ΣτΕ 949/2016 [Ανάκληση δύο οικοδομικών αδειών μιας πριν και μιας μετά την παρέλευση πενταετίας]

ΣτΕ 949/2016 [Ανάκληση δύο οικοδομικών αδειών μιας πριν και μιας μετά την παρέλευση πενταετίας] Περίληψη -Η έλλειψη ελέγχου της στατικής επάρκειας της οικοδομής σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής δύο άνωθεν του ισογείου ορόφων (τόσο δηλαδή για τον α όροφο, η κατασκευή του οποίου αδειοδοτήθηκε με την αναθεώρηση της αρχικής άδειας το έτος 1970, βάσει φακέλου τα στοιχεία του οποίου έχουν χαθεί από την πολεοδομική αρχή, όσο και για τη νομιμοποίηση του β ορόφου) εν συνδυασμώ με τη διαπιστωθείσα επικινδυνότητα του ισογείου συνιστά ιδιαιτέρως σοβαρό λόγο δημοσίου συμφέροντος για την ανάκληση της οικοδομικής άδειας. Νομίμως, συνεπώς, ανακλήθηκε η επίδικη 308/94 οικοδομική άδεια 9 περίπου έτη μετά την έκδοσή της, εφ όσον είχε εκδοθεί αν και δεν υποβλήθηκε μαζί με αυτήν η επιβαλλόμενη από τις οικείες διατάξεις στατική μελέτη. Η ανάκληση αυτή έλαβε χώρα για λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου και αφορούν στην έλλειψη ελέγχου και θεώρησης της στατικής επάρκειας της επίμαχης οικοδομής και, επικουρικά, στη διαπιστωθείσα επικινδυνότητα του ισογείου της οικοδομής αυτής ήδη από το έτος 1991. -Στην περίπτωση ανακλήσεως παράνομης διοικητικής πράξης εντός εύλογου χρόνου από την έκδοσή της, για το λόγο ότι δεν συνέτρεχαν οι απαιτούμενες για την έκδοση της πράξης νόμιμες προϋποθέσεις, η ακρόαση του διοικούμενου δεν μπορεί να επιδράσει στη διαμόρφωση της κρίσης της Διοίκησης. Πρόεδρος: Ν. Ρόζος Εισηγητής: Ιω. Μαντζουράνης Δικηγόροι: Ρόδω Καββάγια Τσαταλού, Γ. Κλικίζος Βασικές Σκέψεις 1.Επειδή, με την κρινόμενη έφεση, για την άσκηση της οποίας έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (3000107 και 3918607/2007 ειδικά γραμμάτια παραβόλου, σειράς Α'), ζητείται παραδεκτώς η εξαφάνιση της 55/2007 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Τριπόλεως. Με αυτήν έγινε δεκτή αίτηση ακυρώσεως της Ευαγγελίας Κατσαρού κατά της 13768/19.09.2003 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή της ανωτέρω κατά της 1560/18.06.2003 αποφάσεως της Προϊσταμένης του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου Κορινθίας, με την οποία είχαν ανακληθεί οι 308/1994 και 307/2001 άδειες οικοδομής, που αφορούσαν ακίνητό της επί της οδού Κων/νου Καραμανλή 53 στο Ξυλόκαστρο και απορρίφθηκε η υπέρ της 13768/19.9.2003 αποφάσεως 1 / 14

παρέμβαση των ήδη εκκαλούντων. Η ως άνω αιτούσα, εκκρεμούσης της δίκης ενώπιον του Εφετείου απεβίωσε και συνέχισαν τη δίκη οι νόμιμοι κληρονόμοι της, νυν εφεσίβλητοι. 2.Επειδή, από την εκκαλουμένη και τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την προσβληθείσα με την αίτηση ακυρώσεως 13768/19.09.2003 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, απορρίφθηκε προσφυγή («ένσταση») του άρθρου 8 του ν. 3200/1955 που άσκησε η Ε. Κατσαρού κατά της 1560/18.06.2003 αποφάσεως της Προϊσταμένης του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου Κορινθίας, με την οποία είχαν ανακληθεί οι 308/1994 και 307/2001 άδειες οικοδομής, που αφορούσαν ακίνητό της επί της οδού Κων/νου Καραμανλή 53 στο Ξυλόκαστρο. Με την πρώτη από τις άδειες αυτές νομιμοποιήθηκε ο δεύτερος όροφος της οικοδομής αυτής, ο οποίος είχε κτισθεί καθ'υπέρβαση της αρχικής 259/1949 οικοδομικής άδειας, όπως αυτή είχε αναθεωρηθεί το έτος 1970 και με τη δεύτερη επετράπησαν επισκευές επί των α' και β' ορόφων, ιδιοκτησίας ήδη των εφεσιβλήτων. Οι εκκαλούσες φέρονται ιδιοκτήτριες του ισογείου ορόφου της εν λόγω οικοδομής ως κληρονόμοι του Λυκούργου Αντωνόπουλου, κατόπιν καταγγελιών του οποίου εκδόθηκε η πράξη ανακλήσεως των ανωτέρω οικοδομικών αδειών, η πρώτη από της οποίες (308/1994) είχε εκδοθεί στο όνομα του αδελφού του, Ιωάννη Αντωνόπουλου και η δεύτερη (307/2001) στο όνομα της Ε. Κατσαρού, συζύγου του τελευταίου. Ειδικότερα, από την 1560/18.06.2003 απόφαση προκύπτει ότι οι άδειες αυτές ανακλήθηκαν, διότι είχαν εκδοθεί καθ'υπέρβαση α) του π.δ/τος της 8/13.07.1993, χωρίς την επιβεβλημένη μελέτη της στατικής επάρκειας και αντοχής του κτιρίου και β) του ν. 1512/1985 και του π.δ/τος 267/1998, χωρίς τον υπολογισμό και την καταβολή των αναλογούντων στην υπέρβαση προστίμων. Με την εκκαλούμενη απόφαση έγινε δεκτό ότι μη νομίμως ανακλήθηκαν οι προαναφερθείσες άδειες, δεδομένου ότι η, κατά την πολεοδομική αρχή, παρανομία τους (έλλειψη μελέτης στατικής επάρκειας και μη καταβολή προστίμων) δεν προκύπτει από το, ληφθέν υπόψη από την απόφαση ανακλήσεως, 3090/22.04.2002 έγγραφο ούτε σχετίζεται με ρητά κατονομαζόμενη διάταξη ούτε, εξ άλλου, προσάπτεται ιδιαίτερη πλημμέλεια στην νομιμοποίηση του β' ορόφου της οικοδομής σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1512/1985 (παράβαση ρητής διάταξης του ως άνω νόμου). Περαιτέρω το Εφετείο έκρινε ότι η ανάκληση της 308/1994 άδειας μετά την πάροδο εννέα ετών από την έκδοσή της, χωρίς επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος, είναι ανεπίτρεπτη, απέρριψε δε ως αβάσιμο τον ισχυρισμό των εκκαλουσών περί επικινδυνότητας του κτιρίου. Για τη διαμόρφωση της κρίσεώς του το Εφετείου έλαβε υπόψη και το, χρονικά μεταγενέστερο της προσβαλλόμενης πράξεως, 1570/2004 έγγραφο της Τριμελούς Επιτροπής Δ/νσης Τεχν. Υπηρεσιών της Ν.Α. Κορινθίας, σύμφωνα με το οποίο οι διαπιστωθείσες βλάβες δεν αποδίδονται σε πλημμέλειες των οικοδομικών αδειών, αλλά σε παραλείψεις κατά την εκτέλεσή τους, οι οποίες, όμως, δεν μπορούν να αποτελέσουν λόγο ανακλήσεως των αδειών αυτών. 3.Επειδή, με την κρινόμενη έφεση προβάλλεται ότι η 2 / 14

