ΣτΕ 1102/2016 [Άρνηση ανάκλησης συντελεσμένης απαλλοτρίωσης]

ΣτΕ 1102/2016 [Άρνηση ανάκλησης συντελεσμένης απαλλοτρίωσης] Περίληψη -Εάν πριν από την παρακατάθεση της προσωρινής αποζημίωσης έχει εκδοθεί απόφαση που προσδιορίζει οριστικά την αποζημίωση, για τη συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης απαιτείται η καταβολή ή παρακατάθεση της οριστικής αποζημίωσης εντός της ίδιας προθεσμίας, δηλαδή εντός ενός και ημίσεος έτους από τον καθορισμό της προσωρινής αποζημίωσης, δεδομένου ότι αναβίωση της προθεσμίας αυτής από τον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης δεν προβλέπεται και μάλιστα αντιστρατεύεται τον σκοπό των οικείων διατάξεων αυτών που είναι η ταχεία καταβολή του δικαστικώς οριζόμενου ποσού αποζημίωσης. Εφόσον συνομολογείται από τον Δήμο Θεσσαλονίκης ότι το κατατεθέν ποσό αφορούσε και την επίμαχη ιδιοκτησία, από τη δημοσίευση της σχετικής ανακοίνωσης στο ΦΕΚ συντελέστηκε η απαλλοτρίωση του εν λόγω ακινήτου. -Το επίμαχο ακίνητο χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο και στη συνέχεια το ίδιο ακίνητο έπαυσε πλέον να είναι ρυμοτομούμενο και περιελήφθη σε οικοδομικό τετράγωνο. Με τις πράξεις αυτές εκδηλώθηκε σαφώς και ανενδοιάστως η βούληση της Διοίκησης να μην χρησιμοποιήσει το απαλλοτριωθέν για τον σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε, δηλαδή για τη διάνοιξη οδού, αλλά ούτε και για άλλο σκοπό δημόσιας ωφέλειας. -Εφόσον συντελέστηκε ως προς το επίμαχο ακίνητο η κηρυχθείσα αναγκαστική απαλλοτρίωση και ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει δικαίωμα να καταλάβει το ακίνητο, η αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου Άνω Πόλης του Δήμου Θεσσαλονίκης δεν αρκεί για την επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση, δηλαδή για την επάνοδο του δικαιώματος κυριότητας του ακινήτου στους φερόμενους ως ιδιοκτήτες αυτού, όπως και οι τελευταίοι ζήτησαν με αίτησή τους προς τη Διοίκηση. -Από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ο ισχυρισμός κατά τον οποίο εν προκειμένω δεν είναι «πρακτικά» δυνατή η ανάκληση της απαλλοτρίωσης μόνο για τους αιτούντες, καθώς από άλλους συνιδιοκτήτες του οικοπέδου έχει εισπραχθεί η αποζημίωση, αφενός διότι οι αιτούντες ζητούν την ανάκληση της απαλλοτρίωσης προκειμένου να περιέλθει και πάλι στην ιδιοκτησία τους το επίμαχο κατάστημα και όχι την ανάκληση της απαλλοτρίωσης για τους λοιπούς συνιδιοκτήτες και αφετέρου διότι οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι το κατάστημα αυτό αποτελεί αυτοτελή ιδιοκτησία με ποσοστό επί του οικοπέδου, ο ισχυρισμός δε αυτός των αιτούντων, ο οποίος μάλιστα δεν αντικρούεται ειδικώς, αν διαπιστωθεί από τη Διοίκηση ότι είναι ακριβής, καθιστά εφικτή, κατ αρχήν, την ανάκληση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης μόνο για το συγκεκριμένο ακίνητο. Κατά συνέπεια, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η 1 / 13

προσβαλλόμενη άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει τη συντελεσμένη απαλλοτρίωση του επίμαχου ακινήτου δεν αιτιολογείται νομίμως και για τον λόγο αυτό, που προβάλλεται βασίμως, η άρνηση αυτή πρέπει να ακυρωθεί και να αναπεμφθεί η υπόθεση στη Διοίκηση, προκειμένου αυτή να προβεί στις νόμιμες ενέργειες. Πρόεδρος: Χρ. Ράμμος Εισηγητής: Δ. Βασιλειάδης Δικηγόροι: Δημ. Στράτογλου, Β. Κορκίζογλου, Δημ. Στράνη Βασικές Σκέψεις 2.Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της σιωπηρής άρνησης της Διοίκησης, τεκμαιρόμενης από την άπρακτη πάροδο τριμήνου από την υποβολή της από 4.6.2009 αίτησης, να ανακαλέσει συντελεσμένη ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου (καταστήματος) εμβαδού 16,68 τ.μ. επί των οδών Κλειούς και Αριστέως 2 στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, το οποίο προηγουμένως φέρεται να ανήκε στην ιδιοκτησία των αιτούντων. 3.Επειδή, η εκδίκαση της κρινόμενης αίτησης υπάγεται στο Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (Σ.τ.Ε. 4727/2012). 4.Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 283 παρ. 2 του ν. 3852/2010 (Α'87), μετά την κατάργηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης η παρούσα δίκη νομίμως συνεχίζεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση κατά της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Εξάλλου, η υπόθεση νομίμως συζητήθηκε, αν και δεν παρέστη η ανωτέρω Περιφέρεια, διότι, όπως προκύπτει από το σχετικό αποδεικτικό που υπάρχει στον φάκελο, αντίγραφα της κρινόμενης αίτησης και της από 28.1.2013 πράξης της Προέδρου του Τμήματος περί ορισμού δικασίμου και εισηγητού επιδόθηκαν νομίμως στην εν λόγω Περιφέρεια. 5.Επειδή, οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι με το από 28.11.1985 π.δ., δυνάμει του οποίου αναθεωρήθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο του Δήμου Θεσσαλονίκης στην περιοχή «Άνω Πόλη», και την 5745/88 πράξη τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημίωσης απαλλοτριώθηκε για τη διάνοιξη της οδού Στρυμόνος από Δ.Πολιορκητού έως Ακρίτα, μεταξύ άλλων, οικόπεδο («ιδιοκτησία 5») μετά των συστατικών και επικειμένων του, στα οποία περιλαμβάνεται και κατάστημα εμβαδού 16,68 τ.μ. που ανήκε στην ιδιοκτησία τους. Για την απόδειξη του ανωτέρω ισχυρισμού τους οι αιτούντες προσκόμισαν, μεταξύ άλλων, α) την από 14.12.1991 δήλωση φόρου κληρονομίας, β) την 6979/1994 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης με την οποία καθαρίσθηκε προσωρινή τιμή μονάδας για την απαλλοτρίωση ακινήτων, πλην άλλων και της ιδιοκτησίας 5 στην οποία βρίσκεται το προαναφερθέν κατάστημα, με σκοπό την εφαρμογή του σχεδίου και τη διάνοιξη της 2 / 13

