôõðá ÉSBN

Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας. Παντελής Παπαδόπουλος

Κύριες συντάξεις - άθλια προνοιακά φιλοδωρήματα ΣΕΛΙΔΑ 2. Θα πετσοκόψουν άμεσα και τις καταβαλλόμενες σήμερα συντάξεις ΣΕΛΙΔΑ 3

Ο αρτινός συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος, μιλάει στην «Γ», με την ευκαιρία της έκδοσης του νέου του βιβλίου

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ που γεννιούνται με χαρακτήρα δυναμικό και φιλόδοξο, που χαράζουν μόνοι τους την πορεία τους στον κόσμο. Υπάρχουν όμως και άλλοι,

Ομιλία του Υφυπουργού Ανάπτυξης κου Θανάση Σκορδά στο CapitalVision 2012

Mattel, Inc, All rights reserved. Πρώτη έκδοση: Ιούνιος 2013 ISBN:

Ο «ΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ


Ανδρέας Γούτης. Δάσκαλε... όταν δίδασκες. Μυθιστόρημα

ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΛΤΙΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007

Οι 21 όροι του Λένιν

Όταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία.

ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1 ο Λύκειο Καισαριανής ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Κείμενα Προβληματισμού

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΩΤΟΣ ΕΠΕΡΩΤΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ (ΕΛΑΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΙΑ)

ταν αρκετά αργά το πρωί όταν το σκοτάδι άρχισε να διαλύεται. Η Ζόγια Νικολάγεβνα Πέτροβα, χοντρή και σκοτεινή, περπατούσε γεμάτη αποφασιστικότητα στο

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σ όσους, ατομικά ή συλλογικά επανακτούν αυτά που νόμιμα μας κλέβουν οι εξουσιαστές.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΓΑΖΙΟΥ

Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης

Περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής Ο Ιησούς περπατά στους δρόμους μας, έρχεται στα σπίτια μας για να μας προσφέρει την πίστη

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΥΠ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Φλωρεντία, 10 Δεκεμβρίου 1513 Προς τον: ΦΡΑΓΚΙΣΚΟ ΒΕΤΤΟΡΙ, Πρέσβη της Φλωρεντίας στην Αγία Παπική Έδρα, Ρώμη. Εξοχώτατε Πρέσβη,

Anthony Horowitz, 1985, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2009 ÉSBN

Τρέχω στο μπάνιο και βγάζω όλη τη μακαρονάδα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005

Ερώτηση 1. Ποια είναι η μόνη παρηγοριά σου, στη ζωή και στο θάνατο;

Παραμονή Παγκόσμιας Ημέρας Αντικαταναλωτισμού*, 28 Νοεμβρίου 2008

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ Σχ ολή Διοίκησή και Οικονομίας Τμήμα Λογιστική

Ο ΚΑΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΚΟΣ. Μαρία και Ιωσήφ

Η Ιστορία του Αγγελιοφόρου Όπως αποκαλύφθηκε στον Μάρσαλ Βιάν Σάμμερς στης 23 Μάιου 2011 στο Μπόλντερ, Κολοράντο, ΗΠΑ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΚΕΨΗ 29/8/2015

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/11/2007

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες Επιχειρήσεις»

ΘΥΜΙΟΥ ΑΓΓΕΛΙΔΗ-ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗ ΕΛΠΙΝΙΚΗ

ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ Ένας πρακτικός οδηγός για εκπαιδευτικούς και ψυχολόγους

Ατομικό ιστορικό νηπίου

Εκπαιδευτική Προσέγγιση Ψηφιδωτού «Θησέας και μινώταυρος» για παιδιά προσχολικής ηλικίας


ΓΙΑ ΝΑ ΠΝΙΞΕΙΣ ΤΟ ΦΙΔΙ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΤΣΑΚΙΣΕΙΣ ΤΑ (ΧΡΥΣΑ) ΑΥΓΑ ΤΟΥ

ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 26/5/2010

Το σύμπαν μέσα στο οποίο αναδύεστε

ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΟΡΕΙΑ. Αθήνα, 15 Απριλίου 2011 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 7. - Αρχηγούς Συστημάτων και Τμημάτων - Περιφερειακούς και Τοπικούς Εφόρους - Εφόρους Περιοχής

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής. Ευχαριστώ και το συνάδελφο γιατί θέτει ένα θέμα το οποίο βέβαια, όπως

...ακολουθώντας τη ροή... ένα ημερολόγιο εμψύχωσης

Από το ξεκίνημά του ο ΤΙΤΑΝ εκφράζει

προβλήματα, εγώ θέλω να είμαι συγκεκριμένος. Έχω μπροστά μου και σας την αναφέρω την

Η ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ

Συνεταιριστική Οικονομία

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί την άμεσα εκλεγμένη δημοκρατική έκφραση της πολιτικής βούλησης των λαών της Ευρώπης.

