ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ 25 Ιουνίου 2003 AKE-EE 3587/B/03 ΕΚΘΕΣΗ σχετικά µε τα δικαιώµατα των παιδιών, ειδικότερα των παιδιών στρατιωτών Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων Εισηγητές: Vitaliano Gemelli Ephraïm Kamuntu (Ουγκάντα) RR\508400.doc APP/3587/B
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Εξακόσια εκατοµµύρια παιδιά στον κόσµο ζουν σε συνθήκες απόλυτης ένδειας. Εκατοµµύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που θεραπεύονται εύκολα (κυρίως από διάρροια, ιλαρά, αναπνευστικές λοιµώξεις, ελονοσία και υποσιτισµό). Περισσότερα από τα δύο τρίτα των παιδιών που πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Αφρική είναι νεογέννητα, το ποσοστό εµβολιασµού των παιδιών της Αφρικής µειώθηκε από το 1990. Εκατόν πενήντα εκατοµµύρια παιδιά στον κόσµο υποσιτίζονται. Περισσότερα από 10 εκατοµµύρια παιδιά στην Αφρική έχουν µείνει ορφανά λόγω του VIH/AIDS, αριθµός που αντιστοιχεί στο 95% των ορφανών λόγω του VIH/AIDS σε όλο τον κόσµο. ύο εκατοµµύρια µικρά κορίτσια στον κόσµο απειλούνται κάθε χρόνο µε ακρωτηριασµό των γεννητικών οργάνων. Σε αντίθεση µε τα παιδιά που ζουν σε άλλες περιοχές του κόσµου, των οποίων το προσδόκιµο ζωής αυξάνεται συνεχώς, το προσδόκιµο επιβίωσης των παιδιών της Αφρικής νοτίως της Σαχάρας είναι χαµηλότερο από αυτό των παππούδων τους. Εκατόν είκοσι πέντε εκατοµµύρια παιδιά ηλικίας πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης δεν φοιτούν στο σχολείο, εκ των οποίων άνω των 40 εκατοµµυρίων ζουν στην Αφρική νοτίως της Σαχάρας και τα περισσότερα από αυτά είναι κορίτσια. Εκατόν πενήντα άλλα παιδιά εγκαταλείπουν το σχολείο προτού µάθουν ανάγνωση και γραφή, 860 εκατοµµύρια άνθρωποι στις αναπτυσσόµενες χώρες είναι αναλφάβητοι. Το ποσοστό φοίτησης στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση στην Αφρική νοτίως της Σαχάρας παραµένει το χαµηλότερο όλων των περιοχών του κόσµου. Ο αριθµός παιδιών που γίνονται θύµατα ένοπλων συρράξεων παρουσιάζει αυξητική τάση, η χρησιµοποίησή τους γενικεύθηκε µε την ανάπτυξη των ελαφρών όπλων. Σήµερα, περισσότερα από 300.000 παιδιά στον κόσµο πολεµούν ως στρατιώτες για τις κυβερνητικές δυνάµεις και τις ένοπλες αντιπολιτευτικές οµάδες, ιδίως σε διάφορες αφρικανικές χώρες, όπως στη Βόρεια Ουγκάντα, στη Λιβερία, στη Λαϊκή ηµοκρατία του Κονγκό, στο Μπουρούντι, στην Ακτή Ελεφαντοστού και στη Σοµαλία. Από το 1990 µέχρι σήµερα, περισσότερα από 2 εκατοµµύρια παιδιά σκοτώθηκαν και 6 εκατοµµύρια τραυµατίστηκαν βαριά σε ένοπλες συγκρούσεις 1. ιακόσια πενήντα εκατοµµύρια παιδιά ηλικίας 5 έως 14 χρόνων εργάζονται, εκ των οποίων 50 έως 60 εκατοµµύρια κάτω από επικίνδυνες, απάνθρωπες και απαράδεκτες συνθήκες 2 : παιδιά θύµατα οικιακής δουλείας, παιδιά που δουλεύουν σε φυτείες ή σε εργοστάσια, παιδιά που πωλούνται