ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΣΚΟΥΡΟΛΙΑΚΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΟΦ
Θεραπευτικά Πρωτόκολλα Συνταγογραφίας:
Τι είναι τα Θεραπευτικά Πρωτόκολλα Συνταγογραφίας (ΘΠΣ) Ως ΘΠΣ θεσπίστηκαν συγκεκριμένες κατευθυντήριες οδηγίες συνταγογράφησης που εκπονήθηκαν για διάφορες νόσους με στόχο την ανάδειξη και χρήση των πλέον ενδεδειγμένων θεραπευτικών αγωγών. Υπό την αιγίδα του ΕΟΦ οργανώθηκαν τριμελείς επιτροπές που εργάσθηκαν στην εκπόνηση θεραπευτικών σχημάτων τα οποία στηρίζονται στον εξορθολογισμό των εφαρμοζόμενων θεραπευτικών αγωγών προκειμένου να επιτυγχάνεται από επιστημονικής σκοπιάς το καλύτερο αποτέλεσμα, με τη μεγαλύτερη ασφάλεια για τον ασθενή λαμβάνοντας σοβαρά υπ' όψιν την σχέση κόστους/οφέλους οφέλους.
Nα ορθολογικοποιηθεί η θεραπευτική επιλογή, στηριζόμενη σε τεκμηριωμένες βιβλιογραφικές και κλινικές αποδείξεις, ως προς το θεραπευτικό αποτέλεσμα και την ασφάλεια των φαρμάκων Mε ταυτόχρονημείωση των αυθαιρεσιών που αγνοούν συστηματικά τις θεραπευτικές συστάσεις και την σχέση κόστους - οφέλους με άδηλο το «επιστημονικό» κριτήριο
Είναι γνωστή σε όλους η έλλειψη συστημάτων λειτουργίας και θεραπευτικών επιλογών που δυστυχώς εκθέτουν την χώρα μας, ιδιαίτερα την συγκεκριμένη χρονική περίοδο που λόγω της οικονομικής κρίσης απαιτούνται συντονισμένες ενέργειες για την άσκηση μιας ενιαίας πολιτικής στον χώρο των θεραπευτικών επιλογών που θα βασίζεται σε αυστηρά επιστημονικά κριτήρια αποδεκτά από την διεθνή κοινότητα.
ΗεκπόνησητωνΘεραπευτικών Πρωτοκόλλων Συνταγογραφίας συγκεντρώθηκε σε ένα εμπεριστατωμένο και εύχρηστο οδηγό και πραγματοποιήθηκε από ειδικούς ανά ομάδα παθήσεων με μοναδικό γνώμονα την επιστημονική τεκμηρίωση.
στην έννοια του κόστους συμπεριλαμβάνονται:
τρεις βασικές προϋποθέσεις για την ταχύτερη και αμεσότερη απόδοση στα γενόσημα των ΘΠΣ
1η προϋπόθεση Ησταδιακήμετακίνηση της ιατροκεντρικής πρακτικής με αποκλειστικό κέντρο αποφάσεων τον ιατρό, σε διεπιστημονικό μοντέλο αποφάσεων με γνώμονα: τις κατευθυντήριες συστάσεις, τις διεθνείς κλινικές πρακτικές και τη δεοντολογία. Άλλωστε, ησυστηματικήπροσέγγισηεξασφαλίζει τον ασθενή και τον ιατρό
2η προϋπόθεση Η οργάνωση Νοσοκομειακών Επιστημονικών Επιτροπών ανά νοσοκομείο και θεραπευτική κατηγορία που θα βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία «on-line» με την καταγραφή των περιστατικών τωνεπιλογώνκαι της έκβασής τους Σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα διαθέτουμε καταγεγραμμένο επιδημιολογικό και θεραπευτικό υλικό ανά ασθένεια σύμφωνα με τα ΘΠΣ
3η προϋπόθεση Παρακολούθηση και έλεγχος από τα ασφαλιστικά ταμεία της συνέχισης των θεραπευτικών επιλογών των νοσοκομείων, Ώστε να εξασφαλίζεται, ιδιαίτερα στις μετεγχειρητικές καταστάσεις, αλλά και στα χρόνια νοσήματα, το καταλληλότερο σύμφωνα με τα ΘΠΣ αποτέλεσμα.
