Σύνοψη Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 2014 2020

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Σύνοψη Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 2014 2020 Ιούνιος, 2015

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Η εκπόνηση του Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για την περίοδο 2014-2020 έγινε με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)

Περιεχόμενα Α. Σύνοψη Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για την περίοδο 2014-2020... 5 Παράρτημα 3/29

Η στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης, που βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ε.Ε, «συνιστά μια ατζέντα οικονομικού μετασχηματισμού βασισμένη: στις επιλογές, στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, στην κρίσιμη μάζα, στη συλλογική ηγεσία, στη συνδεσιμότητα και στην κοινή λογική, έτσι ώστε να προωθήσει την ανάπτυξη των περιφερειών επικεντρώνοντας τις προσπάθειες στην αξιοποίηση των πιο εξειδικευμένων προτερημάτων τους» (Mikel Landabaso, DG Regio, 2011) 4/29

Α. Σύνοψη Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για την περίοδο 2014-2020 Στο πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνεται μία συνοπτική παρουσίαση της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Επίσης γίνεται αναφορά στα βασικά κείμενα εργασίας, στα πεδία που καλύφθηκαν από την ομάδα έργου και στον τρόπο προσέγγισης (bottom-up) κατά το σχεδιασμό με στόχο τον εντοπισμό των προτεινόμενων στοχευμένων δράσεων. Το περιεχόμενο του σχεδίου συνθέτουν η έρευνα, η τεχνολογική ανάπτυξη και η καινοτομία υπό το πρίσμα των εμβληματικών πρωτοβουλιών της Ευρώπης 2020: έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Μέσω του σχεδίου καλύπτονται οι 11 θεματικοί στόχοι της νέας Προγραμματικής Περιόδου, όπως αυτοί έχουν τεθεί από τα ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, Ταμείο Συνοχής, ΕΓΤΑΑ και ΕΤΘΑ και οι 3 Προτεραιότητες Εργασίας: Θεματικοί Στόχοι Οι τρεις Προτεραιότητες Εργασίας είναι: 5/29

Καταγράφονται επίσης οι βασικές παράμετροι που ελήφθησαν υπόψη για τη στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης της Δυτικής Μακεδονίας. Τονίζονται δε, τα ακόλουθα: Τα χαρακτηριστικά της στρατηγικής RIS3 Οι 5 κατευθύνσεις οι οποίες θα εφαρμοστούν στην περιφέρεια, προσαρμοσμένες κατάλληλα στα δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες της ΠΔΜ. Τα 6 στάδια τα οποία οδηγούν στον τελικό στρατηγικό σχεδιασμό ως αλληλοεπιδρούσες και αλληλεξαρτώμενες συνιστώσες αυτού. Οι βασικές πτυχές του σχεδιασμού της Στρατηγικής της Έξυπνης Εξειδίκευσης Τέλος επισημαίνεται η σημασία της «ισχυρής συμμετοχής» των εκφραστών της επιχειρηματικότητας ως κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας της στρατηγικής. Υφιστάμενη Κατάσταση Έρευνας-Καινοτομίας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑΚ) στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Η ταυτότητα και η εξειδίκευση της Δυτικής Μακεδονίας Στο 2ο κεφάλαιο γίνεται μία αναλυτική παρουσίαση των στοιχείων εκείνων που συνθέτουν τον αναπτυξιακό χαρακτήρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, ενώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις ιδιαιτερότητες της, οι οποίες σχετίζονται με τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, τον ενεργειακό χαρακτήρα, το παραγωγικό μοντέλο και τις διαφαινόμενες διαρθρωτικές αδυναμίες που μεγεθύνονται από την παρατεταμένη οικονομική αστάθεια και προσθέτουν ουσιαστικά εμπόδια στην επιχειρηματικότητα της περιφέρειας. Ο αγροτικός και ο κτηνοτροφικός κλάδος βαίνουν συρρικνούμενοι ενώ ο δευτερογενής τομέας ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον κλάδο της ενέργειας και δευτερευόντως από τον κλάδο της γούνας. Ο τομέας του τουρισμού δεν αποτελεί εκ των πραγμάτων κυρίαρχο οικονομικό παράγοντα για την περιοχή, κατατάσσοντας την ΠΔΜ στην τελευταία θέση στην Ελλάδα. Οι υποδομές, οι δομές, οι φορείς και το ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα ΕΤΑΚ Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται στοιχεία για τις υποδομές ΕΤΑΚ δημόσιου χαρακτήρα (Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Ερευνητικά κέντρα, βιομηχανικές υποδομές κλπ.). Γίνεται περιγραφή των δραστηριοτήτων των βασικών δομών-φορέων ΕΤΑΚ και Επιχειρηματικότητας (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΚΤΕ Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας, ΙΔΕΠ - Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών & Ενεργειακών Πόρων, Αναπτυξιακές Εταιρίες, Επιμελητήρια, ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Α.Ε, ΕΔΑ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος ΠΔΜ, ΠΤΑ Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης ΠΔΜ, ΔΙΑΠ ΠΔΜ Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, ΚΕΠΕ Κέντρο Περιβάλλοντος, ΔΕΗ Α.Ε). Τέλος παρουσιάζονται τα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία που αφορούν στο ανθρώπινο δυναμικό της περιφέρειας που απασχολείται στην ΕΤΑΚ. Οι σημαντικές δράσεις ΕΤΑΚ των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων και τα αποτελέσματά τους Παρουσιάζονται οι δράσεις προγράμματα σχετικά με ΕΤΑΚ ως και το 2013. Ειδικότερα, γίνεται πιο αναλυτική αναφορά στο πρόγραμμα Smart+ (το οποίο είναι το πιο πρόσφατο πρόγραμμα σχετικά με ΕΤΑΚ) με παρουσίαση των συμπερασμάτων και των προτάσεων του προγράμματος οι οποίες συγκλίνουν σε μία νέα προσέγγιση σχεδιασμού της στρατηγικής (Χάρτα Στρατηγικής του Smart+). Ακολουθούν σύντομες αναφορές σε χρηματοδοτικά εργαλεία για ΕΤΑΚ (ΤΑΝΕΟ, ΕΤΕΑΝ Α.Ε, Πρωτοβουλία JEREMIE). Τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων ΕΤΑΚ παρελθόντων ετών (Γ και Δ Προγραμματική Περίοδος) αποτιμώνται και καταγράφονται στη συνέχεια, ενώ συνοψίζονται στην διαπίστωση της ελλιπούς και 6/29

