New LIFE in AgroEnvironment ΓΔΤΣΔΡΗ ΤΝΔΓΡΙΑ: ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΦΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΡΟΩΝ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΓΟΤ LIFE ENV/GR/000278 SOIL SUSTAINABILITY (Sο.S.) - ΔΤΡΩΠΑΪΚΗ ΘΔΜΑΣΙΚΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΔΓΑΦΟΤ Γρ. Δσάγγελος Γ. Υαηζηγιαννάκης*, Γεωπόνος Γιατείριζη Δδαθοϋδαηικών πόρων Γρ. Αθανάζιος Γ. Πανώρας*, η. Σακηικός Δρεσνηηής, Γεωπόνος Γιατείριζη Δδαθοϋδαηικών πόρων Ανδρέας Κ. Ηλίας*, M.Sc., Γεωπόνος Γιατείριζη Δδαθοϋδαηικών πόρων *Ινζηιηούηο Δγγείων Βεληιώζεων (Ι.Δ.Β.) ηοσ Δλληνικού Γεωργικού Οργανιζμού ΓΗΜΗΣΡΑ (ΔΛ.Γ.Ο.)
Πξνζηαζία εδαθώλ ζηελ Δπξώπε. Γηαηί; Σν έδαθνο είλαη πξαθηηθά κε αλαλεώζηκνο θπζηθφο πφξνο Σν έδαθνο επηηειεί θξίζηκεο ιεηηνπξγίεο γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ αλζξψπνπ θαη ηελ επηβίσζε ησλ νηθνζπζηεκάησλ Σα Δπξσπατθά εδάθε ράλνληαη θαη ππνβαζκίδνληαη ζεκαληηθά => Η Κνηλνηηθή λνκνζεζία δελ ηα πξνζηαηεύεη επαξθώο Σν θφζηνο απνθαηάζηαζεο ηνπ εδάθνπο είλαη πνιύ πςειό Αλαγθαηόηεηα γηα κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε, πνπ ππνζηεξίδεηαη ζην 6ν Δπξσπατθφ Πξφγξακκα Γξάζεο γηα ην πεξηβάιινλ
Θεκαηηθή ηξαηεγηθή & Πξόηαζε νδεγίαο γηα ην έδαθνο Η Δπξσπατθή Δπηηξνπή πξφηεηλε ηε Θεκαηηθή ηξαηεγηθή γηα ην Έδαθνο (COM(2006) 231) θαη κηα πξφηαζε νδεγίαο (COM(2006) 232), ην επηέκβξην ηνπ 2006 κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ησλ εδαθψλ ζηελ Δπξψπε.
Οη ζεκαληηθόηεξνη θίλδπλνη εδάθνπο πνπ αληηκεησπίδεη ε ηξαηεγηθή Γηάβξσζε Απνκείσζε νξγαληθήο χιεο ηεγαλνπνίεζε Ρχπαλζε Αιάησζε πκπχθλσζε Καηνιηζζήζεηο
Σο έργο LIFE So.S. Αεηθνξηθή Δηαρείξηζε Εδάθνπο ζηελ Yδξνγεωινγηθή Λεθάλε Αλζεκνύληα κε βάζε ηελ Επξωπαϊθή Θεκαηηθή Σηξαηεγηθή γηα ην Έδαθνο
Δηαηξηθό ρήκα πληνληζηήο Γηθαηνχρνο: ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ Α.Δ. πκπξάηηνληεο Γηθαηνχρνη: Ιλζηηηνχην Δγγείσλ Βειηηψζεσλ Ι.Δ.Β./ ΔΛ.Γ.Ο. πξψελ ΔΘ.Ι.Α.Γ.Δ. INTERGEO Δ.Π.Δ. ΤΔΣΟ Ο.Δ. Α.Γ.Μ.Θ. Απνθεληξσκέλε Γηνίθεζε Μαθεδνλίαο/Γηεχζπλζε Τδάησλ Π.Σ.Α./Κ.Μ. Πεξηθεξεηαθφ Σακείν Αλάπηπμεο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο πγρξεκαηνδφηεο: Γήκνο Θέξκεο, Πνιπγχξνπ Πξνυπνινγηζκφο: 1.572.745 Πεξίνδνο πινπνίεζεο: 01/01/2009 30/06/2012
Πεξηνρή Δθαξκνγήο
Γηάβξσζε εκηνξεηλώλ πεξηνρώλ (Γημοηική Δνόηηηα Ανθεμούνηα) Δθηίκεζε θηλδχλνπ δηάβξσζεο ζηηο εκηνξεηλέο πεξηνρέο. Αλάπηπμε Δξγαιείνπ ιήςεο απνθάζεσλ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ δσλψλ πξνηεξαηφηεηαο δξάζεο θαη ηελ επηινγή κέηξσλ θαηά ηεο δηάβξσζεο. ρεδηαζκφο ησλ πξνηεηλφκελσλ κέηξσλ ζε πηινηηθή δψλε πςειήο πξνηεξαηφηεηαο.
