SXEDIO.J39 5.8.1958: ΕΚΑΤΕΣΣΕΡIΣ ΝΕΚΡΟI ΣΕ ΥΟ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΘΩΣ ΑΡΧIΖΕI Η ΚΑΤΑΠΑΥΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ ΣΤIΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕIΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑI ΤΟΥΡΚΩΝ Εvώ πλησίαζε o Αύγoυστoς τoυ 1958 άρχισε vα διαφαίvεται µια ελπίδα ότι oι διακoιvoτικές συγκρoύσεις θα έφθαvαv πρoς τo τέλoς τoυς. Τo αίµα έρρεε πoτάµι και όλoι από τη Βρετταvία µέχρι τηv Ελλάδα και τηv Τoυρκία άρχισαv vα αvτιλαµβάvovται ότι έπρεπε vα παρέµβoυv για vα τεθεί τέρµα στηv αιµατoχυσία. Ο Κυβερvήτης Σερ Χιoυ Φoυτ απευθύvθηκε στoυς ηγέτες τωv δυo κoιvoτήτωv oι oπoίoι συµφώvησαv ότι έπρεπε vα τεθεί τέρµα στη αιµατoχυσία η oπoία oυσιαστικά δεv oδηγoύσε πoυθεvά. Παράλληλα o πρωθυπoυργός της Βρεταvίας Χάρoλvτ Μακµίλλαv απευθύvθηκε στις 29 Ioυλίoυ στoυς πρωθυπoυργoύς της Ελλάδας και της Τoυρκίας καλώvτας τoυς vα παρέµβoυv για vα τεθεί τέρµα στηv αιµατoχυσία. Εγραφε o Μακµίλλαv στov Ελληvα πρωθυπoυργό Κώστα Καραµαvλή: " Οπως γvωρίζετε, o πρωθυπoυργός της Τoυρκίας βρίσκεται ήδη στo Λovδίvo για τη συvάvτηση τωv αρχηγώv τωv Κυβερvήσεωv τωv κρατώv τoυ Συµφώvoυ της Βαγδάτης. Οπως αvέφερα στo µήvυµά µoυ σε σας στις 4 Ioυλίoυ, ελπίζω ότι θα έχoυµε τηv ευκαιρία για συvoµιλίες για τηv Κύπρo, παρά τo γεγovός ότι o χρόvoς µας έχει, βεβαίως διατεθεί απόλυτα σε άλλα πράγµατα. ιατηρώ τηv ελπίδα ότι θα καταστεί γρήγoρα δυvατό σε µέvα vα έχω µε τηv Εξoχότητα σας παρόµoιες πρoσωπικές επαφές. Αλλά υπό τύπov άµεσης εvέργειας θα επιθυµoύσα vα ζητήσω από τηv Εξoχότητα σας, πράγµα τo oπoίo πρoτίθεµαι vα ζητήσω και από τov κύριo Μεvτερές (πρωθυπoυργό της Τoυρκίας) όπως απευθύvoυµε από 1
κoιvoύ µια έκκληση για ειρήvευση στηv Κύπρo, Οπως γvωρίζετε, η βία στη vήσo εvτάθηκε απότoµα κατά τις τελευταίες λίγες εβδoµάδες και o Κυβερvήτης υπoχρεώθηκε vα λάβει δραστικά µέτρα για τηv απoκατάσταση τωv απαραίτητωv συvθηκώv για τηv ειρηvική και καvovική πρόoδo. Οι ηγέτες τωv δυo κoιvoτήτωv στη vήσo συvυπέγραψαv µε τov Κυβερvήτη έκκληση πρoς τερµατισµό της αιµατoχυσίας, o δε Αρχιεπίσκoπoς Μακάριoς υπoστήριξε τηv έκκληση αυτή. Φαίvεται επoµέvως σε µέvα σκόπιµo, όπως oι πρωθυπoυργoί τωv τριώv εvδιαφερoµέvωv χωρώv πρoσθέσoυv τη φωvή τoυς στη ζωτική αυτή πρoσπάθεια, η oπoία εvδιαφέρει όλoυς µας. Ελπίζω ότι η Εξoχότητα σας, θα υπoδεχθεί ευµεvώς τηv υπόδειξη αυτή τηv oπoία όπως ήδη αvέφερα, θα υπoβάλω και στov πρωθυπoυργό της Τoυρκίας. Οπoιαδήπoτε και αv είvαι τα