περιορισμένης λειτουργίας της Τριπλής Έλικας (ακαδημαϊκή κοινότητα, δημόσιοι φορείς, επιχειρηματική κοινότητα) στις δράσεις ΕΤΑΚ. Η θέση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στον τομέα ΕΤΑΚ σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές Επίπεδο Στην επόμενη ενότητα γίνεται μία συνοπτική ιστορική αναδρομή στις παλαιότερες πολιτικές καινοτομίας ως το 2013. Ακολουθούν αναλυτικά στοιχεία και δείκτες ΕΤΑΚ της ΠΔΜ σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο. Συμπερασματικά επισημαίνονται: Στους δείκτες καινοτομίας, η ΠΔΜ υστερεί τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε μελέτη της ανταγωνιστικότητας (EU Regional Competitiveness Index, RCI 2013) που έγινε σε επίπεδο περιφερειών (262 περιφέρειες) στην Ευρώπη υπογραμμίζονται οι χαμηλές επιδόσεις στην ποιότητα των θεσμών, στις υποδομές, στην αποτελεσματικότητα της ανώτατης εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο δείκτης επιχειρηματικής κουλτούρας όπου η ΠΔΜ κατατάσσεται τελευταία σε εθνικό επίπεδο και 2 θέσεις πριν το τέλος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ΠΔΜ υπολείπεται σε όλους σχεδόν τους δείκτες που αφορούν στη χρήση νέων τεχνολογιών στις επιχειρήσεις σε εθνικό επίπεδο. Σε μελέτη για τη σχετική εξειδίκευση σε κλάδους της βιομηχανίας, η ΠΔΜ διαθέτει την πιο σημαντική εξειδίκευση στις κατηγορίες «κατεργασία & βαφή γουναρικών παραγωγή γούνινων ειδών» και «εξόρυξη λιγνίτη». Δευτερευόντως υψηλή εξειδίκευση εντοπίζεται στη «δευτεροβάθμια εκπαίδευση», στη «διοίκηση κράτους» & «οικονομική & κοινωνική πολιτική κοινότητας», στην «καλλιέργεια των σιτηρών και κηπευτικών» και στην «κτηνοτροφία». Τέλος, γίνεται μία ουσιαστική προσέγγιση της επιχειρηματικότητας της ΠΔΜ από την κατεύθυνση της ΕΤΑΚ στοχεύοντας στην καταγραφή των βασικών ελλείψεων και κενών ιδιαίτερα των ΜΜΕ. Επιγραμματικά οι ελλείψεις αυτές εντοπίζονται στους τομείς: Εξωστρέφεια Συνεργασίες Ηλεκτρονικό εμπόριο Ποιότητα και ασφάλεια των προϊόντων Καινοτομία Θεσμικά ζητήματα Ο Σχεδιασμός και η Εφαρμογή των Πολιτικών για την ΕΤΑΚ Οι εμπλεκόμενοι Φορείς στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή της πολιτικής για την ΕΤΑΚ Το 3ο κεφάλαιο ξεκινά με την αναλυτική παρουσίαση των εμπλεκόμενων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα στη χάραξη στρατηγικής και στην εφαρμογή των πολιτικών ΕΤΑΚ. Οι φορείς και οι ρόλοι που διαδραματίζουν είναι: Η Γενική Γραμματεία Επενδύσεων Υπουργείου Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας στοχεύει στην ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας και του παραγωγικού δυναμικού με την προώθηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Διαδραματίζει συντονιστικό, ελεγκτικό, υποστηρικτικό ρόλο στο ΣΕΣ 2014-2020 Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) ενισχύει, στηρίζει και προωθεί θέματα έρευνας και τεχνολογίας. Είναι το εποπτεύον όργανο σημαντικών ερευνητικών και 7/29

τεχνολογικών φορέων και συμμετέχει στο σχεδιασμό της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας. Η ΓΓΕΤ δραστηριοποιείται σε διεθνές, εθνικό, τομεακό και περιφερειακό επίπεδο και κατά συνέπεια λειτουργεί ως τον κρίσιμο άξονα ΕΤΑΚ ο οποίος εξασφαλίζει την αρμονική συνύπαρξη των 4 αυτών επιπέδων. Σε επίπεδο περιφέρειας οι φορείς που εμπλέκονται είναι: η ΠΔΜ, η ΕΔΑ της ΠΔΜ, τα Εκπαιδευτικά και Ερευνητικά Ιδρύματα (Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ, ΚΤΕ, ΙΔΕΠ) και τα Επιμελητήρια. Πιο συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας διεξάγονται ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με αντίστοιχα ιδρύματα της Ελλάδας ή του εξωτερικού. Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας προωθεί την έρευνα και την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, παράγει επιστημονική γνώση και παρέχει επιστημονικές και τεχνολογικές υπηρεσίες με αναπτυξιακό στόχο. Το Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας (ΚΤΕ) είναι ο αρμόδιος φορέας λειτουργίας του Περιφερειακού Γραφείου Καινοτομίας. Προάγει την τεχνολογική έρευνα και αποτελεί βασικό συνεργάτη των παραγωγικών φορέων της περιφέρειας. Τέλος, το Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρμογών Στερεών Καυσίμων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) έχει ως αντικείμενο την αξιοποίηση των στερεών καυσίμων. Αναπτύσσει καινοτόμες μεθόδους σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των βεβαρημένων από τις εξορυκτικές διαδικασίες περιοχών. Επισημαίνεται ιδιαίτερα η ουσιαστική συμβολή των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στην ανάπτυξη της περιφέρειας στα πεδία της καινοτομίας, της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού καθώς και στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Ειδικότερα, αναπτύσσονται τα κίνητρα που μπορούν να οδηγήσουν στη δραστηριοποίησή τους, τα πιθανά εμπόδια που θα προκύψουν κατά τη διαδικασία της εμπλοκής τους στην περιφερειακή ανάπτυξη και η οργάνωση της συνεργασίας τους με τους λοιπούς εμπλεκόμενους. Το Πλαίσιο Διαχείρισης, οι Συνέργειες μεταξύ πολιτικών και χρηματοδοτικών μέσων Το πλαίσιο διαχείρισης του ΣΕΣ 2014-2020 και οι αρχές που το διέπουν αποτελούν το αντικείμενο της ενότητας αυτής, με σχηματική παρουσίαση των στοιχείων του και περιγραφή της λειτουργίας της Διαχειριστικής αρχής. Τονίζονται επίσης οι σημαντικές καινοτομίες του νέου ΣΕΣ 2014-2020. Οι αναμενόμενες συνέργειες εντοπίζονται κυρίως μεταξύ των δράσεων του παρόντος σχεδίου και των δράσεων των επενδυτικών δραστηριοτήτων σε εθνικό επίπεδο. Οι δράσεις που περιγράφονται από τη ΓΓΕΤ έχουν ένα γενικό χαρακτήρα και θα εξειδικευτούν σε περιφερειακό επίπεδο. Παρουσιάζονται συνοπτικά οι Επενδυτικές προτεραιότητες και οι σχετικοί τύποι δράσεων για κάθε μία από αυτές: 8/29

Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» για την Έρευνα και την Καινοτομία με προϋπολογισμό 15 δισ. ευρώ εστιάζει σε 12 τομείς για τη διετία 2014-2015. Εκτός των κλασσικών εργαλείων χρηματοδότησης των δράσεων ΕΤΑΚ ερευνώνται και εναλλακτικές δυνατότητες χρηματοδότησης (επιχειρηματικοί άγγελοι, venture capitals, εταιρικοί επενδυτές, χρηματοδότηση από το πλήθος κ.α.). Οι βασικές κατευθύνσεις & προτεραιότητες στον τομέα ΕΤΑΚ σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο Στην παρούσα ενότητα γίνεται αναλυτική παρουσίαση των προτεραιοτήτων σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τομεακό επίπεδο. Συνοπτικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι προτεραιότητες είναι: Η στρατηγική για την ευφυή εξειδίκευση προκρίνεται από την Ευρώπη ως απαραίτητο δομικό στοιχείο των εθνικών και περιφερειακών στρατηγικών για την έρευνα και καινοτομία. Οι εθνικές προτεραιότητες καθορίζονται από τον κεντρικό στόχο του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης για την Ελλάδα, ενώ ο άξονας αναπτυξιακής στρατηγικής για την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων ορίζει 4 προτεραιότητες: 9/29

Αναλύονται επίσης οι αναπτυξιακές προκλήσεις στον τομέα ΕΤΑΚ για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 με κυρίαρχη αυτή της ενσωμάτωσης της έξυπνης εξειδίκευσης στην περιφερειακή στρατηγική. Δίνεται τέλος έμφαση στους στόχους και τις επενδυτικές προτεραιότητες για την ΕΤΑΚ. Το όραμα Κεντρικός Στόχος του τομέα για το 2020 για την Ελλάδα ορίστηκε ως: Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο Στην τελευταία ενότητα του 3ου κεφαλαίου παρουσιάζονται παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών τα οποία επιγραμματικά και μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν: 10/29

Η Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Αναφορά δυνατών σημείων, αδυναμιών, ευκαιριών και κινδύνων της ΠΔΜ στον τομέα ΕΤΑΚ Η ανάλυση SWOT για την ΕΤΑΚ στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας συνοψίζεται στις παρακάτω διαπιστώσεις: Ακολούθως γίνεται διάκριση και συγκεκριμενοποίηση των επιθυμητών και των μη επιθυμητών συνδυασμών. Ανάπτυξη βασισμένη στην καινοτομία - Οι Δυνατότητες Βιώσιμης Εξειδίκευσης σε τομεακό και χωρικό επίπεδο Ο εντοπισμός και η ορθή διαχείριση των εμποδίων για τη βιώσιμη εξειδίκευση αποτελούν κρίσιμο παράγοντα επιτυχούς κάλυψης των θεματικών πεδίων σχετικών με την ΕΤΑΚ. Τα εμπόδια αυτά για κάθε ένα στόχο των 9 θεματικών πεδίων αναλύονται στο κυρίως κείμενο. Εξετάζονται επίσης και άλλοι παράγοντες οι οποίοι είναι μπορεί να χαρακτηριστούν ως αναγκαίες συνθήκες για την επιτυχή έκβαση της βιώσιμης εξειδίκευσης. Το όραμα της Περιφέρειας Το όραμα πάνω στο οποίο δομήθηκε η έξυπνη εξειδίκευση στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εκφράζεται ως εξής: Οι αντικειμενικοί στόχοι και οι βασικοί άξονες παρεμβάσεων Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας προσδιορίζεται στη βάση των τυπολογιών ως μία αγροτική περιφέρεια πλησίον αστικών περιφερειών, που δεν καθοδηγείται από την επιστήμη και την τεχνολογία, ενώ ως προς την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς διεκδικεί τον χώρο ανάμεσα στις δύο κατηγορίες σχετικά με την αυξομείωση του πληθυσμού. 11/29

