ΠΡΟΣ: Π.Α. Τρίπολη Αριθ. Πρωτ: /62758

Transcript

1 Τρίπολη Αριθ. Πρωτ: /62758 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Τμήμα Φυτικής & Ζωικής Παραγωγής Ταχ. Δ/νση: Δεληγιάννη Τρίπολη Πληροφορίες: Δ. Μητρόπουλος Δρ. Γεωπόνος Τηλέφωνο: Fax: mitropoulos@arcadia.gr ΠΡΟΣ: Π.Α. Θέμα: «Σχέδιο απόφασης για το Μέτρο 11 Βιολογική Γεωργία του ΠΑΑ » Σχετ.: Το 2299/116699/ έγγραφο του ΥΠΑΑ&Τ Κατόπιν του ανωτέρω σχ. εγγράφου, σας γνωρίζουμε τις απόψεις της Υπηρεσίας μας στα πλαίσια της διαβούλευσης για το σχέδιο υπουργικής απόφασης που αφορά στην βιολογική γεωργία. Η συγκυρία που γίνεται η διαβούλευση χαρακτηρίζεται από τις υπερβολικά μεγάλες καθυστερήσεις στην πραγματοποίηση των πληρωμών των γεωργοπεριβαλλοντικών προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη και της προσπάθειας που γίνεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ να αποδοθεί αυτή η καθυστέρηση στους φορείς υλοποίησης (ΔΑΟΚ και ΔΑΟ). Θεωρείται μάλλον αυτονόητο ότι η αναφορά στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ ότι υπεύθυνοι για τις καθυστερήσεις είναι οι ΔΑΟΚ δεν είναι κυριολεκτική αλλά αφορά στους φορείς υλοποίησης που είναι η πλειοψηφία των ΔΑΟΚ και τουλάχιστον μια ΔΑΟ (η Υπηρεσία μας). Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι κύριος στόχος μας είναι να βοηθήσουμε (με τις παρατηρήσεις μας) στην επιτυχία του προγράμματος και όχι μόνο να εκφράσουμε την απογοήτευσή μας και την πικρία μας για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η Υπηρεσία μας. Οι σημαντικότερες αλλαγές (σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα) που μπορέσαμε να διακρίνουμε στο υπό διαβούλευση σχέδιο είναι: 1. Αλλαγή των φορέων υλοποίησης αν και χρησιμοποιείται πλέον διαφορετική ορολογία. 2. Ενίσχυση του ρόλου του ΟΠΕΚΕΠΕ και δευτερευόντως του ΥΠΑΑΤ. 3. Οι απαιτούμενοι διοικητικοί έλεγχοι, εκ μέρους των Υπηρεσιών, έχουν απλοποιηθεί σημαντικά. Τόσο στην ένταξη όσο και στην πληρωμή προβλέπονται κυρίως μηχανογραφικοί διασταυρωτικοί έλεγχοι, γεγονός που μειώνει σημαντικά το φόρτο εργασίας στις αρμόδιες Υπηρεσίες. 4. Το Ολοκληρωμένο Σύστημα (σύστημα καταχώρησης και διαχείρισης της ΕΑΕ) θεωρείται αλάνθαστο, ενώ στην πραγματικότητα όπως φαίνεται παρακάτω αυτό δεν ισχύει. Σελ. 1

2 5. Δίνεται η δυνατότητα χορήγησης προκαταβολής, γεγονός που δίνει την δυνατότητα οι πληρωμές, έστω και εν μέρει να γίνονται εμπρόθεσμα. 6. Αλλάζει ο τρόπος δημοσιοποίησης των καταστάσεων (δικαιούχων κλπ) και ο τρόπος ενημέρωσης των παραγωγών αφού πλέον οι καταστάσεις θα αναρτώνται στο διαδίκτυο και οι παραγωγοί θα ενημερώνονται μέσω Οι βεβαιώσεις συμμόρφωσης θα καταχωρούνται, από τους πιστοποιητικούς οργανισμούς, απευθείας στην μηχανογραφική εφαρμογή πληρωμών. Αυτό συνιστά θετική εξέλιξη εφόσον διασφαλιστούν τα χρονοδιαγράμματα υποβολής. Παρεμπιπτόντως, είναι αξιοσημείωτο ότι, όταν πριν μερικά χρόνια δημιουργήθηκε κάποιο ζήτημα ελέγχου μεγάλου πλήθους παλαιών βεβαιώσεων συμμόρφωσης (μερικές χιλιάδες για την Υπηρεσία μας) εξαιτίας πιθανώς παραποιημένων ή πλαστών βεβαιώσεων, η πρόταση της