«νομιμοποίηση» του β' ορόφου της οικοδομής με την έκδοση της 308/1994 άδειας έγινε κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 1512/1985, δεδομένου ότι ουδέποτε εισπράχθηκαν τα προβλεπόμενα από τα άρθρα 8 και 9 του νόμου αυτού πρόστιμα. Προβάλλεται επίσης ότι, ακόμα και εάν γίνει δεκτό ότι εφαρμόστηκαν οι διατάξεις του νόμου αυτού, η όλη διαδικασία έλαβε χώρα μη νομίμως, δεδομένου ότι η 1542/17.07.91 απόφαση του Νομάρχη Κορινθίας περί εξαιρέσεως του ακινήτου από την κατεδάφιση εκδόθηκε μετά την υποβολή της αιτήσεως του αρχικού δικαιούχου (Ι. Αντωνόπουλου) για νομιμοποίηση του β' ορόφου και όχι ως προϋπόθεση για την έκδοση της άδειας οικοδομής, δεδομένου ότι η απόφαση του Νομάρχη έπρεπε να αποτελεί στοιχείο του φακέλου της. Περαιτέρω, αμφισβητείται η νομιμότητα αναθεωρήσεως της αρχικής 259/49 άδειας το έτος 1970 για την προσθήκη α' ορόφου στην οικοδομή, προβάλλεται δε ακολούθως ότι η ανάκληση των 308/94 και 307/01 οικοδομικών αδειών αιτιολογείται επαρκώς, δεδομένου ότι πράγματι για την έκδοση της πρώτης δεν υποβλήθηκε η αναγκαία και επιβαλλόμενη από τις διατάξεις του από 8/13.07.1993 προεδρικού διατάγματος στατική μελέτη και παράλληλα η επικινδυνότητα της οικοδομής προέκυπτε τόσο από τα στοιχεία που επικαλείται η 1560/2003 ανακλητική απόφαση, όσο και από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου, δυνάμει των οποίων εκδόθηκε η απόφαση του Γ. Γ. Περιφέρειας, με την οποία κρίθηκε ότι λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν την ανάκληση των οικοδομικών αδειών. Εξ άλλου, κατά τις εκκαλούσες, η ανάκληση των οικοδομικών αδειών έγινε νομίμως, λόγω παραβιάσεως τόσο του ανωτέρω π.δ/τος, όσο και του π.δ. 267/1998, καθώς επίσης και του ν. 1512/1985 και της 23187/3627/15.03.1985 υπουργικής απόφασης, σύμφωνα με την οποία για τη νομιμοποίηση των εξαιρεθέντων από την κατεδάφιση αυθαιρέτων δυνάμει του ν. 1512/1985 απαιτείται, μεταξύ άλλων, η υποβολή στατικής μελέτης. 4.Επειδή, πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτοι οι λόγοι εφέσεως με τους οποίους προβάλλεται ότι η αναθεώρηση, το έτος 1970, της 259/1949 οικοδομικής άδειας και ότι η 1542/17.07.1991 απόφαση του Νομάρχη Κορίνθου περί εξαιρέσεως των αυθαιρέτων τμημάτων της επίμαχης οικοδομής από την κατεδάφιση έχουν εκδοθεί παρανόμως, δεδομένου ότι δεν είναι επιτρεπτός εν προκειμένω ο παρεμπίπτων έλεγχος ατομικών διοικητικών πράξεων που καλύπτονται από το τεκμήριο της νομιμότητας (πρβλ ΣτΕ 3837/1999 κ.ά.), ενώ απαραδέκτως γίνεται επίκληση εγγράφων της πολεοδομικής αρχής μεταγενεστέρων της προσβαλλόμενης με την αίτηση ακυρώσεως πράξεως, τα οποία δεν είναι ληπτέα υπόψη από τον ακυρωτικό δικαστή. Αντιστοίχως, απαραδέκτως προβάλλονται λόγοι ακυρότητας της 308/94 οικοδομικής άδειας οι οποίοι δεν διαπιστώθηκαν από την πολεοδομική αρχή και δεν αποτέλεσαν αιτιολογική βάση της 1560/03 πράξεως ανακλήσεως. 5.Επειδή, στο άρθρο 15 του ν. 1337/1983 «Επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων, οικιστική ανάπτυξη και σχετικές ρυθμίσεις» (Α' 33) [άρθρο 386 του Κ.B.Π.Ν., Δ' 580/1999], όπως τροποποιήθηκε με τις παραγράφους 6 και 7 του άρθρου 8 του ν. 3 / 14

1512/1985 (Α' 4) και ακολούθως με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 του ν. 1772/1988 (Α' 91), ορίζεται ότι: «1. Αναστέλλεται η κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων που έχουν ανεγερθεί μέχρι 31.1.1983 και που βρίσκονται σε περιοχές εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή εντός οικισμών που υπάρχουν πριν από το έτος 1923, αν οι ιδιοκτήτες τους υποβάλουν εμπρόθεσμα τις δηλώσεις που προβλέπονται από τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου αυτού. Η αναστολή ισχύει μέχρις ότου κριθεί η οριστική διατήρηση ή μη κάθε συγκεκριμένου αυθαιρέτου... 5. Συμπληρωματική υπεύθυνη δήλωση του Ν.Δ. 105/1969 αρμόδιου τεχνικού που έχει δικαίωμα υπογραφής ανάλογης μελέτης και που θα βεβαιώνει την ακρίβεια των στοιχείων που συντάσσονται από αυτόν... Τα στοιχεία που πρέπει να συνοδεύουν τη δήλωση είναι:... σύντομη τεχνική έκθεση για τον τρόπο κατασκευής του αυθαιρέτου, του φέροντος οργανισμού και δήλωση αντοχής του αυθαιρέτου....». Περαιτέρω, στο άρθρο 16 του ν. 1337/1983 [άρθρο 387 του Κ.B.Π.Ν.], όπως οι παράγραφοι 3 έως 5 αυτού αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 8 παρ. 8 του ν. 1512/1985 και η παράγραφος 3 συμπληρώθηκε με το άρθρο 2 παρ. 5 του ν. 1772/1988 (Α' 91), ορίζεται ότι: «1. Τα εκτός σχεδίου πόλεων ή οικισμών προ του 1923 αυθαίρετα κτίσματα της παρ. 1 του άρθρου 15 που εντάσσονται σε πολεοδομικό σχέδιο και βρίσκονται σε δομήσιμους χώρους μπορεί να εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης έστω και αν αντιβαίνουν στους όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής εφόσον ταυτόχρονα: α) δεν παραβλάπτουν υπέρμετρα την πόλη ή τον οικισμό ή στοιχείο αυτών που έχει ιδιάζουσα σημασία, με σημαντική υπέρβαση του συντελεστή δόμησης και των ακάλυπτων χώρων ή με αύξηση του ύψους, β) δεν παραβλάπτουν το άμεσο ή πλατύτερο περιβάλλον γενικά ή με την ειδική χρήση που έχουν και γ) δεν είναι επικίνδυνα από στατική άποψη. 2. Δεν περιλαμβάνονται στις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου και κατεδαφίζονται τα αυθαίρετα κτίσματα που αναγράφονται στην παρ. 2 του άρθρου 15. 