ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ετ ο σ ϟ Σt (96) - Τε υ χ ο σ 4 - Απ ρ ι λ ι ο σ 2019 Αθ η ν α ι
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΠΡΟΝΟΙᾼ τοῦ Μακ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Κλάδος Ἐκδόσεων τῆς Ἐπικοινωνιακῆς καί Μορφωτικῆς Ὑπηρεσίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ελλάδος ΕΚΔΟΤΗΣ: Ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτηε π. Φιλόθεος Θεοχάρης, Διευθυντής Κλάδου Ἐκδόσεων Ε.Μ.Υ.Ε.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ: Αρχισυνταξια Επιμελεια Υλησ: Κωνσταντῖνος Χολέβας Διορθωσεισ δοκιμιων: Κωνσταντῖνος Χολέβας, δρ Ζαμπία Ἀγριμάκη Στοιχειοθεσια - Σελιδοποιηση: Κλάδος Ἐκδόσεων, δρ Γιασμίνα Μωυσείδου Εκτυπωση - Βιβλιοδεσια: Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Υπευθυνοσ τυπογραφειου: Χρ. Κωβαῖος, Πρωτομαγιᾶς 3-145 68 Κρυονέρι Αττικῆς Τηλ. 210-8160127 - FAX 210-8160128 Διεύθυνση περιοδικοῦ: Ἀθηνᾶς 30, 105 51 Ἀθήνα - Τηλ. 211-1825296 - FAX 211-1824317 http://www.ecclesia.gr e-mail: periodika@ecclesia.gr Γιά τήν ἀποστολή ἀνακοινώσεων καί εἰδήσεων ἀπευθύνεσθε: για το περιοδικό ΕΚΚΛΗΣΙΑ: periodika@ecclesia.gr για το περιοδικό ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ: efimerios@ecclesia.gr για το περιοδικό ΘΕΟΛΟΓΙΑ: theologia@ecclesia.gr Τό περιοδικό ΕΚΚΛΗΣΙΑ σέβεται τον γλωσσικό τύπο τῶν ὁμιλιῶν πού δημοσιεύει
Περιεχόμενα Τευχοσ-4ο Απριλιοσ 2019 ΠΡΟΛΟΓΙΚΟΝ ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ Ἐπιστολή τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρός τόν Ὑπουργόν Δικαιοσύνης γιά τίς ἀλλαγές στόν ποινικό κώδικα ΟΜΙΛΙΑΙ Ἐπιβατήριος λόγος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Κλήμεντος ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ - ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ - ΚΛΗΤΗΡΙΑ ΕΠΙΚΡΙΜΑΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 276 277 278 284 380 383 275
Προλογικον Σ ΤΟ τεῦχος Ἀπριλίου τοῦ Περιοδικοῦ ΕΚΚΛΗΣΙΑ μπορεῖτε νά διαβάσετε τήν Ἐπιστολή τῆς Ιερᾶς Συνόδου πρός τόν Ὑπουργό Δικαιοσύνης κ. Μ. Καλογήρου, διά τῆς ὁποίας ἐκφράζεται ἡ ἀντίθεσή της πρός τήν ἐπιχειρούμενη ἀλλαγή ὁρισμένων ἄρθρων τοῦ Ποινικοῦ Κώδικος. Δημοσιεύουμε ἐπίσης τόν Ἐνθρονιστήριο Λόγο τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Κλήμεντος. Ἡ ὕλη τοῦ τεύχους συμπληρώνεται μέ τά συνήθη ὑπηρεσιακά κείμενα τῶν Κανονισμῶν καί τῶν Προκηρύξεων, καθώς καί μέ τήν εἰδησεογραφική στήλη τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Χρονικῶν. 276
Επιστολαι Πρός τόν Ἀξιότιμον κ. Μιχαήλ Καλογήρου Ὑπουργόν Δικαιοσύνης, Διαφάνειας καί Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων Ἀθήνῃσι τῇ 4ῃ Ἀπριλίου 2019 Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ἀξιότιμε κ. Ὑπουργέ, Συνοδικῇ Ἀποφάσει, ληφθείσῃ ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 3ης μηνός Ἀπριλίου 2019, γνωρίζομεν ὑμῖν ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς ἀπεφάσισεν ὅπως ἐκφράσῃ πρός ὑμᾶς τήν ἄκραν δυσαρέσκειαν καί τόν ἔντονον προβληματισμόν Αὐτῆς, διά τήν σχεδιαζομένην κατάργησιν ἐκ τοῦ δευτέρου βιβλίου καί τοῦ 7ου κεφαλαίου τοῦ Ποινικοῦ Κώδικος, ἐπιγραφομένου ὡς «Επιβουλή της θρησκευτικής ειρήνης», τῶν ἄρθρων 198, 199 καί 201, τῶν ἀφορώντων εἰς τήν κακόβουλον βλασφημίαν, εἰς τήν καθύβρισιν θρησκευμάτων καί εἰς τήν περιύβρισιν νεκρῶν. Διά τῆς καταργήσεως τῶν ὡς ἄνω ἄρθρων, ἡ θρησκευτική εἰρήνη, τήν ὁποίαν καλεῖται νά προστατεύσῃ ὁ νομοθέτης, προσβάλλεται ἔτι περισσότερον, τιθεμένης εἰς κίνδυνον τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς καί τῆς εἰρηνικῆς συμβιώσεως ἀτόμων διαφορετικῶν θρησκευτικῶν παραδοχῶν καί ἑνοτήτων, εἰς συνθήκας μάλιστα ἀκρίτου μεταναστεύσεως καί συγκροτήσεως πολυπολιτισμικῶν συνθηκῶν. Τυχόν ἀποποινικοποίησις τῆς κακοβούλου βλασφημίας καί τῆς καθυβρίσεως τῶν θρησκευμάτων ἐλλοχεύει τόν κίνδυνον νά ὁδηγήσῃ εἰς τήν θρησκευτικήν αὐτοδικίαν, ἐφ ὅσον πλέον δέν θά ὑφίσταται ἔννομος τρόπος ἀντιδράσεως καί ἱκανοποιήσεως τοῦ πληττομένου θρησκευτικοῦ συναισθήματος διά παρεμβάσεως τῆς Πολιτείας. Τό αὐτό ἰσχύει καί διά τήν κατάργησιν τοῦ ἄρθρου 201. Οἱ οἰκεῖοι τοῦ περιυβρισθέντος νεκροῦ, δίχα τῆς ἐννόμου ἀποτροπῆς καί προστασίας τῆς μνήμης τῶν νεκρῶν των, θά ὁδηγηθοῦν εἰς ἀναπόδραστον αὐτοδικίαν. Παρακαλοῦμεν θερμῶς ὅπως ἐξετάσητε πάντα τά ἀνωτέρω, καί προβῆτε εἰς τάς δεούσας ἐνεργείας, πρός διατήρησιν τῆς κρατικῆς προστασίας τῆς θρησκευτικῆς εἰρήνης. Ἐπί δέ τούτοις, εὐελπιστοῦντες ὅτι θέλετε κατανοήσει τήν σημασίαν τῶν ὡς ἄνω ἐκτεθέντων καί ὅτι θά λάβητε ὑπ ὄψιν τάς θέσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐπικαλούμεθα ἐφ ὑμᾶς πλουσίαν τήν Χάριν τοῦ Θεοῦ καί διατελοῦμεν μετ εὐχῶν καί τιμῆς. Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος Ὁ Ἀρχιγραμματεύς Ἀρχιμ. Φιλόθεος Θεοχάρης 277
Ομιλιαι Ἐνθρονιστήριος (ἐπιβατήριος) λόγος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Κλήμεντος, ἐκφωνηθεὶς τὴν 18ην Ἀπριλίου 2019 εἰς τὸν Μητροπολιτικὸν Ἱ. Ν. Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Περιστερίου Μακαριώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα, Σεπτὲ Προκαθήμενε τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ ἄχρι τοῦδε Ἅγιε Τοποτηρητὰ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Περιστερίου, Σεβασμιώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, Κύριε Ὑπουργέ, Κύριοι Βουλευταί, Ἀξιότιμε κύριε Δήμαρχε Περιστερίου, Ἀξιότιμε κύριε Δήμαρχε τῆς γενέτειράς μου Καλαμάτας Κύριοι ἐκπρόσωποι τῶν πολιτικῶν, στρατιωτικῶν, δικαστικῶν, ἐκπαιδευτικῶν καὶ δημοτικῶν Ἀρχῶν τῆς πόλεως Περιστερίου καὶ τῆς Περιφερείας Δυτικῆς Ἀττικῆς, Εὐλαβέστατοι Κληρικοί, Πρεσβύτεροι καὶ Διάκονοι, Λαὲ περιούσιε, Χάρις στὴν εὐδοκία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ψῆφο τοῦ Σεπτοῦ Σώματος τῆς Ἱεραρχίας, ἐκλεγεὶς Μητροπολίτης τῆς Ἐκκλησίας τῆς πόλεως τοῦ Περιστερίου, ἵσταμαι σήμερον ἐν τῷ μέσῳ ὑμῶν. Μὲ ὅλη μου τὴν ὕπαρξη δοξάζω τὸν Θεὸ ὄχι γιὰ ὅσα δι ἐμέ, ἀλλὰ γιὰ ὅσα ἐν τῷ προσώπῳ μου τελεσιουργοῦνται διὰ τὴν τοπικὴν Ἐκκλησίαν. Θερμὰ εὐχαριστῶ ὅλους σας, ἐπισήμους καὶ μή, γιὰ τὴν παρουσία σας ἐδῶ σήμερα. Εἰδικώτερα θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω τοὺς Σεβασμιωτάτους Ἀρχιερεῖς γιὰ τὸν κόπο ποὺ ὑπεβλήθησαν, ὥστε νὰ εἶναι σήμερα μαζί μας, τοὺς ἄρχοντες, καθὼς καὶ τοὺς εὐσεβεῖς χριστιανοὺς ἀπὸ τὴν πόλη μας, τὸ Περιστέρι, ἀπὸ τὴ Μεσσηνία, τὴν Ἀθήνα καὶ ἰδίως ἀπὸ τὸ Παγκράτι, ὅπου διηκόνησα ἐπὶ μία δεκαπενταετία στὴν ἐνορία τοῦ Προφήτη Ἠλία. Προσέτι εὐχαριστῶ τοὺς κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς ὑπαλλήλους τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἐλλάδος, μὲ τοὺς ὁποίους συν-ειργάσθην ἐπὶ μίαν εἰκοσαετίαν στὰ Γραφεῖα αὐτῆς καὶ σήμερα βρίσκονται κοντά μας. Συνηθίζεται σὲ τέτοιες περιπτώσεις, ὁ ἐνθρονιζόμενος Ἀρχιερέας νὰ παρουσιάζει τὸ τί θὰ πράξει κατὰ τὸν χρόνο τῆς Διακονίας του, ἐν εἴδει «προγραμματικῶν δηλώσεων». Αὐτὲς δὲ οἱ «προγραμματικὲς δηλώσεις» συχνὰ περιέχουν μεγάλες ὑποσχέσεις, ποὺ συνοδεύονται ἀπὸ μία ἐνισχυμένη καὶ ἔντονη δόση συναισθηματισμοῦ καὶ οἱ ὁποῖες μᾶλλον δηλώνουν τί θὰ ἐπιθυμοῦσε ὁ ὁμιλῶν, παρὰ τί θὰ μποροῦσε νὰ ὑλοποιήσει. Μοιάζουν αὐτὲς οἱ ὑποσχέσεις, ὅταν τὶς λέμε, ὅπως θὰ ἔλεγε καὶ ὁ ποιητής, ὡσὰν τὶς μέρες τοῦ μέλλοντος οἱ ὁποῖες ἐκ τῶν προτέρων «στέκοντ ἐμπροστά μας σὰ μιὰ σειρὰ κεράκια ἀναμμένα, χρυσᾶ, ζεστὰ καὶ ζωηρά» ὅταν ὅμως κάποιος μετὰ ἀπὸ χρόνια τὶς κοιτάξει, μοιάζουν ὡσάν «μιὰ θλιβερὴ γραμμὴ κεριῶν σβυσμένων τὰ πιὸ κοντὰ βγάζουν καπνὸν ἀκόμη...» 1. Ἤ, ὅπως θὰ ἔλεγε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος, οἱ ὑποσχέσεις βουίζουν «σὰν χαλκὸς ἢ σὰν κύμβαλον ἀλαλάζον» 2. Τὴν τάση τῶν ἀνθρώπων νὰ ἀντλοῦμε ἀξία ἀπὸ ὅσα λέμε, πράττουμε καὶ ὑποσχόμαστε, εἶχε ὑπ ὄψιν του ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅταν ἔλεγε: «Ἀκόμη καὶ ἂν κάνετε αὐτὰ ποὺ ἔχετε διαταχθεῖ νὰ κάνετε, νὰ λέτε εἴμαστε τιποτένιοι δοῦλοι καὶ κάναμε ὅ,τι ἔπρεπε νὰ κάνουμε» («ὅταν ποιήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν») 3. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀνάγει τὸν ἑαυτό του σὲ μέτρο καὶ κριτήριο πάντων, ὅπως ἔλεγε ὁ Πρωταγόρας: 278