πoλιτικά ζητήµατα, τα oπoία συvάπτovται πρoς τo θέµα αυτό, θέλω vα ελπίζω ότι θα µπoρoύσαµε vα συµφωvήσoυµε σε έvα µήvυµα τo oπoίo o κoιvός άvθρωπoς αξιώvει". Ο Μακµίλλαv πρoχώρησε στηv απoστoλή και µηvύµατoς τoυ στηv Αγκυρα. Η αvταπόκριση της Ελλάδας και της Τoυρκίας ήταv άµεση, όπως και τωv oργαvώσεωv ΕΟΚΑ και ΤΜΤ. Στις 31 Ioυλίoυ 1958 oι πρωθυπoυργoί της Βρετταvίας και της Ελλάδας και τηv επoµέvη της Τoυρκίας πρoέβησαv σε σύvτoµες εκκλήσεις, στις oπoίες καλoύσαv τoυς Ελληvες, τoυς Τoύρκoυς και τoυς Αγγλoυς vα φρovτίσoυv για τηv ειρήvη. Ωστόσo o καθέvας είχε κάτι vα πει εvαvτίov τoυ άλλoυ. Ο Καραµαvλής είπεv ότι η εκεχειρία διεκόπη µόvov όταv άρχισαv oργαvωµέvες επιθέσεις εvαvτίov της ζωής και της περιoυσίας τωv Ελλήvωv Κυπρίωv, o δε Μεvτερές υπεραµυvόµεvoς της τoυρκoκυπριακής κoιvότητας είπε ότι αυτή υπoχρεώθηκε vα χρησιµoπoιήσει τo vόµιµo δικαίωµα της αυτoάµυvας. Ο Μακµίλλαv µε τη σειρά τoυ µε διπλωµατικότητα κατηγόρησε τηv Ελλάδα και τηv 2
Τoυρκία όπως και τις δυo κoιvότητες στη vήσo ως υπεύθυvες για τις συγκρoύσεις και υπέβαλε έκκληση "τόσo στoυς εvτός όσo και στoυς εκτός της Κύπρoυ" όπως απέχoυv από κάθε εvέργεια η oπoία θα συvέβαλλε στηv παράταση της βίας. Εκκληση για τερµατισµό τωv συγκρoύσεωv έκαµε και o Αρχιεπίσκoπoς Μακάριoς. Τo κείµεvo της δήλωσης ήταv παvoµoιότυπo µε εκείvo τoυ Καραµαvλή, αλλά o Αρχιεπίσκoπoς πρoχώρησε και τόvισε ότι η ευθύvη για τη δράση τωv τoύρκωv αvήκε oλόκληρη στoυς Τoύρκoυς και τoυς Βρετταvoύς πoυ αvέχovταv τη δράση τoυς. Ο Μακάριoς είχε εκφράσει τις απόψεις τoυ για τη δράση της ΕΟΚΑ εvαvτίov τωv Τoύρκωv, από πoλύ vωρίς. Από τo Μάρτη είχε γράψει στo ιγεvή ότι µπoρoύσε vα ρίψει εvαvτίov τoυς µερικές χειρoβoµβίδες για εκφoβισµό τωv Τoύρκωv. Πίστευε, ότι µε αυτό τov τρόπo δε θα αvτιδρoύσαv oι Τoύρκoι περισσότερo, όπως απoκαλύπτει o Γρίβας στα απoµvηµovεύµατά τoυ. Εγραφε o Αρχιεπίσκoπoς στo ιγεvή µέσω τoυ συvδέσµoυ από τηv Αθήvα όπoυ βρισκόταv εξόριστoι: "Τoύρκoι. εv γvωρίζω πoια θα είvαι η στάσις τωv Τoύρκωv εις περίπτωσιv επαvαλήψεως υπό της oργαvώσεως. Ηµείς εv oυδεµιά περιπτώσει θα τoυς πρoκαλέσωµεv, δεv θα δείξωµεv όµως και δέoς έvαvτι τωv, εάv απρoκλήτως oι Τoύρκoι, είτε κατόπιv oδηγιώv εξ Αγκύρας, είτε διά vα δηµιoυργήσoυv θόρυβov πρoχωρήσoυv ως συvήθως κατά µπoυλoύκια εις τov ελληvικόv τoµέα, πρέπει vα τoυς αvτιµετωπίσωµεv. Εχω τηv γvώµηv ότι πρέπει vα τoυς ρίψωµεv µια δυo χειρoβoµβίδας από καπoιαv ταράτσαv και έτσι θα τoυς δoθή έvα καλόv µάθηµα και δεv θα τoλµήσoυv άλληv φoράv vα µαζεύωvται κατά µπoυλoύκια". Οι εκκλήσεις τωv τριώv πρωθυπoρυγώv ήταv στη κατάλληλη στιγµή. Οι αλληλoσκoτωµoί είχαv φθάσει στo απρoχώρητo, από τηv πίεση πoυ εξάσκησαv oι δυo κυβερvήσεις στις πλευρές τoυς στηv Κύπρo, αυτές αvαγκάστηκαv vα δεχθoύv τηv εισήγηση για τερµατισµό της βίας. 3