οδού, γ) την απόφαση 2850/1995 του Εφετείου Θεσσαλονίκης με την οποία καθορίσθηκε οριστική τιμή μονάδας, δ) την 14899/2000 δήλωσή τους για την αποδοχή κληρονομίας ενώπιον της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Ελ. Γκουτσαμάνη- Υφαντίδου και ε) την 6495/2006 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης σχετικά με την αναγνώριση της Μαρίκας Ιστράτογλου ή Στράτογλου ως δικαιούχου αποζημίωσης για ορισμένα από τα επικείμενα της ιδιοκτησίας 5 στην παραπάνω θέση. Επομένως, εφόσον οι αιτούντες φέρονται ως εξ αδιαιρέτου συγκύριοι του επίμαχου καταστήματος πριν από την κήρυξη και συντέλεση της απαλλοτρίωσης, με έννομο συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση, παραδεκτώς δε ομοδικούν, διότι προβάλλουν κοινούς λόγους ακυρώσεως οι οποίοι ερείδονται στην ίδια νομική και πραγματική βάση. Ενόψει των ανωτέρω, ο ισχυρισμός του Δήμου Θεσσαλονίκης, με τον οποίο προβάλλεται ότι οι αιτούντες στερούνται εννόμου συμφέροντος, είναι απορριπτέος. 6.Επειδή, στο άρθρο 45 του π.δ.18/1989 (Α' 8) ορίζεται ότι «1. Η αίτηση ακυρώσεως για υπέρβαση εξουσίας ή παράβαση νόμου επιτρέπεται μόνο κατά των εκτελεστών πράξεων των διοικητικών αρχών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, που δεν υπόκεινται σε άλλο ένδικο μέσο ενώπιον δικαστηρίου [.] 4. Στις περιπτώσεις που ο νόμος επιβάλλει σε κάποια αρχή να ρυθμίσει συγκεκριμένη σχέση με την έκδοση εκτελεστής πράξης, η οποία υπάγεται στους όρους της παραγράφου 1, η αίτηση ακυρώσεως είναι δεκτή και κατά της παράλειψης της αρχής να προβεί σε οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια. Η αρχή θεωρείται ότι αρνείται την ενέργεια αυτή όταν παρέλθει άπρακτη η ειδική προθεσμία που τυχόν τάσσει ο νόμος, διαφορετικά όταν παρέλθει τρίμηνο από την υποβολή της σχετικής αιτήσεως στη Διοίκηση, η οποία είναι υποχρεωμένη να χορηγεί ατελώς βεβαίωση για την ημέρα υποβολής της αίτησης αυτής. Αίτηση ακυρώσεως που ασκείται πριν παρέλθουν οι παραπάνω προθεσμίες είναι απαράδεκτη. Με την αίτηση ακυρώσεως που ασκείται παραδεκτώς κατά σιωπηρής αρνήσεως λογίζεται ότι συμπροσβάλλεται και η τυχόν μεταγενέστερη ρητή αρνητική πράξη της Διοίκησης, η οποία μπορεί πάντως να προσβάλλεται και αυτοτελώς [.]», στο δε άρθρο 46 του αυτού π.δ. ορίζεται ότι «1. Η αίτηση ακυρώσεως ασκείται, εάν ειδικώς δεν ορίζεται διαφορετικά, μέσα σε προθεσμία εξήντα ημερών που αρχίζει από την επομένη της κοινοποίησης της προσβαλλόμενης πράξης ή της δημοσίευσής της, αν την τελευταία επιβάλλει ο νόμος ή, διαφορετικά, από τότε που ο αιτών έλαβε πλήρη γνώση της πράξης. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 45 η προθεσμία αρχίζει από την παρέλευση των προθεσμιών που ορίζουν οι διατάξεις αυτές. 2 [.].». Περαιτέρω, από το συνδυασμό των εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων των άρθρων 4 παρ. 1 και 20 παρ. 1 του Συντάγματος, 11 του Κώδικα περί δικών του Δημοσίου (κ.δ. από 26.6/10.7.1944, Α' 139), 11 παρ. 2 του ν. 1756/1988 (Α' 35) και 22 παρ. 4 του ν. 1868/1989 (Α' 230) συνάγεται ότι η εξηκονθήμερη προθεσμία για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως αναστέλλεται κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών, δηλαδή από 1 Ιουλίου μέχρι 15 Σεπτεμβρίου (πρβλ. Σ.τ.Ε. 1015/2013 Ολομ., 1757/2008 Ολομ., 1240/2006, 2808/2002 Ολομ., 3 / 13

2807/2002 Ολομ. κ.ά.). Συνεπώς, αν το γεγονός που κινεί την προθεσμία συμβεί κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών, η προθεσμία αρχίζει να τρέχει μετά τη λήξη των διακοπών αυτών. Στην προκειμένη περίπτωση οι αιτούντες με την από 4.6.2009 εξώδικη αίτηση, η οποία επιδόθηκε στις 12.6.2009 στον Υπουργό Μακεδονίας-Θράκης, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης, τον Δήμο Θεσσαλονίκης και στις 16.6.2009 στον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, ζήτησαν την ανάκληση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης του προαναφερθέντος ακινήτου και την τροποποίηση των λοιπών σχετικών πράξεων (τακτοποίησης και αναλογισμού κ.λπ.), κατά της σιωπηρής δε απόρριψης της αίτησής τους κατέθεσαν την κρινόμενη αίτηση στις 12.11.2009 στη Γραμματεία του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης. Επομένως, και υπό την εκδοχή ότι η τρίμηνη προθεσμία αποφάνσεως των οργάνων της Διοίκησης κινήθηκε από 12.6.2009, δηλαδή από την χρονολογικώς πρώτη επίδοση της αίτησης προς τις ανωτέρω Υπηρεσίες, το τρίμηνο συμπληρώθηκε στις 12.9.2009 και η προθεσμία για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως άρχισε μετά τη λήξη των δικαστικών διακοπών, ήτοι από 16.9.2009. Ως εκ τούτου, η υπό κρίση αίτηση εμπροθέσμως ασκήθηκε στις 12.11.2009 (58η ημέρα), ο περί του αντιθέτου δε ισχυρισμός που προβάλλεται από τον Δήμο Θεσσαλονίκης είναι αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί. 7.