για παραγραφή οφειλών, πολλές φορές µη δηλωθέντα κατά τη γέννησή τους, στερηµένα από κάθε επαφή µε τους συγγενείς τους, παιδιά που δεν πηγαίνουν σχολείο, παιδιά καταδικασµένα 3. Από 700.000 έως 2 εκατοµµύρια γυναίκες και παιδιά γίνονται κάθε χρόνο θύµατα διεθνούς διασυνοριακής εµπορίας ανθρώπων. Εκατόν είκοσι εκατοµµύρια παιδιά, ενίοτε ηλικίας 3 ή 4 χρόνων, ζουν στους δρόµους, µια φρικιαστική ζωή γεµάτη µε βιαιότητες, κινδύνους και παρεκτροπές που συχνά είναι µοιραίες. Πάνω από τους µισούς εκτοπισµένους και πρόσφυγες σε όλο τον κόσµο είναι ηλικίας κάτω των 1 Ηνωµένα Έθνη, Συµβούλιο Ασφαλείας, Έκθεση του Γενικού Γραµµατέα σχετικά µε τα παιδιά και τις ένοπλες συρράξεις, 26 Νοεµβρίου 2002. Olara Otunnu, ήλωση στο Συµβούλιο Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών, Ανοιχτή συζήτηση σχετικά µε τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις, 14 Ιανουαρίου 2003. Human Rights Watch, Απαγωγή και στρατολόγηση στη Βόρεια Ουγκάντα, Μάρτιος 2003. 2 ΟΕ, Η δράση του IPEC κατά της παιδικής εργασίας - σηµαίνοντα γεγονότα του 2002 ΟΕ, Γιατί µία νέα σύµβαση της ΟΕ για την παιδική εργασία; 3 ικαιώµατα των παιδιών: Μια δεύτερη ευκαιρία, Συµµαχία για τη ιάσωση των Παιδιών, 2001. APP/3587/B 2/7 RR\508400.doc
18 χρόνων και το 80% εξ αυτών είναι γυναίκες και παιδιά. Μεγάλος αριθµός παιδιών αποχωρίζονται από την οικογένειά τους, αποστερούνται από το δικαίωµα στην εκπαίδευση, απελαύνονται από τις χώρες όπου αναζήτησαν καταφύγιο, κλείνονται σε κέντρα προσωρινής κράτησης προσφύγων 1. Στα παιδιά υπηκόων τρίτων χωρών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφαιρείται συχνά κάθε δικαίωµα στην εκπαίδευση επειδή τα κράτη επιβάλλουν όλο και περισσότερα διοικητικά εµπόδια εις βάρος τους 2, είτε πρόκειται για αιτούντες άσυλο, είτε για µετανάστες, απάτριδες ή άτοµα χωρίς χαρτιά 3. Η βία µέσα στην οικογένεια και η θεσµοθετηµένη βία εις βάρος των παιδιών εξακολουθεί να αποτελεί καθηµερινό φαινόµενο, και συχνά χαίρει ατιµωρησίας. Η παιδική πορνογραφία και η σεξουαλική εκµετάλλευση 4 των παιδιών εµφανίζουν ανησυχητική έξαρση, κυρίως λόγω της ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών της επικοινωνίας και του ανοίγµατος των ευρωπαϊκών συνόρων 5. I. Το νοµικό πλαίσιο 1. Η Σύµβαση των Ηνωµένων Εθνών για τα δικαιώµατα του παιδιού Χρειάστηκε να φθάσουµε στο έτος 1989 µέχρις ότου οι κανόνες που αφορούν την προστασία των παιδιών συγκεντρωθούν σε ένα ενιαίο νοµοθετικό µέσο, τη Σύµβαση για τα δικαιώµατα του παιδιού, η οποία εγκρίθηκε από το σύνολο των µελών της διεθνούς κοινότητας και διακηρύσσει σαφέστατα ποια είναι τα δικαιώµατα που πρέπει να µπορεί να απολαµβάνει το κάθε παιδί, ανεξαρτήτως του τόπου γέννησής του και της ταυτότητας των γονέων του και ανεξάρτητα από φύλο, θρήσκευµα ή κοινωνική προέλευση Σήµερα, όλες οι χώρες