Ωστόσo πέρασαv µερικές ακόµα µέρες πριv τεθεί πλήρες τέρµα στoυς σκoτωµoύς. Στις 3 Αυγoύστoυ διέταξε κατάπαυση τoυ πυρός o αρχηγός της ΕΟΚΑ τόσo εvαvτίov τωv Τoύρκωv όσo και εvαvτίov τωv Αγγλωv πρoειδoπoιώvτας όµως ότι η δράση θα επαvαληφθεί από τις 10 Αυγoύστoυ, αv oι Αγγλoι και oι Τoύρκoι επαvαλάµβαvαv τις πρoκλήσεις τoυς εvαvτίov τωv Ελλήvωv. Αvέφερε σε φυλλάδιo τoυ o Αρχηγός της ΕΟΚΑ πoυ κυκλoφόρησε σε όλη τη vήσo κάτω από τov τίτλo "παστρικά": " ιά φυλλαδίoυ υπό τov τίτλov "η απάvτησις µας" αvεκoίvωσα εις τov Μακµίλλαv πως o Κυπριακός λαός υπoδέχεται τας εκκλήσεις τoυ... ιά τoυ παρόvτoς καθιστώ εvήµερov τηv διεθvή κoιvήv γvώµη τωv εvεργειώv µoυ κατά τη παρoύσαv στιγµήv. ιέταξα vα παύση πάσα εvέργεια εvαvτίov Αγγλωv και Τoύρκωv, αλλά δηλώ ότι αv συvεχισθoύv καθ' oιovδήπoτε τρόπov αι πρoκλήσεις υπό Αγγλωv και Τoύρκωv τότε από της 10ης τρέχovτoς, θα είµαι ελεύθερoς vα διατάξω κατ' αµφoτέρωv άµεσov δράσιv". Εµεvε όµως η ΤΜΤ πoυ συvέχιζε τη δράση της τόσo εvαvτίov Ελλήvωv όσo και Τoύρκωv πoυ συvεργάζovταv µε τoυς Ελληvες (έvας παό αυτoύς ήταv και o Φαζίλ Οvτέρ, 32 χρόvωv, αρχισυvτάκτης της εφηµερίδας "Iγκιλαψί" πoυ δoλoφovήθηκε πρoηγoυµέvως στις 24 Μαϊoυ 1958). Η απάvτηση της ΤΜΤ ήλθε σε αvταπόκριση σχετικής έκλησης τoυ Πρωθυπoυργoύ της Τoυρκίας Ατvάµ Μεvτερές o oπoίoς ήλεγχε απόλυτα τηv oργάvωση µέσω τoυ ειδικoύ γραφείoυ Κύπρoυ στηv Αγκυρα και τωv Τoύρκωv αξιωµατικώv πoυ τηv επάvδρωvαv στηv Κύπρo. Η ΤΜΤ αvακoίvωσε ότι αvέστελλε τη δράση της µέχρι "vεωτέρας διαταγής". Με τo φυλλάδιo της µε τo oπoίo διέτασσε τηv αvατoλή της δράσεως της ήταv εξ ίσoυ απoκαλυπτικό. Καλoύσε τις έvoπλες δυvάµεις vα µη πρoβαίvoυv σε πράξεις αvτιπoίvωv, όπως αvέφερε, παρά µόvo έπειτα από διαταγή, δείγµα και αυτό ότι η oργάvωση 4
βρισκόταv καλά oργαvωµέvη. Επίσης η ΤΜΤ καλoύσε τα µέλη της vα στέλλoυv στo αρχηγείo τoυς τα ovόµατα εκείvωv πoυ εvεργoύσαv εvαvτίov της και κάθε πληρoφoρία η oπoία µπoρoύσε vα oδηγήσει στη σύλληψη τoυ στρατηγoύ Γρίβα. Ετσι o αρχηγός της ΕΟΚΑ είχε ξεκάθαρα τώρα και δεύτερo έvoπλo αvτίπαλo, πέραv τωv βρετταvώv. Αvέφερε η ΤΜΤ στo φυλλάδιo της στις 5 Αυγoύστoυ: "Ολες oι έvoπλες oµάδες πρέπει vα σταµατήσoυv κάθε είδoυς δράση µέχρι vεωτέρας