Περιγράφονται οι δύο προτεινόμενοι βασικοί στρατηγικοί άξονες, οι ενδεικτικές πολιτικές και οι στόχοι και δίνεται έμφαση στην αναγκαιότητα του περιφερειακού στρατηγικού σχεδιασμού. Προτεινόμενες Δράσεις Ιεράρχηση Προτεραιοτήτων Ιεράρχηση Προτεραιοτήτων σε τομεακό και χωρικό επίπεδο Οι τομείς κλάδοι προτεραιότητας (Τ-Κ.Π) που περιλαμβάνονται στο σχέδιο RIS3 της ΠΔΜ ανήκουν σε 4 ενότητες: 1. Τ-Κ.Π1 Αγροδιατροφή (Μεταποίηση τυποποίηση χαρακτηριστικών αγροτικών προϊόντων / Τρόφιμα, ποτά) 2. Τ-Κ.Π2 Περιβάλλον (Ενέργεια/ΑΠΕ-Τηλεθερμάνσεις - Μεταλλικές κατασκευές - Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων) 3. Τ-Κ.Π3 Εκτροφή γουνοφόρων ζώων - δερμάτινα προϊόντα 4. Τ-Κ.Π4 Τουρισμός Στοχευμένες Δράσεις και Πρωτοβουλίες ΕΤΑΚ και Έξυπνης Εξειδίκευσης Σχέδιο Δράσεων Στην ενότητα αυτή γίνεται αναλυτική παρουσίαση του Σχεδίου των δράσεων ανά Επενδυτική Προτεραιότητα και Θεματικό Στόχο του Επιχειρησιακού Προγράμματος για την ΠΔΜ 2014-2020. Ακολουθούν επιγραμματικά: 12/29

Στη συνέχεια παρουσιάζονται δράσεις χρηματοδοτούμενες από το ΕΚΤ στο πλαίσιο της επενδυτικής προτεραιότητας για τους ΘΣ1-3: Δράσεις για την Ψηφιακή Οικονομία και τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ακολουθούν οι δράσεις για την Ψηφιακή Οικονομία και τις Τεχνολογίες Πληροφορικής: Οι δράσεις χρηματοδοτούμενες από το ΕΚΤ είναι: 13/29

Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης Σχεδίου Δράσεων και Πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ και έξυπνης εξειδίκευσης Συνοπτική παρουσίαση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των δράσεων: Επενδυτική Προτεραιότητα ΕΠ 1.1 Τίτλος Δράσης Αναβάθμιση του υφιστάμενου εργαστηριακού εξοπλισμού και πιστοποίηση ΙΔΕΠ-Πρότυπο Κέντρο στη Δυτική Μακεδονία Χρον/μα (σε έτη) Ίδρυση Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών 3 Εργαστήριο Οικολογικής και Ενεργειακής Πιστοποίησης Υλικών 3 ΕΠ 1.2 Χρήση καινοτόμων μηχανισμών οικονομικής στήριξης της έρευνας (Living Labs) 3 ΕΠ 2.3 Σύνταξη εδαφολογικών χαρτών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας 2 Πιλοτική εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας σε καλλιέργειες ροδάκινων στην περιοχή του Βελβεντού Κοζάνης Περιφερειακό Vortal Αγροτικής Ενημέρωσης & Προώθησης Γεωργίας Ακριβείας 2 Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (G.I.S.) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 3 Πλήρης Καταγραφή, Ανάλυση και Παρακολούθηση των χαρακτηριστικών (εδαφολογικών, γενετικών, οινικών, κ.λπ.) της Οινικής Ζώνης Αμυνταίου-Φλώρινας, καθώς και της ζώνης ΠΟΠ Αμυνταίου για βελτιστοποίηση παραγωγικής διαδικασίας και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας παραγόμενων αμπελοοινικών προϊόντων Αξιοποίηση πολιτιστικού αποθέματος της Δυτικής Μακεδονίας για την ανάπτυξη εργαλείων στήριξης τουριστικών δραστηριοτήτων Πληροφοριακό Σύστημα Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας 3 ΕΠ 3.1 Περιφερειακή Δομή Ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας Δυτ. Μακεδονίας 5 Δημιουργία «Φυτωρίου» νεοφυών & καινοτόμων επιχειρήσεων (micro-incubator) 1 ΕΠ 3.2 Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προορισμού (DMS) Δυτικής Μακεδονίας 2 ΕΠ 4.1 Περιφερειακή Δομή Πιστοποίησης Ποιότητας τοπικών προϊόντων Δυτικής Μακεδονίας 2 Εξαγωγές στην πράξη στη Δυτική Μακεδονία 0,80 Προώθηση του Επιχειρηματικού Συνεργατικού Σχηματισμού των Επιχειρήσεων Μετάλλου (Clusters) Δυτικής Μακεδονίας Cluster τροφίμων ποτών της Δυτικής Μακεδονίας 2 Συνεργατικός σχηματισμός ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών διαχείρισης, επεξεργασίας και ορθολογικής αξιοποίησης υδατικού πόρων (ΣΣ-ΔΥΠ) Ερευνητική φάρμα παραγωγής γουνοφόρων ζώων αναπαραγωγής- Εργαστήρια γενετικής βελτίωσης ζώων αναπαραγωγής και έρευνα για τη βελτίωση της υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής του κλάδου Αναβάθμιση και επέκταση βιολογικού καθαρισμού (έργα διαχείρισης και ασφαλούς διάθεσης ιλύοςκομποστοποίησης ιλύος) της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος ΜΑΒΙΚ της Δυτικής Μακεδονίας Αξιοποίηση παραπροϊόντων ορυχείων και λατομείων μάρμαρου της δυτικής Μακεδονίας για την παραγωγή καινοτόμων/ έξυπνων υλικών υψηλής προστιθεμένης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον Δημιουργία Κέντρου για την «Έξυπνη» Ανάπτυξη 3 Ανάπτυξη δραστηριοτήτων Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος (CLUBE) Δυτικής Μακεδονίας Πιλοτική μονάδα διυλιστηρίου αποβλήτων προς βελτιστοποίηση διαλογής υλικών και εναρμόνιση με 3 3 2 2 4 2 3 4 3 3 5 14/29