3. Η απόφαση για την εξαίρεση ή όχι από την κατεδάφιση εκδίδεται από το νομάρχη και με σύμφωνη γνώμη επιτροπής που αποτελείται από έναν υπάλληλο της αρμόδιας, από τη θέση του αυθαιρέτου, πολεοδομικής νομαρχιακής υπηρεσίας, από έναν εκπρόσωπο του δήμου ή της κοινότητας του αυθαιρέτου, που ορίζεται από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο και έναν εκπρόσωπο του τοπικού ή περιφερειακού τμήματος του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας.. 4 [.] 5. Ειδικά τα αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές που βρίσκονται εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων ή εντός ορίων οικισμών πριν από το 1923, που έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 31.1.1983 και που δεν έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του παρόντος νόμου, εάν δεν αντιβαίνουν στους όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής που βρίσκονται, μπορεί να εξαιρούνται από την υποχρεωτική κατεδάφιση, επιφυλασσομένων των διατάξεων των παρ. 2 και 3 του άρθρου 15. Η εξαίρεση από την κατεδάφιση γίνεται με απόφαση του νομάρχη με τη διαδικασία και μετά από σύμφωνη γνώμη της επιτροπής που προβλέπεται από την παρ. 3 του άρθρου αυτού. Με απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος καθορίζονται ο τρόπος, η διαδικασία, τα δικαιολογητικά για την έκδοση της οικοδομικής άδειας για τα κτίσματα αυτά, η καταβολή ειδικής εισφοράς, 4 / 14

το ύψος της οποίας μπορεί να είναι διαφορετικό από τα οριζόμενα στο άρθρο 18 του Ν. 1337/1983, ο τρόπος καταβολής της και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής. 6 [.] 7. Οι παράγραφοι 1, 2 και 3 του άρθρου αυτού εφαρμόζονται ανάλογα και για τα αυθαίρετα κτίσματα της παραγρ. 1 του άρθρου 15 που βρίσκονται σε εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή μέσα στα όρια οικισμών προ του 1923 [.]». Κατ'επίκληση της εξουσιοδοτικής διατάξεως της παρ. 5 του άρθρου 16 του νόμου αυτού, όπως ίσχυε μετά την τροποποίησή της με την παρ. 8 του άρθρου 8 του ν. 1512/1985, δημοσιεύθηκε η οικ. 23187/3627/ 15.3.1985 απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (B' 172), με το άρθρο μόνο της οποίας ορίσθηκαν τα εξής «1. Για τη χορήγηση οικοδομικής άδειας, των αυθαιρέτων και εξαιρετέων κτισμάτων της παραγράφου 5 του άρθρου 16 του Ν. 1337/1983 όπως ισχύει σήμερα, υποβάλλεται στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία αίτηση ιδιοκτήτη με τα εξής δικαιολογητικά: α) Αντίγραφο της απόφασης του Νομάρχη από την οποία θα προκύπτει ότι το αυθαίρετο κτίσμα εξαιρέθηκε από την κατεδάφιση. β) Μελέτες και κάθε στοιχείο που χρειάζεται σύμφωνα με το από 3.9.1983 Π.Δ. (ΦΕΚ 394 Δ) όπως ισχύει σήμερα, χωρίς να απαιτείται η προσαρμογή της εξαιρεθείσας από την κατεδάφιση κατασκευής στο Παράρτημα των προδιαγραφών που συνοδεύει το παραπάνω Π.Δ. γ) Καταβολή όλων των εισφορών και κρατήσεων σύμφωνα με ογκομετρικό ή αναλυτικό προϋπολογισμό με τις ισχύουσες τιμές μονάδας - όγκου. Επίσης καταβάλλεται η αμοιβή μελέτης των μηχανικών και επίβλεψης για τις υπολειπόμενες εργασίες, αν η κατασκευή είναι ημιτελής. 2. Η Πολεοδομική Υπηρεσία εκδίδει την άδεια αφού προηγουμένως καταβληθεί εξ ολοκλήρου το διπλάσιο της ειδικής εισφοράς όπως αυτή προσδιορίζεται με τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 και 3 του από 3.9.1983 Π.Δ/τος (ΦΕΚ 393Δ)». Περαιτέρω, το από 3/8.09.1983 π.δ. «Τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών και έλεγχος των ανεγειρομένων οικοδομών» (Δ' 394), στο οποίο παραπέμπει η ανωτέρω υπουργική απόφαση, είναι εν προκειμένω εφαρμοστέο παρά το ότι κατά το χρόνο που εκδόθηκε η 308/1974 άδεια νομιμοποίησης του B' ορόφου της επίμαχης οικοδομής ίσχυε το ρυθμίζον το αυτό θέμα από 8/13.7.1993 π.δ. (Δ' 795), εφ' όσον κατά το άρθρο 9 του τελευταίου αυτού π.δ./τος «1. Οικοδομικές άδειες για τις οποίες οι αντίστοιχοι φάκελλοι έχουν υποβληθεί στην αρμόδια Πολεοδομική υπηρεσία μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος δ/τος, εκδίδονται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις» και ο φάκελος για την έκδοση της εν λόγω άδειας είχε υποβληθεί στις 29.03.1991 (πρβλ ΣτΕ 2662/2000). Ορίζεται δε με το άρθρο 3 του εφαρμοστέου από 3/8.6.1983 π.δ/τος ότι «Η άδεια οικοδομικών εργασιών χορηγείται μετά από έγγραφη αίτηση του ενδιαφερομένου που υποβάλλει συγχρόνως και τη μελέτη του έργου με τα ακόλουθα σχέδια και δικαιολογητικά: α) Τοπογραφικό διάγραμμα.. δ) Στατική μελέτη, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τους κανονισμούς ε)..», στα δε άρθρα 12 και 13 του ίδιου π.δ/τος, τα οποία προστέθηκαν, σε αντικατάσταση του Παραρτήματος του άρθρου 9, με το άρθρο 2 του π.δ/τος της 29ης Ιανουαρίου/22 Φεβρουαρίου 1985 (Δ' 49), ορίζονται τα εξής: στο μεν άρθρο 12 ότι η στατική μελέτη περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: 1. Τεύχη υπολογισμών, 2. Σχέδια φέρουσας κατασκευής και 3. Σχέδια 5 / 14