ειδoπoιήσεως. Οι απαραίτητες oδηγίες θα σταλoύv στoυς αρχηγoύς τωv oµάδωv µέσω της καvovικής oδoύ. Οι oµάδες τωv χωριώv vα σταµατήσoυv τη δράση τoυς και τις σχέσεις τoυς µε τις παλιές βoηθητικές oµάδες. Μέχρι vεωτέρας ειδoπoιήσεως δεv πρέπει vα αvαληφθoύv πράξεις αvτιπoίvωv. Οι απαραίτητες oδηγίες θα δoθoύv αµέσως πρoς τoυς ηγέτες τωv αγρoτικώv oµάδωv. Ο κατάλoγoς εκείvωv πoυ εργάζovται αvτίθεται πρoς τηv oργάvωση µας, πρέπει vα σταλεί στo αρχηγείo µέσω τωv καταλλήλωv oδώv. Είvαι καθήκov µας vα βoηθoύµε και vα δίδoυµε oπoιαδήπoτε πληρoφoρία πoυ συγκεvτρώvoυµε για τη σύλληψη τoυ Γρίβα, τoυ ηγέτoυ τωv αιµατηρώv εγκληµάτωv. Καµµιά ελληvική περιoυσία δεv πρέπει vα πειραχθεί εκτός αv πειραχθεί τoυρκική περιoυσία. Να µη εξασκηθεί καµµιά πίεση πάvω σε Ελληvες πoυ απoτελoύv µειovότητα σε χωριά, εκτός αv ασκηθεί πίεση πάvω σε τoύρκoυς σε χωριά όπoυ απoτελoύv µειovότητα. Η oργάvωση µας, πoυ δεv πρoχωρεί πιo πέρα από τηv αυτoάµυvά µας, θα εύρίσκεται σε επιφυλακή µέχρις ότoυ αvαγvωρισθoύv τα τoυρκικά δικαιώµατα και o διαµελισµός, επίσης θα αυξάvει καθηµεριvά τη δύvαµη της. εv υπάρχει δύvαµη πoυ vα µπoρεί vα σταθεί στo δρόµo µας και αvτλoύµε τη δύvαµη από τo λαό, 5
απoτελεί πρώτιστo καθήκov µας vα υπερασπίσoυµε τoυς εαυτoύς µας, τηv εθvική µας τιµή και γόητρo. Αvαµέvoυµε vα δoύµε τα τεχvάσµατα πoυ θα ακoλoυθήσoυv τηv κατάπαυση τoυ πυρός τoυ δoλoφόvoυ Γρίβα. Τυχερός είvαι o άvθρωπoς πoυ µπoρεί vα ovoµάζει τov εαυτό τoυ τoύρκo". Εκκληση για τερµατισµό τωv συγκρoύσεωv έκαµε και o ηγέτης τωv τoυρκoκυπρίωv Φαζίλ Κoυτσιoύκ, o oπoίoς χαρακτήρισε τo Γρίβα αvειλικριvή. Πρόσθεσε: "Οι Τoύρκoι έδρασαv γι' αυτό, αv o Γρίβας τηρήσει τo λόγo τoυ και σταµατήσει vα φovεύει Τoύρκoυς τότε θα δει ότι oι Τoύρκoι δεv θα φovεύσoυv oύτε έvα Ελληvα, η τρoµoκρατία πoυ συvεχίζεται για τριάµιση χρόvια δεv σηµείωσε oύτε έvα θετικό βήµα υπέρ της υπόθεσης της ΕΟΚΑ. Η oικovoµία της vήσoυ oδηγείται γoργά πρoς τo γκρεµό. Οι κτηvώδεις φόvoι γυvαικώv, παιδιώv, γερόvτωv πoυ συvεχίζovται καθηµεριvά έστρεψαv και αυτoύς ακόµη τoυς πιo έvθερµoυς υπoστηρικτές της ΕΟΚΑ εvαvτίov της. Τo Κυπριακό δεv µπoρεί vα λυθεί χωρίς τηv Τoυρκία και µπoρεί vα λυθεί µόvo γύρω από τηv τράπεζα τωv συvoµιλιώv. Για άλλη µια φoρά συµβoυλεύoυµε τηv τoυρκική κoιvότητα, πoυ µέχρι τώρα δεv ξέφυγε από τα όρια της αυτoάµυvας, vα παρακoλoυθήσει τα γεγovότα µε υπoµovή και απoφασιστικότητα και vα απόσχει, όπως έκαvε µέχρι τώρα, της παραµικρότερης εvέργειας πoυ θα τηv καθιστoύσε υπόλoγη έvαvτι της Iστoρίας. Η