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ

* Από την αγγλική λέξη «boss», αφεντικό. ** «Core houses» στο πρωτότυπο, μικρά ισόγεια σπίτια ανθεκτικής κατασκευής με πρόβλεψη επέκτασης. (Σ.τ.Ε.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ

Transcript:

TIÔËÏÓ ÐÑÙÔÏÔÕÐÏÕ: A THOUSAND SPLENDID SUNS Aðü ôéò Åêäüóåéò Penguin Books, Λονδίνο 2007 TÉÔËÏÓ ÂÉÂËÉÏÕ: Στη χώρα των χρυσών ήλιων ÓÕÃÃÑÁÖÅÁÓ: Khaled Hosseini ÌÅÔÁÖÑÁÓÇ ÊÅÉÌÅÍÏÕ: Βασιλική Κοκκίνου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕνΟυ: Χριστίνα Γιατζόγλου ÇËÅÊÔÑÏÍÉÊÇ ÓÅËÉÄÏÐÏÉÇÓÇ: Ραλλού Ρουχωτά EÊÔÕÐÙÓÇ: Σταμάτιος Κοτσάτος & ΣΙΑ Ο.Ε. BIΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: Κωνσταντίνα Παναγιώτου & ΣΙΑ Ο.Ε. ATSS Publications, LLC 2007 All rights reserved. EÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å., ÁèÞíá 2008 Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2008, 6.000 αντίτυπα ÉSBN 978-960-453-397-8 Ôõðþèçêå óå áñôß åëåýèåñï çìéêþí ïõóéþí ëùñßïõ êáé öéëéêü ðñïò ôï ðåñéâüëëïí. To ðáñüí Ýñãï ðíåõìáôéêþò éäéïêôçóßáò ðñïóôáôåýåôáé êáôü ôéò äéáôüîåéò ôïõ Åëëçíéêïý Íüìïõ (Í. 2121/1993 üðùò Ý åé ôñïðïðïéçèåß êáé éó ýåé óþìåñá) êáé ôéò äéåèíåßò óõìâüóåéò ðåñß ðíåõìáôéêþò éäéïêôçóßáò. Áðáãïñåýåôáé áðïëýôùò ç Üíåõ ãñáðôþò Üäåéáò ôïõ åêäüôç êáôü ïðïéïäþðïôå ôñüðï Þ ìýóï áíôéãñáöþ, öùôïáíáôýðùóç êáé åí ãýíåé áíáðáñáãùãþ, åêìßóèùóç Þ äáíåéóìüò, ìåôüöñáóç, äéáóêåõþ, áíáìåôüäïóç óôï êïéíü óå ïðïéáäþðïôå ìïñöþ (çëåêôñïíéêþ, ìç áíéêþ Þ Üëëç) êáé ç åí ãýíåé åêìåôüëëåõóç ôïõ óõíüëïõ Þ ìýñïõò ôïõ Ýñãïõ. ÅÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å. PSICHOGIOS PUBLICATIONS S.A. äñá: ÔáôïÀïõ 121 Head office: 121, Tatoiou Str. 144 52 Ìåôáìüñöùóç 144 52 Metamorfossi, Greece Âéâëéïðùëåßï: Ìáõñïìé Üëç 1 Bookstore: 1, Mavromichali Str. 106 79 ÁèÞíá 106 79 Áthens, Greece Ôçë.: 2102804800 Tel.: 2102804800 Telefax: 2102819550 Telefax: 2102819550 www.psichogios.gr www.psichogios.gr e-mail: info@psichogios.gr e-mail: info@psichogios.gr

ÌåôÜöñáση: Βασιλική Κοκκίνου

Ευχαριστούμε τον κύριο Φερεϊντούν Φαριάντ, μεταφραστή και ποιητή, για τη βοήθειά του στην απόδοση των αφγανικών λέξεων.

Αυτό το βιβλίο αφιερώνεται στις Χάρις και Φαράχ, το νουρ των ματιών μου, και στις γυναίκες του Αφγανιστάν.