Κώδικας Τιμής και αρχών
Τα ΘΠΣ θα αποτελέσουν κατά κύριο λόγο ένα επιστημονικό βοήθημα για συνταγογράφηση προς τους ιατρούς, νοσοκομειακούς και μη, ενώ ταυτόχροναθααποτελέσουν τον θεμέλιο λίθο για την καθιέρωση ενός πλαισίου αναφοράς και ελέγχου. Η εφαρμογή των ΘΠΣ δεν θα είναι υποχρεωτική για τους ιατρούς, πλην όμως η συστηματική παρέκκλιση ή επιλογή εναλλακτικών θεραπευτικών αγωγών θα πρέπει να τεκμηριώνεται επιστημονικά και θα υπόκειται σε τακτικό έλεγχο.
Άλλωστε, η κατεύθυνση είναι τα ΘΠΣ να είναι διατυπωμένα συνοπτικά και συγκεκριμένα για να αποφεύγονται παρερμηνείες. Ο κεντρικός πυρήνας κάθε ΘΠΣ θα είναι ένας αλγόριθμος που θα συμπεριλαμβάνει:
Κάθε αλλαγή αναμένεται να προκαλεί αντιστάσεις που προέρχονται από συνήθειες ετών. Σήμερα, εξαντλήθηκαν πλέον τα περιθώρια αναμονής και παλινδρόμησης. Πρώτα οι ενδιαφερόμενοι, δηλαδή οι ασθενείς, τα νοσοκομεία, οι ιατρικές ενώσεις, οι φαρμακοποιοί και ο ΕΟΦ, πρέπει να συναινέσουμε σε ένα ΚΩΔΙΚΑ ΤΙΜΗΣ, ώστε να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας. Μία είναι η στρατηγική που θέλουμε να υπηρετήσουμε: να καλύψουμε την ανάγκη του ασθενούς.
για τις οποίες θα διαμορφωθούν πρωτόκολλα συνταγογράφησης είναι τα ακόλουθα: Νοσήματα ή κατηγορίες νοσημάτων ενηλίκων
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ 1 Καρδιολογικά 2 Πνευμονολογικά 3 Ηπατολογικά 4 Παγκρεατικά 5 Γαστρεντερολογικά Ελκώδη κολίτιδα Crohn s disease Σύνδρομο βραχέως εντέρου Συρίγγια Πεπτικού 6 Νεφρολογικά 7 Νευρολογικά 8 Γηριατρικά 9 Καρκίνος 10 Μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων 11 Αιματολογικές μεταμοσχεύσεις 12 HIV 13 Εντατική Θεραπεία 14 Τραύμα 15 Χειρουργικά Προεγχειρητικά Μετεγχειρητικά 16 Έγκαυμα 17 Ψυχιατρικά 18 Διατροφικές διαταραχές Ψυχογενής Βουλιμία Νευρογενής Ανορεξία 19 Κληρονομικά Μεταβολικά Νοσήματα
για τις οποίες θα διαμορφωθούν πρωτόκολλα συνταγογράφησης είναι τα ακόλουθα: Νοσήματα ή κατηγορίες νοσημάτων παίδων
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ 1 Σύνδρομο βραχέως εντέρου 2 Νεκρωτική εντεροκολίτιδα 3 Ηπατικά 4 Ιδιοπαθής Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου Ελκώδης Κολίτιδα Νόσος Crohn 5 Ιδιοπαθής Εντερική Ψευδο-απόφραξη Πνευμονολογικά Βρογχοπνευμονική δυσπλασία 6 Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια 7 Διαταραχές του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος 8 Μεταμόσχευση Μυελού των Οστών 9 Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων 10 Καρκίνος 11 Εντατική Θεραπεία 12 Κυστική Ινωση 13 Κληρονομικά Μεταβολικά Νοσήματα 14 Διατροφικές Διαταραχές 15 Διαβήτης 16 Παχυσαρκία