του κόσµου, µε εξαίρεση τις Ηνωµένες Πολιτείες, έχουν κυρώσει τη Σύµβαση για τα δικαιώµατα του παιδιού, και πολλά κράτη προχωρούν σε άρση των αρχικών τους επιφυλάξεων. Καµία άλλη νοµική πράξη δεν έτυχε παρόµοιας υποστήριξης σε τόσο σύντοµο χρονικό διάστηµα. Η Σύµβαση συνέβαλε στην κατάρτιση άλλων διεθνών νοµοθετικών διατάξεων σχετικά µε την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, εκ των οποίων δύο πρωτόκολλα, το ένα αναφορικά µε την εµπλοκή παιδιών σε ένοπλες συρράξεις και το άλλο αναφορικά µε την πώληση παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία, καθώς και στη θέσπιση νέων κανόνων που ρυθµίζουν την υιοθεσία σε παγκόσµιο επίπεδο, την παιδική εργασία και την προσαγωγή ανηλίκων στη δικαιοσύνη. Σε εθνικό επίπεδο, πολλά νέα συντάγµατα περιέλαβαν διατάξεις οι οποίες διασφαλίζουν ρητώς την προστασία των δικαιωµάτων των παιδιών, ενώ τα ισχύοντα συντάγµατα τροποποιήθηκαν κατά τρόπο ώστε τα εν λόγω δικαιώµατα να αναφέρονται µε σαφήνεια. Σε όλες τις χώρες δροµολογήθηκαν µεταρρυθµίσεις µε σκοπό την ευθυγράµµιση των εθνικών νοµοθεσιών και κωδίκων µε τις αρχές και τις διατάξεις της Σύµβασης για τα δικαιώµατα του παιδιού. 1 ίκτυο της ΕΕ ανεξαρτήτων εµπειρογνωµόνων των θεµελιωδών δικαιωµάτων, Έκθεση σχετικά µε την κατάσταση των θεµελιωδών δικαιωµάτων στην ΕΕ και τα κράτη µέλη της το 2002, Μάρτιος 2003. 2 ΚΣΙΕ ΑΚΕ-ΕΕ, ψήφισµα σχετικά µε τη νέα εταιρική σχέση για την ανάπτυξη της Αφρικής, Μπραζαβίλ, 3 Απριλίου 2003. 3 Human Rights Watch, Τα δικαιώµατα των παιδιών, παγκόσµια έκθεση 2002. 4 UNICEF, εύτερο Παγκόσµιο Συνέδριο κατά της σεξουαλικής εκµετάλλευσης των παιδιών για εµπορικούς σκοπούς, Γιοκοχάµα, εκέµβριος 2001. 5 Ηνωµένα Έθνη, ετήσια έκθεση του Ειδικού Εισηγητή για την πώληση παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία, 11 Απριλίου 2003. RR\508400.doc 3/7 APP/3587/B
Η Σύµβαση για τα δικαιώµατα του παιδιού υποχρεώνει τα συµβαλλόµενα κράτη να προάγουν και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία µε στόχο τη σταδιακή επίτευξη της πλήρους πραγµάτωσης των δικαιωµάτων των παιδιών και την ενίσχυση των χωρών που δεν έχουν επαρκείς πόρους και ικανότητες να πράξουν το ίδιο 1. Υπό αυτή την προοπτική, θα λαµβάνονται ιδιαίτερα υπόψη οι ανάγκες των αναπτυσσόµενων χωρών. Τέσσερις από τους στόχους ανάπτυξης της χιλιετίας κάνουν σαφή αναφορά στα παιδιά, γεγονός το οποίο έδωσε ουσιαστική ώθηση στο ζήτηµα των παιδιών, όσον αφορά τη δηµιουργία ενός πλαισίου για αναπτυξιακές πολιτικές µε επίκεντρο τα παιδιά 2. Με τη δήλωση και το σχέδιο δράσης «Ένας κόσµος κατάλληλος για παιδιά», που υιοθετήθηκαν κατά την Έκτακτη Σύνοδο των Ηνωµένων Εθνών για τα παιδιά τον Μάιο του 2002 3, 190 χώρες δέσµευσαν τις κυβερνήσεις τους σε µια σειρά χρονικά δεσµευτικών συγκεκριµένων στόχων προς όφελος των παιδιών και των νέων, µε ιδιαίτερη έµφαση στην προαγωγή της υγείας, την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης, την προστασία κατά της εκµετάλλευσης, της κακοποίησης και της βίας και την καταπολέµηση του VIH/AIDS 4. 