Επενδυτική Προτεραιότητα ΕΠ 4.2 τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης. Τίτλος Δράσης Εγκατάσταση ηλιακών θερμικών υψηλού βαθμού συγκέντρωσης για παραγωγή θερμικής ενέργειας για την τηλεθέρμανση και ηλεκτρικής ενέργειας Έρευνα και μελέτη των γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Προοπτικές εκμετάλλευσής τους Χρον/μα (σε έτη) Τοπικά συστήματα τηλεθέρμανσης οικισμών με αξιοποίηση βιομάζας 6 Εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO2 σε υφιστάμενη θερμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Καλλιέργεια μικροφυκών του γένους Chlorella για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (βιοκαυσίμων) και φαρμακευτικών προϊόντων/ συμπληρωμάτων διατροφής Έρευνα διόδων διαφυγής του CO2 στη λεκάνη της Φλώρινας και πιθανή επίδρασή του στο οικοσύστημα Βελτιστοποίηση Αξιοποίησης Προϊόντων Αεριοποίησης και Αναερόβιας Χώνευσης σε Μηχανές Εσωτερικής Καύσης με σκοπό στη Χρησιμοποίηση τους σε Αποκεντρωμένες Μονάδες Συμπαραγωγής Μικρής Ισχύος. Ανάπτυξη συστήματος αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης κλίμακας στην περιοχή της Δ. Μακεδονίας 4 Ανάπτυξη τεχνολογίας μικρών ανεμογεννητριών και υδροστροβίλων για αστικές εφαρμογές 4 3,50 2,50 3,50 2 2,50 4 Χρηματοδοτικό πλαίσιο Σχεδίου Δράσεων και Πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ και έξυπνης εξειδίκευσης - Ετήσια Κατανομή προτεινόμενου Προϋπολογισμού Στις σχετικές δύο ενότητες γίνεται αναλυτική παρουσίαση του χρηματοδοτικού πλαισίου και της κατανομής του προϋπολογισμού ανά έτος. Εδώ παραθέτουμε περιληπτικά τον ακόλουθο πίνακα: Επενδυτική Προτεραιότητα ΕΠ 1.1 Τίτλος Δράσης Αναβάθμιση του υφιστάμενου εργαστηριακού εξοπλισμού και πιστοποίηση ΙΔΕΠ-Πρότυπο Κέντρο στη Δυτική Μακεδονία Π/Υ (σε εκ.) Ίδρυση Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών 1,5 Εργαστήριο Οικολογικής και Ενεργειακής Πιστοποίησης Υλικών 1,5 ΕΠ 1.2 Χρήση καινοτόμων μηχανισμών οικονομικής στήριξης της έρευνας (Living Labs) 0,5 ΕΠ 2.3 Σύνταξη εδαφολογικών χαρτών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας 2,0 Πιλοτική εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας σε καλλιέργειες ροδάκινων στην περιοχή του Βελβεντού Κοζάνης Περιφερειακό Vortal Αγροτικής Ενημέρωσης & Προώθησης Γεωργίας Ακριβείας 0,7 Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (G.I.S.) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 1,0 Πλήρης Καταγραφή, Ανάλυση και Παρακολούθηση των χαρακτηριστικών (εδαφολογικών, γενετικών, οινικών, κ.λπ.) της Οινικής Ζώνης Αμυνταίου-Φλώρινας, καθώς και της ζώνης ΠΟΠ Αμυνταίου για βελτιστοποίηση παραγωγικής διαδικασίας και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας παραγόμενων αμπελοοινικών προϊόντων Αξιοποίηση πολιτιστικού αποθέματος της Δυτικής Μακεδονίας για την ανάπτυξη εργαλείων στήριξης τουριστικών δραστηριοτήτων Πληροφοριακό Σύστημα Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας 2,0 ΕΠ 3.1 Περιφερειακή Δομή Ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας Δυτ. Μακεδονίας 1,06 Δημιουργία «Φυτωρίου» νεοφυών & καινοτόμων επιχειρήσεων (micro-incubator) 0,5 ΕΠ 3.2 Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προορισμού (DMS) Δυτικής Μακεδονίας 0,75 Περιφερειακή Δομή Πιστοποίησης Ποιότητας τοπικών προϊόντων Δυτικής Μακεδονίας 1,1 Εξαγωγές στην πράξη στη Δυτική Μακεδονία 0,35 Προώθηση του Επιχειρηματικού Συνεργατικού Σχηματισμού των Επιχειρήσεων Μετάλλου (Clusters) Δυτικής Μακεδονίας Cluster τροφίμων ποτών της Δυτικής Μακεδονίας 0,63 Συνεργατικός σχηματισμός ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών διαχείρισης, 1,2 2,0 0,85 1,0 1,5 3,0 15/29

