Καθ. Επαμεινώνδας Πανάς Διευθυντής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Πρόεδρος Τμήματος Στατιστικής 15 Νοεμβρίου 2008
Έρευνα Καταναλωτών για την Κτηματαγορά Νοέμβριος 2008
Περιεχόμενα ΘΕΜΑ Η ταυτότητα της έρευνας Μέρος 1 ο : Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγματος Μέρος 2 ο : Προσδοκίες των καταναλωτών από την Κτηματαγορά Βραχυπρόθεσμες Μέρος 3 ο : Προσδοκίες των καταναλωτών από την Κτηματαγορά Μακροπρόθεσμες Μέρος 4 ο : Παράγοντεςδιαμόρφωσηςτηςπορείαςτης κτηματαγοράς Μέρος 5 ο : Χρονική καταλληλότητα συνθηκών Μέρος 6 ο : Μελλοντικός Σχεδιασμός Μέρος 7 ο : Απόψεις για το δανεισμό για αγορά κατοικίας Μέρος 8 ο : Απόψειςγιατορόλοτηςπολιτείας 3
Ταυτότητα της έρευνας ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 22/10/2008 έως 3/11/2008 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 18 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ ΔΕΙΓΜΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ 2202 ΑΤΟΜΑ ΣΦΑΛΜΑ 2,88 % + ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ, ΜΕ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 4
Μέρος 1ο: Δημογραφικά Δείγματος
Το δείγμα ανά φύλο και ηλικία 6
Το δείγμα ανά επαγγελματική κατάσταση και επίπεδο εκπαίδευσης 7
Το δείγμα ανά μηνιαίο εισόδημα και οικονομική κατάσταση 8
Ιδιοκτησιακό Καθεστώς της κατοικίας που διαμένουν τώρα οι ερωτηθέντες 9
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ ΑΓΟΡΑ ΜΕ ΔΑΝΕΙΟ ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ ΑΓΟΡΑ ΧΩΡΙΣ ΔΑΝΕΙΟ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΟ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΣΥΝΟΛΟ 27,3 33,4 20,8 18,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 28,3 35,8 19,1 16,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 27,7 32,3 21,0 19,0 ΗΛΙΚΙΑ <29 22,4 27,5 30,1 20,0 30 44 28,5 25,7 25,9 20,0 45 59 32,9 37,7 13,5 15,9 60+ 23,5 49,9 12,7 13,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 30,3 33,9 20,3 15,5 ΑΝΩΤΕΡΗ 29,3 32,2 21,2 17,3 ΜΕΣΗ 25,4 33,5 20,3 20,7 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 24,9 38,1 18,3 18,7 ΤΙΠΟΤΑ 11,5 26,4 39,1 23,0 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 26,2 46,8 13,4 13,6 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 24,9 43,4 14,9 16,7 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 22,5 26,1 34,0 17,4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 26,8 35,3 22,0 15,8 ΑΓΡΟΤΗΣ 26,0 30,0 24,0 20,0 ΑΝΕΡΓΟΣ 19,1 28,6 26,4 25,9 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 32,8 23,9 22,3 21,1 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 15,9 29,5 21,6 33,0 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 26,2 31,3 23,2 19,4 500 ΕΩΣ 1000 24,6 30,6 26,0 18,7 1000 ΕΩΣ 2000 30,8 34,5 18,1 16,5 >2000 29,6 43,1 14,7 12,6 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 29,3 24,5 26,6 19,6 ΔΥΣΚΟΛΗ 28,9 35,0 19,9 16,2 ΑΝΕΚΤΗ 26,8 36,4 19,9 16,9 ΑΝΕΤΗ 26,4 43,1 12,4 18,1 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 25,9 36,5 22,4 15,3 10
Μέρος 2 ο : Προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά - βραχυπρόθεσμες
«Πιστεύετε ότι οι τιμές αγοράς των κατοικιών στην περιοχή σας τους επόμενους 12 μήνες θα» 12
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Από τις τοποθετήσεις των ερωτηθέντων πολιτών διαφαίνεται ότι για τους επόμενους 12 μήνες βραχυπρόθεσμες προσδοκίες 4 στους 10 ερωτηθέντες θεωρούν ότι οι τιμές των ακινήτων στην περιοχή τους θα αυξηθούν αρκετά. Χαμηλό ποσοστό, μόλις 7%, των ερωτηθέντων θεωρεί ότι θα μειωθούν αρκετά οι τιμές των ακινήτων στην περιοχή τους. 13
ΠΙΝΑΚΑΣ.1 "ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΑΣ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ 12 ΜΗΝΕΣ " ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ ΑΡΚΕΤΑ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ ΛΙΓΟ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΙΔΙΕΣ ΘΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΛΙΓΟ ΘΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΑΡΚΕΤΑ ΣΥΝΟΛΟ 29,9 25,1 23,3 14,9 6,7 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 24,4 25,1 23,7 17,6 9,2 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 34,5 26,1 22,0 13,4 4,0 ΗΛΙΚΙΑ <29 43,3 24,0 16,0 11,6 5,1 30 44 28,9 24,7 26,8 13,1 6,5 45 59 24,6 26,5 25,4 16,5 7,0 60+ 21,4 25,9 25,3 20,8 6,6 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 25,8 26,2 25,5 16,4 6,2 ΑΝΩΤΕΡΗ 31,1 26,3 19,7 15,7 7,2 ΜΕΣΗ 33,1 25,0 24,3 11,9 5,6 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 35,3 19,9 17,6 19,1 8,1 ΤΙΠΟΤΑ 25,6 16,3 27,9 25,6 4,7 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 27,3 24,7 24,5 17,0 6,5 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 37,3 27,8 18,2 11,9 4,8 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 40,1 25,4 20,4 7,2 6,8 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 21,9 21,8 28,1 20,6 7,7 ΑΓΡΟΤΗΣ 26,9 26,9 23,1 15,4 7,7 ΑΝΕΡΓΟΣ 32,8 30,3 19,7 10,7 6,6 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 31,8 26,8 23,1 13,2 5,1 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 31,1 15,6 22,2 15,6 15,6 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 41,9 26,2 14,3 12,7 5,0 500 ΕΩΣ 1000 38,7 24,8 18,7 13,9 3,9 1000 ΕΩΣ 2000 23,9 27,0 30,0 13,8 5,2 >2000 18,2 24,8 27,1 18,4 11,5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 43,5 19,4 18,1 13,2 5,8 ΔΥΣΚΟΛΗ 30,6 25,4 24,1 13,7 6,2 ΑΝΕΚΤΗ 24,5 27,3 27,2 16,5 4,5 ΑΝΕΤΗ 19,7 29,6 22,9 17,5 10,2 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 18,2 27,3 25,5 14,5 14,5 14
