Ο.Ε.Φ. ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ Τεχνικό Δελτίο για την επιλογή Αναδόχου για την υλοποίηση του έργου της δραστηριότητας Bii.1 µε τίτλο Πιλοτική ανάπτυξη και εφαρµογή συστήµατος λίπανσης σε ελαιοπαραγωγούς της Ο.Ε.Φ.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ σελ. Εισαγωγή 3 Πλαίσιο αναφοράς υλοποίησης του έργου 4 Αντικείμενο του έργου 5 Παράρτημα 6 2
Εισαγωγή Η επιχείρηση με την επωνυμία «ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ», διακριτικό τίτλο KAVALA COOP, έχει έδρα την Καβάλα της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας -Θράκης, όπου είναι εγκατεστημένη και η διοίκησή του. Ο συνεταιρισμός έχει περιφέρεια τη γεωγραφική περιοχή η οποία ορίζεται από τα διοικητικά όρια Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας όπου δραστηριοποιούνται τα μέλη του. Είναι αυτόνομη ένωση προσώπων, η οποία συγκροτείται εθελοντικά και επιδιώκει, με την αμοιβαία βοήθεια και την αλληλεγγύη των μελών της, τη συλλογική, οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική ανάπτυξη και προαγωγή τους, μέσω μίας συνιδιοκτήτης και δημοκρατικά διοικούμενης αγροτικής επιχείρησης. Σήμερα αντιπροσωπεύει και εμπορεύεται μεγάλη γκάμα προϊόντων η οποία εκτός από τα ελαιοκομικά προϊόντα, πράσινη ελιά Χαλκιδικής, ελιές θρούμπες Θάσου και ελαιόλαδο, περιλαμβάνει ακτινίδια, λευκά σπαράγγια, καλαμπόκι, σιτηρά, αραβόσιτο και φασόλια. Είναι μια επιχείρηση με έντονα εξαγωγικό προσανατολισμό που για το αντικείμενο του τομέα της επένδυσης - πράσινη ελιά Χαλκιδικής - το ποσοστό εξαγωγών ανέρχεται στο 85-90%. Η Ε.Α.Σ. ΚΑΒΑΛΑΣ αναγνωρισμένη με την υπ αριθμ. 04/360/31.01.2018 απόφαση πρωτοβάθμιας αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών (Ο.Π.), των Ομάδων Παραγωγών (Ομ.Π.) και των Ενώσεων τους (Ε.Ο.Π.) της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας ως Ο.Π. στον τομέα του ελαιολάδου και της επιτραπέζιας ελιάς, θα υλοποιήσει το εγκεκριμένο με την υπ αριθμ. 583/259/30.03.2018 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τριετές πρόγραμμα εργασίας Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.) περιόδου 2018-2021, στο πλαίσιο των Καν. (ΕΕ) 611/2014 και 615/2014 της Επιτροπής, όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. 3
Πλαίσιο αναφοράς υλοποίησης του έργου Η υλοποίηση του προγράμματος εργασίας θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το ακόλουθο θεσμικό πλαίσιο το οποίο ορίζεται από τους εξής Κανονισμούς και Υπουργικές Αποφάσεις: Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 37/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου, όπως ισχύει Κατ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 611/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα προγράμματα στήριξης του τομέα του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, όπως ισχύει Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 615/2014 της Επιτροπής, της 6ης Ιουνίου 2014, για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα προγράμματα εργασίας για τη στήριξη των τομέων του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, όπως ισχύει Υπ αριθμ. 