Όπως ανέφερα προηγουμένως, η συναίνεση αποτελεί βασική προϋπόθεση για την απόδοση των ΘΠΣ. Γι αυτό ολοκληρώνω τις σκέψεις μου, παραθέτοντας από τον πρόλογο των Ελληνικών Κατευθυντήριων Οδηγιών για την προφύλαξη από την Φλεβική θρομβοεμβολική Νόσο, ένα απόσπασμα του Πρύτανη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, καθηγητή Αναστάσιου Μάνθου:
«Αξιακό συνακόλουθο της πολύτιμης αυτής εκδόσεως είναι ότι οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, θα πρέπει να αναλάβουν τη διοργάνωση και τον συντονισμό της δημιουργίας επιτροπών πρόληψης και θεραπείας της θρομβοεμβολικής νόσου, σ όλα τα νοσοκομεία, κατά το υφιστάμενο πρότυπο των επιτροπών λοιμώξεων. Στόχος της προσπάθειας όλων θα πρέπει να είναι η μείωση κατά 50% των θανάτων που οφείλονται στη Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο μέσα στην προσεχή πενταετία». Αναστάσιος Μάνθος Πρύτανης Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Βασικές αρχές θεραπείας Στόχος της θεραπείας πρέπει να είναι η επίτευξη της ύφεσης ή χαμηλή ενεργότητα νόσου, όσοτοδυνατόνωρίτερα(3-6 μήνες). Αν ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, η θεραπεία πρέπει να τροποποιείται μετά από συχνή και αυστηρή παρακολούθηση (τροποποίηση τρέχουσας θεραπείας ανά 1-3 μήνες). Θεραπεία με συνθετικά τροποποιητικά της νόσου φάρμακα (DMARDs) πρέπει να αρχίζει ταυτόχρονα με την διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Αν ο θεραπευτικός στόχος δεν επιτευχθεί με την χορήγηση του πρώτου DMARD και αν υπάρχουν δυσμενείς προγνωστικοί παράγοντες* τότε θα πρέπει να προστίθεται βιολογικός παράγοντας. Ανδενυπάρχουνδυσμενείς προγνωστικοί παράγοντες μπορεί να γίνει αλλαγή σε άλλο DMARD ήναγίνει συνδυασμός τροποποιητικών της νόσου φαρμάκων (λεφλουνομίδη, κυκλοσπορίνη, σουλφασαλαζίνη, ενέσιμος χρυσός, >- πενικιλλαμίνη). Η καταστολή της ενεργότητας της νόσου απαιτεί δια βίου φαρμακευτική αγωγή και περιοδική ιατρική παρακολούθηση
1ης επιλογής Σε περίπτωση δυσανεξίας στην μεθοτρεξάτη μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ακόλουθα: Η διάρκεια θεραπείας θα είναι τουλάχιστον 3-6 μήνες ώστε να εκτιμηθεί τότε η αποτελεσματικότητα. Αν η αποτελεσματικότητα είναι ικανοποιητική η θεραπευτική αγωγή συνεχίζεται
2ης επιλογής προστίθενται σε αντί-τν ΤΝF παράγοντες
3ης επιλογής
Οι ιατροί θα πρέπει να αποτελέσουν πρεσβευτές των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων στο χώρο που ασκoύν την ιατρική τους γιατί χωρίς τη δική σας έμπρακτη, συστηματική και καθοριστική εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική η συνεισφορά των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων θα είναι ελλειπής