2. Επιτευχθείσα πρόοδος σε περιφερειακό επίπεδο Σηµαντική πρόοδος έχει επίσης επιτευχθεί σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς ο ΟΑΕ ενέκρινε το 1990 τον αφρικανικό Χάρτη για τα δικαιώµατα και την ευηµερία των παιδιών της Αφρικής, που τέθηκε σε ισχύ το 1999 και αποτελεί το πρώτο νοµοθετικό µέσο αυτού του είδους µε περιφερειακή εµβέλεια. Η συµφωνία του Κοτονού κάνει σαφή αναφορά στη Σύµβαση για τα δικαιώµατα του παιδιού Το άρθρο 26 ορίζει ότι η συνεργασία στο πλαίσιο της συµφωνίας του Κοτονού «στηρίζει πολιτικές, µέτρα και ενέργειες που αποσκοπούν στην προστασία των δικαιωµάτων των παιδιών και της νεολαίας, ιδίως των κοριτσιών». Ειδική µνεία στα παιδιά γίνεται επίσης στο άρθρο 11 σχετικά µε τις πολιτικές υπέρ της ειρήνης, την πρόληψη και επίλυση των συγκρούσεων, καθώς και στο άρθρο 70 σχετικά µε το εµπόριο και τους κανόνες εργασίας. Παρά τις προαναφερθείσες θετικές εξελίξεις, η διαδικασία κύρωσης και υλοποίησης των µέσων διεθνούς νοµοθεσίας για την προστασία των παιδιών υπολείπονται της ολοκλήρωσής τους τόσο στα κράτη µέλη της ΕΕ όσο και στις χώρες ΑΚΕ. 3. Πρόοδοι που επιτεύχθηκαν ειδικότερα όσον αφορά τα παιδιά στρατιώτες Σήµερα, από την αµερικανική ήπειρο έως την Αφρική, από την Ευρώπη έως τη Μέση Ανατολή και έως την Ασία, καµία οµάδα παιδιών δεν είναι τόσο ευάλωτη όσο τα παιδιά που υφίστανται τις συνέπειες ένοπλων συγκρούσεων. Περίπου 300.000 κορίτσια και αγόρια ηλικίας κάτω των 18 χρόνων χρησιµοποιούνται σήµερα ως παιδιά στρατιώτες και πολεµούν ως µέλη κυβερνητικών ενόπλων δυνάµεων ή ένοπλων αντιστασιακών οµάδων σε 1 Άρθρα 4, 24 και 28 της Σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών για τα δικαιώµατα του παιδιού. 2 UNICEF, Αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας - Είναι για τα παιδιά Nέα Yόρκη, 2003. Ηνωµένα Έθνη, Γενική Συνέλευση, Εκστρατευτικό σχέδιο για την υλοποίηση της ιακήρυξης της Χιλιετίας, 6 Σεπτεµβρίου 2001, A/S6/326. 3 UNICEF, Εµείς τα παιδιά: επισκόπηση τέλους δεκαετίας της συνέχειας που δόθηκε στην Παγκόσµια ιάσκεψη Κορυφής για τα παιδιά, 2001 και περαιτέρω ενηµέρωση. 4 UNICEF, Έναν χρόνο αργότερα, τα παιδιά ακόµη περιµένουν από τους ηγέτες αποτελέσµατα. Η επίτευξη των στόχων που συµφωνήθηκαν από όλα τα έθνη τον Μάιο του 2002 προχωρά µε πολύ αργούς ρυθµούς, Μάιος 2003. APP/3587/B 4/7 RR\508400.doc