61/16616/31.01.2018 Υπουργική Απόφαση «Συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και του κατ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 611/2014 της Επιτροπής και του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 615/2014 της Επιτροπής, σχετικά με τα προγράμματα εργασίας για τη στήριξη των τομέων του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών» Υπ αριθμ. 583/259/30.03.2018 Υπουργική Απόφαση «Έγκριση Προγράμματος Εργασίας της Οργάνωσης Παραγωγών Ένωση Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας,για τα έτη 2018-2021 στο πλαίσιο των καν. (ΕΕ) 611/2014 και 615/2014» Το ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο προσδιορίζει μεταξύ άλλων στοιχεία που αφορούν: τις κατηγορίες των επιλέξιμων δαπανών (γενικά έξοδα, δαπάνες αγοράς εξοπλισμού και υποδομής για την υλοποίηση του προγράμματος, δαπάνες παροχής υπηρεσιών κ.λπ.) 4
τα όρια των δαπανών ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης τις διαδικασίες και τα χρονικά περιθώρια υποβολής και έγκρισης αιτήσεων τροποποίησης του εγκριθέντος προγράμματος τις προϋποθέσεις, διαδικασίες και χρονικούς περιορισμούς για τη χορήγηση της χρηματοδότησης (δόσεις προκαταβολών και δόσεις εξοφλήσεων) τις απαιτήσεις για υποβολή εκθέσεων εργασίας με περιγραφή του εκάστοτε υλοποιηθέντος τμήματος του προγράμματος με πλήρεις αιτιολογήσεις των χρονικών ή άλλων παρεκκλίσεων από το προγραμματισμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο του προγράμματος τις διαδικασίες ελέγχου της υλοποίησης του προγράμματος από αρμόδιους φορείς (ΥΠΑΑΤ, ΔΑΟΚ οικείας Περιφερειακής Ενότητας, Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. κ.λπ.) τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για την προμήθεια υπηρεσιών και παγίου εξοπλισμού καθώς και τις ελάχιστες ρήτρες που πρέπει να περιλαμβάνονται στις συμβάσεις προμηθειών που συνάπτει η Ο.Ε.Φ. στα πλαίσια του προγράμματος. Αντικείμενο του έργου Το φυσικό αντικείμενο του έργου του Αναδόχου περιλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης της Ο.Ε.Φ. για την επιτυχή εκτέλεση του έργου και αφορά στον τομέα Β με τίτλο «Βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ελαιοκαλλιέργειας» και συγκεκριμένα τη δραστηριότητα Βii.1 με τίτλο Πιλοτική ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος λίπανσης σε ελαιοπαραγωγούς της Ο.Ε.Φ. για την τριετία 2018-2021 του εγκεκριμένου προγράμματος της Ο.Ε.Φ. στο πλαίσιο των Καν. (ΕΕ) 611/2014 και 615/2014, όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. Αναλυτικά, το περιεχόμενο της δράσης παρουσιάζεται στο σχετικό απόσπασμα του εγκεκριμένου πρόγραμμα εργασίας της Ο.Ε.Φ., το οποίο και παρατίθεται στο Παράρτημα του παρόντος. 5
