ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 29.10.2009 COM(2009)582 τελικό Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ µε την οποία επιτρέπεται στην ηµοκρατία της Λετονίας να εφαρµόσει µέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/EΚ σχετικά µε το κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 110 Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Σύµφωνα µε το άρθρο 395 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, της 28ης Νοεµβρίου 2006, σχετικά µε το κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας (εφεξής: «οδηγία ΦΠΑ»), το Συµβούλιο, αποφασίζοντας οµόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, µπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος µέλος να θεσπίζει ειδικά µέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας, για λόγους απλούστευσης των διαδικασιών επιβολής του φόρου προστιθέµενης αξίας (ΦΠΑ) ή πρόληψης ορισµένων τύπων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. Με επιστολή που καταχωρίσθηκε στη Γενική Γραµµατεία της Επιτροπής στις 3 Μαρτίου 2009, η ηµοκρατία της Λετονίας (εφεξής «Λετονία») ζήτησε την άδεια να συνεχίσει την εφαρµογή µέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ. Σύµφωνα µε το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας ΦΠΑ, η Επιτροπή, µε επιστολή της 22ας Σεπτεµβρίου 2009, ενηµέρωσε τα άλλα κράτη µέλη σχετικά µε το αίτηµα της Λετονίας. Με επιστολή της 24ης Σεπτεµβρίου 2009, η Επιτροπή γνωστοποίησε στη Λετονία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εξέταση του αιτήµατος. 120 Γενικό πλαίσιο Η αγορά ξυλείας στη Λετονία κυριαρχείται από µικρές τοπικές επιχειρήσεις και µεµονωµένους προµηθευτές, µε εφήµερο συχνά χαρακτήρα, που είναι δύσκολο να ελεγχθούν από τη φορολογική διοίκηση και, ως εκ τούτου, αποτελούν συχνά µέσο φοροδιαφυγής. Η συνηθέστερη µορφή φοροδιαφυγής συνίσταται στην τιµολόγηση προµηθειών και στη συνέχεια στην εξαφάνιση της επιχείρησης χωρίς αυτή να καταβάλει προηγουµένως τον φόρο στις φορολογικές αρχές, ενώ ο πελάτης διαθέτει έγκυρο τιµολόγιο που του επιτρέπει να ζητήσει έκπτωση του ΦΠΑ. Η προτεινόµενη διάταξη προβλέπει ότι σε περίπτωση συναλλαγών σχετικών µε ξυλεία, ο λήπτης των αγαθών και των υπηρεσιών, υπό ορισµένες συνθήκες, είναι υπόχρεος του ΦΠΑ. Η διάταξη αυτή αποτελεί παρέκκλιση από τον γενικό κανόνα του άρθρου 193 της οδηγίας ΦΠΑ, σύµφωνα µε τον οποίο ο ΦΠΑ οφείλεται από τον υποκείµενο στον φόρο ο οποίος πραγµατοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα ο προµηθευτής των αγαθών να µη χρεώνει ΦΠΑ στον πελάτη του στο µέτρο που ο πελάτης θεωρείται υποκείµενος στον φόρο για τους σκοπούς του ΦΠΑ. Ένας τέτοιος πελάτης, εφόσον έχει δικαίωµα πλήρους έκπτωσης του φόρου, µπορεί ταυτόχρονα να δηλώσει και να εκπέσει τον ΦΠΑ που αντιστοιχεί στα αγαθά που προµηθεύτηκε. Αποτέλεσµα είναι να µην καταβάλλεται στην πράξη ΦΠΑ στο κράτος. Αυτό το µέτρο παρέκκλισης [από την τότε εφαρµοστέα έκτη οδηγία 77/388/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρµονίσως των νοµοθεσιών των κρατών µελών των σχετικών µε τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας: οµοιόµορφη φορολογική βάση (EE L 145 της 13.6.1977) η οποία αντικαταστάθηκε, χωρίς ουσιαστική τροποποίηση επί του περιεχοµένου, από την οδηγία ΦΠΑ] είχε χορηγηθεί αρχικά στην πράξη προσχώρησης του 2003 (ΕΕ L 236 της 23.9.2003, σ. 33) και συγκεκριµένα στο κεφάλαιο 7 σηµείο 1β) του 2