Επειδή, στο άρθρο 17 του Συντάγματος ορίζεται ότι «1 [.] 2. Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Αν ζητηθεί απευθείας ο οριστικός προσδιορισμός της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της σχετικής συζήτησης στο δικαστήριο [.] 4 [.] Η αποζημίωση που ορίστηκε καταβάλλεται υποχρεωτικά το αργότερο μέσα σε ενάμισι έτος από τη δημοσίευση της απόφασης για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης και, σε περίπτωση απευθείας αίτησης για οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης, από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης του δικαστηρίου, διαφορετικά η απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδικαίως». Περαιτέρω, στο μεν άρθρο 7 παρ. 1 του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (Κ.Α.Α.Α.), που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2882/2001 (Α' 17) και έχει εν προκειμένω εφαρμογή με βάση τον κρίσιμο χρόνο εκδήλωσης της τεκμαιρόμενης άρνησης της Διοίκησης να ανακαλέσει την επίμαχη συντελεσμένη ρυμοτομική απαλλοτρίωση (Σ.τ.Ε. 1211/2007 Ολομ., 3289/2005 Ολομ. κ.ά.), ορίζεται ότι «Η αναγκαστική απαλλοτρίωση συντελείται με την καταβολή στον δικαστικώς αναγνωρισθέντα ή στον αληθινό δικαιούχο της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε προσωρινά ή οριστικά κατά τον παρόντα νόμο ή με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως γνωστοποίησης ότι η αποζημίωση [.] κατατέθηκε στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων [.]», στο δε άρθρο 12 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι «1. Συντελεσμένη αναγκαστική απαλλοτρίωση που κηρύχθηκε υπέρ: α) του Δημοσίου, β) 4 / 13

νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, γ) Ο.Τ.Α. Α' και Β' βαθμού, δ) επιχειρήσεων που ανήκουν στο Δημόσιο και σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και ε) οργανισμών κοινής ωφέλειας δύναται να ανακληθεί ολικώς ή μερικώς εφόσον η αρμόδια υπηρεσία κρίνει ότι δεν είναι αναγκαία για την εκπλήρωση του αρχικού ή άλλου σκοπού που χαρακτηρίζεται από το νόμο ως δημόσιας ωφέλειας και αποδέχεται την ανάκληση ο καθ' ου η απαλλοτρίωση ιδιοκτήτης. [.] Εάν το απαλλοτριωμένο ακίνητο χρησιμοποιήθηκε πραγματικά για το σκοπό που απαλλοτριώθηκε και μεταγενεστέρως μόνον έπαψε για οποιονδήποτε λόγο να χρησιμοποιείται, τότε θεωρείται ότι εκπληρώθηκε ο σκοπός της απαλλοτρίωσης και δεν είναι δυνατή η ανάκληση αυτής. Στην περίπτωση αυτή το ακίνητο δύναται να διατεθεί ελεύθερα. 2. Συντελεσμένη απαλλοτρίωση που κηρύχθηκε υπέρ ιδιωτών ή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, με εξαίρεση όσων υπάγονται στην προηγούμενη παράγραφο, ανακαλείται υποχρεωτικώς, ύστερα από αίτηση του καθ' ου η απαλλοτρίωση ιδιοκτήτη, η οποία υποβάλλεται μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία ενός έτους από την παρέλευση πενταετίας από τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, εφόσον μέσα στην πενταετή αυτή προθεσμία το απαλλοτριωμένο δεν χρησιμοποιήθηκε για την εκπλήρωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης ή δεν έχει εκτελεσθεί προς τούτο μέρος των απαιτούμενων εργασιών, το οποίο υπερβαίνει, κατ' αξίαν, το ένα τρίτο. Το ποσοστό αυτό υπολογίζεται με βάση τις μελέτες που έχουν υποβληθεί και έχουν εγκριθεί. Η παράγραφος 4 του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή [.]». Από τις ανωτέρω διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του Κ.Α.Α.Α. προκύπτει ότι ανάκληση συντελεσμένης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, της οποίας ο σκοπός έχει εκπληρωθεί με τη χρησιμοποίηση του απαλλοτριωθέντος ακινήτου, δεν είναι δυνατή, ενώ το ακίνητο δύναται να διατεθεί ελεύθερα από τα υπέρ ων η απαλλοτρίωση «πρόσωπα» (Δημόσιο, ν.π.δ.δ., Ο.Τ.Α., δημόσιες επιχειρήσεις) [βλ. Σ.τ.Ε. 3289/2005 Ολομ.], η δε ανάκληση συντελεσμένης απαλλοτρίωσης, η οποία κηρύχθηκε υπέρ του Δημοσίου και των ανωτέρω νομικών προσώπων αφίεται από τον νόμο στη διακριτική εξουσία της Διοίκησης, η οποία κατ' αρχήν δεν υποχρεούται να κινήσει, επί υποβολής σχετικής αίτησης του πρώην ιδιοκτήτη του απαλλοτριωθέντος ακινήτου, τη διαδικασία για την ανάκληση της συντελεσμένης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, δεδομένου ότι ο νόμος δεν τάσσει σχετικώς χρονικό περιορισμό. Και τούτο, για να εξασφαλισθεί, εν όψει της σημασίας, της ποικιλίας και της ευρύτητας των αναγκών του Δημοσίου, των ν.π.δ.δ., των Ο.Τ.Α. κ.λπ., η αναγκαία για την κάλυψή τους χρονική άνεση. Οι ανωτέρω, όμως, διατάξεις δεν αποκλείουν την υποχρέωση της Διοίκησης να ανακαλέσει τη συντελεσμένη απαλλοτρίωση, όταν εκδηλώθηκε σαφώς και ανενδοιάστως βούληση να μη χρησιμοποιηθεί το απαλλοτριωθέν για το σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε ή για άλλον σκοπό δημοσίας ωφέλειας, καθώς και όταν, εν όψει του επιδιωχθέντος με την απαλλοτρίωση σκοπού, παρήλθε μακρό, πέραν του ευλόγου, χρονικό διάστημα και η Διοίκηση ή εν γένει ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση αδράνησε αδικαιολόγητα για την πραγματοποίηση του αρχικού σκοπού της απαλλοτρίωσης ή άλλου σκοπού δημόσιας ωφέλειας, υπ' αυτή δε την έννοια ερμηνευόμενη η εν λόγω 5 / 13