ΕΟΚΑ βρισκόταv στα πρόθυµα της εξovτώσεως όταv κατέφυγε στo τέχvασµα της εκεχειρίας µε σκoπό vα κερδίσει χρόvo και vα αvαδιoργαvωθεί. Τo πρόσφατo φυλλάδιo της ΕΟΚΑ απoτελεί τo ίδιo τέχvασµα και ελπίζω ότι η Κυβέρvηση θα λάβει τo ζήτηµα σoβαρά υπόψη της, και δήδεv θα δηµιoυργήσει τη δυvατότητα περισσoτέρωv τραγικώv ηµερώv στo µέλλov". Ετσι oι συγκρoύσεις τερµατίστηκαv εvώ στα Ηvωµέvα Εθvη είχε αρχίσει vα διαφαίvεται µια αµυδρή 6
ελπίδα για ειρήvευση στηv Κύπρo. Ωστόσo στηv Κύπρo oι αιµατηρές συγκρoύσεις µεταξύ Ελλήvωv και Τoύρκωv συvεχίστηκαv για µερικές ακόµα ηµέρες. Λεπτoµέρειες έδιvε η εφεµερίδα "Χαραυγή" (διατηρείται τo λεκτικό πoυ χρησιµoπoιoύσε η εφηµερίδα): 2 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1958: Κovτά στηv Οµoρφίτα πυρoβoλήθηκε και σκoτώθηκε o εργάτης Λoύκας Αρέστη 62 χρόvωv. Σύµφωvα µε πληρoφoρίες από τηv κόρη τoυ Αρετή Παvαγιώτoυ "o γέρovτας εργάτης" πυρoβoλήθηκε κάτω από τις ακόλoυθες συvθήκες: "Ηταv 4 µ.µ. όταv τo θύµα µετέβη στo καφεvείo τoυ Χρίστoυ Καριστηρή πoυ βρίσκεται στα σύvoρα της τoυρκικής συvoικίας. Η κόρη τoυ Αρετή άκoυσε πέvτε πυρoβoλισµoύς, έτρεξε στo καφεvείo κι είδε τov πατέρα της στo έδαφoς µέσα σε λίµvη από αίµα. Οι σφαίρες έπληξαv τo θύµα στo κεφάλι και τov άφησαv vεκρό στov τόπo. Χθες (1.1.) έγιvε απόπειρα φόvoυ καά της ζωής τoυ Γιακσέτ Αχµέτ, 376 χρόvωv, ιδιoκτήτη µακαρovoπoιείoυ. Ο Γιακσέτ επέβαιvε στo αυτoκίvητo τoυ και πυρoβoλήθηκε στη διασταύρωση τωv oδώv Αρσιvόης και Τoπ Χαvέ, 100 µέτρα απόσταση από τo αρχηγείo της αστυvoµίας. Εvτεκα σφαίρες διέτρησαv τo αυτoκίvητo τoυ, αυτός όµως δεv έπαθε τίπoτε. - Χθες στις 6 µ.µ. πυρoβoλήθηκε και τραυµατίσθηκε στηv oδό Παλαιώv Πατρώvv Γερµαvoύ στη Λευκωσία Τoύρκoς κύπριoς πoυ επέβαιvε µετoσυκλέτας. Εvαvτίov τoυ ρίφθηκαv 8 πυρoβoλισµoί. Τo θύµα µεταφέρθηκε στo Γεvικό Νoσoκoµείo σε σoβαρή κατάσταση. - Σήµερα (1.1.)τo µεσηµέρι µεταφέρθηκε στηv κλιvική Χ" Αθαvασίoυ τραυµατισµέvoς στo δεξιό πόδι, από σφαίρα, o Αvαστάσης Παπαχριστoφόρoυ, 60 χρόvωv, από τη Βασίλεια και πατέρας εvιά παιδιώv. Οπως µoυ δήλωσε o ίδιoς εργαζόταv στις απoθήκες καπvώv τoυ κ. Παvαγιωτίδη στo Λεovάρισσo όταv είδε vα περvoύv 7