παραρτήµατος VIII έως την 30ή Απριλίου 2005. Στη συνέχεια, το µέτρο παρατάθηκε έως την 31η εκεµβρίου 2009 µε την απόφαση 2006/42/EΚ του Συµβουλίου της 24ης Ιανουαρίου 2006 (ΕΕ L 25 της 28.1.2006, σ. 31). Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πραγµατικά και νοµικά περιστατικά στα οποία βασίστηκε η αρχική παρέκκλιση εξακολουθούν να ισχύουν και ότι η προηγούµενη παρέκκλιση επέτρεψε στη Λετονία να περιορίσει τον κίνδυνο φοροδιαφυγής όσον αφορά τον ΦΠΑ και να απλοποιήσει τη διαδικασία επιβολής του φόρου στην αγορά ξυλείας. Ως εκ τούτου, η παρέκκλιση πρέπει να παραταθεί για µια ακόµα, περιορισµένη περίοδο. 141 Συνοχή µε τις άλλες πολιτικές και στόχους της Ένωσης Άνευ αντικειµένου. ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ιαβουλεύσεις µε τα ενδιαφερόµενα µέρη 219 Άνευ αντικειµένου. Συγκέντρωση και χρήση εµπειρογνωµοσύνης 229 230 εν υπήρξε ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εµπειρογνώµονες. Εκτίµηση επιπτώσεων Η παρούσα απόφαση αποσκοπεί στην καταπολέµηση της φοροδιαφυγής όσον αφορά τον ΦΠΑ στην αγορά ξυλείας της Λετονίας και στην απλοποίηση της επιβολής του φόρου και, συνεπώς, έχει δυνητικά θετικό αντίκτυπο. Ωστόσο, λόγω του περιορισµένου πεδίου εφαρµογής της παρέκκλισης και της περιορισµένης χρονικής εφαρµογής της, οι επιπτώσεις θα είναι ούτως ή άλλως περιορισµένες. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 305 Περίληψη της προτεινόµενης ενέργειας Παροχή δυνατότητας στη Λετονία να παρατείνει την εφαρµογή µέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ όσον αφορά τη χρήση µηχανισµού αντίστροφης επιβάρυνσης για τις συναλλαγές στον τοµέα της ξυλείας. 310 Νοµική βάση Άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ. 329 Αρχή της επικουρικότητας Σύµφωνα µε το άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ, το κράτος µέλος που επιθυµεί να θεσπίσει µέτρα παρέκκλισης από την εν λόγω οδηγία πρέπει να λάβει την έγκριση του Συµβουλίου, η οποία θα έχει τη µορφή απόφασης του Συµβουλίου. Εποµένως, η πρόταση είναι σύµφωνη µε την αρχή της επικουρικότητας. 3
Αρχή της αναλογικότητας Η πρόταση είναι σύµφωνη µε την αρχή της αναλογικότητας για τον(τους) εξής λόγο(- ους). 331 332 Η απόφαση αφορά άδεια που χορηγείται σε κράτος µέλος κατόπιν αιτήσεώς του και δεν αποτελεί υποχρέωση. εδοµένου του περιορισµένου πεδίου εφαρµογής της παρέκκλισης, το ειδικό µέτρο είναι ανάλογο προς τον επιδιωκόµενο στόχο. Επιλογή µέσων 341 Σύµφωνα µε το άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ, παρέκκλιση από τους κοινούς κανόνες σε θέµατα ΦΠΑ επιτρέπεται µόνο µε οµόφωνη απόφαση του Συµβουλίου έπειτα από πρόταση της Επιτροπής. Εξάλλου, η απόφαση του Συµβουλίου αποτελεί το πλέον κατάλληλο µέσο δεδοµένου ότι µπορεί να απευθύνεται σε µεµονωµένα κράτη µέλη. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 409 Η πρόταση δεν έχει επιπτώσεις για τον κοινοτικό προϋπολογισµό. ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ρήτρα επανεξέτασης/αναθεώρησης/λήξης ισχύος 533 Η πρόταση περιλαµβάνει ρήτρα λήξης ισχύος. 4
Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ µε την οποία επιτρέπεται στην ηµοκρατία της Λετονίας να εφαρµόσει µέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/EΚ σχετικά µε το κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, την οδηγία 2006/112/EΚ του Συµβουλίου, της 28ης Νοεµβρίου 2006, για το κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας 1, και ιδίως το άρθρο 395 παράγραφος 1, την πρόταση της Επιτροπής, Εκτιµώντας τα ακόλουθα: (1) Με επιστολή που καταχωρίσθηκε στη Γενική Γραµµατεία της Επιτροπής στις 3 Μαρτίου 2009, η ηµοκρατία της Λετονίας (εφεξής «Λετονία») ζήτησε την άδεια να συνεχίσει την εφαρµογή µέτρου παρέκκλισης από τις διατάξεις της οδηγίας 2006/112/EΚ του Συµβουλίου όσον αφορά τον υπόχρεο του ΦΠΑ. (2) Σύµφωνα µε το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, η Επιτροπή, µε επιστολή της 22ας Σεπτεµβρίου 2009, ενηµέρωσε τα άλλα κράτη µέλη σχετικά µε το αίτηµα που υπέβαλε η Λετονία. Με επιστολή της 24ης Σεπτεµβρίου 2009, η Επιτροπή γνωστοποίησε στη Λετονία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εκτίµηση του αιτήµατός της. (3) Η αγορά ξυλείας στη Λετονία κυριαρχείται από µικρές τοπικές επιχειρήσεις και µεµονωµένους προµηθευτές. Λόγω της φύσεως της αγοράς και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτή, προκλήθηκε φοροδιαφυγή η οποία ήταν δύσκολο να ελεγχθεί από τις φορολογικές αρχές. Ως εκ τούτου, συµπεριλήφθηκε στη λετονική νοµοθεσία περί ΦΠΑ ειδική διάταξη η οποία ορίζει ότι, όσον αφορά τις συναλλαγές στον τοµέα της ξυλείας, υπόχρεος του φόρου είναι ο υποκείµενος στον φόρο για τον οποίο πραγµατοποιείται η φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. (4) Το µέτρο αυτό αποτελεί παρέκκλιση από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/EΚ, το οποίο ορίζει ότι, στο εσωτερικό καθεστώς, ο φόρος οφείλεται κατά κανόνα από τον υποκείµενο στον φόρο που πραγµατοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. 1 ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1. 5
(5) Το µέτρο είχε προηγουµένως επιτραπεί στην πράξη προσχώρησης του 2003 2, ιδίως στο κεφάλαιο 7 σηµείο 1β) του παραρτήµατος VIII, καθώς και µε την απόφαση 2006/42/EΚ του Συµβουλίου της 24ης Ιανουαρίου 2006 3 βάσει της τότε εφαρµοστέας έκτης οδηγίας 77/388/EΚ 4. (6) Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πραγµατικά και νοµικά περιστατικά που δικαιολογούσαν την τρέχουσα εφαρµογή του συγκεκριµένου µέτρου απλούστευσης δεν έχουν µεταβληθεί και εξακολουθούν να ισχύουν. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιµο να επιτραπεί στην Λετονία να εφαρµόσει το εν λόγω µέτρο για µια ακόµα, περιορισµένη περίοδο. (7) Η παρέκκλιση δεν θα έχει αρνητικές συνέπειες στους ιδίους πόρους της Κοινότητας που προέρχονται από τον ΦΠΑ, ΕΞΕ ΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Κατά παρέκκλιση του άρθρου 193 της οδηγίας 2006/112/EΚ, επιτρέπεται στη Λετονία να συνεχίσει, από την 1η Ιανουαρίου 2010 έως την 31η εκεµβρίου 2012, να ορίζει ως υπόχρεο του ΦΠΑ τον λήπτη αγαθών ή υπηρεσιών, στην περίπτωση συναλλαγών ξυλείας. Άρθρο 2 Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στη ηµοκρατία της Λετονίας. Βρυξέλλες, Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος 2 3 4 ΕΕ L 236 της 23.9.2003, σ. 33. ΕΕ L 25 της 28.1.2006, σ. 31. EE L 145 της 13.6.1977. 6