διάταξη, δεν αντίκειται στο προστατεύον την ιδιοκτησία άρθρο 17 του Συντάγματος ούτε στο άρθρο 1 του 1ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της κυρωθείσας με το ν.δ. 53/1974 Σύμβασης της Ρώμης (Σ.τ.Ε. 4447/2010, 1211/2007 Ολομ. κ.ά.). Εξάλλου, η μη θέσπιση συγκεκριμένης προθεσμίας για την πραγματοποίηση του σκοπού των ως άνω απαλλοτριώσεων, καθώς και η δυνατότητα μεταβολής του αρχικού τους σκοπού, συνεπάγονται και τη δυνατότητα μεταβολής του φορέα της απαλλοτρίωσης εντός του κύκλου των ως άνω προσώπων, δεδομένου, άλλωστε, ότι εντός του κύκλου αυτού δεν ασκεί κατά νόμο καμιά επιρροή το νομικό πρόσωπο του φορέα της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης (Σ.τ.Ε. 4447/2010, 1211/2007 Ολομ. κ.ά.). 8.Επειδή, εξάλλου, ο θεσπιζόμενος με τα ανωτέρω άρθρα 17 παρ. 4 του Συντάγματος και 12 παρ. 1 του Κ.Α.Α.Α. κανόνας της υποχρέωσης ανάκλησης συντελεσμένων απαλλοτριώσεων ισχύει και επί ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων (βλ. Σ.τ.Ε. 4447/2010), όταν, κατά τα προαναφερθέντα, εκδηλώθηκε σαφώς και ανενδοιάστως βούληση να μη χρησιμοποιηθεί το απαλλοτριωθέν για τον σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε ή για άλλον σκοπό δημόσιας ωφέλειας, καθώς και όταν, εν όψει του επιδιωχθέντος με την απαλλοτρίωση σκοπού, παρήλθε μακρό, πέραν του ευλόγου, χρονικό διάστημα και η Διοίκηση ή, εν γένει, ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση αδράνησε αδικαιολόγητα για την πραγματοποίηση του αρχικού σκοπού της απαλλοτρίωσης ή άλλου σκοπού δημόσιας ωφέλειας. Περαιτέρω, κατά τον νόμο (βλ. άρθρα 44 και 154 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. της 14/27.7.1999, Δ' 580), τα ρυμοτομικά σχέδια και οι πολεοδομικές μελέτες εγκρίνονται, τροποποιούνται ή επεκτείνονται κατά ορισμένη διοικητική διαδικασία που καταλήγει στην έκδοση σχετικής πράξης από την αρμόδια διοικητική αρχή. Ενόψει της σημασίας της πράξης αυτής και των επιπτώσεών της τόσο στο γενικότερο δημόσιο συμφέρον όσο και στο συμφέρον των θιγομένων ιδιοκτητών, επιβάλλεται για λόγους ασφαλείας του δικαίου, σύμφωνα, άλλωστε, και με γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, η έκδοση αντίθετης πράξης από την ίδια αρχή σε κάθε περίπτωση συνδρομής λόγων που δικαιολογούν ή επιτάσσουν την ανάκληση ή την κατάργησή της. Ως εκ τούτου, μετά την έκδοση διοικητικής ή δικαστικής απόφασης που ανακαλεί την συντελεσθείσα ρυμοτομική απαλλοτρίωση, επιβάλλεται αντίστοιχη τροποποίηση του σχεδίου πόλεως, με σχετική ρητή πράξη της αρμόδιας διοικητικής αρχής, αφού με τη θέσπιση της διαδικασίας του ανωτέρω άρθρου 12 του Κ.Α.Α.Α. ο νομοθέτης απέβλεψε στην παροχή δραστικής δικαστικής προστασίας στον ιδιοκτήτη του δεσμευμένου ακινήτου, για να τερματίσει την αδράνεια της Διοίκησης και να επιτύχει την αποδέσμευση του ακινήτου του από τα ρυμοτομικά βάρη, και όχι στην τροποποίηση των πολεοδομικών διατάξεων που ρυθμίζουν τη διαδικασία έγκρισης και τροποποίησης των ρυμοτομικών σχεδίων. Εξάλλου, η Διοίκηση, όταν διαπιστώνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την ανάκληση συντελεσμένης ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, είτε κατά την εξέταση σχετικού αιτήματος του ενδιαφερόμενου ιδιοκτήτη, που έχει υποβληθεί δια της διοικητικής οδού, είτε ύστερα από την έκδοση δικαστικής απόφασης, που ακυρώνει την άρνηση της Διοίκησης να 6 / 13

ικανοποιήσει το αίτημα αυτό, οφείλει πάραυτα και αφού τηρήσει τις διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις, ώστε να παρασχεθεί η δυνατότητα τόσο στους ιδιοκτήτες όσο και σε άλλους ενδιαφερόμενους να εκθέσουν τις απόψεις τους, να επιληφθεί προκειμένου να ανακαλέσει την εν λόγω ρυμοτομική απαλλοτρίωση και, ταυτοχρόνως, να ρυθμίσει εκ νέου το πολεοδομικό καθεστώς του συγκεκριμένου ακινήτου, καθόσον, με μόνη την άρση της απαλλοτρίωσης, το ακίνητο δεν καθίσταται αυτομάτως οικοδομήσιμο (Σ.τ.Ε. 3908/2007 7μ. κ.ά.). 9.Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου, τα έγγραφα των απόψεων καθώς και τα στοιχεία που προσκόμισαν οι αιτούντες προκύπτουν τα εξής: Με το από 28.11.1985 π.δ. (Δ'27/1986) ρυμοτομήθηκε, μεταξύ άλλων, ιδιοκτησιών και το ακίνητο («ιδιοκτησία 5») που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αριστέως 2 και Κλειούς για τη διάνοιξη της οδού Στρυμόνος από την οδό Δημ. Πολιορκητού έως Ακρίτα στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια εκδόθηκαν πράξεις τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημίωσης για την αναγκαστική απαλλοτρίωση των ακινήτων, στις οποίες περιλαμβάνεται και η 5745/1988 πράξη που κυρώθηκε νόμιμα. Μετά από αίτηση του Δήμου Θεσσαλονίκης εκδόθηκε η απόφαση 6979/1994 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, ενώπιον του οποίου άσκησαν παρέμβαση και οι αιτούντες, με την οποία καθορίσθηκε προσωρινή τιμή μονάδας για τα οικόπεδα (σε 75.000 δρχ. το τ.