ΤΜΗΜΑ: ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ: Β ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 208-9 Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή (μέχρι 00 λέξεις) Προαπαιτούμενα γνωστικά πεδία Αριθμός Φοιτητών. Διερεύνηση μεθόδων συμπλήρωσης απωλειών σε κεντημένο καμβά. Η περίπτωση γυναικείων υποδημάτων (9 ου -20 ου αι.). Καρατζάνη Άννα Η πτυχιακή αφορά στη διερεύνηση καινοτόμων μεθόδων συμπλήρωσης απωλειών κεντημένης επιφάνειας σε ζεύγος υποδημάτων από τη συλλογή του Λυκείου των Ελληνίδων (ΛτΕ), Αθήνας. Τα υποδήματα προέρχονται από την περιοχή του Πηλίου και, αποτελούνται από κεντημένο καμβά με χρωματιστές κλωστές. Σύμφωνα με την επιμελήτρια της συλλογής του ΛτΕ, το κεντημένο τμήμα χρονολογείται στα 880 αλλά η ενσωμάτωση στα υποδήματα πραγματοποιήθηκε την δεκαετία του 980. Το αριστερό υπόδημα παρουσιάζει μεγάλη απώλεια του καμβά και διάσπαρτες φθορές στο κέντημα, ενώ το δεξί διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Δια μέσου της πτυχιακής θα διερευνηθούν νέες μέθοδοι συμπλήρωσης της απώλειας, πέρα από τη χρήση κατάλληλα βαμμένου μονόχρωμου υφάσματος. Καθώς το διακοσμητικό μοτίβο στα δύο υποδήματα είναι όμοιο θα μελετηθούν διάφοροι τρόποι συμπλήρωσης όπως: α) η ανακατασκευή (ή αναπαραγωγή) του κεντήματος, β) ψηφιακή εκτύπωση του μοτίβου σε ύφασμα, και γ) η κατασκευή ζωγραφισμένου μοτίβου σε χαρτί ή καμβά, ώστε να επιλεχθεί το ικανοποιητικότερο αποτέλεσμα που θα εφαρμοστεί μετά την ολοκλήρωση των επεμβάσεων συντήρησης. Λαογραφικών Συλλογών και Υφάσματος 3. Μορφολογική και αισθητική αποκατάσταση
2. Φωτοκινητικά Έργα Τέχνης στην Ελλάδα από τον 20 ο αιώνα έως σήμερα. Κουτσουρής Α. Στα μέσα περίπου του 20 ου αιώνα εμφανίζεται η χρήση του φωτός και της κίνησης ως βασικά συστατικά στοιχεία στην σύγχρονη τέχνη. Στα φωτοκινητικά έργα τέχνης συμμετέχουν παράλληλα η κίνηση μέσω κάποιου μηχανισμού και το φώς που παράγεται από κάποια πηγή. Η φωτοκινητική τέχνη αποτελεί σαφέστατα απόρροια της ανάπτυξης της τεχνολογίας την οποία οι καλλιτέχνες εκμεταλλεύτηκαν ως τρόπο έκφρασης. Σημαντικός αριθμός φωτοκινητικών έργων τέχνης παρατηρείται ειδικότερα μετά την δεκαετία του 960. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία θα μελετηθούν αντίστοιχα έργα: Αρχικά θα αναλυθεί η πρώτη εμφάνιση φωτοκινητικών έργων τέχνης σε διεθνές επίπεδο και έπειτα στην ελληνική πραγματικότητα μέσω κάποιων καλλιτεχνών που ασχολήθηκαν με την συγκεκριμένη μορφή τέχνης. Στην συνέχεια θα παρουσιαστούν κάποια δεοντολογικά στοιχεία και προβληματισμοί που τίθενται σε έναν συντηρητή σήμερα στην προσπάθεια του να συντηρήσει-αποκαταστήσει τέτοια έργα τέχνης ώστε να μην τα αλλοιώσει την αισθητική και καλλιτεχνική τους αξία, καθώς και την πρόθεση του δημιουργού. Τέλος, προκειμένου να κατανοηθούν ειδικά θέματα λειτουργίας, προβλέπεται να δημιουργηθούν δοκίμια που παραπέμπουν σε τεχνικά ζητήματα που αφορούν στις ειδικές απαιτήσεις για τη διατήρηση τους στο χρόνο. εικαστικών έργων με μεικτές τεχνικές σύγχρονων εικαστικών έργων -2 3. Επιζωγραφισμένες ασπρόμαυρες φωτογραφίες των αρχών του 20 ου αιώνα. Διερεύνηση των υλικών χρήσης και της κατάστασης διατήρησης τους. Προτάσεις συντήρησής