Θέμα : «Πεπραγμένα τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως τῆς Συνοδικῆς Περιόδου ».

Áñéèµ. Ðñùô. 104 Áèçíçóé 4ῃ Αὐγούστου 2010 Πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἐνταῦθα. Θέμα : «Πεπραγμένα τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως τῆς Συνοδικῆς Περιόδου 2009-2010». Μακαριώτατε Πρόεδρε, Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί Σύνεδροι, Λίαν εὐσεβάστως προαγόμεθα διά τῆς παρούσης, ἵνα καθηκόντως ὑποβάλωμεν Ὑμῖν ἀναφοράν περί τῆς ἐπιτελεσθείσης διακονίας τῆς περί ἡμᾶς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως κατά τήν Συνοδικήν περίοδον 2009-2010 ἔχουσαν οὕτως : 1. Ἡ Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως συνεστήθη διά Συνοδικῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τοῦ ἔτους 1999 καί λειτουργεῖ ἐπί τῇ βάσει τοῦ ὑπ ἀριθμόν 139/1999 Κανονισμοῦ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, δημοσιευθέντος εἰς τό ὑπ ἀριθμόν 236 Φ.Ε.Κ. τεῦχος πρῶτον τῆς 8 ης Νοεμβρίου 1999. ******************** 2. Ὑπό τήν παροῦσαν σύνθεσιν διωρίσθη διά τῆς ὑπ ἀριθμ. 381/332/7.2.2006 Συνοδικῆς Ἀποφάσεως καί ἀνενεώθη ἡ θητεία αὐτῆς μέχρι τήν 31 ην Δεκεμβρίου 2009 διά τῶν Συνοδικῶν Ἀποφάσεων ὑπ ἀριθμ. 4424π.ἔ./140/20.1.2009, διά τό

2 ἑξάμηνον Ἰανουαρίου - Ἰουνίου καί 1859/1006/18.5.2009 διά τό ἑξάμηνον Ἰουλίου - Δεκεμβρίου. Ἡ Ἐπιτροπή, παρά τήν λῆξιν τῆς θητείας τῶν μελῶν αὐτῆς, συνέχισε νά ἐργάζεται ἐπιλαμβανομένη τῶν θεμάτων τῆς ἁρμοδιότητος αὐτῆς. Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος κατά τήν γνώμην ἡμῶν ἔπρεπε νά τηρήσῃ τόν Κανονισμόν λειτουργίας τῆς Ἐπιτροπῆς ἀνεξαρτήτως οἱασδήποτε ἐνδεχομένης ἐξελίξεως, περί τῆς διατηρήσεως ἤ μή τῶν συσταθεισῶν Εἰδικῶν Ἐπιτροπῶν, δι ἥν ἁρμοδία εἶναι ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας. Ἔπρεπε δηλαδή νά διορίσῃ τήν Ἐπιτροπή ὅπως προβλέπῃ ὁ Κανονισμός, μέ τριετῆ θητεία καί οὐχί ὡς ἐγένετο. Ὁ διορισμός δέν ἐκώλυε τήν λῆψιν ἀποφάσεως καταργήσεως τῆς Ἐπιτροπῆς. Ἡ παράλειψις τοῦ διορισμοῦ τῶν μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς σημαίνει οὐσιαστικῶς τήν κατάργησιν αὐτῆς, γεγονός ὑπερβαῖνον τήν ἁρμοδιότητα τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου. Τελοῦσα ὑπό τήν Προεδρίαν ἡμῶν συγκροτεῖται ὑπό τῶν κάτωθι ἀναφερομένων : I. Τακτικῶν μελῶν : α. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνταντίνου Καραϊσαρίδη, Ἐπίκουρου Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. β. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου, Ἀναπληρωτοῦ Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. γ. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Βασιλείου Καλλιακμάνη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. δ. Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

3 ε. Ἐλλογιμωτάτου κ. Ἀθανασίου Βουρλῆ, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. στ.ἐλλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Φίλια, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. ζ. Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ, Ἀναπληρωτοῦ Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. ΙΙ. Ἀναπληρωματικῶν μελῶν αὐτῆς : α. Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Νικολάου Ἰωαννίδη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. β. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θεοδώρου Κουμαριανοῦ, Λέκτορος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. γ. Ἐλλογιμωτάτου κ. Σωτηρίου Δεσπότη, Ἀναπληρωτοῦ Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. ΙΙΙ. Τῇ συνδρομῇ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Βαρνάβα Θεοχάρη, Γραμματέως αὐτῆς. ******************** 3. Τήν περίοδον ἀπό τῆς 1 ης Σεπτεμβρίου 2009 ἕως καί τῆς 31 ης Αὐγούστου 2010, ἐλειτούργησεν καί εἰργάσθη διά τήν προ- ώθησιν τῶν ἀφορώντων εἰς αὐτήν θεμάτων ὡς ἀκολούθως : Α Συνεδρίαι : Κατά τήν διάρκειαν τῆς Συνοδικῆς περιόδου 2009 2010 συνεδρίασεν δίς : α) Τήν 24 ην Νοεμβρίου 2009 καί β) τήν 9 ην Φεβρουαρίου 2010.