«Πιστεύετε ότι οι τιμές αγοράς των κατοικιών στην περιοχή σας τους επόμενους 12 μήνες θα» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης Λόγος «Θα μειωθούν / «Θα αυξηθούν» 15
«Πιστεύετε ότι οι τιμές αγοράς των κατοικιών στην περιοχή σας τους επόμενους 12 μήνες θα» Ανάλυση ανά εργασιακή κατάσταση 0,667 0,313 0,273 0,429 0,646 0,213 0,257 0,451 Λόγος «Θα μειωθούν / «Θα αυξηθούν» 16
«Πιστεύετε ότι οι τιμές αγοράς των κατοικιών στην περιοχή σας τους επόμενους 12 μήνες θα» Ανάλυση ανά μηνιαίο εισόδημα Λόγος «Θα μειωθούν / «Θα αυξηθούν» 17
«Πιστεύετε ότι οι τιμές αγοράς των κατοικιών στην περιοχή σας τους επόμενους 12 μήνες θα» Ανάλυση ανά οικονομική κατάσταση 0,640 0,563 0,406 0,355 0,302 Λόγος «Θα μειωθούν / «Θα αυξηθούν» 18
«Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τα ποσοστά αύξησης ή μείωσης των τιμών των ακινήτων;» 19
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Τρεις στους δέκα ερωτηθέντες εμφανίζονται να πιστεύουν ότι οι τιμές των ακινήτων στην περιοχή τους θα αυξηθούν από 1% έως 5%. Αντίθετα, ποσοστό 14% θεωρεί ότι θα μειωθούν οι τιμές των ακινήτων από 1% έως 5%. Δύο στους δέκα ερωτηθέντες εμφανίζονται να πιστεύουν ότι οι τιμές των ακινήτων θα παραμείνουν σταθερές. 20
ΠΙΝΑΚΑΣ.2 "ΠΟΙΑΕΙΝΑΙΗΓΝΩΜΗΣΑΣΓΙΑΤΑΠΟΣΟΣΤΑΑΥΞΗΣΗΣΗ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ;" ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ 1% ΜΕ 5% ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ 6% ΜΕ 10% ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΘΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΑΠΟ 1% ΕΩΣ 5% ΘΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΑΠΟ 6% ΕΩΣ 10% ΣΥΝΟΛΟ 28,7 27,6 20,5 13,7 9,4 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 24,9 25,9 21,0 14,6 13,7 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 32,4 29,4 18,5 14,2 5,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 34,8 33,7 12,9 12,5 6,1 30 44 30,4 26,8 19,7 14,3 8,7 45 59 23,6 26,6 22,6 15,5 11,6 60+ 28,2 23,6 27,0 10,4 10,9 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 29,4 22,6 21,0 16,3 10,7 ΑΝΩΤΕΡΗ 28,7 29,5 19,6 12,2 10,1 ΜΕΣΗ 28,7 31,1 20,4 12,1 7,6 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 29,4 34,5 17,6 10,9 7,6 ΤΙΠΟΤΑ 34,2 31,6 15,8 13,2 5,3 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 28,8 24,4 24,4 13,4 9,2 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 30,7 33,5 20,9 8,5 6,3 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 31,8 29,1 25,6 6,2 7,4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 22,3 23,0 22,8 19,2 12,7 ΑΓΡΟΤΗΣ 27,3 22,7 22,7 18,2 9,1 ΑΝΕΡΓΟΣ 29,8 35,1 19,3 11,4 4,4 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 31,5 30,6 14,8 13,7 9,4 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 22,2 22,2 29,6 14,8 11,1 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 37,8 29,0 14,7 12,3 6,2 500 ΕΩΣ 1000 30,5 35,7 14,7 12,7 6,4 1000 ΕΩΣ 2000 27,8 24,1 25,3 13,5 9,2 >2000 22,1 18,4 28,0 14,4 17,2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 34,2 34,4 14,4 11,1 5,9 ΔΥΣΚΟΛΗ 28,6 29,9 19,2 13,1 9,2 ΑΝΕΚΤΗ 25,8 26,0 25,7 12,8 9,7 ΑΝΕΤΗ 30,0 14,9 20,1 21,9 13,1 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 22,0 14,0 26,0 18,0 20,0 21
«Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τα ποσοστά αύξησης ή μείωσης των τιμών των ακινήτων;» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης 22
«Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τα ποσοστά αύξησης ή μείωσης των τιμών των ακινήτων;» Ανάλυση ανά εργασιακή κατάσταση Λόγος «Θα μειωθούν/ «Θα αυξηθούν» 0,583 0,371 0,243 0,545 0,702 0,223 0,232 0,424 23
«Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τα ποσοστά αύξησης ή μείωσης των τιμών των ακινήτων;» Ανάλυση ανά μηνιαίο εισόδημα Λόγος «Θα μειωθούν/ «Θα αυξηθούν» 0,779 0,438 0,288 0,276 24
«Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τα ποσοστά αύξησης ή μείωσης των τιμών των ακινήτων;» Ανάλυση ανά οικονομική κατάσταση Λόγος «Θα μειωθούν/ Θα αυξηθούν» 1,056 0,779 0,435 0,382 0,248 25
«Πώς βλέπετε τις σημερινές τιμές των ακινήτων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ένα χρόνο πριν;» 26