λεπτομερειών, στο δε άρθρο 13 ορίζεται ότι: «Οι παρακάτω προδιαγραφές καλύπτουν μελετητική εργασία πέρα από την προβλεπόμενη από τις διατάξεις του Π.Δ. 696/74. 1. Σε περίπτωση που υπάρχει άδεια και μελέτη με πρόβλεψη προσθήκης, απαιτείται : 1.1. Υποβολή έκθεσης αυτοψίας.. 3. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει άδεια ούτε μελέτη, απαιτείται: 3.1 Υποβολή έκθεσης αυτοψίας που αναφέρεται στις παρ. γ,δ, της περιπτ. 1.1. 3.2. Έλεγχος της αντοχής σκυροδέματος με πυρηνοληψία ή άλλη δόκιμη μέθοδο.. 3.3. Έλεγχος ποιότητος και ποσότητας οπλισμών με ενδεικτικές τομές ίσες τουλάχιστον με τον παραπάνω αριθμό δοκιμίων. 3.4. Ενδεικτικός έλεγχος διαστάσεων πεδίλων, ίσων σε αριθμό με το 20% του αριθμού πεδίλων και όχι λιγότερα των τριών. 3.5. Είναι δυνατόν να επιβάλλεται μεγαλύτερος αριθμός ελέγχων σε περίπτωση εμφανίσεως ρωγμών, καθιζήσεων, υπερβολικών βελών και βλαβών ή σε περιπτώσεις κτιρίων συγκεντρώσεως κοινού. 3.6. Αποτύπωση του φέροντος οργανισμού (ξυλότυποι) με τις γεωμετρικές διαστάσεις των στοιχείων του. 3.7. Στατικός και αντισεισμικός υπολογισμός της υπάρχουσας κατασκευής. Σε περίπτωση κτιρίου με σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος ο υπολογισμός βασίζεται στην πιθανολογούμενη αντοχή σκυροδέματος και το πιθανολογούμενο ποσοστό οπλισμού, όπως αυτό προέκυψε από τις έρευνες των παρ. 2. και 3. 3.8. Μελέτη ενισχύσεως όπου χρειάζεται. 3.9. Αποτέλεσμα εργαστηριακών ερευνών. 3.10. Απαλλαγή από τον έλεγχο θεμελίων και τον έλεγχο των υπαρχόντων κατακόρυφων στοιχείων σε περίπτωση που αυτά δεν φορτίζονται από τη νέα κατασκευή.. Και στις τρεις περ. 1,2, και 3 ο επιβλέπων μηχανικός δικαιούται και υποχρεούται να αναθεωρηθεί, τροποποιεί και συμπληρώνει τις αναφερόμενες παρά πάνω μελέτες και να προσαρμόζει κατάλληλα την κατασκευή εφόσον αυτό απαιτείται από τις παρουσιαζόμενες κατά την εκτέλεση της προσθήκης συνθήκες. Οι εκθέσεις αυτοψίας (1.1, 2.1, 3.1) αντικαθιστούν τις μέχρι τώρα δηλώσεις αντοχής οι οποίες καταργούνται». Περαιτέρω, το π.δ/μα της 3/8.09.1983 «Προσδιορισμός της Ειδικής Εισφοράς Αυθαιρέτου και σχετικές διαδικασίες» (Δ' 393), το οποίο εφαρμόζεται, κατ'αρχήν, για τα αυθαίρετα κτίσματα που δηλώνονται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 15 του ν. 1337/83, παραπέμπει όμως σε αυτό η παρ. 2 του άρθρου μόνου της προαναφερθείσας υπουργικής απόφασης η οποία αφορά την ειδική κατηγορία αυθαιρέτων της παρ. 5 του άρθρου 16 του νόμου αυτού, ρυθμίζει τον τρόπο υπολογισμού της ειδικής εισφοράς που καταβάλλεται για τη νομιμοποίηση του αυθαιρέτου, ως ποσοστό επί της συμβατικής αξίας του κτίσματος, όπως αυτή υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 1 του π.δ/τος αυτού. 6.Επειδή, όπως έχει κριθεί, από τις ανωτέρω διατάξεις ν. 1337/1983, καθώς και από το σύνολο των διατάξεων του νόμου αυτού περί αυθαιρέτων κατασκευών, όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, προκύπτει ότι με αυτές δεν καταργείται, αλλ' αντιθέτως διατηρείται ο κανόνας της κατεδάφισης των αυθαιρέτων, ενώ οι περιπτώσεις εξαίρεσης από την κατεδάφιση, για την οποία θεσπίζουν ορισμένα κριτήρια οι ανωτέρω διατάξεις, αποτελούν εξαίρεση από τον γενικό αυτό κανόνα (Σ.τ.Ε. 2245/2013, 827/2009, 3632/1992 κ.ά.). Επομένως, οι αποφάσεις με τις οποίες ορισμένο αυθαίρετο κτίσμα ή κατασκευή κρίνεται ότι πρέπει να εξαιρεθεί από την 6 / 14

κατεδάφιση, εγκρίνουν την εφαρμογή εξαίρεσης από γενικό κανόνα και για τον λόγο αυτό πρέπει σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση να αιτιολογούνται ειδικά, με μνεία των λόγων για τους οποίους η αυθαίρετη κατασκευή ανταποκρίνεται στις πιο πάνω προϋποθέσεις που τάσσει ο νόμος για την έγκριση της εξαίρεσης από την κατεδάφιση (Σ.τ.Ε. 827/2009, 2227/1987). Κατά την έννοια δε της παραγράφου 5 του άρθρου 16 ν. 1337/1983, η οποία ρυθμίζει διαφορετική περίπτωση από εκείνη της παρ. 5 του άρθρου 15 του ν. 1337/1983, δηλαδή αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων ή εντός ορίων οικισμού προ του 1923, που έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 31.1.1983 και που δεν έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τις διατάξεις τού άρθρου 15 του Ν. 1337/1983, δεν επιτρέπεται να εξαιρείται από την κατεδάφιση κατασκευή η οποία αντιβαίνει στους όρους και περιορισμούς δόμησης που ισχύουν κατά τον χρόνο της εξαίρεσης από την κατεδάφιση (Σ.τ.Ε. 2245/2013, 827/2009, 3275/2005, 3632/1992, 2608, 3926/1990). Εξάλλου, με το άρθρο μόνον παρ. 1 του α.ν. 261/1968 (Α' 12) ορίσθηκε ότι «Ατομικαί διοικητικαί πράξεις, εκδοθείσαι κατά παράβασιν νόμου, ανακαλούνται υπό της Διοικήσεως ελευθέρως και άνευ οιασδήποτε διά το Δημόσιον συνεπείας, εντός ευλόγου από της εκδόσεως αυτών χρόνου. Επιφυλασσομένων των ειδικώς, άλλως οριζουσών, διατάξεων της κειμένης νομοθεσίας, χρόνος ήσσων της 5ετίας τουλάχιστον από της εκδόσεως των κατά τα άνω ανακλητέων πράξεων, εν ουδεμιά περιπτώσει δύναται να θεωρηθή ως μη εύλογος προς ανάκλησιν, ανεξαρτήτως τυχόν κτήσεως υπό τρίτων βάσει αυτών οιουδήποτε δικαιώματος». Περαιτέρω, όπως γίνεται παγίως δεκτό, η αρχή της νομιμότητας επιβάλλει στη Διοίκηση την ανάκληση κάθε παράνομης διοικητικής πράξης, ενώ η αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης απαιτεί τη διατήρηση της ισχύος των ευμενών για τον καλόπιστο διοικούμενο πράξεων. Σύνθεση των αρχών αυτών συνιστούν οι γενικές αρχές ανάκλησης των διοικητικών πράξεων, σύμφωνα με τις οποίες και οι ευμενείς διοικητικές πράξεις ανακαλούνται εάν είναι παράνομες, μέσα σε εύλογο χρόνο από την έκδοσή τους, ενώ επιτρέπεται η ανάκλησή τους και μετά την παρέλευση ευλόγου χρόνου, για λόγους δημοσίου συμφέροντος (Σ.τ.Ε. 3578, 1224/2014, 2245/2013, 4069/2012, 4635/2011, 3906/2008, 2403/1997 Ολομ.) ή όταν η έκδοση της ανακαλούμενης πράξης προκλήθηκε από δόλια ενέργεια του διοικουμένου (Σ.τ.Ε. 3578/2014, 303/2002 κ.