περισσότερες από 30 χώρες στον κόσµο. Παιδιά σκοτώνονται και ακρωτηριάζονται, µένουν ορφανά και χωρίζονται από τις οικογένειές τους, µετακινούνται και ζουν τραυµατικές καταστάσεις, δεν έχουν πρόσβαση σε εκπαίδευση και υγειονοµική περίθαλψη, πέφτουν θύµατα απαγωγής και σεξουαλικής εκµετάλλευσης, ακρωτηριάζονται από νάρκες, γίνονται αντικείµενα εκµετάλλευσης ως στρατιώτες και µένουν µε βαθιά ψυχολογικά τραύµατα και πληγές. Τα παιδιά αντιµετωπίζουν σε µεγαλύτερο και εντονότερο βαθµό φαινόµενα όπως την εµπορία ανθρώπων, τη σεξουαλική εκµετάλλευση, την έλλειψη εκπαίδευσης και υγειονοµικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια των συρράξεων και µετά τον τερµατισµό τους. Κατά τη δεκαετία του 1990, περισσότερα από δύο εκατοµµύρια παιδιά έχασαν τη ζωή τους ως συνέπεια ενόπλων συγκρούσεων περισσότερα από 1 εκατοµµύριο έµειναν ορφανά περισσότερα από 6 εκατοµµύρια τραυµατίστηκαν σοβαρά ή υπέστησαν µόνιµη αναπηρία και περισσότερα από 10 εκατοµµύρια απέκτησαν σοβαρά ψυχολογικά τραύµατα. Ένας µεγάλος αριθµός παιδιών, ιδιαίτερα νεαρές γυναίκες, υπήρξαν θύµατα βιασµού και άλλων µορφών σεξουαλικής βίας, που χρησιµοποιούνται ως «όπλο» στους πολέµους. Σήµερα, περισσότερα από 20 εκατοµµύρια παιδιά έχουν εκτοπιστεί λόγω πολέµου εντός και εκτός των χωρών τους και περίπου 800 παιδιά χάνουν τη ζωή τους ή ακρωτηριάζονται από νάρκες κάθε µήνα. Τα παιδιά στρατολογούνται ως "τροφή για τα κανόνια" και χρησιµοποιούνται για την άρση ναρκοπεδίων. Η κατασκευή και ευρεία διάθεση φθηνών µικρών όπλων έχει επίσης συµβάλει σε αυτό το πρόβληµα - έχει καταστήσει ευκολότερη τη χρησιµοποίηση παιδιών στρατιωτών Ακόµη και ένα παιδί ηλικίας δέκα ετών µπορεί να λύσει και να συναρµολογήσει αυτά τα ελαφρά και εύχρηστα όπλα. Πρόοδοι Ως αποτέλεσµα σηµαντικών διεθνών εκστρατειών τα τελευταία χρόνια, έχουν προστεθεί σηµαντικά νέα διεθνή πρότυπα στο πλαίσιο προστασίας των παιδιών που πλήττονται από τον πόλεµο: το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύµβασης για τα ικαιώµατα του Παιδιού σχετικά µε τη συµµετοχή παιδιών στις ένοπλες συγκρούσεις, που θέτει ως όριο τα 18 έτη για την υποχρεωτική στρατολόγηση και άµεση συµµετοχή σε εχθροπραξίες, και απαιτεί από τα κράτη µέρη της σύµβασης να αυξήσουν το ελάχιστο όριο ηλικίας για στρατολόγηση τουλάχιστον στα 16 έτη το Καταστατικό της Ρώµης που δηµιούργησε το ιεθνές Ποινικό ικαστήριο, που κατατάσσει την επιστράτευση, κατάταξη ή χρησιµοποίηση σε εχθροπραξίες παιδιών ηλικίας κάτω των 15, καθώς επίσης τις επιθέσεις σε σχολεία και νοσοκοµεία και τις σοβαρές πράξεις σεξουαλικής βίας, ως εγκλήµατα πολέµου τη Σύµβαση της ιεθνούς Οργάνωσης Εργασίας αριθ. 182, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Νοέµβριο του 2000, ορίζει τη στρατολόγηση παιδιών ως τη χειρότερη µορφή παιδικής εργασίας και θέτει ως ελάχιστη ηλικία για την εξαναγκαστική ή υποχρεωτική στρατολόγηση τα 18 έτη τον Αφρικανικό Χάρτη για τα ικαιώµατα και την Προστασία των Παιδιών η πρώτη περιφερειακή συνθήκη που ορίζει την ηλικία των 18 ετών ως την ελάχιστη ηλικία για τη στρατολόγηση και τη συµµετοχή σε εχθροπραξίες, που τέθηκε σε ισχύ τον Νοέµβριο του 1999 Η ένταξη του προβλήµατος των παιδιών που πλήττονται από τον πόλεµο στην ηµερήσια RR\508400.doc 5/7 APP/3587/B