ΟΜΙΛΙΑΙ «Πάντων χρημάτων μέτρον ἄνθρωπος» 4, αὐτὸ ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα ὄχι μόνον ἡ ἱστορία, ἀλλὰ καὶ ἡ Ἐκκλησία, νὰ γίνονται ἀντιληπτὲς μὲ κριτήρια ἀνθρωποκεντρικά, δηλαδὴ κοσμικά. Τότε ἡ Ἐκκλησία ταυτίζεται μὲ τὸν ρόλο μιᾶς ἱστορικῆς κοινότητας, ἡ ὁποία ἀγωνίζεται νὰ βελτιώσει τὰ ἀτομικὰ καὶ κοινωνικὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ ἀπαλλάξει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ κάθε εἴδους καταδυνάστευση. Παρόλο ποὺ ὁ Κύριος, μὲ τὰ λόγια τὰ ὁποῖα προαναφέρθηκαν, μᾶς προτρέπει νὰ μὴν ὑπερτονίζουμε τὶς ἀνθρώπινες δυνατότητες καὶ δράσεις, ἐν τούτοις γενιὲς καὶ γενιὲς ἀνθρώπων μεγάλωσαν μὲ τὴν πίστη ὅτι μποροῦν νὰ ἀλλάξουν τὸν κόσμο, ὅπως βεβαίως καὶ ἡ δική μου, ὅταν τραγουδούσαμε: «Κτίστες μπρός, μὲ καρδιὰ γεμάτη φῶς κι ὁ Χριστός, θὰ μᾶς εἶναι ἀρχηγός [...]. Γιὰ νὰ χτίσουμε, μὲ τὴ φλόγα μας, ἕνα πύργο -ἕνα κόσμο- μὲ χαρά [...]». Οἱ περισσότεροι ἀπὸ ἐμᾶς ἐμβολιασθήκαμε μὲ αὐτὴν τὴν πίστη. Πιστέψαμε ὅτι ὁ κόσμος περίμενε ἐμᾶς γιὰ νὰ τὸν ἀλλάξουμε, γιὰ νὰ τὸν μετατρέψουμε σὲ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Δὲν μᾶς εἶναι ἄγνωστη αὐτὴ ἡ ἀνθρώπινη τάση. Τὸ αἴτημα τῆς ἀλλαγῆς τοῦ κόσμου συχνὰ εἶναι τὸ σύνθημα στὰ πολιτικὰ κινήματα. Οἱ πολιτικοὶ ὅπου γῆς σ αὐτὸν τὸν μύχιο καὶ ἐνδόμυχο πόθο τοῦ ἀνθρώπου στοιχηματίζουν, βασίζονται καὶ ὑπόσχονται γιὰ νὰ ἐκλεγοῦν. Τὸ αἴτημα τῆς ἀλλαγῆς δὲν κυριαρχεῖ μόνο στὸν πολιτικὸ χῶρο, ἀλλὰ καὶ στὸ ἐπίπεδο τὸ διαπροσωπικό. Συζυγικές, φιλικὲς σχέσεις συνάπτονται ὄχι ἐπὶ ρεαλιστικῆς βάσεως, ἀλλὰ στὴν ἐλπίδα καὶ τὴν προσδοκία ὅτι ὁ ἕνας θὰ ἀλλάξει τὸν ἄλλον. Τὸ αἴτημα ὅμως τῆς ἀλλαγῆς, ἀκόμη καὶ ὅπως τὴν κατανοεῖ ὁ κόσμος, ἔχει κατὰ βάθος θεολογικὸ ὑπόβαθρο. Ἀποτελεῖ παραφθορὰ αὐτοῦ ποὺ ἀποδίδεται ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη θεολογία μὲ τὸν ὅρο Μεταμόρφωση. Μὲ βάση τὴν ὀρθόδοξη θεολογία, τὸ κτιστὸ δὲν ἀλλάζει, δὲν τροποποιεῖται, ἀλλὰ μεταμορφοῦται ἐν Χριστῷ. Ὁ ἄνθρωπος ἑπομένως ἐκλήθη νὰ μεταμορφωθεῖ σὲ κατὰ χάριν θεό. Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀναιρέσει τὴ δίψα γιὰ μεταμόρφωση, ἀλλὰ παράλληλα δὲν μπορεῖ νὰ μένει ἀνεπηρέαστος ἀπὸ τὴ διαστρεβλωμένη ἀντίληψη περὶ τῆς ἀλλαγῆς τοῦ κόσμου. Καὶ δὲν κομίζουμε κάποια εἴδηση οὔτε κάνουμε κάποια σπουδαία ἐξομολόγηση, ἐὰν σᾶς ποῦμε ὅτι οὔτε καὶ ἡ ταπεινότητά μας θὰ μποροῦσε νὰ ἐξαιρεθεῖ οὔτε ἀπὸ τὴν ἐκ Θεοῦ δοσμένη κλήση πρὸς τό «καθ ὁμοίωσιν», ἀλλὰ οὔτε καὶ ἀπὸ τὴν περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα μιᾶς ἀνθρωποκεντρικῆς ἀντίληψης περὶ ἀλλαγῆς. Σὲ αὐτὴν ἄλλωστε τὴ λογική, ἀποφασίσαμε νὰ σπουδάσουμε θεολογία καὶ φιλοσοφία, γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε τὰ θεωρητικὰ ἐκεῖνα ἐφόδια προκειμένου νὰ βοηθήσουμε κι ἐμεῖς νὰ ἀλλάξει ὁ κόσμος, ὅπως προειπώθηκε. Βεβαίως ἡ ἀλλαγὴ τοῦ κόσμου περιελάμβανε καὶ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἑαυτοῦ μας. Γι αὐτὸν τὸν λόγο ἐνετάχθημεν στὶς μοναχικὲς τάξεις ἑνὸς ἱστορικοῦ μοναστηριοῦ, τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σαγματᾶ, στὴν ὁποία τότε ἀνθοῦσε μία ἀδελφότητα ὑπὸ τὴν καθοδήγηση ἑνὸς ὄχι τυχαίου ἡγουμένου, τοῦ μακαριστοῦ Νικοδήμου. Μὲ κέντρο καὶ βάση αὐτὴν τὴν περιώνυμη Μονὴ ξεκίνησε τὴν δεκαετία τοῦ 80 καὶ ἀπὸ μέρους μας ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ ὁράματος τῆς ἀλλαγῆς τοῦ κόσμου. Τὸ πλαίσιο ὑφίστατο. Ἦταν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Θηβῶν καὶ Λεβαδείας, ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ τότε Μητροπολίτου Ἱερωνύμου καὶ νῦν Μακαριωτάτου Ἀθηνῶν. Μὲ καρδιὰ καὶ φλόγα θερμή, προσπαθούσαμε νὰ ὀργανώσουμε κατηχητικὰ καὶ ἐντευκτήρια νεολαίας, σχολὲς γονέων καὶ συναντήσεις φοιτητῶν, ἀπογευματινὰ κηρύγματα γιὰ ἐνήλικες καὶ ἄλλα, σὲ ὅσο γινόταν περισσότερες ἐνορίες τῆς περιοχῆς τῆς Θήβας. Σύντομα γευθήκαμε τὴ θετικὴ ἀνταπόκριση ὀλίγων, ἀλλὰ κυρίως γρήγορα δοκιμαστήκαμε ἀπὸ τὴν ἄρνηση, τὴν καχυποψία καὶ τὴν ἀμφισβήτηση ἄλλων. Ἡ ἀλλαγὴ τοῦ κόσμου ἀλλὰ καὶ τοῦ ἑαυτοῦ μας, ποὺ εἴχαμε ὀνειρευθεῖ, περιφερόταν ἐν πολλοῖς ἀνεκπλήρωτη, ἐπιβεβαιώνοντας τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ: «πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί» 5. Ὅμως σὲ ὅλη αὐτὴ τὴν κινητικότητα, πολὺ διακριτικὴ ἦταν ἡ παρουσία τοῦ τότε Μητρο- 279
πολίτου Ἱερωνύμου. Καὶ ὅταν ἐμεῖς τοῦ ἀναφέραμε τὰ διάφορα προβλήματα ποὺ συναντούσαμε στὴν ἄσκηση τῆς διακονίας μας, μᾶς κοιτοῦσε περισσότερο στωικὰ καὶ λιγότερο μᾶς μιλοῦσε. Καὶ ὅταν μιλοῦσε, χωρὶς νὰ μᾶς ἀποτρέπει, μᾶς ἔλεγε μὲ νόημα: «ἡ Ἐκκλησία δὲν προσφέρει ἀσπιρίνες γιὰ τοὺς πονοκεφάλους τοῦ κόσμου, ἀλλὰ προσφέρει ἕναν τρόπο καὶ μία στάση ζωῆς σωστικὴ γιὰ τὸν ἄνθρωπο σὲ ἕνα πλαίσιο ἐλευθερίας». Ἀρχικὰ δὲν καταλαβαίναμε ἴσως τότε τὴν σημασία τῶν λόγων του καὶ νομίζαμε ὅτι δὲν συμμεριζόταν μὲ τὴν ἴδια ἔνταση τὸ νεανικό μας ὅραμα. Ὅμως, σιγά-σιγὰ καὶ συχνὰ ὀδυνηρά, μπορέσαμε νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι ὁ κόσμος, οἱ ἄνθρωποι, ὅπως καὶ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, δὲν ἀλλάζουμε ὅσο καὶ νὰ ἐπιμένουμε ἀφ ἑαυτοῦ. Ἡ ἐλευθερία εἶναι ἐκείνη ποὺ τελικὰ διαφοροποιεῖ τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν ὑπόλοιπη δημιουργία. Ὁ Θεὸς ἀπὸ τὴν ἀρχὴ συνέδεσε τὴν πορεία τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὴν καθομοίωση μὲ τὴν ἐλεύθερη ἐπιλογή. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως πίστεψε ὅτι μπορεῖ νὰ ὑπερβεῖ «ἀπευθείας» τὴν τάση πρὸς τὸν θάνατο, νὰ τροποποιήσει τὴν κτιστότητά του, ἀλλά «χρῶμα δὲν ἀλλάζουνε τὰ μάτια μόνο τρόπο νὰ κοιτᾶνε», ὅπως ἀφοπλιστικὰ καὶ ποιητικὰ ἀναφέρει ὁ στίχος 6. Καὶ ὄχι μόνο δὲν ἔπαψε ὁ ἄνθρωπος νὰ εἶναι δημιούργημα, συνώνυμο τοῦ χώρου καὶ τοῦ χρόνου, ἀλλὰ ἀπεναντίας ἡ ἐπιλογή του νὰ παρακούσει τὸν Θεὸ τὸν ὁδήγησε στὸ σημεῖο ὁ θάνατος ἀπὸ δυνατότητα νὰ γίνει πραγματικότητα. Καὶ νὰ βιωθεῖ μέσα ἀπὸ μία ποικιλία στενάχωρων συμπτωμάτων καὶ ὀδυνηρῶν συναισθημάτων, ὅπως γλαφυρὰ μᾶς περιγράφει ἡ διήγηση τῆς Γενέσεως στὸ τρίτο κεφάλαιο 7. Ἔκτοτε ὁ ἄνθρωπος ἐπιδίδεται στὸ νὰ προσπαθεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει τὰ συμπτώματα αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς καὶ σπάνια ἀγγίζει τὴν αἰτία ὅλων αὐτῶν, τὴν κακὴ δηλαδὴ χρήση τῆς ἐλευθερίας. Ὅμως, ὅσο καὶ ἂν προσπαθοῦμε ἀπευθείας νὰ ἀντιμετωπίζουμε τὰ συμπτώματα καὶ ὀφείλουμε νὰ κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε γι αὐτό δὲν θὰ πρέπει νὰ πιστεύουμε ὅτι ἡ ὑπέρβαση τοῦ θανάτου, ἡ σωτηρία μας, εἶναι θέμα συμπεριφορᾶς ἢ ἠθικῆς. Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου σχετίζεται μὲ τὴν ἀναφορά του ἢ ὄχι στὸν Θεό ἐὰν δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται σὲ σχέση μὲ Ἐκεῖνον ποὺ τὸν δημιούργησε. Μετὰ ἀπὸ τὴν ἄρνηση τοῦ Ἀδάμ, ὁ Θεάνθρωπος ἀνέλαβε νὰ φέρει εἰς πέρας ὅ,τι ὁ Ἀδὰμ δὲν ὁλοκλήρωσε. Ὁ ἄνθρωπος μεταμορφώθηκε στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστὸς παρουσίασε τὸν ἄνθρωπο στὴν ἔνδοξή του ἐκδοχή. Μεταμορφώνει τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἡ ὁποία ἀποκαθίσταται ὑποχρεωτικὰ ἐν Χριστῷ, ὅπως χαρακτηριστικὰ ἐπισημαίνει ὁ Ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας 8. Ὑποχρεωτικὰ ὅλοι στὴν Δευτέρα Παρουσία θὰ ἀναστηθοῦμε στό «ἐπίπεδο τῆς φύσεως», ἀλλὰ ἡ ἐλευθερία θὰ παραμένει ἀδέσμευτη καὶ σεβαστή. Χάρη στὴν ἐλευθερία του, ὁ ἄνθρωπος τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀδελφοῦ τὴν βιώνει ὡς κρίση-κόλαση, ἀλλὰ καὶ ὡς εὐλογία-ζωή, ὄχι μόνο στὸν παρόντα βίο, ἀλλὰ καὶ στὰ ἔσχατα, τὴ Δευτέρα Παρουσία. Τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶναι θέμα ψυχολογικὸ ἢ ἠθικὸ ἢ συμπεριφορᾶς, ἀλλά ὅπως λέμε εἶναι ζήτημα ὀντολογικό, ἔχει δηλαδὴ νὰ κάνει μὲ τὸ ἂν σχετίζεται μὲ τὸν Θεό, τὸ ὄντως Ὄν, ἐπηρεάζει καὶ τὴν ἀντίληψή μας περὶ Ἐκκλησίας. «Μὲ βάση αὐτό, ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία κάστα καθαρῶν καὶ ἠθικῶν ἰδεολόγων, ἀλλὰ εἶναι ἡ ἁμαρτωλὴ σάρκα τοῦ κόσμου ποὺ προσλαμβάνεται ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ μεταμορφώνεται σὲ ὑπόσταση ζωῆς ζωῆς αἰωνίου» 9. Βεβαίως ὁ «ὀρθολογισμός» τοῦ Διαφωτισμοῦ τῶν νεωτέρων χρόνων ἐπιμένει νὰ ἀντιλαμβάνεται τὴν Ἐκκλησία μὲ κοινωνιολογικὰ κριτήρια, καθὼς ἐπίσης καὶ τὸν ρόλο τοῦ χριστιανοῦ καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν λειτουργημάτων. Τὸ κατ ἐξοχὴν ἐκκλησιαστικὸ λειτούργημα τοῦ Ἐπισκόπου ὁλοένα καὶ περισσότερο ταυτιζόταν καὶ συνεχίζει νὰ ταυτίζεται σὲ μεγάλο βαθμὸ μὲ τὸν ρόλο ἑνὸς ὑψηλόβαθμου κρατικοῦ λειτουργοῦ, ποὺ ἦταν ἐπιφορτισμένος νὰ ἐξυπηρετεῖ κυρίως τὶς θρησκευτικὲς ἀνάγκες τῶν πιστῶν, καὶ δευτερευόντως νὰ προσπαθεῖ νὰ καλύπτει τὶς βιολογικὲς καὶ πρακτικὲς ἀνάγκες τῶν πολιτῶν. Πολλοὶ ἀπὸ ἐμᾶς ἀντιμετωπίζουμε σὲ μεγάλο βαθμὸ τὸν Ἐπίσκοπο ὡς κάποιον ὁ ὁποῖος θὰ βρεῖ δουλειὰ 280
ΟΜΙΛΙΑΙ στὸ παιδί μας, ὁ ὁποῖος θὰ φτιάξει ἱδρύματα, ὡς κάποιον ποὺ θὰ δώσει αἴγλη καὶ διασημότητα στοὺς γάμους μας ἢ στὴν βάπτιση τῶν παιδιῶν μας. Ἐλάχιστοι ὅμως τὸν ἀντιλαμβανόμαστε ὡς εἰκόνα, ὡς «τύπον καὶ τόπον» τοῦ Ἀρχιερέως Χριστοῦ, ἐξ οὗ καὶ τὸ κῦρος καὶ ἡ αὐθεντία τοῦ Ἐπισκόπου. Τὸν ἀντιλαμβανόμαστε ὡς ἕναν ἡγέτη κοσμικὸ περισσότερο, παρὰ ὡς κάποιον ποὺ μᾶς ἀναγγέλλει, ποὺ ἔρχεται νὰ μαρτυρήσει ὄχι περὶ τοῦ ἑαυτοῦ του ἢ τοῦ τί θὰ κάνει ὁ ἴδιος, ἀλλὰ περὶ τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ τί ἔκανε ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν ἄνθρωπο: ἐγὼ οὐδὲν μαρτυρῶ περὶ ἐμαυτοῦ 10. Καὶ ἐδῶ ἀκριβῶς βρίσκεται τὸ κρίσιμο σημεῖο. Διότι μὲ βάση τὰ προαναφερθέντα, ἡ ἀποστολή μας καὶ ἡ εὐθύνη μας ὡς Ἐπισκόπου, νὰ γιατί, δὲν ἔχει ὡς περιεχόμενο νὰ σᾶς δώσουμε ὑποσχέσεις δευτερεύουσες. Ἡ μόνη σημαντικὴ ὑπόσχεση εἶναι αὐτὴ ποὺ ἔδωσε ὁ Χριστός, ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «οὐκ ἐάσω ὑμᾶς ὀρφανούς» καθ ὅτι «ἄλλον ὑμῖν ἀποστέλλει παράκλητον ὁ Πατήρ» 11. Σὲ τούτη τὴ συνάφεια, ἡ σωτηρία μας, ὅπως διαβάζουμε καὶ στὸν Ἠσαΐα 12, δὲν προέρχεται οὔτε ἀπὸ ἄγγελο οὔτε ἀπὸ ἄνθρωπο, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο. Ἑπομένως, ἡ σωτηρία μας δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ αὐτὲς τὶς δευτερεύουσες ὑποσχέσεις, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ κατὰ πόσον θὰ εἴμαστε ἑνωμένοι μὲ τὸν Χριστὸ ἐν τῇ εὐχαριστίᾳ διὰ τοῦ Ἐπισκόπου. Τὸν Χριστὸ κάποιος δὲν τὸν συναντᾶ λογικὰ ἢ προσευχόμενος μόνος του, ἀλλὰ μόνον ὅταν ἐντάσσεται σὲ ἕνα πλέγμα σχέσεων, μέσα στὴν Ἐκκλησία, ὅπως ὁ Ἴδιος τὸ προσδιόρισε: «οὗ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν» 13. Ἀκόμη καὶ ἐὰν ἕνας ἐπίσκοπος ἢ ἕνας χριστιανὸς καταφέρει νὰ ἁπαλύνει κοινωνικὲς ἀνισότητες ποὺ ταλαιπωροῦν πολλοὺς ἀπὸ ἐμᾶς, μὲ διάφορα ἔργα, αὐτὸ δὲν εἶναι κάτι ποὺ ἔχει νόημα νὰ ἀναφέρεται, γιατὶ τὸ ζητούμενο εἶναι νὰ ἀντιμετωπίσει ὁ ἄνθρωπος τὴ βαθύτερη αἰτία ποὺ τὰ προκαλεῖ καὶ τὰ ἀναπαράγει καὶ αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ αἰτία εἶναι ἡ ἄρνηση τοῦ Θεοῦ, ἡ φιλαυτία. Πέρασαν πολλὰ χρόνια, 38 συναπτὰ ἔτη διακονίας μας στὸν ἱερὸ κλῆρο, γιὰ νὰ καταλάβουμε καὶ ἐμπειρικά καὶ ὄχι ἁπλῶς θεωρητικά τὴν παραπάνω ἀλήθεια. Σήμερα ἐρχόμαστε ἐδῶ μὲ συνοδοιπόρο αὐτὴν τὴν συναίσθηση, ποὺ ταυτόχρονα μᾶς δίδει ἐλπίδα: Ὅτι δηλαδὴ τὸν κόσμο οὐσιαστικὰ τὸν ἀλλάζει ὁ Χριστὸς γιὰ χάρη μας, καὶ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ ἐλευθερία συμμετέχει σὲ αὐτὸ τὸ ἀνεκτίμητο δῶρο. Ἡ ἐξωτερικὴ ἀδυναμία τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ μεγάλη της δύναμη. Ἡ ἐλπίδα μας δὲν πηγάζει ἀπὸ τὰ ἐπιτεύγματά μας καὶ τὰ ἔργα μας, ἀλλὰ ἀπὸ τό «περισσόν» της ζωῆς 14 πού χορηγεῖ ὁ Χριστός, μέσα ἀπὸ τὴν Εὐχαριστία καὶ τὰ Μυστήρια, ποὺ δὲν παύουν νά «λειτουργοῦν» καὶ στὴν πιὸ ἀπελπιστικὴ παρακμὴ τῶν ἱστορικῶν σχημάτων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, ἂν ὑπάρχουν κάποιοι ποὺ νομίζουν ὅτι θὰ ἀποδυναμώσουν τὴν Ἐκκλησία, διασύροντας τὰ πρόσωπα τῶν Ἐπισκόπων της ἢ τῶν κληρικῶν ἢ καὶ τῶν ἁπλῶν χριστιανῶν, ματαιοπονοῦν, διότι ἡ δύναμη, ἡ ἁγιότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καὶ δὲν ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴν ἠθική μας ἀξία, τὶς ἀτομικές μας ἐπιδόσεις ἢ ἀποτυχίες. Ἡ δύναμη καὶ τὸ κουράγιο στὴν εὐθύνη ποὺ ἀναλαμβάνουμε δὲν πηγάζουν ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν συναίσθηση ὅτι ὁ Θεάνθρωπος εἶναι «ἐν πᾶσι αὐτὸς πρωτεύων» 15. Ὁ Χριστὸς ἔκανε καὶ κάνει ὅ,τι ἐμεῖς δὲν κάναμε καὶ Αὐτὸς ἀναπληροῖ τὰ ἀσθενήματά μας «καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται» 16. Καὶ ἐπιμένει νὰ εἶναι μαζί μας ὅσο καὶ ἂν ἐμεῖς τὴν γῆ τῆς ἐπαγγελίας τὴν μετατρέπουμε σὲ κόλαση ἢ τὴν ἀνταλλάσσουμε μὲ περιστασιακὲς ἐξασφαλίσεις. Ἡ μεταμόρφωση τοῦ κόσμου ὅμως, ἀλλὰ καὶ ἡ ὁλοκλήρωσή της, εἶναι μία ἐσχατολογικὴ πραγματικότητα μέχρι τότε θὰ ὑπάρχει πάλη καὶ ἔνταση. Μέχρι τότε ἡ Ἐκκλησία προκαταβολικὰ θὰ ἁγιάζει τὸν κόσμο τὸ κακὸ θὰ τὴν ἀντιμάχεται, ἀλλά «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» 17. Στὴν ἀποστολὴ ποὺ ἀπὸ σήμερα καὶ ἐπισήμως ἀναλαμβάνω, στὴν ἀγγελία τοῦ εὐαγγελικοῦ μηνύματος, δὲν εἶμαι μόνος μου. Σιγά-σιγά, ἀπὸ τὸ 1974, ὅταν πρωτοσυστάθηκε ἡ τοπικὴ Ἐκκλησία στὴν πόλη τοῦ Περιστερίου, ἔχουν μεσολαβήσει 281
ἀρκετά. Ὁ πρῶτος Ἐπίσκοπος αὐτῆς, ὁ κυρὸς Ἀλέξανδρος Καντώνης, ἂν καὶ παρέμεινε ἐλάχιστο χρόνο, ἔχει ἀφήσει ἀγαθὴ ἀνάμνηση, καθὼς ἐπρόκειτο περὶ πρωτοποριακοῦ ἱεράρχου. Ὁ δεύτερος Ἐπίσκοπος καὶ ἄμεσος προκάτοχός μου, ὁ σεβαστός μοι Γέροντας Μητροπολίτης Χρυσόστομος, στὰ συμπεπληρωμένα 40 χρόνια διακονίας του, μοῦ παραδίδει μεταξὺ τῶν ἄλλων δύο βασικὰ στοιχεῖα: τὰ ἱερὰ θυσιαστήρια καὶ τὸν ἱερὸ κλῆρο μὲ τὸν πιστὸ λαό. Τὰ ἱερὰ θυσιαστήρια τὰ πολλαπλασίασε σὲ ἀντίξοες συνθῆκες. Σὲ αὐτὰ τὰ θυσιαστήρια θὰ συνεχίσουμε νὰ ἐπικαιροποιοῦμε τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ: «τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν» 18, πλαισιωμένοι ἀπὸ τὸ ἱερὸν πρεσβυτέριον ὡς ὁ Χριστὸς ὑπὸ τῶν Ἀποστόλων. Καὶ μαζὶ μὲ τοὺς εὐλογημένους χριστιανούς, τὸ λογικὸ ποίμνιο τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, θὰ εἰκονίζουμε, θὰ μαρτυροῦμε καὶ θὰ προαναγγέλλουμε ἀπὸ κοινοῦ τὴν ἐσχατολογικὴ σύναξη πάντων πέριξ τοῦ ἐσφαγμένου Ἀρνίου σὲ αὐτὴν τὴν φιλοπρόοδη πόλη. Ἀπευθυνόμενοι ἰδιαιτέρως στοὺς ἄμεσους συνεργάτες μας, τοὺς ἀγαπητούς μας πατέρες, θὰ θέλαμε νὰ τοὺς ὑπομνήσουμε ὅτι καλούμεθα νὰ ἔχομε πάντοτε στὸν νοῦ μας ὅτι δὲν εἴμαστε ἐμεῖς ποὺ σώζουμε, ἀλλὰ ὁ Χριστός. Ἐμεῖς καλούμεθα νὰ ἀναγγέλλουμε στοὺς ἀνθρώπους τὴν σωτηρία, καὶ μάλιστα μὲ τρόπο ὀρθόδοξο, εὐγενικό, ἀγαπητικό, ταπεινό, ἁπλὸ ἀλλὰ ὄχι ἀλλοιωμένο καὶ λαϊκίστικο, σεβόμενοι τὴν ἐλευθερία τῶν συνανθρώπων μας. «Ὁ π. Πορφύριος... παρέπεμπε ὅλους στὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία καὶ ὄχι στὴν αὐθεντία ἢ στὴν ἀρετή του. Ἔβλεπε τὰ βάθη τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καὶ συνέπασχε...» 