ΠΙΝΑΚΑΣ.4 "ΠΩΣ ΒΛΕΠΕΤΕ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΣΎΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ;" ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΠΟΛΥ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΣΙΓΑ ΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΣΙΓΑ ΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΜΕΝΟΥΝ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΠΟΛΥ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΣΥΝΟΛΟ 35,4 29,7 19,1 4,8 10,9 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 28,4 31,5 23,8 4,8 11,6 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 42,4 28,8 13,7 4,5 10,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 43,8 34,1 11,4 2,5 8,3 30 44 37,3 28,2 18,9 3,4 12,2 45 59 30,9 30,7 22,4 4,7 11,3 60+ 29,3 28,5 23,6 8,5 10,2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 28,6 31,2 22,6 4,8 12,7 ΑΝΩΤΕΡΗ 34,3 31,6 17,5 6,0 10,5 ΜΕΣΗ 42,3 27,9 17,4 3,3 9,1 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 50,4 17,4 13,0 13,0 6,1 ΤΙΠΟΤΑ 26,5 35,3 5,9 2,9 29,4 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 32,2 29,3 23,6 6,4 8,5 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 48,6 25,2 14,7 3,2 8,3 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 41,6 29,8 22,0 2,7 3,9 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 26,6 32,1 21,6 6,3 13,4 ΑΓΡΟΤΗΣ 21,7 43,5 8,7 4,3 21,7 ΑΝΕΡΓΟΣ 36,9 33,0 6,8 3,9 19,4 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 39,0 29,1 17,0 3,6 11,4 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 37,5 37,5 9,4 0,0 15,6 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 50,8 25,2 11,1 6,0 6,9 500 ΕΩΣ 1000 43,1 30,9 13,7 3,4 8,9 1000 ΕΩΣ 2000 31,4 30,0 24,4 4,4 9,8 >2000 20,5 32,5 25,8 5,3 15,9 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 54,1 21,8 13,2 4,6 6,4 ΔΥΣΚΟΛΗ 37,2 30,8 18,6 3,8 9,5 ΑΝΕΚΤΗ 27,8 33,1 22,5 4,9 11,8 ΑΝΕΤΗ 21,7 33,3 21,7 6,1 17,1 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 25,9 22,2 24,1 5,6 22,2
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Οι ερωτηθέντες, σε ποσοστό 35%, θεωρούν ότι οι τιμές των ακινήτων στην περιοχή τους σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν αυξάνονται πολύ γρήγορα και ένας στους δέκα ερωτηθέντες εμφανίζεται να δηλώνει ότι παρέμειναν σταθερές οι τιμές των ακινήτων. Ωστόσο, ένα ποσοστό 19.1% εκφράζει ότι μειώνονται σιγά-σιγά οι τιμές των ακινήτων στην περιοχή τους σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. 28
«Πώς βλέπετε τις σημερινές τιμές των ακινήτων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ένα χρόνο πριν;» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης Λόγος «μειώνονται»/ «αυξάνονται» 0,143 0,385 0,294 0,358 0,460 29
«Πώς βλέπετε τις σημερινές τιμές των ακινήτων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ένα χρόνο πριν;» Ανάλυση ανά εργασιακή κατάσταση Λόγος «μειώνονται»/ «αυξάνονται» 0,125 0,302 0,153 0,200 0,475 0,346 0,242 0,487 30
«Πώς βλέπετε τις σημερινές τιμές των ακινήτων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ένα χρόνο πριν;» Ανάλυση ανά μηνιαίο εισόδημα Λόγος «μειώνονται»/ «αυξάνονται» 0,588 0,470 0,231 0,225 31
«Πώς βλέπετε τις σημερινές τιμές των ακινήτων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ένα χρόνο πριν;» Ανάλυση ανά οικονομική κατάσταση Λόγος «μειώνονται»/ «αυξάνονται» 0,615 0,505 0,450 0,329 0,235 32
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες πιστεύουν ότι οι τιμές των ακινήτων θα αυξηθούν μέσα στους επόμενους 12 μήνες (αθροιστικά: «θα αυξηθούν αρκετά» 29.9% και «θα αυξηθούν λίγο» 25.1%). Μεγαλύτερη ανησυχία για την αύξηση των τιμών των ακινήτων εκφράζουν οι ομάδες με χαμηλότερο εισόδημα και πιο δύσκολη οικονομική κατάσταση. Η πλειονότητα, (28.7%) του δείγματος, θεωρείότιοιτιμές τωνακινήτωνθααυξηθούν1% με 5%. 33
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Και πάλι, αυτοί που αναμένουν μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων είναι οι οικονομικά ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες. Το 65% θεωρεί ότι μέσα στον τελευταίο χρόνο, οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί (αθροιστικά: «αυξάνονται σιγά σιγά» (29.7%) και «αυξάνονται πολύ γρήγορα» το (35.4%)). Οι γυναίκες και οι οικονομικά ασθενέστεροι φαίνονται συγκριτικά πιο ανήσυχοι Σε γενικές γραμμές, οι καταναλωτές εμφανίζονται να είναι αρκετά ανήσυχοι σχετικά με την πρόσφατη πορεία των τιμών των ακινήτων, αλλά και με τις τάσεις που διαβλέπουν για το άμεσο μέλλον. 34
Μέρος 3 ο : Προσδοκίες των καταναλωτών από την Κτηματαγορά - Μακροπρόθεσμες
«Πώς νομίζετε ότι θα διαμορφωθούν οι τιμές στην αγορά κατοικιών στη διάρκεια των επόμενων 5 χρόνων;» 36