Υπηρεσίας μας προς την Δ/νση Βιολογικής Γεωργίας του ΥΠΑΑ&Τ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ για ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων απορρίφθηκε απόλυτα χωρίς συζήτηση. Βεβαίως η διαφορά είναι ότι εκείνους τους ελέγχους έπρεπε να τους κάνει το προσωπικό των ΔΑΟ και ΔΑΟΚ. 8. Δεν υποβάλλονται (στην ένταξη) παραστατικά κατοχής αλλά θεωρούνται ότι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα (χωρίς έλεγχο) αυτά που υποβάλλονται με την ΕΑΕ. Οποιοσδήποτε ουδέτερος παρατηρητής θα θεωρούσε ότι αυτές οι αλλαγές (ορισμένες εκ των οποίων είναι σίγουρα θετικές), σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς εφαρμογής, έχουν γίνει αφού πρώτα εντοπίστηκαν τα προβλήματα του τρέχοντος προγράμματος και προσδιορίστηκαν οι αιτίες τους. Όμως, από την ανάλυση που ακολουθεί γίνεται φανερό ότι κάθε άλλο παρά αυτό συμβαίνει. Από την αρχή του τρέχοντος προγράμματος, στην περιοχή ευθύνης της Υπηρεσίας μας (Περιφέρεια Πελοποννήσου) παρουσιάστηκαν τα ακόλουθα προβλήματα που σε γενικές γραμμές, από ότι γνωρίζουμε, ήταν παρόμοια με αυτά της υπόλοιπης χώρας. 1. Η μηχανογραφική εφαρμογή, υποχρέωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν ήταν έτοιμη όταν έγιναν οι προκηρύξεις των διαφόρων δράσεων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τέσσερα χρόνια (2016) μετά τις προκηρύξεις των δράσεων δεν ήταν δυνατόν να καταχωρηθούν αλλαγές των σχεδίων περιβαλλοντικής διαχείρισης που αφορούσαν στο έτος Σχεδόν σε καμμιά περίπτωση δεν ακολουθήθηκαν τα χρονοδιαγράμματα που προέβλεπε η εφαρμοστική ΚΥΑ. Αντιθέτως, τα χρονοδιαγράμματα καθορίζονταν και καθορίζονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ προφανώς με βάση τις διαθέσιμες δυνατότητες. Αυτό το γεγονός, όπως είναι φυσικό, δημιουργούσε δυσχέρειες στους φορείς υλοποίησης που προσπαθούσαν να προγραμματίσουν τις διάφορες εργασίες τους. Παρόλλα αυτά, η χρονική ανταπόκριση, της Υπηρεσίας μας (και από ότι γνωρίζουμε και των υπόλοιπων φορέων υλοποίησης) ήταν σχετικά άμεση. Η υπαιτιότητα της Υπηρεσίας μας στο σύνολο της χρονικής καθυστέρησης δεν υπερβαίνει το 10% αυτής. Αυτό μπορεί να αποδειχτεί πολύ εύκολα από το αρχείο των ηλεκτρονικών μηνυμάτων (αρκετές εκατοντάδες) και εγγράφων με ΟΠΕΚΕΠΕ και ΥΠΑΑ&Τ και του χρόνου καταχώρησης των δεδομένων στην μηχανογραφική εφαρμογή. 3. Στην φάση της ένταξης, το ποσοστό απορρίψεων ήταν υπερβολικά υψηλό της τάξης του 90%. Τα αίτια αυτού του προβλήματος εντοπίζονται κυρίως στην Σελ. 2

3 μηχανογραφική εφαρμογή και σε λάθη ή ελλείψεις του Ολοκληρωμένου Συστήματος (εσφαλμένες χωροθετήσεις αγροτεμαχίων κλπ). Το γεγονός αυτό δημιούργησε μεγάλο φόρτο εργασίας λόγω του μεγάλου πλήθους ενστάσεων που εξετάστηκαν από τις αρμόδιες επιτροπές. Παρόλα αυτά, ο χρόνος απόκρισης της Υπηρεσίας μας ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητικός. 4. Στις πληρωμές του έτους 2012 το ποσοστό απορριπτομένων παραγωγών ήταν πολύ υψηλό. Τα αίτια εντοπίζονται κυρίως σε λάθη ή ελλείψεις του Ολοκληρωμένου Συστήματος. 