ά.). Περαιτέρω, κατά γενική επίσης αρχή, η ανάκληση διοικητικής πράξης επιτρέπεται, εντός ευλόγου χρόνου από την έκδοσή της, μόνο για λόγους νομιμότητας και όχι για διαφορετική εκτίμηση των αυτών πραγματικών περιστατικών (Σ.τ.Ε. 3578/2014, 2815/1990 7μ.), πλην, κατ' εξαίρεση της αρχής αυτής, η διοικητική πράξη μπορεί να ανακληθεί για τον λόγο ότι εκτιμώνται ήδη με διαφορετικό τρόπο τα αυτά πραγματικά περιστατικά εφόσον συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος (Σ.τ.Ε. 3578/2014, 1712/2002). Εξάλλου, η προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου μόνου του α.ν. 261/1968 προβλέπει ότι ανάκληση διοικητικής πράξης σε χρόνο μικρότερο της πενταετίας από την έκδοσή της θεωρείται ότι γίνεται εντός ευλόγου χρόνου, χωρίς να ορίζει, πάντως, ότι με τη συμπλήρωση της πενταετίας εξαντλούνται τα όρια του ευλόγου χρόνου, πέραν των οποίων η ανάκληση απαγορεύεται. Εάν η πάροδος ορισμένου χρόνου, από την έκδοση 7 / 14

της ανακαλούμενης πράξης, υπερβαίνει τον εύλογο για την ανάκληση χρόνο, είναι ζήτημα που κρίνεται από το δικαστήριο, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που διέπουν την ανάκληση των διοικητικών πράξεων, κατά περίπτωση, βάσει των δεδομένων που συντρέχουν στη συγκεκριμένη υπόθεση (Σ.τ.Ε 3578/2014, 2245/2013, 4069/2012, 3906/2008, πρβλ. Σ.τ.Ε 1501/2008, 227/2006 κ.ά.). Περαιτέρω, έχει κριθεί (βλ. ΣτΕ 3578/2014, 2245/2013, 4069/2012) ότι, η νομιμότητα της ανακλητικής διοικητικής πράξης, κρίνεται από το Δικαστήριο ενώπιον του οποίου προσβάλλεται εν όψει των περιεχομένων σ' αυτήν αιτιολογιών ανάκλησης που μπορεί, κατ' αρχήν, να συμπληρώνονται από τα στοιχεία του φακέλου (πρβλ. Σ.τ.Ε. 2233/1977 Ολομ.), χωρίς όμως να επιτρέπεται σε αυτό να υποκαταστήσει τις μη νόμιμες αιτιολογίες με άλλη αιτιολογία, την οποία δεν επικαλέσθηκε η αρχή που την εξέδωσε, αλλά την διατυπώνει η διάδικη διοικητική αρχή με την έκθεση των απόψεών της και τα υποβληθέντα υπομνήματα προς αυτό (το Δικαστήριο), ισχυριζόμενη ότι η ανωτέρω αιτιολογία μπορεί να παράσχει νόμιμο έρεισμα στην προσβαλλόμενη ανακλητική πράξη (πρβλ. Σ.τ.Ε 3318/1999, 6428/1995, 312/1994). 7.Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Δυνάμει της 259/16/1949 άδειας οικοδομής, η οποία αναθεωρήθηκε το έτος 1970, ο απώτερος δικαιοπάροχος των διαδίκων, Νικόλαος Αντωνόπουλος, προέβη στην ανέγερση νέας οικοδομής (ορόφου) επί της ήδη υφιστάμενης στην οδό Κ. Καραμανλή 53 στο Ξυλόκαστρο. Τα στοιχεία του φακέλου της άδειας αυτής (τοπογραφικά διαγράμματα, μελέτες κλπ) δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα δικογραφία, η δε Διοίκηση βεβαιώνει με το 1356/08.10.2013 έγγραφο που διαβιβάστηκε στο Δικαστήριο στις 11.10.2013, ήτοι μετά τη συζήτηση της κρινόμενης εφέσεως, ότι δεν βρέθηκαν τα στοιχεία αυτά στο αρχείο της τέως Πολεοδομίας Ξυλοκάστρου. Κατόπιν καταγγελιών του Λυκούργου Αντωνόπουλου, υιού του Νικολάου Αντωνόπουλου και δικαιοπαρόχου των εκκαλουσών (συζύγου της πρώτης και πατέρα της δεύτερης εκκαλούσας), στην ιδιοκτησία του οποίου είχε περιέλθει το ισόγειο της οικοδομής (βλ. τα προσκομισθέντα συμβολαιογραφικά πληρεξούσια), διενεργήθηκε αυτοψία στην οικοδομή από το τμήμα Πολεοδομίας της Νομαρχίας Κορινθίας. Με την 224/29.01.1991 έκθεση αυτοψίας, διαπιστώθηκε ότι ο β' όροφος της οικοδομής αυτής είχε ανεγερθεί χωρίς οικοδομική άδεια, χαρακτηρίστηκε δε ως αυθαίρετο. Στη συνέχεια, με την 606/29.03.1991 αίτησή του προς το Πολεοδομικό Γραφείο Ξυλοκάστρου, ο Ιωάννης Αντωνόπουλος, αδελφός του Λυκούργου Αντωνόπουλου, πατέρας της αρχικής αιτούσας Ευαγγελίας Κατσαρού, φερόμενος ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου, ζήτησε να νομιμοποιηθεί ο β' όροφος της εν λόγω οικοδομής κατ'εφαρμογή των διατάξεων του ν. 1512/1985. Με την αίτηση αυτή συνυποβλήθηκαν και τα εξής έγγραφα: α) η από Μαρτίου 1991 δήλωση αντοχής της οικοδομής, υπογεγραμμένη από τους πολιτικούς μηχανικούς Α. Κατσικα και B. Κούρτη και β) η από Μαρτίου 1991 τεχνική έκθεση της μηχανικού B. Κούρτη, σύμφωνα με την οποία το ισόγειο της οικοδομής, ιδιοκτησίας ήδη των εκκαλουσών, κατασκευάσθηκε δυνάμει της 259/1949 οικοδομικής άδειας, η οποία αναθεωρήθηκε το έτος 1970 για 8 / 14

την προσθήκη του ορόφου. Κατά το έτος αυτό κατασκευάσθηκαν τόσο ο α', όσο και ο β' όροφος της οικοδομής σε συμφωνία με τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις. Αναφέρεται δε στην έκθεση αυτή ότι σύμφωνα με την παράγραφο 8.5 του άρθρου 8 του ν. 1512/1985, αυθαίρετες κατασκευές που είναι σύμφωνες με τους ισχύοντες κατά το χρόνο κατασκευής τους όρους δόμησης, δύνανται να νομιμοποιηθούν εκ των υστέρων. Υποβλήθηκε επίσης η 716/28.03.1991 βεβαίωση του δημάρχου Ξυλοκάστρου ότι η οικία ιδιοκτησίας Ι. Αντωνόπουλου επί της εν λόγω οικοδομής κατασκευάσθηκε το έτος 1970, καθώς επίσης και η από 29.03.1991, αντίστοιχου περιεχομένου, υπεύθυνη δήλωση του Ι. Αντωνόπουλου. Εξ άλλου, αν και έπεται χρονικά από το χρόνο υποβολής της ως άνω αιτήσεως εκδόσεως οικοδομικής άδειας «νομιμοποίησης», μεταξύ των στοιχείων του φακέλου περιλαμβάνεται και η, μεταγενέστερη χρονικά, 1542/17.07.1991 απόφαση του Νομάρχη Κορίνθου περί εξαιρέσεως των αυθαιρέτων τμημάτων της επίμαχης οικοδομής από την κατεδάφιση, η οποία εκδόθηκε κατ'επίκληση των διατάξεων των παραγρ. 