ΠΙΝΑΚΑΣ.5 "ΠΩΣ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΘΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΟΥΝ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΟΜΕΝΩΝ 5 ΧΡΟΝΩΝ;" ΑΝΑΜΕΝΩ ΜΕΓΑΛΗ ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΑΜΕΝΩ ΜΙΚΡΗ ΑΥΞΗΣΗ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΑΝΑΜΕΝΩ ΜΙΚΡΗ ΜΕΙΩΣΗ ΑΝΑΜΕΝΩ ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΟΛΟ 29,3 32,3 15,2 14,0 9,2 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 24,5 34,5 15,3 13,8 11,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 33,4 31,1 12,9 15,2 7,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 41,9 31,3 11,5 10,8 4,4 30 44 28,9 28,5 18,3 15,2 9,1 45 59 23,9 35,0 15,0 13,7 12,3 60+ 25,7 37,8 12,8 13,3 10,4 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 20,6 36,5 15,7 17,8 9,4 ΑΝΩΤΕΡΗ 28,6 32,0 16,3 12,9 10,2 ΜΕΣΗ 37,7 28,2 14,6 11,0 8,4 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 47,2 24,4 12,6 10,2 5,5 ΤΙΠΟΤΑ 44,8 20,7 6,9 3,4 24,1 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 27,0 39,4 13,3 11,4 8,9 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 40,1 28,1 12,7 14,0 5,0 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 35,4 29,6 23,0 7,7 4,4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 22,7 31,6 17,0 17,0 11,6 ΑΓΡΟΤΗΣ 30,0 20,0 5,0 30,0 15,0 ΑΝΕΡΓΟΣ 28,2 25,5 12,7 16,4 17,3 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 30,3 31,9 14,0 14,5 9,3 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 41,4 10,3 13,8 20,7 13,8 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 41,1 31,0 12,8 8,9 6,3 500 ΕΩΣ 1000 39,6 30,9 11,9 11,3 6,3 1000 ΕΩΣ 2000 24,2 32,6 18,9 14,6 9,7 >2000 16,8 36,3 15,5 17,0 14,4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 46,6 21,8 13,3 11,2 7,1 ΔΥΣΚΟΛΗ 32,6 30,4 13,9 13,0 10,1 ΑΝΕΚΤΗ 22,2 38,5 17,1 15,2 7,0 ΑΝΕΤΗ 17,1 35,4 17,4 16,3 13,7 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 25,0 40,4 11,5 13,5 9,6 37
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Σαφής είναι η τοποθέτηση των ερωτηθέντων πολιτών για τη μακροχρόνια τάση διαμόρφωσης των τιμών των ακινήτων. Το ποσοστό των πολιτών που αναμένουν μικρή αύξηση των τιμών των ακινήτων σε πέντε χρόνια, είναι 32.3%. Ποσοστό 29.3% αναμένει μεγάλη αύξηση. Σημειώνεται ότι το ποσοστό των ερωτηθέντων πουαναμένειμείωση(αθροιστικά: "αναμένω μικρή μείωση" και "αναμένω μεγάλη πίεση") διαμορφώνεται στο 23.2%. 38
«Πώς νομίζετε ότι θα διαμορφωθούν οι τιμές στην αγορά κατοικιών στη διάρκεια των επόμενων 5 χρόνων;» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης Λόγος «αναμένω μείωση»/ «αναμένω αύξηση» 0,421 0,220 0,295 0,382 0,476 39
«Πώς νομίζετε ότι θα διαμορφωθούν οι τιμές στην αγορά κατοικιών στη διάρκεια των επόμενων 5 χρόνων;» Ανάλυση ανά εργασιακή κατάσταση Λόγος «αναμένω μείωση»/ «αναμένω αύξηση» 0,667 0,382 0,627 0,900 0,526 0,185 0,279 0,305 40
«Πώς νομίζετε ότι θα διαμορφωθούν οι τιμές στην αγορά κατοικιών στη διάρκεια των επόμενων 5 χρόνων;» Ανάλυση ανά μηνιαίο εισόδημα Λόγος «αναμένω μείωση»/ «αναμένω αύξηση» 0,592 0,427 0,250 0,211 41
«Πώς νομίζετε ότι θα διαμορφωθούν οι τιμές στην αγορά κατοικιών στη διάρκεια των επόμενων 5 χρόνων;» Ανάλυση ανά οικονομική κατάσταση Λόγος «αναμένω μείωση»/ «αναμένω αύξηση» 0,353 0,571 0,366 0,368 0,268 42
Βαθμός Συμφωνίας με την πρόταση: «Οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών θα διαμορφώσουν την επόμενη μεγάλη φούσκα» 43
ΠΙΝΑΚΑΣ.3 ΒΑΘΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ: "ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΥΣΚΑ" ΔΙΑΦΩΝΩ ΑΠΟΛΥΤΑ ΜΑΛΛΟΝ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΩ ΟΥΤΕ ΔΙΑΦΩΝΩ ΜΑΛΛΟΝ ΣΥΜΦΩΝΩ ΣΥΜΦΩΝΩ ΑΠΟΛΥΤΑ ΣΥΝΟΛΟ 21,6 18,3 37,9 16,0 6,2 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 22,0 18,2 33,1 18,6 8,0 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 19,7 19,2 41,6 14,6 4,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 21,4 21,1 39,0 13,7 4,7 30 44 19,0 14,5 40,7 18,2 7,6 45 59 21,5 21,3 34,4 16,0 6,8 60+ 25,7 16,9 38,8 14,1 4,5 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 19,1 19,4 36,6 18,1 6,8 ΑΝΩΤΕΡΗ 22,6 21,8 33,6 16,1 5,9 ΜΕΣΗ 21,6 16,2 42,3 13,9 6,0 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 32,3 15,3 37,9 12,9 1,6 ΤΙΠΟΤΑ 40,0 8,6 37,1 2,9 11,4 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 26,9 19,6 38,0 11,5 4,0 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 25,9 17,4 39,2 12,7 4,7 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 20,1 23,0 42,0 11,5 3,3 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 21,2 19,7 32,3 18,2 8,6 ΑΓΡΟΤΗΣ 27,3 22,7 27,3 4,5 18,2 ΑΝΕΡΓΟΣ 17,5 14,9 49,1 11,4 7,0 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 17,6 15,4 40,9 19,4 6,7 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 33,3 6,7 26,7 26,7 6,7 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 29,7 17,9 35,9 12,1 4,4 500 ΕΩΣ 1000 23,7 18,0 39,0 14,6 4,7 1000 ΕΩΣ 2000 15,2 17,7 42,3 18,2 6,6 >2000 25,2 23,7 27,4 15,3 8,4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 30,6 13,9 34,0 15,1 6,4 ΔΥΣΚΟΛΗ 18,8 20,2 39,3 17,3 4,4 ΑΝΕΚΤΗ 17,0 17,7 43,2 15,6 6,6 ΑΝΕΤΗ 19,8 24,9 32,4 14,2 8,7 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 26,3 21,1 24,6 19,3 8,8 44
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Οι ερωτηθέντες πολίτες αισθάνονται, σε ποσοστό 40%, (αθροιστικά: "διαφωνώ απόλυτα" και "μάλλον διαφωνώ") ότι οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών δε θα δημιουργήσουν την επόμενη φούσκα. Μάλιστα, με βάση τα εισοδήματα, εκτός εκείνων που έχουν εισόδημα από 1000 έως 2000, οι ερωτηθέντες σε ποσοστό πάνω από 40% θεωρούν ότι οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών δεν θα δημιουργήσουν την επόμενη φούσκα. 45