Τπνβάζκηζε εδάθνπο ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο (Γημοηική Δνόηηηα Βαζιλικών & Ανθεμούνηα) Δδαθνινγηθφο θαη ζεκαηηθνί ράξηεο. Δθηίκεζε ππνβάζκηζεο εδάθνπο απφ ηε δηάβξσζε. Δθηίκεζε πεξηεθηηθφηεηαο εδαθψλ ζε νξγαληθή νπζία. Δθηίκεζε θηλδχλνπ αιάησζεο εδάθνπο Αμηνιφγεζε πνηφηεηαο αξδεπηηθψλ λεξψλ.
Ρύπαλζε εδαθώλ από αλζξσπνγελείο δξαζηεξηόηεηεο (Γημοηική Δνόηηηα Θέρμης) Αλάπηπμε Δξγαιείνπ Γηαρείξηζεο Ρππαζκέλνπ Δδάθνπο (ΔΓΡΔ). Δθαξκνγή ηνπ ΔΓΡΔ ζε ζπγθεθξηκέλε πηινηηθή πεξηνρή (Πεξηνρή Θέξκεο). Βειηηζηνπνίεζε θαη ηειηθή ξχζκηζε ηνπ εξγαιείνπ δηαρείξηζεο ξππαζκέλνπ εδάθνπο.
ηεγαλνπνίεζε εδαθώλ ζε ππό αζηηθνπνίεζε πεξηνρέο (Γημοηική Δνόηηηα Θέρμης)
Παξαθνινχζεζε θαη εθηίκεζε θηλδχλνπ ζηεγαλνπνίεζεο. Αλάπηπμε θαη αμηνιφγεζε βέιηηζησλ πξαθηηθψλ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ εδαθψλ απφ ηε ζηεγαλνπνίεζε. ρεδηαζκφο θαηλνηφκσλ ιχζεσλ γηα ην έιεγρν ηεο ζηεγαλνπνίεζεο ζε κηα ππφ αζηηθνπνίεζε πηινηηθή πεξηνρή.
ρέδην δξάζεο γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ εδάθνπο ζηελ πεξηνρή ηεο πδξνινγηθήο ιεθάλεο Αλζεκνύληα Πξφηαζε ρεδίνπ δξάζεο εδάθνπο κε βάζε ηα απνηειέζκαηα ηνπ έξγνπ Δλεκέξσζε θαη θηλεηνπνίεζε ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ. Οξγάλσζε ζπλαληήζεσλ κε θνηλσληθνχο εηαίξνπο. Αλάπηπμε θαη Τηνζέηεζε ρεδίνπ δξάζεο.
Αλακελόκελα απνηειέζκαηα έξγνπ Αλαγλψξηζε ησλ θηλδχλσλ πνπ απεηινχλ ην έδαθνο. Βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο εδάθνπο, ηεο αζθάιεηαο ησλ πνιηηψλ θαη θαηαζθεπψλ, ηεο πγείαο θαη ηνπ ηνπηθνχ εηζνδήκαηνο. πλεηζθνξά ζηελ πηνζέηεζε ηεο θνηλήο Δπξσπατθήο ζηξαηεγηθήο γηα ην έδαθνο. Τπνζηήξημε ηεο αλαπηπμηαθήο δηαδηθαζίαο, ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο θαη πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Παξνρή εξγαιείσλ ιήςεο απφθαζεο γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ εδάθνπο ζηνπο ιήπηεο απνθάζεσλ. Βειηίσζε δεμηνηήησλ ρξεζηψλ εδάθνπο θαη επηζηεκφλσλ. Κηλεηνπνίεζε ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ εδάθνπο.