μ.) και για τα επικείμενα σ'αυτά κτίσματα, φυτά κ.λπ. τα οποία είχαν κηρυχθεί απαλλοτριωτέα με σκοπό την εφαρμογή του ρυμοτομικού σχεδίου, όπως αυτά αναφέρονται στις κυρωθείσες πράξεις τακτοποίησης και αναλογισμού αποζημίωσης, μεταξύ των οποίων και η προαναφερθείσα 5745/1988 πράξη. Ακολούθως, εκδόθηκε το 232/14.12.1994 γραμμάτιο σύστασης παρακαταθήκης του Τ.Π.Δ. και στις 9.2.1995 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (Δ'63) ανακοίνωση του Νομάρχη Θεσσαλονίκης για την παρακατάθεση της αποζημίωσης των ιδιοκτητών που αναφέρονται σε 4 πράξεις αναλογισμού αποζημίωσης, παράλληλα δε εκδόθηκε και το 246/30.12.1994 γραμμάτιο σύστασης παρακαταθήκης του Τ.Π.Δ. και στις 21.2.1995 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (Δ'83) ανακοίνωση του αυτού Νομάρχη για την παρακατάθεση της αποζημίωσης (ύψους 79.426.700 δρχ.) υπέρ των ιδιοκτητών που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, και στην 5745/1988 πράξη αναλογισμού αποζημίωσης οι οποίοι θα αναγνωρισθούν ως δικαιούχοι. Στον πίνακα παρακατάθεσης αποζημίωσης αναφέρεται και η «ιδιοκτησία 5» της 5745/1988 πράξης αναλογισμού με στοιχεία 8-9-10-11- 12-13-14-15-16-17-49-Ζ-Ε-8 με δικαιούχους τον Ευστράτιο Στράτογλου και λοιπούς. Επακολούθησε, μετά την παρακατάθεση, κατά τα ανωτέρω, της ορισθείσας προσωρινής αποζημίωσης η έκδοση της απόφασης 2850/1995 του Εφετείου Θεσσαλονίκης με την οποία καθορίσθηκε οριστική τιμή μονάδας αποζημίωσης των ακινήτων (σε 80.000 δρχ. το τ.μ.) και των κτισμάτων που απαλλοτριώθηκαν. Στη συνέχεια, με την 8019/29.11.1999 απόφαση του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης (Δ'900) το κτίριο επί οδού Αριστέως 2 στο Ο.Τ. 45 της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης χαρακτηρίσθηκε ως διατηρητέο κατηγορίας Ι (διατήρηση κτιρίου και περιβάλλοντα χώρου με απόλυτη προστασία) και με την 1781/19.4.2002 απόφαση του ίδιου 7 / 13

Υπουργού (Δ' 333) χαρακτηρίσθηκε ως διατηρητέο κατηγορίας ΙΙ (διατήρηση κτιρίου και περιβάλλοντα χώρου με απόλυτη προστασία του κελύφους) και το κτίριο στη συμβολή των οδών Κλειούς και Αριστέως στο Ο.Τ. 45. Σύμφωνα με την 3405/10.5.2000 βεβαίωση της Διεύθυνσης Πολιτισμού του Υπουργείου Μακεδονίας- Θράκης το κτίριο επί της οδού Αριστέως 2 του παραδοσιακού οικισμού της Άνω Πόλης συμπεριλαμβάνεται μαζί με άλλα 286 κτίρια στην ανωτέρω απόφαση με την οποία τα κτίρια αυτά χαρακτηρίσθηκαν ως διατηρητέα. Τέλος, με το από 29.8.2007 π.δ. (ΑΑΠΘ 396/3.9.2007) αναθεωρήθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο της Άνω Πόλης και καθορίσθηκαν ειδικοί πρόσθετοι όροι και περιορισμοί δόμησης και χρήσης σε ορισμένα οικόπεδα και Ο.Τ. του σχεδίου αυτού. Οι αιτούντες, με την από 4.6.2009 εξώδικη αίτηση- δήλωση-διαμαρτυρία, την οποία επέδωσαν στο Δήμο Θεσσαλονίκης (12.6.2009), στη Ν.Α.Θεσσαλονίκης (12.6.2009), στο Γ.Γ. της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (12.6.2009), στο Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης (12.6.2009) και στο ΥΠΕΚΑ (16.6.2009), ζήτησαν την άρση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης για το προαναφερθέν κατάστημα, ισχυριζόμενοι ότι με την αναθεώρηση του σχεδίου το έτος 2007 εκδηλώθηκε σαφώς και ανενδοιάστως βούληση της Διοίκησης να μην χρησιμοποιήσει το απαλλοτριωθέν για το σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε ή για άλλο σκοπό δημόσιας ωφέλειας, ότι παρήλθε μακρό και πέραν του ευλόγου χρονικό διάστημα από τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, ότι δεν συντρέχει ο λόγος δημόσιας ωφέλειας, αφού δεν διανοίγεται η οδός χάριν της οποίας είχε κηρυχθεί η απαλλοτρίωση και, τέλος, ότι δεν υφίσταται νομιμοποιητικός λόγος για τη στέρηση της ιδιοκτησίας τους. Εν συνεχεία, όπως αναφέρθηκε, κατά της τεκμαιρόμενης απόρριψης της παραπάνω αίτησης οι αιτούντες άσκησαν την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως. 10.Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι η απαλλοτρίωση του επίμαχου καταστήματος έχει συντελεσθεί με την παρακατάθεση της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ανεξαρτήτως του ότι οι ίδιοι ουδέν ποσό ανέλαβαν από το Ταμείο. Εξάλλου, το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ο Δήμος Θεσσαλονίκης στα έγγραφα των απόψεων τους προς το Συμβούλιο της Επικρατείας εκφράζουν διαφορετικές, μεταξύ τους, απόψεις ως προς το ζήτημα αν έχει συντελεστεί ή όχι η επίμαχη απαλλοτρίωση του καταστήματος εμβαδού, κατά τους αιτούντες, 16,68 τ.μ. Ειδικότερα, στο 94/17.2.2012 έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας και Θράκης εκτίθεται ότι στο ισχύον ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής (π.δ. από 29.8.2007) τα διατηρητέα κτίρια που δεν ρυμοτομούνται σημειώνονται με έντονη γραμμή και ότι άποψη της Υπηρεσίας είναι ότι στην περίπτωση των κτιρίων επί της οδού Αριστέως 2 και Κλειούς και Αριστέως στο Ο.Τ. 45 δεν συντρέχει λόγος τροποποίησης του ισχύοντος ρυμοτομικού σχεδίου, εκτός αν ρυμοτομούνται τμήμα του περιβάλλοντος χώρου τους. Εξάλλου, ο Δήμος Θεσσαλονίκης στο 25500/2578/11/12.3.2012 έγγραφο προς το Συμβούλιο της Επικρατείας εκθέτει ότι στην αποζημίωση που παρακατατέθηκε στο Τ.Π.Δ. περιλαμβάνεται και ποσό 107.251,36 ευρώ που αναλογεί ως αποζημίωση της 8 / 13