Βαθμός Συμφωνίας με την πρόταση: «Οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών θα δημιουργήσουν την επόμενη μεγάλη φούσκα» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης Λόγος «Συμφωνώ»/ «Διαφωνώ» 0,294 0,305 0,525 0,496 0,647 46
Βαθμός Συμφωνίας με την πρόταση: «Οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών θα δημιουργήσουν την επόμενη μεγάλη φούσκα» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης Λόγος «Συμφωνώ»/ «Διαφωνώ» 0,833 0,792 0,568 0,455 0,655 0,345 0,401 0,332 47
Βαθμός Συμφωνίας με την πρόταση: «Οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών θα δημιουργήσουν την επόμενη μεγάλη φούσκα» Ανάλυση ανά μηνιαίο εισόδημα Λόγος «Συμφωνώ»/ «Διαφωνώ» 0,485 0,757 0,463 0,346 48
Βαθμός Συμφωνίας με την πρόταση: «Οι τιμές πωλήσεων των κατοικιών θα δημιουργήσουν την επόμενη μεγάλη φούσκα» Ανάλυση ανά οικονομική κατάσταση Λόγος «Συμφωνώ»/ «Διαφωνώ» 0,593 0,513 0,641 0,558 0,483 49
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Σχεδόν το 62% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι τιμές των ακινήτων θα αυξηθούν μέσα στα επόμενα 5 χρόνια (αθροιστικά: «αναμένω μεγάλη αύξηση» (29.3%) και «αναμένω μικρή αύξηση» (32.3%)). Μεγαλύτερη ανησυχία για την αύξηση των τιμών των ακινήτων εκφράζουν οι ομάδες που έχουν χαμηλότερο εισόδημα και πιο δύσκολη οικονομική κατάσταση. 50
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Το 38% τωνερωτηθέντωνδενέχεισαφώς διαμορφωμένη άποψη σχετικά με το αν οι τιμές των ακινήτων θα δημιουργήσουν την επόμενη μεγάλη φούσκα. Σε σχετικά μεγαλύτερο ποσοστό συμφωνούν με αυτή τη δήλωση οι έχοντες υψηλότερο εισόδημα καθώς και οι ευρισκόμενοι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση. Πάντως, και ως προς τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις τους για τις τάσεις στην αγορά των ακινήτων, οι ερωτηθέντες εκφράζουν ανησυχία, η οποία γίνεται πιο έντονη σε αυτούς που βρίσκονται σε πιο δεινή οικονομική κατάσταση. 51
Μέρος 4 ο : Παράγοντες διαμόρφωσης της πορείας της κτηματαγοράς
«Ποιος από τους παρακάτω βασικούς παράγοντες για την οικονομία της χώρας πιστεύετε ότι θα καθορίσει την πορεία της κτηματαγοράς τους επόμενους 12 μήνες;» 53
ΠΙΝΑΚΑΣ.6 "ΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΘΑ ΚΑΘΟΡΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ 12 ΜΗΝΕΣ;" ΤΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΗΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΑΥΞΗΣΗΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Η ΓΕΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΗΑΥΞΗΣΗΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΣΥΝΟΛΟ 20,3 20,6 10,4 37,3 11,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 23,0 21,3 8,1 33,7 13,9 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 16,8 20,4 9,9 43,8 9,2 ΗΛΙΚΙΑ <29 22,9 26,6 7,6 31,7 11,2 30 44 19,2 18,3 11,0 40,3 11,2 45 59 16,9 22,5 9,6 41,6 9,5 60+ 24,1 15,1 12,6 34,0 14,2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 19,9 20,0 8,2 41,6 10,1 ΑΝΩΤΕΡΗ 21,1 24,1 9,1 35,6 10,1 ΜΕΣΗ 19,7 19,2 13,3 35,0 12,7 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 22,7 25,2 13,4 26,9 11,8 ΤΙΠΟΤΑ 22,2 3,7 7,4 25,9 40,7 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 22,9 20,2 12,8 31,9 12,3 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 16,6 26,0 10,8 37,5 9,0 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 21,9 22,3 22,7 23,8 9,2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 18,9 18,7 8,5 42,6 11,4 ΑΓΡΟΤΗΣ 10,5 26,3 5,3 47,4 10,5 ΑΝΕΡΓΟΣ 19,4 22,3 6,8 38,8 12,6 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 20,3 19,0 7,7 41,2 11,8 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 12,5 12,5 4,2 41,7 29,2 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 29,1 20,6 11,7 30,1 8,6 500 ΕΩΣ 1000 22,8 24,3 9,9 31,5 11,6 1000 ΕΩΣ 2000 17,3 20,1 11,7 39,3 11,6 >2000 14,4 17,2 8,6 47,2 12,6 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 29,6 21,5 9,7 29,2 10,0 ΔΥΣΚΟΛΗ 18,4 22,1 9,9 34,7 14,8 ΑΝΕΚΤΗ 16,1 20,3 12,7 41,8 9,0 ΑΝΕΤΗ 17,5 16,9 7,7 46,3 11,6 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 13,3 20,0 6,7 43,3 16,7 54
Συμπεράσματα - Βραχυπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες θεωρούν ως βασικό παράγοντα για την πορεία της κτηματαγοράς, τους επόμενους 12 μήνες, τη γενική οικονομική κατάσταση της χώρας. Οι ερωτηθέντες σε ίδιο ποσοστό (20%) θεωρούν την αγορά εργασίας και το ατομικό εισόδημα ως ισχυρούς παράγοντες που θα επηρεάσουν την πορεία της κτηματαγοράς, τους επόμενους 12 μήνες. Οι επιχειρηματίες, οι αγρότες και οι εργαζόμενοι σε υψηλά ποσοστά πάνω από 41% θεωρούν ως σημαντικό παράγοντα της πορείας της κτηματαγοράς τη γενική οικονομική κατάσταση της χώρας. 55
«Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες μπορεί να σας ενθαρρύνει έτσι ώστε να επενδύσετε τις οικονομίες σας σε ακίνητα;» 56