διάταξη του Συµβουλίου Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών. Σε µια κίνηση ορόσηµο, το Συµβούλιο Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών δήλωσε επίσηµα ότι η προστασία και η ασφάλεια των παιδιών που πλήττονται από συγκρούσεις αποτελεί ζήτηµα που άπτεται της ειρήνης και της ασφάλειας και δικαίως εντάσσεται στην ηµερήσια διάταξή του. Έχει θέσει συγκεκριµένα και στοχοθετηµένα µέτρα στα ψηφίσµατά του και έχει θεσπίσει επίσης πρακτική ετήσιας αναθεώρησης και συζήτησης επί του θέµατος αυτού. Επιπροσθέτως, το Συµβούλιο Ασφαλείας έλαβε θέση όσον αφορά την εκµετάλλευση των παιδιών ως στρατιώτες. Στο ψήφισµα 1379 (2001), το Συµβούλιο κάλεσε τον Γενικό Γραµµατέα να συντάξει κατάλογο των µερών που στρατολογούν ή χρησιµοποιούν παιδιά σε καταστάσεις συγκρούσεων. Ο κατάλογος αυτό είναι κάτι καινοτόµο για πρώτη φορά υπάρχει επίσηµη έκθεση που κατονοµάζει και περιλαµβάνει όλους εκείνους που είναι υπεύθυνοι για τις βαρβαρότητες µε θύµατα παιδιά σε καταστάσεις συγκρούσεων. Με αυτό του το αίτηµα, το Συµβούλιο Ασφαλείας έστειλε ένα ισχυρό πολιτικό µήνυµα ότι όσοι παραβιάζουν τα δικαιώµατα των παιδιών σε περιπτώσεις συγκρούσεων δεν µπορούν να προβαίνουν σε αυτές τις παραβιάσεις ατιµώρητοι και ότι θα είναι υπόλογοι για τις πράξεις τους. εν πρέπει ποτέ να επιτρέπεται να υπερισχύει η ατιµωρησία. Για την απόδοση ευθυνών απαιτείται η θέσπιση νοµικών προτύπων, και τα πρότυπα που έθεσε το Καταστατικό της Ρώµης που θέσπισε το ιεθνές Ποινικό ικαστήριο, είναι ιστορικής σπουδαιότητας για την προστασία των παιδιών που βιώνουν καταστάσεις ένοπλων συγκρούσεων. Οι επιπτώσεις στα παιδιά της ευρείας διάδοσης και διακίνησης µικρών όπλων και ελαφρού οπλισµού (SALW) θα πρέπει επίσης να τονιστεί. Τα παιδιά πλήττονται άµεσα από τη συµµετοχή τους σε συγκρούσεις ως στρατιώτες. Οι αρνητικές επιπτώσεις των µικρών όπλων και του ελαφρού οπλισµού στα παιδιά σε κοινωνίες κατά τη διάρκεια συγκρούσεων και µετά από αυτές είναι ιδιαίτερα οξυµένες σήµερα, εφόσον η επέκταση εµφυλίων πολέµων και συγκρούσεων που διεξάγονται από µη κυβερνητικούς παράγοντες, πολιτοφυλακές, και µη επίσηµους στρατούς εκθέτει έναν αυξανόµενο αριθµό παιδιών στον κίνδυνο της εκούσιας ή υποχρεωτικής συµµετοχής τους σε αυτές τις µη ρυθµιζόµενες µορφές βίας. Στο ψήφισµα 1460 (2003) του Συµβουλίου Ασφαλείας καλούνται τα κράτη µέλη, σύµφωνα µε το πρόγραµµα δράσης των Ηνωµένων Εθνών σχετικά µε τα µικρά όπλα και τον ελαφρύ οπλισµό να λάβουν µέτρα για την πρόληψη, της καταπολέµηση και την εξάλειψη του λαθρεµπορίου µικρών όπλων και ελαφρού οπλισµού, να αναλάβ0ουν αποτελεσµατική δράση µέσω, µεταξύ άλλων, της επίλυσης των συγκρούσεων