Τπνβάζκηζε γεσξγηθώλ εδαθώλ χληαμε εδαθνινγηθνχ ράξηε* ζεκαηηθψλ ραξηψλ *κε ηελ ζπκκεηνρή ηνπ ΙΧΤΕΛ (Αιεμίνπ Ι., Δεκνγηάλλεο Δ. θαη Καιθνύηδνο Δ.) Δθηίκεζε πεξηεθηηθφηεηαο εδαθψλ ζε νξγαληθή νπζία εξγαιείν εθηίκεζεο νξγαληθήο νπζίαο εδαθψλ Δθηίκεζε ππνβάζκηζεο γεσξγηθψλ εδαθψλ απφ ηε δηάβξσζε Δθηίκεζε θηλδχλνπ αιάησζεο εδάθνπο εξγαιείν εθηίκεζεο αιάησζεο εδαθψλ Αμηνιφγεζε πνηφηεηαο αξδεπηηθψλ λεξψλ
Δδαθνινγηθόο ράξηεο = Δξγαιείν ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ Υξεζηκόηεηα εδαθνινγηθνύ ράξηε ηεο αγξνηηθήο πνιηηηθήο θάζε ηφπνπ Λήςε απνθάζεσλ απφ ηνπο αξκφδηνπο θνξείο δηαρείξηζεο ησλ εδαθνυδαηηθψλ πφξσλ θαη ηνπ πεξηβάιινληνο (εγγεηνβειηησηηθά έξγα, αλαδηαξζξψζεηο θαιιηεξγεηψλ, αλαδαζψζεηο, ρσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο θιπ). Αμηνιφγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ησλ εδαθψλ (παξαγσγηθφηεηαο, γνληκφηεηαο θιπ). Δλίζρπζε ηνπ ειέγρνπ θαη ησλ κεραληζκψλ απφθαζεο κε ζθνπφ ηελ αεηθνξία (βηνινγηθή θαη νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε θαιιηεξγεηψλ, βειηίσζε θαη πξνζηαζία εδαθψλ, ιίπαλζε, άξδεπζε ζηξάγγηζε, θιπ). Γελίθεπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο.
Λήςε 2346 δεηγκάησλ εδάθνπο απφ 923 ζέζεηο ζε ηξία βάζε (0-30, 30-60, 60-90 cm) φπνπ ήηαλ δπλαηφλ Λήςε 305 ζχλζεησλ δεηγκάησλ εδάθνπο απφ 102 ζεξκνθήπηα ζε 3 βάζε Άλνηγκα 31 εδαθηθψλ πξνθίι γηα κειέηε Λήςε 163 δεηγκάησλ εδάθνπο απφ ηα εδαθηθά πξνθίι Λήςε 83 αδηαηάξαθησλ δεηγκάησλ απφ ηα εδαθηθά πξνθίι
Αλαιύζεηο εδαθώλ: Μεραληθή αλάιπζε, Οξγαληθφο άλζξαθαο (ππνινγηζκφο νξγαληθήο νπζίαο), P, B, Zn, Fe, Cu, Mg, CaC0 3, αληαιιάμηκν Na + θαη πδαηνδηαιπηά Na +, Ca +2 θαη Mg +2 (ζχλνιν αλαιχζεσλ 34.463). Μέξνο απφ θάζε δηαηαξαγκέλν δείγκα ησλ εδαθηθψλ πξνθίι κεηαθέξζεθε ζην Α.Π.Θ. γηα ηελ νξπθηνινγηθή αλάιπζε ηεο αξγίινπ (ζχλνιν αλαιχζεσλ 163). ηα αδηαηάξαθηα δείγκαηα έγηλε κέηξεζε ηεο πδαηντθαλφηεηαο, ηνπ ζεκείνπ κφληκεο κάξαλζεο, ηνπ θαηλφκελνπ εηδηθνχ βάξνπο θαη ηεο θνξεζκέλεο πδξαπιηθήο αγσγηκφηεηαο (ζχλνιν κεηξήζεσλ 332). Έγηλε κέηξεζε ηηο δηεζεηηθφηεηαο ηνπ εδάθνπο ζε 31 αληηπξνζσπεπηηθέο ζέζεηο
Υάξηεο πξαγκαηηθήο δηάβξσζεο αλά εδαθνινγηθή κνλάδα
Υάξηεο επηθηλδπλφηεηαο δηάβξσζεο ηνπ κνληέινπ CΟΡΙΝΔ
Μέηξα γηα κείσζε ηεο δηάβξσζεο ησλ γεσξγηθώλ εδαθώλ: Καηεξγαζία ηνπ εδάθνπο θαηά ηηο ηζνυςείο (φηαλ απηφ είλαη δπλαηφ) Μείσζε ηεο θαηεξγαζίαο ηνπ εδάθνπο (αξηζκφο θαη έληαζε επεκβάζεσλ) Ρχζκηζε ξπζκνχ άξδεπζεο, ψζηε λα κελ ππάξρεη επηθαλεηαθή απνξξνή Τηνζέηεζε πξαθηηθψλ ζπληήξεζεο εδαθνθάιπςεο. Μείσζε ρξνληθψλ δηαζηεκάησλ ρσξίο εδαθνθάιπςε Παξακνλή ή/θαη ελζσκάησζε θπηηθψλ ππνιεηκκάησλ ζηνλ αγξφ Γεκηνπξγία θαη θαιιηέξγεηα ζε αλαβαζκίδεο Δγθαηάζηαζε ιεηκψλησλ θπηψλ
