ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Ιανουάριος 19 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 Προσφορά δανείων (κριτήρια χορήγησης) Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, τα κριτήρια για χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Κύπρο συνέχισαν να παραμένουν αμετάβλητα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Τα αντίστοιχα κριτήρια χορήγησης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς στη ζώνη του ευρώ παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα, ενώ για καταναλωτικούς και λοιπούς σκοπούς έγιναν ελαφρώς αυστηρότερα. Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του 19, τα κριτήρια για χορήγηση δανείων στην Κύπρο προς όλες τις κατηγορίες αναμένεται να παραμείνουν αμετάβλητα. Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς αναμένεται να γίνουν ελαφρώς αυστηρότερα, ενώ τα κριτήρια χορήγησης προς νοικοκυριά για καταναλωτικούς και λοιπούς σκοπούς αναμένεται να παραμείνουν ουσιαστικά αμετάβλητα. Ζήτηση δανείων Η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο, τόσο από επιχειρήσεις όσο και από νοικοκυριά, συνέχισε να καταγράφει αύξηση και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18. Αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζει κυρίως τη συνεχιζόμενη αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και υποστηρίζεται από τα ιστορικά χαμηλά εγχώρια δανειστικά επιτόκια. Στη ζώνη του ευρώ καταγράφηκε επίσης αύξηση στην καθαρή ζήτηση από όλες τις κατηγορίες δανείων. Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών στην Κύπρο και στη ζώνη του ευρώ για το πρώτο τρίμηνο του 19, η καθαρή ζήτηση δανείων αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω για όλες τις κατηγορίες δανείων. Οι προσδοκίες για περαιτέρω αύξηση στην καθαρή ζήτηση νέων δανείων από τον εγχώριο μη-χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις), υποδηλοί θετική ένδειξη για συνέχιση της έντονης οικονομικής ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας και για το επόμενο τρίμηνο. Σύνοψη αποτελεσμάτων ΕΤΧ Ιανουάριος 19 Κριτήρια χορήγησης δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Αμετάβλητα (προσδοκίες) Αμετάβλητα - Στεγαστικά Δάνεια Αμετάβλητα Αμετάβλητα - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Ζήτηση δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Αμετάβλητα Αμετάβλητα Ουσιαστικά αμετάβλητα Ουσιαστικά αμετάβλητα Αυστηρότερα (ελαφρώς) (προσδοκίες) Αυστηρότερα (ελαφρώς) Αυστηρότερα (ελαφρώς) Ουσιαστικά αμετάβλητα Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αύξηση - Στεγαστικά Δάνεια Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αύξηση - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Πηγή: ΚΤΚ, ΕΚΤ(SDW) Κύπρος Ζώνη του ευρώ Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αύξηση Σημείωση: Τα πιο πάνω αποτελέσματα καταγράφουν τις μεταβολές στα κριτήρια χορήγησης και στη ζήτηση δανείων που σημειώθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες (στην περίπτωση αυτή το τέταρτο τρίμηνο του 18), καθώς και τις μεταβολές που αναμένεται να σημειωθούν για τους επόμενους τρεις μήνες (δηλαδή το πρώτο τρίμηνο του 19). Για την ανάλυση των αποτελεσμάτων της εν λόγω έρευνας χρησιμοποιείται ο δείκτης διάχυσης (diffusion index). 1 Λεπτομερέστερη ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας τραπεζικών χορηγήσεων για τη ζώνη του ευρώ είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα http://www.ecb.int/stats/money/surveys/lend/html/index.en.html
Δάνεια και πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα κριτήρια των τραπεζών για χορήγηση δανείων και πιστωτικών διευκολύνσεων προς τις επιχειρήσεις, καθώς και τις προσδοκίες των τραπεζών, τόσο για την Κύπρο όσο και για τη ζώνη του ευρώ. Αναλυτικά, στην Κύπρο τα κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, όπως αναμενόταν με βάση και τις προσδοκίες των τραπεζών το προηγούμενο τρίμηνο. Σημειώνεται ότι, τα εν λόγω κριτήρια γίνονταν αυστηρότερα από το πρώτο τρίμηνο του 11 μέχρι και το τέταρτο τρίμηνο του 14, ενώ από το πρώτο τρίμηνο του 15 συνεχίζουν να παραμένουν αμετάβλητα. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Κριτήρια χορήγησης: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις (δείκτης διάχυσης, %) Οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι το πρώτο τρίμηνο του 19 τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις θα παραμείνουν αμετάβλητα. Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18 (μετά από, κατά μέσο όρο, χαλάρωση των εν λόγω κριτηρίων από το 14 μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 18), ενώ αναμένεται να γίνουν ελαφρώς αυστηρότερα κατά το πρώτο τρίμηνο του 19. Ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Η καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στην Κύπρο συνεχίζει να καταγράφει σε γενικές γραμμές αύξηση από το πρώτο τρίμηνο του 15 σε συνάρτηση με το συνεχιζόμενο ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον και το θετικό επενδυτικό κλίμα (Διάγραμμα 2). Επιπλέον, η αύξηση που καταγράφηκε το τέταρτο τρίμηνο του 18 ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη με βάση τις απαντήσεις των τραπεζών το προηγούμενο τρίμηνο. 5 3 - - -3 - -5 Κύπρος - πραγματοποιηθείσες αλλαγές ζώνη του ευρώ - προσδοκίες "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 16Q4 16Q3 16Q2 16Q1 15Q4 15Q3 15Q2 15Q1 14Q4 14Q3 14Q2 14Q1 Πηγή: KTK, ΕΚΤ(SDW) ζώνη του ευρώ - πραγματοποιηθείσες αλλαγές Κύπρος - προσδοκίες 18Q3 18Q2 18Q1 17Q4 17Q3 17Q2 17Q1 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Ζήτηση: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις (δείκτης διάχυσης, %) 5 3 - - -3 - -5 14Q1 "αύξηση" "μείωση" 14Q2 14Q3 14Q4 Κύπρος - πραγματοποιηθείσες αλλαγές ζώνη του ευρώ - προσδοκίες 15Q1 15Q2 15Q3 15Q4 16Q1 16Q2 16Q3 16Q4 17Q1 ζώνη του ευρώ - πραγματοποιηθείσες αλλαγές Κύπρος - προσδοκίες 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 Όσον αφορά τους παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις, αυτοί παρέμειναν αμετάβλητοι, παρά τη γενική θετική οικονομική κατάσταση και προοπτικές της οικονομίας (βλ. Παράρτημα 1Α). Αμετάβλητοι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, παρέμειναν και οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις (Παράρτημα 1Β). Πηγή: KTK, ΕΚΤ(SDW) Όλοι οι παράγοντες που, κατά περιόδους, επηρεάζουν την καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις συνεχίζουν να επιδρούν θετικά. Συγκεκριμένα, οι πάγιες επενδύσεις, η μείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων, η αναδιάρθρωση χρέους, τα δάνεια από άλλα τραπεζικά ιδρύματα, οι συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων, καθώς και η ανάγκη αύξησης των αποθεμάτων και κεφαλαίων κίνησης επηρέασαν την αύξηση της καθαρής ζήτησης το τέταρτο τρίμηνο του 18. Οι υπόλοιποι παράγοντες παρέμειναν αμετάβλητοι (βλ. Παράρτημα 1Γ). 2
Όσον αφορά το πρώτο τρίμηνο του 19, οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις θα καταγράψει περαιτέρω αύξηση, αν και σε μικρότερο βαθμό από το προηγούμενο τρίμηνο. Αύξηση στην καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις καταγράφηκε και στη ζώνη του ευρώ κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, ενώ αύξηση αναμένεται και για το επόμενο τρίμηνο, αν και σε μικρότερο βαθμό από το προηγούμενο τρίμηνο. Δάνεια προς νοικοκυριά Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά Τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά στην Κύπρο γίνονταν αυστηρότερα από το τρίτο τρίμηνο του 11 μέχρι και το τέταρτο τρίμηνο του 14. Από το πρώτο τρίμηνο του 15, τα συγκεκριμένα κριτήρια συνεχίζουν να παραμένουν κατά βάση αμετάβλητα (Διάγραμμα 3). 5 3 - - -3 - -5 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Κριτήρια χορήγησης: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης, %) 14Q1 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 14Q2 14Q3 14Q4 Πηγή: KTK, ΕΚΤ(SDW) Κύπρος - πραγματοποιηθείσες αλλαγές ζώνη του ευρώ - προσδοκίες 15Q1 15Q2 15Q3 15Q4 16Q1 16Q2 16Q3 Όλοι οι παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά παρέμειναν αμετάβλητοι κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18 (βλ. Παράρτημα 2Α). Ταυτόχρονα, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά παρέμειναν αμετάβλητοι, αν και σημειώθηκε μικρή 16Q4 17Q1 ζώνη του ευρώ - πραγματοποιηθείσες αλλαγές Κύπρος - προσδοκίες 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 μείωση του περιθωρίου των τραπεζών για συνήθη δάνεια, λόγω κυρίως της άσκησης πιέσεων από τον ανταγωνισμό (Παράρτημα 2Β). Όσον αφορά τις προσδοκίες των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του 19, τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων αναμένεται να παραμείνουν αμετάβλητα στην Κύπρο. Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης προς νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18 (μετά από, κατά μέσο όρο, χαλάρωση των εν λόγω κριτηρίων από το 14 μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 18), ενώ αναμένεται να γίνουν ελαφρώς αυστηρότερα κατά το πρώτο τρίμηνο του 19. Ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά Μετά την κρίση του 13, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια καταγράφει συνεχόμενες αυξήσεις (Διάγραμμα 4). Η αύξηση που καταγράφηκε το τέταρτο τρίμηνο του 18 ήταν μικρότερη από ότι αναμενόταν από τις τράπεζες το προηγούμενο τρίμηνο, αλλά και χαμηλότερη από την αύξηση που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο. Σημειώνεται ότι, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια παρουσιάζει τάση επιβράδυνσης από το τρίτο τρίμηνο του 18. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Ζήτηση: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης, %) 6 5 3 - - -3 - -5 14Q1 14Q2 Κύπρος - πραγματοποιηθείσες αλλαγές ζώνη του ευρώ - πραγματοποιηθείσες αλλαγές "αύξηση" "μείωση" 14Q3 14Q4 Πηγή: KTK, EKT(SDW) 15Q1 15Q2 15Q3 15Q4 16Q1 16Q2 16Q3 Οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής ζήτησης για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά 16Q4 Κύπρος - προσδοκίες ζώνη του ευρώ - προσδοκίες 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 3
ήταν, όπως και το προηγούμενο τρίμηνο, η συνεχής αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, η μείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων και οι καλύτερες προοπτικές της αγοράς κατοικιών (βλ. Παράρτημα 2Γ). Επιπλέον, η αναδιάρθρωση και αναδιαπραγμάτευση χρέους είχε επίσης θετική επίδραση στην αύξηση της ζήτησης στεγαστικών δανείων. Σε γενικές γραμμές, η συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη, η συνεπακόλουθη μείωση της ανεργίας και η μικρή αύξηση στους μισθούς φαίνεται να συνεχίζουν να στηρίζουν την αύξηση στις επενδύσεις για στεγαστικούς σκοπούς. Σημειώνεται ότι, για το πρώτο τρίμηνο του 19 οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν περαιτέρω αύξηση στην καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά. Όσον αφορά τη ζώνη του ευρώ, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια αυξήθηκε κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, ενώ οι τράπεζες στη ζώνη του ευρώ αναμένουν επίσης περαιτέρω αύξηση στην καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά κατά το επόμενο τρίμηνο. Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά Όπως και στην περίπτωση χορήγησης δανείων προς νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς, τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων στην Κύπρο παρέμειναν αμετάβλητα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18 (Διάγραμμα 5), όπως αναμενόταν με βάση και τις προσδοκίες των τραπεζών το προηγούμενο τρίμηνο. Όλοι οι παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά παρέμειναν αμετάβλητοι, παρά τη γενική θετική οικονομική κατάσταση και προοπτικές της οικονομίας (βλ. Παράρτημα 3Α). Οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων παρέμειναν επίσης αμετάβλητοι (Παράρτημα 3Β). Οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων θα παραμείνουν αμετάβλητα το πρώτο τρίμηνο του 19. Τα κριτήρια χορήγησης δανείων από τις τράπεζες προς τα νοικοκυριά για καταναλωτικούς και λοιπούς σκοπούς στη ζώνη του ευρώ έγιναν ελαφρώς αυστηρότερα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, ενώ κατά το πρώτο τρίμηνο του 19 αναμένεται να παραμείνουν ουσιαστικά αμετάβλητα. Ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά Η καθαρή ζήτηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο κατέγραψε αύξηση κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, σε μικρότερο όμως βαθμό από ότι αναμενόταν από τις τράπεζες το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα 6). Σημειώνεται ότι, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια παρουσιάζει τάση επιβράδυνσης από το πρώτο τρίμηνο του 18. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 Κριτήρια χορήγησης: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης, %) ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Ζήτηση: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης, %) 5 3 - - -3 - -5 Κύπρος - πραγματοποιηθείσες αλλαγές ζώνη του ευρώ - προσδοκίες "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 16Q4 16Q3 16Q2 16Q1 15Q4 15Q3 15Q2 15Q1 14Q4 14Q3 14Q2 14Q1 Πηγή: KTK, ΕΚΤ(SDW) ζώνη του ευρώ - πραγματοποιηθείσες αλλαγές Κύπρος - προσδοκίες 18Q3 18Q2 18Q1 17Q4 17Q3 17Q2 17Q1 5 3 - - -3 - -5 Κύπρος - πραγματοποιηθείσες αλλαγές Κύπρος - προσδοκίες ζώνη του ευρώ - πραγματοποιηθείσες αλλαγές ζώνη του ευρώ - προσδοκίες "αύξηση" "μείωση" 18Q3 18Q2 18Q1 17Q4 17Q3 17Q2 17Q1 16Q4 16Q3 16Q2 16Q1 15Q4 15Q3 15Q2 15Q1 14Q4 14Q3 14Q2 14Q1 Πηγή: KTK, EKT(SDW) 4
Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής ζήτησης για αυτή την κατηγορία δανείων, ήταν η μείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων, οι αυξημένες δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών καθώς και η αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών (βλ. Παράρτημα 3Γ). Όσον αφορά τις προσδοκίες για το πρώτο τρίμηνο του 19, η καθαρή ζήτηση των καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο αναμένεται να καταγράψει περαιτέρω αύξηση. Στη ζώνη του ευρώ, η ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά σημείωσε επίσης αύξηση κατά το τέταρτο τρίμηνο του 18, ενώ η καθαρή ζήτηση των καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά αναμένεται να καταγράψει περαιτέρω αύξηση κατά το πρώτο τρίμηνο του 19. 5
17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 Παράρτημα 1. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 - - -6 Κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" προσδοκίες 6 - - -6 Κόστος που σχετίζεται με τη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών 6 - - -6 Ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 - - -6 Κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών 6 - - -6 Ανταγωνισμός από άλλα 6 - - -6 Ανταγωνισμός από μη 6 - - -6 Ανταγωνισμός από χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 - - -6 Γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές 6 - - -6 Προοπικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες 6 - - -6 Κίνδυνος όσον αφορά τις ζητούμενες εξασφαλίσεις 6 - - -6 Ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο (Β) Προσφορά - Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 - - -6 Συνολικοί όροι και προϋποθέσεις 6 - - -6 Περίθωριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 - - -6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 - - -6 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 - - -6 Μέγεθος δανείου ή πιστωτικού ορίου 6 - - -6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 - - -6 Ρήτρες δανείων 6 - - -6 Διάρκεια Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τους όρους εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 - - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 - - -6 Άσκηση πιέσεων από τον ανταγωνισμό 6 - - -6 Αντίληψη για τον κίνδυνο 6 - - -6 Ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο 6
17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 (Γ) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις 6 - - -6 ζήτηση '"αύξηση" "μείωση" προσδοκίες 6 - - -6 Πάγιες επενδύσεις 6 - - -6 Αποθέματα και κεφάλαια κίνησης 6 - - -6 Συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων 6 - - -6 Γενικό επίπεδο επιτοκίων 6 - - -6 Αναδιάρθρωση χρέους 6 - - -6 Εσωτερική χρηματοδότηση 6 - - -6 Δάνεια από άλλα 6 - - -6 Δάνεια από μη 6 - - -6 Έκδοση χρεογράφων 6 - - -6 'Εκδοση μετοχών Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 7
17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 Παράρτημα 2. Στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 6 - - -6 κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" προσδοκίες 6 - - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 - - -6 Ανταγωνισμός από άλλα 6 - - -6 Ανταγωνισμός από μη 6 - - -6 Γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές 6 - - -6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών 6 - - -6 Φερεγγυότητα δανειολήπτη 6 - - -6 Ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο (Β) Προσφορά - Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 6 - - -6 Συνολικοί όροι και προϋποθέσεις 6 - - -6 Περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 - - -6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 - - -6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 - - -6 Λόγος δανείου προς αξία ακινήτου 6 - - -6 Άλλοι περιορισμοί όσον αφορά το μέγεθος του δανείου 6 - - -6 Διάρκεια Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 - - -6 Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τους όρους εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων ή πιστωτικών ορίων προς νοικοκυριά 6 - - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 - - -6 Άσκηση πιέσεων από τον ανταγωνισμό 6 - - -6 Αντίληψη για τον κίνδυνο 6 - - -6 Ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο 8