5. Είναι πολύ συχνό το πρόβλημα της μη χωρικής ταυτοποίησης των αγροκτημάτων μεταξύ της ΕΑΕ του έτους ένταξης και της ΕΑΕ του έτους πληρωμής ακόμη και σε δενδρώδης καλλιέργειες. Το γεγονός αυτό από μόνο του δημιουργεί ζήτημα αξιοπιστίας του Ολοκληρωμένου Συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δικαιολογία ότι για αυτό το πρόβλημα ευθύνονται οι παραγωγοί που υπέδειξαν εσφαλμένα τα κτήματά τους είναι πλέον παιδαριώδης αν όχι αφελής. Πρέπει να θεωρούμε δεδομένα τόσο τους παραγωγούς όσο και τα καλλιεργούμενα κτήματα και τις καλλιεργητικές τεχνικές και έτσι αναμένουμε ένα Ολοκληρωμένο Σύστημα ικανό να αποτυπώσει αυτή την πραγματικότητα. 6. Ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται συχνά είναι η μείωση των δικαιούμενων ενισχύσεων εξαιτίας του κατακερματισμού ενιαίων αγροτεμαχίων στο Ολοκληρωμένο Σύστημα σε ν υποτεμάχια (το ν είναι συχνά μεγάλος φυσικός αριθμός), αρκετά εκ των οποίων είναι μικρότερα του στρέμματος και άρα μη επιλέξιμα. Η εμπειρία από επισκέψεις σε τέτοια αγροκτήματα είναι ότι από γεωπονικής και τεχνικής απόψεως αυτά είναι όντως ενιαία αγροκτήματα όπου ο κατακερματισμός δεν έχει φυσικό ή γεωπονικό νόημα. 7. Κατά την υποβολή της δήλωσης εφαρμογής και στους διοικητικούς ελέγχους που ακολουθούν είναι δυσχερής η αντιστοίχιση των αγροτεμαχίων όταν για διάφορους λόγους αλλάζουν ή πληθαίνουν οι χαρτογραφικοί κωδικοί (κατακερματισμός κλπ). Είναι προφανές, ότι το Ολοκληρωμένο Σύστημα θα έπρεπε να δίνει την δυνατότητα αντιστοίχισης με γεωγραφικούς όρους(πολύγωνα) και όχι με αλφαριθμητικούς όρους (χαρτογραφικοί κωδικοί), όπως γίνεται σήμερα. Εκ των ανωτέρω καθίσταται πρόδηλο ότι τα περισσότερα από τα παρατηρούμενα προβλήματα και οι καθυστερήσεις που αυτά συνεπάγονταν οφείλονται στην μηχανογραφική εφαρμογή (λάθη σχεδίασης, καθυστερημένη ανάπτυξη) και στο Ολοκληρωμένο Σύστημα. Αντί λοιπόν να ληφθούν αυτά υπόψη ανατίθεται σχεδόν αποκλειστικά στον ΟΠΕΚΕΠΕ η εφαρμογή του προγράμματος θεωρώντας παράλληλα εντελώς αξιόπιστο το Ολοκληρωμένο Σύστημα. Ταυτόχρονα βέβαια, και πέραν των άλλων, για να αυξηθεί η πιθανότητα επιτυχίας μειώνονται πολύ οι διοικητικοί έλεγχοι όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Για να αυξηθεί όμως πραγματικά η πιθανότητα επιτυχίας του προγράμματος θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε να αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα προβλήματα. Πέραν των ανωτέρων, ακολουθεί αναφορά και σε ορισμένα ακόμη ζητήματα που αφορούν στο υπό διαβούλευση σχέδιο και χρήζουν αντιμετώπισης. 1. Στην παρ. 4 του άρθρο 4 δίνεται ο ορισμός της συγκαλλιέργειας. Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο ορισμό υπάρχει αναντιστοιχία με τη συγκαλλιέργεια που δηλώνεται στην ΑΕΕ του 2016 π.χ (παραγωγή ελαιολάδου- διπλής κατεύθυνσης) ή Σελ. 3

