ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Του Αρχιμ. Αχιλλίου Τσούτσουρα.
ΨΥΧΗ Ένα ερώτημα που πάντοτε απασχολούσε τον άνθρωπο όλων των εποχών και των γενεών. Ιδιαίτερα σήμερα παρατηρείται κάποια έξαρση στα υπαρξιακά ερωτήματα εξ αιτίας της ανασφάλειας που αισθάνεται ο σύγχρονος άνθρωπος.
ΖΩΗ ΘΑΝΑΤΟΣ Ο άνθρωπος έρχεται στον κόσμο, γεννιέται, διανύει την πορεία του και φεύγει Όταν η Εκκλησία μιλάει στα παιδιά της για τον θάνατο, δεν το κάνει για να τα τρομάξει και να τους δημιουργήσει πανικό αλλά για να τους βοηθήσει να τον υπερβούν.
Α) Παραβολή Πλουσίου + πτωχού Λαζάρου εδώ δεν γίνεται λόγος για την Δευτέρα Παρουσία αλλά για την ζωή της ψυχής μεταξύ θανάτου, δηλαδή της εξόδου της ψυχής από το σώμα και της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού (Μέση κατάσταση των ψυχών)
Β)Παραβολή Πλουσίου + πτωχού Λαζάρου. η ψυχή του Λάζαρου, μετά την έξοδο της από το σώμα, παρελήφθη από τους Αγγέλους και οδηγήθηκε η στους κόλπους του Αβραάμ. Άρα υπάρχουν Άγγελοι και φυσικά ο φύλακας Άγγελος κάθε ανθρώπου, ο προσωπικός του φρουρός, οι οποίοι παραλαμβάνουν τις ψυχές των δικαίων ανθρώπων και τις οδηγούν στον Θεό. Αντίθετα σε άλλη παραβολή λέγεται ότι την ψυχή των αμετανοήτων αμαρτωλών την παραλαμβάνουν οι δαίμονες.ο άφρων πλούσιος άκουσε φωνή από τον Θεό: «Άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σού, ά δε ητοίμασας τίνι έσται;(λουκ.ιβ,, 20)» Το ρήμα «απαιτούσιν» υποδηλώνει τους δαίμονες.
Γ)Παραβολή Πλουσίου + πτωχού Λαζάρου. Αντίθετα σε άλλη παραβολή λέγεται ότι την ψυχή των αμετανοήτων αμαρτωλών την παραλαμβάνουν οι δαίμονες. Ο άφρων πλούσιος άκουσε φωνή από τον Θεό: «Άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σού, ά δε ητοίμασας τίνι έσται;(λουκ.ιβ, 20)» Το ρήμα «απαιτούσιν» υποδηλώνει τους δαίμονες.
Ένωσηψυχήςκαισώματος. σώματος. Στην Δευτέρα Παρουσία η ψυχή με την χάρη του Θεού θα ενωθεί με το σώμα μας και τότε τα σώματα τόσο των δικαίων όσο και των αδίκων θα είναι πνευματικά, δηλ. δεν θα έχουν ανάγκη τροφής, δεν θα περιορίζονται αλλά θα βιώνουν την Ανάσταση, η οποία χορηγείται σε όλους τους ανθρώπους, δικαίους και αδίκους.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. Ουσία κτιστή, ζώσα, νοερά, γεννητή, δημιουργημένη από τον Θεό. Νοερά και ζώσα ουσία που μεταδίδει την ζωή στο σώμα, είναι όμως αυτεξούσια, έχει την δυνατότητα της επιλογής του καλού και του κακού(γνωμικό θέλημα). ) Αόρατη στους σωματικούς οφθαλμούς, ασώματη και απλή, δηλαδή δεν αποτελείται από διάφορα στοιχεία, γι αυτό και δεν διαλύεται(όπως το σώμα) μετά την έξοδό της από το σώμα. Είναι όμως πολυδύναμη, έχει πολλές δυνάμεις (γι αυτό και δίνει στο σώμα ζωή, κίνηση, αίσθηση και ενέργεια) Γρηγόριος Νύσσης.