Θεκαηηθφο ράξηεο θνθθνκεηξηθήο ζχζηαζεο (0-30 cm)
Θεκαηηθφο ράξηεο θνθθνκεηξηθήο ζχζηαζεο (30-60 cm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε νξγαληθή νπζία (0-30 cm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε νξγαληθή νπζία (30-60 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 80 70 <1 % (ρακειή πεξηεθηηθφηεηα) 1-2 % (κέζε πεξηεθηηθφηεηα) >2 % (πςειή πεξηεθηηθφηεηα) 60 50 40 30 20 10 0 Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε νξγαληθή νπζία (%) αλά θαιιηέξγεηα
αγξνλνκηθά κέηξα γηα ηελ ζπληήξεζε αύμεζε ηεο νξγ. νπζίαο θαιιηέξγεηεο πνπ παξέρνπλ ζπλερή θπηηθή θάιπςε ηνπ εδάθνπο ζπζηήκαηα ακεηςηζπνξάο πνπ πεξηιακβάλνπλ αγξσζηψδε-ςπραλζή. πξαθηηθέο γηα ηελ παξαγσγή πςειψλ απνδφζεσλ ησλ θαιιηεξγεηψλ, κε απνηέιεζκα ηελ παξαγσγή κεγάισλ πνζνηήησλ θπηηθψλ ππνιεηκκάησλ. επηζηξνθή φισλ ησλ θπηηθψλ ππνιεηκκάησλ ζην έδαθνο θαη απνθπγή θαςίκαηνο ηεο θαιακηάο. πεξηνξηζκφο ηεο θαηεξγαζίαο ηνπ εδάθνπο ζηελ απνιχησο απαξαίηεηε. εθαξκνγή ρισξήο ιίπαλζεο κε θπηά (θπξίσο ςπραλζή) πνπ ελζσκαηψλνληαη ζην έδαθνο φηαλ αθφκα είλαη ρισξά. πξνζζήθε ζην έδαθνο δσηθήο θνπξηάο. πξνζζήθε ζην έδαθνο άιισλ νξγαληθψλ πιηθψλ (ηερλεηή θνπξηά κε ηελ θνκπνζηνπνίεζε, πξηνλίδη, αθαηέξγαζηε ηχξθε, ηιχο ησλ βηνινγηθψλ θαζαξηζκψλ ησλ αζηηθψλ ιπκάησλ, βηνκεραληθά ηππνπνηεκέλα νξγαληθά ιηπάζκαηα).
εξγαιείν ιήςεο απνθάζεσλ γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο απνκείσζεο ηεο νξγαληθήο νπζίαο πθηζηάκελε θαηάζηαζε (ράξηεο) απφθαζε γηα αγξνλνκηθέο πξαθηηθέο ηζνδχγην νξγαληθνχ άλζξαθα ππνινγηζκφο λέαο πεξηεθηηθφηεηαο ζε νξγαληθή νπζία εκπνξηθφ παθέην Soil Carbon Manager
Θεκαηηθφο ράξηεο αγσγηκφηεηαο (αιαηφηεηαο) (0-30 cm)
Μέηξα γηα ηελ απνθπγή ή αληηκεηώπηζε ηεο αιάησζεο θαη ηεο λαηξίσζεο ησλ εδαθώλ Βειηίσζε ησλ θπζηθψλ ηδηνηήησλ ησλ εδαθψλ (ρισξή ιίπαλζε, θνπξηά θιπ). Ιζνπέδσζε ησλ αγξψλ. Βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ ζηξάγγηζεο. Δπηινγή ηεο θαηαιιειφηεξεο κεζφδνπ άξδεπζεο αλάινγα κε ηελ αιαηφηεηα ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ αξδεπηηθνχ λεξνχ ιακβάλνληαο ππφςε ηελ ππφγεηα ζηάζκε, ηελ θαιιηέξγεηα θιπ. Δθαξκνγή ζπρλψλ θαη ειαθξψλ αξδεχζεσλ. Έθπιπζε ησλ αιάησλ ησλ εδαθψλ εθφζνλ ππάξρνπλ ζπλζήθεο θαιήο ζηξάγγηζεο. Δπηινγή αλζεθηηθψλ θαιιηεξγεηψλ ζηελ αιαηφηεηα ηνπ εδάθνπο (θξηζάξη, ζηηάξη, κεδηθή ηεχηια, ληνκάηα θιπ). Πξνζζήθε εδαθνβειηησηηθψλ γηα ηε βειηίσζε αιαηνχρσλ λαηξησκέλσλ θαη λαηξησκέλσλ εδαθψλ (γχςνο, ρισξηνχρν αζβέζηην, ζεηάθη, ζεηηθφ νμχ, ιεηνηξηβηκέλνο αζβεζηφιηζνο θιπ). πκβνπιέο απφ εμεηδηθεπκέλνπο επηζηήκνλεο.