ΠΙΝΑΚΑΣ.8 "ΠΟΙΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΑΣ ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΥΝ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΤΕ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΣΑΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ;" ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΜΠΟΡΩ ΕΥΚΟΛΑ ΝΑ ΠΑΡΩ ΔΑΝΕΙΟ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΕΝΩ ΣΕ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΣΠΙΤΙ ΑΝΤΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΩ ΕΝΟΙΚΙΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΩ ΑΚΙΝΗΤΟ ΠΑΡΑ ΜΕΤΟΧΕΣ ΣΥΝΟΛΟ 31,2 24,5 17,6 26,7 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 31,2 25,8 14,0 29,0 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 31,6 24,3 19,4 24,7 ΗΛΙΚΙΑ <29 39,7 26,7 21,8 11,8 30 44 29,5 23,4 22,4 24,7 45 59 28,1 24,8 12,7 34,4 60+ 29,6 21,5 11,3 37,5 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 31,8 21,1 17,4 29,7 ΑΝΩΤΕΡΗ 29,8 28,8 15,3 26,2 ΜΕΣΗ 32,6 24,6 18,8 24,0 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 26,4 27,4 18,9 27,4 ΤΙΠΟΤΑ 40,0 40,0 12,0 8,0 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 31,6 22,8 10,3 35,3 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 37,8 26,2 13,5 22,5 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 33,0 27,8 27,8 11,5 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 29,9 27,3 15,6 27,3 ΑΓΡΟΤΗΣ 18,2 27,3 18,2 36,4 ΑΝΕΡΓΟΣ 27,3 28,3 9,1 35,4 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 31,5 21,1 22,0 25,4 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 8,7 39,1 26,1 26,1 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 33,3 28,2 20,1 18,4 500 ΕΩΣ 1000 35,2 25,9 17,2 21,7 1000 ΕΩΣ 2000 29,7 24,8 18,0 27,5 >2000 29,7 19,1 13,9 37,3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 29,1 30,0 17,4 23,5 ΔΥΣΚΟΛΗ 30,9 26,1 18,2 24,8 ΑΝΕΚΤΗ 34,7 20,9 18,9 25,4 ΑΝΕΤΗ 27,7 20,2 11,8 40,2 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 31,5 24,1 9,3 35,2 57
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Αξίζει να διερευνηθεί η σημασία των σοβαρών παραγόντων για τους ερωτηθέντες, προκειμένου να επενδύσουν σε ακίνητα, τη στιγμή αυτής της κρίσης. Ποσοστό 31.2% θεωρείότιαποτελείμιακαλή επένδυση των οικονομιών τους η επένδυση σε ακίνητα. Το 26.7% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι είναι καλύτερο να αγοράσει ακίνητο παρά μετοχές. 58
«Εάν δεν σκοπεύετε να αγοράσετε κατοικία, μέσα στα επόμενα 2 χρόνια, γιαποιολόγοδεντοπρογραμματίζετε;» 59
ΠΙΝΑΚΑΣ.11 "ΕΑΝ ΔΕΝ ΣΚΟΠΕΥΕΤΕ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΚΑΤΟΙΚΙΑ, ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ;" ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΗΠΟΛΙΤΕΙΑΣΥΝΕΧΩΣ "ΒΑΖΕΙ ΧΕΡΙ" ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΡΟΤΙΜΩ ΝΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΩ ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΝΑ ΞΕΧΡΕΩΣΩ ΚΑΠΟΙΟ ΔΑΝΕΙΟ ΦΟΒΑΜΑΙ ΠΙΘΑΝΗ "ΦΟΥΣΚΑ" ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΤΟ ΑΝΑΒΑΛΛΩ ΣΥΝΟΛΟ 20,8 37,9 8,9 12,8 6,2 13,3 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 20,2 41,8 8,8 10,8 7,0 11,5 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 21,2 37,4 6,1 15,2 5,1 14,9 ΗΛΙΚΙΑ <29 23,6 30,4 11,3 13,5 4,7 16,6 30 44 21,1 36,9 8,5 16,1 6,4 11,0 45 59 18,7 45,4 6,9 11,7 6,8 10,6 60+ 19,4 39,3 11,1 8,1 4,1 18,1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 22,4 35,4 8,9 12,1 8,8 12,4 ΑΝΩΤΕΡΗ 18,7 36,9 7,7 14,4 6,1 16,2 ΜΕΣΗ 20,3 43,6 8,7 13,9 2,4 11,1 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 24,6 32,5 12,7 10,3 7,1 12,7 ΤΙΠΟΤΑ 30,4 17,4 26,1 0,0 8,7 17,4 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 19,2 46,3 10,4 6,4 3,8 13,7 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 24,7 39,7 4,4 12,9 6,1 12,2 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 27,5 22,6 20,4 5,7 6,4 17,4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 22,0 36,1 8,3 14,3 6,2 13,1 ΑΓΡΟΤΗΣ 41,2 29,4 5,9 5,9 5,9 11,8 ΑΝΕΡΓΟΣ 14,3 34,3 9,5 24,8 4,8 12,4 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 18,6 39,0 6,5 17,1 7,4 11,4 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 25,8 32,3 6,5 0,0 12,9 22,6 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 29,2 31,1 6,9 14,2 4,1 14,5 500 ΕΩΣ 1000 18,7 43,9 6,8 12,8 5,3 12,5 1000 ΕΩΣ 2000 22,4 39,5 8,5 12,5 5,8 11,3 >2000 19,1 33,6 13,5 12,6 9,2 12,1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 21,8 44,0 4,0 13,5 5,7 11,0 ΔΥΣΚΟΛΗ 18,0 44,3 6,2 15,5 5,0 11,0 ΑΝΕΚΤΗ 22,8 34,0 12,2 11,1 5,6 14,2 ΑΝΕΤΗ 21,1 29,4 12,1 10,8 8,7 18,0 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 26,4 18,9 26,4 5,7 9,4 13,2
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Εξετάζοντας τη σημαντικότητα ορισμένων ποιοτικών παραγόντων, όσον αφορά στην απροθυμία των ερωτηθέντων να αγοράσουν κατοικία μετά από 2 χρόνια, φαίνεται ότι οι κυριότεροι λόγοι είναι ότι "η πολιτεία βάζει χέρι στα ακίνητα" (37.9%) και ότι η αγορά κατοικίας δεν είναι καλή επένδυση (20.8%). 61
«Για ποιους λόγους θα προβαίνατε σε αγορά εξοχικής κατοικίας;» 62