19. Ὡς Μητροπολίτης σας, πατέρες μου, δὲν προσδοκῶ κάποια κοσμικὴ ἐπιδοκιμασία, ἢ περιστασιακὲς ἀβρότητες καὶ δῶρα, ὅσο τὸν σεβασμό, τὴν συνεργασία καὶ τὴν ὑπακοή σας. Ἀλλὰ καὶ ἐσεῖς, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, καλεῖστε νὰ ἐπιδεικνύετε πνεῦμα συνεργασίας καὶ μαθητείας. Ἡ συμμετοχή σας στὴ λατρευτικὴ ζωὴ δὲν εἶναι διακοσμητική, ἀλλὰ συστατική. Σκεφθεῖτε τὸ ἁπλό, ὅτι ἕνας ἱερέας ἀπαγορεύεται νὰ τελέσει θεία λειτουργία χωρὶς τὴν παρουσία ἔστω καὶ ἑνὸς ἄλλου Χριστιανοῦ. Καὶ νὰ ἐνθυμεῖστε ὅτι κάθε τάση ἀτομισμοῦ καὶ φιλαυτίας δηλητηριάζει τὴ ζωὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας. Ἡ ἐκκλησιαστικὴ κοινότητα ὅμως, μολονότι εἶναι προσανατολισμένη στὰ ἔσχατα, ζεῖ καὶ κινεῖται ἐντὸς τῆς ἱστορίας. Διαλέγεται, ἐπικοινωνεῖ, συνεργάζεται καὶ μεταφέρει τὸ καινὸν ἦθος σὲ ὅλες τὶς δομὲς τῆς κοινωνίας. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, ἐπιθυμοῦμε νὰ διαβεβαιώσουμε ὅλες τὶς Ἀρχὲς καὶ τοὺς φορεῖς τῆς πόλεώς μας ὅτι μὲ προθυμία, σεβασμὸ καὶ ἀγαθὴ προαίρεση θὰ εἴμαστε δίπλα τους σὲ πᾶν ἔργον ἀγαθόν. Μακαριώτατε Περαίνοντας αὐτὴν τὴν πρώτη ἐπικοινωνία μας κατὰ τὴν ἱερὴ καὶ ἐπίσημη τούτη ὥρα γιὰ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία, ἀπὸ τὸν Μητροπολιτικὸ Ἱερὸ Ναό, τὸν ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, δὲν μποροῦμε παρὰ νὰ εὐαγγελιζόμεθα τὴν ἀγάπη, τὴν εἰρήνη, τὴ χαρά, τὴν αἰσιοδοξία, τὴν ἐλπίδα, τὴ μακροθυμία, τὴν πραότητα, τὴν καταλλαγή, τὴν ἀλληλεγγύη, τὴ μεταμόρφωση, μὲ τὸν τρόπο ποὺ ὁ Κύριος μᾶς τὶς ἀποκάλυψε, διερχόμενος διὰ τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ Πάθους, στὴν ἐπίγεια πορεία Του. Αὐτὸν τὸν τρόπο ζωῆς, αὐτὸ τὸ ἄγγελμα, καμμία κουστωδία δὲν μπόρεσε νὰ ἐγκλωβίσει μέσα σὲ ἕναν τάφο καὶ νὰ τὸ ἀποδυναμώσει. Γι αὐτό, ἀδελφοί μου, νὰ ἐμπιστευθοῦμε τὴν προτροπὴ τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος μᾶς βεβαιώνει: «θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» 20. Νὰ ἔχουμε θάρρος, γιατὶ ὁ Χριστὸς νίκησε τὸν θάνατο καὶ τὴν ἁμαρτία. Αὐτὰ πλέον δὲν ἔχουν τὸν τελευταῖο λόγο στὴν ζωή μας. «Ὁ θάνατος τεθανάτωται». «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός». Αὐτὴ ἡ σωτήρια νίκη καὶ ἡ χάρις τοῦ Παθόντος, Ἀναστάντος καὶ Ἐρχομένου Κυρίου τῆς δόξης, τῇ εὐδοκίᾳ τοῦ Θεοῦ Πατρός, τῇ δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, εἴησαν μετὰ πάντων ὑμῶν, ἀδελφοί, καὶ ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι. 282
ΟΜΙΛΙΑΙ Οἱ δημοτικὲς ἀρχὲς τοῦ Περιστερίου ὑπεδέχθησαν τὸν Μακαριώτατο Ἀχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καὶ τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Περιστερίου κ. Κλήμεντα. Σημειωσεις 1. Κ. Π. Καβάφη, «Κεριά». 2. Α Κορ., 13, 1: «γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον». 3. Λουκ. 17,10 4. Πλάτωνος Θεαίτητος, 152a. 5. Ματθ. 22, 14 6. Στίχοι: Γεράσιμος Ἀνδρεᾶτος, Μουσική: Μάνος Χατζηδάκις. 7. Γεν. 3, 1-24. 8. Ν. Καβάσιλα, Εἰς τὴν Θείαν Λειτουργίαν καὶ περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς Λόγος Β, 35. 9. Χρήστου Γιανναρᾶ, Ἡ Νεοελληνικὴ ταυτότητα, ἐκδ. Γρηγόρη, Ἀθήνα 1989, σ. 181. 10. Βλ. Ἰω. 5, 31. 11. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Ὁμιλία ῥηθεῖσα εἰς τὴν ἁγίαν Πεντηκοστήν, α, PG 4, LXIX. 12. Ἡσ. 63, 9. 13. Ματθ. 18, 20. 14. Ἱωάν. 10, 10. 15. Κολ. 1, 18. 16. Ἡσ. 53, 4. 17. Ματθ. 16, 18. 18. Λουκ. 22, 19. 19. Ἀρχιμ. Βασιλείου, Καθηγουμένου Ἱ. Μ. Ἰβήρων, Τὸ κάλλος θὰ σώση τὸν κόσμο, Ἱ. Μ. Ἰβήρων 2005, σ. 74. 20. Ἰω. 16, 33. 283
Κανονισμοι - Αποφασεισ Κανονισμός συστάσεως καί λειτουργίας Ἀριθμ. 478/389/2019 Ἐκκλησιαστικοῦ Ἱδρύματος ὑπό τήν ἐπωνυμίαν «Ἵδρυμα ἀποκαταστάσεως παιδιῶν μέ εἰδικές ἀνάγκες καί ἐνηλίκων», τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ἔχουσα ὑπ ὄψιν: 1. τά ἄρθρα 29 παρ. 2 καί 59 παρ. 2 τοῦ Νόμου 590/1977 «Περί Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆςἑλλάδος» (Α 146), καί τό ἄρθρο 68 παρ. 1, ὑποπαρ. 5 τοῦ Ν. 4235/2014, 2. τήν πρόνοιαν τῶν ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας ὑπέρ τοῦ κατά Χριστόν βίου τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος, διά παντός χρηστοῦ καί προσφόρου μέσου, ἡ ὁποία ἀπορρέει ἀπό τό Εὐαγγέλιον, τούς Ἱερούς Κανόνας καί τούς νόμους, 3. τάς ὑφισταμένας κοινωνικάς, ποιμαντικάς καί πνευματικάς ἀνάγκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως, 4. τήν ὑπ ἀριθμ. Φ.Υ15/41/29.1.2019 Πρότασιν τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ἀλεξανδρουπόλεως κ. Ἀνθίμου, 5. τήν ὑπ ἀριθμ 130/4.2.2019 Γνωμοδότησιν τῆς Νομικῆς Ὑπηρεσίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί 6. τήν ἀπό 7.2.2019 Ἀπόφασιν τῆς Διαρκοῦς Ἱ. Συνόδου, ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ συνιστᾶ ἐκκλησιαστικόν ἵδρυμα ὑπό τήν ἐπωνυμίαν «Ἵδρυμα ἀποκαταστάσεως παιδιῶν μέ εἰδικές ἀνάγκες καί ἐνηλίκων», τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως, ἡ λειτουργία, διοίκησις καί διαχείρισις τοῦ ὁποίου θά διέπονται ὑπό τοῦ ἑπόμενου Κανονισμοῦ: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑΝ «ΙΔΡΥΜΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΩΝ» ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ- ΣΚΟΠΟΣ -ΠΟΡΟΙ Ἄρθρο 1 Στήν Ἱερά Μητρόπολη Ἀλεξανδρούπολης συνιστᾶται ἐκκλησιαστικό φιλανθρωπικό Ἵδρυμα ὑπό τή νομική μορφή τοῦ ἄρθρου 29 παρ. 2 ἐδάφιο 3 τοῦ Ν. 590/1977, καί ὑπό τήν ἐπωνυμία «Ἵδρυμα Ἀποκατάστασης Παιδιῶν μέ Εἰδικές Ἀνάγκες καί Ἐνηλίκων» (Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε.). Ἄρθρο 2 Μορφή - Σφραγίδα - Ἕδρα α. Τό Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. λειτουργεῖ ὡς ἐκκλησιαστικό Ἵδρυμα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως (Ν.Π.Ι.Δ.) τελεῖ ὑπό τήν ἐποπτεία καί τόν ἔλεγχο αὐτῆς, εἶναι μή κερδοσκοπικοῦ χαρακτῆρα καί ἔχει αὐτοτελῆ διαχείριση, μέ αὐτοτελές δηλαδή Ταμεῖο καί Ἀριθμό Φορολογικοῦ Μητρώου (Α.Φ.Μ.). β. Τό Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. διαθέτει ἴδια σφραγίδα, κυκλική, ὅμοια μέ τήν σφραγίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, φέρουσα κυκλικά τόν τίτλο «ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ -ΙΔΡΥΜΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΙ- ΔΙΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ καί ΕΝΗΛΙΚΩΝ». γ. Ἕδρα τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. εἶναι ἡ πόλη τῆς Ἀλεξανδρουπόλεως καί εἰδικότερα τά Γραφεῖα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως. Ἄρθρο 3 Σκοπός α. Σκοπός τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. εἶναι ἡ παροχή, χωρίς διαμονή, ὑπηρεσιῶν φυσικῆς ἰατρικῆς καί ἀποκατάστασης, φυσιοθεραπείας, κινησιοθεραπείας καί ὅ,τι ἄλλο ἀπαιτεῖται, σέ χῶρο κατάλληλα διαρρυθμισμένο καί ἐξοπλισμένο, ἀπό ἰατρούς καί φυσιοθεραπευτές, σέ παιδιά καί ἐνήλικες πού χρήζουν ἀποκατάστασης στά ὁποιαδήποτε κινητικά προβλήματα ἀντιμετωπίζουν, εἴτε προερχόμενα ἀπό ἀσθένεια εἴτε λόγῳ ἀναπηρίας (ἐπίκτητης ἤ ἐκ γενετῆς). β. Γιά τήν ἐπίτευξη τῶν ὡς ἄνω σκοπῶν του, τό Ἵδρυμα δύναται νά διαχειρίζεται πᾶσα κινητή, ἀντικαταστατή ἤ μή, καί ἀκίνητη περιουσία ἔχει περιέλθει 284