Δξγαιείν ππνζηήξημεο απόθαζεο γηα ηελ απνηξνπή ηεο αιάησζεο ησλ εδαθώλ παξάκεηξνη αιαηφηεηα εδάθνπο (ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα εδάθνπο) αιαηφηεηα αξδεπηηθνχ λεξνχ (ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα λεξνχ) ζηξαγγηζηκφηεηα εδάθνπο εθαξκνγή λεξνχ έθπιπζεο κέζν εηήζην χςνο βξνρήο κέζε εκεξήζηα εμαηκηζνδηαπλνή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αξδεπηηθήο πεξηφδνπ πνζνζηφ πξνζξνθεκέλνπ λαηξίνπ ζην έδαθνο νμχηεηα εδάθνπο ζρέζε πξνζξφθεζεο λαηξίνπ ηνπ αξδεπηηθνχ λεξνχ κέζνδνο άξδεπζεο Σν εξγαιείν ζηεξίδεηαη ζηελ αζξνηζηηθή δξάζε ησλ παξακέηξσλ κε ηειηθή θαηάηαμε α) κηθξφο θίλδπλνο, β) κεζαίνο θίλδπλνο θαη γ) κεγάινο θίλδπλνο αιάησζεο ηνπ εδάθνπο
Θεκαηηθφο ράξηεο ph (0-30 cm)
Μέηξα γηα ηελ απνθπγή ή ηελ αληηκεηώπηζε ηεο ρακειήο νμύηεηαο ησλ εδαθώλ Δθαξκνγή ακεηςηζπνξψλ. Δθαξκνγή νξζνινγηθήο άξδεπζεο. Απνθπγή εθαξκνγήο ππεξβνιηθψλ δφζεσλ ιηπάλζεσλ. Αληηθαηάζηαζε ηεο ρξήζεο ησλ νμηλνπνηψλ ιηπαζκάησλ κε αζβεζηνχρα ιηπάζκαηα (πρ αζβεζηνχρνπ ληηξηθήο ακκσλίαο). Βαζηά νξγψκαηα Xξήζε ζηάρηεο. Υξήζε αλζεθηηθψλ θπηψλ ζηε νμχηεηα ησλ εδαθψλ (κεδηθή, ζπαξάγγη, θξηζάξη, θαζφιη, δαζηθά είδε, θιπ). Καιφο δηαζθνξπηζκφο θαη ελζσκάησζε θαιά ιεηνηξηβεκέλσλ πιηθψλ βειηίσζεο ηεο νμχηεηαο (αζβεζηφιηζνο, καξκαξφζθνλε, άζβεζηνο, ζβεζκέλε άζβεζηνο, πδξάζβεζηνο, αζβεζηντιχο απφ ηα εξγνζηάζηα δάραξεο). πκβνπιέο απφ εμεηδηθεπκέλνπο επηζηήκνλεο.