3, 4 και 5 του άρθρου 16, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 8 του ν. 1512/1985. Η απόφαση αυτή εκδόθηκε ύστερα από την από 24.06.1991 θετική εισήγηση του ΣΧΟΠ, με την οποία υιοθετήθηκε η 606/01.04.1991 εισήγηση του Προϊσταμένου του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου, όπου βεβαιώνεται ότι η πιο πάνω κατασκευή β' ορόφου στην οικοδομή ήταν σύμφωνη με τις τότε (ήτοι κατά το χρόνο ανεγέρσεως) ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις και ότι η οικοδομή δεν υπερέβαινε τη συνολικά επιτρεπτή κάλυψη, σύμφωνα με την τεχνική έκθεση της μηχανικού B. Κούρτη. Κατόπιν αυτών εκδόθηκε η 308/1994 οικοδομική άδεια -α' ανακληθείσα- του Π. Γ. Ξυλοκάστρου για τη νομιμοποίηση του β' ορόφου της οικοδομής επί της οδού Κ. Καραμανλή 53, σύμφωνα με το ν. 1512/1985. Ακολούθως, μετά από αίτηση της Ε. Κατσαρού, κληρονόμου του Ι. Αντωνόπουλου, εκδόθηκε η 307/2001 οικοδομική άδεια -β'ανακληθείσα- του ανωτέρω πολεοδομικού γραφείου, με την οποία επετράπησαν επισκευές στον α' και β' όροφο της εν λόγω οικοδομής. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την τεχνική έκθεση του μηχανικού Π. Θεοδωρακόπουλου, οι εργασίες επισκευής αφορούσαν σε σοφατίσματα της μεσοτοιχίας μεταξύ του α' και του β' ορόφου, σε επισκευές λόγω επικινδυνότητας των εξωστών στην πίσω πλευρά των α' και β' ορόφων και στην επισκευή και επένδυση της υπάρχουσας κλίμακας. Ύστερα από αίτηση, όμως, του Λ. Αντωνόπουλου, διενεργήθηκε αυτοψία επί του ανωτέρω κτηρίου από μηχανικό της Διεύθυνσης ΧΩ.ΠΟ.ΠΕ. της Νομαρχίας Κορίνθου και εκδόθηκε το 3090/22.04.2002 έγγραφο της Δ/νσης ΧΩ.ΠΟ.ΠΕ Κορινθίας. Στο έγγραφο αυτό αναφέρονται τα εξής: «. Ο τοίχος της ισόγειας οικίας του κ. Αντωνόπουλου, πάνω στον οποίο καταλήγει η σκάλα του κτιρίου που οδηγεί από το ισόγειο στον α' όροφο, έχει ρηγματωθεί. Οι βλάβες αυτές πιθανόν να οφείλονται στο επί πλέον φορτίο που δέχθηκε η σκάλα από τις στρώσεις μαρμάρου που τοποθετήθηκαν πρόσφατα σε αυτήν. Επιπλέον, λόγω των περιβαλλοντικών δράσεων, οι οπλισμοί της σκάλας έχουν αποκαλυφθεί και οξειδωθεί..», υποδεικνύεται δε προς το Πολεοδομικό Γραφείου Ξυλοκάστρου η λήψη μέτρων, κατόπιν μελέτης αρμοδίου μηχανικού, για να αρθεί ο πιθανός κίνδυνος. Ενόψει αυτού, με την 1560/03/18.06.2003 απόφαση του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου ανακλήθηκαν οι 308/94 και 307/01 9 / 14

οικοδομικές άδειες, αφού ελήφθησαν υπόψη τα εξής έγγραφα: α) το 972/22.05.1991 έγγραφο του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου, το οποίο εκδόθηκε σε απάντηση αιτήσεως που είχε υποβάλει ο Λ. Αντωνόπουλος και σύμφωνα με το οποίο, κατόπιν ελέγχου που διενεργήθηκε στην οικοδομή του (ισόγειο), «διαπιστώθηκαν ρηγματώσεις κατά μήκος των δοκών, αποκάλυψη των οπλισμών και διάβρωση αυτών, καθώς και ρηγματώσεις στα επιχρίσματα. Οι ζημιές αυτές οφείλονται στην παλαιότητα της οικοδομής, καθώς και στον σεισμό. Η στατική επάρκεια της οικοδομής είναι θέμα ειδικής στατικής μελέτης καθόσον πρόκειται για μικτή κατασκευή από φέρουσα τοιχοποιία και οπλισμένο σκυρόδεμα όπου άνω του ισογείου υπάρχουν δύο όροφοι.», όπως δε αναφέρει η εν λόγω πράξη ανακλήσεως, στατική μελέτη «δεν υποβλήθηκε και δεν εγκρίθηκε κατά την έκδοση της άδειας νομιμοποίησης του B' ορόφου» και β) το 3090/22.04.2002 έγγραφο της Δ/νσης ΧΩ.ΠΟ.ΠΕ Κορινθίας, με το οποίο (όπως ανωτέρω περιγράφεται) διαπιστώνονται βλάβες στο ισόγειο της οικοδομής και υποδεικνύεται η άμεση λήψη μέτρων ασφαλείας για να αρθεί ο πιθανός κίνδυνος. Κατόπιν αυτού η ανάκληση της 307/2001 και της 308/1994 άδειας εχώρησε με την αιτιολογία ότι αυτές εκδόθηκαν καθ'υπέρβαση: α) του π.δ/τος της 8/13.07.1993, χωρίς την επιβεβλημένη μελέτη της στατικής επάρκειας και αντοχής του κτιρίου και β) του ν. 1512/1985 και του π.δ/τος 267/1998, χωρίς τον υπολογισμό και την καταβολή των αναλογούντων στην υπέρβαση προστίμων. Κατά της αποφάσεως αυτής η Ε. Κατσαρού άσκησε την αναφερόμενη στη σκέψη 2 προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, προβάλλοντας ότι η ανάκληση των οικοδομικών αυτών αδειών εχώρησε μη νομίμως, ήτοι μετά πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος από την έκδοσή τους που δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογος χρόνος, η οποία απορρίφθηκε με την 13768/19.09.2003 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, κατ'αποδοχή της από 18.09.2003 εισηγήσεως του Διευθυντή της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας, με την αιτιολογία ότι η διαπιστωθείσα επικινδυνότητα του ισογείου τμήματος της οικοδομής αποτελεί μείζονα λόγο ανακλήσεως των οικοδομικών αδειών ανεξάρτητα από το χρόνο εκδόσεώς τους. Για την έκδοση της αποφάσεως αυτής ελήφθη υπόψη τόσο η προσβαλλόμενη απόφαση περί ανακλήσεως άρα και το ανωτέρω 972/22.5.1991 έγγραφο του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου, όσο και το 2122/03/10.09.2003 έγγραφο του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου προς τον Γενικό Γραμματέα, στο οποίο επαναλαμβάνεται ότι προκύπτει η επικινδυνότητα της κατασκευής και αναφέρεται ότι η Ε. Κατσαρού επιρρίπτει ευθύνες στον συνιδιοκτήτη της οικοδομής κάτοχο του ισογείου ορόφου και όχι στα επιβληθέντα, με την προσθήκη ορόφου, χωρίς στατική μελέτη, φορτία. Κατά της ανωτέρω αποφάσεως του Γ. Γ. Περιφέρειας Πελοποννήσου η Ε. Κατσαρού άσκησε αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης, η οποία έγινε δεκτή με την εκκαλούμενη 55/2007 απόφαση με τις σκέψεις που αναφέρονται στη σκέψη 2 της παρούσης αποφάσεως. 8.Επειδή, από τα ανωτέρω εκτεθέντα προκύπτει ότι, για την έκδοση της 308/94 οικοδομικής άδειας νομιμοποιήσεως του επίμαχου αυθαιρέτου-β' ορόφου της 10 / 14