ΠΙΝΑΚΑΣ.14 "ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΘΑ ΠΡΟΒΑΙΝΑΤΕ ΣΕ ΑΓΟΡΑ ΕΞΟΧΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ;" ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΑΚΡΙΒΕΣ ΟΤΑΝ ΕΞΟΧΙΚΩΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΙΚΟ ΕΧΟΥΝ ΑΥΞΗΘΕΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΥΜΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΕΠΕΙΔΗ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ 3 ΜΗΝΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΗΝΙΑΙΩΣ ΝΑ ΑΠΟΦΕΡΟΥΝ ΥΨΗΛΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩ ΣΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΑ ΜΙΑ ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΕ ΜΙΚΡΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ ΩΣ ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ 37,1 7,2 16,9 10,5 2,0 26,3 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 37,1 9,1 15,5 9,5 1,3 27,4 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 37,7 5,5 15,3 10,7 2,1 28,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 38,3 8,0 17,3 15,7 1,5 19,2 30 44 39,7 6,1 16,8 8,6 1,9 26,9 45 59 35,8 6,2 16,0 7,7 1,2 33,0 60+ 37,3 6,6 20,1 6,3 3,4 26,3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 36,3 5,8 17,3 10,3 1,3 28,9 ΑΝΩΤΕΡΗ 34,0 9,5 15,6 10,3 1,6 29,0 ΜΕΣΗ 39,1 5,6 17,9 9,3 2,4 25,7 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 44,7 10,7 15,5 9,7 2,9 16,5 ΤΙΠΟΤΑ 68,2 4,5 0,0 13,6 13,6 0,0 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 39,5 8,3 16,9 7,6 2,6 25,0 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 45,1 8,4 10,2 7,6 2,5 26,2 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 34,7 7,7 27,9 9,5 0,9 19,4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 31,6 6,0 20,5 12,2 1,4 28,3 ΑΓΡΟΤΗΣ 28,6 28,6 4,8 33,3 0,0 4,8 ΑΝΕΡΓΟΣ 33,7 10,5 21,1 6,3 4,2 24,2 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 39,3 4,3 13,7 10,9 1,3 30,5 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 35,0 10,0 15,0 10,0 10,0 20,0 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 43,7 8,1 11,3 12,7 0,7 23,6 500 ΕΩΣ 1000 42,6 7,6 13,2 9,6 2,0 25,0 1000 ΕΩΣ 2000 37,4 5,1 21,7 7,8 1,5 26,5 >2000 23,1 7,7 20,9 12,6 2,8 32,9 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 50,6 6,9 11,5 8,7 0,8 21,5 ΔΥΣΚΟΛΗ 43,3 6,5 13,1 9,1 2,4 25,7 ΑΝΕΚΤΗ 30,9 7,7 23,2 8,8 1,3 28,2 ΑΝΕΤΗ 23,7 4,8 21,5 14,1 4,1 31,9 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 21,4 7,1 14,3 23,8 2,4 31,0 63
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά 64
Συμπεράσματα Παράγοντες Σχεδόν 4 στους 10 ερωτηθέντες πιστεύουν ότι ο κυριότερος παράγοντας που θα επηρεάσει την πορεία της κτηματαγοράς, μέσα στους επόμενους 12 μήνες, θα είναι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας. Το ατομικό εισόδημα επίσης θεωρείται αρκετά σημαντικός παράγοντας από τις μεγαλύτερες ηλικίες, τους συνταξιούχους και τους χαμηλόμισθους. 65
Συμπεράσματα Παράγοντες Επίσης, η αγορά εργασίας θεωρείται σημαντικός παράγοντας ιδιαίτερα για τις γυναίκες, εφόσον αποτελούν μια κοινωνική ομάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στο πρόβλημα της ανεργίας. Ενδιαφέρον ακόμη είναι το γεγονός, ότι οι ευρισκόμενοι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση θεωρούν, σε σημαντικό ποσοστό, ότι η αύξηση των επιτοκίων θα αποτελέσει το σημαντικότερο παράγοντα που θα επηρεάσει την πορεία της κτηματαγοράς, μέσα στους επόμενους 12 μήνες. 66
Συμπεράσματα Παράγοντες Οι ερωτηθέντες θα επένδυαν ευκολότερα σε ακίνητα, εάν θεωρούσαν ότι πρόκειται για καλή επένδυση. Πάντως, οι ευρισκόμενοι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση θα ήταν πρόθυμοι να επενδύσουν σε ακίνητα, εάν επρόκειτο για καλύτερη επένδυση από την αγορά μετοχών. Επίσης, οι φοιτητές, σε ποσοστό 27.8%, θα επένδυαν σε ακίνητο για να μπορούν να μένουν σε δικό τους σπίτι πληρώνοντας το δάνειο αντί για ενοίκιο. 67
Συμπεράσματα Παράγοντες Το 38% των ερωτηθέντων δεν προγραμματίζει να αγοράσει κάποιο ακίνητο, μέσα στα επόμενα 2 χρόνια, επειδή θεωρεί ότι η πολιτεία «βάζει χέρι» στα ακίνητα. Αυτή η αιτιολογία είναι πιο διαδεδομένη στην ηλικιακή κατηγορία των 45-59 ετών. 68
Συμπεράσματα Παράγοντες Το 16% της ηλικιακής ομάδας των 30-44 δηλώνει ότι ακόμα ξεχρεώνει κάποιο δάνειο. Το 37.1% του δείγματος θα προχωρούσε σε αγορά εξοχικής κατοικίας, επειδή θεωρεί ότι οι διακοπές χωρίς ιδιόκτητο κατάλυμα είναι ιδιαίτερα ακριβές. Η ηλικιακήομάδατων45-59 φαίνεται ότι σκέφτεται και το γεγονός ότι μια εξοχική κατοικία σε μικρή απόσταση από το κέντρο μπορεί να λειτουργήσει και ως κύρια κατοικία. 69
Συμπεράσματα Παράγοντες Πάντως, οι ερωτηθέντες δεν πιστεύουν ότι οι τιμές των εξοχικών έχουν αυξηθεί λιγότερο, συγκριτικά με τις τιμές των κύριων κατοικιών. Συμπερασματικά, οι ερωτηθέντες εμφανίζονται αρκετά επιφυλακτικοί στο ενδεχόμενο αγοράς κατοικίας, αφού μάλλον δεν νιώθουν σίγουροι ότι πρόκειται για μια σίγουρη επένδυση των οικονομιών τους. 70
Μέρος 5 ο : Χρονική καταλληλότητα συνθηκών
«Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να αγοράσει κάποιος κατοικία;» 72