4 Κατεβλήθη προσπάθεια πρός περιορισμόν τῶν ὀδοιπορικῶν ἐξόδων τῶν Μελῶν Αὐτῆς ἐκ Θεσσαλονίκης νά διευθετοῦνται τά θέματα διά τηλεφωνικῆς ἐπικοινωνίας εἴτε τοῦ Προέδρου εἴτε τοῦ Γραμματέως τῆς Ἐπιτροπῆς μετά τῶν Μελῶν, ὥ- στε νά μή δημιουργοῦνται δαπάναι διά ἀεροπορικά εἰσιτήρια καί ξενοδοχεῖα. Β Ἐξήτασε τά ἑξῆς θέματα : 1. Τά Πεπραγμένα τοῦ πραγματοποιηθέντος ΙΑ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί προέβη εἰς τήν μελέτην καί ἐπεξεργασίαν τῶν θέσεων, προτάσεων καί λοιπῶν συμπερασμάτων, ἅτινα διετυπώθησαν ὑπό τῶν Μελῶν τοῦ Συμποσίου καί διεμόρφωσεν τά Πορίσματα, ἅτινα ὑπεβλήθησαν διά τῆς ὑπ ἀριθμ. 56/6.11.2009 ἡμετέρας ἀναφορᾶς τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ διά τά περαιτέρω. 2. Τήν ἐπιλογήν τοῦ θέματος τοῦ ΙΒ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, «Πρόσωπα καί Σταθμοί, Ὁρόσημα στήν διαμόρφωση τῆς Θείας Λατρείας», μέλλοντος νά συγκληθῇ κατά τό ἔτος 2010. Ἡ πρόταση ὑπεβλήθη τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ διά τῆς ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 60/11.12.2009 ἡμετέρας ἀναφορᾶς, ἥ- τις ἐνεκρίθη. 3. Τήν κατ ἀρχήν διαμόρφωσιν, διά τῆς ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 4903 π.ἔ. καί διεκπεραιώσεως 104 (18 Ἰανουαρίου 2010) Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, τοῦ Προγράμματος τοῦ ΙΒ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου, μέλλοντος νά πραγματοποιηθῇ εἰς Βόλον εἰς τό Συνεδριακόν Κέντρον Θεσσαλίας ἀπό 27 ης ἕως 29 ης Σεπτεμβρίου ὑποβληθέντος τούτου τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ πρός ἔγκρισιν διά τῆς ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 23/ 15.3.2010 ἡμετέρας ἀναφορᾶς.

5 Διά τήν ἐπιλογήν τοῦ τόπου πραγματοποιήσεως τούτου ἐ- τηρήθη ἡ ἀποφασισθεῖσα ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διαδικασία. Συγκεκριμένως ἀπηυθύνθη πρός τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας τό ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 757/410/26.2.2010 Ἐγκύκλιον Σημείωμα, δι οὗ ἐγνωρίζετο αὐτοῖς ἡ πραγματοποίησις τοῦ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου καί ἐκαλοῦντο νά δηλώσουν, ἐάν ἐπεθύμουν νά φιλοξενήσουν τό ἐν λόγῳ Συμπόσιον. Εἰς τήν ἐν λόγῳ πρόσκλησιν ἀπήντησεν θετικῶς ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ. Ἰ- γνάτιος. 4. Τήν ἔκδοσιν τοῦ Τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ ΙΑ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μετά τήν ὑπ ἀριθμόν 4967/2534/22.12.2009 σχετικήν ἐπ αὐτοῦ ἐγκριτικήν Συνοδικήν Ἀπόφασιν. 5. Τήν ὑποβληθεῖσαν πρότασιν διά τοῦ ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 61/11.12.2009 ἐγγράφου τῆς περί ἡμᾶς Ἐπιτροπῆς πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον διά τήν μετάφρασιν εἰς δύο εὐρωπαϊκάς γλώσσας τῶν Πορισμάτων τῶν πραγματοποιηθέντων Λειτουργικῶν Συμποσίων καί τήν ἀνάρτησιν αὐτῶν ἐν συνεχείᾳ εἰς τό Διαδίκτυον. 6. Τήν σύνταξιν βιβλιογραφικοῦ καταλόγου διά τῆς συγκεντρώσεως πασῶν τῶν ἀναφερομένων εἰς τάς Εἰσηγήσεις τῶν πραγματοποιηθέντων ΙΑ Πανελληνίων Λειτουργικῶν Συμποσίων μελετῶν, ἀφορωσῶν εἰς θέματα θείας λατρείας, κατά συγγραφεῖς ἀλφαβητικῶς πρός χρῆσιν ὑπό τῶν ἐνδιαφερομένων Ἱεραρχῶν, Πρεσβυτέρων καί Μελετητῶν.