Παράρτημα (Απόσπασμα από το Εγκεκριμένο Πρόγραμμα Εργασίας) Τομέας B Βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ελαιοκαλλιέργειας Δραστηριότητα Βii: Aνάπτυξη ορθών γεωργικών πρακτικών ελαιοκαλλιέργειας με βάση περιβαλλοντικά κριτήρια προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες, καθώς και τη διάδοσή τους στους ελαιοκαλλιεργητές και παρακολούθηση της πρακτικής εφαρμογής τους Τίτλος Διάρκεια Πιλοτική ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος λίπανσης σε ελαιοπαραγωγούς της Ο.Ε.Φ. 3 έτη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Την τελευταία πενταετία η αγροτική παραγωγή έχει να αντιμετωπίσει δύο πάρα πολύ σημαντικές δυσκολίες. Η πρώτη είναι οι μεταβολές στα περιβαλλοντικά κριτήρια ανά περιοχή και η δεύτερη η οικονομική κρίση. Με την εντατικοποίηση της βιομηχανίας, των καλλιεργητικών περιοχών και τελικά την επιβάρυνση του περιβάλλοντος τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στα περιβαλλοντικά και κλιματολογικά φαινόμενα. Αλλαγή, μετατόπιση έως εξαφάνιση εποχών, ξαφνικά και ακραία καιρικά φαινόμενα, παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας, πλημμύρες, ερημοποίηση περιοχών, εξάντληση υδάτινων πόρων είναι κάποια από τα κλιματολογικά και περιβαλλοντικά φαινόμενα που κατά περιοχές αλλάζουν εξολοκλήρου ότι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για αυτές. Οι παραπάνω αλλαγές επηρεάζουν πάρα πολύ την αγροτική παραγωγή. Παραγωγές καταστρέφονται εξολοκλήρου από τον ακραία ζεστό καιρό του καλοκαιριού και την παρατεταμένη ανομβρία. Επίσης, από τις υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν πλέον ακόμα και την περίοδο της άνοιξης τα ανθηκά στελέχη καταστρέφονται έχοντας ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή. Σε περιοχές που το χειμώνα οι θερμοκρασίες δεν έπεφταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα τώρα παρατηρούνται πολικές θερμοκρασίες καταστρέφοντας παραγωγές που παραδοσιακά υπήρχαν στις περιοχές και αναγκάζοντας τους παραγωγούς να τις αντικαταστήσουν. Για τους παραπάνω λόγους πλέον δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτοι στη θεωρία της εφαρμογής των καλλιεργειών, αλλά στο συνδυασμό της θεωρίας και της παρατήρησης των περιβαλλοντικών κριτηρίων και των τοπικών συνθηκών και αναγκών κάθε περιοχής. 6
Οι παραπάνω αλλαγές του περιβάλλοντος δημιούργησαν κάποια φαινόμενα που τελικά ζημίωναν τόσο το περιβάλλον και την καλλιέργεια όσο και την οικονομική κατάσταση των παραγωγών. Για παράδειγμα η μείωση των βροχοπτώσεων και την αύξηση της θερμοκρασίας σε πολλές περιοχές στην χώρα μας έχει δημιουργήσει το πρόβλημα της άστοχης λίπανσης. Εφαρμογές τη λάθος περίοδο με αποτέλεσμα το ξέπλυμα τους από βροχοπτώσεις ή την μη τελική ενσωμάτωσή τους λόγω της μειωμένη υγρασίας εδάφους σε συνδυασμό με τη λάθος επιλογή λιπαντικών σκευασμάτων και μονάδων είναι που τις κατατάσσουν στις ασύμφορες οικονομικά και άστοχες. Το μεγαλύτερο όπλο που έχουμε για την αντιμετώπιση αυτού το προβλήματος είναι η όλο εξελισσόμενη γεωπονική επιστήμη και η σύνδεση της θεωρίας με την απόλυτη πράξη με τα δεδομένα της περιοχής. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Η ΟΕΦ υλοποιώντας τη συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί στην ορθή, οικονομική και στοχευμένη λίπανση της ελαιοκαλλιέργειας που προκύπτει από τη μείωση των άσκοπων οικονομικών εξόδων των παραγωγών της και των εισροών στο περιβάλλον, καθώς στο πλαίσιο της δράσης αυτής οι οδηγίες λίπανσης θα εκδίδονται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής και τα χαρακτηριστικά της μετά από μελέτη εδαφολογικών αναλύσεων. Στη δράση θα συμμετέχουν όλοι οι παραγωγοί της ομάδας οι οποίοι θα εκπαιδευτούν από εξειδικευμένους επιστήμονες γεωπόνους και θα τους διανεμηθεί εκπαιδευτικό υλικό με κατευθυντήριες οδηγίες λίπανσης ανά τοπωνύμιο - περιοχή και θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε μια ομάδα παραγωγών με επιτόπιες εκπαιδεύσεις στον αγρό επάνω στις εφαρμογές λίπανσης. Η επιλογή της πιλοτικής ομάδας θα γίνει μετά από αξιολόγηση των αγροτεμαχίων και των παραγωγών. Κριτήρια επιλογής θα είναι ο κάθε ένας παραγωγός που θα ενταχθεί στην πιλοτική ομάδα να εκπροσωπεί διαφορετικό τοπωνύμιο - περιοχή αναφοράς των αγροτεμαχίων. Δεύτερoν για να εκπροσωπεί το τοπωνύμιο - περιοχή θα αξιολογηθούν ο αριθμός δένδρων και στρεμμάτων των αγροτεμαχίων. Η προσδιορισμένη ομάδα των παραγωγών, στο πλαίσιο της δραστηριότητας θα παρακολουθείται σε ετήσια βάση με τη διεξαγωγή εδαφολογικών αναλύσεων. Η ειδοποιός διαφορά με την απαίτηση της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης για διεξαγωγή αναλύσεων ανά τριετία, είναι ότι στη συγκεκριμένη δράση θα ελέγχονται και θα διορθώνονται κάθε χρόνο οι ελλείψεις και εισροές στην καλλιέργεια. 7
Επίσης κατά την εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης η οδηγία λίπανσης ανά έτος είναι μία και γενική για όλους τους παραγωγούς και οποία εκδίδεται μετά από μελέτη των αποτελεσμάτων των αναλύσεων στη τετραγωνική ρίζα ή το 20% των παραγωγών και των καταγεγραμμένων εφαρμογών λίπανσης στο σύνολο των παραγωγών, ενώ κατά την εφαρμογή της συγκεκριμένης δράσης θα στοχεύουμε σε τοπωνύμια - περιοχές μικραίνοντας έτσι την γενική προσέγγιση και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα των εφαρμογών. Η δράση θα περιλαμβάνει συνοπτικά: Ετήσια διεξαγωγή εδαφολογικών αναλύσεων, μελέτη και επεξεργασία τους με τη χρήση ψηφιακού εργαλείου με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων. Δημιουργία και ετήσια αξιοποίηση ψηφιακού εργαλείου το οποίο θα εμπεριέχει τα αποτελέσματα των αναλύσεων που θα γίνονται και θα εκδίδει ειδικό report για τους παραγωγούς ανάλογα με τις ανάγκες του εδάφους των αγροτεμαχίων κάθε περιοχής. Δημιουργία και διανομή εκπαιδευτικού υλικού στους παραγωγούς που απαρτίζουν την πιλοτική ομάδα της δράσης αλλά και στο σύνολο των παραγωγών που συμμετέχουν στην ολοκληρωμένη διαχείριση με κατευθυντήριες οδηγίες λίπανσης. Ετήσια εκπαίδευση επιτόπου στον αγρό στο σύνολο των παραγωγών που θα συμμετέχουν πιλοτικά στην δράση σε θέματα λίπανσης και προσδιορισμού αναγκών της καλλιέργειας. Ετήσια εκπαίδευση στο σύνολο των παραγωγών της ομάδας με κατευθυντήριες οδηγίες λίπανσης ανά τοπωνύμιο - περιοχή. Για τη σωστή εφαρμογή των λιπασμάτων από τους παραγωγούς που θα συμμετέχουν πιλοτικά στην δράση θα μελετηθούν ισόποσες εδαφολογικές αναλύσεις κάθε έτος για να προσδιοριστούν οι ελλείψεις και η ποσότητα που απαιτείται, προκειμένου οι λιπαντικές εφαρμογές που εφαρμόζονται στα χωράφια να αποδίδει