17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 (Γ) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 6 - - -6 ζήτηση "αύξηση" "μείωση" προσδοκίες 6 - - -6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών 6 - - -6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών 6 - - -6 Γενικό επίπεδο επιτοκίων 6 - - -6 Αναδιάρθρωση και αναδιαπραγμάτευση χρέους 6 - - -6 Κανονιστικό και φορολογικό καθεστώς των αγορών κατοικίας 6 - - -6 Εσωτερική χρηματοδότηση σπο αποταμιέυσεις 6 - - -6 Δάνεια από άλλα τραπεζικά ιδρύματα 6 - - -6 'Αλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 9
17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 Παράρτημα 3. Καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 - - -6 κριτήρια ''πιο αυστηρά" ''πιο χαλαρά" προσδοκίες 6 - - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 - - -6 Ανταγωνισμός από άλλα 6 - - -6 Ανταγωνισμός από μη 6 - - -6 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 - - -6 Φερεγγυότητα καταναλωτών 6 - - -6 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια 6 - - -6 Ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο (Β) Προσφορά - Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 Συνολικοί όροι και προϋποθέσεις 6 Περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 Μέγεθος δανείου 6 Διάρκεια Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 - - - - - - - - -6 - -6 - -6 - -6 - -6 - -6 - -6 Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τους όρους εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων ή πιστωτικών ορίων προς νοικοκυριά 6 - - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 - - -6 Άσκηση πιέσεων από τον ανταγωνισμό 6 - - -6 Αντίληψη για τον κίνδυνο 6 - - -6 Ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο
17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 17Q1 17Q2 17Q3 17Q4 18Q1 18Q2 18Q3 (Γ) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 6 - - -6 ζήτηση "αύξηση" "μείωση" προσδοκίες 6 - - -6 Δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών 6 - - -6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών 6 - - -6 Γενικό επίπεδο επιτοκίων 6 - - -6 Υποθήκευση ακινήτου 6 - - -6 Εσωτερική χρηματοδότηση και αποταμιεύσεις 6 - - -6 Δάνεια από άλλα 6 - - -6 Άλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 11
Σημειώσεις: Η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων αποτελεί μια ποιοτική έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ και βασικός της στόχος είναι η βελτίωση της πληροφόρησης για τις συνθήκες χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας απευθύνεται σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των τραπεζών της κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για το δανεισμό στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, περιλαμβάνει ερωτήσεις που αφορούν τα κριτήρια για την έγκριση των δανείων, τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης πιστώσεων καθώς και την αξιολόγηση των τραπεζών για τις συνθήκες που επηρεάζουν τη ζήτηση των δανείων. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην περιγραφή της μεθοδολογίας της εν λόγω έρευνας: https://www.centralbank.cy/images/media/pdf_el/methodology_2.pdf Σημειώνεται ότι από τον Απρίλιο 15 το ερωτηματολόγιο της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων έχει εμπλουτιστεί με επιπρόσθετες ερωτήσεις. Τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων, η οποία διεξήχθη τον Ιανουάριο του 19, αναφέρονται στις αλλαγές που σημειώθηκαν το τέταρτο τρίμηνο του 18 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και στις προσδοκίες των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του 19 όσον αφορά τα κριτήρια χορήγησης και τη ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά 1. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται στις απαντήσεις των τραπεζών που συμμετέχουν στην εν λόγω έρευνα και εκφράζουν τη δική τους αντίληψη για τη χρηματοδοτική αγορά. Τα αποτελέσματα δεν αντιπροσωπεύουν εκτιμήσεις ή συμπεράσματα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. 1. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας για την Κύπρο δεν είναι σταθμισμένα ως προς το μερίδιο αγοράς της κάθε τράπεζας που λαμβάνει μέρος στην έρευνα, επομένως οι απαντήσεις όλων των συμμετεχόντων έχουν την ίδια βαρύτητα. Η έρευνα καλύπτει περίπου το 9% της αγοράς χορηγήσεων στην Κύπρο που δίνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ. Για την ανάλυση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων της Κύπρου και της ζώνης του ευρώ χρησιμοποιείται ο δείκτης διάχυσης (diffusion index). Σημειώνεται ότι ο δείκτης διάχυσης στο μπορεί να υποδηλοί (α) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο (β) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (γ) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 12