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ - ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ἤ τυχόν περιέλθει σέ αὐτό, καθώς καί περιουσία ἡ ὁποία ἔχει περιέλθει στήν Ἱερά Μητρόπολη ἕνεκα δωρεᾶς ἤ κληροδοσίας ἤ κληρονομίας ἤ ἄλλης αἰτίας, ἔχουσα χαριστικό καί φιλανθρωπικό σκοπό, διατεθεῖσα στή διαχείριση τοῦ Ἱδρύματος ἀποφάσει τοῦ Μητροπολιτικοῦ Συμβουλίου. γ. Τό Ἵδρυμα μπορεῖ γιά τήν ἐξυπηρέτηση τῶν σκοπῶν του καί τή στέγαση τῶν δραστηριοτήτων του νά ἐκμισθώνει ἤ νά χρησιδανείζεται κατάλληλους χώρους, ἐξοπλισμό, ὑλικά, πού πληροῦν τίς προϋποθέσεις ἀπό τόν νόμο. Ἄρθρο 4 Πόροι Πόροι τοῦ (Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε.) εἶναι: α. Ἐπιχορηγήσεις διαφόρων φορέων, ἐκκλησιαστικῶν Ἱδρυμάτων, Ἱδρυμάτων, Ἱερῶν Ναῶν, Ἱερῶν Μονῶν, πάσης φύσεως ἑταιρειῶν, καί μή κερδοσκοπικῶν ἑταιρειῶν. β. Οἱ δωρεές φυσικῶν ἤ νομικῶν προσώπων. γ. Τό προϊόν ἀπό τή διενέργεια εἰδικῶν ἐράνωνδίσκων ὑπέρ τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. δ. Κάθε προσφορά-δωρεά ἰδιωτῶν, νομικῶν προσώπων δημοσίου ἤ ἰδιωτικοῦ δικαίου, κληρονομιές, κληροδοσίες, καί τόκοι καταθέσεων. ε. Ἡ δισκοφορία πού διενεργεῖται στούς Ἱ. Ναούς σέ περιπτώσεις ἐκτάκτων ἀναγκῶν ἤ περιστατικῶν καί γιά ἐκπλήρωση συγκεκριμένου σκοποῦ φιλανθρωπίας. στ. Κάθε ἄλλο ἔσοδο προερχόμενο ἀπό νόμιμη καί χρηστή πηγή. ζ. Τυχόν κρατικές ἐπιχορηγήσεις ἤ ἐπιδοτήσεις. Ἄρθρο 5 Διάθεση Πόρων α. Οἱ πόροι διατίθενται γιά τήν ἐκπλήρωση τῶν σκοπῶν τοῦ ἱδρύματος, ὅπως αὐτοί περιγράφονται καί ἀναφέρονται στό ἄρθρο 3 τοῦ παρόντος ὀργανισμοῦ. β Γιά τήν κάλυψη τῶν δαπανῶν λειτουργίας τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. καί τήν ἀμοιβή τυχόν συνεργατῶν ἤ ὑπαλλήλων, ἀπαιτούμενων διά τή λειτουργία του. γ. Τήν ἀγορά ἤ ἐκμίσθωση ἐξοπλισμοῦ, χώρων, ὑλικῶν, ἀπαραίτητων γιά τή λειτουργία τοῦ ἱδρύματος. δ. Γιά ὁποιαδήποτε ἀνάγκη προκύψει καί ἀφορᾶ τό Ἵδρυμα. ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β ΔΙΟΙΚΗΣΗ Ἄρθρο 6 Διοίκηση α. Τό Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. διοικεῖται ἀπό πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, ἀποτελούμενο ἀπό τόν Σεβ.Μητροπολίτη ὡς πρόεδρο, ἀναπληρούμενο ὑπό τοῦ νομίμου ἀναπληρωτοῦ του, δηλαδή ὑπό τοῦ ἑκάστοτε Πρωτοσυγκέλλου ἤ Γενικοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου, καί ἐκ τεσσάρων μελῶν, κληρικῶν ἤ λαϊκῶν, τά ὁποῖα διορίζονται κατόπιν ἀποφάσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου. Γιά τή διενέργεια πράξεων οἰκονομικοῦ ἤ συναλλακτικοῦ χαρακτῆρα ἐκ μέρους τοῦ νομίμου ἀναπληρωτῆ τοῦ Προέδρου ἤ μέλους τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου, ἀπαιτεῖται εἰδική ἀπόφαση τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου. β. Τά μέλη τοῦ Δ.Σ. ὁρίζονται ἐπί τριετεῖ θητείᾳ, δυνάμενα νά ἐπαναδιορισθοῦν. Ἐκλιπόντα, παραιτούμενα ἤ παυόμενα μέλη τοῦ Δ.Σ. ἀντικαθίστανται ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Προέδρου. γ. Μέλη ἀπουσιάζοντα ἀδικαιολογήτως ἀπό τρεῖς (3) συνεχεῖς συνεδριάσεις τοῦ Δ.Σ. ἤ μή τηροῦντα ἐχεμύθεια γιά τά προσωπικά δεδομένα τῶν ὑπό τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. βοηθουμένων παύονται καί ἀντικαθίστανται ὑπό τοῦ Προέδρου. δ. Μέ εἰσήγηση τοῦ Προέδρου καί μέ ἔγκριση τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου δύναται νά ἀντικαθίσταται μέλος τοῦ Δ.Σ. καί πρό τῆς λήξεως τῆς θητείας του. ε. Τό Δ.Σ. συνεδριάζει τακτικά ἤ ἐκτάκτως, κατόπιν ἀποχρῶντος λόγου, μέ πρόσκληση τοῦ Προέδρου ἤ μέ αἴτηση δύο τουλάχιστον ἐκ τῶν μελῶν αὐτοῦ. στ. Τό Δ.Σ. εὑρίσκεται ἐν ἀπαρτίᾳ, ὅταν παρίστανται τά τρία ἐκ τῶν πέντε μελῶν αὐτοῦ. Ἀποφασίζει κατά πλειοψηφία, σέ περίπτωση δέ ἰσοψηφίας ὑπερισχύει ἡ ψῆφος τοῦ Προέδρου. ζ. Ἡ ὑπηρεσία τοῦ μέλους τοῦ Δ.Σ. παρέχεται ἐθελοντικῶς καί ἀμισθί, ὡς τιμητική ἐκκλησιαστική διακονία. Ἄρθρο 7 Ἁρμοδιότητες Διοικητικοῦ Συμβουλίου Τό Δ.Σ. ἀποφασίζει περί παντός θέματος πού ἀφορᾶ τή λειτουργία τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. ἀκόμη καί ἐάν δέν ἀναφέρεται ἤ δέν προβλέπεται στόν παρόντα κανονισμό. Εἰδικότερα: α. Μελετᾶ τρόπους καί ἀποφασίζει περί τῶν ληπτέων μέτρων γιά τήν καλύτερη ἐπίτευξη τῶν σκοπῶν τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. 285
β. Διαχειρίζεται τήν τυχόν περιουσία τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. γ. Καταρτίζει καί ψηφίζει τόν ἐτήσιο προϋπολογισμό, κατά μήνα Νοέμβριο, καί ἀπολογισμό τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε., κατά μήνα Φεβρουάριο ἑκάστου ἔτους, καί ὑποβάλλει τούτους πρός ἔγκριση στό Μητροπολιτικό Συμβούλιο. δ. Ἀσκεῖ τήν ἐποπτεία διά τοῦ Προέδρου αὐτοῦ ἐπί τῆς ὅλης λειτουργίας τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. καί τῶν παραρτημάτων αὐτοῦ. ε. Τηρεῖ τά προβλεπόμενα γιά τό ἀρχεῖο τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. βιβλία, εἴτε σέ χειρόγραφη εἴτε σέ ἠλεκτρονική μορφή. στ. Δύναται νά ἐξουσιοδοτεῖ τόν Πρόεδρο γιά τήν παροχή ἐκτάκτων οἰκονομικῶν ἐνισχύσεων σέ ἰδιῶτες, φιλανθρωπικά ἱδρύματα, ἤ ἄλλους φορεῖς, μέχρι χρηματικοῦ μηνιαίου ποσοῦ ὁριζομένου κατ ἑξάμηνο, ἀναλόγως πρός τήν οἰκονομική κατάσταση τοῦ Ἱδρύματος. Ἄρθρο 8 Ἁρμοδιότητες Προέδρου Ὁ Πρόεδρος τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. α. Ἐκπροσωπεῖ τό Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. καί τά παραρτήματα αὐτοῦ σέ κάθε ἔννομη σχέση αὐτῶν ἔναντι πάσης ἀρχῆς. β. Διορίζει τόν Ὑπεύθυνο, τόν Ταμία, τόν Γραμματέα καί τόν Λογιστή τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. Τά καθήκοντα τούτων εἶναι δυνατόν νά ἀσκοῦνται, ἐλλείψει προσωπικοῦ, καί ἀπό ἕνα μόνον πρόσωπο. γ. Διορίζει τό Διοικητικό Συμβούλιο. δ. Ἀσκεῖ τήν ἐποπτεία ἐπί τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. ἤτοι ἐπί τῆς ὀργάνωσης, διοίκησης, λειτουργίας, διαχείρισης καί ἀξιοποίησης ἐν γένει τῶν περιουσιακῶν στοιχείων καί τῆς διάθεσης τῶν πόρων καί συντονίζει τά μέλη τοῦ Δ.Σ. γιά τήν ὑλοποίηση τῶν σκοπῶν του. ε. Ἐκπροσωπεῖ τό ἵδρυμα ἐνώπιον κάθε Διοικητικῆς, Δικαστικῆς, Φορολογικῆς καί Ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς καί ὁποιασδήποτε ἄλλης ἀρχῆς καί σέ ὅλες τίς σχέσεις μέ ἄλλα ἱδρύματα, ὀργανισμούς, νομικά καί φυσικά πρόσωπα. στ. Λαμβάνει γνώση ὅλων τῶν εἰσερχομένων καί ἐξερχομένων ἐγγράφων τοῦ ἱδρύματος καί ὑπογράφει ὅλη τήν ἀλληλογραφία, τά οἰκονομικῆς φύσεως ἔγγραφα, συμβόλαια κ.λπ. ζ. Συγκαλεῖ σέ συνεδρίαση τό Δ.Σ. τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. τακτικά καί ἐκτάκτως, ὁσάκις παρουσιάζεται ἀνάγκη, καταρτίζει τόν πίνακα τῶν πρός συζήτηση θεμάτων καί διευθύνει τίς συζητήσεις. η. Τόν Πρόεδρο ἀπόντα ἤ κωλυόμενο ἀναπληροῖ ὁ ἑκάστοτε Πρωτοσύγκελλος. Ἄρθρο 9 Βιβλία ΤΗΡΟΥΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ α. Τό Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. τηρεῖ τά ἀκόλουθα βιβλία: 1. Βιβλίο Πράξεων τοῦ Δ.Σ. 2. Βιβλίο Ταμείου. 3. Βιβλίο κινητῆς καί ἀκινήτου περιουσίας τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. 4. Γραμμάτια Εἰσπράξεων καί Ἐντάλματα Πληρωμῶν. 5. Βιβλίο Κινήσεως Περιθαλπομένων. β. Τά βιβλία τηροῦνται ὑπό τοῦ Γραμματέως, τοῦ Ταμία καί τοῦ Λογιστῆ τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. Τά προβλεπόμενα γιά τό ἀρχεῖο τοῦ Ι.Α.Π.Ε.Α.Ε. βιβλία, ὡς καί ὅσα ἄλλα κρίνει τό Δ.Σ. χρήσιμα γιά τήν εὔρυθμη λειτουργία τοῦ Ἱδρύματος, τηροῦνται εἴτε σέ χειρόγραφη, εἴτε σέ ἠλεκτρονική μορφή. ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ - ΠΕΡΙΘΑΛΠΟΜΕΝΟΙ Ἄρθρο 10 Προσωπικό Τό προσωπικό τοῦ Ἱδρύματος εἶναι ἔμμισθο. Τό προσωπικό προσλαμβάνεται, ἀπασχολεῖται, ἀμείβεται καί παύεται ἀπό τό Δ.Σ. σύμφωνα μέ τίς διατάξεις τῆς κάθε φορά κειμένης νομοθεσίας. Τό προσωπικό διακρίνεται περαιτέρω σέ Διοικητικό, Ἰατρικό, Νοσηλευτικό, Εἰδικό καί Βοηθητικό. Συνιστῶνται δέ γιά τήν κάλυψη τῶν ἀναγκῶν τοῦ Ἱδρύματος οἱ κατά κατηγορία ἀκόλουθες θέσεις, ὅπως λεπτομερῶς περιγράφονται κατωτέρω. Ἄρθρο 11 Πρόσληψη ὑπηρεσιακή κατάσταση α. Ἡ πρόσληψη τοῦ ἐν γένει προσωπικοῦ τοῦ Ἱδρύματος γίνεται μέ ἀτομικές συμβάσεις ἔργου ἤ ἐργασίας ἰδιωτικοῦ δικαίου, ἤ παροχῆς ὑπηρεσιῶν, ἔπειτα ἀπό ἀπόφαση τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ἱδρύματος. Ἀνάλογα μέ τό εἶδος τῆς συμβάσεως (ἔργου ἤ ἐργασίας, μερικῆς ἤ πλήρους ἀπασχόλησης) καθορίζονται ἀπό τό Δ.Σ. καί συνομολογοῦνται μεταξύ ἐργαζομένου καί ἐργοδότη τό ὕψος τῆς ἀμοιβῆς καί οἱ ἀσφαλιστικές εἰσφορές, σύμφωνα μέ τήν κείμενη νομοθεσία. β. Ἀπαγορεύεται ἡ πρόσληψη ἀτόμων πού πάσχουν ἀπό ὁποιασδήποτε μορφῆς ψυχικό νόσημα ἤ ἀπό μολυσματική ἀσθένεια καί γιά τόν λόγο αὐτό ἀπαιτεῖται 286
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ - ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ πάντα νά φέρουν βιβλιάριο ὑγείας, τό ὁποῖο ἐκδίδεται ἀπό τήν ἁρμόδια Ὑγειονομική Ἀρχή. Γιά τήν πρόσληψη ἀπαιτεῖται ἐπιπλέον βεβαίωση γιά τήν ἔλλειψη τῶν ἀνωτέρω ἀπό Δημόσιο Νοσοκομεῖο. Ἐάν διαπιστωθεῖ κατά τήν διάρκεια τῆς σύμβασης ὅτι δέν τηρεῖται ὁ ὡς ἄνω ὅρος, ἡ σύμβαση διακόπτεται. γ. Λαμβανομένης ὑπ ὄψιν τῆς ἰδιαιτερότητας τοῦ Ἱδρύματος ὡς πρός τόν χαρακτῆρα του (ἐκκλησιαστικό), ἐπιβάλλεται ἡ συμπεριφορά τοῦ προσωπικοῦ τοῦ Ἱδρύματος νά εἶναι κοσμία, εὐπρεπής καί μέ ἰδιαίτερα περισσεύματα ἀγάπης, ἐπιείκειας καί ὑπομονῆς. Ἡ ἔλλειψη τῶν ἀνωτέρω καθώς καί ἡ μή ἐνδεδειγμένη σέ χριστιανό ἀπρεπής συμπεριφορά, ἄσεμνη περιβολή κ.λπ., συνιστοῦν παραπτώματα τά ὁποῖα ἐλέγχονται πειθαρχικά. δ. Τό Ἵδρυμα μετά ἀπό ἀπόφαση τοῦ Δ.Σ. δύναται νά συνάπτει συμβάσεις μέ ἐξωτερικά ἐργαστήρια, ὥστε νά πραγματοποιοῦνται οἱ ἐξειδικευμένες ἰατρικές ἐξετάσεις (αἱματολογικές, ἀκτινολογικές κ.λπ.) τῶν περιθαλπομένων, ἐφ ὅσον αὐτές δέν ἐπιχορηγοῦνται ἀπό τά ἀσφαλιστικά τους ταμεῖα ἤ ἄλλο ὀργανισμό. Ἄρθρο 12 Θέσεις α. Διοικητικό: 1) Θέση Διευθυντῆ: Πτυχιούχου τουλάχιστον Ἀνωτέρας Κρατικῆς Σχολῆς, πρακτικῆς ἤ θεωρητικῆς κατεύθυνσης. Ὁ Διευθυντής, μεταξύ ἄλλων, ἔχει τήν κύρια εὐθύνη καί μεριμνᾶ, συνεργαζόμενος μέ τόν Πρόεδρο τοῦ Ἱδρύματος, γιά τήν ὀρθή καί ἀπρόσκοπτη ὀργάνωση καί λειτουργία τοῦ Ἱδρύματος καί γιά ὅλα τά σχετικά θέματα. 2) Θέσεις Γραμματέα Ἐπιμελητοῦ: Πτυχιούχου τουλάχιστον Ἀνωτέρας Κρατικῆς Σχολῆς, γιά ἄσκηση καθηκόντων Γραμματέως. Ὁ Γραμματέας Ἐπιμελητής, μεταξύ ἄλλων τηρεῖ, μέ τίς ὁδηγίες τοῦ Διευθυντοῦ, τό Βιβλίο Πρωτοκόλλου εἰσερχομένων καί ἐξερχομένων ἐγγράφων τοῦ Ἱδρύματος, συντάσσει ὅλα τά ἔγγραφα καί γενικῶς διεκπεραιώνει ὅλη τήν ἀλληλογραφία τοῦ Ἱδρύματος, περί τῆς ὁποίας ἐνημερώνει τόν Πρόεδρο καί τήν ὁποία προωθεῖ σέ αὐτόν γιά ὑπογραφή. Ἐπίσης, τηρεῖ τό Βιβλίο Πρακτικῶν τῶν Συνεδριάσεων τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ἱδρύματος, φροντίζει γιά τή διασφάλιση τῶν ἀρχείων τοῦ Ἱδρύματος καί τή φύλαξη τῆς σφραγίδας του καί τηρεῖ καί τά ὑπόλοιπα Γενικά Βιβλία καί στοιχεῖα τοῦ Ἱδρύματος. β. Ἰατρικό: Θέσεις Ἰατρῶν. γ. Νοσηλευτικό: 1) Θέσεις Προϊσταμένου-ης, κατά προτίμηση ἀποφοίτου Σχολῆς τετραετοῦς φοίτησης Νοσηλευτῶν-τριῶν ἤ Ἐπισκεπτῶν-τριῶν Ὑγείας, ἤ τριετοῦς φοίτησης μέ διετῆ τουλάχιστον νοσηλευτική πεῖρα. ΙΙ) Θέσεις Νοσηλευτῶν-τριῶν ἤ Βοηθῶν Νοσηλευτοῦ-τρίας. ΙΙΙ) Θέσεις Βοηθῶν νοσηλευτικοῦ προσωπικοῦ. ΙV) Θέσεις βοηθῶν νοσηλευτικοῦ προσωπικοῦ γιά τήν κάλυψη τοῦ νυκτερινοῦ ὡραρίου ἐργασίας. δ. Εἰδικό: 1) Θέσεις Φυσικοθεραπευτοῦ-τρίας. 2) Θέσεις Κοινωνικοῦ-ῆς λειτουργοῦ. 3) Θέσεις Ἐργοθεραπευτοῦ-τρίας. ε. Ἡ πλήρωση τῶν ὡς ἄνω θέσεων καί ὁ ἀριθμός τῶν ἀτόμων πού θά ἀπασχολοῦνται σέ κάθε θέση, πλήν αὐτῶν πού σύμφωνα μέ τίς διατάξεις τῆς κειμένης νομοθεσίας ἐπιβάλλεται νά ὑφίστανται στό κτήριο τοῦ Ἱδρύματος, συμφώνως μέ τήν ἄδεια ἵδρυσης καί λειτουργίας τους, θά γίνεται σύμφωνα μέ τίς ἀνάγκες, ἀλλά καί σέ συνδυασμό μέ τίς οἰκονομικές δυνατότητες τοῦ Ἱδρύματος καί κατά τά ὁριζόμενα γιά τήν πρόσληψη ἐργαζομένων ἰδιωτικοῦ δικαίου ἤ μέ συμβάσεις ἔργου. Ὁ ἀριθμός τῶν ἀτόμων γιά τίς θέσεις προσωπικοῦ γιά κάθε κτήριο θά ἀνακοινώνονται ὡς πρός τόν ἀριθμό καί τήν εἰδικότητα μέ ἀπόφαση τοῦ Δ.Σ., ἡ ὁποία θά κοινοποιεῖται στήν Ἐπιθεώρηση Ἐργασίας ἤ ὅπου ἀλλοῦ προβλέπεται ἀπό τόν νόμο, ἄνευ ἄλλης διαδικασίας καί χωρίς τροποποίηση τοῦ παρόντος κανονισμοῦ. στ. Εἰδικά οἱ ἰατροί καί οἱ φυσικοθεραπευτές, συνεπείᾳ τῆς ἀσκήσεως τοῦ ἐπαγγέλματός τους καί συγκεκριμένα τῆς εἰδικότητάς τους, συνάπτουν μέ τό ἵδρυμα σύμβαση παροχῆς ἀνεξαρτήτων ὑπηρεσιῶν καί ὁ παρέχων τίς ὑπηρεσίες του θεωρεῖται καί εἶναι ἀνεξάρτητος ἐπαγγελματίας καί προσφέρει τήν ἐργασία του στό Ἵδρυμα χωρίς νά ὑπόκειται στόν ἔλεγχο καί ἐποπτεία τῶν ἐκπροσώπων αὐτῆς. Διατηρεῖ ἐλευθερία ἐνέργειας καί δέν ὑπόκειται σέ δέσμευση ὅσον ἀφορᾶ τόν τόπο, χρόνο καί τρόπο παροχῆς τῶν ὑπηρεσιῶν του. Ἀμφότερα τά συμβαλλόμενα μέρη συνομολογοῦν ὅτι στήν παροῦσα σύμβαση, λόγῳ τῆς φύσης της ὡς σύμβασης μίσθωσης ἀνεξαρτήτων ὑπηρεσιῶν, δέν ἔχουν ἐφαρμογή οἱ διατάξεις τοῦ ἐργατικοῦ δικαίου (ΑΠ 1898/98, ΔΕΝ 44.1195 καί ΑΠ 800/87, ΔΕΝ 44.532). Ἄρθρο 13 Σχέσεις Περιθαλπόμενων καί ἱδρύματος α. Ὅλοι οἱ περιθαλπόμενοι ὀφείλουν νά παραμένουν στό ἵδρυμα ὅσο εἶναι ἀπαραίτητη ἡ προσφερόμενη 287
πρός αὐτούς ὑπηρεσία χωρίς ἀντεγκλήσεις μεταξύ τους καί νά συμμορφώνονται πρός τίς διατάξεις τοῦ κανονισμοῦ τοῦ Ἱδρύματος καί τῶν ὁδηγιῶν τῶν Ἰατρῶν, τοῦ Προσωπικοῦ, τοῦ Προέδρου τοῦ Δ.Σ. καί τοῦ Διευθυντῆ τοῦ Ἱδρύματος. β. Τό κάπνισμα ἀπαγορεύεται αὐστηρά. γ. Σέ κανέναν δέν ἐπιτρέπεται ἡ εἰσαγωγή καί χρήση οἰνοπνευματωδῶν ποτῶν στό Ἵδρυμα. δ. Κανένας δέν μπορεῖ νά ἀπαιτεῖ ἰδιαίτερη μεταχείριση ἐπειδή προσφέρει ἐργασία ἤ ἔχει ἐκχωρήσει περιουσιακά στοιχεῖα στό Ἵδρυμα. ε. Ὅποιος ἀπό τούς περιθαλπόμενους δέν συμμορφώνεται ὡς πρός τίς ὑποχρεώσεις του, οἱ ὁποῖες ἀπορρέουν ἀπό τόν παρόντα Κανονισμό, ἤ ἡ συμπεριφορά του εἶναι ἀντίθετη πρός τίς ὁδηγίες τοῦ Διευθυντῆ ἤ τοῦ προσωπικοῦ, ἤ εἶναι ἀπαξιωτικὴ ἤ προσβλητική πρός τόν Διευθυντή, τούς ἰατρούς, τό προσωπικό καί τούς ἄλλους περιθαλπόμενους, κατ ἀρχήν ἐλέγχεται καί παρατηρεῖται ἀπό τόν Διευθυντή καί σέ μή συμμόρφωση ἐπιλαμβάνεται τό Δ.Σ., τό ὁποῖο μπορεῖ νά ἀποφασίσει νά μήν παρέχει ὑπηρεσίες σέ αὐτόν. Στήν περίπτωση αὐτή κοινοποιεῖται ἔγγραφο πέντε ἐργάσιμες ἡμέρες πρίν ἀπό τήν ἡμερομηνία παύσης προσφορᾶς ὑπηρεσιῶν καθώς καί στήν ἁρμόδια Διεύθυνση τῆς Περιφερειακῆς διοικήσεως καί στούς ὑπευθύνους κατά τόν νόμο συγγενεῖς, κηδεμόνες ἤ δικαστικό συμπαραστάτη. στ. Γιά κάθε παράπονο ἐξ αἰτίας κακῆς συμπεριφορᾶς τοῦ ἄλλου ἤ ἐξ αἰτίας κακῆς συμπεριφορᾶς ἤ παραλείψεως μέλους τοῦ προσωπικοῦ τοῦ Ἱδρύματος, ὀφείλουν οἱ περιθαλπόμενοι νά ἀναφέρονται στόν Διευθυντή τοῦ Ἱδρύματος, ὁ ὁποῖος ἔχει καθῆκον νά καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια γιά διευθέτηση διαφορᾶς. Σέ περίπτωση μή ἱκανοποιήσεως ἀπό τή λύση πού ἔδωσε ὁ Διευθυντής, τῆς διαφορᾶς ὀφειλόμενης σέ κακή συμπεριφορά ἤ παράλειψη προσωπικοῦ, μπορεῖ ὁ περιθαλπόμενος μέ ἔγγραφη ἀναφορά του, νά ἀπευθυνθεῖ στό Διοικητικό Συμβούλιο. ζ. Ἡ εἴσοδος καί ἡ ἔξοδος τῶν περιθαλπόμενων ἀπό τίς ἐγκαταστάσεις τοῦ ἱδρύματος γίνεται μέσα σέ προκαθορισμένη ὥρα παροχῆς ὑπηρεσιῶν ἡ ὁποία κοινοποιεῖται. η. Ἄν ὁ περιθαλπόμενος ἐμφανίσει ψυχιατρικά προβλήματα ἤ ἀσθένεια πού χρήζει νοσοκομειακῆς περίθαλψης πάνω ἀπό τίς δυνατότητες τοῦ ἱδρύματος, τότε ὁ Διευθυντής ἤ ὁ ἀναπληρωτής του εἰδοποιεῖ τούς συγγενεῖς πού ἦταν ὑπεύθυνοι γιά τήν εἰσαγωγή του, ὥστε νά μεταφέρουν τόν περιθαλπόμενο σέ νοσοκομεῖο ἤ ἄλλο θεραπευτήριο. Σέ περίπτωση ἀμέλειας ἤ ἄρνησής τους φροντίζει τό ἴδιο τό ἵδρυμα γιά τή μεταφορά τοῦ ἀσθενοῦς, ἐνημερώνοντας ταυτόχρονα τόν Εἰσαγγελέα Πρωτοδικῶν καί τήν ἁρμόδια Διεύθυνση τῆς Περιφερειακῆς διοικήσεως. Ἄρθρο 14 Ἐθελοντική προσφορά Τό Ἵδρυμα δέχεται τήν πάσης φύσεως ἐθελοντική προσφορά ὑπηρεσιῶν ἄνευ ἀμοιβῆς ἀπό ἄτομα πού ἐκφράζουν τήν ἐπιθυμία τους γιά τήν παροχή αὐτῆς, κατόπιν ὁδηγιῶν τοῦ Προέδρου ἤ τοῦ Δ.