Α)ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ Ο θάνατος =μυστήριο, επειδή τελούνται μυστήρια πράγματα. Η έξοδος της ψυχής από το σώμα γίνεται βιαίως και αυτό είναι το μυστήριο του θανάτου. «Όντως φοβερώτατον το του θανάτου μυστήριον»» Αγ.Ιω.Δαμασκηνός Ανάλυσις τροπαρίου:εδώ φαίνονται τα εξής: υπάρχει στενός και φυσικώτατος δεσμός μεταξύ ψυχής και σώματος και μεγάλη αρμονία. αυτή η σχέση διασπάται βιαίως (θάνατος). Γι αυτό η ψυχή τρέμει και δειλιά. Κρίσιμη ώρα! Ο άνθρωπος καταλαβαίνει πολύ καλά τον εαυτό του! Αγ.Ιω.Σιναϊτης: «οι υπερήφανοι που νόμιζαν ότι ήταν απαθείς, την οικείαν πενίαν εν εξόδω εωράκασιν»
Β)ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ. όλα θα περάσουν μπροστά μας σε κλάσματα δευτερολέπτου ο φόβος όμως έγκειται κάπου αλλού: ξεκινά μια νέα ζωή για τον άνθρωπο! Όσιος Θεόγνωστος: η ώρα του θανάτου είναι μία νέα γέννηση γι αυτό ο άνθρωπος πρέπει να χαίρεται γιατί διαπορθμεύεται προς τα άυλα και φωτεινά. Χρειάζεται όμως και προσοχή διότι τον περικυκλώνουν ασεβείς δαίμονες
Γ)ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ. την ώρα αυτή αλλά και προ του θανάτου βιώνονται διάφορες εμπειρίες, οπτασίες αγίων ανθρώπων, φως Θεϊκό αλλά και το αντίθετο τα τέλη του Αγ.Γρηγορίου του Παλαμά: «την ώρα αυτή παράδοξο φως περιέλαμψε το κελλίον του και περιέλουσε όλους και την ώρα του χωρισμού της ψυχής ξεπρόβαλε μία λαμπρότητα!» Πώς εξηγείται αυτό; Λέγει ο Άγ.Φιλόθεος ο Κόκκινος; οφειλόταν η λάμψη αυτή στην Χάρη του Α.Π. που βρισκόταν και την ψυχή και στο σώμα.
ΘΕΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΠΡΟΣΜΕΝΑ ΑΠΡΟΣΜΕΝΑ Οι ψυχές των Αγίων όταν εξέρχονται ακούν αίνο στους Ουρανούς!Δοξολογία! Τι γίνεται με τις ςψυχές των αμετανοήτων αμαρτωλών; ; Στρέφονται προς τους Αγγέλους και προς τους ανθρώπους και κανείς δεν μπορεί να βοηθήσει! «Οίμοι, οίον αγώνα έχει η ψυχή, χωριζομένη εκ του σώματος προς τους Αγγέλους τα όμματα ρέπουσα άπρακτα καθικετεύει» Γι αυτό και στη ακολουθία του Αποδείπνου κάθε βράδυ παρακαλούμε την Παναγία: «και κατά τον καιρόν της εξόδου μου» Αισιοδοξία : όλος ο Χριστιανικός βίος είναι γεμάτος χαρά και ελπίδα, προετοιμασία για την μετάβασή μας στον Θεό!