οικοδομής, η οποία έγινε κατ'επίκληση των διατάξεων του ν. 1512/1985, έπρεπε να τύχει εφαρμογής η ειδικώς καθοριζόμενη διαδικασία της ΥΑ 23187/3627/1985, η οποία εκδόθηκε κατ'εξουσιοδότηση της παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 1337/1983, όπως ίσχυε μετά την τροποποίησή της με την παρ. 8 του άρθρου 8 του ν. 1512/1985. Τούτο διότι το αυθαίρετο κτίσμα των εφεσιβλήτων, ως κατασκευή που είχε ανεγερθεί πριν από τις 31.12.1983 και για την οποία δεν είχε υποβληθεί η δήλωση του άρθρου 15 του ίδιου νόμου, ενέπιπτε στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής, ανήκε δηλαδή στην ειδική αυτή κατηγορία αυθαιρέτων. Σύμφωνα δε με την ανωτέρω ΥΑ, για την έκδοση οικοδομικής άδειας νομιμοποίησης της εν λόγω κατηγορίας αυθαιρέτων, που ρυθμίζονταν από ειδικές διατάξεις, εφαρμοστέο τύγχανε το π.δ. της 3/8.09.1983, κατά τις διατάξεις του οποίου προβλεπόταν, μεταξύ άλλων, και η υποβολή στατικής μελέτης. Επομένως, εφόσον για την έκδοση της 308/94 οικοδομικής άδειας προκύπτει ότι ακολουθήθηκε εν προκειμένω η διαδικασία της παρ. 5 του άρθρου 15 του ν. 1337/83, με την υποβολή, από τους επιβλέποντες μηχανικούς, δήλωσης αντοχής ακινήτου, και όχι αυτή της παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 1337/83, όπως ίσχυε μετά την τροποποίησή της με την παρ. 8 του άρθρου 8 του ν. 1512/1985, η άδεια αυτή δεν εκδόθηκε νομίμως εφ' όσον δεν τηρήθηκαν οι οικείες διατάξεις περί υποβολής στατικής μελέτης και υπολογισμού της στατικής επάρκειας της οικοδομής, τούτο δε, ανεξαρτήτως των τυχόν άλλων πλημμελειών της εν λόγω οικοδομικής άδειας, οι οποίες δεν διαπιστώθηκαν από την πολεοδομική αρχή με την πράξη ανακλήσεώς της και οι οποίες συνίστανται στο μη νόμιμο της αποφάσεως του Νομάρχη για την εξαίρεση του αυθαιρέτου από την κατεδάφιση. Εξ άλλου, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η πολεοδομική αρχή και ακολούθως ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας με την προσβαλλόμενη απόφαση, στήριξαν την ανάκληση της άδειας στη διαπιστωθείσα επικινδυνότητα του ισογείου ορόφου της οικοδομής, η οποία επήλθε μετά την ανέγερση των δύο επιπλέον ορόφων. Και ναι μεν στο 3090/22.04.2002 έγγραφο της Δ/νσης Χω.Πο.Πε της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κορινθίας γίνεται αναφορά σε ρηγματώσεις του τοίχου της ισόγειας οικείας, οι οποίες πιθανόν οφείλονται στο επιπλέον φορτίο που δέχθηκε η σκάλα που οδηγεί στον πρώτο όροφο από τις στρώσεις μαρμάρου που τοποθετήθηκαν πρόσφατα σε αυτή, ήτοι με το έγγραφο αυτό η επικινδυνότητα της οικοδομής δεν αποδίδεται στην προσθήκη του α' ορόφου, όπως εσφαλμένα δέχεται ο Γ. Γ. Περιφέρειας με την προσβαλλόμενη απόφαση και επισημαίνεται με το υπόμνημα των εφεσίβλητων, όμως στην 1560/03 απόφαση περί ανακλήσεως της άδειας γίνεται ρητή μνεία του 972/1991 εγγράφου του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου, με το οποίο, όπως προαναφέρθηκε στη σκέψη 7, «διαπιστώθηκαν ρηγματώσεις κατά μήκος των δοκών, αποκάλυψη των οπλισμών και διάβρωση αυτών, καθώς και ρηγματώσεις στα επιχρίσματα», ήτοι διαπιστώθηκε η επικινδυνότητα του ισογείου της οικοδομής. Εξ άλλου, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, είναι αδιάφορο το γεγονός της αποδόσεως των βλαβών στην έλλειψη συντηρήσεως του ισογείου της οικοδομής (όπως έκρινε το Εφετείο και προβάλλουν οι αιτούντες), ή σε περιβαλλοντικές δράσεις ή στη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής (όπως αναφέρεται στο προαναφερθέν έγγραφο της διοικήσεως), δεδομένου 11 / 14

ότι η έλλειψη ελέγχου της στατικής επάρκειας της οικοδομής σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής των δύο άνωθεν του ισογείου ορόφων (τόσο δηλαδή για τον α' όροφο, η κατασκευή του οποίου αδειοδοτήθηκε με την αναθεώρηση της αρχικής άδειας το έτος 1970, βάσει φακέλου τα στοιχεία του οποίου έχουν χαθεί από την πολεοδομική αρχή, όσο και για τη νομιμοποίηση του β' ορόφου), εν συνδυασμώ με τη διαπιστωθείσα επικινδυνότητα του ισογείου συνιστά ιδιαιτέρως σοβαρό λόγο δημοσίου συμφέροντος για την ανάκληση της οικοδομικής άδειας. Για το λόγο αυτό, δεν τίθεται ζήτημα λήψεως ή μη υπόψη του -αναφερόμενου στη σκέψη 2-1570/14.05.2004 εγγράφου της Ν.Α. Κορινθίας οι δε σχετικοί λόγοι εφέσεως που αναφέρονται στο εσφαλμένο της κρίσεως του Εφετείου, το οποίο στήριξε την κρίση του και στο ανωτέρω έγγραφο, προβάλλονται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι η αιτιολογία τόσο της προσβαλλόμενης αποφάσεως του Γ. Γ. Περιφέρειας, όσο και της ανακλητικής αποφάσεως, στηρίζεται επαρκώς από τα στοιχεία του φακέλου, από τα οποία προκύπτουν οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που υπαγόρευσαν την ανάκληση των αδειών και δεν ανατρέπεται από τις εκτιμήσεις των οργάνων που συνέταξαν το έγγραφο αυτό ως προς τη γενεσιουργό αιτία των βλαβών που είχαν διαπιστωθεί στην ισόγεια οικοδομή των εκκαλουσών. Νομίμως, συνεπώς, ανακλήθηκε η 308/94 οικοδομική άδεια 9 περίπου έτη μετά την έκδοσή της, εφ' όσον είχε εκδοθεί αν και δεν υποβλήθηκε μαζί με αυτήν η επιβαλλόμενη από τις οικείες διατάξεις στατική μελέτη, περαιτέρω δε η ανάκληση αυτή έλαβε χώρα για λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου και αφορούν την έλλειψη ελέγχου και θεώρησης της στατικής επάρκειας της επίμαχης οικοδομής και, επικουρικά, στη διαπιστωθείσα επικινδυνότητα του ισογείου της οικοδομής αυτής ήδη από το έτος 1991. Συνεπώς, πρέπει να γίνουν δεκτοί οι προβαλλόμενοι περί τούτου και ήδη αναφερθέντες στη σκέψη 3 λόγοι εφέσεως, να εξαφανισθεί η εφεσιβαλλόμενη απόφαση η οποία έκρινε αντιθέτως και να κριθεί η αίτηση ακυρώσεως, θεωρουμένης μάλιστα ως συμπροσβαλλόμενης με την αίτηση αυτή της 1560/2003 πράξεως του Πολεοδομικού Γραφείου Ξυλοκάστρου, με την οποία ανακλήθηκαν οι επίδικες οικοδομικές άδειες (πρβλ. ΣτΕ 4303/2010),και μάλιστα εμπροθέσμως, διότι η προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως κατά της αποφάσεως αυτής διακόπηκε με την άσκηση της 2029/24.07.2003 προσφυγής νομιμότητας, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ο χρόνος κοινοποιήσεως της 1560/18.06.2003 αποφάσεως στην Ε. Κατσαρού, αρχική προσφεύγουσααιτούσα (πρβλ ΣτΕ 5204/1995). 