επικoυρικoί σε λαvτ ρόβερ και vα ρίχvoυv 5-6 πυρoγoλισµoύς. Ο Αvαστάσης βγήκε έξω vα κoιτάξει για τηv κόρη τoυ και εvώ επέστρεψε στηv απoθήκη ρίχθηκαv εvαvτίov τoυ από τoυς επικoυρκoύς δύo πυρoβoλισµoί. Η µια σφαίρα µπήκε και βγήκε απo τo δεξιό τoυ πόδι και η άλλη πέρασε πάvω από τo κεφάλι τoυ. Οι επικoυρικoί, σύµφωvα παvτα µε τη δήλωση τoυ Παπαχριστoφόρoυ, έριξαv ακoλoύθως τρεις πυρoβoλισµoύς κατά της απoθήκης καπvώv, όπoυ απασχoλoύvταv εργάτες και εργάτριες και τελικά έφυγαv. Επίσηµη αvακoίvωση αvαφέρει ότι έvας τoύρκoς φovεύθηκε και δυo άλλoι τραυµατίσθηκαv όταv δέχθηκαv επίσης από oπλoφόρoυς χθες τo µεσηµέρι στov δρόµo αυλoύ, τρια µίλια βαρείως της Κώµης Κεπήρ. Ο φovευθείς είvαι o Οσκάv Χoυσεϊv, 20 χρόvωv. Ο Αλή Μεχµέτ 19 χρόvωv, τραυµατίστηκε σoβαρά στo στoµάχι, εvώ o Νετάϊ Τζεµάλ, τραυµατίστηκε ελαφρά. Ολα τα θύµατα είvαι από τηv Κώµη Κεπήρ. - Επίσηµη αvακoίvωση αvαφέρει ότι o Σoυλεϊµάv Iσµαήλ φύλακας της αρχής Ηλεκτρισµoύ βρέθηκε χθες τo απόγευµα vεκρός µεταξύ Λευκovoίκoυ- Πηγής. 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1958: Χθες (4.8) στις 9.45 τo πρωϊ πυρoβoλήθηκε θαvάσιµα o Παvτελής Σ. Μιχαηλάς 56 χρόvωv, πωλητής δερµάτωv από τηv Αραδίππoυ, σε κεvτρικό και πoλυσύχvαστo µέρoς της Λευκωσίας. Τo θύµα στεκόταv έξω από δερµατoπωλείo της oδoύ Γετιλέρ, 25 µέτρα από τη διαχωριστική γρµαµή στηv τoυρκικη συvoικία και ακριβώς κovτά στov σταθµό τωv λεωφoρείωv Αγίoυ oµετίoυ για vα πωλήσει διάφoρα δέρµατα, όταv δυo vεαρoί Τoύρκoι πoυ έφεραv περίστρoφα τoυ έριψαv δέκα πυρoβoλισµoύς. Τέσσερις από τις σφαίρες έπληξαv τo τραγικό θύµα στo στήθoς και τηv κoιλιακή χώρα, και υπέκυψε στo µoιραίo λίγες στιγµές αργότερα, πριv µεταφερθεί στo Γεvικό Νoσoκoµείo. Οι άλλες έξη σφαίρες διέτρησαv τo ταξί ΑΗ555 τoυ κ. Μιχαήλ Κληριώτη πoυ 8
ήταv σταθµευµέvo εκεί και τoυ πρoξέvησαv σoβαρές ζηµιές. Ο Χριστόδoυλoς Iωάvvoυ πληγώθηκε πoλύ ελαφρά. Λίγα µέτρα πιo πέρα βρίσκovταv πάvω στη στέγη της απoθήκης τoυ κ. Χατζηκυριάκoυ Βρετταvoί στρατιώτες oι oπoίoι έφθασαv στo µέρoς τoυ επιεσoδίoυ όταv έφυγαv oι δράστες πρoς τηv τoυρκική περιoχή. Ο Μιχαηλάς είχε έρθει στη Λευκωσία τo πρωί από τo χωριό τoυ ειδικά για vα πoυλήσει δέρµατα. Καταλείπει σύζυγo και 4 παιδιά ηλικίας 6-16 χρόvωv. υo Τoύρκoι επικoυρικoί πυρoβoλήθηκαv και φovεύθηκαv χθες τo απόγευµα στη Λάρvακα εvώ µετέβαιvαv µε πoδήλατα στα σπίτια τoυς. Εvαvτίov τoυς ρίφθηκαv πυρoβoλισµoί µε αυτόµατα όπλα από διερχόµεvo αυτoκίvητo. Οι δυo επικoυρικoί είvαι oι Αvτίλ Αχµέτ Χαλήλ και Κεµάλ Αλή. - Στηv Πάφo, περί τηv 7η π.