Θεκαηηθφο ράξηεο SAR (λαηξίσζεο) (0-30 cm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε θψζθνξν (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 60 50 <5 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 5-15 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 15-25 ppm (επαξθψο εθνδηαζκέλα) >25 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 40 30 20 10 0 Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε θψζθνξν (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε θάιην (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 <50 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 50-100 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 100-150 ppm (κέηξηα εθνδηαζκέλα) 150-250 ppm (επαξθψο εθνδηαζκέλα) >250 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε θάιην (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε ζίδεξν (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 <1 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 1-4 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 4-24 ppm (επαξθψο εθνδηαζκέλα) >24 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε ζίδεξν (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε ραιθφ (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 <0.3 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 0.3-0.8 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 0.8-1.5 ppm (επαξθψο εθνδηαζκέλα) >1.5 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε ραιθφ (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε ςεπδάξγπξν (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 <0.7 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 0.7-1.3 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 1.3-1.8 ppm (νξηαθά εθνδηαζκέλα) 1.8-2.5 ppm (πνιχ επαξθψο εθνδηαζκέλα) >2.5 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε ςεπδάξγπξν (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε καγλήζην (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 <45 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 45-85 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 85-145 ppm (κέηξηα εθνδηαζκέλα) 145-295 ppm (επαξθψο εθνδηαζκέλα) >295 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε καγλήζην (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε βφξην (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 <0.5 ppm (πνιχ αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 0.5-0.75 ppm (αλεπαξθψο εθνδηαζκέλα) 0.76-1.2 ppm (επαξθψο εθνδηαζκέλα) >1.2 ppm (ππεξεπαξθψο εθνδηαζκέλα) Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε βφξην (ppm)
Θεκαηηθφο ράξηεο πεξηεθηηθφηεηαο ζε αλζξαθηθφ αζβέζηην (0-30 cm)
βακβάθη βίθνο δέληξα δηάθνξα ειηέο θαιακπφθη θεπεπηηθά κεδηθή ζηηεξά νξγσκέλν ρέξζν δηάθνξα (αθαθίεο, πεχθα, ζχλνιν πνζνζηφ εδαθηθψλ δεηγκάησλ (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 80 70 60 <0.5 % (θησρά ζε πεξηεθηηθφηεηα CaCO3) 0.5-2 % (κέηξηα ζε πεξηεθηηθφηεηα CaCO3) 2-20 % (κε αξθεηή πεξηεθηηθφηεηα ζε CaCO3) >20 % (αζβεζηνχρα) 50 40 30 20 10 0 Ιζηφγξακκα πεξηεθηηθφηεηαο εδαθηθψλ δεηγκάησλ (0-30 cm) ζε αλζξαθηθφ αζβέζηην (%)