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

1 ΗΜαριάμ ήταν πέντε χρόνων όταν άκουσε πρώτη φορά τη λέξη χαράμι. Αυτό έγινε μια Πέμπτη. Πέμπτη πρέπει να ήταν, γιατί η Μαριάμ θυμόταν πως εκείνη την ημέρα ήταν ανήσυχη, απορροφημένη στις σκέψεις της, όπως κάθε Πέμπτη, την ημέρα που ο Τζαλίλ την επισκεπτόταν στην κολμπέ.* Για να περάσει η ώρα μέχρι να τον δει να διασχίζει το χορτάρι του ξέφωτου, που του έφτανε ως τα γόνατα, και να της γνέφει, η Μαριάμ είχε σκαρφαλώσει σε μια καρέκλα και είχε ρίξει κάτω το πορσελάνινο σερβίτσιο τσαγιού της μητέρας της. Το πορσελάνινο σερβίτσιο ήταν το μόνο ενθύμιο που η μητέρα της Μαριάμ, η νανά, είχε από τη μητέρα της, η οποία είχε πεθάνει όταν η νανά ήταν δύο ετών. Η νανά λάτρευε κάθε κομμάτι του σερβίτσιου, που ήταν από γαλάζια και λευκή πορσελάνη^ τη χαριτωμένη καμπύλη στο στόμιο της τσαγιέρας, τους σπίνους και τα χρυσάνθεμα που * Για την ερμηνεία των αφγανικών λέξεων βλ. ΓΛΩΣΣΑΡΙ, στο τέλος του βιβλίου. (Σ.τ.Μ.)

12 ÊÁËÅÍÔ ÏÓÅÚÍÉ ήταν ζωγραφισμένα με το χέρι, το δράκο στη ζαχαριέρα ο οποίος υποτίθεται ότι ξόρκιζε το κακό. Αυτό το τελευταίο κομμάτι γλίστρησε από το χέρι της Μαριάμ, έπεσε στο σανιδένιο πάτωμα της κολμπέ και έγινε θρύψαλα. Όταν η νανά είδε τη ζαχαριέρα σπασμένη, το πρόσωπό της έγινε κατακόκκινο, το πανωχείλι της τρεμούλιασε, και τα μάτια της, τόσο το στραβό όσο και το καλό, καρφώθηκαν πάνω της ανέκφραστα. Η νανά φαινόταν τόσο θυμωμένη, που η Μαριάμ φοβήθηκε ότι το τζίνι είχε μπει πάλι στο σώμα της μητέρας της. Όμως το τζίνι δεν ήρθε, όχι εκείνη τη φορά. Αντ αυτού, η νανά άρπαξε τη Μαριάμ από τους καρπούς, την τράβηξε κοντά της και είπε μέσα από τα σφιγμένα δόντια της: «Είσαι ένα αδέξιο μικρό χαράμι! Αυτή λοιπόν είναι η ανταμοιβή μου για όσα τράβηξα! να μου σπάσεις ένα οικογενειακό κειμήλιο, αδέξιο μικρό χαράμι!» Τότε η Μαριάμ δεν κατάλαβε. Δεν ήξερε τι σήμαινε η λέξη χαράμι μπάσταρδο. Ούτε ήταν αρκετά μεγάλη για να εκτιμήσει την αδικία, να καταλάβει ότι αυτοί που ευθύνονται για ένα χαράμι είναι οι γεννήτορες, όχι το ίδιο το χαράμι, που η μόνη του αμαρτία ήταν ότι ήρθε στον κόσμο. Η Μαριάμ ωστόσο, έτσι όπως είπε τη λέξη η νανά, υποψιάστηκε ότι ήταν άσχημο, σιχαμερό πράγμα να είσαι ένα χαράμι, κάτι σαν έντομο, σαν τις κατσαρίδες που η νανά καταριόταν και πετούσε με τη σκούπα έξω από την κολμπέ. Αργότερα, όταν μεγάλωσε, η Μαριάμ κατάλαβε. Ο τρόπος με τον οποίο πρόφερε η νανά τη λέξη έκανε τη Μαριάμ να νιώθει το δάγκωμά της την έλεγε σαν