Σ. ἤ τοῦ διευθυντῆ τοῦ Ἱδρύματος. Στό ἐθελοντικό προσωπικό συγκαταλέγονται ὅσοι μέ τή θέλησή τους καί ἄνευ ἀμοιβῆς παρέχουν τίς ὑπηρεσίες τους στό Ἵδρυμα, ἐφ ὅσον πληροῦν τίς προϋποθέσεις τοῦ νόμου. ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ / ΓΕΝΙΚΑ Ἄρθρο 15 Τό παρόν Ἵδρυμα καταργεῖται μέ ἀπόφαση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου κατόπιν ἀπόφασης τοῦ Δ.Σ. αὐτοῦ,γιά τή λήψη τῆς ὁποίας εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ψῆφος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου ὡς Προέδρου, ὅταν δέν ἐκπληρώνει τίς προϋποθέσεις καί τήν ἀποστολή του, ὅταν παρεκκλίνει ἀπό τόν σκοπό του ἤ ὅταν καταστεῖ ἀνέφικτος ὁ σκοπός αὐτοῦ καί ἡ λειτουργία του. Σέ περίπτωση κατάργησης τοῦ Ἱδρύματος κάθε ἀκίνητο περιουσιακό στοιχεῖο αὐτοῦ, καθώς καί κάθε δικαίωμα καί ἀξίωση αὐτοῦ, ἀνήκει στό νομικό πρόσωπο τῆς Ἱ. Μ. Ἀλεξανδρουπόλεως. Ὁ παρών κανονισμός δύναται νά τροποποιηθεῖ ἀπό τήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο κατόπιν ἀπόφασης τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ἱδρύματος, γιά τήν λήψη τῆς ὁποίας εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ψῆφος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου ὡς Προέδρου. Ἄρθρο 16 Ὁ παρών κανονισμός καθώς καί κάθε ἀπόφαση τροποποιήσεως ἤ καταργήσεώς του ἰσχύει ἀπό τῆς δημοσιεύσεως αὐτοῦ στό ἐπίσημο δελτίο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος «Ἐκκλησία» καί στήν Ἐφημερίδα τῆς Κυβέρνησης. Ἄρθρο 17 Ἀπό τή δημοσίευση τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ δέν προκαλεῖται δαπάνη σέ βάρος τοῦ προϋπολογισμοῦ τοῦ νομικοῦ προσώπου τῆς Ἱ. Μ. Ἀλεξανδρουπόλεως. 288
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ - ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Ἡ ἀπόφασις αὔτη νά δημοσιευθῆ εἰς τήν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως καί στό περιοδικό «ΕΚΚΛΗΣΙΑ». Ἀθῆναι, 7.2.2019 Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος Ὁ Ἀρχιγραμματεύς Ὁ Μεθώνης Κλήμης Ἀκριβές Ἀντίγραφον Ὁ Ἀρχιγραμματεύς Ὁ Μεθώνης Κλήμης Ἀναρτήθηκε στήν ἱστοσελίδα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τήν 15.4.2019 Ἀριθμ. 5730/2018/422/2019 Κανονισμός περί ἀναθέσεως καί ἐκτελέσως παρά τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας καί τῶν ὑπαγομένων εἰς αὐτήν ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων συμβάσεων ἔργων, μελετῶν καί παροχῆς συναφῶν ὑπηρεσιῶν Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Λαβοῦσα ὑπ ὄψιν: 1. τά ἄρθρα 29 παρ. 2 καί 46 παρ. 2 τοῦ Νόμου 590/1977 «Περί Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆςἑλλάδος» (Α 146), καί τό ἄρθρο 68 παρ. 1, ὑποπαρ. 3 καί 6 τοῦ Ν. 4235/2014, 2. Τάς ὑποχρεώσεις τῆς ποιμαινούσης Ἐκκλησίας πρός τό χριστεπώνυμον πλήρωμα, αἱ ὁποῖαι ἀπορρέουν ἀπό τάς Εὐαγγελικάς ἐπιταγάς, τούς ἱερούς Κανόνας καί τούς νόμους τοῦ Κράτους, 3. τάς ὑφισταμένας κοινωνικάς, ποιμαντικάς καί πνευματικάς ἀναγκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας, 4. τήν 672/6.12.2018 πρότασιν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ, 5. τήν ἀπό 23/26.12.2018 γνωμοδότησιν τῆς Νομικῆς Ὑπηρεσίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί 6. τήν ἀπό 9.1.2019 Ἀπόφασιν τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ καθορίζει τόν τρόπο ἀναθέσεως, ἐκπονήσεως καί διενεργείας ἔργων, μελετῶν, προμηθειῶν καί ὑπηρεσιῶν παρά τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας καί τῶν ὑπαγομένων εἰς αὐτήν ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων, ὡς ἑξῆς: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ἀναθέσεως καί ἐκτελέσεως παρά τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας καί τῶν ὑπαγομένων σέ αὐτήν ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων συμβάσεων ἔργων, μελετῶν καί παροχῆς συναφῶν ὑπηρεσιῶν. ΜΕΡΟΣ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Ἄρθρο 1 Ἀντικείμενο πεδίο ἐφαρμογῆς 1. Τό ἀντικείμενο τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ συνίσταται στόν καθορισμό τῶν ὅρων καί τῶν προϋποθέσεων ἐπί τῇ βάσει τῶν ὁποίων ἀνατίθενται, συνάπτονται καί ἐκτελοῦνται συμβάσεις προμήθειας προϊόντων, παροχῆς ὑπηρεσιῶν, ἔργων, μελετῶν καί συναφῶν τεχνικῶν ὑπηρεσιῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας, καθώς καί τῶν ἐποπτευόμενων ἀπό αὐτήν Ἐκκλησιαστικῶν Ἀναθετουσῶν Ἀρχῶν στό πλαίσιο τῶν δραστηριοτήτων των, συμφώνως πρός τίς διατάξεις τοῦ ν. 590/1977 καί τίς κατ ἐξουσιοδότηση αὐτοῦ ἐκδοθεῖσες ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. 2. Ὡς Ἐκκλησιαστικές Ἀναθέτουσες Ἀρχές νοοῦνται τά ἐποπτευόμενα ἀπό τήν Ἱ. Μητρόπολη Ν. Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας ἐκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων τῶν Ἱ. Μονῶν καί τῶν Ἡσυχαστηρίων καί εἰδικότερα: α) τά ἐκκλησιαστικά Ν.Π.Δ.Δ., ὅπως 289
καθορίζονται στό ἄρθρο 1 παρ. 4 τοῦ ν. 590/1977 καί β) τά ἐκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα ἰδιωτικοῦ δικαίου, ἤτοι τά Ἡσυχαστήρια, τά Ἐκκλησιαστικά Ἱδρύματα καί Ἐκκλησιαστικά Μουσεῖα, καθώς καί τά λοιπά ἐκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα ἰδιωτικοῦ δικαίου: αα) τή διοίκηση τῶν ὁποίων ὁρίζει ἕνα ἤ περισσότερα ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων δημοσίου δικαίου, ἤ ββ) στό μετοχικό κεφάλαιο ἤ τήν περιουσία τῶν ὁποίων μετέχει κατά ποσοστό ἴσο ἤ ἀνώτερο τοῦ 50% ἕνα ἤ περισσότερα ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων δημοσίου δικαίου ἤ γγ) ἐλέγχεται ὑπό ἑνός ἤ περισσοτέρων ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων δημοσίου δικαίου. Οἱ συναπτόμενες κατ ἐφαρμογήν τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ συμβάσεις οὐδόλως ἀποτελοῦν «δημόσιες συμβάσεις» κατά τήν ἔννοια τῆς σχετικῆς ἐθνικῆς καί ἑνωσιακῆς νομοθεσίας, καθ ὅσον ἡ Ἱερά Μητρόπολη Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας καί τά ἐποπτευόμενα ἀπό αὐτή ἐκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δέν συνιστοῦν «ὀργανισμούς δημοσίου δικαίου» κατά τήν ἔννοια τῶν ὁδηγιῶν 2014/24/ΕΕ ἤ 2014/25/ΕΕ. Μόνο κατ ἐξαίρεση καί ἐφ ὅσον ὁρίζεται ρητά στήν κείμενη νομοθεσία, ἡ Ἱερά Μητρόπολη Νέας Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας δύναται νά ἀποτελεῖ «ὀργανισμό δημοσίου δικαίου» κατά τήν ἔννοια τῶν ὁδηγιῶν 2014/24/ΕΕ ἤ 2014/25/ΕΕ καί τοῦ ν. 4412/2016. Ὁμοίως καί οἱ ρυθμιζόμενες διά τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ συμβάσεις δέν ὑπόκεινται στήν προβλεπόμενη γιά τά νομικά πρόσωπα τῆς Γενικῆς Κυβερνήσεως καί τοῦ Δημοσίου Τομέως διαδικασία προσυμβατικοῦ ἐλέγχου, μέ τήν ἐπιφύλαξη ὅσων ὁρίζονται κατωτέρω στό ἄρθρο 8 τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ. 