9.Επειδή, δεδομένων όσων έγιναν ήδη δεκτά σχετικά με το νόμιμο της ανακλήσεως αυτής, οι περί του αντιθέτου λόγοι ακυρώσεως, με τους οποίους προβάλλεται ότι η πράξη ανάκλησης της 308/94 οικοδομικής άδειας είναι ακυρωτέα διότι αντίκειται στις αρχές της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου καθώς επίσης και διότι η ανακλητική απόφαση εκδόθηκε μετά την πάροδο του ευλόγου χρόνου από την έκδοση της οικοδομικής άδειας, είναι αβάσιμοι και πρέπει να απορριφθούν, δεκτών γενομένων των ισχυρισμών της παρεμβάσεως (πρβλ. Σ.τ.Ε. 3367/2014, 4069/2012, 12 / 14

477/2007). 10.Επειδή, αλυσιτελώς προβάλλεται με την αιτηση ακυρώσεως ότι ουδέποτε κοινοποιήθηκε στην προσφεύγουσα Ε. Κατσαρού το 2122/03/10.09.2003 έγγραφο της Πολεοδομίας Ξυλοκάστρου, δεδομένου ότι με το έγγραφο αυτό η εν λόγω υπηρεσία διατύπωσε τις απόψεις της προς τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου, ως προς τους λόγους ανακλήσεως των οικοδομικών αδειών, νομίμως συνεπώς αυτό ελήφθη υπόψη από την προσβαλλόμενη με την αίτηση ακυρώσεως πράξη, ως αναφερόμενο μάλιστα σε ήδη ληφθέντα υπόψη στοιχεία του πολεοδομικού φακέλου, ενώ, εξ άλλου, το γεγονός ότι δεν απευθυνόταν το έγγραφο αυτό και προς την Ε. Κατσαρού δεν άγει σε πλημμέλεια της προσβαλλόμενης αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Πελοποννήσου. Εξ άλλου, δεδομένου ότι η ανάκληση των οικοδομικών αδειών εχώρησε για λόγους αντικειμενικούς, αβασίμως προβάλλεται ότι δεν κλήθηκε η Ε. Κατσαρού να διατυπώσει τις απόψεις της πριν από την έκδοση της, δυσμενούς για εκείνη, πράξεως ανακλήσεώς τους (πρβλ. ΣτΕ 3367/2014, 3982, 3906/2008), τούτο δε διότι στην περίπτωση αυτή ανακλήσεως παράνομης διοικητικής πράξης εντός ευλόγου χρόνου από την έκδοσή της, για τον λόγο ότι δεν συνέτρεχαν οι απαιτούμενες για την έκδοση της πράξης νόμιμες προϋποθέσεις, η ακρόαση του διοικουμένου δεν μπορεί να επιδράσει στην διαμόρφωση της κρίσης της Διοίκησης (βλ. ΣτΕ 4069/2012). Περαιτέρω, ανεξαρτήτως του εάν συνιστά πλημμέλεια της 1560/2003 ανακλητικής πράξεως η μη διενέργεια αυτοψίας από την πολεοδομική αρχή, ο σχετικός λόγος προβάλλεται αβασίμως διότι η πράξη αυτή εκδόθηκε, κατά τα προαναφερθέντα, μετά από ελέγχους των πολεοδομικών οργάνων στην επίμαχη οικοδομή, τόσο το έτος 1991, όσο και το έτος 2002, οι δε αιτούντες δεν επικαλούνται παραβίαση νομοθετικών διατάξεων που να επιβάλλουν τη διενέργεια αυτοψίας. 11.Επειδή, ο λόγος ακυρώσεως που στρέφεται αποκλειστικά κατά της 13768/2003 αποφάσεως του Γ. Γ. Περιφέρειας Πελοποννήσου και με τον οποίο προβάλλεται ότι δεν κλήθηκε η Ε. Κατσαρού από την Περιφέρεια σε ακρόαση πριν από την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης του Γενικού Γραμματέα, είναι απορριπτέος, δεδομένου ότι η απόφαση αυτή εκδόθηκε κατόπιν ασκήσεως προσφυγής από την ίδια. Ανεξαρτήτως αυτού, ο λόγος αυτός δεν προβάλλεται λυσιτελώς διότι οι αιτούντες δεν μνημονεύουν τους ισχυρισμούς που θα προέβαλαν ενώπιον της Διοικήσεως αν πράγματι είχαν κληθεί σε ακρόαση (πρβλ Ολομ. ΣτΕ 4447/2012). Εξ άλλου, δεν συνιστούν πλημμέλειες της εν λόγω αποφάσεως του Γ. Γ. Περιφέρειας Πελοποννήσου, ούτε η έλλειψη μνείας στο κείμενο αυτής της τυχόν δυνατότητας της Ε. Κατσαρού να προσφύγει ενώπιον των δικαστηρίων (υπ' αριθ. 2 λόγος ακυρώσεως) ούτε η έλλειψη κοινοποίησης της αποφάσεως αυτής στους αντικλήτους της αιτούσας (υπ' αριθ. 3 λόγος ακυρώσεως), διότι δεν προβλέπεται κατά νόμον η τήρηση των διατυπώσεων αυτών ως προϋπόθεση του κύρους της εν λόγω αποφάσεως, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου λόγων ακυρώσεως. 13 / 14

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 12.Επειδή, περαιτέρω, δεδομένου ότι νομίμως ανακλήθηκε η άδεια νομιμοποίησης του β' ορόφου της επίμαχης οικοδομής, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, νομίμως στη συνέχεια ανακλήθηκε η 307/2001 άδεια που είχε εκδοθεί για εργασίες επισκευής των α' και β' ορόφων της οικοδομής και η οποία έχει ως έρεισμά της την 308/94 οικοδομική άδεια, δοθέντος μάλιστα ότι η ανάκληση αυτή εχώρησε σε διάστημα μικρότερο των πέντε ετών από την έκδοσή της. Εξ άλλου, οι αιτούντες δεν πλήττουν με ειδικότερους και αυτοτελείς ισχυρισμούς την αιτιολογία ανακλήσεως της 307/2001 οικοδομικής άδειας, η οποία συνίστατο στο ότι αυτή εκδόθηκε καθ'υπέρβαση του π.δ. της 8/13.07.1993, αλλά προβάλλουν αορίστως ότι «όλες οι εργασίες που έχουν γίνει στον α' και β' όροφο της οικοδομής έχουν γίνει νομίμως και κατά τα προβλεπόμενα από την πολεοδομική νομοθεσία». 13.Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη έφεση, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη, να απορριφθεί η αίτηση ακυρώσεως και να γίνει δεκτή η παρέμβαση. 14 / 14