Ημερίδα Η έρευνα των αρχαίων συστημάτων ύδρευσης του Πειραιά στο πλαίσιο των έργων του ΜΕΤΡΟ. Μια πρώτη θεώρηση. Αθήνα 15 Μαΐου 2015 Συνδιοργάνωση Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Μαρία Μπενίση, Τεχνικός Γεωλόγος MSc, DIC Τμήμα Τεχνικής Γεωλογίας Αττικό Μετρό Α.Ε.
Άδεια χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης CreativeCommons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
Εφορεία Δυτικής Αττικής Πειραιώς και Νήσων ΕΜΠ - Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Περιγραφή των γεωλογικών και υδρογεωλογικών συνθηκών της στενής και ευρύτερης περιοχής ανάπτυξης των αρχαίων συστημάτων ύδρευσης του Πειραιά, βάσει των ερευνών για τις επεκτάσεις του Μετρό. Τμήμα Τεχνικής Γεωλογίας Αττικό Μετρό Α.Ε. Μαρία Μπενίση, Τεχνικός Γεωλόγος MSc, DIC 3
Η έρευνα για το Έργο Πλήθος ερευνητικών γεωτρήσεων: 127 πριν τη δημοπράτηση του Έργου 63 στο πλαίσιο της ΣΓΕ Μέσο βάθος γεωτρήσεων: ~33m 160 εγκατεστημένα πιεζόμετρα Εικόνα 1. Πλήθος ερευνητικών γεωτρήσεων 4
Παλαιά και νέα χάραξη επέκτασης Πειραιά Εικόνα 2. Παλαιά και νέα χάραξη επέκτασης Πειραιά 5
«Αλίπεδον» Πολεοδομική εξέλιξις των Αθηνών. (Ι. Τραυλός, 1960), CC: BY-NC-SA 6
Η χάραξη του Εργου του Μετρό σε σχέση με την αρχαία πόλη και το «Αλίπεδον»??? Εικόνα 3. Αναπαράσταση της αρχαίας πόλης του Πειραιά (Μουτόπουλος Η., 1973) 7
Παλαιογεωγραφική εξέλιξη χερσονήσου Πειραιά Εικόνα 4α. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών -ΟΑΣΠ -ΕΜΠ-Γεωλογική-Γεωτεχνική μελέτη λεκανοπεδίου Αθηνών (2002) 8
Γεωλογικός χάρτης Εικόνα 4β. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - ΟΑΣΠ - ΕΜΠ - Γεωλογική-Γεωτεχνική μελέτη λεκανοπεδίου Αθηνών (2002) 9
Γεωλογικές ενότητες Πειραϊκής χερσονήσου Εικόνα 4β. Γεωλογικές ενότητες Πειραϊκής χερσονήσου 10
Γεωλογικό προσομοίωμα - Σταθμός Δ. Θέατρο (1/3) Εικόνα 5α. Γεωλογικό προσομοίωμα - Σταθμός Δ. Θέατρο 11
ΑΣΒΕΣΤΙΤΙΚΟΣ ΙΛΥΟΛΙΘΟΣ (ΜΑΡΓΑ) 12
Γεωλογικό προσομοίωμα - Σταθμός Δ. Θέατρο (2/3) 13
Γεωλογικό προσομοίωμα - Σταθμός Δ. Θέατρο (3/3) Εικόνα 5β. Γεωλογικό προσομοίωμα - Σταθμός Δ. Θέατρο 14
Υδρογραφικό δίκτυο Εικόνα 6. Υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής 15
Υδρογεωλογία - Στάθμη Υ.Ο. (1/3) Εικόνα 7α. Υδρογεωλογία Στάθμη υδροφόρου 16
Υδρογεωλογία - Στάθμη Υ.Ο. (2/3) Εικόνα 7β. Υδρογεωλογία Στάθμη υδροφόρου 17
Υδρογεωλογία - Στάθμη Υ.Ο. (3/3) ~9m Εικόνα 7γ. Υδρογεωλογία Στάθμη υδροφόρου 18
TX 04 + 14.00 + 13.50 + 13.00 + 12.50 + 12.00 + 11.50 + 11.00 + 10.50 + 10.00 + 9.50 + 9.00 + 8.50 + 8.00 + 7.50 + 7.00 + 6.50 + 6.00 + 5.50 + 5.00 + 4.50 + 4.00 + 3.50 + 3.00 + 2.50 + 2.00 + 1.50 + 1.00 + 0.50 + 0.00-0.50-1.00-1.50-2.00 Επίπεδο ανάπτυξης αρχαίων συστημάτων ύδρευσης σε σχέση με τη στάθμη υπόγειου νερού Στόμιο 44 Δεξαμενή 41 Φρέαρ 5 Φρέαρ 4 Στόμιο 48 Σήραγγα 19 Σήραγγα 18 Σήραγγα 7 Σήραγγα 8 Στάθμη υπόγειου νερού: ~4m απόλυτο υψόμετρο Εικόνα 8. Φρέαρ 4 Q 1l / min 19
Υδρογεωλογία - Περατότητα Εικόνα 9. Υδρογεωλογία Περατότητα εδαφών 20
Υδρογεωλογία - Πορώδες 4
Συμπεράσματα Εκτιμήσεις (1/2) Η μάργα του Πειραιά, εντός της οποίας αναπτύσσονται τα αρχαία συστήματα ύδρευσης, είναι μία γεωλογική ενότητα με, τοπικά τουλάχιστον, αυξημένη περατότητα λόγω δευτερογενούς πορώδους (ασυνέχειες) Η Πειραϊκή χερσόνησος είναι κατά μία έννοια υδρολογικώς και υδρογεωλογικώς απομονωμένη Στην περιοχή του Δημοτικού Θεάτρου, η στάθμη του υπόγειου νερού εντοπίζεται σε σημαντικό βάθος σε σχέση με την επιφάνεια του εδάφους και δεν ακολουθεί την τοπογραφία του αναγλύφου αλλά επηρεάζεται περισσότερο από τη γειτνίαση με τη θάλασσα Από τα ανωτέρω, προκύπτει ότι η Μάργα του Πειραιά είναι ένα υλικό που δυσχεραίνει την υδρομάστευση και, σε συνδυασμό με την ελλιπή ανατροφοδότηση του Υ.Ο., δημιουργεί την ανάγκη για κατασκευή ειδικών υδραυλικών έργων αποθήκευσης νερού ώστε να καθίσταται δυνατή η οικιστική ανάπτυξη 22
Συμπεράσματα Εκτιμήσεις (2/2) Εικόνα 10. Φωτογραφία του έργου στον Πειραιά 23
Εφορεία Δυτικής Αττικής Πειραιώς και Νήσων ΕΜΠ - Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 24
Παράρτημα Εικόνα 3. Αναπαράσταση της αρχαίας πόλης του Πειραιά, Μουτόπουλος Η., 1973, CC:BY-NC-SA Εικόνα 4α,β. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - ΟΑΣΠ - ΕΜΠ -Γεωλογική-Γεωτεχνική μελέτη λεκανοπεδίου Αθηνών (2002), CC:BY-NC-SA 25
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.