ΙΙI. Ε ΟΜΕΝΑ ΡΑ ΟΝΙΟΥ ( 222 Rn) ΣΕ ΙΑΦΟΡΕΣ ΧΩΡΕΣ Α. Ε ΟΜΕΝΑ ΡΑ ΟΝΙΟΥ ( 222 Rn) ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Επισκοπήσεις για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) διεξάγονται τα τελευταία χρόνια στις περισσότερες χώρες, και γίνονται προσπάθειες για τη θέσπιση κατάλληλου νοµοθετικού πλαισίου σχετικά µε τα επιτρεπτά επίπεδα ραδονίου. Οκύριοςστόχος µίας εθνικής επισκόπησης ραδονίου είναι η στατιστικά αντιπροσωπευτική καταγραφή της συγκέντρωσης ραδονίου στο εσωτερικό των κατοικιών σε όλη την έκταση µίας χώρας. Επίσης, στους στόχους µίας εθνικής επισκόπησης ραδονίου συµπεριλαµβάνεται και η στατιστικά αντιπροσωπευτική καταγραφή της συγκέντρωσης ραδονίου στο εσωτερικό των σχολείων, νοσοκοµείων και άλλων δηµόσιων ή ιδιωτικών χώρων, όπως συνήθως είναι οι χώροι εργασίας. Από τις µη Ευρωπαϊκές χώρες, ηαυστραλία, ο Καναδάς και το Ισραήλ έχουν θέσει προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητες και υπάρχουσες κατοικίες. Στην Αυστραλία και το Ισραήλ αυτά τα επίπεδα είναι 200 Bq/m 3 ενώστονκαναδάαυτάταεπίπεδαφθάνουνµέχρι και 800 Bq/m 3. Επίσης, ηαυστραλία, ο Καναδάς και το Ισραήλ έχουν θέσει προτεινόµενα και επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε νεόδµητους και υπάρχοντες χώρους εργασίας. Στο Ισραήλ, αυτά τα επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας στα υπάρχοντα σχολεία είναι 200 Bq/m 3 και τα προτεινόµενα 400 Bq/m 3 στους υπόλοιπους υπάρχοντες χώρους εργασίας. Για τα νεόδµητα σχολεία στο Ισραήλ τα προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας είναι 40 Bq/m 3 και τα προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας στους υπόλοιπους νεόδµητους χώρους εργασίας είναι 200 Bq/m 3. 1
Β. Ε ΟΜΕΝΑ ΡΑ ΟΝΙΟΥ ( 222 Rn) ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠHΣ Β.1. ΡΑ ΟΝΙΟ ( 222 Rn) ΣΕ ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Το 1990, η ιεθνής Επιτροπή Ακτινοπροστασίας (International Commission on Radiological Protection, ICRP) σύστησε ότι το Ραδόνιο ( 222 Rn) σε κατοικίες χρειάζεται ειδική προσοχή διότι η συγκέντρωση από το ραδόνιο είναι ψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Το 1990, η Επιτροπή Ευρωπαϊκής Κοινότητας (Council of the European Union, CEC) παρουσίασε τα επιτρεπτά όρια για την προστασία του κοινού από τη δράση ραδονίου στο εσωτερικό των σπιτιών. Στα υπάρχοντα κτίρια, η µέση ετήσια συγκέντρωση ραδονίου δε θα πρέπει να υπερβαίνει τα 400 Bq/m 3. Σε µελλοντικά κτίρια η µέση ετήσια συγκέντρωσηραδονίουδεθαπρέπειναυπερβαίνειτα200 Bq/m 3. έκα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θέσει προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε υπάρχουσες κατοικίες, όπως φαίνεται στον επόµενο πίνακα. Α/Α Χώρα 1 Αγγλία 200 2 Αυστρία 400 3 Βέλγιο 400 4 Γερµανία 1000 5 ανία 400 6 Ελλάδα 400 7 Ιρλανδία 200 8 Λουξεµβούργο 150 9 Σουηδία 200 10 Φινλανδία 400 ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε υπάρχουσες κατοικίες στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 2
Το πιο κάτω σχήµα δείχνει τα προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε υπάρχουσες κατοικίες στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χώρα Φινλανδία Σουηδία Λουξεµβούργο Ιρλανδία Ελλάδα ανία Γερµανία Βέλγιο Αυστρία Αγγλία 0 200 400 600 800 1000 1200 ΣΧΗΜΑ 1. Προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε υπάρχουσες κατοικίες στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΗΕλβετία, ηνορβηγίακαιητσεχίαέχουνθέσεικαιαυτέςπροτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε υπάρχουσες κατοικίες. Αυτά είναι 400 Bq/m 3, 400 Bq/m 3 και 500 Βq/m 3 αντίστοιχα. ΗΣουηδίαείναιηµόνη χώρα που παρουσιάζει τα επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε υπάρχουσες κατοικίες που αντιστοιχούν στα 400 Bq/m 3. Β.2. ΡΑ ΟΝΙΟ ( 222 Rn) ΣΕ ΝΕΟ ΜΗΤΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Επτά κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θέσει προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητες κατοικίες, όπως φαίνεται στον επόµενο πίνακα. 3