Επενδυτική Προτεραιότητα Τίτλος Δράσης επεξεργασίας και ορθολογικής αξιοποίησης υδατικού πόρων (ΣΣ-ΔΥΠ) Ερευνητική φάρμα παραγωγής γουνοφόρων ζώων αναπαραγωγής- Εργαστήρια γενετικής βελτίωσης ζώων αναπαραγωγής και έρευνα για τη βελτίωση της υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής του κλάδου Αναβάθμιση και επέκταση βιολογικού καθαρισμού (έργα διαχείρισης και ασφαλούς διάθεσης ιλύοςκομποστοποίησης ιλύος) της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος ΜΑΒΙΚ της Δυτικής Μακεδονίας Αξιοποίηση παραπροϊόντων ορυχείων και λατομείων μάρμαρου της δυτικής Μακεδονίας για την παραγωγή καινοτόμων/ έξυπνων υλικών υψηλής προστιθεμένης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον Π/Υ (σε εκ.) Δημιουργία Κέντρου για την «Έξυπνη» Ανάπτυξη 1,0 ΕΠ 4.1 Ανάπτυξη δραστηριοτήτων Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος (CLUBE) Δυτικής Μακεδονίας 8,65 ΕΠ 4.2 Πιλοτική μονάδα διυλιστηρίου αποβλήτων προς βελτιστοποίηση διαλογής υλικών και εναρμόνιση με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης. Εγκατάσταση ηλιακών θερμικών υψηλού βαθμού συγκέντρωσης για παραγωγή θερμικής ενέργειας για την τηλεθέρμανση και ηλεκτρικής ενέργειας Έρευνα και μελέτη των γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Προοπτικές εκμετάλλευσής τους Τοπικά συστήματα τηλεθέρμανσης οικισμών με αξιοποίηση βιομάζας 93,0 Εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO2 σε υφιστάμενη θερμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Καλλιέργεια μικροφυκών του γένους Chlorella για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (βιοκαυσίμων) και φαρμακευτικών προϊόντων/ συμπληρωμάτων διατροφής Έρευνα διόδων διαφυγής του CO 2 στη λεκάνη της Φλώρινας και πιθανή επίδρασή του στο οικοσύστημα Βελτιστοποίηση Αξιοποίησης Προϊόντων Αεριοποίησης και Αναερόβιας Χώνευσης σε Μηχανές Εσωτερικής Καύσης με σκοπό στη Χρησιμοποίηση τους σε Αποκεντρωμένες Μονάδες Συμπαραγωγής Μικρής Ισχύος. Ανάπτυξη συστήματος αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης κλίμακας στην περιοχή της Δ. Μακεδονίας 0,4 Ανάπτυξη τεχνολογίας μικρών ανεμογεννητριών και υδροστροβίλων για αστικές εφαρμογές 0,5 Σύνολο (εκ. ευρώ) 155,911 Ετήσια κατανομή Συνόλου 2015 8,066 3,941 0,53 1,05 2,0 5,0 1,1 11,7 1,6 1,1 1,2 2016 40,595 2017 40,325 2018 41,925 2019 12,800 2020 12,200 Συνοπτικά Τεχνικά Δελτία Δράσεων και Πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ και έξυπνης εξειδίκευσης (τίτλος, πρόγραμμα, τομέας, περιγραφή, σκοπός-αντικειμενικοί στόχοι, φορέας/είς υλοποίησης, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, εκτιμώμενος προϋπολογισμός, χρηματοδότηση, τρόπος εφαρμογής, αναμενόμενα αποτελέσματα με έμφαση στην απασχόληση). Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα τεχνικά δελτία δράσεων και πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ με αναλυτικά στοιχεία για το κάθε ένα από αυτά. Το σύνολο των δράσεων και των πρωτοβουλιών αποτελούν προτάσεις φορέων επιχειρήσεων κατόπιν διαβούλευσης και εξυπηρετούν τους στόχους του προγράμματος. Παρακάτω αναφέρονται επιγραμματικά οι δράσεις-πρωτοβουλίες: 16/29

17/29

18/29

19/29

20/29

Το Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας κατέθεσε και μία σειρά επιμέρους προτάσεων που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον νέο επιχειρησιακό σχέδιο και οι οποίες παρουσιάζονται στην ενότητα αυτή. Επιγραμματικά οι προτάσεις είναι: 21/29

22/29

Απαιτούμενες Προϋποθέσεις Αποτελεσματικής Εφαρμογής Απαιτούμενες προϋποθέσεις για την επιτυχή και αποτελεσματική υλοποίηση των δράσεων Στην ενότητα αυτή εντοπίζονται οι προϋποθέσεις επιτυχούς και αποτελεσματικής υλοποίησης των δράσεων και πρωτοβουλιών ενώ ταυτόχρονα αντιπαραβάλλονται με τις αντίστοιχες αποτιμήσεις των δράσεων ΕΤΑΚ 2003-2013. Από την επιχειρούμενη αντιστοίχιση παρατηρείται ότι αναμένεται να αρθούν σημαντικά ζητήματα τα οποία λειτουργούσαν ανασταλτικά στις δύο προηγούμενες προγραμματικές περιόδους. Τονίζεται δε η σημασία της χρηματοδότησης δράσεων ΕΚΤ από το εθνικό πρόγραμμα, απαραίτητο για την επιτυχή ολοκλήρωση των δράσεων. Προτεινόμενα μέτρα και ενέργειες για τη βελτίωση και την ενίσχυση της ιδιωτικής έρευνας και ενσωμάτωσης της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών 23/29