Πίλαθαο: Φπζηθέο παξάκεηξνη εδαθψλ ζηηο ζέζεηο ησλ εδαθνηνκψλ ΘΔΗ P1 P2 P3 P4 P5 ΥΑΡΣΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΟΝΑΓΑ 214 A Ioxf A 01 324 B A 00 A * * 2 1 2 A00 Ioxf Efx 435 C Axhc A01ca1 334 C A 02 Iox ΒΑΘΟ (cm) 0-30 30-60 60-90 0-30 30-60 60-90 0-30 30-60 60-90 0-30 30-60 60-90 0-30 30-60 60-90 ΤΓΑΣΟ- ΨΚΑΝΟΣΗΣΑ (gr/100 gr μεξ. εδάθ.) 20.34 17.84 14.26 23.00 21.28 27.01 21.88 21.28 17.48 22.31 22.48 25.55 22.63 22.10 23.29 ΗΜΔΙΟ ΜΟΝ. ΜΑΡΑΝΗ (gr/100 gr μεξ. εδάθ.) 8.76 9.63 6.28 13.01 14.00 16.00 11.54 12.40 9.52 16.04 16.15 17.41 12.66 11.54 11.51 ΦΑΙΝΟΜΔΝΟ ΔΙΓΙΚΟ ΒΑΡΟ (gr/cm 3 ) 1.41 1.70 1.40 1.57 1.58 1.57 1.56 1.59 1.63 1.78 1.81 1.63 1.50 1.59 1.48 ΓΙΑΘΔΙΜΗ ΤΓΡΑΙΑ (mm) 48.98 41.87 33.52 48.26 37.64 52.14 49.90 41.78 37.73 33.48 34.37 39.80 44.87 50.37 52.30 124.37 138.03 129.40 107.65 147.54
Πίλαθαο: Σηκέο θνξεζκέλεο πδξαπιηθήο αγσγηκφηεηαο ζηηο ζέζεηο ησλ εδαθνηνκψλ ΘΔΗ ΒΑΘΟ ΓΔΙΓΜΑΣΟΛΗΦΙΑ ΑΚΟΡΔΣΟΤ ΓΔΙΓΜΑΣΟ (cm) ΚΟΡΔΜΔΝΗ ΤΓΡΑΤΛΙΚΗ ΑΓΧΓΙΜΟΣΗΣΑ (cm/h) ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΜΟ ΚΟΡΔΜΔΝΗ ΤΓΡΑΤΛΙΚΗ ΑΓΧΓΙΜΟΣΗΣΑ P001 0-30 0.92 Βξαδεία P002 0-30 8.70 Σαρεία P003 0-30 1.34 Βξαδεία P004 0-30 0.52 Βξαδεία P005 0-30 0.91 Βξαδεία P006 0-30 1.51 Μέηξηα P007 0-30 13.30 Σαρεία P008 0-30 0.25 Βξαδεία P009 0-30 0.71 Βξαδεία P010 0-30 2.27 Μέηξηα P021 0-30 10.70 Σαρεία P022 0-30 0.48 Βξαδεία P023 0-30 0.77 Βξαδεία P024 0-30 3.12 Μέηξηα P025 0-30 1.92 Μέηξηα P026 0-30 1.53 Μέηξηα P027 0-30 2.64 Μέηξηα P031 0-30 1.98 Μέηξηα P032 0-30 1.52 Μέηξηα
Πίλαθαο: Η ζρεηηθή πνζνηηθή εθηίκεζε ησλ νξπθηψλ ηεο αξγίινπ ζηα εδαθηθά πξνθίι πξνθίι κνληκνξηινλίηεο βεξκηθνπιίηεο θανιηλίηεο ηιιίηεο ρισξίηεο πεξηεθηηθόηεηα % P001 40-50 ~10 ~20 ~20 <10 P002 30-40 ~20 ~20 ~20 0 P003 20-30 ~20 ~20 ~20 0 P004 20-30 10-20 ~20 ~20 <10 P005 20-30 10-20 ~20 ~20 <10 P006 40-50 <10 ~20 ~20 <10 P007 70-80 0 ~10 ~10 0 P008 60-70 0 ~10 ~20 0 P009 60-70 0 ~10 ~20 0 P010 40-50 ~10 ~20 ~20 <<10 P021 70-80 0 ~10 ~10 0 P022 70-80 0 ~10 ~10 0 P023 70-80 0 ~10 ~10 0 P024 70-80 0 ~10 ~10 <<10 P025 70-80 0 ~10 ~10 <<10
Απνηειέζκαηα αλαιχζεσλ ζχλζεησλ εδαθηθψλ δεηγκάησλ απφ ηα ζεξκνθήπηα
εδαθικά δείγμαηα 60-90 cm (%) εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) εδαθικά δείγμαηα 30-60 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 60 50 40 30 60 50 40 30 20 10 0 Ελαυρά Ελαυρά/Μέσα Μέσα/Βαριά Βαριά κοκκομεηπική ζύζηαζη 20 10 0 Ελαυρά Μέσα Μέσα/Βαριά Βαριά κοκκομεηπική ζύζηαζη 60 50 40 30 20 10 0 Ελαυρά Ελαυρά/Μέσα Μέσα/Βαριά Βαριά κοκκομεηπική ζύζηαζη
πνζνζηφ ζεξκνθεπίσλ % LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 80 60 <2 % (πνιχ ρακειή) 2-4 % (κέηξηα) 4-6 % (κέζε) >6 % (πςειή) 40 20 0 0-30 30-60 60-90 βάζνο δεηγκαηνιεςίαο (cm) Πεξηεθηηθφηεηα εδαθηθψλ δεηγκάησλ ζεξκνθεπίσλ ζε νξγαληθή νπζία (%)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 60 50 40 ελαθπά αλκαλικό μέζα αλκαλικό 30 20 10 0 μέζα όξινο ελαθπά όξινο οςδέηεπο ιζσςπά αλκαλικό 5,2-6,5 6,5-6,9 7 7,1-7,5 7,6-8,2 8,3-9 ph