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΡΥΣΩΝ ΗΛΙΩΝ 13 να της την έφτυνε στα μούτρα. Τότε κατάλαβε τι εννοούσε η νανά: ότι το χαράμι ήταν ένα ανεπιθύμητο πλάσμα^ ότι εκείνη, η Μαριάμ, ήταν ένα παράνομο πρόσωπο το οποίο δε θα διεκδικούσε ποτέ νόμιμα πράγματα που είχαν οι άλλοι άνθρωποι, όπως αγάπη, οικογένεια, σπίτι, αποδοχή. Ο Τζαλίλ ποτέ δεν αποκαλούσε τη Μαριάμ μ αυτό το όνομα. Ο Τζαλίλ έλεγε ότι ήταν το λουλουδάκι του. Του άρεσε να την καθίζει στα γόνατά του και να της λέει ιστορίες, όπως τότε που της είπε ότι η Χεράτ, η πόλη όπου γεννήθηκε η Μαριάμ το 1959, υπήρξε κάποτε το λίκνο του περσικού πολιτισμού, πατρίδα συγγραφέων, ζωγράφων και σούφι.* «Δεν μπορούσες να απλώσεις το πόδι σου χωρίς να κλοτσήσεις έναν ποιητή στον πισινό», έλεγε γελώντας. Ο Τζαλίλ της αφηγούνταν την ιστορία της βασίλισσας Γκαοχάρ Σαντ, η οποία είχε ανεγείρει τους περίφημους μιναρέδες, ως ωδή αγάπης, στη Χεράτ τον δέκατο πέμπτο αιώνα. Της περιέγραφε τα καταπράσινα σταροχώραφα της Χεράτ, τα περιβόλια, τα βαρυφορτωμένα με χοντρόρωγα σταφύλια κλήματα, τα πολύβουα αψιδωτά παζάρια της πόλης. «υπάρχει μια φιστικιά», είπε μια μέρα ο Τζαλίλ, «που από κάτω της, μικρή μου Μαριάμ, δεν είναι θαμμένος άλλος από τον μεγάλο ποιητή Τζαμί». Έγειρε και ψιθύρισε: «Ο Τζαμί έζησε πριν από πεντακόσια χρόνια περίπου. Αλήθεια. Σε πήγα εκεί κάποτε, στο δέντρο. Ήσουν μικρή. Δε θα το θυμάσαι». * Ασκητές του σουφισμού, ενός ισλαμικού ρεύματος μυστικιστικού χαρακτήρα. (Σ.τ.Μ.)

14 ÊÁËÅÍÔ ÏÓÅÚÍÉ Ήταν αλήθεια. Η Μαριάμ δεν το θυμόταν. Και παρότι έζησε τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια της ζωής της πολύ κοντά στη Χεράτ, δεν κατάφερε να δει το δέντρο που της έλεγε ο Τζαλίλ. Δεν είδε τους περίφημους μιναρέδες από κοντά, δε μάζεψε φρούτα από τα περιβόλια της Χεράτ ούτε τριγύρισε στα σταροχώραφά της. Αλλά όποτε της μιλούσε γι αυτά ο Τζαλίλ, τον άκουγε μαγεμένη. Θαύμαζε τη βαθιά γνώση του για τον κόσμο. Ριγούσε από υπερηφάνεια που είχε έναν πατέρα ο οποίος ήξερε τόσα πράγματα. «Τι πλούσια ψέματα!» είπε η νανά όταν έφυγε ο Τζαλίλ. «Ο πλούσιος λέει πλούσια ψέματα. Δε θα σε πάει ποτέ σε κανένα δέντρο. Μην τον αφήνεις να σε γοητεύει. Μας πρόδωσε, ο αγαπημένος σου πατέρας. Μας έδιωξε. Μας πέταξε από το μεγάλο πολυτελές σπίτι του σαν να μην του ήμαστε τίποτα. Το έκανε με χαρά». Η Μαριάμ την άκουγε με δυσπιστία. Ποτέ δεν τόλμησε να πει στη νανά πόσο απεχθανόταν τον τρόπο με τον οποίο μιλούσε για τον Τζαλίλ. Η αλήθεια ήταν πως με τον Τζαλίλ, η Μαριάμ δεν ένιωθε καθόλου σαν χαράμι. Για μία ή δύο ώρες κάθε Πέμπτη που ερχόταν να τη δει ο Τζαλίλ, όλο χαμόγελα, δώρα και τρυφερότητες, η Μαριάμ αισθανόταν ότι άξιζε όλη την ομορφιά και τη γενναιοδωρία που της όφειλε η ζωή. Και γι αυτό η Μαριάμ αγαπούσε τον Τζαλίλ. Έστω κι αν τον μοιραζόταν. Ο Τζαλίλ είχε τρεις συζύγους και εννέα παιδιά, εννέα νόμιμα παιδιά. Η Μαριάμ δε γνώριζε κανένα. Ήταν από