Η ικανότητα για καινοτομία των επιχειρήσεων εξαρτάται τόσο από τη δυναμική της ίδιας της επιχείρησης όσο και από εξωτερικούς παράγοντες οι οποίοι προσδιορίζονται κυρίως από την ανταγωνιστικότητα στο επιχειρηματικό περιβάλλον και από την λειτουργία των εμπλεκομένων φορέων. Η εξειδικευμένη γνώση και η πληροφόρηση των επιχειρήσεων σε θέματα τεχνολογίας, αγορών και ανταγωνισμού καθώς και σε κανονιστικά και νομικά ζητήματα θεωρείται μείζονος αναπτυξιακής σημασίας. Κρίνεται δε σκόπιμη η δημιουργία ενός Δικτύου Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Δομή Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας ΔΑΕ) για την κάλυψη αυτών των εξειδικευμένων τεχνολογικών αναγκών των επιχειρήσεων. Απαιτούμενες Υποδομές Στήριξης και Προώθησης των Δράσεων και των Πρωτοβουλιών Καινοτομίας και Έξυπνης Εξειδίκευσης Το νέο διευρυμένο πλαίσιο στο οποίο τοποθετείται η ΕΤΑΚ απαιτεί μία σύνθετη προσέγγιση με χαρακτήρα τόσο ολιστικό όσο και εντοπισμένο στα περιφερειακά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Η διακυβέρνηση της καινοτομίας αποκτά νέες διαστάσεις και πολυπλοκότητα και αποτελεί πλέον τον κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας. Οι επιχειρηματικές συνέργειες πρέπει να αναθεωρηθούν και να επανατοποθετηθούν σε περιφερειακό επίπεδο. Η διάδραση των αναπτυξιακών δομών και φορέων με τα επιχειρηματικά δίκτυα της περιφέρειας, η οποία λειτουργεί ήδη σε ευρωπαϊκές περιφέρειες, συσπειρώνει τον επιχειρηματικό πληθυσμό και δίνει νέα δυναμική στην επιχειρηματικότητα. Οι συνεργατικοί σχηματισμοί αποτελούν σημαντικό εργαλείο του επιχειρηματικού κόσμου για την ΕΤΑΚ. Ο συντονισμός και η καθοδήγηση των συλλογικών επιχειρηματικών προσπαθειών πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο των δομών στήριξης και προώθησης των δράσεων και των πρωτοβουλιών. Στα σχέδια δράσης προτείνεται η Δομή Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας ΔΑΕ και η Ανάπτυξη Μηχανισμού Υποστήριξης Επιχειρήσεων σε θέματα ΕΤΑΚ. Επίσης οι ερευνητικές υποδομές δομές (ΑΕΙ,ΤΕΙ και ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) προτείνεται να ενισχυθούν με αναβάθμιση ερευνητικού κλπ εξοπλισμού στο πλαίσιο υποστήριξης της υλοποίησης δράσεων ΕΤΑΚ των τομέων προτεραιότητας του σχεδίου της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης της ΠΔΜ. Το Περιφερειακό Σύστημα για την Έρευνα, την Καινοτομία και την Τεχνολογική Ανάπτυξη Δομή, Οργάνωση, Δικτύωση, Λειτουργία, Διοίκηση, Χρηματοδότηση Το θεσμικό πλαίσιο για την Διακυβέρνηση της Έξυπνης Εξειδίκευσης προσδιορίζεται με βάση τις ενωσιακές οδηγίες που εμπεριέχονται σε κείμενα του OECD και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επισημαίνεται ο ρόλος της Στρατηγικής Περιφερειακής Ανάπτυξης ως καθοδηγητικό εργαλείο, η επίτευξη του Στρατηγικού Στόχου με τη συνδρομή του συνόλου των εμπλεκομένων φορέων και ο ρόλος του Περιφερειακού Σχεδίου ως φορέας πολιτικών και επενδυτικών προτεραιοτήτων για την τόνωση της αναπτυξιακής δυναμικής της περιφέρειας. Ο κύκλος του Deming (Σχεδιάζω Ενεργώ - Ελέγχω Δρω) κατάλληλα προσαρμοσμένος στις ανάγκες της RIS3 προτείνεται από την ΕΕ. 24/29

Το πολιτικό σκέλος της δομής διακυβέρνησης προτάθηκε να εκπροσωπείται από το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας & Καινοτομίας (ΠΣΕΚ), η συγκρότηση του οποίου έχει ολοκληρωθεί και θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο μοντέλο της τετραπλής έλικας (επιχειρήσεις, έρευνα, αυτοδιοίκηση, κοινωνία των πολιτών). Τα κύρια στοιχεία του ρόλου του περιγράφονται συνοπτικά στο σχήμα που ακολουθεί: Η τεχνική στήριξη του ΠΣΕΚ παρέχεται από την ΕΥΔΕΠ/ΠΔΜ και όπου απαιτείται από υπηρεσίες συμβούλων με αντικείμενο: 25/29

τη συλλογή και δημοσιοποίηση στοιχείων με βάση το σύστημα στοχοθεσίας που θα εφαρμοστεί ώστε να υποστηρίζεται η διαδικασία λήψης αποφάσεων και να ενημερώνονται όλοι ενδιαφερόμενοι και συμμέτοχοι, την παρακολούθηση, το συντονισμό των δραστηριοτήτων διακυβέρνησης και την αξιολόγηση της πορείας του Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, το μετασχηματισμό των στρατηγικών στόχων που διαχειρίζεται το ΠΣΚ σε επιχειρησιακούς στόχους, τη δικτύωση με άλλες περιφέρειες για θέματα ΕΤΑΚ, το συντονισμό της επικοινωνίας και της εξωστρέφειας της περιφερειακής RIS3 και η διάχυση των αποτελεσμάτων σχετικών με τη έξυπνη εξειδίκευση συμμετόχων του περιφερειακού συστήματος καινοτομίας στο σύνολο της Δυτικής Μακεδονίας, τη γραμματειακή στήριξη της λειτουργίας του ΠΣΕΚ. Οι Θεματικές Ομάδες Εργασίας (ΘΟΕ) και οι Δομές Επιχειρηματικής Δράσης (ΔΕΔ) αποτελούν θεσμικά στηρίγματα της διακυβέρνησης της καινοτομίας, με τις ΘΟΕ να ορίζονται (αντικείμενο και χρονοδιάγραμμα δράσης) από το ΠΣΕΚ, ενώ οι ΔΕΔ ορίζονται από την επιχειρηματική κοινότητα στοχεύοντας σε κοινές δράσεις ΕΤΑΚ. Προβλήματα που συνήθως προκύπτουν σε πολιτικές ΕΤΑΚ (χρηματοδότηση, διοικητικά όρια, διοικητικές ικανότητες, στοχοθεσία, πολιτικό πλαίσιο, ανεπάρκεια/έλλειψη πληροφοριών και η ίδια η φύση των πολιτικών ΕΤΑΚ) αντιμετωπίζονται με συστηματικό διάλογο, διαβούλευση, αξιοποίηση δομών, χρηματοδότηση και θεσμοθέτηση χωρικών αρμοδιοτήτων στην κεντρική διοίκηση. Μια σχηματική απεικόνιση του συστήματος διακυβέρνησης της έξυπνης εξειδίκευσης στη Δυτική Μακεδονία δίνεται στη συνέχεια: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (ΠΣΕΚ) ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΠΣΕΚ Add Hoc Ομάδες Εργασίας Δικαιούχοι Δράσεων Περιφερειακή Δομή Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας Οι εμπλεκόμενοι φορείς στο σύστημα διακυβέρνησης, το πεδίο συμβολής τους σ αυτό και η αξιοποίηση δραστηριοτήτων σχετικών με τις επενδυτικές προτεραιότητες καταγράφονται στη συνέχεια, ενώ επιχειρείται και η ταξινόμησή τους (φορείς προτεραιότητας Α και Β βαθμού) ως προς τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων ΕΤΑΚ. Στη συνέχεια παρουσιάζονται σχηματικά κάποια στοιχεία: Φορέας Δυνητική Συμβολή στο Σύστημα Διακυβέρνησης Σχεδιασμός Δράσεων/Βαθμός Προτεραιότητας Υλοποίηση Δράσεων/Βαθμός Προτεραιότητας Πανεπιστήμιο Δυτικής Β Α Βασικό εργαλείο γνώσεων προς τις τεχνολογίες Μακεδονίας Σύνδεσμος με τις επιχειρηματικές ανακαλύψεις ΤΕΙ Δυτικής Β Α 26/29