ΠΩΣ ΟΜΩΣ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΘΕΟ; Αγ.Μακάριος ο Αιγύπτιος: κλείνουμε τους σωματικούς οφθαλμούς η καρδιά παύει να κτυπά αποχωρίζεται την ίδια στιγμή η ψυχή από το σώμα προσοχή: ο άνθρωπος ζει, η ψυχή του ζει και κινείται
Α)ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Την Τρίτη μέρα(αποκάλυψη ( Αγγέλου στον Άγιο Μακάριο) η ψυχή του κεκοιμημένου Χριστιανού ανεβαίνει στον Ουρανό για να προσκυνήσει τον Κύριο. Γι αυτό τελούμε τα τρίμερα αλλά και για την τριήμερο Ανάσταση του Κυρίου μας! Αφού προσκυνήσει την Τρίτη ημέρα, της επιτρέπεται να δει όλα τα ωραία του Παραδείσου για έξι ημέρες! Και την έκτη ημέρα(δηλαδή 9 μέρες μετά) ξαναοδηγείται πάλι από τους Αγγέλους ςγια να προσκυνήσει τον Θεό!(ενιάμερα) Άγ.Μακάριος: η ψυχή μετά την δεύτερη προσκύνηση του Κυρίου την ένατη ημέρα, διατάσσεται να οδηγηθεί εκεί όπου α π ο υ σ ι ά ζ ε ι ο Θεός, στην Εκεί βλέπει για 30 μέρες τους αμαρτωλούς να βασανίζονται από την απουσία του Θεού και φοβάται πολύ μήπως καταταγεί
Β)ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Στις 40 ημέρες η ψυχή ξαναανεβαίνει στον Ουρανό για να προσκυνήσει τον Κύριο για τρίτη φορά. Φοβερή ημέρα! Συγκλονιστική! Αποφασιστική! Μεγάλη ημέρα για την ψυχή! Ο Κύριος αποφασίζει ποιος τόπος μας αρμόζει ανάλογα με τα έργα μας.και μας κατατάσει Και κατά την Β Παρουσία, που θα γίνει η Ανάσταση των σωμάτων θα βρεθούμε πια ολοκληρωτικά ή εδώ ή εκεί. Γι αυτό την ημέρα αυτή προσευχόμαστε πολύ θερμά
Α)«ΤΕΛΩΝΙΑ» «Τελώνια»: τα εμπόδια της ψυχής κατά την ανάβασή της στον Ουρανό.(σαν διόδια ) Μεταφορικά οι Πατέρες χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο για εναέριους φόρους της ψυχής. Κύριλλος Αλεξ. Μακάριος Αιγ. Ιω.κλίμακος Κατά τον χωρισμό της ψυχής από το σώμα θα σταθούν μπροστά μας από την μια μεριά οι φωτεινοί Άγγελοι του Θεού και από την άλλη οι σκοτεινοί ίδαίμονες που θα μας κατηγορούν για τα έργα μας, για να μας πάρουν με το μέρος τους.
Β)«ΤΕΛΩΝΙΑ» Τότε φοβάται πολύ η ψυχή και τρέμει και ζητά προστασία από τους Αγγέλους του Θεού! Τότε οι Άγγελοι την παίρνουν στα χέρια τους και την ανεβάζουν ψηλά αλλά στην ανάβαση αυτή η ψυχή συναντά τα «τελώνια», που της εμποδίζουν τον δρόμο για τον Ουρανό. Σε κάθε «τελώνιο» απαιτείται από την ψυχή λ ο γ α ρ ι α σ μ ό ς για κάθε αμάρτημα που έκανε. Γι αυτό το πέρασμα από τα «τελώνια» ωφελεί πολύ η θερμή προσευχή της Εκκλησίας μετά τον θάνατο του Χριστιανού. (Περίπτωση Θεοδώρας)
Πώς θα οδηγηθούμε κοντά Του; π. Σλ Σιλουανός : δώσε μου Κύριε παράταση να έχω μετάνοια (εύρω καγώ την οδόν ) και γνώρισόν μου το τέλος για να προετοιμασθώ Να σκεπτόμαστε από σήμερα ότι είμαστε εικόνες του Θεού και ότι έχουμε γίνει από τον Θεό για τον Θεό. Έτσι το φυσικό του ανθρώπου είναι να ζει κοντά στον Θεό,όπως το φυσικό του ψαριού είναι να κολυμπάει στο νερό. η ψυχή διψά, είναι δε πλασμένη για τα υψηλά και όχι για τα φθαρτά. Μυστηριακή ζωή, προσευχή, Θ.Λατρεία, άσκηση αρετής: η τροφή της ψυχής!
Εξομολόγηση, Μετάνοια, Συγνώμη, Καθαρισμός ψυχής, ΑΝΑΒΑΣΗ ΨΥΧΗΣ! Έχει αφετηρία αυτό το ταξίδι αλλά δεν έχει τέλος! Πορευόμαστε για την Θέωση. Γένοιτο! π. Αχίλλιος
Βιαστείτε για το ουράνιο ταξίδι! Η ψυχή μας να ετοιμάζεται
Αφιερώνεται η παρούσα εργασία στον Πανοσιολογιώτα το Αρχιμανδρίτη π. Τιμόθεο Λαϊβερά, Αρχιερατικό επίτροπο Σαλαμίνος, που επί μια τεσσαρακονταετ ία και πλέον καλλιεργεί ανθρώπινες ψυχές και τις ετοιμάζει για το αιώνιο ταξίδι.