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 60 50 40 ςτηλή πολύ ςτηλή 30 20 10 0 μέηπια κανονική <1 1-2 2-4 >4 ηλεκηπική αγυγιμόηηηα EC (ms/cm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 πολύ ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ςπεπεπαπκώρ εθοδιαζμένα επαπκώρ εθοδιαζμένα 0-10 10-25 25-30 >30 διαθέζιμορ P (ppm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 60 50 ςπεπεπαπκώρ εθοδιαζμένα 40 30 20 10 0 πολύ ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα μέηπια εθοδιαζμένα επαπκώρ εθοδιαζμένα <100 100-150 150-200 200-300 >300 διαθέζιμο K (ppm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 πολύ ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα οπιακά εθοδιαζμένα ςπεπεπαπκώρ εθοδιαζμένα πολύ επαπκώρ εθοδιαζμένα <0.7 0.7-1.3 1.3-1.8 1.8-2.5 >2.5 διαθέζιμορ Zn (ppm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 πολύ ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα επαπκώρ εθοδιαζμένα ςπεπεπαπκώρ εθοδιαζμένα <1 1-4 4-24 >24 διαθέζιμορ Fe (ppm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 πολύ ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ςπεπεπαπκώρ εθοδιαζμένα επαπκώρ εθοδιαζμένα <0.3 0.3-0.8 0.8-1.5 >1.5 διαθέζιμορ Cu (ppm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 πολύ ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα ανεπαπκώρ εθοδιαζμένα μέηπια εθοδιαζμένα ςπεπεπαπκώρ εθοδιαζμένα επαπκώρ εθοδιαζμένα <45 45-85 85-145 145-295 >295 διαθέζιμο Mg (ppm)
εδαθικά δείγμαηα 0-30 cm (%) LIFE07 ENV/GR/000278 Soil Sustainability (So.S.) 60 50 40 30 υτωχά σε περιεκτικότητα μέτρια σε περιεκτικότητα CaCO 3 με αρκετή περιεκτικότητα CaCO 3 20 CaCO 3 10 0 ασβεστούχα <0.5 0.5-2 2-20 >20 πεπιεκηικόηηηα ζε CaCO 3 (%)
Απνηειέζκαηα αλαιχζεσλ δεηγκάησλ αξδεπηηθνχ λεξνχ
Γηάγξακκα 1. χγθξηζε ησλ ηηκψλ ηεο ειεθηξηθήο αγσγηκφηεηαο ησλ ππφγεησλ λεξψλ ηεο ιεθάλεο Αλζεκνχληα κε ηα φξηα ηεο δηεζλνχο βηβιηνγξαθίαο
100 75 50 25 0 1 5 9 13 15 17 19 22 24 27 31 36 38 40 42 44 46 48 50 56 67 69 71 Na (mg/l) νερών γεωτρήσεων Να < 69 mg/l Na > 69 mg/l Γηάγξακκα 3. χγθξηζε ησλ ζπγθεληξψζεσλ Na ησλ ππφγεησλ λεξψλ ηεο ιεθάλεο Αλζεκνχληα κε ηα φξηα ηεο δηεζλνχο βηβιηνγξαθίαο ζηελ άξδεπζε κε θαηαηνληζκφ
Γηάγξακκα 5. χγθξηζε ησλ ζπγθεληξψζεσλ Cl ησλ ππφγεησλ λεξψλ ηεο ιεθάλεο Αλζεκνχληα κε ηα φξηα ηεο δηεζλνχο βηβιηνγξαθίαο ζηελ άξδεπζε κε θαηαηνληζκφ
Γηάγξακκα 6. χγθξηζε ησλ ζπγθεληξψζεσλ B ησλ ππφγεησλ λεξψλ ηεο ιεθάλεο Αλζεκνχληα κε ηα φξηα ηεο δηεζλνχο βηβιηνγξαθίαο
200 150 100 50 0 1 5 9 13 15 17 19 22 24 27 31 36 38 40 42 44 46 48 50 56 67 69 71 Ολικό- N (mg/l) νερών γεωτρήσεων Ολικό- N < 5 mg/l Ολικό- N > 30 mg/l
Αξηζκόο γεσηξήζεσλ πλνιηθή πνζόηεηα αδώηνπ πνπ πξνζηίζεηαη ζην ρσξάθη ζε όιε ηελ αξδεπηηθή πεξίνδν Κηιά ζην ζηξέκκα Διάρηζηε πνζόηεηα Μέζε πνζόηεηα Μέγηζηε πνζόηεηα 4 0 0,5 1,5 23 3 8 15 18 19 35 104
Ιζηνζειίδα έξγνπ www.lifesos.eu Με ηε ζπλεηζθνξά ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ κέζνπ LIFE + ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο
ίλδνο Θεζζαινλίθεο Σ.Κ. 57400 ΣΗΛ. 2310798790, 2310798144 ΦΑΞ 2310796352 email: hatzigiannakis.lri@nagref.gr panoras.lri@nagref.gr anilias.lri@nagref.gr 57400, Sindos, Thessaloniki, Greece TEL. 2310798790, 2310798144 FAX 2310796352
Δπραξηζηώ γηα ηελ πξνζνρή ζαο