6 Γ Ἡ περί ἡμᾶς Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπίσης εἰργάσθη καί διά : 1. Τήν Διοργάνωσιν Συνεδρίων α. Τό 2009 τοῦ ΙΑ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἔχοντος θέμα τήν λειτουργικήν ἀγωγήν ὑπό τόν τίτλον: «Μυσταγωγῶν Σου Κύριε τούς μαθητάς ἐδίδασκες λέγων», περί οὗ ὑπεβλήθη ἡ ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 56/6.11.2009 ἡμετέρα ἀναφορά. β. Τόν Σεπτέμβριον 2010 τοῦ ΙΒ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἔχοντος θέμα «Πρόσωπα καί Σταθμοί, Ὁρόσημα στήν διαμόρφωση τῆς Θείας Λατρείας». 2. Τάς Ἐκδόσεις α. Τοῦ τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ Ι Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. Τά Πρακτικά ταῦτα ἀπεστάλησαν μερίμνῃ τῆς Ἐπιτροπῆς καί τῆς Ε.Μ.Υ.Ε.Ε. εἰς τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας, τάς Ἱεράς Μητροπόλεις αὐτῶν, τούς Πρεσβυτέρους καί Διακόνους τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας ἡμῶν, τάς Θεολογικάς καί Ἐκκλησιαστικάς Σχολάς, τούς κ.κ. Καθηγητάς τῶν ἐν Ἑλλάδι Θεολογικῶν Σχολῶν, τῶν Εἰσηγητῶν καί διά μέσου τῶν Βιβλιοπωλείων εἰς πάντα ἐνδιαφερόμενον, κατά τήν ἀπό ὑπ ἀριθμόν πρωτοκόλλου 49/30.10.2008 ἡμετέραν ἀναφοράν. β. Τοῦ Τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ ΙΑ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου, ὑπό τῆς «Ἀποστολικῆς Διακονίας», τῇ εἰσηγήσει τῆς περί ἡμᾶς Ἐπιτροπῆς (Συνοδική Ἀπόφασις 4967/2534/22.12.2009).

7 3. Τάς Δημοσιεύσεις Ἐδημοσιεύθησαν ὑπό τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ἄρθρα ἀφορῶντα εἰς θέματα θείας λατρείας, ὡς κάτωθι : α «Ἐκκλησία καί Θεία Λειτουργία» τοῦ Σεβασμιωτάτου Προέδρου, Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ κ. Δανιήλ, εἰς τό Περιοδικόν «Θεολογία» (Τόμος 80, τεῦχος 4 ον Ὀκτώβριος Δεκέμβριος 2009). β «Η Θεία Λειτουργία : Συγκεφαλαίωση τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Οἰκονομίας» τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Ι. Σκαλτσῆ, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, εἰς τό Περιοδικόν «Θεολογία» (Τόμος 80, τεῦχος 4 ον Ὀκτώβριος Δεκέμβριος 2009). γ «Πτυχές τῆς Εὐχαριστιακῆς Πνευματολογίας. Σχόλια μέ ἀφορμή τήν εὐχαριστιακή ἐπίκληση στίς Λειτουργίες Βασιλείου τοῦ Μεγάλου καί Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου» τοῦ Ἐλλογιμωτάτου Γεωργίου Φίλια, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, εἰς τό Περιοδικόν «Θεολογία» (Τόμος 80, τεῦχος 4 ον Ὀκτώβριος Δεκέμβριος 2009). δ «Ποιμαντικές ἀρχές καί Ἐκκλησιολογία» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Βασιλείου Καλλιακμάνη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, εἰς τό Περιοδικόν «Θεολογία» (Τόμος 80, τεῦχος 4 ον Ὀκτώβριος Δεκέμβριος 2009). 4. Τήν Διεκπεραίωσιν διαφόρων τρεχόντων Ὑπηρεσιακῶν Θεμάτων Διά τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Βαρνάβα Θεοχάρη, Γραμματέως τῆς Ἐπιτροπῆς, διεκπεραιοῦται ἡ ἀνήκουσα εἰς τήν ἁρμοδιότητα τῆς Ἐπιτροπῆς ἐργασία καί ἡ παρεμπεμπομένη ἁρμοδίως, ἤτοι : α Τήρησις τῶν σχετικῶν βιβλίων τῆς Ἐπιτροπῆς. β Σύνταξις ἐγγράφων καί διεκπεραίωσις ἀλληλογραφίας.

8 γ Δημοσίευσις καί ἐπιμέλεια ἐκδόσεως κειμένων. δ Παρακολούθησις Λειτουργικῆς βιβλιογραφίας καί δημιουργία Ἀρχείου δημοσιευμάτων. ε Διεκπεραίωσις πρός τήν Ε.Κ.Υ.Ο. τῶν παραστατικῶν στοιχείων τῶν ἐξόδων τῶν μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς. στ Διεκπεραίωσις σχετικῆς ἀλληλογραφίας τοῦ Γραφείου τῆς Ἐπιτροπῆς πρός Συνοδικάς Ἐπιτροπάς καί τρίτους. ζ Ἐνημέρωσις Ἱστοσελίδος τῆς Ἐπιτροπῆς εἰς τό Διαδίκτυον. η Δημόσιαι Σχέσεις. Ἐπί δέ τούτοις διατελοῦμεν, Ὁ Πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως Ὁ Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δ Α Ν Ι Η Λ