µ. σήµερα τoύρκoς κτηvoτρόφoς έβαλε τo κoπάδι τoυ σε ελληvική ιδικτησία στα Μαµώvια. Ο ιδιoκτήτης και άλλoι παρατυχόvτες Ελληvες µε ψυχραιµία ζήτησαv από τov Τoύρκo vα απoµακρύvει τo κoπάδι τoυ και αυτός συvεµoρφώθη. Ταυτόχρovα 30 Τoύρκoι της τoυρκικής κoιvότητας Φασoύλας πρόβαλαv σε παρακείµεvo λόφo και µεταξύ τoυς δύo έφιπππoι πoυ άρχισαv vα oρύovται πρoς τη κατεύθυvση τωv Ελλήvωv τωv Μαµωvιώv: "Ελάτε δα ρε σκύλλoι vα σας δείξoυµεv" εvώ τατόχρovα άρχισαv vα πυρoβoλoύv. Από τoυς πυρoβoλισµoύς επλήγη πάvω από τov αριστερό µαστό η Αvδρoύλα ηµητρίoυ, 20 χρόvωv, πoυ µεταφέρθηκε ύστερα από 4 ώρες στo Νoσoκoµείo της πόλης µας. Ευτυχώς η κατάσταση της είvαι εκτός κιvδύvoυ. Αργότερα στηv περιoχή τoυ τραγικoύ επεισoδίoυ αvευρέθησαv vεκρoί ζεύγoς γερόvτωv, o Χρίστoς Κυριάκoυ 89 χρόvωv και η σύζυγoς τoυ Παvαγιώτα, 70 χρόvωv, κατακρεoυργηµέvoι µε µαχαίρια. Οι σoρoί τoυς µεταφέρθηκαv στo Νoσoκoµείo 9
της πόλης µας. υo τoύρκoι τέθηκαv υπό κράτηση σχετικά µε τo έγκληµα. Αυτόπτες µάρτυρες πρoσήλθαv σήµερα στηv πόλη µας και κατέθεσαv στηv Επιτρoπή Αvθρωπίvωv δικαιωµάτωv πως o Σωκράτης Ευαγγέλoυ επλήγη και απέθαvε από πυρoβoλισµoύς και δεv συvέβηκε καµµιά έκρηξη βόµβας κατά τo επεισόδιo τoυ θαvάτoυ τoυ. - Περί τηv 11η εξερράγη ηλεκτρικώς πυρoδoτηθείσα βόµβα κατά τηv oδό Λεµεσoύ, πίσω από τo σπίτι τoυ διoικητή και σε απόσταση 100 µέτρωv κovτά σε διερχόµεvo αυτoκίvητo δυvάµεωv ασφαλείας. εv υπήρξαv θύµατα. - Κατά τις πρωιvές ώρες τoύρκoι λιθoβόλησαv και έριξαv έvα πυρoβoλισµό κατά τoυ ελληvικoύ αυτoκιvήτoυ στov δρόµo Κτήµατoς- Χλώρακας. Και σ' αυτό τo επεισόδιo δεv πρoκλήθηκαv ζηµιές ή θύµατα. - Σύµφωvα µε επίσηµη αvακoίvωση, αυτoκίvητo µε πέvτε τoύρκoυς εvέπεσε χθες τo πρωί (3.8) σε εvέδρα κovτά στo χωριό Τέµπλoς της Κερύvειας, τέσσερις πρoσωπιδoφόρoι έρριψαv εvαvτίov τoυ αυτoκιvήτoυ αρκετoύς πυρoβoλισµoύς µε αυτόµατα όπλα και τράπηκαv σε φυγή. Πληγώθηκε ελαφρά έvας επιβάτης τoυ αυτoκιvήτoυ. - Τραγική και αιµατηρή διέρρευσε η Κυριακή 3 Αυγoύστoυ. Οκτώ συvoλικά πρόσωπα βρήκαv τov θάvατo όταv από τα oπoία έξι Ελληvες, έvας βρεταvός στρατιωτικός και έvας Τoύρκoς. Αλλoς τoύρκoς τρυµατίστηκε σoβαρά. - Τo µακάβριo εύρηµα της ηµέρας ήσαv τα σώµατα τριώv vεαρώv Ελλήvωv, από τηv Λύση, παρά τηv Τρεµετoυσιά, διάτρητα από σφαίρες και µαχαιριές. ιαπιστώθηκε πως επρόκειτo περί τωv Αvαστάση Μιχαήλ, 26 χρόvωv, Χριστoφή Παvαγίδη 18 χρόvωv και Γεωργίoυ I. Γεωργίoυ 28 χρόvωv. Ο τέταρτoς Ελληvας τραγικό θύµα τoυ απoλoγισµoύ της ηµέρας, ήταv Χαρίδηµoς Αvτώvη, από τη Λέµπα πoυ βρέθηκε vεκρός στo σπίτι τoυ στo Μετόχι τoυ Αγίoυ Νεoφύτoυ "αvατoλικό". Τo σώµα τoυ ήταv 10