Φορέας Μακεδονίας Δυνητική Συμβολή στο Σύστημα Διακυβέρνησης Ανάπτυξη επιχειρηματικών λύσεων και εφαρμογών Σχεδιασμός Δράσεων/Βαθμός Προτεραιότητας Υλοποίηση Δράσεων/Βαθμός Προτεραιότητας ΚΤΕ Β Α ΙΔΕΠ Αναπτυξιακές Εταιρίες Εμποροβιοτεχνικά/ Επιστημονικά Επιμελητήρια ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε ΕΥΔΕΠ ΠΔΜ ΠΤΑ ΠΔΜ Περιφερειακή Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού ΚΕΠΕ ΔΕΗ Α.Ε Επιχειρήσεις Βασικό εργαλείο γνώσεων προς τις τεχνολογίες σχετικές με την ενέργεια Εταίροι στο υποστηρικτικό επίπεδο σχεδιασμού της διαδικασίας και ενεργά μέλη των επιθυμητών δικτυώσεων Εταίροι στο υποστηρικτικό επίπεδο σχεδιασμού της διαδικασίας και ενεργά μέλη των επιθυμητών δικτυώσεων Διαμεσολαβητές μεταξύ έρευνας και επιχειρηματικής κοινότητας Βασικό εργαλείο γνώσεων προς τις τεχνολογίες σχετικές με την αξιοποίηση απορριμμάτων Στρατηγικός εταίρος σχεδιασμού, προγραμματισμού, διαχείρισης και αξιολόγησης Σύνδεσμος με παρεμφερείς δράσεις ευρωπαϊκών διακρατικών συνεργασιών Εταίρος προγραμματισμού Βασικό εργαλείο γνώσεων προς τις τεχνολογίες σχετικές με την διαχείριση περιβαλλοντικών παραμέτρων Βασικό εργαλείο γνώσεων προς τις τεχνολογίες σχετικές με την ενέργεια ΠΣΕΚ Στρατηγικός εταίρος επιστημονικής υποστήριξης Α Συνεχής προσαρμογή του ΣΔ στην προσπάθεια παροχής κινήτρων για εμπλοκή σε όλα τα δυνατά επίπεδα Οικονομικά αποτελέσματα και θέσεις απασχόλησης Β Β Β Β Β Α Β Α Β Β Β Β Β Β Α Α Α Τα κριτήρια αξιολόγησης του Συστήματος Διακυβέρνησης είναι η Δομή Διακυβέρνησης, η ευρεία συμμετοχή των εταίρων, συμμετόχων κλπ. και η διαχείριση και επικοινωνία. Παρακολούθηση Αξιολόγηση Τροποποίηση Προσαρμογή Το σύστημα παρακολούθησης περιλαμβάνει τον προσδιορισμό και την εξέταση της πορείας των δεικτών αποτελεσμάτων και των δεικτών εκροών. Οι δείκτες αποτελεσμάτων και εκροών του σχεδίου έξυπνης εξειδίκευσης βρίσκονται σε πλήρη εναρμόνιση με τους αντίστοιχους δείκτες των θεματικών στόχων 1-4 του ΕΠ ΠΔΜ 2014-2020. Το σύστημα παρακολούθησης στοχεύει στην επαλήθευση των σχεδιαζόμενων ενεργειών και των δαπανών, ενώ το σύστημα αξιολόγησης στις επιπτώσεις των δράσεων. Τα δύο αυτά συστήματα αλληλοσυμπληρώνονται. Οι δείκτες αποτελεσμάτων μπορεί να είναι ποσοτικοί αλλά και ποιοτικοί. Η ευελιξία και προσαρμοστικότητα της εφαρμογής της περιφερειακής στρατηγικής για την ΕΤΑΚ στα πλαίσια της έξυπνης εξειδίκευσης είναι απαραίτητες αλλά θα πρέπει παράλληλα να εξασφαλίζεται και η σταθερότητα στη διαδικασία ιεράρχησης προτεραιοτήτων. 27/29

Εκ των προτέρων αποτίμηση αποτελεσμάτων από την εφαρμογή των δράσεων και πρωτοβουλιών Καινοτομίας και Έξυπνης Εξειδίκευσης με έμφαση στην απασχόληση Ποιοτική αποτίμηση δράσεων και πρωτοβουλιών ανά Θεματικό Στόχο Στην ενότητα περιλαμβάνεται η εκ των προτέρων αξιολόγηση των αποτελεσμάτων ανά Θεματικό Στόχο και ανά Επενδυτική Προτεραιότητα. Εδώ συνοψίζονται: 28/29

Αποτίμηση δράσεων και πρωτοβουλιών σε σχέση με την απασχόληση στα προταθέντα σχέδια δράσης Η αποτίμηση των δράσεων με όρους απασχόλησης παρουσιάζεται σε πίνακα ανά επενδυτική προτεραιότητα. Αναφέρουμε εδώ ότι το πλήθος των νέων άμεσα απασχολούμενων από την υλοποίηση των σχεδίων ανέρχεται σε 643 νέες θέσεις. Κυρίαρχη θέση στην απασχόληση έχει η δράση «Τοπικά συστήματα τηλεθέρμανσης οικισμών με αξιοποίηση βιομάζας» με 450 θέσεις εργασίας. 29/29