ιδιοκτησίας Στράτογλου για όλες τις υποχρεώσεις τόσο του Δήμου όσο και των τρίτων και ότι «.για τις υποχρεώσεις του Δήμου προς την ανωτέρω ιδιοκτησία καθορίστηκε η οριστική τιμή μονάδας αποζημίωσης με την 2850/1995 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης στο ποσό των 80.000 δρχ/τ.μ. χωρίς όμως να παρακατατεθεί η οφειλόμενη αποζημίωση υπέρ των δικαιούχων». Επίσης, στο 170652/5866/2013 έγγραφο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας επαναλαμβάνονται τα εκτιθέμενα στο έγγραφο του Δήμου Θεσσαλονίκης σχετικά με την ιδιοκτησία 5 και την 5745/1988 πράξη αναλογισμού και αναφέρεται περαιτέρω ότι μετά την έκδοση του π.δ. αναθεώρησης του σχεδίου του έτους 2007, η ιδιοκτησία των κληρονόμων Αποστόλου Στράτογλου κ.λπ. δεν είναι πλέον ρυμοτομούμενη, «η δε 5745/1998 πράξη αναλογισμού, η οποία είχε εκδοθεί κατ' εφαρμογή του τότε ισχύοντος ρυμοτομικού σχεδίου έχει χάσει το νόμιμό έρεισμά της. Δύναται επομένως να ακυρωθεί, σε όσα σημεία όμως δεν έχει εφαρμοσθεί [.] Η [.] ιδιοκτησία δεν είναι πλέον απαλλοτριωτέα. Άρα δεν χρειάζεται και δεν πρέπει να γίνει πλέον κάτι προς την κατεύθυνση της άρσης της απαλλοτρίωσης, διότι πάντα ο τελικός στόχος αυτών των διαδικασιών είναι να προκληθεί και να εγκριθεί το τροποποιητικό διάταγμα της ρυμοτομίας που δεν θα προβλέπει απαλλοτρίωση για το υπό ενδιαφέρον ακίνητο. Κάτι τέτοιο έγινε με [.] το αναθεωρητικό διάταγμα [.]. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προβούν στη διαχείριση του ακινήτου τους [.] Στην αίτηση ακυρώσεως όμως γίνεται λόγος για συντελεσμένη απαλλοτρίωση, με αόριστη αναφορά χωρίς να προσκομίζονται σχετικά στοιχεία. Μπορούμε να μιλούμε για συντελεσμένη απαλλοτρίωση μετά τη διαδικασία καθορισμού τιμής μονάδος, την πληρωμή των αποζημιώσεων και τέλος την κατάρτιση των αντίστοιχων συμβολαιογραφικών πράξεων. Κανένα τέτοιο στοιχείο δεν αναγράφεται στην αίτηση ακυρώσεως, η οποία κρίνεται ως αόριστη ως προς το σημείο αυτό. Εφόσον λοιπόν δεν φαίνεται να έχουν γίνει καταβολές των αποζημιώσεων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προβούν στο αίτημα της ακύρωσης των σημείων της πράξης που αφορούν στο επίμαχο οικόπεδο, προκειμένου η πράξη με αριθ. 5745/1988 να ακυρωθεί μερικά στα σχετικά σημεία.». Περαιτέρω, στο 27399/12.6.2013 έγγραφο του ΥΠΕΚΑ προς το ΥΜΑΘ αναφέρεται ότι «[.] σύμφωνα με πάγια νομολογία του Σ.τ.Ε. (Π.Ε. 374/1995, Π.Ε. 459/1994) ο χαρακτηρισμός κτιρίων ως διατηρητέων κατισχύει των εγκεκριμένων σχεδίων και αναστέλλει την εφαρμογή τους κατά την επιφάνεια που καταλαμβάνει το διατηρητέο κτίριο/ ή και ο διατηρητέος χώρος». Τέλος, ο Δήμος Θεσσαλονίκης στο προαναφερθέν 25500/2578/11/12.3.2012 έγγραφό του προς το Σ.τ.Ε. εκθέτει τα εξής: «[.] Σας επισημαίνουμε ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν κατέλαβε το ανωτέρω ακίνητο, διότι λόγω του χαρακτηρισμού του ως διατηρητέο και λόγω των αιτήσεων που ζητούσαν την ακύρωση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης δεν κατέθεσε αίτηση για εξωστική απόφαση. Επίσης όπως φαίνεται από το συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα και τις αιτήσεις που κατέθεσαν για την αναγνώριση δικαιούχων στο δικαστήριο συνιδιοκτήτες των ανωτέρω αιτούντων, τα κτίσματα της συνιδιοκτησίας αυτής είναι: α) οικία ισόγεια και δύο όροφοι, β) αποθήκες διώροφες, γ) αποθήκες ισόγειες, δ) καταστήματα. Ειδικότερα τα καταστήματα είναι δύο, το υπ'αρ. (1) στο συνημμένο 9 / 13

διάγραμμα έχει όγκο 68,40 μ3 (ή 16,68 μ2) και το υπ'αριθμ. (2) έχει όγκο 47,10 μ3 (ή 11,49 μ2). Για το υπ'αρ. (2) κατάστημα, όγκου 47,10 μ3 έχει ήδη εισπραχθεί η αποζημίωση από τους δικαιούχους που νόμιμα αναγνωρίστηκαν.». 11.Επειδή, το άρθρο 17 του Συντάγματος, όπως ίσχυε πριν από την αναθεώρηση της 6.4.2001 (Α'24/1986), όριζε τα εξής: «1 [.] 2. Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Αν ζητηθεί απευθείας ο οριστικός προσδιορισμός της αποζημίωσης, λαμβάνεται υπόψη η αξία κατά το χρόνο της σχετικής συζήτησης στο δικαστήριο. 3 [.] 4. Η αποζημίωση ορίζεται πάντοτε από τα πολιτικά δικαστήρια. Μπορεί να οριστεί και προσωρινά δικαστικώς, ύστερα από ακρόαση ή πρόσκληση του δικαιούχου [.] Πριν καταβληθεί η οριστική ή προσωρινή αποζημίωση διατηρούνται ακέραια όλα τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη και δεν επιτρέπεται η κατάληψη. Η αποζημίωση που ορίστηκε καταβάλλεται υποχρεωτικά το αργότερο μέσα ενάμισι έτος από τη δημοσίευση της απόφασης για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης και, σε περίπτωση απευθείας αίτησης για οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης, από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης του δικαστηρίου, διαφορετικά η απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδικαίως [.]». Εξάλλου το άρθρο 7 παρ. 1 του ν.