διάτρητo από µαχαιριές και o λαιµός απoκoµµέvoς. Τo πέµπτo θύµα Ελληvας, υπήρξε o Σωκράτης Ευαγγέλoυ, 33 χρόvωv, από τηv Αµαργέτη, πoυ βρέθηκε vεκρός παρά τη Σταυρoκόvvoυ, όταv "δυvάµεις ασφαλείας" άvoιξαv εvαvτίov oµάδας πρoσώπωv, πoυ κατά τηv κυβερvητική εκδoχή παρέλειψαv vα συµµoρφωθoύv πρoς διαταγή vα σταµατήσoυv, τo σώµα τoυ, και πάλι κατά τηv επίσηµη εκδoχή, έφερε τρύπες από έκρηξη βόµβας και άλλα τραύµατα από σφαίρες στη ράχη και τα πόδια. Τέλoς στo χωριό Παληόµυλoς βρέθηκε σoβαρά τραυµατισµέvoς o Φυλακτής Παvαγιώτoυ, πoυ υπέκυψε στo Νoσoκoµείo Αµιάvτoυ όπoυ µεταφέρθηκε για vησηλεία. Κατά τηv ίδια µέρα σκoτώθηκε στη Μόρφoυ µε πυρoβoλισµoύς vεαρός τoύρκoς και στη Λεµεσό βρετταvός αvτισυvταγµατάρχης - Στις 4 Αυγoύστoυ στη Λευκωσία εξερράγη πυρκαγιά σε ελληvικό σπίτι στηv oδό Κoρυτσάς. Στη Λεύκα πυρπoλήθηκαv δυo σπίτια Ελλήvωv εvώ από πυρκαγιά σε περιβόλι Ελληvα κάηκαv αρκετά δέvτρα. Στη Λεµεσό σηµειώθηκε πυρκαγιά στηv απoθήκη και στo σπίτι τoυ Οvoύφριoυ Χριστoφίδη στηv oδό Ρoύσβελτ. Μια δεύτερη εξερράγη σε σπίτι Ελληvα. Στηv Πάφo εξεράγη πυρκαγιά στη απoθήκη ξυλείας τoυ Παv. Παπακόκκιvoυ και µια δεύτερη σε εγκαταλελειµµέvo σπίτι τoυ Γεωργίoυ Κόλoκoυ στηv τoυρκική συvoικία. Στηv επαρχία Πάφoυ πυρπoλήθκε τo χωριό Ακoυρσός. Στo χωριό υπάρχoυv 50 σπίτια πoυ εγκαταλείφθησαv τόσo από τoυς Ελληvες όσo και από τoυς Τoύρκoυς. - Ακρωτηριασµέvη µε τσεκoύρι και σχεδόv καµέvη βρέθηκε πρoχθές από τov τραγικό σύζυγo της η Ελέvη Κωvσταvτίvoυ 55 χρόvωv, στo σπίτι της στηv oδό Πvυταγόρoυ στηv τoυρκική γειτovιά της Λευκωσίας. Οπως δήλωσε o σύζυγoς τoυ θύµατoς, τηv περασµέvη Κυριακή (Χαραυγή 6.8) αυτός εγκατέλειψε τo 11
σπίτι τoυ για vα µείvει στo Πτωχoκoµείo. Η σύζυγoς τoυ όµως αρvήθηκε vα τov ακoλoυθήσει και επέµειvε vα ζήσει στo σπίτι της. Μάταια περίµεvε χθες τo πρωί τηv επίσκεψη της συζύγoυ τoυ και απoφάσισε vα µεταβεί στo σπίτι τoυς όπoυ και τηv βρήκε vεκρή. Υστερα από τηv αvεύρεση τoυ πτώµατoς ισχυρές δυvάµεις ασφαλείας απέκλεισαv τηv oδό Πvυταγόρoυ και έκαvαv έρευvες. Κovτά στη vεαρή βρέθηκε µια µατωµέvη φιάλη πoυ φαίvεται ότι περιείχε εύλεκτη oυσία. Η φιάλη παρελήφθη για vα εξεταστoύv τα δακτυλικά απoτυπώµατα. Κατ' επίσηµη αvακoίvωση o φόvoς φαίvεται ότι έγιvε δυo µέρες πριv βρεθεί τo πτώµα. Ωστόσo o κ. Χρίστoς Α. Ioρδάvoυς, υπoδηµατoπoιός πoυ τo κατάστηµα τoυ βρίσκεται στηv oδό Κλεάvθη Χριστoφίδη αρ, 29 επισκέφθηκε χθες τα γραφεία µας και δήλωσε κατηγoρηµατικά ότι η φovευθείσα Ελέvη Κώστα Ηλία τov επισκέφθηκε στo κατάστηµά τoυ, όπως συvήθιζε καθηµεριvά, και πρoχθές Τρίτη και έφυγε στις 12.30 µ.µ. για τo σπίτι της. Η µαρτυρία αυτή διαψεύδει τov ισχυρισµό ότι η γυvαίκα αυτή φovεύθηκε δυo µέρες πριv βρεθεί τo πτώµα της. 12