τους. Κόκλα Βασιλική Από την αρχή της εφεύρεσης της φωτογραφίας, λόγω του ασπρόμαυρου αποτελέσματος της λαμβανόμενης εικόνας, οι φωτογράφοι επενέβαιναν στις φωτογραφίες με χρώματα ώστε να αποδώσουν ένα περισσότερο χρωματισμένο οπτικό αποτέλεσμα. Στην εργασία αυτή θα πραγματοποιηθεί μελέτη περιορισμένου αριθμού φωτογραφικών τεκμηρίων επιζωγραφισμένων. Η μελέτη αυτή θα εστιάσει στα υλικά επιζωγράφισης και στους τρόπους εφαρμογής τους. Στην συνέχεια, θα διερευνηθεί η επίδραση των υλικών αυτών στην κατάσταση διατήρησης των φωτογραφικών τεκμηρίων. Τέλος, θα διαμορφωθούν προτάσεις καλής διατήρησης και θα αξιολογηθεί το Φωτογραφίας & Έργων Τέχνης σε χαρτί
είδος των εργασιών συντήρησης που μπορούν να εφαρμοστούν σε αυτή την κατηγορία των φωτογραφιών. 4. Aσπρόμαυρες φωτογραφίες με τονισμό (τέλη 9 ου αρχές 20 ου αιώνα). Μελέτη και εργασίες συντήρησης. Κόκλα Βασιλική Αρκετές παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες παρουσιάζουν μια ζεστή καφέ ή σέπια χροιά σε όλη την εικόνα τους, γνωστή ως τονισμός. Στην παρούσα πτυχιακή θα μελετηθεί περιορισμένος αριθμός παλαιών φωτογραφικών τεκμηρίων. Αρχικά, θα διερευνηθούν η διαδικασία και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη του τονισμού ώστε να μελετηθεί ο λόγος χρήσης του, ο χρωματισμός ενός τεκμηρίου, αλλά και ο ρόλος του τονισμού στην κατάσταση διατήρησης των φωτογραφιών. Στην συνέχεια, θα προταθεί και θα εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα εργασιών συντήρησης βάση των ιδιαιτεροτήτων αυτών των φωτογραφικών τεκμηρίων. Φωτογραφίας & Έργων Τέχνης σε χαρτί 5. 6. Διερεύνηση των οδηγιών παρασκευής βερνικιών προερχόμενες από την «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» του Διονυσίου εκ Φουρνά. Τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησης των τοιχογραφιών του Βυζαντινού ναού του Αγίου Ιωάννου Αφικλή στη Νάξο. Μαστροθεόδωρος Γιώργος, Σαμπατάκος Ανδρέας Χατζηδάκη Μαρία Το τεχνικό τμήμα της «Ερμηνείας της ζωγραφικής τέχνης» του ιερομονάχου Διονυσίου εκ Φουρνά περιλαμβάνει ορισμένες οδηγίες παρασκευής βερνικιών, τα οποία προορίζονταν για χρήση στην επικάλυψη φορητών ζωγραφικών έργων (εικόνων). Στο πλαίσιο της προτεινόμενης εργασίας οι εν λόγω οδηγίες θα μελετηθούν διεξοδικά με στόχο την ταύτιση των αναφερόμενων σε αυτές υλικών και τεχνικών, ενώ στη συνέχεια θα επιχειρηθεί η αναπαραγωγή τους. Ακολούθως τα παραχθέντα επικαλυπτικά υλικά θα μελετηθούν ως προς μια σειρά σημαντικών ιδιοτήτων τους, όπως οι παράμετροι διαλυτότητας και η χρωματική χροιά τους. Τα ευρήματα θα αξιολογηθούν στο πλαίσιο της σχετικής τεχνικής και αναλυτικής βιβλιογραφίας. Ο ναός του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Αφικλή, στην Απείρανθο Νάξου ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής και έχει δύο ή τρία στρώματα σημαντικών τοιχογραφιών, ένα παλαιότερο του 0 ου αιώνα και ένα των αρχών του 4 ου αιώνα (309). Στο πλαίσιο της προτεινόμενης πτυχιακής εργασίας θα πραγματοποιηθεί εξέταση των τοιχογραφιών με μη καταστρεπτικές διαγνωστικές τεχνικές, Φορητών Εικόνων Ζωγραφικών Έργων τοιχογραφίας -2