Α/Α Χώρα 1 Αυστρία 200 2 Γερµανία 250 3 ανία 200 4 Ελλάδα 200 5 Ιρλανδία 200 6 Λουξεµβούργο 150 7 Φινλανδία 200 ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητες κατοικίες στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πιο κάτω σχήµα δείχνει τα προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητες κατοικίες στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φινλανδία Λουξεµβούργο Ιρλανδία Χώρα Ελλάδα ανία Γερµανία Αυστρία 0 50 100 150 200 250 300 ΣΧΗΜΑ 2. Προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητες κατοικίες στα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 4
Η Ελβετία και η Τσεχία έχουν θέσει και αυτές προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητες κατοικίες. Αυτά είναι 400 Bq/m 3 και 250 Βq/m 3 αντίστοιχα. Η Σουηδία και η Αγγλία είναι οι µόνες χώρες που παρουσιάζουν τα επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε νεόδµητες κατοικίες που αντιστοιχούν στα 200 Bq/m 3 για την κάθε χώρα. Β.3. ΡΑ ΟΝΙΟ ( 222 Rn) ΣΕ ΥΠΑΡΧΟΝΤΕΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τρία κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θέσει προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε υπάρχοντες χώρους εργασίας. Η Αυστρία έχει θέσει 400 Bq/m 3, ηελλάδα400 Bq/m 3 και η Ιρλανδία 200 Bq/m 3. Η Ελβετία, η Νορβηγία και η Τσεχία έχουν θέσει και αυτές προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε υπάρχοντες χώρους εργασίας. Αυτά είναι 400 Bq/m 3,400Bq/m 3 και 200 Βq/m 3 αντίστοιχα. Τέσσερα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θέσει επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε υπάρχοντες χώρους εργασίας. Συγκεκριµένα η Αγγλία, η ανία, η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν θέσει 400 Βq/m 3 ηκάθεµία. Β.4. ΡΑ ΟΝΙΟ ( 222 Rn) ΣΕ ΝΕΟ ΜΗΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τρία κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θέσει προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) σε νεόδµητους χώρους εργασίας. Συγκεκριµένα η Αυστρία, η Ελλάδα και η Ιρλανδία έχουν θέσει από 200 Bq/m 3 ηκάθε µία. ΗΕλβετία, η Νορβηγία και η Τσεχία έχουν θέσει και αυτές προτεινόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε νεόδµητουςχώρουςεργασίας. Αυτά είναι 400 Bq/m 3,200Bq/m 3 και 200 Βq/m 3 αντίστοιχα. Τέσσερα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θέσει επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση ραδονίου σε νεόδµητους χώρους εργασίας. Συγκεκριµένα η Αγγλία, η ανία και η Φινλανδία έχουν θέσει 400 Βq/m 3 ηκάθεµία ενώ η Σουηδία έχει θέσει 200 Bq/m 3. 5
Β.5. ΡΑ ΟΝΙΟ ( 222 Rn) ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ Έξι κράτη της Ευρώπης έχουν θέσει επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) στο δηµόσιο πόσιµο νερό, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί. Α/Α Χώρα Συγκέντρωση Ραδονίου (Bq/L) 1 Ρουµανία 200 2 Ρωσία 120 3 Σλοβακία 50 4 Σουηδία 100 5 Τσεχία 300 6 Φινλανδία 300 ΠΙΝΑΚΑΣ 3. Επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) στο δηµόσιο πόσιµο νερό στα κράτη της Ευρώπης. Το πιο κάτω σχήµα δείχνει τα επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) στο δηµόσιο πόσιµονερόστακράτητηςευρώπης. Φινλανδία Τσεχία Χώρα Σουηδία Σλοβακία Ρωσία Ρουµανία 0 100 200 300 400 Συγκέντρωση Ραδονίου (Bq/L) ΣΧΗΜΑ 3. Επιβαλλόµενα επίπεδα ασφαλείας για τη συγκέντρωση Ραδονίου ( 222 Rn) στο δηµόσιο πόσιµο νερό στα κράτη της Ευρώπης. 6
Γ. ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΡΑ ΟΝΙΟΥ ( 222 Rn) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Το 1998 το Εργαστήριο Ραδονίου ( 222 Rn) σε συνεργασία µε το Εργαστήριο οσιµετρίας της Ελληνικής Επιτροπής Ατοµικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.) ξεκίνησε µετρήσεις της συγκέντρωσης ραδονίου σε εργασιακούς χώρους. Μέχρι σήµερα έχουν διεξαχθεί µετρήσεις στην ΑΤΤΙΚΗ, σε ορυχεία και σε χώρους του ΜΕΤΡΟ Αθηνών, όπως φαίνονται στα τρία σχήµατα που ακολουθούν. Ποσοστό κατοικιών στην Αττική (%) 50 40 30 20 10 0 0 30 60 90 120 150 180 210 ΣΧΗΜΑ 4. Μετρήσεις συγκέντρωσης Ραδονίου ( 222 Rn) σε κατοικίες της Αττικής. Ποσοστό Ελληνικών ορυχείων (%) 40 30 20 10 0 0 400 800 1200 1600 ΣΧΗΜΑ 5. Μετρήσεις συγκέντρωσης Ραδονίου ( 222 Rn) σε ορυχεία. 7
40 Ποσοστό χώρων στο ΜΕΤΡΟ (%) 30 20 10 0 0 5 10 15 20 25 30 35 ΣΧΗΜΑ 6. Μετρήσεις συγκέντρωσης Ραδονίου ( 222 Rn) σε χώρους του ΜΕΤΡΟ. 8