τα μέγιστα στην παραγωγή της ελιάς. Στόχος της τριετίας είναι η διεξαγωγή ενός τελικού αποτελέσματος, με τη χρήση του ψηφιακού εργαλείου, για το αν τελικά η ετήσια παρακολούθηση και εφαρμογή των λιπαντικών αναγκών στην πιλοτική ομάδα παραγωγών ανά αγροτεμάχιο μπορεί να βελτιωθεί και να μειώσει τις ποσότητες εισροών στην ελαιοκαλλιέργεια. Η εκπαίδευση των παραγωγών στο πλαίσιο της εν λόγω δραστηριότητας θα αφορά στο σύνολο των μελών της ΟΕΦ και η πιλοτική εφαρμογή θα αφορά παραγωγούς μέλη της ΟΕΦ. 8
ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ Α/Α Τίτλος Παραδοτέου Έτος προγράμματος Μήνες από έναρξη προγράμματος 1 Πρώτη ενδιάμεση έκθεση τεκμηρίωσης της 2 Δεύτερη ενδιάμεση έκθεση τεκμηρίωσης της 1ο έως 9 1ο έως 9 3 Οδηγία λίπανσης 1ο έως 9 4 Εκπαιδευτικό υλικό 1ο έως 9 5 Εκπαιδεύσεις και παρακολούθηση πιλοτικής ομάδας παραγωγών 6 Τελική έκθεση τεκμηρίωσης της υλοποίησης της δραστηριότητας για το πρώτο έτος 7 Πρώτη ενδιάμεση έκθεση τεκμηρίωσης της 8 Δεύτερη ενδιάμεση έκθεση τεκμηρίωσης της 1ο έως 9 1ο 2ο έως 21 2ο έως 21 9 Οδηγία λίπανσης 2ο έως 21 Εκπαιδευτικό υλικό 2ο έως 21 11 Εκπαιδεύσεις και παρακολούθηση πιλοτικής ομάδας παραγωγών 12 Τελική έκθεση τεκμηρίωσης της υλοποίησης της δραστηριότητας για το δεύτερο έτος 13 Πρώτη ενδιάμεση έκθεση τεκμηρίωσης της 14 Δεύτερη ενδιάμεση έκθεση τεκμηρίωσης της 2ο έως 21 2ο 3ο έως 33 3ο έως 33 15 Οδηγία λίπανσης 3ο έως 33 16 Εκπαιδευτικό υλικό 3ο έως 33 17 Εκπαιδεύσεις και παρακολούθηση πιλοτικής ομάδας παραγωγών 18 Τελική έκθεση τεκμηρίωσης της υλοποίησης της δραστηριότητας για το τρίτο έτος 3ο έως 33 3ο 9
ΔΕΙΚΤΕΣ Είδος δείκτη Περιγραφή δείκτη Μονάδα Μέτρησης Τιμή στόχος Μήνες από έναρξη προγράμματος Τρόπος μέτρησης εισροών / εκροών Πρακτική επίδειξη σε παραγωγούς επιτόπου στον αγρο Επιτόπου εκπαιδεύσεις σε παραγωγους πιλοτικής ομάδας Παρουσιολόγια εκπαιδεύσεων εισροών / εκροών Αναλύσεις εδάφους αναλύσεων πιλοτικής ομάδας Αποτελέσματα αναλύσεων και επεξεργασία τους από το ψηφιακό εργαλείο αποτελεσμά των Οδηγίες λίπανσης Οδηγία/έτος πιλοτικής ομάδας Οδηγίες λίπανσης που δημιουργήθηκαν αποτελεσμά των παραγωγών που ενημερώνεται επί τόπου στον αγρό παραγωγών παραγωγών που παρέλαβε την οδηγία λίπανσης αποτελεσμά των παραγωγών που ενημερώνεται παραγωγών 99 παραγωγών που παρέλαβε το εκπαιδευτικό υλικό αποτελεσμά των παραγωγών που παρακολουθούν ται σε ετήσια βάση παραγωγών reports ψηφιακού εργαλείου & αριθμός αναλύσεων επιπτώσεων Μείωση εφαρμογής λιπασμάτων λόγω ορθολογικής χρήσης kg Ετήσια μείωση τουλάχιστον 1% reports ψηφιακού εργαλείου Οι παραπάνω δείκτες της δραστηριότητας δύνανται να αναθεωρηθούν σε περίπτωση που αλλάξουν οι ανάγκες της Ο.Ε.Φ. ή σε περίπτωση έκτακτου γεγονότος ώστε να είναι συνεχώς σαφείς, μετρήσιμοι, ρεαλιστικοί και χρονικά προσδιορισμένοι. Ο βαθμός
επίτευξης των δεικτών θα παρουσιάζεται στις ενδιάμεσες και τελικές εκθέσεις υλοποίησης της δραστηριότητας. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Σύνολο Δραστηριότητας Δαπάνες Ποσό Πρώτο έτος Δεύτερο έτος Τρίτο έτος 19.800,00 Παροχή Υπηρεσιών 19.800,00 6.600,00 6.600,00 6.600,00 11