3. Ἐφ ὅσον τοῦτο ὁρίζεται εἰδικῶς στά ἑκάστοτε τεύχη τοῦ διαγωνισμοῦ καί στά συμβατικά τεύχη, δύνανται νά ἐφαρμόζονται ἀναλόγως καί συμπληρωματικῶς οἱ διατάξεις τοῦ ἄρθρου 79 τοῦ ν. 4412/2016 γιά τό «Εὐρωπαϊκό Ἑνιαῖο Ἔγγραφο Σύμβασης» καί τό «Τυποποιημένο Ἔντυπο Ὑπεύθυνης Δήλωσης», καθώς καί τοῦ οἰκείου δευτερογενοῦς κανονιστικοῦ πλαισίου τῆς ἐσωτερικῆς νομοθεσίας, ἀναλόγως προσαρμοζομένων πρός τίς ἀνάγκες τῶν ὑπαγόμενων στόν παρόντα Κανονισμό Ἐκκλησιαστικῶν Ἀναθετουσῶν Ἀρχῶν. 4. Ὁμοίως, ἐφ ὅσον τοῦτο ὁρίζεται εἰδικά στά ἑκάστοτε τεύχη τοῦ διαγωνισμοῦ καί στά συμβατικά τεύχη, γιά τίς συμβάσεις ἔργων, μελετῶν καί λοιπῶν συναφῶν ἐπιστημονικῶν ὑπηρεσιῶν δύνανται νά ἐφαρμόζονται ἀναλογικά καί συμπληρωματικά οἱ διατάξεις τοῦ ν. 4412/2016, καθώς καί τοῦ οἰκείου κανονιστικοῦ πλαισίου τῆς ἐσωτερικῆς νομοθεσίας, κατά τρόπον προσιδιάζοντα στίς ἀνάγκες τῶν ὑπαγόμενων στόν παρόντα κανονισμό Ἐκκλησιαστικῶν Ἀναθετουσῶν Ἀρχῶν. Ἄρθρο 2 Γενικές Ἀρχές 1. Οἱ Ἐκκλησιαστικές Ἀναθέτουσες Ἀρχές τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ ἀντιμετωπίζουν τούς οἰκονομικούς φορεῖς ἰσότιμα καί χωρίς διακρίσεις καί ἐνεργοῦν μέ διαφάνεια, τηρώντας τήν ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας, τῆς ἀμοιβαίας ἀναγνώρισης, τῆς προστασίας τῶν δικαιωμάτων τῶν ἰδιωτῶν, τῆς προστασίας τοῦ ἀνταγωνισμοῦ, τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος καί τῆς βιώσιμης καί ἀειφόρου ἀναπτύξεως καί λαμβάνουν τά ἀπαραίτητα μέτρα, ὥστε νά διασφαλίζεται ἡ ἀποτελεσματικότητα τῶν προβλεπόμενων διαδικασιῶν. Ὁ σχεδιασμός τῶν διαδικασιῶν σύναψης συμβάσεων δέν γίνεται πρός τόν σκοπό τοῦ τεχνητοῦ περιορισμοῦ τοῦ ἀνταγωνισμοῦ. 2. Κατά τήν ἐκτέλεση τῶν συμβάσεων, οἱ οἰκονομικοί φορεῖς τηροῦν τίς ὑποχρεώσεις τους, πού ἀπορρέουν ἀπό τίς διατάξεις τῆς περιβαλλοντικῆς, κοινωνικοασφαλιστικῆς καί ἐργατικῆς νομοθεσίας, οἱ ὁποῖες ἔχουν θεσπισθεῖ μέ τό δίκαιο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, τό ἐθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ἤ διεθνεῖς διατάξεις περιβαλλοντικοῦ, κοινωνικοῦ καί ἐργατικοῦ δικαίου. 3. Ἡ τήρηση τῶν ὑποχρεώσεων τῆς παρ. 2 ἐλέγχεται καί βεβαιώνεται ἀπό τά ὄργανα τῆς ἑκάστοτε Ἐκκλησιαστικῆς Ἀναθέτουσας Ἀρχῆς, τά ὁποῖα ἐπιβλέπουν τήν ἐκτέλεση τῶν συμβάσεων, καθώς καί ἀπό τίς οἰκεῖες δημόσιες ἀρχές καί ὑπηρεσίες πού ἐνεργοῦν ἐντός τῶν ὁρίων εὐθύνης καί ἁρμοδιότητάς τους. Ἄρθρο 3 Ὁρισμοί 1. Οἱ συναπτόμενες ὑπό τῆς Μητροπόλεως Ν. Ἰωνίας καί Φιλαδελφείας καθώς καί τῶν ἐποπτευόμενων ἀπό 290
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ - ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ αὐτή ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων συμβάσεις προσλαμβάνουν τήν ἀκόλουθη ἔννοια: α) «Σύμβαση προμήθειας προϊόντων»: ἡ σύμβαση, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἀντικείμενο τήν ἀγορά προϊόντων. Μία σύμβαση προμηθειῶν μπορεῖ νά περιλαμβάνει, παρεμπιπτόντως, ἐργασίες τοποθετήσεως καί ἐγκαταστάσεως. β) «Σύμβαση παροχῆς ὑπηρεσιῶν»: ἡ σύμβαση, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἀντικείμενο τήν παροχή ὑπηρεσιῶν, εἴτε αὐτές ἀνάγονται στήν ἐκπλήρωση τοῦ ἁγιαστικοῦ, πνευματικοῦ, πολιτιστικοῦ, φιλανθρωπικοῦ, κοινωνικοῦ, ἀναπτυξιακοῦ, ἐκπαιδευτικοῦ καί μορφωτικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας εἴτε ἀποσκοποῦν στήν ἐν γένει ἀξιοποίηση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Περιουσίας. Εἰδικότερα: αα) ὡς «συμβάσεις γενικῶν ὑπηρεσιῶν», συμπεριλαμβανομένων τῶν συμβουλευτικῶν ὑπηρεσιῶν, ὁρίζονται ἐκεῖνες οἱ ὁποῖες ἔχουν ὡς ἀντικείμενο τόν σχεδιασμό, προγραμματισμό, ὀργάνωση, διαχείριση, παρακολούθηση, ἔλεγχο καί ἀξιολόγηση ἐπιχειρησιακῶν καί ἀναπτυξιακῶν δράσεων, ἔργων καί προγραμμάτων σέ ὅλους τους τομεῖς τῆς οἰκονομίας, καθώς καί σέ ὁριζόντιου χαρακτῆρα παρεμβάσεις, τήν ὑποστήριξη τῆς ὑλοποίησής τους μέ τή μεταφορά τῆς ἀπαραίτητης σχετικῆς τεχνογνωσίας καθώς καί τήν παροχή ἐξωγενῶν ὑπηρεσιῶν ὑλοποιήσεως τῶν ἀνωτέρω προγραμμάτων καί δράσεων. Στίς συμβουλευτικές ὑπηρεσίες ὑπάγονται ἰδίως οἱ οἰκονομικές μελέτες, οἱ κοινωνικές μελέτες, οἱ μελέτες ὀργανώσεως καί ἐπιχειρησιακῆς ἔρευνας, οἱ περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς καί οἱ μελέτες συστημάτων πληροφορικῆς, ἐκτός ἐάν σχετίζονται μέ ἔργο ἤ μέ ἐκπόνηση μελετῶν καί παροχή τεχνικῶν καί λοιπῶν συναφῶν ἐπιστημονικῶν ὑπηρεσιῶν κατά τήν ἔννοια τῆς ἑπόμενης παραγράφου. ββ) Ὡς «συμβάσεις τεχνικῶν ὑπηρεσιῶν» ἤ «λοιπῶν συναφῶν ἐπιστημονικῶν ὑπηρεσιῶν» ὁρίζονται ἐκεῖνες, τῶν ὁποίων τό ἀντικείμενο συνίσταται στήν παροχή γνώσεων καί ἱκανοτήτων διά τῆς διαθέσεως, κυρίως, συγκεκριμένου ἐπιστημονικοῦ προσωπικοῦ καί ἄλλων μέσων ἐπί ὁρισμένου χρόνου, πού προσδιορίζεται εἴτε ἡμερολογιακῶς εἴτε σέ συνάρτηση μέ ὁρισμένο γεγονός τῆς διαδικασίας παραγωγῆς ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ. Οἱ τεχνικές ὑπηρεσίες μποροῦν νά ἔχουν ὡς ἀντικείμενο ἰδίως: α) τή σύνταξη τῶν τευχῶν διαγωνισμοῦ τῆς ἀναθέσεως μελέτης ἤ ὑπηρεσίας, β) τόν ἔλεγχο καί τήν ἐπίβλεψη ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου ἤ μελέτης καί γ) τήν ὑποστήριξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί τῶν ἐποπτευόμενων ἀπό αὐτή ἐκκλησιαστικῶν νομικῶν προσώπων κατά τή διεξαγωγή ἀναθέσεως συμβάσεως μελέτης, ἔργου ἤ ὑπηρεσίας, κατά τήν ἐπίβλεψη ἤ τόν ἔλεγχο μελέτης καί κατά τή διοίκηση ἤ ἐπίβλεψη ἤ ἔλεγχο ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου τοῦ παρόντος Κανονισμοῦ. γ) «Σύμβαση ἐκπόνησης μελετῶν»: ἡ σύμβαση, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἀντικείμενο πάσης φύσεως μελέτες ἤ σχέδια, κυρίως στούς τομεῖς τῆς χωροταξίας, τῆς πολεοδομίας, τῆς ἀρχιτεκτονικῆς, τῶν ἔργων πολιτικοῦ μηχανικοῦ καθώς καί κάθε ἄλλης εἰδικότητας μηχανικοῦ (μηχανολόγου, ἠλεκτρολόγου κ.ο.κ). δ) «Σύμβαση ἐκτέλεσης ἐκκλησιαστικῶν ἔργων» ἡ σύμβαση ἡ ὁποίαἔχει ὡς ἀντικείμενο τήν ἐκτέλεση ἤ, συγχρόνως, τή μελέτη καί ἐκτέλεση ἐκκλησιαστικῶν ἔργων καί ἐργασιῶν, οἱ ὁποῖες περιλαμβάνονται στό παράρτημα II τῆς ὁδηγίας 2014/24/ΕΕ, εἴτε αὐτά ἀνάγονται στήν ἐκπλήρωση τοῦ ἁγιαστικοῦ καί πνευματικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας, εἴτε ἀποσκοποῦν στήν ἐν γένει ἀξιοποίηση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Περιουσίας. Ὡς Ἐκκλησιαστικά ἔργα νοοῦνται, ὁμοίως, καί τά προοριζόμενα γιά τή στέγαση Γραφείων, ἐκκλησιαστικῶν ὑπηρεσιῶν, κατοικιῶν Ἀρχιερέων καί Ἱερέων, ὡς καί ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἀποβλέπουν στήν ἐκπλήρωση τῶν φιλανθρωπικῶν, μορφωτικῶν καί ἐπιχειρηματικῶν σκοπῶν τῆς Ἐκκλησίας. Τά ἀνωτέρω ἔργα διακρίνονται σέ τεχνικά καί καλλιτεχνικά καί εἰδικότερα: αα) Ὡς «τεχνικό ἐκκλησιαστικό ἔργο» ὁρίζεται τό ἀποτέλεσμα ἑνός συνόλου οἰκοδομικῶν ἐργασιῶν ἤ ἐργασιῶν μηχανικοῦ τό ὁποῖο ἐπαρκεῖ αὐτό καθ ἑαυτό, γιά τήν ἐκπλήρωση μιᾶς οἰκονομικῆς ἤ τεχνικῆς λειτουργίας. Ἡ ἐκτέλεση τῶν ἐργασιῶν τοῦ προηγούμενου ἐδαφίου ἀπαιτεῖ, ἰδίως, τήν ἐφαρμογή μελέτης κατά τήν ἔννοια τοῦ παρόντος, μέ τή χρήση τεχνικῶν γνώσεων καί μεθόδων καί ἀφορᾶ νέες κατασκευές, ἐπεκτάσεις, ἀνακαινίσεις, ἐπισκευέςσυντηρήσεις κατά τή λειτουργία, κατεδαφίσεις ὑποδομῶν, ἰδίως στίς κατηγορίες ὁδοποιίας, οἰκοδομικῶν, ὑδραυλικῶν, ἠλεκτρομηχανολογικῶν, λιμενικῶν, βιομηχανικῶν-ἐνεργειακῶν, δικτύων, πρασίνου, καθαρισμοῦ καί ἐπεξεργασίας νεροῦ, ὑγρῶν, στερεῶν καί ἀερίων ἀποβλήτων, γεωτρήσεων, εἰδικῶν μονώσεων, ἀνελκυστήρων, ἠλεκτρονικοῦ ἐξοπλισμοῦ, πλωτῶν 291