ΠΙΝΑΚΑΣ.12 "ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑ;" ΔΕΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΔΕΝ ΕΧΩ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΗ ΑΠΟΨΗ ΜΑΛΛΟΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΥΝΟΛΟ 46,2 19,4 16,9 13,1 4,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 48,7 18,4 13,9 13,8 5,2 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 44,5 21,3 17,5 13,2 3,4 ΗΛΙΚΙΑ <29 43,7 22,8 17,7 11,3 4,5 30 44 48,7 20,8 16,0 11,0 3,5 45 59 47,9 19,4 13,7 13,9 5,2 60+ 41,0 12,3 23,9 17,8 5,0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 44,5 20,3 16,4 14,1 4,8 ΑΝΩΤΕΡΗ 42,9 21,0 17,7 13,5 5,0 ΜΕΣΗ 50,5 17,8 16,9 11,0 3,8 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 49,6 13,4 18,5 16,0 2,5 ΤΙΠΟΤΑ 34,5 13,8 13,8 24,1 13,8 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 45,7 14,0 21,1 16,9 2,3 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 47,6 21,4 19,4 8,1 3,6 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 38,3 18,8 29,9 10,0 3,1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 44,7 19,3 10,9 17,3 7,9 ΑΓΡΟΤΗΣ 53,3 13,3 20,0 6,7 6,7 ΑΝΕΡΓΟΣ 43,0 21,5 26,2 5,6 3,7 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 50,4 23,0 11,6 11,4 3,7 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 38,7 6,5 25,8 22,6 6,5 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 49,4 18,7 20,2 8,0 3,7 500 ΕΩΣ 1000 52,4 18,8 14,7 10,7 3,4 1000 ΕΩΣ 2000 45,3 19,1 16,1 15,6 3,9 >2000 40,5 21,7 14,1 16,6 7,2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 60,5 15,6 10,3 7,6 6,0 ΔΥΣΚΟΛΗ 46,4 21,9 16,1 11,0 4,5 ΑΝΕΚΤΗ 41,9 19,6 20,4 15,2 3,0 ΑΝΕΤΗ 39,0 20,9 15,1 20,1 4,9 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 28,8 21,2 25,0 13,5 11,5 73
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά Ενώ η έρευνα διεξήχθη κατά την περίοδο της εμφάνισης των πρώτων μηνυμάτων της κρίσης, το ερώτημα αν αυτή η χρονική περίοδος αποτελεί την κατάλληλη χρονική στιγμή για να αγοράσει κάποιος κατοικία είναι σημαντικό από πλευράς ζήτησης για κατοικία αυτή την περίοδο. 74
Συμπεράσματα Μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών από την κτηματαγορά 75
«Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να αγοράσει κάποιος κατοικία;» Ανάλυση ανά επίπεδο εκπαίδευσης Λόγος «Το πιστεύω»/ «Δεν το πιστεύω» 0,786 0,293 0,216 0,289 0,291 76
«Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να αγοράσει κάποιος κατοικία;» Ανάλυση ανά εργασιακή κατάσταση Λόγος «Το πιστεύω»/ «Δεν το πιστεύω» 0,643 0,206 0,145 0,200 0,393 0,228 0,169 0,322 77
«Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να αγοράσει κάποιος κατοικία;» Ανάλυση ανά μηνιαίο εισόδημα Λόγος «Το πιστεύω»/ «Δεν το πιστεύω» 0,381 0,302 0,197 0,171 78
«Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να αγοράσει κάποιος κατοικία;» Ανάλυση ανά οικονομική κατάσταση Λόγος «Το πιστεύω»/ «Δεν το πιστεύω» 0,500 0,417 0,296 0,227 0,179 79
«Πιστεύετε ότι η αγορά ακινήτων επηρεάζεται από τις συνθήκες που επικρατούν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στο Χρηματιστήριο;» 80
ΠΙΝΑΚΑΣ.7 "ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ Η ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΝ ΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ;" ΔΕΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΔΕΝ ΕΧΩ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΗ ΑΠΟΨΗ ΜΑΛΛΟΝ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΙΓΟΥΡΑ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΥΝΟΛΟ 17,8 13,5 27,5 26,5 14,7 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 19,1 14,6 23,0 27,7 15,6 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 16,2 12,4 29,3 28,1 14,0 ΗΛΙΚΙΑ <29 16,8 14,2 27,5 27,3 14,2 30 44 17,3 13,3 27,4 26,5 15,5 45 59 15,3 13,5 26,2 29,3 15,8 60+ 20,9 13,7 28,8 24,3 12,4 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 15,3 15,3 24,5 29,8 15,2 ΑΝΩΤΕΡΗ 18,0 12,2 25,3 26,3 18,2 ΜΕΣΗ 18,3 11,4 32,7 25,2 12,3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 28,9 15,7 25,6 19,0 10,7 ΤΙΠΟΤΑ 29,2 12,5 20,8 12,5 25,0 ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ 22,7 14,2 27,5 24,1 11,5 ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ 24,5 12,9 30,4 22,7 9,4 ΦΟΙΤΗΤΗΣ 14,8 13,7 36,1 22,4 13,0 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ 16,2 14,4 22,9 31,0 15,5 ΑΓΡΟΤΗΣ 31,3 12,5 18,8 18,8 18,8 ΑΝΕΡΓΟΣ 11,1 18,2 32,3 26,3 12,1 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 15,5 11,9 26,7 28,5 17,4 ΜΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ 4,3 34,8 21,7 26,1 13,0 ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 30,6 11,7 27,5 21,6 8,6 500 ΕΩΣ 1000 19,7 13,1 27,8 26,1 13,4 1000 ΕΩΣ 2000 14,0 13,3 30,5 26,5 15,7 >2000 13,9 16,8 19,1 32,5 17,7 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΗ 27,7 12,2 25,5 20,1 14,5 ΔΥΣΚΟΛΗ 16,9 12,8 27,4 28,8 14,1 ΑΝΕΚΤΗ 11,6 13,9 30,7 28,7 15,2 ΑΝΕΤΗ 17,3 16,4 21,5 31,0 13,7 ΠΟΛΥ ΑΝΕΤΗ 25,5 7,3 23,6 21,8 21,8 81