δ. 797/1971 (Α' 1), όριζε ότι «Συντέλεσις της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως ακινήτου, επιφέρουσα κτήσιν της κυριότητος ή του συσταθέντος επί αλλοτρίου πράγματος εμπραγμάτου δικαιώματος παρά του υπέρ ου η τοιαύτη απαλλοτρίωσις, επέρχεται από της εις τον δικαιούχον καταβολής της προσδιορισθείσης προσωρινώς ή οριστικώς αποζημιώσεως, κατά τα άρθρα 18 και επόμενα του παρόντος, ή από της διά της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως δημοσιεύσεως της γενομένης εις το Ταμείον Παρακαταθηκών και Δανείων, κατά το άρθρον 8 του παρόντος καταθέσεως της αποζημιώσεως ταύτης [.]». 12.Επειδή, ο συνταγματικός νομοθέτης, αποβλέποντας στην ταχεία και έγκαιρη πραγμάτωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης, αρκέσθηκε στην καταβολή της προσωρινής αποζημίωσης μέσα στην προθεσμία του ενός και ημίσεος έτους από τη δημοσίευση της σχετικής δικαστικής απόφασης. Τούτο δε, διότι η απόφαση για τον προσωρινό προσδιορισμό, εν όψει της φύσεως της σχετικής διαδικασίας, εκδίδεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ η απόφαση που προβαίνει στον οριστικό καθορισμό απαιτεί μακρότερη, σύμφωνα με όσα συνήθως συμβαίνουν στην πράξη, χρονική διαδρομή. Έτσι, εφόσον εκείνος υπέρ του οποίου κηρύχθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση προβεί στην παρακατάθεση της προσωρινής αποζημίωσης, σύμφωνα με τους όρους του νόμου, μέσα στην δεκαοκτάμηνη προθεσμία από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης, επιτυγχάνει τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης. Είναι δε, ως προς τούτο, αδιάφορο αν μετά την ως άνω παρακατάθεση εκδοθεί δικαστική απόφαση για τον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Η επιθυμία όμως του συνταγματικού 10 / 13

νομοθέτη να ισχύσει η πιό πάνω ρύθμιση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει εφαρμογή όταν πριν από την παρακατάθεση της προσωρινής αποζημίωσης, έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση που προβαίνει στον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης. Στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί πια να επέλθει συντέλεση της απαλλοτρίωσης με παρακατάθεση της προσωρινής μόνο αποζημίωσης, γιατί έτσι θα κατεστρατηγείτο η βασική συνταγματική επιταγή για καταβολή πλήρους αποζημίωσης που να ανταποκρίνεται στην πραγματική αξία του απαλλοτριωθέντος. Συνεπώς, εάν πριν από την παρακατάθεση της προσωρινής αποζημίωσης έχει εκδοθεί απόφαση που προσδιορίζει οριστικά την αποζημίωση, για τη συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης απαιτείται η καταβολή ή παρακατάθεση της οριστικής αποζημίωσης εντός της ίδιας προθεσμίας, δηλαδή εντός ενός και ημίσεος έτους από τον καθορισμό της προσωρινής αποζημίωσης, δεδομένου ότι αναβίωση της προθεσμίας αυτής από τον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης δεν προβλέπεται από τις ανωτέρω διατάξεις και μάλιστα αντιστρατεύεται τον σκοπό των διατάξεων αυτών που είναι η ταχεία καταβολή του δικαστικώς οριζόμενου ποσού αποζημίωσης (Σ.τ.Ε. 1467/2008 Ολομ., πρβλ. Σ.τ.Ε. 1000/2007 Ολομ., 1001/2007 Ολομ., 4447/2010). Από τα στοιχεία που παρατίθενται στη σκέψη 9 προκύπτει ότι το χρηματικό ποσό για την αποζημίωση, το οποίο καθορίσθηκε προσωρινά με την 6979/1994 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης προκειμένου να συντελεστεί η απαλλοτρίωση, πλην άλλων, και της επίμαχης ιδιοκτησίας (καταστήματος), κατατέθηκε πράγματι στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων πριν από τον καθορισμό της οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης με την 2850/1995 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Επομένως, εφόσον συνομολογείται από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, κατά τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, ότι το κατατεθέν ποσό αφορούσε και την επίμαχη ιδιοκτησία, από τη δημοσίευση της σχετικής ανακοίνωσης στο ΦΕΚ (Δ 83/ 21.2.1995) συντελέστηκε η απαλλοτρίωση του εν λόγω ακινήτου (Σ.τ.Ε. 4447/2010, πρβλ. Σ.τ.Ε. 2527/2003 Ολομ. Α.Π. 1753/2011, 237/2011, 591/2010, καθώς και το άρθρο 247 παρ. 8 του Κ.Β.Π.Ν.). Τούτο άλλωστε προκύπτει και από τον ισχυρισμό του Δήμου Θεσσαλονίκης, με τον οποίο ο Δήμος προβάλλει ότι δεν κατέλαβε το ακίνητο παρά το ότι είχε το δικαίωμα αυτό, αλλά και από την 3093/1996 πράξη κατάθεσης γραμματίου σύστασης παρακαταθήκης της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Πολυξένης Παρατήρα, που προσκόμισαν οι αιτούντες, και στην οποία εκτίθεται ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης με το 72928/2630/18.9.1995 έγγραφό του απάντησε στη μισθώτρια του καταστήματος ότι συντελέστηκε η απαλλοτρίωση του καταστήματος και ότι δικαιούχος των μισθωμάτων τυγχάνει ο Δήμος. Τέλος, στο από 7.10.2013 υπόμνημα του Δήμου Θεσσαλονίκης, το οποίο κατατέθηκε εμπροθέσμως εντός της χορηγηθείσης από τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου προθεσμίας, δεν αμφισβητείται η συντέλεση της απαλλοτρίωσης του επίμαχου ακινήτου. Ενόψει των ανωτέρω, νομίμως, με την από 4.6.2009 εξώδικη αίτηση οι αιτούντες ζήτησαν από τη Διοίκηση την ανάκληση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης του επίμαχου ακινήτου, κατ'ακολουθίαν δε τούτου νομίμως με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της άρνησης της Διοίκησης να ανακαλέσει την απαλλοτρίωση αυτή. 11 / 13