και της θέσπισης και εφαρµογής εθνικής νοµοθεσίας, κατά τρόπο συνεκτικό µε τις υφιστάµενες ευθύνες των κρατών στα πλαίσια του σχετικού διεθνούς δικαίου, να ελέγξουν το λαθρεµπόριο µικρών όπλων προς µέρη που εµπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις και που δεν συµµορφώνονται πλήρως µε τις σχετικές διατάξεις του ισχύοντος διεθνούς δικαίου σχετικά µε τα δικαιώµατα και την προστασία των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις επιπλέον, καλεί για την αξιολόγηση των παραβάσεων των δικαιωµάτων και των περιπτώσεων κακοποίησης των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις, περιλαµβανοµένης της παράνοµης εκµετάλλευσης και διακίνησης φυσικών πόρων, καθώς επίσης της παράνοµης διακίνησης µικρών όπλων σε περιοχές όπου µαίνονται ένοπλες συγκρούσεις. II. Η πολιτική βούληση Πολιτική διακήρυξη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ σχετικά µε τα δικαιώµατα του παιδιού Η ένδεια εξακολουθεί να είναι το κυριότερο εµπόδιο που πρέπει να υπερπηδηθεί προκειµένου να γίνουν σεβαστά τα δικαιώµατα του παιδιού. Παρά ταύτα, οι αναγκαίοι χρηµατικοί πόροι APP/3587/B 6/7 RR\508400.doc
για την κάλυψη των βασικών αναγκών των παιδιών είναι λιγοστοί 1. Το κυριότερο εµπόδιο δεν συνίσταται στην έλλειψη πόρων αλλά στην απουσία πολιτικής βούλησης να τεθεί ως θέµα προτεραιότητας η προστασία των δικαιωµάτων των παιδιών. Η άσκηση βίας, και ειδικότερα η βία που υφίστανται τα παιδιά που εµπλέκονται άµεσα ή έµµεσα σε ένοπλες συρράξεις, αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των δικαιωµάτων των παιδιών. Ένας από τους βασικούς µας στόχους πρέπει να είναι η καταβολή προσπαθειών για την οικοδόµηση της ειρήνης. Ως Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης δεσµευόµαστε να ασκήσουµε πίεση στις κυβερνήσεις µας, στα κοινοβούλια και στους διεθνείς οργανισµούς όπου συµµετέχουµε, προκειµένου να αναδειχθούν επιτέλους ως κοινή προτεραιότητα τα δικαιώµατα των παιδιών, και ειδικότερα η καταπολέµηση της φτώχειας και των διαφορετικών µορφών βίας. 1 Το κόστος της καθολικής πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, παροχής ύδατος και αποχέτευσης ανέρχεται µόνο σε 70 έως 80 δισεκατοµµύρια δολάρια επιπλέον το χρόνο, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της Παγκόσµιας Τράπεζας και του ΟΗΕ. Όµως οι χώρες ΑΚΕ έχουν διαθέσει κατά κανόνα µεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισµού τους για τις αµυντικές δαπάνες παρά για τη βασική εκπαίδευση ή την πρωτογενή ιατροφαρµακευτική φροντίδα, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες διέθεσαν δεκαπλάσια κονδύλια για την άµυνα σε σχέση µε τα χρήµατα που διαθέτουν για τη δηµόσια αναπτυξιακή βοήθεια (πηγές: Παγκόσµια Τράπεζα, ΟΟΣΑ, Πρόγραµµα των Ηνωµένων Εθνών για την Ανάπτυξη, UNICEF). RR\508400.doc 7/7 APP/3587/B