4 (παραγωγής ελαιολάδου-επιτραπέζιας), η οποία αποτελείται από διαφορετικές ποικιλίες που ίδιου φυτικού είδους. 2. Στην παρ. 15 του άρθρο 4 (ενεργός γεωργός), τα σημεία γ και δ συνιστούν ανεπίτρεπτη διαφορετική μεταχείριση σε γεωργούς με άμεσες ενισχύσεις άνω των 5000 ευρώ. Θα πρέπει να συγχωνευτούν με όποια κριτήρια κρίνεται σκόπιμο. 3. Στο άρθρο 9 δεν υπάρχει διαφοροποίηση στη μοναδιαία τιμή στήριξης των καλλιεργητικών ομάδων Ελαιοκομία και Εσπεριδοειδή ανάλογα με τη κατεύθυνση παραγωγής, όπως συγκεκριμένα στο Αμπέλι (επιτραπέζια/ οινοποίησης/ σταφίδα). Δεδομένου των αυξημένων καλλιεργητικών εισροών και φροντίδων που απαιτούν οι επιτραπέζιες ελιές σε σχέση με τις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες και των επιτραπέζιων πορτοκαλιών σε σχέση με τα πορτοκάλια χυμοποίησης, απαιτείται αυξημένη τιμή μονάδας για τις επιτραπέζιες ελιές και τα επιτραπέζια πορτοκάλια. 4. Στο άρθρο 11προβλέπεται ότι η Αίτηση Στήριξης υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο ΠΣ όπως και οι Αιτήσεις Ενίσχυσης, χωρίς να είναι θεσμοθετημένη η παροχή υπηρεσίας από Γεωπόνο-σύμβουλο. Το παραπάνω θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στη παροχή υπηρεσιών στήριξης (ηλεκτρονική υποβολή, δημιουργία φακέλου του παραγωγού, καλλιεργητικές συστάσεις) από οποιαδήποτε, χωρίς να έχει την γνώση και εμπειρία και ίσως το σημαντικότερο χωρίς να ακολουθείται ο ΚΦΑΣ, αφού δεν υφίσταται το οικονομικό κίνητρο έκδοσης τιμολογίων. 5. Είναι γνωστό και έχει συζητηθεί αρκετά σε συναντήσεις με στελέχη του ΥΠΑΑ&Τ και του ΟΠΕΚΕΠΕ ότι στο παρελθόν υπήρξαν παραγωγοί που είχαν σύμβαση με πιστοποιητικό οργανισμό την οποία διέκοψαν για μικρό χρονικό διάστημα (μέρες) προκειμένου να ενταχθούν ως νεοεισερχόμενοι (μεγαλύτερη, έστω και λίγο, ενίσχυση). Δεδομένου ότι αυτό είναι αντίθετο με τους στόχους που θέτει το υπ διαβούλευση σχέδιο πρέπει να ληφθεί κάποια σχετική πρόνοια. 6. Το Ολοκληρωμένο Σύστημα δεν προβλέπεται η καταγραφή περιπτώσεων ελαιοκαλλιέργειας όπου γίνεται σταδιακή (ανά δένδρο) αλλαγή ποικιλίας χωρίς να επηρεάζεται σημαντικά η παραγωγικότητα του αγροκτήματος. Θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε τέτοιες περιπτώσεις να μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. 7. Με βάση την εμπειρία καθυστερήσεων του προηγούμενου προγράμματος θα πρέπει να τεθεί καταληκτική ημερομηνία πραγματοποίησης των πληρωμών κάθε έτους έστω και με τον κίνδυνο να υπάρξουν περιπτώσεις ανάκτησης. Ελπίζουμε οι παρατηρήσεις μας που έγιναν υπό το ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο της διαβούλευσης να βοηθήσουν στην επιτυχία του προγράμματος. Είμαστε στην διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία. Συνημμένα (): Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης α/α Απόστολος Γιαννόπουλος Γεωπόνος Σελ. 4

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ Για Ενέργεια 1 Δ/νση Συστημάτων Ποιότητας Βιολογικής Παραγωγής και Γεωγραφικών Ενδείξεων Για Κοινοποίηση 1 Γραφείο Υπουργού κ. Αποστόλου Γραφείο Αναπληρωτή Υπουργού κ. Μ. Μπόλαρη Γραφείο Γεν. Γραμματέα κ. Ν. Αντώνογλου Γραφείο Γεν. Γραμματέα Αγρ. Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων κ. Χ. Κασίμη Γεν. Δ/νση Βιώσιμης Αγροτ. Ανάπτυξης Αχαρνών 2, ΤΚ 10176, Αθήνα ΟΠΕΚΕΠΕ Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας Δομοκού 5 ΤΚ 10445, Αθήνα. Σελ. 5