13.Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη άρνηση της Διοίκησης είναι ακυρωτέα διότι παρήλθε μακρό και πέραν του ευλόγου χρονικό διάστημα από τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης χωρίς να διανοιγεί η οδός χάριν της οποίας είχε κηρυχθεί η απαλλοτρίωση και περαιτέρω διότι μεταγενεστέρως η Διοίκηση χαρακτήρισε το επίμαχο ακίνητο ως διατηρητέο, από τα ανωτέρω δε προκύπτει, κατά τους αιτούντες, ότι ουδείς λόγος δημόσιας ωφέλειας συντρέχει για τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης και τη στέρηση της ιδιοκτησίας τους. 14.Επειδή, από τα προαναφερθέντα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι το επίμαχο ακίνητο με απόφαση του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης χαρακτηρίσθηκε ως διατηρητέο και στη συνέχεια με το από 29.8/3.9.2007 π.δ. (ΑΑΠΘ 396) το ίδιο ακίνητο έπαυσε πλέον να είναι ρυμοτομούμενο και περιελήφθη σε οικοδομικό τετράγωνο. Με τις πράξεις αυτές εκδηλώθηκε σαφώς και ανενδοιάστως η βούληση της Διοίκησης να μην χρησιμοποιήσει το απαλλοτριωθέν για τον σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε, δηλαδή για τη διάνοιξη οδού, αλλά ούτε και για άλλο σκοπό δημόσιας ωφέλειας. Περαιτέρω, από τους Υπουργούς Μακεδονίας και Θράκης, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τον Δήμο Θεσσαλονίκης προβάλλεται με τα έγγραφα των απόψεων ο ισχυρισμός ότι για την άρση της απαλλοτρίωσης, υπό την εκτεθείσα πλοκή του νομικού μέρους της υπόθεσης, δεν απαιτείται κάποια πρόσθετη διοικητική πράξη, διότι η απαλλοτρίωση έχει ήδη αρθεί με την αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου με το από 29.8/3.9.2007 π.δ. Εφόσον, όμως, κατά τα προαναφερθέντα, συντελέστηκε ως προς το επίμαχο ακίνητο η κηρυχθείσα αναγκαστική απαλλοτρίωση και ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει δικαίωμα, όπως βεβαιώνει στο έγγραφο των απόψεων, να καταλάβει το ακίνητο, η αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου Άνω Πόλης του Δήμου Θεσσαλονίκης με το από 29.8/3.9.2007 π.δ. δεν αρκεί για την επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση, δηλαδή για την επάνοδο του δικαιώματος κυριότητας του ακινήτου στους φερόμενους ως ιδιοκτήτες αυτού, όπως οι τελευταίοι ζήτησαν με την από 4.6.2009 αίτησή τους προς τη Διοίκηση. Και τούτο, διότι η επίμαχη απαλλοτρίωση δεν κηρύχθηκε με το από 29.8/3.9.2007 π.δ., για το οποίο πράγματι ουδείς λόγος ανάκλησης ή τροποποίησης συντρέχει, αλλά επιβλήθηκε με το από 28.11.1985 π.δ/μα και των πράξεων που εκδόθηκαν κατ'εφαρμογήν του τελευταίου αυτού διατάγματος, του οποίου την εν μέρει ανάκληση ζήτησαν οι αιτούντες με την από 4.6.2009 αίτησή τους προς τη Διοίκηση. Τέλος, από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ο ισχυρισμός που προβάλλεται με το από 7.10.2013 υπόμνημα του Δήμου Θεσσαλονίκης, κατά τον οποίο εν προκειμένω δεν είναι «πρακτικά» δυνατή η ανάκληση της απαλλοτρίωσης μόνο για τους αιτούντες, καθώς από άλλους συνιδιοκτήτες του οικοπέδου έχει εισπραχθεί η αποζημίωση, αφενός διότι οι αιτούντες ζητούν την ανάκληση της απαλλοτρίωσης προκειμένου να περιέλθει και πάλι στην ιδιοκτησία τους το επίμαχο κατάστημα και όχι την ανάκληση της απαλλοτρίωσης για τους λοιπούς συνιδιοκτήτες και αφετέρου διότι οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι το κατάστημα αυτό αποτελεί αυτοτελή ιδιοκτησία με ποσοστό επί 12 / 13

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) του οικοπέδου, ο ισχυρισμός δε αυτός των αιτούντων, ο οποίος μάλιστα δεν αντικρούεται ειδικώς από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, αν διαπιστωθεί από τη Διοίκηση ότι είναι ακριβής, καθιστά εφικτή, κατ'αρχήν, την ανάκληση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης μόνο για το συγκεκριμένο ακίνητο. Κατά συνέπεια, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η προσβαλλόμενη άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει τη συντελεσμένη απαλλοτρίωση του επίμαχου ακινήτου δεν αιτιολογείται νομίμως και για τον λόγο αυτόν, που προβάλλεται βασίμως, η άρνηση αυτή, κατά το μέρος που αφορά το κατάστημα εμβαδού 16,68 τ.μ. επί των οδών Κλειούς και Αριστέως 2 στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, πρέπει να ακυρωθεί και να αναπεμφθεί η υπόθεση στη Διοίκηση, προκειμένου αυτή να προβεί στις νόμιμες ενέργειες. 13 / 13