7. Μελέτη και συντήρηση εντύπου «Ευαγγελισταρίου», (έτους 776) από το τυπογραφείο του Νικολάου Γλυκύ εξ Ιωαννίνων. φωτογραφική και γραφική τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησής τους και μελέτη των ειδικών χαρακτηριστικών της στρωματογραφίας του, με την άδεια και σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Στο πλαίσιο της πτυχιακής εργασίας με τίτλο Μελέτη και συντήρηση εντύπου «Ευαγγελισταρίου», (έτους 776) από το τυπογραφείο του Νικολάου Γλυκύ εξ Ιωαννίνων, το οποίο ανήκει στην Ιερά Μονή Εφραίμ, Νέας Μάκρης, θα γίνει προσέγγιση του φαινομένου εκτύπωσης έκδοσης ελληνικών βιβλίων με θρησκευτικό περιεχόμενο κατά τον 8 ο αιώνα καθώς και του τρόπου βιβλιοδεσίας τους. Θα εξετασθούν και θα τεκμηριωθούν οι φθορές που παρουσιάζει το βιβλίο εξ αιτίας της πολυετούς χρήσης αλλά και των κακών συνθηκών φύλαξης στις οποίες ήταν εκτεθειμένο. Στη συνέχεια θα καταρτισθεί το πρόγραμμα επεμβάσεων συντήρησης σε σχέση με το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Θα ακολουθήσει η εφαρμογή των επεμβάσεων συντήρησης και ο προγραμματισμός του ορθού τρόπου φύλαξης ή έκθεσης του βιβλίου ως κειμήλιο. Βιβλιακών Αρχειακών Συλλογών Βιβλίου 3. Συντήρηση 8. Μελέτη και προγραμματισμός επεμβάσεων συντήρησης χειρογράφων της βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής του Αγίου Βησσαρίωνος «Δουσίκου» Αντικείμενο της πτυχιακής εργασίας αποτελεί η ανάπτυξη προτύπου μεθόδου περιγραφής της κατάστασης διατήρησης των χειρογράφων και των σταχώσεων τους (μέρους ή όλων), που έχουν παραμείνει στη Μονή «Δουσίκου» μετά τη μεταφορά της συλλογής στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και ο προγραμματισμός μελλοντικών επεμβάσεων συντήρησης. Στο πλαίσιο της εργασίας προβλέπεται να συμπεριληφθεί η μελέτη των δομικών αλλά και διακοσμητικών στοιχείων των σταχώσεων ώστε να καταστεί δυνατή η σύγκρισή και η ταύτισή τους με τις σταχώσεις των βιβλίων της ίδιας συλλογής που φυλάσσονται στην Ε.Β.Ε. Από τα αποτελέσματα της έρευνας θα εκπονηθεί κατάλληλο πρόγραμμα επεμβάσεων συντήρησης που θα λαμβάνει υπόψη την κατάσταση αλλά και τις ανάγκες που εμφανίζουν τα βιβλία που φυλάσσονται σήμερα στις δύο διαφορετικές συλλογές. Βιβλιακών Αρχειακών Συλλογών Βιβλίου 3. Συντήρηση
9. Τεχνολογική μελέτη και συντήρηση αναμνηστικού διπλώματος σε μαχητή των Βαλκανικών πολέμων 92-3. Η απονομή αναμνηστικών διπλωμάτων σε μαχητές για ηρωικά κατορθώματα κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων είναι μια παλαιά ευρωπαϊκή πρακτική. Εφαρμόστηκε και στον ελληνικό χώρο από τον Βασιλέα Κωνσταντίνο Α κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων 92-3. Στην πτυχιακή θα μελετηθεί α) η τεχνολογία κατασκευής των διπλωμάτων (έντυπη και χειρόγραφη), β) η παθολογία που εμφανίζουν και γ) θα συντηρηθεί πιλοτικά δίπλωμα σε κορνίζα μαζί με τη φωτογραφία του μαχητή/τιμωμένου και άλλα αναμνηστικά στοιχεία. Η συνύπαρξη διαφορετικών υλικών σε αυτά τα ιδιότυπα αρχειακά τεκμήρια αποτελούν πρόκληση για το συντηρητή χαρτώου υλικού που θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη συντήρηση σεβόμενος την ιστορικότητα του αντικειμένου και να υιοθετήσει καινοτόμες λύσεις για την συνύπαρξη και την έκθεσή τους. Βιβλίου Σύνολο Φοιτητών Περίπου Ο Διευθυντής Τομέα Β Κωνσταντίνος Χούλης (Ον/μο Υπογραφή)