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΡΥΣΩΝ ΗΛΙΩΝ 15 τους πλουσιότερους ανθρώπους της Χεράτ. Είχε έναν κινηματογράφο, τον οποίο η Μαριάμ δεν είχε δει ποτέ, αλλά ύστερα από δική της επιμονή, ο Τζαλίλ της τον περιέγραψε. Έτσι, ήξερε ότι η πρόσοψη ήταν φτιαγμένη από μπλε και κιτρινόμαυρα πλακάκια τερακότας, ότι είχε θεωρεία και καφασωτή οροφή, διπλές αυτόματες πόρτες που έβγαζαν σε έναν πλακόστρωτο προθάλαμο, όπου αφίσες ινδικών ταινιών φιγουράριζαν μέσα σε γυάλινα πλαίσια. Τις Πέμπτες, είπε μια μέρα ο Τζαλίλ, τα παιδιά έπαιρναν δωρεάν παγωτό από το ταμείο. Η νανά χαμογέλασε με σημασία όταν το άκουσε. Περίμενε πρώτα να φύγει εκείνος από την κολμπέ, για να πει χαχανίζοντας: «Τα ξένα παιδιά τρώνε παγωτά. Εσένα τι σου δίνει, Μαριάμ; Ιστορίες για παγωτά». Εκτός από τον κινηματογράφο ο Τζαλίλ είχε κτήματα στο Καρόχ και το Φαράχ, τρία μαγαζιά με χαλιά, ένα κατάστημα ενδυμάτων και μια μαύρη Μπουίκ Ροντμάστερ του 1956. Ήταν ένας από τους καλύτερα δικτυωμένους άντρες της Χεράτ, φίλος του δημάρχου και του επάρχου. Είχε μάγειρα, οδηγό και τρεις παραδουλεύτρες. Η νανά ήταν μία απ αυτές, μέχρι που άρχισε να φουσκώνει η κοιλιά της. Όταν συνέβη αυτό, είπε η νανά, η οικογένεια του Τζαλίλ έμεινε άναυδη. Οι συγγενείς των γυναικών του ορκίστηκαν ότι θα χυνόταν αίμα. Οι σύζυγοί του απαίτησαν να τη διώξει. Ο πατέρας της νανάς, ένας ταπεινός λιθοξόος από το γειτονικό χωριό Γκολ νταμάν, την αποκήρυξε. Ατιμασμένος, μάζεψε τα πράγματά του, μπήκε σε ένα λεωφορείο και έκτοτε ούτε τον είδε ούτε τον άκουσε κανένας.

16 ÊÁËÅÍÔ ÏÓÅÚÍÉ «Καμιά φορά», είπε ένα πρωινό η νανά καθώς τάιζε τις κότες έξω από την κολμπέ, «λέω, μακάρι να είχε ο πατέρας μου το θάρρος ν ακονίσει ένα μαχαίρι και να κάνει αυτό που έπρεπε. Θα ήταν καλύτερα για μένα». Έριξε άλλη μια χούφτα σπόρους στο κοτέτσι, σταμάτησε και κοίταξε τη Μαριάμ. «Καλύτερα και για σένα ίσως. Δε θα στενοχωριόσουν τώρα ξέροντας ότι είσαι αυτό που είσαι. Αλλά ήταν δειλός ο πατέρας μου. Δεν είχε ντελ, τα κότσια, για κάτι τέτοιο». Ούτε ο Τζαλίλ είχε ντελ, είπε η νανά, να κάνει αυτό που έπρεπε. να σηκώσει κεφάλι στην οικογένειά του, στις συζύγους και στους συγγενείς τους και να αποδεχτεί την ευθύνη της πράξης του. Αντί γι αυτό, κλείστηκε στα γρήγορα μια συμφωνία για να γλιτώσουν τη διαπόμπευση. Την επομένη κιόλας την έβαλε να μαζέψει τα λιγοστά υπάρχοντά της από τα καταλύματα των υπηρετών όπου ζούσε, και την ξαπόστειλε. «Ξέρεις τι είπε στις γυναίκες του για να δικαιολογηθεί; Ότι εγώ τον ανάγκασα να το κάνει. Ότι εγώ έφταιγα. Ντιντί; Κατάλαβες; Αυτό σημαίνει να είσαι γυναίκα σε τούτον τον κόσμο». Η νανά άφησε τη γαβάθα με την τροφή των κοτόπουλων και ανασήκωσε το σαγόνι της Μαριάμ με το δάχτυλο. «Κοίταξέ με, Μαριάμ». Η Μαριάμ υπάκουσε απρόθυμα. Τότε η νανά είπε: «Άκουσε αυτό που θα σου πω και βάλ το καλά στο μυαλό σου, θυγατέρα: Σαν τη βελόνα της πυξίδας που δείχνει το βορρά, το γεμάτο κατηγόρια δάχτυλο ενός άντρα θα βρίσκει πάντα μια γυναίκα. Πάντα. να το θυμάσαι αυτό, Μαριάμ».